MODÜL 5 KİŞİSEL DOZİMETRE KULLANIMI

Transkript

1 MODÜL 5 KİŞİSEL DOZİMETRE KULLANIMI 1

2 1. KİŞİSEL İZLEME 2. AKTİF DOZİMETRELER 3. PASİF DOZİMETRELER 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI EĞİTİMİN İÇERİĞİ 2

3 1. KİŞİSEL İZLEME# DOZİMETRİ VE DOZİMETRE Dozimetri Radyasyon dozimetrisi, iyonlaşhrıcı radyasyon ile doğrudan veya dolaylı ışınlanma sonucunda madde veya dokuda soğurulan dozun hesaplanmasını amaç edinen bilimsel uğraş alanıdır. Dozimetre Tüm vücut veya ekstremite radyasyon dozunun ölçülmesi amacı ile özel olarak tasarımlanmış, kullanımı için özel prosedürler bulunan, her türlü pasif veya akvf ölçüm araçlarıdır.

4 1. KİŞİSEL İZLEME# RADYASYON GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ Kişisel dozimetre zorunluluğu Madde 21 - (Değişik:RG- 3/6/ ) Çalışma Koşulu A durumunda görev yapan kişilerin, kişisel dozimetre kullanması zorunludur. Dozimetri hizmev, Kurum ve Kurum tarabndan uygun görülen kuruluşlar tarabndan verilir ve dozimetrik değerlendirme sonuçları merkezi doz kayıt sistemine işlenir. Dozimetri hizmev verecek kuruluşların uygunluk ölçütleri ile çalışma usul ve esasları Kurum tarabndan belirlenir.

5 1. KİŞİSEL İZLEME# RADYASYON GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ Çalışma koşulları Madde 20 - Görevleri gereği radyasyona maruz kalan kişilerin çalışma koşulları aşağıdaki şekilde sınıflandırılır: Çalışma Koşulu A: Yılda 6 msv den daha fazla etkin doza veya göz merceği, cilt, el ve ayaklar için yıllık eşdeğer doz sınırlarının 3/10 undan daha fazla doza maruz kalma olasılığı bulunan çalışma koşuludur. Çalışma Koşulu B: Çalışma Koşulu A da verilen değerleri aşmayacak şekilde radyasyon dozuna maruz kalma olasılığı bulunan çalışma koşuludur.

6 1. KİŞİSEL İZLEME# İZLEME (MONİTÖRİNG) KİŞİSEL İZLEME HARİCİ DOZİMETRİ DAHİLİ DOZİMETRİ foton radyasyonu beta radyasyonu nötronlar Film Dozimetre TL Dozimetre (TLD) OSL Dozimetre Elektronik Dozimetre Kalem Dozimetre α, γ ürin analizi iç kontaminasyon ölçümleri Tüm vücut sayıcıları α, γ spektrometreleri

7 1. KİŞİSEL İZLEME# İZLEME (MONİTÖRİNG) DOZİMETRE PASİF DOZİMETRE AKTİF DOZİMETRE Film Dozimetre TL Dozimetre (TLD) OSL Dozimetre Elektronik Dozimetre Kalem Dozimetre

8 1. KİŞİSEL İZLEME# KİŞİSEL İZLEME CİHAZLARI Kişisel izleme cihazları doğrudan okunabilen ve okunması işleme tabi tutulması gereken cihazlar olarak sınıflandırılır. Doğrudan okunabilen (ak`f) Elektronik dozimetre Kalem Dozimetre Okunması için işlemlere tabi tutulması gereken cihazlar (pasif) Film Dozimetre TL (Termolüminesans) Dozimetre OSL (OpVcally SVmulated) Dozimetre Cam ve kimyasal dozimetreler

