Türkiye nin bankas. Faaliyet Raporu 2006

Transkript

1 Türkiye nin bankas Faaliyet Raporu 2006

2 Sunufl 'ten bugüne... 4 İş Bankası'nın Ortaklık Yapısı ve Başlıca Finansal Göstergeler 6 İş Bankası'nın Tarihçesinden Kilometre Taşları 8 İş Bankası'nın Türk Bankacılığına Getirdiği "İlk"lerden... 9 Vizyonumuz, Amaçlarımız 10 Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı 14 Genel Müdür'ün Mesajı Yılında Ekonomik Ortam 22 İş Bankası nda 2006 Yılının Değerlendirilmesi 41 İştirakler 43 Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü fl Bankas 'nda Yönetim ve Kurumsal Yönetim Uygulamalar 44 Yönetim Kurulu ve Denetçiler 44 Yönetim Kurulu Toplantılarına İlişkin Bilgiler 46 İcra Kurulu 48 Organizasyon Şeması 50 İç Sistemler Kapsamındaki Yöneticiler 51 İş Bankası'nda Faaliyet Gösteren Komiteler 54 İş Bankası'nda İnsan Kaynakları Uygulamaları 55 Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı İşlemlere İlişkin Bilgiler 55 Bankaların Destek Hizmeti Almalarına ve Bu Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesine İlişkin Yönetmelik Uyarınca Destek Hizmeti Alınan Faaliyetler 56 Kâr Dağıtım Politikası 57 Genel Kurula İlişkin Hususlar 61 Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Beyanı Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimine liflkin De erlendirmeler 69 Denetim Komitesinin İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeleri ve Hesap Dönemi İçerisindeki Faaliyetleri Hakkında Bilgiler Aralık 2006 Tarihi İtibariyle Bağımsız Denetim Raporu Aralık 2006 Tarihli Konsolide Olmayan Mali Tablolar 81 Rapor Dönemi Dahil Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler ve Gösterge Rasyolar 82 Bankanın Mali Durumu, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Değerlendirmeler 85 Risk Türleri İtibariyla Uygulanan Risk Yönetimi Politikalarına İlişkin Bilgiler 87 İş Bankası'nın Kredi Notları ve İlgili Açıklamalar Aralık 2006 Tarihi İtibariyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Rapor 140 Hissedarlara Bilgi

3 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 'ten bugüne 'ten bugüne... İş'e başladığımız 1924'ten bugüne dünyanın en iyi bankalarından biri olmak için çok çalıştık yılında Ankara'da kurulan İş Bankası, kuruluşundan günümüze kadar geçen 82 yıllık sürede ülke ekonomisinin gelişmesine artan oranda ve sürekli katkıda bulunmuş; gerçekleştirdiği ilk ler ile Türkiye'de çağdaş bankacılığın kurucusu ve sembolü olmuştur. Ekonomik ve ticari faaliyet döngüsünün her aşamasında kilit roller üstlenen İş Bankası, 'Türkiye'nin bankası' deyişiyle özetlenen misyonuna uygun olarak, toplumun her kesimini kucaklamış ve kitlelerin bankası olmayı başarmıştır. İş Bankası, bugün, toplam sayısı on milyonu aşan bireysel, kurumsal, ticari ve KOBİ müşterisine hizmet sunmaktadır yıl sonu verilerine göre Banka'nın özkaynakları 9,4 milyar YTL ve toplam varlıkları ise 75,2 milyar YTL'dir. Bu rakamlara göre İş Bankası Türkiye'nin lider bankasıdır. İş Bankası'nın liderliği ulusal pazarındaki payı ile sınırlı değildir: Dünyanın En Büyük 2000 Şirketi (*) sıralamasında 319. sırada yer alan İş Bankası, gelişen piyasaların en büyük bankaları arasında yer almaktadır. İş Bankası, aynı zamanda söz konusu sıralamada ilk 500 içerisindeki tek Türk şirketidir. Dünyanın marka değeri en yüksek 100 bankası (**) arasında yer alan tek Türk bankası da yine İş Bankası'dır. İş Bankası'nın çalışan, 883 yurt içi ve 11 yurt dışı şube, Bankamatik, 742 Bankamatik (+), 911 Netmatik (***) ve 103 Kasamatik (****) 'ten oluşan yaygın hizmet sunum yapısı, ölçek üstünlüğünü ve mükemmel hizmet yetkinliğini tanımlamaktadır. İş Bankası, müşterisinin her türlü finansal hizmet talebine cevap verebilen bir bankadır. Yatırım bankacılığından portföy yönetimine, leasingden bireysel emekliliğe kadar farklı iş kollarında faaliyet gösteren finansal iştirakleri, Banka'nın ürün ve hizmet sunum gücünü rakipsiz kılmaktadır. İş Bankası'nın başta cam sanayi olmak üzere farklı iş kollarında faaliyet gösteren, lider şirketlerin oluşturduğu bir iştirak portföyü bulunmaktadır. (*) Forbes Dergisi'nin halka açık şirketlerle ilgili 2006 yılı sıralamasına göre. (**) The Banker Dergisi'nin İngiltere merkezli Brand Finance şirketine hazırlattığı ve 2005 yıl sonu piyasa değerlerini baz alan rapora göre. (***) Nakit para çekme ve yatırma dışında kalan ve İnternet Şubemiz aracılığıyla yapılabilen tüm bankacılık işlemlerinin, interaktif bankacılık talimatı vermeden Bankamatik veya kredi kartı ile yapılabilmesini sağlamak için geliştirilmiş bir cihazdır. (****) Para yatırma, kredi kartı borcu ödeme, fatura ödeme gibi işlemlerin gerçekleştirilebildiği, nakit kabul etme özelliği olan bir cihazdır. 1

4 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 İş Bankası'nın Tarihçesinden Kilometre Taşları Her zaman oldu u gibi bundan böyle de her bir müşterimizin memnuniyetini daha da artırmak için çalışacağız. Müşterilerine her zaman en iyiyi ve en kaliteliyi sunmayı hedefleyen İş Bankası, kapsamlı bir stratejik dönüşüm sürecinden geçmektedir. İş Bankası, yürütmekte olduğu stratejik dönüşüm projelerini Müşteri Odaklı Dönüşüm (MOD) Programı çatısı altında toplamıştır. MOD, müşteri memnuniyetini ve eş-anlı olarak İş Bankası'nın verimlilik ve etkinliğini daha da artırmayı hedefleyen bir dönüşüm stratejisidir. İş Bankası'nın örgütsel yapısından teknolojisine ve ürün-hizmet gamına kadar pek çok farklı konuda köklü değişiklikler öngören MOD, müşteriyi her şeyin odağında gören bir programdır. MOD, aynı zamanda, İş Bankası'nın rekabet gücünü daha da artırmayı, maliyet tabanını daha da düşürmeyi ve çalışanların performansını daha da geliştirmeyi hedeflemektedir. Tüm bu hedeflerin ortak paydasında MOD, İş Bankası'nın hissedarları, müşterileri ve çalışanları için artan oranda değer üretmesine ve Türkiye'nin lider bankas kimliğini pekiştirmesine katkıda bulunacaktır. 2

