CARİ İŞLEMLER DENGESİ

Transkript

1 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Ocak ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi olan -5,2 Milyar doların altında -4,88 milyar dolar olarak geldi. Ocak ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre 630 milyon dolar azalarak milyon dolar oldu. TL nin değer kaybı sonrası dış ticaret açığında yaşanan iyileşmenin yavaş yavaş ödemeler dengesine yansımaya başladığı görülüyor. Dış ticaret açığı cari işlemleri üzerinde etkili olmaya devam ediyor. Ocak ayında net hizmetler dengesinin geçen senin aynı ayına göre 256 milyon dolar aratarak cari işlemlere negatif etki yapmıştır. Turizm ve yatırım geliri dengesi Ocak ayında cari işlemlere geçene senin aynı ayına göre çok sınırlı pozitif katkı sağlamıştır. Parasal olmayan altın ithalatihracat farkının geçen senenin Ocak ayına göre negatif etkisinin azaldığı görülüyor. Yurtdışı net doğrudan yatırımlar kalemi geçen senin aynı ayına göre 314 milyon dolarlık pozitif katkı sağlamıştır. Ocak ayında yabancılar nette 319 milyon dolarlık hisse senedi, milyon dolarlık ta tahvil satışı gerçekleştirmiştir. Daha önce kriz döneminde cari işlemler açığına pozitif katkı yapan Net-Hata noksan kalemindeki 2013 yılının ilk 6 ayındaki düşüş dikkat çekiyordu. İlk altı ayda Net-hata noksan kalemi milyon dolar eksi verirken, sonraki 6 ayda milyon dolar artı vermiştir yılının ilk ayında da Net-Hata noksan kaleminde pozitif katkı devam ediyor. Ocak ayında Net-Hata noksan kalemi milyon dolar oldu. Geçen sene Ocak ayında bu rakam sadece 9 milyon dolardı. Son bir yıllık Net-hata noksan milyon dolar olarak gerçekleşti. Cari işlemler açığı beklentilerin altında geldi. Car işlemler açığı Mart 2013 den sonra ilk kez yıllık bazda geriledi. Bu gerilemede Net-Hata noksan kaleminin yaptığı pozitif etki ve son dönemde TL de oluşan değer kaybı sonrası ihracatın geçen senenin aynı ayına göre ithalattan daha hızlı artması etkili oldu. Ödemeler dengesinde önemli bir iyileşmeden bahsedebilmek için 12 aylık cari açığın ilerleyen dönemde (2014 yılın içinde) 50 Milyar dolar ve altına gerilemesi gerekir. TL de yaşanan değer kaybının ilerleyen dönemde dış ticaret açığını azaltıcı etki yaparak cari açığa pozitif katkı yapmaya devam etmesi beklenmektedir. Yine BDDK tarafından alınan taksit sınırlaması gibi ekonomi yönetimi tarafından alınan tedbirlerin 2014 yılında cari işlemeler açığını düşürmede etkili olması beklenir. Global büyümeye yönelik endişeler nedeniyle petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarında yaşanabilecek düşüşlerin orta vadede Türkiye nin cari işlemler açığına pozitif katkı yapması beklenmektedir. Hem Dolar/TL deki yükselişin hem de iç talepte yaşanması muhtemel daralmayla birlikte yerel seçimler öncesi 2014 yılı ilk çeyreğinde Cari işlemlerde açığında hızlı bir daralma yaşanması beklenmelidir. Dış ticaret açığındaki seyir cari işlemlerdeki ana trendi belirlemeye devam edecek. FED in tahvil alımlarını azaltmaya devam etmesi sonrası kısa vadeli sermaye çıkışlarının yaşanması (Hisse-DİBS) ve EURO bölgesinde denflasyonist baskının devam etmesi cari işlemler açığı üzerinde negatif etki yapabilecek riskler olarak öne çıkmaktadır.

2 ÖDEMELER DENGESİ: OCAK 2014 (TCMB RAPORU) CARİ İŞLEMLER HESABI Cari işlemler açığı, bir önceki yılın Ocak ayına göre 932 milyon ABD doları azalarak milyon ABD dolarına gerilemiştir. Turizm gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre 85 milyon ABD doları tutarında artarak milyon ABD dolarına, turizm giderleri de 15 milyon ABD doları tutarında artarak 334 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. Yatırım geliri dengesinden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre 65 milyon ABD doları azalarak 515 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Bu azalışta, portföy yatırımları ile faizlerden oluşan diğer yatırımlar altında net giderlerde görülen gerileme etkili olmuştur. SERMAYE VE FİNANS HESABI Yurtdışı yerleşiklerin yurt içinde yaptığı net doğrudan yatırımlar bir önceki yılın Ocak ayına göre 409 milyon ABD doları artarak milyon ABD dolarına, yurtiçinde yerleşiklerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlar 95 milyon ABD doları artarak 294 milyon ABD dolarına yükselmiştir. Yurtdışı yerleşikler, hisse senedi piyasasında 319 milyon ABD doları, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında da milyon ABD doları net satım gerçekleştirmiştir. Yurtdışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları yoluyla Ocak ayında bankalar 503 milyon ABD doları borçlanmış, Genel Hükümet ise milyon ABD doları borçlanırken milyon ABD doları tutarında da tahvil geri ödemesi gerçekleştirmiştir. Bankaların yurtdışı muhabirlerindeki yabancı para ve Türk lirası cinsinden efektif ve mevduat varlıkları milyon ABD doları artış kaydetmiştir. Genel Hükümet, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak 139 milyon ABD doları net geri ödemede bulunmuştur. Genel Hükümet, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan (IMF kredileri dahil) uzun vadeli kredilerle ilgili olarak 914 milyon ABD doları net geri ödemede bulunmuştur. Bankacılık sektörü, kısa vadeli kredilerde milyon ABD doları tutarında net geri ödeme yaparken, uzun vadeli kredilerde 507 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir. Diğer sektörlerin net kredi kullanımı, bir önceki yılın ilk ayına göre 422 milyon ABD doları tutarında azalarak 523 milyon ABD doları olmuştur. Yurtdışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında 119 milyon ABD doları, yurtdışı bankaların yurtiçi bankalarda tuttuğu mevduat hesaplarında ise 911 milyon ABD doları net çıkış gerçekleşmiştir. Rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervlerde milyon ABD doları tutarında net çıkış gerçekleşmiştir. Kaynak: TCMB ( Veriler) Not: Yukarıdaki metin TCMB raporundan direkt alıntıdır

3

4

5 Fatih TOMAKİN Mail: