Özel Öğretim Yöntemleri. Öğretimi Planlama ve Uygulama Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu

Transkript

1 Özel Öğretim Yöntemleri Öğretimi Planlama ve Uygulama Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu

2 6. Öğretimi Planlama ve Uygulama 6.. Öğretim Etkinliklerinde Planlı Çalışmanın Yararları 6.2. Plan Çeşitleri, Yıllık ve Günlük Planların Yapılışı Yıllık Plan Ünite Planı Günlük Plan Ders Planı Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 2

3 Plânlar, amaca en kısa ve en doğru yoldan ulaşmada kullanılacak araçlardır. Plân, bir faaliyette bulunurken güçlükle karşılaşmamak, faaliyeti, amaçlar doğrultusunda en ekonomik bir şekilde sonuçlandırmak amacıyla yapılır. Devletler de belli hedeflere ulaşmak, kalkınabilmek için plân yaparlar. Eğitimden ekonomiye hayatın bütün alanlarda plân yapılmak, amaçlara ulaşma açısından bir zorunluluktur. Öğretim faaliyetlerinin de plânlı ve programlı yürütülmesi esastır. Öğretim programlarında yer alan amaçların gerçekleştirilmesi için, plânlama gerekli görülmektedir. O nedenle eğitim öğretimde planlar (yıllık ve günlük) yapmak Milli Eğitim mevzuatı gereği, yasal bir zorunluluktur Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 3

4 Plânlamanın bu kanunî boyutu dışında ayrıca eğitim-öğretim faaliyetlerini kolaylaştıran bir de eğitsel boyutu vardır. Eğitsel yönüyle plân; öğretmenin öğrencilerini eğitim kurumlarında belli sürede, belli hedeflere ulaştırabilmesi için yapacağı öğretim faaliyetlerine hazır olmalarını sağlar. Eğitim kademelerine ve türlerine göre asgari standartların belirlenmesi gerekliliği, planlamayı da zorunlu kılar. Öğretmenin, bir öğretim yılı boyunca yapacağı tüm faaliyetleri rastlantısal bir şekilde yürütmesi kabul edilemez. Plânlı çalışan bir öğretmen hangi faaliyeti, ne zaman ve nasıl yapacağını bilir ve kendini buna göre hazırlayarak derslerini rahtlıkla işler Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 4

5 Öğretmenlerin görevlerinden plânlama ile ilgili olanları aşağıdadır: Öğretmenler, kendilerine verilen sınıf veya dersleri, programlarda belirtilen esaslara göre okutmak, bunlarla ilgili bütün uygulamaları ve deneyleri yapmak zorundadırlar. Sınıf veya branş öğretmenleri ders yılı başlamadan en az bir hafta önce toplanırlar. Bu toplantılarda, program esaslarına göre -bir nüshası okul müdürüne verilmek üzere- 2 nüsha halinde yıllık plân hazırlar ve müdüre onaylattırırlar. Öğrencilerine daha faydalı olabilmek için derslere hazırlıklı ve plânlı girerler. Öğrencilerle birlikte yaptıkları çevre incelemeleri ve gezilerle ilgili plânları hazırlar, okul müdürüne onaylatırlar. Daha sonra inceleme ve gezi raporlarını değerlendirir ve bunların birer nüshasını dosyada saklarlar Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 5

6 Öğretim plânı, bir problem veya bir konu üzerinde öğrencilerin bireysel veya gruplar halinde bilgi, beceri, alışkanlık ve değerler kazanmalarını sağlamak amacıyla -yerine göre öğrencilerin de katılmasıyla- öğretmen tarafından hazırlanan bir çalışma kılavuzudur. Plân, öğretmenin amaca ulaşmasında, zamanı tasarruflu kullanmasında ve yaptığı faaliyetlerden verim almasında yardımcıdır. Mükemmel bir plân öğretmenin müfredat programındaki esaslar çerçevesinde öğrencileriyle birlikte geliştirdiği plândır. Ünite dergilerinin eki olarak verilen veya başka yollarla öğretmenlere intikal eden plânların harfiyen her okulda uygulanması mümkün değildir. Bu tür plânlar bir fikir edinmek açısından kaynak niteliğindedir. Çünkü öğretmen, çalıştığı yörenin ve öğrencilerin ihtiyaçlarını da plâna yansıtmalıdır. Hazır plânlarda bu tür özellikler gözardı edilmektedir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 6

7 Plânlı çalışmanın yararları: öğretmenin, eğitim-öğretimde neyi, niçin ve nasıl okutacağını düşünmesini sağlayarak verimi artırır. Konuların ne zaman ve ne kadar süre içinde işleneceğinin zaman sırasına göre düzenlenmesini, ayrıca, programların süresi içerisinde tamamlanmasını sağlar. Programın öğretim yılı içerisinde ve dersin süresinde tamamlanmasına yardımcı olur Plânlı çalışma, öğretmen ve öğrencileri dağınıklıktan kurtarır, onlara güven kazandırır. Amaçları gerçekleştirecek en uygun yöntem, teknik, araç ve gereçlerin seçilmesini, derslere hazırlıklı girilmesini sağlar. Plânlama öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine göre yetiştirilmesini sağlar. Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine göre yetiştirilmesini sağlar, düzenli çalışma alışkanlığı kazandırır. Eğitim- öğretimin değerlendirilmesinin sağlam ve güvenilir olmasını sağlar. Öğretmen ve öğrencilere düzenli ve birlikte çalışma alışkanlığı kazandırır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 7

8 Öğretim Etkinliklerinde Planlı Çalışmanın Yararları Bir öğretmenin öğretimdeki başarısı, ders öncesi yeterli hazırlık yapmasına bağlıdır. Ders öncesi yapılacak hazırlıklar içinde en önemli olanı ise, öğretim etkinliklerinin planlanmasıdır. Öğretimin kendisi, başlı başına planlı bir etkinliktir. Bir öğretmen, meslek deneyimi ne kadar fazla olursa olsun, plansız çalışamaz. Plansız yapılmaya kalkışılan bir öğretim, zamanı boşa harcamak anlamına gelir Öğretimde önceden belirlenmiş olan amaçlara ulaşmanın en etkili yolu da planlı çalışmaktan geçmektedir Plansız yapılan etkinlikler, işlerin gelişigüzel yürümesine, aksaklıklara, zaman ve emek kaybına yol açarak öğretimi gerçek amacından uzaklaştırır. Öğretimde plan yapma öğretmenler için zaman alıcı bir iştir. Ancak, plan birçok bakımdan etkili bir öğretimin başlıca araçlarından, planlı çalışma da iyi ve başarılı bir öğretmen olmanın ön koşullarından biridir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 8

9 Plân amaca kısa ve doğru yoldan ulaşmada en etkili araçtır. MEB'nın yayınlamış olduğu "Eğitim-Öğretim Çalışmalarının Plânlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge" (2003 ve 2005 Değişik Mad.) gereğince plan yapmak zorunludur. Planlar; eğitim-öğretimde birlik ve bütünlüğü sağlamak, eğitimi, programda öngörülen amaçlara yöneltmek, çalışmaları etkili ve verimli hale getirmek amaçlarına hizmet eder. Türk eğitim sisteminde, üniversiteler hariç, tüm derece ve türdeki okullarda öğretimin plânlı yapılması bir zorunluluktur Plânlama ilköğretimde, "İlköğretim Kurumları Yönetmeliği" ile, ortaöğretimde ise "Lise ve Ortaokullar Yönetmeliği" ile "mevzuat bağlayıcılığı" sıfatı kazanmakta ve yasal bir zorunluluk olmaktadır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 9

10 Plânlamanın bu yasal boyutu yanında eğitim-öğretim faaliyetlerini kolaylaştıran bir de eğitsel boyutu vardır. Eğitsel yönüyle plân; öğretmenin öğrencilerini belli sürede, belli hedeflere ulaştırabilmesi için yapacağı öğretim faaliyetlerine hazır olmalarını sağlar. Öğretmenler, kendilerine verilen sınıf veya dersleri, programlarda belirtilen esaslara göre okutmak, bunlarla ilgili bütün uygulamaları ve deneyleri yapmak zorundadırlar. Bu amaçla; Sınıf veya branş öğretmenleri ders yılı başlamadan en az bir hafta önce toplanırlar. Bu toplantılarda, program esaslarına göre -bir nüshası okul müdürüne verilmek üzere- 2 nüsha halinde yıllık plân hazırlar ve müdüre onaylattırırlar. Ayrıca eğitim sürecinde; Öğrencilerine yararlı olabilmek için derslere hazırlıklı ve plânlı girerler. Öğrencilerle birlikte yaptıkları çevre incelemeleri ve gezilerle ilgili plânları hazırlar, okul müdürüne onaylatırlar. Daha sonra inceleme ve gezi raporlarını değerlendirir ve bunların birer nüshasını dosyada saklarlar Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 0

11 Öğretim etkinliklerinde planlı çalışmanın yararları şöyle sıralanabilir: Öğretimde neyi, niçin ve nasıl yapacağını düşünmesini sağlayarak öğretmenin verimi artırır. Konuların ne zaman ve ne kadar sürede işleneceği zaman sırasına göre düzenlenir. Programların süresi içinde tamamlanmasına imkan verir. Konuların ihmale uğramasını önler, düzenli ve birlikte çalışma alışkanlığı kazandırır. Amaçlara ulaşmada en uygun yöntem, teknik, araç ve gereçlerin seçilmesine fırsat verir. Eğitim-öğretim etkinliklerinin değerlendirilmesinin sağlam ve güvenilir olmasını sağlar Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu

12 Öğretim plânı; öğrencilerin bireysel veya gruplar halinde bir konu üzerinde bilgi, beceri, alışkanlık ve değerler kazanmalarını sağlamak amacıyla öğretmen tarafından müfredata uygun olarak hazırlanan bir tür çalışma kılavuzudur. Plân öğretmenin, zamanı ekonomik kullanmasına, yürüttüğü faaliyetlerde hedefe ulaşmasına ve çalışmalarından verim almasına yardımcıdır. Plânlar : "Yıllık Plan", "Ünite Palanı" ve "Ders Planı" şeklinde başlıca üç türlüdür. Ünite planları ilköğretim dışında pek kullanılmayan plan türleridir. Eğitimin her kademesinde müfredatların ders kitabına dönüştürülmesinde ünite esasına dikkat edilmektedir. Bu durum, ünite planlarının görevini de yerine getirebilmektedir. Böylece planlar fiilen "Ünitelendirilmiş Yıllık Plân", ve "Günlük Plân" olmak üzere iki türe indirgenmiş durumdadır. Günlük Plân içerisinde; "Ders Plânı", "Gezi-Gözlem Plânı" "Deney Plânı" yer alabilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 2

13 Plânlar, "Zümre Öğretmenler Kurulu" toplantısında görüşülür. Bu toplantılarda yıllık, ünite ve günlük plânlar ile gezi, gözlem, deney ve inceleme plânları arasında birlik sağlanır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 3

14 Yıllık Plan Öğretmenin bir öğretim yılı süresince ders vermekle yükümlü bulunduğu sınıflarda, program uyarınca belli üniteleri veya konuları hangi aylarda, yaklaşık olarak ne kadar zamanda işleyeceğini gösteren ve öğretmence hazırlanarak ders yılı başında okul yönetimine verilen çalışma plânıdır. Yıllık plân aylara göre haftalık çalışma süresini gösterir. Bir dizi özetlenmiş ünite plânından oluşur. Öğretmen, öncelikle kendi okutacağı sınıf veya dersin müfredatını bilmeli ve çevreyi iyi tanımalıdır. Branş derslerine giren öğretmenlerin de öğretim yılında kendi dersleriyle ilgili -o dersin yayınlanmış müfredatına uymak şartıyla- konuları, amaçları, derste kullanacağı araç ve gereçleri, gezi, gözlem ve deneyleri plânına yansıtması gereklidir. Yıllık plân yapılırken ilkokullarda aynı sınıfı okutan öğretmenlerin, orta okul ve liselerde de aynı branşı okutan öğretmenlerin plânlama öncesinde fikir alışverişinde bulunmaları esastır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 4

15 Plân yapılırken zümre öğretmenleri ve şube öğretmenleri okulda, o yıl uygulanacak haftalık ders dağıtım çizelgesinin kesin biçimini almasını bekler. Hangi sınıflarda ve hangi günlerde derslerinin olduğunu öğrenir. Yıllık plan hazırlama çalışmaları bu aşamada başlar. Önerilen süre bölümünde, her ay hangi sınıfta haftada kaç saat ders okutulacağı belirlenir. İşlenecek derslere ait ünitenin kaç konuya ayrılacağı ve konunun işlenişi için kaç ders saatine ihtiyacı olacağı belirlenir. Yıllık plân hazırlanırken zümre öğretmenleri, haftalık ders saatleri toplamına ve aylar, yarıyıl esasına göre bir öğretim yılında toplam kaç gün ve kaç saat ders işleneceğini hesaplar. Bu hesaplamada tatil, bayram ve diğer özel günler dikkate alınarak çalışma takvimi hazırlanır. Plânın uygulanabilmesi için okul müdürünce imzalanması gereklidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 5

16 Yıllık Plânın Yapılışı Ünitelendirilmiş yıllık plân aşağıdaki şekilde yapılır: Zümre öğretmenler kurulu ve şube öğretmenler kurulunda gezi, gözlem, inceleme, deney, ödev ve değerlendirme çalışmalarının belli hafta veya günler de toplanıp toplanmadığını araştırır, bu konuda ortak önlemler alınmasını sağlar. Öğretmenler geçmiş yıllardaki uygulamaları da gözden geçirerek okulun durumuna göre plânlarını, kendileri veya zümre öğretmenler kurulu ya da şube öğretmeler kurulundaki diğer öğretmenlerle beraber yaparlar. Hazırlanan plân öğretim yılının başlamasından itibaren 5 gün içinde okul müdürüne onaylattırılır. Öğretmen, ünitelendirilmiş yıllık plânın onaylanmış bir örneğini yararlanmak üzere yanında bulundurur. Yıl içinde meydana gelebilecek aksaklıkları, nedenleri ile birlikte bu plan üzerine not eder. Öğretmenler, özel eğitim gerektiren çocukların ihtiyaçları ve öğrenme hızları doğrultusunda BEP geliştirme birimi ile iş birliğine giderek plânlarını güncelleştirirler. Yıllık planlar iki nüsha hazırlanır ve biri okul idaresine verilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 6