5 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 İş Bankası'nın Tarihçesinden Kilometre Taşları...ilk günkü güven le Daha Odakl İş Bankası müşterisine odaklıdır. Müşteri, İş Bankası için yaşamın her döneminde özel ve değerlidir. Banka nın bu bakış açısı, girişimciden emekliye, çalışandan öğrenciye kadar farklı müşteri gruplarına sunulan özel tasarlanmış ürün ve hizmetlerde ifade bulur. İş Bankası çalışanlarının önceliği müşterilerimizin beklentilerine odaklanmak, hedefi ise müşterilerimizin beklentilerini aşmaktır. Daha Kaliteli Daha iyiyi aramak İş Bankası'nda sürekli bir davranış biçimidir. Kalite, İş Bankası'nın kapısında başlar. Hedefimiz, sıcak bir gülümseme ile karşılanan müşterilerimize üründen şube dışı hizmet kanallarına kadar her boyutta daha iyi hizmet sunmaktır. İş Bankası, müşterisine olan kalite taahhüdünü kesintisiz yerine getirmek ve hep daha iyiyi sunmak amacıyla insan kaynağına, teknolojisine ve hizmet kanallarına sürekli yatırım yapmaktadır. Daha Özenli İş Bankası, ürün-hizmet sürecinin her noktasında özenlidir. Özen, müşteri memnuniyetinin yapıtaşlarındandır. Müşterimiz şubede, ATM başında, telefonda veya internette ona yönelik özenimizi en küçük detaylarda bile hisseder ve hizmet yaklaşımındaki farkımızla tanışır. Müşteri memnuniyetinin sürekli ölçümlendiği İş Bankası'nda gerek ürün ve hizmetler gerekse marka hakkındaki algılama, beklenti ve memnuniyet döngüsü başarıyla yönetilir. Daha Yak n İş Bankası müşterisine hep yakındır. Müşteriye her zaman yakın durmak, ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmak. Bu anlayış İş Bankası'nın müşteriye hizmete bakış açısını özetler. Biz müşterimiz için bir arkadaş, bir komşu ve bir iş ortağıyız. İş Bankası Türkiye'nin insanını iyi bilir. Bunu köklü tarihine, yakınlığına, sıcak hizmet yaklaşımına, ülke çapına yaygın şube ve şube dışı hizmet kanallarının sağladığı kolay erişilebilirliğine borçludur. 3

6 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 İş Bankası'nın Ortaklık Yapısı ve Başlıca Finansal Göstergeler fl Bankas 'n n Ortakl k Yap s ve Bafll ca Finansal Göstergeler 31 Aral k 2006 itibariyle fl Bankas 'n n Ortakl k Yap s (%) T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı 41,54 2 Atatürk Hisseleri (Cumhuriyet Halk Partisi) 28,09 3 Halka Açık 30,37 Banka nın ortaklık yapısında 2006 yılında herhangi bir değişiklik olmamıştır. Yönetim Kurulu Üyeleri, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının Banka'da sahip olduğu paylar önemsiz seviyededir. 2 fl Bankas 'nda müflterilerimizi, çal flanlar m z ve hissedarlar m z hedeflerine ulaflt rmak için çok çal fl yoruz. Sürdürülebilir başarımız, tüm paydaşlarımız için daha çok değer üretmemiz ve büyümemiz anlamına gelmektedir. %18 Toplam Aktifler İş Bankası nın toplam aktifleri 2006 yılında %18 lik artışla 75,2 milyar YTL ye ulaşmıştır. %36 Toplam Krediler Toplam krediler 2006 yılında 29,8 milyar YTL ye ulaşırken artış oranı %36 olmuştur. %25 Toplam Mevduat 2006 yılında %25 oranında artış kaydedilen toplam mevduat 46,4 milyar YTL ye yükselmiştir. 4

7 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 İş Bankası'nın Ortaklık Yapısı ve Başlıca finansal göstergeler %23,87 Sermaye yeterlilik oran İş Bankası nın 2006 yıl sonu itibariyle sermaye yeterlilik oranı %23,87 seviyesinde gerçekleşmiştir. (Milyon YTL) De iflim (%) BAfiLICA F NANSAL GÖSTERGELER Toplam Aktifler Toplam Krediler Toplam Mevduat Özkaynaklar Brüt Kâr Net Kâr/Zarar (Milyon ABD Dolar )* De iflim (%) BAfiLICA F NANSAL GÖSTERGELER Toplam Aktifler Toplam Krediler Toplam Mevduat Özkaynaklar Brüt Kâr Net Kâr/Zarar (*) itibariyle döviz kuru: 1 ABD Doları = 1,395 YTL itibariyle döviz kuru: 1 ABD Doları = 1,373 YTL (%) BAfiLICA GÖSTERGE RASYOLARI Faiz Getirili Aktifler/Aktif Toplamı 90,0 87,9 Krediler/Aktif Toplamı 39,6 34,3 Kredi/Mevduat 64,3 58,7 Tahsili Gecikmiş Alacak Oranı 3,8 4,6 Vadesiz Mevduat/Toplam Mevduat 16,5 18,2 Ortalama Aktif Kârlılığı 1,6 2,3 Ortalama Özkaynak Kârlılığı 11,9 13,7 Faaliyet Giderleri/Faaliyet Geliri (Net) 42,0 43,6 5