9 1. KİŞİSEL İZLEME# KİŞİSEL İZLEMENİN AMACI 1. Radyasyon görevlilerinin (Kategori A) maruz kaldığı kişisel radyasyon dozlarının ölçülmesi ve kayıtlarının tutulması. 2. Radyasyon görevlilerinin aldığı radyasyon dozlarının, yıllık doz sınırları ile karşılaşhrılması. 3. Mesleki ışınlama kontrolü ve opvmizasyon (planlama) yapılması 4. Kişilerin alabileceği radyasyon dozlarının, maksimum izin verilen seviyenin alhnda tutulabilmesi, 5. Fazla dozla ilgili hukuki iddialarda kanıt olarak kullanılması

10 2. AKTİF DOZİMETRELER# KALEM DOZİMETRE RadyoakVvite ile ilgili çalışmalarda kullanılan ölçüm araçlarının ilk ve en basitlerinden birisi elektroskoptur. Elektroskop bir iyon odası ve 2 parça metal yapraktan oluşur. Elektroskopun yaprakları bir güc kaynağı yardımıyla aynı türden yük ile (+ ya da - ) yüklenirse birbirlerini iterek açılırlar. Elektroskopa bir radyoakvf kaynağın yaklaşhrılması durumunda elektroskopun bulunduğu ortamdaki hava iyonize olarak + ve - iyon çijleri oluşturur. Oluşan iyonlar elektroskopun yapraklarında bulunan yükleri nötralize ederek yaprakların kapanmasına sebep olur. Y a p r a k l a r d a k i k a p a n m a miktarının bir gösterge üzerinde gösterilmesi ile elektroskopun maruz kaldığı radyasyon dozunu belirlemek mümkün olmaktadır. Kalem Dozimetre

11 2. AKTİF DOZİMETRELER# KALEM DOZİMETRELER

12 2. AKTİF DOZİMETRELER# KALEM DOZİMETRELER AVANTAJLARI DEZAVANTAJLARI Doğrudan okuma yapılabilmektedir. Kullanım kolaylığı mevcukur. Çevresel koşullardan etkilenir. Doz okuma aralığı geniş değildir. Sadece X ve Gama radyasyonuna duyarlıdır.

13 2. AKTİF DOZİMETRELER# ELEKTRONİK DOZİMETRE AkVf Dozimetreler radyasyona maruz kalması durumunda doz hızı ve toplam doz değerini anında ekranında gösteren ve kullanıcı tarabndan alarm seviyesi ayarlanabilen dozimetrelerdir. Bu Vp dozimetreler genellikle Geiger Müller detektöre sahipvr. Polimaster Kişisel Elektronik Dozimetre Ecotest CARD Kişisel Elektronik Dozimetre

14 2. AKTİF DOZİMETRELER# ELEKTRONİK DOZİMETRE AVANTAJLARI DEZAVANTAJLARI Alınan dozlar anında hiçbir işlem gerekmeden göstergesinden okunur. Doz veya doz hızı değerleri belirlenen değeri aşınca ses ile uyarı verir Bu dozimetreler, alınan doz değerlerinin yüksek olduğu iş sahalarında diğer pasif dozimetreler (Film, TLD, OSL) ile birlikte kullanılır. Sadece X ve Gama radyasyonuna duyarlıdır.

15 3. PASİF DOZİMETRELER / FİLM DOZİMETRE# FİLM DOZİMETRE İyonlaşHrıcı radyasyonun fotoğraf filmi üzerindeki etkisinin, görünür ışığınkine benzer özellikte olmasından yararlanılarak yapılmıs dozimetrelerdir. İyonlaşHrıcı radyasyona bağlı olarak film üzerindeki kararma derecesi dozimetrenin (filmin) maruz kaldığı radyasyon dozunun bir göstergesidir. Film üzerindeki kararma miktarı densitometre adı verilen cihaz yardımıyla belirlenerek, dozimetrenin maruz kaldığı radyasyon doz miktarı tespit edilir. Film Dozimetreler SANAEM den (Sarayköy Nükleer Araşerma ve Eği`m Merkezi) temin edilebilmektedir. Film Dozimetre

16 3. PASİF DOZİMETRELER / FİLM DOZİMETRE# FİLM DOZİMETRE Dozimetre filmi, iki yüzü AgBr ihvva eden jelavn bir emülsiyonla kaplanmış asetat bir tabandır. Film pakev içinde hızlı emülsiyonlu (hassas) ve yavaş emülsiyonlu (az hassas) olmak üzere iki film bulunur. A. 0,05 mm Cu B. 0.3 mm Cu C. 1.2 mm Cu D. 0.8 mm Pb E. Açık pencere A E B B E A D C C D 1 2 3

17 3. PASİF DOZİMETRELER / FİLM DOZİMETRE# FİLM DOZİMETRE İŞLEMLERİ SANAEM de bulunan 60 kv- 200 kv, 5 ma Endüstriyel X- ışını cihazı ile dozimetrelerin kalibrasyonun yapılması. Film Banyo İşlemi Dozimetre Üzerine Numara Basılması

18 3. PASİF DOZİMETRELER / FİLM DOZİMETRE# FİLM DOZİMETREDE RADYASYON DOZUNUN OKUNMASI Dozimetreler, farklı enerjilerde ancak aynı dozdaki radyasyona farklı tepki verir. Filmlerdeki kararma miktarı, radyasyonun enerjisine ve doza bağlı olarak değişir. Radyasyon dozimetre filmi, alınan doz ile oranhlı olarak kararhr. Bu kararmalar yoğunluk ölçer- densitometre cihazı ile ölçülür. 0.1 msv ten daha düşük dozlarda filmlerden okunan yoğunluk(densite) birbirine çok yakındır. Bu nedenle dozimetrelerden tespit edilen en küçük doz değeri 0.1 msv olup, bu değerden daha düşük değerler C olarak ifade edilmektedir

19 3. PASİF DOZİMETRELER / FİLM DOZİMETRE# FİLM DOZİMETRELERİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI Avantajları Tekrarlanabilir doz değerlendirmesi yapılabilmesi Maruz kalınan radyasyonun çeşidi, enerjisi ve yönünün tayin edilebilirliği, amaç dışı kullanılıp kullanılmadığının anlaşılabilmesi. Dezavantajları Sıcaklık ve nem gibi çevre şartlarından oldukça fazla etkilenmesi, Daha geniş bir yerleşim alanı gerekvrmesi, Fazla sayıda personele ihvyaç duyulması, Anında değerlendirme yapılamaması, İşlem parametrelerinin fazlalığı Enerji bağımlılığı 0.1 msv 1 Sv aralığındaki dozları okuyabilmesi

20 3. PASİF DOZİMETRELER / TLD# TLD (Termolüminesans Dozimetre) Bazı kristaller radyasyona maruz kaldıktan sonra belli bir sıcaklığa kadar ısıhldıklarında Termo Lüminesans denilen olay sonucunda görünür bölgede ışık yayarlar. Kristallerden kaynaklı bu ışığın şiddev ile kristalin maruz kaldığı radyasyon dozu ile oranhlıdır. Yayınlanan görünür bölgedeki bu ışığın foto çoğalhcı tüp (PMT) adı verilen cihazlarla elektrik sinyaline dönüştürülmesi ile dozimetrenin maruz kaldığı radyasyon dozu belirlenebilir. Bu prensipten hareket edilerek Termo Lüminesans Dozimetreler (TLD) gelişvrilmişvr. Günümüzde sıklıkla kullanılan TLD kristalleri LİF (Lityum Florür) ve CaF 2 (Kalsiyum Florür) dir. TL Dozimetre Film Dozimetreler SANAEM den (Sarayköy Nükleer Araşerma ve Eği`m Merkezi) temin edilebilmektedir.

21 3. PASİF DOZİMETRELER / TLD# TLD (Termolüminesans Dozimetre) TLD değişimleri dozimetreler açılmadan tamamı değişvrilerek yapılmaktadır. Yukarıdaki fotoğraflar sadece dozimetrenin yapısıyla ilgili bilgi vermek üzere konulmuştur. Uygulamada personel kart Vpi TLD ler farklı filtrelerle beraber 2 veya 4 TL elemenvnden oluşurlar.

22 3. PASİF DOZİMETRELER / TLD# TLD NİN ÇALIŞMA PRENSİBİ Kristale ışınlama yoluyla verilen enerjinin açığa çıkardığı elektronlar çeşitli tuzaklarda tutulur. Kristale ısıtma yoluyla enerji verildiğinde elektronlar daha alt enerji durumlarına dönerler. Bu sırada fazla enerjilerini ışık fotonları halinde yayınlarlar Yayınlanan ışık şiddetinin ölçülmesi ile kristalin soğurmuş olduğu radyasyon miktarı ölçülür.

23 3. PASİF DOZİMETRELER / TLD# TLD OKUYUCU CİHAZLAR TLD cihazlar TLD de soğurulan dozu, ısı yolu ile açığa çıkaran, temelde TLD brını, fotoçoğalhcı tüp (PMT) ve yazıcı (ekran) dan oluşan bir sistemdir.

24 3. PASİF DOZİMETRELER / TLD# TLD NİN AVANTAJLARI DEZAVANTAJLARI Avantajları Geniş doz aralığına sahip olmaları (0.1 msv 10 Sv) Doza oranhlı cevaplar vermeleri Tekrarlanabilirlikleri Küçük hacime sahip olmaları Çeşitli formlarda yapılabilmesi Nötron dozunu okuyabilmeleri Dezavantajları Her bir okumanın bir kere yapılabilmesi Detektör kullanımından ve çevresi ile etkilenmesinden gelen hatalar

25 3. PASİF DOZİMETRELER / OSL# OSL Bazı kristaller, radyasyona maruz kaldıktan sonra belli dalga boyunda ışık ile aydınlahlırsa maruz kaldığı radyasyon dozuyla oranhlı olarak görünür bölgede ışık yayarlar. Yayınlanan bu ışığın foto çoğalhcı tüp yardımıyla elektrik sinyaline dönüştürülmesi ile dozimetrenin maruz kaldığı radyasyon dozu belirlenebilir. Bu prensipten hareket edilerek OSL (OpVcally SVmulated Luminescence) dozimetreler gelişvrilmişvr. OSL dozimetrelerde sıklıkla Al (Alüminyum Oksit) kristali kullanılmaktadır. OSL Dozimetre OSL Dozimetreler Epsilon ya da Radkor firmalarından temin edilebilir.

26 3. PASİF DOZİMETRELER / OSL# OSL NİN AVANTAJLARI DEZAVANTAJLARI Avantajları Yüksek hassasiyet seviyesi, Daha iyi düşük doz doğruluk seviyesi Okumalarda çok düşük miktarda sinyal kaybolduğu için dozimetreleri yeniden analiz imkanı.

