TEKRAR DERSİ (Ders 1,2,3,4,5)

Transkript

1 Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi TEKRAR DERSİ (Ders 1,2,3,4,5) Bilgisayarlar 4 temel unsurdan oluşmaktadır. 1) Giriş birimleri 2) Depolama birimleri 3) Merkezi işlem birimi 4) Çıkış birimleri 2 1

2 Depolama birimleri geçici ve kalıcı hafıza (bellek) olmak üzere 2 ana kısıma ayrılırlar. Geçici hafıza (Ör: Rasgele Erişimli Bellek) Kalıcı hafıza (Ör: Sabit disk, DVD, CD) 3 Temel bilgisayar çeşitleri: 1) Kişisel Bilgisayarlar (Personal Computer (PC)) Masaüstü Bilgisayarlar Dizüstü Bilgisayarlar 2) Avuçiçi Bilgisayarlar 3) Sunucu (Server) Bilgisayarlar 4) Süper Bilgisayarlar (Supercomputer) 4 2

3 Bilgisayarı kasasını oluşturan temel donanım bileşenleri: Güç Ünitesi Anakart İşlemci Grafik (Ekran) Kartı Geçici Bellek (RAM) Kalıcı Bellek (Sabit Disk) Veriyolları Çıkarılabilir Okuyucu ve Yazıcılar 5 Yazılım nedir? Kullanıcıların bilgisayarda işlerini yapmalarına imkan veren tüm programlara verilen genel isimdir. Yazılımlar temel olarak ikiye ayrılır: 1) Sistem Yazılımları (Ör: Windows 8, Linux Ubuntu) 2) Uygulama Yazılımları (Ör: Microsoft Word 2010, Autocad 2009) 6 3

4 Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakart üzerindeki tüm birimlerin yonga seti (chipset) adı verilen entegre devrelere bağlı olduğu gözlenir. Bu entegreler, anakartın beynidir. Anakart yonga setleri Kuzey Köprüsü ve Güney Köprüsü adı verilen iki adet yongadan oluşur. Anakart bileşenleri, veri taşıyıcı yol (BUS) adı verilen iletken hatlarla veya doğrudan yonga setine bağlıdır (Ör: ISA, PCI, AGP, PCIe) 7 Anakartlardaki kasa dışı portlar ve konnektörler: 1) PS/2 Fare Portu 2) PS/2 Klavye Portu 3) Seri Port 4) VGA Port 5) Paralel Port 6) USB Port 7) LAN Port 8) Ses Girişi 9) Ses Çıkışı 10) Mikrofon Girişi 8 4

5 Anakartlardaki kasa içi portlar ve konnektörler: 1) İşlemci Soketi 2) Fan Konnektörleri 3) Bellek Yuvaları 4) Güç Konnektörleri 5) IDE Bağlantısı 6) SATA Konnektörleri 7) Sistem Panel Konnektörleri 8) BIOS Pili 9) Floppy Bağlantısı 9 BIOS kelimesi Basic Input/Output System'in (Temel Giriş/ Çıkış Sistemi) kısaltmasıdır. Complimentary Metal Oxide Semiconductor (CMOS) BIOS ayarlarının kaydedildiği yerdir. BIOS, sistem her açıldığında temel bir donanım kontrolü yaparak bir arıza olup olmadığını tespit eder (Power On Self Test POST). Günümüzdeki anakartlarda BIOS entegreleri EEPROM türünde belleklerde bulunmakradır. 10 5

6 Anakartlar şu form standartlarına göre üretilmektedir: ATX Micro ATX Flex ATX BTX Anakart Çeşitleri: XT Anakartlar AT Anakartlar ATX Anakartlar 11 İşlemci, bilgisayar birimlerinin çalışmasını ve bu birimler arasındaki veri (data) akışını kontrol eden, veri işleme görevlerini yerine getiren elektronik aygıttır. İşlemci yerine mikroişlemci, Merkezi İşlem Birimi (MİB) ve Central Processing Unit (CPU) isimlerini de sıklıkla kullanıyoruz. 12 6

7 Genel bir işlemci yapısı aşağıda belirtilmiştir: 13 Hız aşımı (overclock) işlemcinin üreticinin etikette belirlediği hız değerinde İşlemciler bilgisayarı yönetmek ve kontrol etmek için iletişim yollarını kullanır. 14 7

8 İşlemci paketleri: PGA (pin grid array) SEC (single edge cartidge) LGA İşlemci piyasasında birçok üretici olmasına rağmen günümüzde Intel ve AMD (Advanced Micro Devices) firmalarının piyasanın en büyükleri olduklarını görüyoruz. 15 İşlemci teknolojileri: 1) HT (Hyper Threading) Teknolojisi 2) Çift Çekirdekli İşlemciler (Dual-core Processors) 3) Centrino Teknolojisi 16 8

9 İşlemci soğutması 3 kısımdan oluşur: 1) Soğutucu 2) Fanlar 3) Termal Macun Soğutma çeşitleri: 1) Havayla Soğutma 2) Suyla Soğutma 3) Isı Borulu Soğutma 17 Teknik olarak bellek, herhangi bir şekilde elektriksel verinin depolanması işlemidir. Günümüzde ise bellek hızlı ve geçici depolama anlamında kullanılmaktadır. Bilgisayar bellekleri aşağıda da göründüğü gibi hiyerarşik bir yapıya sahiptir. Bellek kapasitesi byte (bayt) cinsinden ölçülür. Bellekler genel olarak 2'ye ayrılır: 1) Geçici bellekler 2) Kalıcı bellekler 18 9

10 Tipik bir bilgisayar üzerinde aşağıdaki bellek türleri bulunur: önbellek (L1,L2 ve L3) normal sistem belleği (rasgele erişimli bellek-ram) sanal bellek (virtual memory) sabit disk salt okunur bellek (ROM) 19 RAM lerın anakart üzerinde takılabileceği yuvalar aşağıdaki isimlerle adlandırılırlar: SIMM (Single Inline Memory Module) DIMM (Dual Inline Memory Module) SO-DIMM (Small Outline Dual Inline Memory Module) RIMM (Rambus Inline Memory Module) SO-RIMM (Small Outline Rambus Inline Memory Module) C-RIMM (Continuity Rambus Inline Memory Module) 20 10

11 RAM çeşitleri: 1) SRAM (Static RAM-Statik RAM) 2) DRAM (Dynamic RAM-Dinamik RAM) 3) FPM DRAM (Fast Page Mode DRAM Hızlı Sayfa Modu DRAM) 4) EDO DRAM (Extended Data Out DRAM-Genişletilmiş Veri Çıkışı DRAM) 5) SDRAM (Synchronous DRAM-Senkronize DRAM) 6) DDR SDRAM (Double Data Rate SDRAM-Çift Veri Hızı SDRAM) 7) DDR2 SDRAM 8) DDR3 SDRAM 9) DRD RAM (Direct Rambus DRAM) 21 Bütün sabit diskler temelde aynı yapıdadır ve en basit haliyle şu parçalardan oluşur: plaka (platter) okuma yazma kafaları kontrol kartı Sabit disk çeşitleri: 1) IDE Sabit Disk PATA (Paralel ATA) SATA (Serial ATA) 2) SCSI Sabit Disk 3) Taşınabilir Sabit Diskler 22 11

12 ROM, üzerine sadece bir kereye mahsus yazılabilen ve daha sonra istenildiği kadar okuma işlemi yapılabilen bellek tipidir. Bunlar ROM, PROM, EPROM, EEPROM ve Flash ROM belleklerdir. Yeni teknolojilerden PROM salt okunur bir bellek iken EPROM, EEPROM ve Flash ROM bellekler ise çokça okunur belleklerdir. 23 Donanım kartlarını temel olarak 2 gruba ayırabiliriz: 1. Ekran Kartı 2. Ek Donanım Kartları Ses kartı Modem kartı Ethernet kartı Tv kartı 24 12

13 Ekran kartı bilgisayar sisteminin 4 bileşenini kullanır: Anakart Mikroişlemci Bellek Monitör 25 Ekran kartları genel olarak aşağıdaki birimlerden oluşur: Grafik İşlemcisi (Graphic Processing Unit (GPU)) Görüntü Belleği (Video RAM) Dijital-Analog Çevirici (RAMDAC) Video BIOS Çıkış Bağlantıları Soğutma Sistemi Z-Buffer (Tampon Bellek) V-Sync Video Codec 26 13

14 Ekran kartları genelde aşağıdaki özelliklerine göre değerlendirilirler: Çözünürlük Renk Derinliği Tazelenme Hızı Görüntü Arayüzü 27 Ekran kartları veriyolu standardına ve fiziki yapılarına göre sınıflandırılabilirler. Ekran kartları veriyolu standardı olarak eskiden yeniye doğru sıralandığında ISA, PCI, AGP ve PCIe veriyollarını kullanmaktadır. Ekran kartları fiziki yapılarına göre anakarta entegre (onboard) ve anakartın genişleme yuvasına takılı olabilirler

15 Ses Kartı Ses kartı bilgisayardaki dijital ses verilerini analog ses sinyallerine, analog ses sinyallerini de bilgisayarda işlenebilecek dijital sinyallere dönüştürür. Ses kartları veriyolu standardı olarak ISA, PCI ve PCIe veriyollarını kullanmaktadır. Fiziki yapılarına göre anakarta entegre (onboard) ve anakartın genişleme yuvasına takılı olarak kullanılabilirler. 29 Modem Kartı Modemler, telefon hatlarından gelen analog sinyalleri dijital verilere ve bilgisayardaki dijital verileri telefon hatlarından iletilebilecek analog sinyallere çevirirler. Dijital sinyallerin analog sinyallere çevrilmesine MOdülasyon, analog sinyallerin dijital sinyallere çevrilmesine de DEModülasyon denir (MODEM). ADSL modemler son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır

16 Ethernet Kartı Ethernet kartı, bilgisayar ağlarında bilgisayarla ağ arasında iletişimi sağlar. Ethernet kartlarının çıkış noktaları RJ-45 veya BNC konektörlere uygun olarak tasarlanmıştır. RJ-45 konektörler çift bükümlü kabloları, BNC konektörler koaksiyel kabloları kullanır. Her bir ethernet kartında sadece o karta ait olan 48 bitlik bir numara vardır. Buna MAC (Media Access Control) adresi denir. 31 TV Kartı TV kartları, televizyon yayınlarının bilgisayarda seyredilmesini ve görüntülerin bilgisayara kaydedilebilmesini sağlayan kartlardır. Chipset, TV kartının temelini oluşturur. Antenden gelen sinyalleri alıp, görüntünün net biçimde gösterilmesini sağlayan sinyal işlemcisine de TV Tuner denir. TV Kartı Çeşitleri Dijital TV Kartları Analog TV Kartları 32 16