17 MEHMET AKİF ERSOY ANADOLU LİSESİ SOSYOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI Öğretim Yılı: Sınıflar: Sayfa :/8 SÜRE. ÜNİTE: SOSYOLOJİYE GİRİŞ AY HAFT A GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar 3. HAFTA 5-9 EYLÜL.Sosyoloji hakkındaki bilgilerini sorgular.. Müfredat Hakkında Bilgi Verilmesi Sosyolojiye Genel Bakış A. Sosyoloji Nedir? Müfredatın tanıtımı, dersin işlenişi hakkında bilgi verilir. Toplumu Tanıyoruz (EK-) MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!] Sosyolojinin tanımına, özelliklerine, topluma ne kazandırdığına ve diğer bilimlerle ilişkisine kısaca değinilir. [!] Toplumsal olay ve olgu kavramları indirgemeci ve bütüncü yaklaşımlar bağlamında vurgulanır. EYLÜL 4. HAFTA EYLÜL 2. Toplumu oluşturan öğelerin etkileşim içinde olduğunu fark eder. 3. Sosyolojinin bağımsız bir bilim haline gelişini kavrar. B. Toplumu Oluşturan Unsurlar Sosyolojinin Doğuşu Felsefe ve Sosyoloji Öğrencilerden Sosyolojinin, Felsefeden ayrılma nedenleri ve sosyolojinin kuruluşunda önemli olan sosyologların görüşlerini bulmaları istenir. Edinilen bilgiler sınıf içerisinde sunularak öğrencilere değerlendirme yaptırılır. Sosyoloji (Mustafa ERKAL) [!] Toplumun tanımı yapılır. [!] Kurum, kuruluş(organizasyon) ve sosyal grup kavramları vurgulanır. [!] Toplumsal grupların tanımı, amaçları, işlevleri ve çeşitlerine değinilir. [!] Bu süreçteki önemli olaylardan ve sosyologların düşüncelerinden bahsedilir. [!] Sosyolojinin bağımsız bir bilim haline gelişinin nedenleri vurgulanır. EKİM. HAFTA 29 EYLÜL - 03 EKİM 4. Sosyolojik araştırmalarda kullanılan yöntemleri tanır. 5. Türk sosyologlarının sosyolojiye katkılarını fark eder. Sosyolojinin Yöntemleri ve Türkiye'de Sosyoloji A. Sosyolojinin Yöntem ve Teknikleri B. Türkiye'de Sosyoloji Sosyolojik Araştırma Yapıyoruz Öğrenciler, Sosyolojik araştırmalarda kullanılan yöntemlerle ilgili araştırma yaparlar. Çalışma sonuçlarını sınıfta sunarlar, sosyolojide yapılan küçük bir alan çalışmasında bu yöntemler kullandırılır Türk Sosyologları Öğrencilerden Türkiye de Sosyoloji çalışmalarına katkıları bulunan önemli üç Türk Sosyoloğunun fikirlerini araştırıp, sınıfta sunmaları istenir. Sosyoloji Sözlüğü (M. ERKAL - B. BALOĞLU) [!] Sosyolojik araştırmalarda kullanılan yöntemlerin tümevarım, tümdengelim ve analoji olduğu vurgulanır. [!] Sosyoloji literatürüne katkıda bulunan üç ünlü Türk Sosyoloğunun eser odaklı biyografileri incelenir. SÜRE 2. ÜNİTE: BİREY VE TOPLUM 2. HAFTA 08-7 EKİM 6. Sosyalleşme kavramını örneklerle açıklar. 7. Sosyalleşme sürecini etkileyen unsurları açıklar. Sosyalleşme ve Sosyalleşmenin Unsurları Ben de Varım Öğrenciler, sosyalleşmeyi etkileyen unsurlarından birini seçerek sosyalleşmeye etkilerini araştırırlar. Sosyalleşme kavramını örneklerle açıklarlar. Her unsurun bireyin sosyalleşmesine etki dereceleri tartışılır. LYS Hazırlık Kitapları [!] Sosyalleşmenin unsurlarından aile, okul, arkadaş grubu, medya vb. kavramlarına yer verilir. [!]Sosyalleşmenin çocukluk, gençlik, yetişkinlik, yaşlılık dönemlerini kapsayan hayat boyu devam eden bir süreç olduğu vurgulanır. EKİM 3. HAFTA EKİM 8. Sosyalleşmenin hayat boyu devam eden bir süreç olduğunu fark eder. 9. Sosyalleşmenin toplumsal ilişkiler üzerindeki etkilerini değerlendirir. Sosyalleşmenin Aşamaları ve Toplumsal İlişkiler A. Sosyalleşmenin Aşamaları B. Toplumsal İlişkiler Sosyalleşiyoruz Öğrencilere yakın çevrelerinden tanıdıkları çocuk, genç, yetişkin ve yaşlı kimselerin davranış değişikliklerini gözlemleyip, edindikleri tecrübeleri sınıfta diğer arkadaşları ile paylaşmaları istenir. Bu paylaşımlar sonucunda incelenen bireylerin topluma uygun davranışların yani sosyalleşme sürecinin yine toplumun yönlendirmesiyle hayat boyu devam eden bir süreç olduğu öğrencilere yorumlatılır. Sağlıklı Toplum Selamlaşma, saygı, hoşgörü, iletişim vb. gibi olumlu davranış örnekleri ve topluma katkılarından hareketle, bireyin olumlu davranışlarını sağlıklı sosyalleşme sürecinde kazandığı ifade edilir. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!]Sosyalleşme açısından özellikle çocukluk ve gençlik döneminin önemli olduğu vurgulanır. [!] Sosyalleşme sürecinde özellikle toplumun insani, ahlaki, millî, manevi ve demokratik değerlerine uygun davranışları bireyin içselleştirmesi durumunda daha sağlıklı olacağı vurgulanır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 7

18 SÜRE 2. ÜNİTE: BİREY VE TOPLUM AY HAFT A GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar EKİM KASIM 4. HAFTA. HAFTA 2. HAFTA 27-3 EKİM KASIM 0-4 KASIM 0.Toplumsal konum, statü ve rol kavramları arasında ilişki kurar.. Sosyal statü ile sosyal saygınlığı ayırt eder. 2. Toplumsal hayatın düzenlenmesinde değerlerin ve normların önemini ifade eder. 3. Toplumsal kontrolün işlevlerini ifade eder. 4. Sosyal sapmanın nedenlerini araştırır. 5. Statü ve rollerinden doğan hak ve görevlerin toplumsal yaşamdaki önemini bilir. Toplumsal Statü, Toplumsal Rol ve Saygınlık Toplumsal Değer, Toplumsal Norm ve Toplumsal Kontrol Toplumsal Sapma, Hak ve Görevler, İmtiyaz ve Sorumluluklar A. Toplumsal Sapma B. Hak, Görev, İmtiyaz ve Sorumluluklar I. Dönem I.Yazılı Yoklama * Rol ve Statü Rol ve Statü (Ek-2) Sosyal Statü mü? Sosyal Saygınlık mı? Öğrenciler toplumun değişik statüdeki kişilerini örnek vererek öğrencilere aynı statüdeki bireylerin bazılarının diğerlerine göre daha fazla sayılıp sevilmesine bakıp, sosyal saygınlığın sosyal statüden ayrılan yönleri buldurulur. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Bayramlarda aile büyüklerinin, akrabaların, komşuların birbirlerini ziyaret etmeleri gibi örnek olaylardan yola çıkarak toplumda düzenin, birliğin ve devamlılığın sağlanması açısından toplumsal değerlerin ve normların önemi öğrencilere kavratılarak sınıfta analiz edilir. Toplumsal Kontrol Öğrencilerin toplumsal kontrol kavramını toplumsal norm konusu ile ilişkilendirmeleri sağlanarak, onların toplumsal kurallara uymadıklarında insanların ve toplumun verdiği tepkilere örnekler vermeleri istenir. Sosyal Sapma İnsanlar kurallara bazen niçin uymaz? sorusu tartışılarak cevaplar belli başlıklar altında toplanır. Toplumsal sapma türleri bulunarak sebepleri öğrencilere tartıştırılır. Hak ve Görev Dengesi Öğrencilerin ve öğretmenlerin hak ve görevlerinin neler olduğu tartışılır. Öğrenciler konu hakkındaki düşüncelerini sunarlar. Süreç sonunda toplumsal yaşamda haklarının olduğu gibi görevlerinin de olduğundan hareketle toplumsal hak ve görevlerimizin neler olduğu vurgulanır. 0 Kasım Atatürk Haftası Sosyoloji Nedir? (J. FISCHER - N. ÇELEBİ) LYS Hazırlık Kitapları MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [! Statüyü belirleyen ölçütlerin neler olduğu vurgulanır. [!] Verilmiş ve kazanılmış statüler vurgulanır. [!] Statü, rol, anahtar rol, rol çatışması ve rol pekişmesi kavramları vurgulanır. [!] Bireylerin sosyal statülerinin aynı olmasına rağmen sosyal saygınlıklarının farklı olmasının nedenleri vurgulanır. [!] Toplumsal değer ve toplumsal norm kavramları ile bu kavramlar arasındaki ilişki vurgulanır. [!] Toplumsal kontrol ile toplumsal norm kavramı arasındaki ilişki açıklanır. [!] Toplumsal kontrolün gücünü dayandığı otoriteden aldığı, bu otoritenin kaynağının kamu kurum ve kuruluşları olabileceği gibi sivil toplum kuruluşları ya da toplumun kendisi olabileceği açıklanır. [!] Sosyal sapma ve çeşitleri vurgulanır. [!] Olumsuz sapma türleri örneklendirilir. [!] Sosyal aktörlerin (birey, grup, kuruluş, toplum) hak-görev dengelerinin sağlıklı etkileşim için denkliğine değinilir. SÜRE 3. ÜNİTE: TOPLUMSAL YAPI KASIM 3. HAFTA 4. HAFTA 7-2 KASIM KASIM 6. Toplumsal yapıyı oluşturan öğeleri analiz eder. 7. Toplumsal etkileşim tiplerini ayırt eder. Toplumsal Yapı ve Unsurları Toplumsal Etkileşim Tipleri Toplumsal Yapıyı Analiz Ediyoruz Öğrencilerden sosyal yapı hakkında ön bilgi oluşturmak amacı ile araştırma yapmaları istenir. Seçilen bir örnek üzerinde (örneğin; okul) sosyal yapının unsurlarına karşılık gelen kısımlar tahtaya çizilen okul resmi üzerinde gösterilir. Her bölümün işlevleri hakkında öğrenciler fikir üretirler. Buradan hareketle toplumsal yapının bir bütünlük gösterdiği vurgulanır. Toplumsal yapının öğeleri arasındaki karşılıklı bağlar gösterilir. Verilen okul örneğinden hareketle parçaların oluşturduğu bütünün sosyal sisteme karşılık geldiği öğrencilere fark ettirilir. Toplumsal yapının bir öğesinde meydana gelen değişimin toplumsal yapıyı nasıl etkilediği öğrencilere yorumlatılır. Etkileşim Kaçınılmaz (EK-3) Sosyoloji Nedir? (J. FISCHER - N. ÇELEBİ) Jean DUVINGNAND Sosyolojiye Giriş [!] Toplumsal yapının nüfus, ekonomi, eğitim, ahlak, siyaset, din, hukuk, sosyal hayatın farklı görünümleri ile ilgili kurum ve kuruluşların, birey ve grupları ve toplumsal yapının öğeleri olduğu vurgulanır. [!] Toplumsal yapı içerisinde yer alan köy, kent, metropol ve millet (ulus) kavramlarına yer verilir. [!] Etkileşim tiplerinin mübadele (değişim), işbirliği, rekabet, çatışma, uyum, benzeştirme, uyarlama (adaptasyon) olduğu içerikleri ve örnekleriyle beraber vurgulanır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 8