8 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 İş Bankası'nın Tarihçesinden Kilometre Taşları fl Bankas 'n n Tarihçesinden Kilometre Tafllar 1924 fl Bankas Atatürk taraf ndan kurulmufltur. fl Bankas, Atatürk'ün belirledi i kurulufl misyonu do rultusunda, ülkemizin yaflad tüm büyük dönüflümlerde yerini alm fl; tarihsel geliflim ve de iflimin en yo un oldu u dönemlerde kilit roller oynam flt r. Kuruluş İş Bankası, Ulu Önder Atatürk'ün direktifleriyle, İzmir Birinci İktisat Kongresi'nde alınan karar ile 26 Ağustos 1924'te kurulur. Banka, üç ay içinde nizamnamesi, binası ve kadrosuyla hazır hale gelir. İlk Genel Müdürü Celal Bayar'ın liderliğinde, iki şube ve 37 personeli ile Ankara'da hizmet sunmaya başlar. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Ankara'da açılan şubenin ilk müşterisi olur. Ankara'daki şubelerin hemen ardından İstanbul Yenicami ve Bursa şubeleri açılır. Son derece güç ekonomik ve toplumsal koşullar altında 1 milyon TL gibi mütevazı bir sermayeyle kurulan İş Bankası, bu ilk dönemde Türkiye'nin ekonomik inşasına aktif bir biçimde katılır ve ülkenin gelişiminde büyük rol oynar. Yurt dışında şube açan ilk Türk Bankası İş Bankası zaman içinde istikrarlı büyümesine devam eder. Müşteri kitlesi genişler ve çeşitlenir yılında Almanya'nın Hamburg ve Mısır'ın İskenderiye şehirlerinde ilk yurt dışı şubelerini açar. Bu gelişme, Türk bankacılık tarihine bir Türk bankası tarafından yurt dışında ilk şube açılışı olarak geçer. Hamburg ve İskenderiye'den sonra Lefkoşa Şubesi açılır. Banka'nın yurt dışı teşkilatı yıllar içinde gelişmeye devam eder: 1992 yılında İşbank GmbH kurulur. Merkezi Almanya'nın Frankfurt şehrinde olan İşbank GmbH, Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde hizmet sunan 16 şubesiyle, bugün İş markasını AB'de gururla temsil etmektedir. Sürekli büyüme 1950'li yıllarda özel sermayeli bankacılık sektörünün lideri konumunda bulunan İş Bankası, 1963 sonrasında Türkiye'de yaşanan planlı ekonomik gelişme ve sanayileşme sürecinde hızlı bir şekilde büyür. 1980'de 872'ye ulaşan şube sayısıyla İş Bankası, Türkiye'nin en yaygın şube ağına sahip özel bankası konumuna ulaşır. Türkiye'de banka sayısının iki katına çıktığı ve rekabetin güçlendiği 1980 ve 1990'lı yıllarda İş Bankası liderliğini pekiştirir. 6

9 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 İş Bankası'nın Tarihçesinden Kilometre Taşları "Dünyanın En Büyük 2000 Şirketi" sıralamasında 2005'te 427. sırada yer alan İş Bankası, bir yıl gibi kısa bir sürede 108 basamak birden ilerleyerek 319. sıraya yükselmiştir Genel Merkez İstanbul'a taşınıyor. İş Bankası 2000 yılında Genel Merkezi'ni Ankara'dan İstanbul'a taşır. Türkiye'nin en yüksek binası olarak değerlendirilen İş Kuleleri, Banka'nın adeta yeni rotasını çizer: Bölgesel bir güç olarak daha da büyümek... İş Bankası'nın dünya ligindeki hızlı yükselişi sürüyor. İş Bankası, "The Banker" dergisinin Ekim 2006 sayısında yer alan ve 2005 yılı konsolide mali tablolarına göre bankaların ana sermaye büyüklükleri dikkate alınarak yapılan "En Büyük 300 Avrupa Bankası" sıralamasında 50. sırada yer alır. Aynı sıralamada Türkiye'deki bankalar arasında da birinci olur. İş Bankası, aynı yıl, dünyanın en saygın iş ve yönetim dergilerinden Forbes'un halka açık şirketlerle ilgili her yıl açıkladığı Dünyanın En Büyük 2000 Şirketi sıralamasında 319. sırada yer alır. İlk 500 içindeki tek Türk şirketi olan ve 2005'te 427. sırada yer alan İş Bankası, bir yıl gibi kısa bir süre içinde 108 basamak birden yükselme başarısını gösterir. The Banker tarafından yayımlanan raporda ise, İş Bankası Dünyanın Marka Değeri En Yüksek 100 Bankası arasındaki tek Türk bankası olur. İş Bankası, marka değeri en yüksek bankalar arasına girerek, gücü Türkiye'nin dışına taşan, uluslararası bir finans kuruluşu olma yolunda ilerlediğini bir kez daha gösterir. Euromoney'nin Moody's Yatırımcı Servisi'ne bankaların 2005 yılı sonuçlarını dikkate alarak yaptırdığı ve derginin Ağustos ayı sayısında yayınlanan Dünya Banka Atlası'na göre, İş Bankası Avrupa'da Gelişmekte Olan Piyasalarda özsermaye açısından en büyük üçüncü banka olur ve Türk bankaları içinde birinci sırada yer alır. Tüm bu de erlendirmeler istikrarl, dengeli ve sa l kl büyüme temposuyla Türkiye'nin en güçlü finansal kuruluflu olma özelli ini pekifltiren fl Bankas 'n n dünyada da önemli bir bölgesel güç olma yolunda ilerledi ini ortaya koymaktad r. Türk bankac l n n tart fl lmaz lideri fl Bankas, 1924'te benimsedi i temel de erlerine sad k kalarak büyümeye ve de er üretmeye devam edecektir. 7

10 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 İş Bankası'nın Türk Bankacılığına Getirdiği "İlk"lerden... fl Bankas 'n n Türk Bankac l na Getirdi i " lk"lerden... Türkiye'nin bankas fl Bankas, 82 y ld r sektörüne öncülük ediyor. Banka, tarihi boyunca gerçekleştirdiği ilk ler kadar, odağında müşteriyi gören ürün ve hizmetleriyle de toplumun her kesiminden milyonlarca müşterinin sürekli tercihi olmaya ve takdir kazanmaya devam ediyor. Türkiye'de tasarruf alışkanlığının yerleşmesinde büyük rol oynayan "İş Bankası Kumbarası"nı, Parayı cepte taşıma alışkanlığını büyük ölçüde değiştiren günlük harcamalarda çek uygulamasını, Elektronik bankacılığın ülkemizdeki öncüsü ve markası haline gelen "Bankamatik"leri, Avrupa ve Kıbrıs'ta ilk Türk banka şubelerini, Türkiye'deki ilk yatırım hesabı hizmetini, Ülkemizde müşteriye sunulan ilk yatırım fonunu, Varlık yönetiminin temel işlemi menkul kıymet alım satımını, Telefon ve İnternet bankacılığı sistemini, Kişisel bilgisayarı olmayan müşterilerinin de internet bankacılığından faydalanmalarını sağlayan Netmatikleri, Türkiye'de ilk WAP bankacılığı uygulamalarını, Türk bankacılığına yeni bir dağıtım kanalı olan Maximum Nakit Noktası'nı ve daha birçok ilki hep İş Bankası sundu. İş Bankası ilk olmanın haklı gururunu da paydaşlarıyla birlikte yaşıyor; kararlı ve güçlü adımlarla geleceğe uzanıyor. 8