27 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# KİŞİSEL DOZİMETRE TEMİN EDİLEBİLECEK KURULUŞLAR hkp:// guvenligi/uygunluk- belgesi- islemleri/414- dozimetri- hizmev.html 0. SANEM/TAEK : TLD ve Film Dozimetre DOZİMETRİ HİZMETİ ALINMASINA İLİŞKİN BİLGİLENDİRME 3/6/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete ile değişik 24/3/2000 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği nin 21 inci maddesinde Dozimetri hizmev, Kurum ve Kurum tarabndan uygun görülen kuruluşlar tarabndan verilir ve dozimetrik değerlendirme sonuçları merkezi doz kayıt sistemine işlenir. Dozimetri hizmev verecek kuruluşların uygunluk ölçütleri ile çalışma usul ve esasları Kurum tarabndan belirlenir. hükmü mevcukur. Bu doğrultuda dozimetri hizmev verecek kuruluşların, kişisel dozların izlenmesi amacıyla verilerin merkezi doz kayıt sistemine aktarılması hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili uygunluk ölçütleri 6/7/2011 tarihinde yürürlüğe giren Dozimetri HizmeV Verecek Kuruluşlara İlişkin Usul ve Esaslar ile düzenlenmişvr. Dozimetre hizmev vermek isteyen kuruluşların; öncelikle dozimetre Vpi ve kişisel doz değerlendirme metoduna göre ulusal ve uluslararası standartlara göre değerlendirilmiş, yeterlilikleri onaylanmış ve düzenli aralıklarla denetleme programına alınarak akredite olmuş olmaları gerekmektedir. Bu aşamayı takiben Kurumumuz tarabndan ilgili Usul ve Esaslar gereğince dozimetrelerin dağıhlması, iade edilmesi, okunması, değerlendirilmesi, doz sonuç raporlarının oluşturulması, gerekli kayıtların tutulması ve verilerin merkezi doz kayıt sistemine aktarılması hizmetlerini vermek üzere kapasiteleri yeterli bulunan kuruluşlara da uygunluk belgesi verilmektedir. Dozimetre hizmev almak isteyen kuruluşlarda; Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, kullanılan radyasyon kaynaklarına bağlı olarak radyasyonla çalışanların sınıflandırılması, buna göre dozimetre kullanacak personelin belirlenmesi, radyasyonun enerjisi ile Vpine (X, gama, alfa, beta, nötron) uygun dozimetre seçimi, dozimetrelerin düzenli kullanımının sağlanması, uygun kullanma talimatlarının oluşturulması ve dozimetri hizmev alınan kuruluş ile gerekli tüm teknik koordinasyonun sağlanması kuruluşun radyasyondan korunma sorumlusu ile lisans sahibinin sorumluluğunda yerine gevrilir.

28 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE FORMLARI hkp:// formlar/dozimetre_islemleri/ 1. Dozimetre istek Formu 2. Dozimetre Kullanma TalimaH 3. Dozimetri Işınlama Talep Formu 4. Ek- 1 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği nin ilgili Maddeleri 5. Film Doz Raporu Formu 6. SANAEM Kişisel Dozimetri Hizmetleri Müşteri Sözleşmesi 7. TL Doz Raporu Formu

29 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI

30 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI

31 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# FİLM DEĞİŞTİRME İŞLEMİ Film taşıyıcısı, alt ve üst yüzeyindeki iki delik uygun bir tornavida ile çevirilerek açılır.

32 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# FİLM DEĞİŞTİRME İŞLEMİ Film, taşıyıcının alt parçasına, film numarası üste gelecek şekilde yerleşvrilir.

33 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# FİLM DEĞİŞTİRME İŞLEMİ Taşıyıcı kapağı, taşıyıcı alt parçası üzerine, alt ve üst yüzeylerdeki çıkınhlar birbirinin içine geçecek şekilde ve iki parça birbirine kenetleninceye kadar bashrılarak oturtulur. Bu işlem sırasında filmin düzgün bir şekilde yerleşmesine dikkat edilmelidir.

34 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# hkp:// TAEK DOZİMETRE SORU CEVAP Bir Dozimetre Farklı Kuruluşlarda Kullanılabilir mi? Dozimetre kullanıcısı birden fazla kuruluşta görev yapıyorsa, her kuruluşta ayrı bir dozimetre kullanmalıdır. Aksi takdirde, herhangi bir yüksek doza maruz kalma veya kaza durumunda söz konusu doza hangi kuruluşta maruz kaldığı tespit edilemez. Bir Dozimetreyi Farklı Kişiler Kullanabilir mi? Dozimetreyi birden fazla kişi kullanmamalıdır. Tespit edilen doz, dozimetrenin kayıtlı olduğu kişiye ai r. Bir dozimetreden birden fazla kişiye ait doz tespit edilemez. Dozimetre Kullanıcısıyım. Hasta Olarak Röntgen Çek`riyorsam, Dozimetremi Yanımda mı Taşımalıyım? Hayır. Dozimetreler, radyasyon görevlilerin radyasyonla çalışhkları süre içinde maruz kaldıkları dozu tespit etmek için kullanılır. Röntgen çekvrirken dozimetre kullanıldığında, söz konusu doz kişinin görevi gereği maruz kaldığı dozu temsil etmez.