19 SÜRE 3. ÜNİTE: TOPLUMSAL YAPI AY HAFTA GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar ARALIK. HAFTA 0-05 ARALIK 8. Toplumsal tabaka ve tabakalaşmanın yapısını kavrar. 9.Türk toplumundaki tabakalaşmanın diğer toplumlardan farkını kavrar. Toplumsal Tabakalaşma ve Türkiye'de Toplumsal Tabakalaşma A. Toplumsal Tabakalaşma B. Türkiye'de Toplumsal Tabakalaşma Tabakalaşma Dizgeleri (EK-4) MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!] Ülkelerin gelişmişlik düzeyine göre toplumsal tabakalaşma piramitlerine vurgu yapılır. [!] Tabakalaşmayı oluşturan ölçütler vurgulanır. [!] Sosyal hareketlilik esasına göre tabakalaşma sistemleri vurgulanır. Bu sistemler, kapalı tabaklaşma (kast sistemi), yarı kapalı (zümre), açık sınıf tabakalaşması (sosyal sınıf) şeklinde sınıflandırılır. [!] Osmanlıdaki tabakalaşmanın diğer tabakalaşmalardan farkı vurgulanır. [!] Günümüzdeki tabakalaşma sisteminin açık sınıf tabakalaşma türüne girdiği vurgulanır. [!] Her toplumsal tabakanın kendi içinde sosyal sınıflar arasındaki ilişkilerine değinilir. 2 HAFTA 08-2 ARALIK 20.Toplumsal hareketliliğin çeşitlerini ve nedenlerini örneklerle açıklar. Toplumsal Hareketlilik Sosyoloji Nedir? (J. FISCHER - N. ÇELEBİ) [!] Her toplumsal hareketin olumlu sonuçlar doğurmayabileceği vurgulanır. SÜRE 4. ÜNİTE: TOPLUMSAL DEĞİŞME VE GELİŞME ARALIK 2. HAFTA 08-2 ARALIK 2. Toplumsal değişme olgusunu kavrar. 22. Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörleri değerlendirir. Toplumsal Değişme Olgusu ve Toplumsal Değişmeyi Etkileyen Faktörler A. Toplumsal Değişme Olgusu Araştırma Yapalım Öğrencilerden toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler üzerinde, araştırma yapmaları istenir. Araştırma sonuçları sınıfta sunulur. Bu etmenlerin zamana ve toplumlara göre değiştiğini örnekler vererek ifade eder. Sosyoloji (Mustafa ERKAL) [!] Bu ünitenin kazanımları işlenirken Atatürk'ün "millet", "milliyetçilik", "halkçılık" ve milli birlik anlayışı verilir. [!] Toplumsal değişme olgusu örneklerle işlenir. [!] Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörlerin: fiziki çevre, ekonomi, modernleşme, küreselleşme, bilim ve teknoloji, demokratikleşme, kültür, demografi, kitle iletişim araçları vb. olduğu vurgulanır.[!] Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörlerden kültürün çok önemli olduğu kültürel farklılıklara hoşgörüyle bakılması gerektiği, buna karşın kültür emperyalizminin millî bilinci zayıflattığı ve kültürel yozlaşmaya yol açtığı, sosyal değişmenin maddi kültür öğelerinde daha hızlı gerçekleştiği vurgulanır. 3. HAFTA 5-9 ARALIK 23. Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörlerin zamanla değişebileceğini fark eder. B. Toplumsal Değişmeyi Etkileyen Faktörler Araştırma Yapalım Öğrencilerden toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler üzerinde, araştırma yapmaları istenir. Araştırma sonuçları sınıfta sunulur. Bu etmenlerin zamana ve toplumlara göre değiştiğini örnekler vererek ifade eder. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!] Toplumsal değişmenin her toplum için geçerliği olduğu ve değer yargısı içermeyen bir kavram olduğu belirtilir. [!] Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörlerin toplumdan topluma ve aynı toplum içinde zamanla değişebileceği vurgulanır. [!]Sosyal değişimin, manevi değerlerin yoğun olarak yaşandığı toplumlarda daha yavaş, maddi değerlerin yoğun olarak yaşandığı toplumlarda ise daha hızlı olduğu vurgulanır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 9

20 SÜRE 4. ÜNİTE: TOPLUMSAL DEĞİŞME VE GELİŞME AY HAFTA GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar 4. HAFTA ARALIK 24. Bilim, teknoloji ve kitle iletişim araçlarının toplumsal değişmeye etkisini değerlendirir. Bilim, Teknoloji ve Kitle İletişim Araçları Sanal Gerçeklik (EK-5) Jean DUVINGNAND Sosyolojiye Giriş [!] Kitle iletişim araçlarının toplumsal değişime olumlu ve olumsuz etkilerini vurgulanır. ARALIK 5. HAFTA 29 ARALIK - 02 OCAK 25. Modernleşmenin toplumsal değişime etkilerini değerlendirir. 26. Küreselleşmenin toplumsal değişime etkilerini yorumlar. Modernleşme ve Küreselleşme A. Modernleşme B. Küreselleşme Modernleşme Öğrencilerden kültür, sanat, bilim ve teknoloji gibi alanlarla ilgili olan Modernleşmenin Toplumsal hayatımızı nasıl ve hangi yönde etkilediğine dair örnekler vermeleri istenir. Bu örneklerden hareketle modernleşmenin toplumsal değişime etkisi Kültürle de ilişkilendirilerek tartışılır sonuçlar sınıf içerisinde değerlendirilir. Küreselleşme ve Toplumlar (EK-6) Sosyoloji (Mustafa ERKAL) [!] Modernleşme ve küreselleşme etkileşimi vurgulanır.. HAFTA OCAK 27. Toplumsal gelişmenin öğelerini tanır. Toplumsal Gelişme ve Öğeleri, Toplumsal Bütünleşme A. Toplumsal Gelişme ve Öğeleri I. Dönem II.Yazılı Yoklama Toplumsal Gelişme Farklı toplumlarda gelişmişlik düzeyine göre tabakalaşma piramitleri tahtaya çizdirilir; özellikleri yazdırılır. Aralarındaki farklardan hareketle toplumsal gelişmenin öğeleri buldurulur. Toplumsal gelişmenin hangi piramitte daha sağlıklı işlediği öğrencilere yorumlatılır. Sosyoloji (Mustafa ERKAL) [!] Toplumsal gelişmenin öğeleri; ekonomik büyüme, tabakalaşmalardaki farklılaşmalar, insan hakları, demokrasi, hukukun üstünlüğü gibi öğelerin sonucunda toplumsal bütünleşmenin sağlandığı vurgulanır. [!] Atatürk İnkılâpları ile gelen köklü değişmeler vurgulanır. OCAK 2.HAFTA 3. HAFTA 2-6 OCAK 9-23 OCAK 28. Toplumsal bütünleşmenin önemini ifade eder 29. Toplumsal çözülmeye neden olan etmenleri analiz eder. 30. Toplumsal çözülmeyi önlemeye yönelik çözüm önerileri geliştirir. B. Toplumsal Bütünleşme Toplumsal Çözülmenin Nedenleri Toplumsal Bütünleşme Toplumsal Dışlanma Toplumsal Dışlanma (Ek-7) Toplumsal Çözülmenin Önüne Nasıl Geçebiliriz? Dönem sonu genel değerlendirme MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı Jean DUVINGNAND Sosyolojiye Giriş [!] Toplumsal gelişme ve toplumsal bütünleşmenin ayrılmazlığı vurgulanır. [!] Toplumsal bütünleşmede din, ahlak,millî, dinî ve kültürel değerlerimiz, hukuk vb. öğelerin önemi vurgulanır. [!] Toplumsal çözülmenin etmenleri olarak; tabakaların farklılaşması, insan hak ve özgürlüklerinin kısıtlanması, örgütlenme yetersizliği, demokratik kurumlaşma yetersizliği, millî birlik bilincinin zayıflaması vb. verilir. [!] Toplumsal farklılıklara saygının da toplumsal çözülmeyi önleyebileceği vurgulanır. [!] Toplumsal çözülme sonucunda ortaya çıkacak olan millî birliğin zayıflaması, kültürel değerlerin zayıflaması, sosyal adaletin bozulması, demokrasinin zayıflaması vb. konulara vurgu yapılır. YARIYIL TATİLİ Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 20

21 SÜRE 5. ÜNİTE: TOPLUM VE KÜLTÜR AY HAFTA GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar 2. HAFTA 09-3 ŞUBAT 3. Kültürün farklı anlamlarını ayırt eder Kültür Kavramının Anlamı Sosyoloji ve Kültür Öğrencilerin, kültürün farklı anlamları ile sosyolojideki kültür kavramı arasında benzerlik ve farklılıkların olup olmadığını tartışmaları istenir. Kültür ile ilgili kavramlar tahtaya yazılır, içerikleri öğrencilerle tartışılarak doldurulur. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!] Kültürün günlük yaşamda, sanat, eğitim, bilim, tarım vb. alanlardaki anlamları vurgulanır. [!] Kültürün hayatın her alanında olduğu vurgulanır. [!] Atatürk ün kültür konusundaki görüşlerine yer verilmelidir. ŞUBAT 3. HAFTA 6-20 ŞUBAT 32. Kültürün öğelerini analiz eder. Kültürün Öğeleri Kültürün Öğeleri ve Etkileşim Ağı (EK-8) Sosyoloji Nedir? (J. FISCHER - N. ÇELEBİ) [!] Kültürün bilişsel, davranışsal ve maddi öğeleri vurgulanır. [!] Kültürel gecikme kavramı vurgular. [!] Örf, adet, gelenek ve görenek gibi kökleşmiş kültür öğelerinin içerikleri vurgulanır. [!] Kültürün millî, medeniyetin ise evrensel içerikli olduğu vurgulanırken süreç içerisinde bu iki unsurun birbirlerini etkiledikleri vurgulanır. 4. HAFTA ŞUBAT 33.Kültürün işlevlerinin toplumdaki yerini ve önemini analiz eder. 34.Kültürün toplumsal bütünleşmeye katkısını değerlendirir Kültürün İşlevleri ve Toplumsal Bütünleşmeye Katkısı Bizi Biz Yapan Özellikler Kültürün genel özellikleri ve toplumların kendilerine ait kültürel özellikleri tahtaya yazdırılır. Kendi kültürünün diğer kültürlerden ayırt edici yönlerinin neler olduğu örnekler verilerek vurgulanır. Bu konuyla ilişkilendirilerek kültürün işlevlerinin neler olabileceği ve bu işlevlerin toplumların geleceklerine katkıları sorulur verilen cevaplarla beraber konu değerlendirilir. Sosyoloji (Mustafa ERKAL) [!] Kültürün kazanılması, kültür-sanat - eğitim-dil ilişkisinin önemi vurgulanır. [!] Kültürün toplumsal kurumlarla ve toplumsal değişmeyle etkileşimi vurgulanır. HAFTA MART 35. Kültüre ilişkin kavramları birbirleriyle olan ilişkileri çerçevesinde değerlendirir. Kültürel Süreçler Kültürün Temel Kavramları Kültürün temel kavramları ile ilgili kavram haritası oluşturulur, bu kavramlarla ilgili örnekler buldurularak aralarındaki ilişkiler yorumlatılır. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!] Popüler kültür, baskın kültür, kültür şoku, kültür emperyalizmi, kültürlenme, kültürleşme ve kültürel yozlaşma kavramları vurgulanır. MART 2. HAFTA 09-3 MART 36. Kültürlenme ve Kültürleşme sürecinde kendi toplumsal kültürünün önemini fark eder. 37. Toplumların kültürel tutumlarını, farklı kültürlere bakış açılarını sorgular. Kültürel Tutumlar ve Kültürler Arası Etkileşim Kültürümüze Sahip Çıkıyoruz Kültürlere açık olmanın gerekliliği ile toplumun kendi kültürüyle temellendirmesinin gerekliliği konuları tartışılır. Şu sorular sorularak öğrencilere yorumlatılır. - Kültürler arası alışverişten kaçınmak mümkün müdür? - Kültürler arası alışverişin sınırları ne olmalıdır? - Kültürel asimilasyon ve çözülmenin toplum açısından sonuçları neler olabilir?kültürel Tutumlarımız Kültüre ilişkin değerlerin farklı toplumlardaki yansımalarına ilişkin örnekler öğrencilerden istenir. Örnekler sınıf ortamında değerlendirilirken bu bakış açılarının toplumlar açısından olumlu olumsuz yönleri tartışılır. Tartışma sonunda konunun değerlendirmesi yapılır. Sosyoloji (Mustafa ERKAL) [!] Kültür merkezciliği, yabancı kültür hayranlığı, kültürel görelilik kavramlarına yer verilir. [!] Farklı kültürlere karşı saygı ve hoşgörünün gereği vurgulanır. 3. HAFTA 6-20 MART 38. Kültürler arası etkileşimde kendi kültürünün rolünü değerlendirir. Kültürel Tutumlar ve Kültürler Arası Etkileşim Tarihe Yön Verenler (EK-9) Ansiklopediler [!]Türk ve/veya İslam kültürünün uygarlığa katkıları üzerinde durulur Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 2