11 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Vizyonumuz, Amaçlarımız Vizyonumuz, Amaçlar m z Vizyonumuz Lider, öncü ve güvenilir banka konumunu sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve çalışanların, Türkiye'de en çok tercih ettikleri banka olmak Amaçlar m z Müşterilerimiz; Hizmet sunumunda, hedefimizi oluşturan tüm sektör ve müşteri gruplarında en çok tercih edilen banka olmak, Müşterilerimize, nitelikli çalışanlarımız, yaygın şube ağımız ve şube dışı hizmet kanallarımız ile eksiksiz, güvenilir ve kaliteli hizmet sunmak, Yüksek iş ahlakı prensiplerimize taviz vermeksizin uymak Hissedarlarımız; Hisse değerimizi istikrarlı bir biçimde artırmak, Etkin bir risk yönetimi anlayışı ile hareket etmek Çalışanlarımız; Tercih edilen işveren olmak ve çalışanlarımıza kişisel ve mesleki gelişimlerini teşvik edici programlar ve eğitim imkanları sunmak, Müşteri odaklı yaklaşımımızı tüm çalışanlarımıza yaymak, Sadakati, sorumluluk almayı ve yaratıcı olmayı desteklemek ve teşvik etmek, Yetkinlik ve performansa dayalı, adil ve güvenilir bir işe alma, değerlendirme, atama ve yükselme sistemi uygulamak Özetle; İş Bankası'nın amacı müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin, kaliteli çözümlerle karşılayan ve çalışanlarını işlerinde en yüksek performansı gösterebilmeleri için teşvik eden bir banka olarak, hissedarlarına yarattığı değeri istikrarlı bir biçimde artırmaktır. 9

12 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı Yönetim Kurulu Baflkan 'n n Mesaj fl Bankas belirlemifl oldu u hedefleri önemli oranda aflarak, 2006 y l n alt n harflerle baflar hanesine yazm flt r. Bankamız aktif büyüklüğü açısından sektörünün lideri olurken, bankacılığın farklı iş kollarındaki üstünlüğünü açık fark ile sürdürmüştür. 10

13 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı 82. y l İş Bankası, Türkiye'yi, sektörel özelliklerini, kurumlarını, şirketlerini ve insanlarını 82 yıldır tanıyan, onlarla iç içe yaşayan ve birlikte var olan bir bankadır. Değerli hissedarlarımız, müşterilerimiz ve çalışanlarımız, 82. faaliyet yılımız uzun yolculuğumuzda hepimizin olduğu kadar ileride görevlerimizi devralacak kuşakların da hatırlayacağı bir temel taşıdır. fl Bankas 2006 y l nda Türkiye'nin lider bankas olmufltur. Geçen yılki faaliyet raporumuzda, 2005 yılında tarihimizin en iyi performansını kaydettiğimizi açıklamıştık. Bugün ise büyük bir gururla belirtmek isterim ki en iyi yıl unvanını 2006'ya taşımış bulunuyoruz. İş Bankası belirlemiş olduğu hedefleri önemli oranda aşarak, 2006 yılını altın harflerle başarı hanesine yazmıştır. Bankamız aktif büyüklüğü açısından sektörünün lideri olurken, bankacılığın farklı iş kollarındaki üstünlüğünü açık fark ile sürdürmüştür. Hissedarlarımıza, müşterilerimize, çalışanlarımıza ve İş Bankası Grubu'nu oluşturan iştiraklerimize Türkiye'nin bankasını liderliğe taşıyan bu mükemmel sonuçların ortaya çıkmasında gösterdikleri güven, destek, tercih, özverili mesai ve işbirliği için en içten teşekkürlerimi sunmak isterim. fl Bankas 2006'da MOD Programı'nı devreye sokmufltur yılında devreye aldığımız ve Bankamızın müşteri odaklı bir yaklaşımla yeniden yapılandırılmasını öngören Müşteri Odaklı Dönüşüm Programı (MOD), 2006'yı istisnai bir yıl yapan bir diğer önemli konudur. MOD, Bankamızda her zaman süreklilik arz eden ve temel bir konu olan değişim yönetiminin, müşteri odaklı bir perspektifle yeniden tanımlanması ve hayata geçirilmesi projesidir. MOD kapsamlı bir çalışmadır: Büyük miktarda insan emeğine ve kaynağa ihtiyaç duymaktadır. Bankamızın tüm katmanlarını ele alan bu proje, müşteri odaklılık için gerek duyulan en ince ayrıntıyı tanımlamakta; insan kaynağımızın performansını, hizmetlerimizi ve etkinliğimizi ölçümleyerek müşteri memnuniyetine ve çalışanlarımızın tatminine giden yolu yeniden ve güncel koşulların ışığında oluşturmaktadır. İş Bankası, kurulduğu 1924'ten bugüne müşterisini her zaman dinlemiş, yanında yer almış ve her türlü finansal ihtiyacını en iyi koşullarla cevaplamış bir bankadır. MOD'un temel hedefi, her bir müşteriye daha da iyi hizmet sunmak diğer taraftan ise İş Bankası'nın paydaşları için ürettiği katma değere her geçen dönem artan oranda katkıda bulunmaktır. fl Bankas rekabet gücüne sahip büyük ve yayg n bir kurumdur. İş Bankası rekabet gücü yüksek bir bankadır. Son yıllarda bankacılık sektörüne giriş yapan ve rekabetin keskinleşmesine neden olan yabancı oyuncular ile yan yana hizmet sunan İş Bankası, rekabet eşiğini köklü geçmişinde inşa ettiği sağlam temellerinin üzerinde tanımlamaktadır. İş Bankası, Türkiye'yi, sektörel özelliklerini, kurumlarını, şirketlerini ve insanlarını 82 yıldır tanıyan, onlarla iç içe yaşayan ve birlikte var olan bir bankadır. Türkiye ekonomisinin tüm gelişim aşamalarında yer almış, ekonomik büyümede lokomotif olmuş, güçlü ve küresel Türk şirketlerinin ortaya çıkmasında kilit rol oynamıştır. İş Bankası iyi günde olduğu gibi kriz dönemlerinde de aralıksız hizmet sunmaya ve müşterisinin yanında olmaya devam etmiştir. Özetle İş Bankası, Türkiye ile var olmuş, bu ülkenin insanları tarafından yaratılan bir banka olarak geleceğe uzanmaktadır. Türkiye'nin lider ve özel bankalar içinde en yaygın şube ağına sahip olan İş Bankası, oyunun kurallarının yerküre ölçeğinde belirlendiği günümüzde, dünyanın en büyük şirketleri arasındaki yerini hızlı bir 11