35 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# hkp:// TAEK DOZİMETRE SORU CEVAP Dozimetri Hizme` Hangi Aralıklarla Verilmektedir? Dozimetri hizmev Kurumca belirlenmiş olan iki aylık periyotlarla verilmektedir. Kullanılmakta olan TLD dozimetreleri yeni TLD lerinin, film dozimetreleri ise yeni dönem filmlerinin elinize ulaşmasından sonra değerlendirilmek üzere Kurumumuza iade edilmelidir. Doz Sonuçlarımı Nasıl Öğrenebilirim? Doz sonuçları kuruluşlara rapor olarak gönderilmektedir. Ancak, kişinin T.C. Kimlik Numarasının Sağlık Fiziği Birimi dozimetri kayıtlarında mevcut olması durumunda Dozimetre Hizmetleri sayfasından T.C. Kimlik Numarası girilerek de öğrenilebilir. T.C. kimlik numarası ile sorgulama yapılamıyorsa T.C. Kimlik numarasının Sağlık Fiziği Birimi ne yazılı olarak bildirilmesi, kuruluşlara gönderilen kullanıcı adı ve şifre kullanılarak bilgi güncelleme işleminin yapılması veya adresine e- posta ile bildirilmesi halinde doz sonuçları interneken öğrenilebilir.

36 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE SORU CEVAP Dozimetre Kayıp ise Ne Yapılmalıdır? Dozimetrenin kaybolması veya hasara uğraması durumunda, hizmetlerimiz/ temel- mal- ve- hizmetlerin- ucretleri.html internet adresinde kayıp dozimetre ücrevnin ödendiğine dair belge ile birlikte yazılı olarak TAEK SANAEM Sağlık Fiziği Birimi ne müracaat edilmelidir. Dozimetri Hizme` Sonlandırılan Kişiye Ait Dozimetre Başka Bir Kişi Tarajndan Kullanılabilir mi? Bir kişinin dozimetre kullanımı sonlandırılacağı zaman, Kişisel Dozimetre Kullanımı Sonlandırma Bildirim Formu doldurularak Sağlık Fiziği Birimine gönderilmelidir. Bu kişi adına gönderilen dozimetre hiç kullanılmamış ve başka bir kişiye devredilmek isteniyorsa yeni kişi için mutlaka Dozimetre İstek Formu doldurulmalı ve devredilecek dozimetre numarasını da belirten bir yazı ile birlikte Sağlık Fiziği Birimine gönderilmelidir. Ancak, söz konusu dozimetre, hizmev sonlandırılan kişi tarabndan 1 gün bile olsa kullanılmış ise, bu dozimetre başka bir kişiye devredilmemeli ve değerlendirilmek üzere Sağlık Fiziği Birimi ne iade edilmelidir. Bu durumda yeni kişi için mutlaka Dozimetre İstek Formu doldurulmalı ve yeni bir dozimetre talep edilmelidir.

37 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE SORU CEVAP Dozimetre Nasıl Temin Edilir? Dozimetre kullanacak kişi için mutlaka Dozimetre Hizmetleri sayfasından Dozimetre İstek Formu doldurulmalı ve değerlendirme ücrevnin ödendiğini gösterir belge ile birlikte TAEK SANAEM Sağlık Fiziği Birimine gönderilmelidir. Dozimetre Ödemeleri ve Fatura İşlemleri İçin Ne Yapılmalıdır? Ücretler, Dozimetre İstek Formunda belirvlen banka hesap numaralarına yahrılmalıdır. Fatura işlemleri için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Gelirler Şubesi ile irvbata geçilmelidir. Kimlerin Dozimetre Kullanması Zorunludur? Yılda 6 msv'den daha fazla etkin doza veya göz merceği, cilt, el ve ayaklar için yıllık eşdeğer doz sınırlarının 3/10'undan daha fazla doza maruz kalma olasılığı bulunan çalışma koşullarında görev yapan kişilerin dozimetre kullanması zorunludur.

38 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE SORU CEVAP Kurşun Önlük Kullanılıyorsa Dozimetre Nasıl Kullanılır? Çalışma sırasında radyasyondan korunmak amacıyla kurşun önlük kullanılıyorsa, tüm vücudun maruz kaldığı dozun ölçülebilmesi için dozimetre önlüğün alhna takılmalıdır. Dozimetrenin kurşun önlük dışında taşınması durumunda, kurşun önlük dışında kalan vücut kısımlarının (Vroid, göz lensi, eller) aldığı dozlar ölçülmüş olur. İdeal olanı, bu durumdaki personelin, biri kurşun önlük alhnda diğeri üzerinde kullanılmak üzere iki dozimetre kullanmasıdır. Dozimetreler Nerede Muhafaza Edilir? Dozimetreler, çalışma saatleri dışında radyasyondan uzak bir alanda muhafaza edilmelidir. Aksi takvrde tespit edilen doz, kişinin maruz kaldığı tüm vücut dozunu temsil etmez.

39 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE SORU CEVAP Dozimetri Hizme` Alınmasına İlişkin Bilgilendirme 3/6/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete ile değişik 24/3/2000 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği nin 21 inci maddesinde Dozimetri hizmev, Kurum ve Kurum tarabndan uygun görülen kuruluşlar tarabndan verilir ve dozimetrik değerlendirme sonuçları merkezi doz kayıt sistemine işlenir. Dozimetri hizmev verecek kuruluşların uygunluk ölçütleri ile çalışma usul ve esasları Kurum tarabndan belirlenir. hükmü mevcukur. Bu doğrultuda dozimetri hizmev verecek kuruluşların, kişisel dozların izlenmesi amacıyla verilerin merkezi doz kayıt sistemine aktarılması hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili uygunluk ölçütleri 6/7/2011 tarihinde yürürlüğe giren Dozimetri HizmeV Verecek Kuruluşlara İlişkin Usul ve Esaslar ile düzenlenmişvr.

40 5. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# TAEK DOZİMETRE SORU CEVAP Dozimetre hizme` vermek isteyen kuruluşların; öncelikle dozimetre Vpi ve kişisel doz değerlendirme metoduna göre ulusal ve uluslararası standartlara göre değerlendirilmiş, yeterlilikleri onaylanmış ve düzenli aralıklarla denetleme programına alınarak akredite olmuş olmaları gerekmektedir. Bu aşamayı takiben Kurumumuz tarabndan ilgili Usul ve Esaslar gereğince dozimetrelerin dağıhlması, iade edilmesi, okunması, değerlendirilmesi, doz sonuç raporlarının oluşturulması, gerekli kayıtların tutulması ve verilerin merkezi doz kayıt sistemine aktarılması hizmetlerini vermek üzere kapasiteleri yeterli bulunan kuruluşlara da uygunluk belgesi verilmektedir. Dozimetre hizme` almak isteyen kuruluşlarda; Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, kullanılan radyasyon kaynaklarına bağlı olarak radyasyonla çalışanların sınıflandırılması, buna göre dozimetre kullanacak personelin belirlenmesi, radyasyonun enerjisi ile Vpine (X, gama, alfa, beta, nötron) uygun dozimetre seçimi, dozimetrelerin düzenli kullanımının sağlanması, uygun kullanma talimatlarının oluşturulması ve dozimetri hizmev alınan kuruluş ile gerekli tüm teknik koordinasyonun sağlanması kuruluşun radyasyondan korunma sorumlusu ile lisans sahibinin sorumluluğunda yerine gevrilir.

41 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# EPSİLON DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI

42 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# EPSİLON DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI

43 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# RADKOR DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI

44 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# RADKOR DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI

45 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# RADKOR DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI

46 4. DOZİMETRELERİN KULLANIMI# RADKOR DOZİMETRE KULLANMA TALİMATI