22 SÜRE 6. ÜNİTE: TOPLUMSAL KURUMLAR AY HAFTA GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar MART 4. HAFTA MART 39. Kurum kavramının anlamını açıklar. 40. Toplumsal kurumların işlevlerini analiz eder 4.Toplumsal yaşam ve sosyalleşme açısından ailenin önemini yorumlar. Toplumsal Kurumlar ve İşlevleri Aile Kurumu Toplumsal Yapının Bileşenleri; Toplumsal kurumlar İnsanların maddi manevi ihtiyaçlarının nasıl karşılandığını sınıf ortamında öğrenciler tartışırlar. Tartışma sonunda belirli bir alana ilişkin ihtiyaçların, o alana ilişkin davranış kurallarını oluşturduğu fikrine varılır. Buradan yola çıkarak sosyal kurumların neler olduğu buldurulur. Bu kurumlar toplumların kültürel farklılıklarından dolayı farklı toplumlarda işlevlerinin de farklılaştığı ve aynı zamanda toplumsal kurumların içerikleri değişse bile kendilerinin sürekli olduğu örneklerle vurgulanır. Sosyoloji Nedir? (J. FISCHER - N. ÇELEBİ) [!] Toplumsal kurumların birbirleri ile etkileşim içinde oldukları vurgulanır. 40.Kazanım 8,24, 26, 29 ve 30. kazanımlarla ilişkilendirilir. [!] Bireyin sosyalleşmesine etki eden ögeler vurgulanır.. HAFTA 30 MART - 3 NİSAN 42. Evlilik ve boşanmanın birey ve toplum üzerindeki etkilerini analiz eder. Evlenme, Boşanma ve Ailenin Sürekliliği Evlilik ve Boşanmanın Etkileri Huzurlu aile ortamlarının bireylerin mutluluğu ve başarısında olumlu etkileri, boşanmanın birey ve toplum üzerindeki etkileri öğrencilere yorumlatılır. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!] Evlilik türlerine örnekler verilir. [!]Boşanmanın günümüz toplumlarında sadece bireylerin karşılıklı isteklerine bağlı olmadığı, bu kararlarda medeni kanunun öngördüğü sebep ve süreçlerin ve aile gibi toplumsal faktörlerin de yönlendirici olduğu vurgulanır. 2. HAFTA 06-0 NİSAN 43. Aile kurumunun sürekliliği açısından evliliklerde aranan koşulları değerlendirir. Ailenin Sürekliliği II. Dönem I. Yazılı Yoklama Mutlu Evlilik, Mutlu Aile, Mutlu Toplum Mutlu bir evlilikte eşlerin birbirlerinden beklentilerinin neler olduğu öğrencilerin düşünceleri alınarak bu konuda genel bakış açısı ortaya çıkarılır. Önce çevrelerinde gözlemledikleri problemli evlilikleri ve problemlerin kendilerine göre sebepleri ve çözüm yollarını arkadaşları ile paylaşmaları istenir. Sonra mutlu bir evlilikte dikkat edilmesi gereken koşullar konuşulur. Mutlu ve mutsuz evliliklerin toplum aile ve birey açısından sonuçları öğrencilere yorumlatılır. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı [!] Evlilik ve ailede karşılıklı hoşgörü, güven, saygı ve sevgi gibi temel değerlerin öne çıkması gerektiği vurgulanır. NİSAN 3. HAFTA 3-7 NİSAN 44. Farklı toplumlardaki aile yapısı ile Türk aile yapısını karşılaştırır. Aile Modelleri Aile Yapılarındaki Farklılıklar Öğrencilerden ailelerin kuruluşu, sürekliliği ve akrabalık ilişkileri ile ilgili araştırma yapmaları istenir. Yaptıkları araştırmaları sınıfta sunarak, Türk toplumundaki aile yapısı ile farklı toplumlardaki aile yapısını karşılaştırmaları istenir. Ansiklopediler [!] Ailenin yapısı; kuruluşu, sürekliliği ve akraba arası ilişkiler kapsamında karşılaştırılır. [!] Çekirdek aile, geniş aile, geçici geniş aile, eksik aile vb. aile tipleri vurgulanır. 4. HAFTA NİSAN 45. Kadının aile ve toplum içindeki konumunu değerlendirir. 46. Atatürk ün kadın haklarına verdiği öneme örnekler verir. Kadının Toplumdaki Yeri ve Önemi A. Kadın ve Toplumsal Hayat B. Atatürk ve Kadın Hakları Kadının Ailedeki, Toplumdaki Rolü ve Önemi Geçmiş, bugün ve gelecekteki kadını anlatan tarihî ya da edebî eserlerden örnekler toplanması öğrencilerden istenir. Dönemin şartları içinde kadının toplumdaki ve aile içindeki yeri, çalışma hayatındaki yeri örnekler üzerinde tartışılır. Türk toplumunda kadının sosyal hayattaki yerine ilişkin yapılan düzenlemeler nelerdir? sorusu öğrenciler tarafından cevaplandırılarak, düzenlemelere ilişkin örnekler kadın haklarının gelişimi açısından yorumlanır. Değişik ülkelerde kadınların sahip oldukları sosyal, ekonomik, siyasi hakları ülkemizdeki kadın hakları ile karşılaştırır. Cumhuriyet Döneminde Kadın Hakları Medeni Kanun incelenerek, görsel ve yazılı materyallerden kadınlara verilen haklarla ilgili haberler toplanır. Atatürk ün Türk Kadınına tanıdığı haklar çerçevesinde kadının sosyal hayat içerisindeki yerini ve gelişimini anlatan pano hazırlanır. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı Tarih ve TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitapları [!] Kadının Türk toplumundaki önemine vurgu yapan tarihi ve edebi örnekler verilir. [!] Medeni Kanun un kadına tanıdığı sosyal, siyasal ve ekonomik haklar vurgulanır. [!]Atatürkçü düşüncede kadının yeri vurgulanmalıdır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 22