14 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı fl Bankas, Türkiye'nin dünyaya hizmet veren bankas d r. İş Bankası sektöründe yaşanan yoğun rekabet içerisinde Türkiye'nin bankası olma çizgisini sürdürmek amacıyla daha da aktif bir çalışma sürecine girmiştir ve bu artarak sürecektir. şekilde ileriye taşımıştır. Banka dünya çapında geliştirmiş olduğu ilişkiler ağı ile yerkürenin hemen her noktası ile iletişim ve işbirliği içindedir. İMKB'nin en değerli şirketlerinden biri olan İş Bankası'nın hisse senetleri, yabancı yatırımcıların Türkiye'deki en gözde hisse senetleri arasında ilk sıralarda yer almakta ve değer üretme gücü uluslararası değerlendirme kuruluşlarca takdir edilmektedir. Yabancı yatırımcıların Türkiye'deki çok önemli bir ortağı konumunda olan İş Bankası'nın halka açık hisselerinin %67'sini aşan bir bölümü uluslararası yatırımcıların portföyünde yer almaktadır. İş Bankası tüm bu özellikleri ile Türkiye'nin dünyaya hizmet veren bankasıdır. İş Bankası sektöründe yaşanan yoğun rekabet içerisinde Türkiye'nin bankası olma çizgisini sürdürmek amacıyla daha da aktif bir çalışma sürecine girmiştir ve bu artarak sürecektir. Kredi vermek ve dolay s yla sermaye oluflumuna sürekli katk da bulunmak bizim temel iflimizdir. Ekonomide ürettiği katma değer açısından irdelendiğinde, İş Bankası'nın 2006'da temel işlevi olan kredi verme faaliyetlerini oransal olarak daha da yukarıya taşıdığı görülmektedir. Makroekonomik ölçekte Bankamızın katma değer yarattığı en önemli alanı, müşterilerimize verdiğimiz tüm hizmetlerin içerisinde özellikle sermaye oluşumuna imkân veren kredi verme faaliyeti oluşturur. Kredi verme işlevimiz, gelişmekte olan bir ekonomi olarak büyük ihtiyaç duyduğumuz sermaye birikimine ve aynı zamanda Türkiye ekonomisinin bağımsız hareket kabiliyetine ve dayanıklılığına katkı anlamına da gelmektedir. Unutmamalıyız ki İş Bankası gibi büyük kurumlar, aldıkları kararlar ile ekonomik hayatın şekil almasında ve doğru işlemesinde önemli bir rol oynarlar ve dolayısıyla büyük bir sorumluluk taşırlar. İş Bankası, geçmişte olduğu gibi yarın da kredi vermeyi asli işi olarak değerlendirecek ve ekonomik hayata katkısını artırarak sürdürecektir. fl Bankas grubu büyük bir ekonomik aktördür. İş Bankası'nın farklı iş kollarında faaliyet gösteren 35 şirkette doğrudan ortaklığı bulunmaktadır. İştiraklerimiz, 2006 yılında da başarılı olmuş, katma değer üretim sürecimize katkılarını artırmışlardır. İş Bankası'nın iştirak portföyü verimlilik esasıyla yönetilmekte ve iki ana eksende gelişmektedir. Bunlardan ilki, bizim sinerjik işbirlikleri yarattığımız ve müşterilere ürün ve hizmet sunumumuzu tamamlayan iş kollarıdır. İkinci eksenimiz ise, sınai ve hizmet alanlarında ürün ve hizmetleri ile gerek ulusal gerekse uluslararası piyasalarda iddia sahibi kuruluşlardır. İştirak portföyümüz, bir bütün olarak değerlendirildiğine Türkiye'nin istihdamında, üretim gücünde ve ihracatında önemli paylara sahiptir. Bu noktada vurgulamak istediğim bir husus, sınai iştiraklerimiz arasında yer alan T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.'nin bir dünya şirketi olarak ilerleyişidir. Yatırım ve üretim faaliyetleri ile Rusya'da liderliğe yükselen iştirakimizin bölge coğrafyamızdaki atılımları İş Bankası'nın paydaşları kadar tüm Türkiye'nin de gurur kaynağıdır. İş Bankası, dünyadaki ve Türkiye'deki gelişmeleri de dikkate alarak farklı dallarda faaliyet gösteren iştiraklerini geliştirmeye ve faaliyetlerini ileriye taşımaya kararlıdır y l nda hepimizi yeni aç l mlar beklemektedir yılında Türkiye istikrarlı görünümünü başarıyla korumuş, ekonomik gelişme süreci öngörülere uygun olarak devam etmiştir. 12