23 SÜRE 6. ÜNİTE: TOPLUMSAL KURUMLAR AY HAFTA GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar NİSAN 5. HAFTA 27 NİSAN - 0 MAYIS 47. Eğitimin toplumsal yaşamdaki önemini yorumlar. 48. Eğitimin sosyalleşme sürecindeki önemi kavrar. 49. Atatürk ün eğitim konusundaki fikirlerini ifade eder. Eğitim ve Sosyal Hayat Eğitim Geleceğimizdir Öğrencilere eğitimle ilgili Bir yıl sonrasıysa düşündüğün, tohum ek. On yıl sonrasıysa tasarladığın, ağaç dik. Düşünüyorsan yüz yıl ötesini, halkı eğit. sözü verilir. Öğrenciler bu sözden hareketle birey ve toplumsal açıdan eğitimin önemini ve etkilerini değerlendirir. Aile ve Okulun Ayrılmazlığı Bireyin sosyalleşmesinde ailenin mi, okulun mu önemli - etkili olduğu konusunun araştırılması istenir. Yapılan araştırmalar sınıfta sunulur. Bireyin sosyalleşmesinde ailenin mi yoksa okulun mu önemli olduğu sorusu sorularak grup etkileşimi ile etkinlik sonlandırılır. Atatürk ün Eğitime Verdiği Önemi Araştırıyoruz Öğrenciler Atatürk ün eğitim konusundaki görüşlerini araştırarak sınıfta sunarlar. Sosyoloji (Mustafa ERKAL) Dersimiz.net. HAFTA MAYIS 50. Dinin toplumsal yaşamdaki önemini kavrar. 5. Din ve laiklik kavramlarının ilişkisini yorumlar. 52. Atatürkçü düşünce sisteminde laiklik anlayışını ortaya koyar. Din, Laiklik ve Atatürk Atatürk ün din ve vicdan özgürlüğü ile ilgili sözler söylenerek, din ve vicdan hürriyeti ve laiklik konusundaki düşünceleri öğrencilere yorumlatılır. Atatürk le ilgili kitaplar [!] Dinin toplumsal yaşam açısından bütünleştirici, doğru davranışlara yönlendirici ve genel olarak toplumsal yaşama olumlu katkıları vurgulanır. [!] Sosyolojinin din olgusunu ele alış biçimine vurgu yapılır. [!] Din ve vicdan özgürlüğünün teminatı olarak laiklik kavramı ele alınır. [!] Atatürk ün laiklik ve din konusundaki görüşleri ve sözlerine yer verilir. [!] Laikliğin anayasada yer alma süreci açıklanır. MAYIS 2. HAFTA 3. HAFTA - 5 MAYIS 8-22 MAYIS 53. Ekonominin toplumsal yaşamdaki önemini değerlendirir. Ekonomi ve Sosyal Hayat 54. Toplumsal yaşamda ekonominin temel öğelerini fark eder. Ekonominin Bileşenleri ve Ekonomik Sistemler A. Ekonominin Bileşenleri Ekonomi Haberleri Öğrencilerden ekonomi ile ilgili haber kupürleri toplamaları istenir. Daha sonra sınıf ortamında, toplanan bu kupürlerdeki ekonomi ile ilgili kavramlar hakkında bilgi verilir. Ekonomi ile ilgili kavramlardan hareketle, ekonominin toplumsal yaşam üzerindeki etkileri tartışılır. Ekonominin Şeması Ekonominin temel öğeleri ile ilgili beyin fırtınası düzenlenir. Bulunan kavramlar şema haline getirilerek kavramların anlamı, benzerlikleri ve farkları buldurulur. MEB onaylı Lise Sosyoloji ders Kitabı Ansiklopediler [!]Arz - talep, enflasyon, deflâsyon, devalüasyon, resesyon ve revalüasyon kavramları açıklanır. [!] Enflasyonun nedenleri ve enflasyonun yol açtığı toplumsal sonuçlar açıklanır. [!] Üretim-tüketim ve bölüşüm kavramlarına vurgu yapılır. [!] Üretim-tüketim - bölüşüm ilişkisi tartışılır. [!] Birey ve toplum hayatı açısından üretim ve tüketim alışkanlıklarına değinilir. [!] Bilinçsiz tüketim alışkanlıklarının birey ve toplum açısından etkisi vurgulanır. [!] Reklâmların vb. faaliyetlerin tüketim alışkanlıklarına etkisi vurgulanır. 4. HAFTA MAYIS 55. Atatürk ün ekonomik sistemlerle ilgili görüşlerine örnekler verir. B. Ekonomik Sistemler II. Dönem II. Yazılı Yoklama Ekonomi Alanında Devletçilik ve Liberalizm Öğrenciler cumhuriyetin ilk yıllarında hayata geçirilen ekonomik alanlardaki faaliyetler ve bu yıllarda önem kazanan sanayi kolları hakkında araştırma yaparak sonuçları proje olarak sınıfa sunarlar. Cumhuriyetin ilk yıllarındaki ekonomik gelişim ile alınan mesafe sınıf içinde değerlendirilir. Sosyoloji Sözlüğü (M. ERKAL- B. BALOĞLU) [!] Belli başlı ekonomik sistemler kısaca tanımlanarak bunlar hakkında Atatürk ün görüşlerine değinilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 23

24 SÜRE 6. ÜNİTE: TOPLUMSAL KURUMLAR AY HAFTA GÜN DERS SAATİ KAZANIMLAR KONULAR ETKİNLİKLER Öğrenme - Öğretme Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç ve Gereçleri Açıklamalar HAZİRAN. HAFTA 2. HAFTA 0-05 HAZİRAN 08-2 HAZİRAN 56. Siyaset kurumunu tanır. 57. Siyaset Kurumu ile ilgili temel kavramları ifade eder. 58. Siyasal yönetim şekillerini tanır ve karşılaştırır. 59.Bir yönetim biçimi olarak demokrasiyi toplumsal yaşam açısından değerlendirir. 60. Atatürkçü düşünce sisteminde vatandaşlık, hak ve sorumluluk kavramlarını ilişkilendirerek örnekler verir. Siyaset Kurumu ve Siyasetin Temel Kavramları Siyasal Yönetim Biçimleri Demokrasi Yönetimin Önemi? Öğrencilerden okullardaki yönetim kadrosunun olmaması durumunda nelere yol açabileceğini tartışmaları istenir. Bu tartışmadan hareketle yönetim olgusu ile toplum arasında bir bağ kurularak, toplumsal yaşamın devamlılığının sağlanmasında yönetimin önemi vurgulanarak bütün toplumlarda her zaman için bir yönetimin zorunlu olduğu sonucuna varılır Siyasetin Temel Kavramları (EK-0) Yaşasın Demokrasi! Yaşasın Cumhuriyet! Öğrencilerden tarihte görülmüş farklı yönetim şekilleriyle ilgili bir araştırma yapmaları istenir. Araştırma sonuçları siyasal yönetimlerin benzerlik ve farklılıkları dikkate alınarak gruplandırılır. Gruplandırılmış olan bu yönetim şekilleri günümüzde geçerli olan demokrasinin kurum ve kuruluşları açısından dikkate alınarak birey, toplum, devlet ilişkisi ortaya konulur. Sosyoloji Sözlüğü (M. ERKAL- B. BALOĞLU) Jean DUWIGNAND Sosyolojiye Giriş [!] Millet, meşruiyet, seçim, adalet, hak, özgürlük, eşitlik, iktidar, otorite, hükümet, egemenlik, sivil toplum, birey, devlet vb. kavramlar açıklanır. [!] Monarşi, oligarşi, aristokrasi, teokrasi ve demokrasi kavramlar açıklanır. [!] Doğrudan demokrasi, temsili demokrasi, katılımcı demokrasi çeşitleri vurgulanır. [!] Demokrasi kapsamında kuvvetler ayrılığı ve hümanizm kavramları üzerinde durulur. [!] Atatürkçülüğün önemini açıklanarak "bütünlük" niteliğine vurgu yapılmalı. [!] Atatürkçülüğün yabancı ideolojilerden farkı açıklanmalıdır. *. sınıflar SOSYOLOJİ dersi yıllık planı, Talim ve Terbiye kurulunun tarih ve 237 sayılı kararı ile kabul edilen programa uygun olup; yukarıya çıkarılmıştır; uygulanmasını müsaadelerinize arz ederim. **Atatürkçülük konuları 204 ve 2488 sayılı Tebliğler Dergilerinden alıntılanmıştır. Öğretmenin Adı Soyadı Öğretmenin Adı Soyadı Öğretmenin Adı Soyadı UYGUNDUR Felsefe Grubu Öğretmeni Felsefe Grubu Öğretmeni Felsefe Grubu Öğretmeni Adı Soyadı Okul Müdürü Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 24

25 Ünite Plânı: Öğretmenin gözetimi ve denetimi altında, öğrencilere belirli bir süre içinde ve eğitimin amaçlarına uygun olarak bir takım bilgi beceri ve anlayışları kazandırmayı öngören, belli bir konu veya sorun çevresinde düzenlenmiş türlü etkinlikleri, öğrenme yaşantılarını ve değerlendirme çalışmalarını kapsayan ayrıntılı ders plânıdır. Ünite plânı, içerik olarak yıllık plânla aynıdır. Yıllık plâna göre daha ayrıntılı yapılan ve yıllık plândaki bölümlere açıklık getiren bir plândır. Öğrencilerin neyi, niçin, hangi yollarla öğreneceklerini bilmeleri bakımından, ünite plânlarının öğrencilerle birlikte yapılması faydalıdır. İlkokul programı "ünite" esasına göre düzenlenmiştir. Orta öğretim kurumlarında ünite plânı yapılmaz. Ünite plânı yaparken; ünite konusunun programda yer alması; ünite süresi ve amaçları; ünitenin hangi yol ve yöntemlerle işleneceği ve işlenişte kullanılacak başvuru kaynakları, araç ve gereçleri; gezi, gözlem ve incelemeler ile değerlendirmenin nasıl yapılacağının plâna dahil edilmesi gereklidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 25

26 Ünite, Geştalt Psikolojisi'nin "öğrenmede bütünlük ilkesi"nin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Buna göre, öğrenme ortamında bir öğrencinin birbirinden ayrı ve ilgisiz parçaları öğrenmesinin çok zor olduğu, fakat birbiriyle ilgili olan ve bütün olanı algılamasının daha kolay olduğu bilinmektedir. İşte öğretmen rehberliğinde öğrencilerle birlikte hazırlanan bir ünite plânı, öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarını da önemsediği için özel istidatların gelişmesine imkân verecek ve çocuğun zihnî, bedenî ve sosyal gelişimini sağlayacaktır. Çocuk, ünite çalışmalarına katkıda bulunurken, araştırdıkça zihnî yönden gelişecek, başka arkadaşları ile birlikte çalışırken de iletişim kurmayı öğrenecek, sosyalleşecektir. Konuların birbiriyle ilgili ve bütün olarak sunulması çocuk açısından öğrenmeyi kolaylaştıracaktır. Ünitelerin birbirine dayalı ve birbirini destekleyen konulardan oluşmasıyla konular arasındaki kopukluklar önlenecek ve öğrenme kademe kademe gerçekleşecektir. Ünite işlenişinde küme çalışması, takrir soru-cevap, problem çözme, proje gibi birçok metot ve teknikten faydalanılabilir. Öğrencilerin bu aşamada okul ve çevresiyle yakın temas kurması sağlanır Ünite plânı, yıllık plân gibi çizelge üzerine yapılabileceği gibi, içerik bozulmamak şartıyla, deftere de yapılabilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 26

27 Günlük Plan Öğretmen günlük olarak girdiği her ders için plan yapmak zorundadır. Her bir ders için düzenlenen programlara Ders Planı denilir. Bir günde işlenecek her ders için bu plânlardan yapılır. Derse girmeden önce ilgili öğretmenlerce bir veya birkaç ders saatinde işlenecek konunun ana çizgilerini, bu konuya ilişkin deneyleri, tartışma sorularını, ödevleri, uygulama çalışmalarını, ders araç ve gereçlerini içine alacak şekilde hazırlanan bir plândır. Bir günlük plânda iki saat aynı ders işlenecek ise ve bu dersteki faaliyetler de aynı ise, süre birleştirilerek bir ders plânı yapılabilir. Bir öğretmenin bir gün boyunca gireceği tüm derslerin plânlarının birleştirilmesinden Günlük Plân oluşur. Ayrıca günlük plân içerisinde varsa "gezi plânı" ve "deney plânı" da yer alabilir, veya bunlar müstakil olarak yapılıp ilgili günlük plâna eklenir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 27

28 Bir "gezi plânında", gezinin hangi dersle ve konuyla ilgili yapıldığı, gezinin amacı, gezi konusu, gezi yeri, gezinin süresi, geziye kimlerin katılacağı, gezi gidiş-dönüşünde kullanılacak güzergah ve gezide alınacak tedbirler, gezi yerinde yapılacak faaliyetler ile gezi değerlendirmesi bulunur. İl/ilçe sınırları içine yapılacak gezilerde İl/İlçe Milli Eğitim Müdürü izni yeterli olup; il dışı gezilerde mülki amirin onayı gereklidir. Aynı şekilde gözlem ve deneyler de öğrencilere kalıcı öğrenme yaşantıları sunmada etkilidir. Deney için de "Deney plânı" yapmak esastır. Deney plânında, deneyin hangi derste yapılacağı, deney konusu, deneyin amacı, süresi, deneyin nasıl yapılacağı, deneyin sonuçları ve değerlendirme bölümleri bulunmalıdır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 28

29 Dersin Adı Sınıf Süre Saati Konu Özel Öğretim Yöntemleri -A Öğretim Etkinliklerini Planlama Amaçlar Davranışlar Yöntem-Teknikler Öğretmen adaylarının ders öncesi öğretim etkinliklerini sağlıklı bir şekilde planlayabilme becerilerinin geliştirilmesi Yıllık plan formatını kavrama, zümre öğretmenleri ile işbirliği sağlama, takvim eşliğinde yıllık planı hazırlama, günlük plan formatını kavrama ve yıllık plandan yararlanarak günlük plan yapma, örnek üzerinden gösterme, soru cevap, Gezi-Gözlem-Deney Dersin İşlenişi Değerlendirme Uygulama okulunda rehber öğretmenin planını inceleme, internet üzerinden çeşitli derslerin yıllık planlarını inceleme Öğretim Etkinliklerinde Planlı Çalışmanın Yararları, Plan Çeşitleri, Yıllık ve Günlük Planların Yapılışı, Öğretmenlerin Planlamada Karşılaştığı Başlıca Problemler, Öğretmenin Nitelikleri ve Görevleri, Başarılı Bir Öğretmenin Özellikleri (Dersin sonunda dersin anlaşılma düzeyi ve tekrar edilmesi gerekebilecek boyutları burada not edilir.) Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 29

30 Dersin adı Felsefe Sınıf C Ünitenin Adı/No Felsefenin Uğraş Alanları Konu Ontoloji Süre 90 DERS PLANI (Örnek) Hedef ve Davranışlar Ünite Kavramları Öğretme-Öğrenme-Yöntem ve Teknikleri Kullanılan Eğitim Teknolojileri- Araç, Gereçler ve Kaynakça Bu ders sonunda öğrencinin kazanması hedeflenen bilgi, duygu ve davranışlar Dersle ilgili önemli kavramlar Dersin özelliğine göre kullanılacak öğretim yöntem ve teknikleri Derste kullanılan araç, gereç ve kaynaklar Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri: Dikkati Çekme Güdüleme Gözden Geçirme Derse Geçiş Bireysel Öğrenme Etkinlikleri (Ödev, deney, prob.çöz. vb.) Dersin adı Felsefe Sınıf Dersi öğrenci C için anlamlı hale getirmek için nelere vurgu yapılacağı Ünitenin Adı/No Felsefenin Uğraş Alanları Konunun birey ve toplum için önemine vurgu.. Konu Ontoloji Önerilen Süre Dersi öğrenmekle 2 saat neler kazanacakları Dersin ana hatlarıyla girişi, sonra ayrıntılı olarak işlenmesi Konuyla ilgili olarak verilen, ders sırası ve ders sonrası ödev, görev ve uygulamalar Grupla Öğrenme Etkinlikleri (Proje, gezi, gözlem vb.) Özet Konuyla ilgili olarak, ders sırası ve ders sonrası öğrenci gruplarına verilen görevler. Konunun tekrarı mahiyetinde özetlenmesi Ölçme-Değerlendirme: İşlenen konunun kavranış düzeyini tespit amacıyla, konuyu özetleyici mahiyette sorular sorulup cevaplarının alınması Etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme Dersin Diğer Derslerle İlişkisi Konunun diğer dersleri Yrd. ilgilendiren Doç. Dr. boyutu Ali Gurbetoğlu varsa bu konuda ilgili dersin öğretmeniyle ne tür bir işbirliği yapılabileceği 30 (Yıllık planlarda bulunur)

31 Günlük plânı deftere yapmak mümkün olduğu gibi, her gün ayrı bir dosya kağıdına yaparak dosyalamak da mümkündür. Günlük plân en önemli konuların öğretilmesini kolaylaştırır, zamanı iyi değerlendirmeye yarar, öğretmenin yaptığı çalışmaları gösteren belge niteliği taşır ve derslerin birbiriyle ilişkilendirilmesini sağlar. Günlük plân çizelge olarak yapılabileceği gibi aşağıdaki örneğe uygun deftere de yapılabilir. Not: Bu plan sadece bir ders içindir. Günlük plan bir günde yapılacak dersler için düzenlenen bu planlardan oluşur. Günlük plân ders plânlarının birleştirilmesinden oluşur. Bir günde işlenecek her ders için bu plânlardan yapılır. Bir günlük plânda iki saat aynı ders işlenecek ise ve bu dersteki faaliyetler de aynı ise, süre birleştirilerek bir ders plânı yapılabilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu 3