15 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı 2007'nin istikrarl ancak dinamik bir y l olaca n öngörüyoruz. Bir seçim yılı olan 2007'nin, kamuoyunca sıkça tartışılan ekonomik ve siyasi beklentilerinin ötesinde, biz bankacılar açısından yeni açılımlar getireceği açıktır. Keza, sektörümüz kanun koyucu tarafından yeniden tanımlanmış bulunan kurallara uyum açısından 2007'de de yoğun bir çalışma içinde olacaktır. Kurulduğu günden beri etik değerlerin ve kurumsallığın Türkiye'deki en iyi uygulayıcısı olmayı görev edinmiş olan İş Bankası, yeni yasal mevzuata tam uyum anlamında da örnek bir kurum olmak için canla başla çalışmakta; gerekleri yerine getirme çabası sürekli olarak artmaktadır. Bu konuda önem verdiğimiz bir diğer cephe, yeni yasal çerçevenin müşterimiz açısından getirdiği yükümlüklerdir. İş Bankası, MOD programı ile müşteri-banka ilişkisini yeniden tanımladığı bir dönemde, müşterinin kendi penceresinden uymakla yükümlü olduğu yasal gerekleri tam olarak kavraması ve gereklerini yerine getirmesi anlamında yol gösterici olmaya ve bir danışman misyonu ile hareket etmeye odaklıdır. Bundan sonraki hedefimiz sürdürülebilir liderlik ve dünya s ralamalar nda daha üst basamaklard r. Bunu sağlamanın liderliğe yükselmekten çok daha zor olduğunu hepimiz biliyoruz. Şimdi yapmamız gereken daha çok çalışmak ve daha çok çaba sarf etmek. Bu süreç içinde gözetmemiz gereken konuların başında ise, tedbirli olmayı elden bırakmadan risk algılamamızı dikkatli bir şekilde ayarlamak ve dışsal etkilere karşı korunma mekanizmalarımızı İş Bankası'nın sağlıklı bilanço gelişmesini durdurmayacak ölçeklerde yapılandırmaktır. De erli hissedarlar m z, müflterilerimiz ve çal flanlar m z, Sağlıklı bir bilanço, yüksek sermaye yeterlilik oranı, büyümeye imkan verecek bir özkaynak seviyesi, hızlı ve kaliteli hizmet yeteneği, sürmekte olan projelerimiz ve Türkiye'nin Bankası olmanın verdiği itici güç ile geleceğe ilişkin beklentilerimiz en üst düzeydedir. Sizlerin her zaman verdiği ve artan oranda süreceğine inandığımız desteğiniz ile hissedarlarını daha varlıklı kılan, müşterilerine daha iyi hizmet veren, çalışanlarını mutlu eden, ülke ekonomisine olan katkılarını artıran ve sosyal sorumluluklarını yerine getiren Lider Bankamızı, biz İş Bankalılarda olan cesaret, yenilikçilik ve kurumsal ruh ile geleceğe taşıma konusunda kararlıyız. Saygılarımla, Prof. Dr. Ahmet Kırman Yönetim Kurulu Başkanı İş Bankası bunu başardığı ölçüde liderlikte kalacak, paydaşlarımıza sunduğumuz değeri koruyacak ve ileriye taşıyacaktır. fl Bankas geliflen rekabet flartlar içinde en avantajl bankad r. Bunun temel nedeni ise hizmetlerimizden yararlanan insanların, yararlandıkları hizmetten ne anladıklarını veya neyi beklediklerini en iyi bilenlerden biri olmamızdır. İş Bankası bu avantajı en iyi şekilde kullanarak müşterilerinin birinci tercihi olmaya devam edecektir. 13

16 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Genel Müdür'ün Mesajı Genel Müdür'ün Mesaj Bankam z aktif büyüklü ü aç s ndan sektöründe 1. s raya yükselmifltir. İş Bankası 2006 yılında başarı grafiğini daha da yukarı taşıyarak Türkiye'nin lider bankası olmuştur. Sürekli büyümeye odaklanmış uzun soluklu stratejimiz, 82. yılımızda da mali ve operasyonel boyutlarda meyvelerini vermeye devam etmiştir. 14

17 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Genel Müdür'ün Mesajı 9,4 milyar YTL İş Bankası'nın özkaynakları 2006 yılında 9,4 milyar YTL'ye yükselirken, sermaye yeterlilik oranı %23,87 olarak gerçekleşmiştir. Değerli hissedarlarımız, müşterilerimiz, mesai arkadaşlarım ve iş ortaklarımız, Liderlik ve performans İş Bankası 2006 yılında başarı grafiğini daha da yukarı taşıyarak Türkiye'nin lider bankası olmuştur. Sürekli büyümeye odaklanmış uzun soluklu stratejimiz, 82. yılımızda da mali ve operasyonel boyutlarda meyvelerini vermeye devam etmiş ve Bankamız aktif büyüklüğü açısından sektöründe 1. sıraya yükselmiştir. Toplam aktiflerimiz %18 büyüyerek 75,2 milyar YTL'ye ulaşmıştır. Aynı dönemde, toplam sayısı on milyonu aşkın mudimizin Bankamıza emanet ettiği varlıklar %25 artış göstermiş, mevduat hacmimiz 46,4 milyar YTL olmuştur. Plasman hacmimiz ise, 2005'e göre %36'lık artış ile 29,8 milyar YTL olarak kaydedilmiştir. Bankamız, 2006 yılı faaliyetleri sonucunda milyon YTL brüt kâr elde etmiş, net kârı ise milyon YTL seviyesinde gerçekleşmiştir. İş Bankası 2006 yılında liderliğe yükselmekle yetinmemiş, özkaynaklarını korumayı ve geliştirmeyi de sürdürmüştür. Özkaynaklarımız 9,4 milyar YTL'ye yükselirken, sermaye yeterlilik oranımız %23,87 olarak gerçekleşmiştir. Dönemsel koşulların yarattığı dalgalanmalardan kolayca ve hızla etkilenen bir sektörde faaliyet gösteriyoruz. Bunun kaçınılmaz gereği olarak dengeli, kontrolü kolay ve gerektiği ölçüde muhafazakar bir finansal yapıya sahip olmamız önem taşımaktadır. İş Bankası'nın tüm faaliyetlerini bu bakış açısıyla şekillendirdiğimiz sürece, operasyonel performansımız mükemmel ve kârlılığımız sürekli olmaya devam edecektir. fl Bankas 'n n Türkiye'deki ve dünyadaki konumu İş Bankası'nın bilinirliği, topluma mal olmuşluğu ve marka değeri çok yüksektir. Bankamız Türk insanınca Anadolu'da kurulmuş, geliştirilmiş ve bugüne lider olarak gelmiştir. İş Bankası, son yıllarda Türkiye'de görülen banka sermayedar değişikliklerinden sonra özgün bir konuma kavuşmuştur. Ülkeye gelen yabancı sermayenin piyasada artan varlığına rağmen, Bankamız payını artırmaya ve büyümeye devam etmektedir. Bu anlamda İş Bankası, Türkiye'de inisiyatif almamış yabancı oyuncular için güçlü ve güvenilir bir iş ortağıdır. Dünyadaki algılanma şeklimizi, en güzel ortaya koyan ise, bağımsız kurumlar tarafından yapılan değerlendirmelerdir. İş Bankası'nın Türkiye'nin 1 numaralı bankası olduğunu uluslararası boyuttaki en güncel sıralamalar da doğrulamaktadır. Uluslararası boyutta sahip olduğumuz yaygın ilişkiler ağı, müşterilerimize hizmette bizlere küresel bir avantaj kazandırmakta; uluslararası sendikasyon ve yapılandırılmış finansman piyasalarında gördüğümüz yüksek itibar, sektördeki en iyi uygulamaları gerçekleştirmemizi olanaklı kılmaktadır. İş Bankası'nın Türkiye'deki ve dünyadaki bu özel konumu uzun vadeli büyümesinin temelini oluşturacaktır. 15

18 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Genel Müdür'ün Mesajı Genel Müdür'ün Mesajı Müflteriyi her fleyin oda nda görmek yılında uygulamaya koyduğumuz Müşteri Odaklı Dönüşüm (MOD) Programı, müşterilerimizin çok yönlü memnuniyetini artırmayı hedeflemektedir. fl Bankas 'n n üç farkl dönemi İş Bankası tarihinin ilk dönemi kuruluş yıllarıdır. Başta Kurucumuz ve Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere güçlü bireysel inisiyatiflerin gelişmemizi tetiklediği ve biçimlendirdiği bu dönem aynı zamanda Türkiye ekonomisinin kuruluş yıllarının başarılı hamleleri ve onlara Bankamızın katkıları ile doludur. Gelişmeye ve büyümeye paralel olarak, zaman içinde İş Bankası'nda kurumsallaşma süreci başlamış, ülkemizin en yerleşik ve en köklü kurumsal yapısı, en güçlü markası ortaya çıkmıştır. Bu dönem kurumsal akıllanmanın, teknolojiyi süreçlere en iyi ve en etkin biçimde uygulamanın ve işlem odaklılığın gerçekleştiği yıllardır. Bu yıllarda Bankamız milyonlarca bireyin birinci tercihi olmuş, ekonomik faaliyeti yönlendirme gücünü pekiştirmiş ve ölçek hizmetlerini en etkin şekilde sunma yetkinliklerini yaratmıştır. Bankacılıkta rekabet esaslarının yeniden şekillendiği 2000'li yıllarda ise, Bankamız tarihinin üçüncü evresine girmiştir. İş Bankası, artık talebi yönlendiren, satış ve pazarlama ağırlıklı davranan bir anlayışı benimsemektedir. Bu anlayış değişikliği, uluslararası erginliğimizi pekiştirmek kadar kendi pazarımızda global bankalarla çok daha kolay ve onların kuralları ile rekabet edebilmemizi sağlayacaktır. Müflteri Odakl Dönüflüm (MOD) Program Yeni dönem iş felsefemiz, 2006 yılında Yönetim Kurulumuz tarafından onaylanarak uygulamaya konulan Müşteri Odaklı Dönüşüm (MOD) Programı'nda kendini ifade etmektedir: müşteriyi her şeyin odağında görmek. Her bir müşteriyi dinlemek, anlamak ve doğru çözümü en etkin şekilde sunmak anlayışımızın temelini oluşturmaktadır. Bu yalın yaklaşım, müşterinin çok yönlü memnuniyetini ve dolayısıyla sadakatini artırmayı hedeflediği gibi İş Bankası'nın büyüme kapasitesini ve rekabet gücünü farklı bir boyuta taşımaktadır. MOD, özet bir ifade ile İş Bankası için bir ivmelenme, bir kültür değişikliğidir. MOD uzun soluklu bir değişim getirecek, bankamızın her türlü alt ve üst yapısının, iş süreçlerinin, ürün tasarımlarının ve hatta teknolojisinin yeniden yapılandırılmasını gerektirecektir. Bu çalışma emek yoğun bir projedir 'i aşkın çalışanımızın, projeye farklı aşamalarda katılımını, eğitimini ve en önemlisi uygulamasını gerektirmektedir. MOD, Türkiye'de bankacılık sektöründe bugüne dek gerçekleştirilen en kapsamlı değişim çalışmasıdır. Son olarak çok önemli olduğunu düşündüğüm bir noktaya değinmek istiyorum. İş Bankası, yabancı bir ortağın sermaye ve bilgisine ihtiyaç duymaksızın, kendi entelektüel ve maddi sermaye birikimi ile bu değişimi hayata geçirmektedir. Bu irade, İş Bankası'nın diğer oyunculardan temel farkı ve ana güç kaynağıdır. Büyüyen bir pazardan daha çok fayda sa lamak için Türkiye'nin bankacılık anlamında büyük bir potansiyel taşıdığına inanıyoruz. Bu potansiyel iki eksenlidir: İlki ulusal pazarımız, diğeri ise çevre coğrafyamızla ilgilidir. Ülkemiz, bankacılık ürünlerinin düşük kullanım oranları ile gelişmeye açık büyük bir pazardır. Çevremiz ise, enerjiden uluslararası ticarete çok önemli küresel açılımların ve yapılanmaların yaşandığı dinamik bir bölgedir. Önümüzdeki yıllarda finans sektöründe ülkemiz merkezli bölgesel yapılanmaların artacağını öngörüyoruz. Stratejik sermayedar değişiklikleri ile ülkemize gelen yabancı sermaye, gelecekte bölgesel boyutlarda da büyümeye odaklanacaktır. İş Bankası, bu süreçte ulusal kimliği ve misyonundan ödün vermeksizin her iki boyutta da büyümeyi hedeflemektedir. Bankacılığın farklı iş kollarındaki açık ara liderliğimizi, finansal iştiraklerimizle geliştireceğimiz sinerjik işbirlikleri ile pekiştirecek ve daha çok müşteriye erişerek büyüyeceğiz. 16

19 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu 2006 Genel Müdür'ün Mesajı Finans d fl ifltiraklerimizin art de eri İş Bankası'nın ürettiği sermayedar değerinde çok önemli rol oynayan bir diğer konu finans dışı iştiraklerimizin kaydettiği gelişim ve büyümedir. Burada özellikle vurgulamak istediğim husus, T. Şişe ve Cam Fabrikaları'nın istisnai ve lider konumudur. Cam endüstrisinin ülkemizdeki kurucusu olan T. Şişe ve Cam Fabrikaları, son yıllarda ülkemizin yanı sıra Rusya Federasyonu, Bulgaristan ve Bosna Hersek'te gerçekleştirdiği dev yatırımlar ile çok önemli bir büyüme gerçekleştirmiş durumdadır. Bu adımlar, sermayedar taahhüdümüzün güçlenmesinde çok önemli rol oynadığı kadar Grubumuzun hızlı büyüme stratejilerine de önemli bir ivme kazandırmaktadır. Bu durum, İş Bankası Grubu'nun gerek ulusal gerekse bölgesel alanda sahip olduğu çok yönlü büyüme potansiyeline ve gücüne işaret etmektedir. Sürekli liderlik için 2006'da, bize inanan hissedarlarımız, müşterilerimiz ve biz İş Bankası çalışanlarının sonuçlarını her yönüyle beğeneceği ve gururlanacağı bir yıla imza atmış bulunuyoruz. Türk toplumunun gelecekteki bankacılık ihtiyaçlarını, sürekli değişen ve gelişen politikalarımızla, bizler, yani Türkiye'nin bankası sağlayacaktır. Türk bankacılık kültürü konusunda en zengin konumda olan ve en çok sorumluluk taşıyan müessese olarak bunu yapmayı bir görev sayıyoruz. Bu bizim misyonumuzun tarihi ve toplumsal boyutlarının gereğidir. fl Bankas, bu misyonu do rultusunda 2007 y l nda, kredi ve mevduat pazar pay n daha da art rmay, reel ekonomiye olan deste ini kesintisiz sürdürmeyi, tüm ifl sahalar nda faiz d fl gelirlerini art rarak sürdürülebilir gelir kaynaklar n daha da güçlendirmeyi, flube say s n art rmay ve alternatif da t m kanallar n h zla gelifltirmeyi hedeflemektedir. İş Bankası'nın 2006 yılındaki sektör liderliği, uzun soluklu ve sabırlı bir çalışmasının sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Ekibimizin 2006 yılında gösterdiği performans gurur vericidir. Takım çalışmasında gösterdikleri üstün performans kadar, bireysel boyutta da her bir İş Bankalı, bu kurumun bir parçası olmanın gereklerini eksiksiz olarak yerine getirmiştir. Hissedarlar m z ve yönetim kurulumuzun deste i ve yönlendirmesi ile fl Bankas çal flanlar daha büyük baflar larla dolu faaliyet dönemleri raporlamaya devam edeceklerdir. Bizimle çal flan tüm yerli ve yabanc müflterilerimize, muhabir ve yat r mc lar m za teflekkür ederiz. Hissedarlar m za ve müflterilerimize en iyiyi sunma yar fl m z devam edecektir... Saygılarımla, H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür 17

20 İŞ BANKASI Faaliyet Raporu Yılında Ekonomik Ortam 2006 Y l nda Ekonomik Ortam 2006 y l nda, dünya ekonomisinin %5,1 oran nda büyüdü ü tahmin edilmektedir. Bu güçlü performansın elde edilmesinde, Euro alanı ve Japonya'da canlı seyreden ekonomik faaliyetlerin önemli rolü olmuştur. Dünya Ekonomisi Dünya ekonomisi güçlü bir büyüme performans gösterirken 2006 yılında, dünya ekonomisinin %5,1 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. Bu güçlü performansın elde edilmesinde, Euro alanı ve Japonya'da canlı seyreden ekonomik faaliyetler kadar global finans piyasalarında yaşanan dalgalanmaların özellikle gelişmekte olan ülkelere etkisinin sınırlı kalmasının da önemli rolü olmuştur....abd'de ve Euro alan nda büyüme devam etmifltir. ABD'de büyümenin %3,4 düzeyinde gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Artan faiz oranları, yüksek enerji fiyatları ve konut sektöründeki yavaşlama büyüme oranını sınırlandırmıştır. Euro alanında, artan yatırım ve özel tüketim harcamaları paralelinde yılın ikinci yarısından itibaren ivme kazanan büyümenin 2006'da %2,4 düzeyinde gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Artan ihracat ve yatırım harcamaları paralelinde Japon ekonomisinin 2006'da %2,7 oranında büyüme kaydettiği öngörülmektedir. Faizlerin artt bir piyasa ortam nda ABD Merkez Bankası (FED), 2005 yılı sonunda %4,25 olan kısa vadeli faiz oranlarını 2006 yılının ilk yarısında %5,25'e yükseltmiştir. Haziran 2004'ten itibaren aralıksız olarak faizleri artıran FED, Ağustos 2006'da faiz artırımına ara vermiştir. Euro alanında da faiz artırım süreci devam etmiş, Avrupa Merkez Bankası (ECB), faizleri %2'den %3,50'ye yükseltmiştir. Japonya Merkez Bankası (BOJ), sıfıra yakın düzeyde tuttuğu faiz oranını Temmuz ayında %0,25'e yükseltmiştir. ABD Dolar Euro karfl s nda de er kaybetmifl yılında ABD Doları, Euro karşısında değer kaybetmiştir. FED'in faiz artırımlarının sonuna geldiği yönünde oluşan beklentiler, ABD ile diğer gelişmiş ülkeler arasındaki faiz farkının daralmaya başlaması ve yine bazı ülkelerin uluslararası rezerv kompozisyonlarında ABD Doları aleyhine değişikliğe gitmesi bu değer kaybının en önemli etkenleri arasında yer almıştır. petrol fiyatlar ise A ustos ay nda en yüksek seviyeye ulaflm flt r. Global ekonomide yaşanan güçlü büyümenin yarattığı talep artışı ve jeopolitik risklere bağlı olarak, petrol fiyatları Ağustos ayında 78 ABD Doları/varil seviyesine kadar yükselmiştir. Yılın son çeyreğinde ise petrol arzına ilişkin kaygıların azalmasının etkisiyle fiyatlar tekrar düşme eğilimine girmiştir y l nda global büyümenin %4,9, yılında, ABD ekonomisindeki yavaşlama ve nispeten yüksek düzeyde seyreden faiz oranları paralelinde, global büyümenin bir miktar ivme kaybetmesi ve %4,9 düzeyinde gerçekleşmesi beklenmektedir....dünya ticaret hacmindeki art fl n ise %7,6 olaca tahmin edilmektedir. Benzer şekilde dünya ticaret hacmindeki artışın da 2006 yılında kaydedilen %8,9'dan %7,6'ya gerileyeceği tahmin edilmektedir. Konut piyasasındaki soğumanın ve artan faizlerin tüketim harcamaları üzerindeki olumsuz etkisine bağlı olarak, ABD ekonomisindeki yavaşlamanın süreceği ve 2007'de ekonomik büyümenin %2,9 seviyesinde gerçekleşeceği beklenmektedir. 18