Cumhuriyet Halk Partisi

Transkript

1 1 Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Emrehan Halıcı, seçimlerin güvenilirliğine dikkat çekerek, seçim sonuçlarının Adalet Bakanlığının UYAP altyapısı üzerinden sağlanması yerine, YSK nın kendi altyapısını kurmasını önerdi ve UYAP ne kadar güvenilir olursa olsun, sonuçta Adalet Bakanlığına bağlı dedi. Tarih : Seçimlerde elektronik sayım da, elektronik seçim de Türkiye için kesinlikle kabul edilemeyecek sistemlerdir. Hiçbir biçimde güvenilirliğinden bahsedemeyiz. Çünkü her tür yanlışlık, her tür müdahale yapılabilir ve bunlar denetlenemez. Türkiye ye teklif edilmesi dahi uygun değildir. Ta rahmetli Özal, Demirel, rahmetli Ecevit zamanında bu tür öneriler iletildi. Bunları öneren kişiler, kurumlar çıkabilir. Farklı siyasi beklenti içerisinde olanlar böyle sistemleri önerebilirler. Ama Türkiye için şu an güven ortamının hiç olmadığı bir durumda elektronik seçim de, elektronik sayım da kesinlikle ama kesinlikle gündeme getirilmemelidir. Ve tekrar ediyorum. Türkiye de elektronik seçim de, elektronik sayımda yapılmamaktadır. Sadece ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarının derlenip, toplanması işleminde bilgisayar sistemi kullanılmaktadır - Haklı olarak, o kadar güvensizlik içerisindeyiz ki, seçim sonuçları konusunda güven ortamı yok, kuşkular hat safhada CHP Genel Başkan yardımcısı Emrehan Halıcı Türkiye de özellikle son seçimlerde sürekli tartışılan seçim sonuçlarına güvensizlikle alınması gereken önlemler konusunda Halk Tv nin sorularını şöyle yanıtladı; Sunucu- CHP Genel Başkan Yardımcısı Sayın Emrehan Halıcı bizimle beraber. Şimdi efendim şöyle bir kaygının sonucu da olabilir. Yani böyle bir bilgisayar sistemi, biz Cumhuriyet Halk Partisi - 1 /

2 2 veriyoruz seçimde oylarımızı, sonra bunlar işte sandık kurullarından ilçe seçim kurullarına gidiyor, oradan il seçim kurullarına, oradan YSK ya gidiyor. Bu süreç içinde canım bu da bilgisayar işte bir parmak oynattılar mıydı da oylar değişir gibi bir şüphe bir kaygıda var toplumda. Bu mümkün müdür şuan YSK nın kullandığı sistemle? İkincisi, siz son yerel seçimlerde de CHP de bir sistem kurdunuz ve seçim sonuçlarını yakından takip ettiniz. İkisinden de yola çıkarak bir değerlendirme yapar mısınız? Emrehan HALICI- Öncelikle teşekkür ediyorum. Bu kuşku çok yaygın. Sizin de bahsettiğiniz üzere herhangi bir biçimde bilgisayar yazılımına müdahale ederek veya altyapıya network üzerinden herhangi bir girişimde bulunarak seçim sonuçları üzerinde bir değişiklik yapılıyor mu? Herhangi bir partinin oyu belli bir oranda arttırılıp başka bir partinin oyu belli bir oranda düşürülüyor mu? Bu konularda çok yaygın soru işaretleri var. Öncelikle şunu söylememiz lazım. Teknolojik olarak yazılım içerisinde her tür oynamayı yapma imkanınız var. Ağ üzerinden müdahale ederek, ulaşarak yazılıma müdahale edebilirsiniz, yazılım içerisinde değişiklikler yapabilirsiniz. Dolayısıyla herhangi bir veri tabanı içerisinde değişiklikler yapma riski, olanakları maalesef var. Ama bunları önlemenin yolu acaba nereden geçer buna bakmak lazım. Son zamanlarda gazetelerde, basında yer alan ve konuyla ilgili siyasiler olsun, teknik insanlar olsun ortaya atılan görüşlerin, tespitlerin önemli bir kısmı doğru. Ama o tespitlerden varılan sonuçlar maalesef yeterli değil veya doğru değil. Örneğin herhangi bir yazılımın, özellikle de seçsis yazılımının kodunun incelenmesinde bir yarar sağlanabilir mi? Olabilir. Yani bu koda bakılıp, bu kodun nasıl yazıldığı, içinde herhangi bir hata olup olmadığına bakmak faydalı olabilir. İkincisi, bu sistem biliyorsunuz Adalet Bakanlığının UYAP altyapısı üzerinden çalışıyor. Acaba UYAP yerine YSK kendi bir altyapı kursa daha iyi olmaz mı? Bunun cevabı da tabi ki evet. Yani UYAP ne kadar güvenilir olursa olsun sonuçta Adalet Bakanlığına bağlı olduğu için haklı endişeler sözkonusu olabilir. Sunucu- Siyasi aktörlerin talimatlarıyla bir müdahale olabilir mi gibi insanın kafasına soru işaretleri de geliyor doğal olarak. Emrehan HALICI- Evet. Dolayısıyla YSK nın kendi altyapısını, kendi sistemini kurması daha doğru olur. Buna da hiçbir itirazımız yok. Üçüncü konu ki, son 2 3 gündür en fazla konuşulan konudur. Bir yazılımın herhangi bir kurumdan veyahut birden fazla ciddi, güvenilir, bağımsız uluslararası kurumlardan onay alması, sertifika alması yararlı mıdır? Yararlıdır. Bunların üçünün de yapıldığını varsayalım. Diyelim ki, SEÇSİS yazılımını bütün bağımsız uzmanlara, sivil toplum kuruluşlarına ve parti yetkililerine açtılar. İki; UYAP tan bu sistem alındı ve tamamen YSK nın hakimiyetinde olan, kontrolünde olan bir altyapıya taşındı. Üç; gene yerli, yabancı çok güvenilir birden fazla diyelim ki 50 tane sertifikasyon veren kuruluş tarafından da SEÇSİS yazılımına onay verildi. O zaman bizim bütün kuşkularımız sona erecek mi? Yani hedef olarak gösterilen bu sistemde en büyük eksikler bunlardır, dolayısıyla bunları yaparak seçim güvenliğini sağlarız demek bence konuyu tamamen yanlış bir yere götürmektir. Cumhuriyet Halk Partisi - 2 /

3 3 Sunucu- Yani bütün bunlara rağmen bir yanlışlık yapılabilir. Ya da bilerek manipüle edilebilir. Emrehan HALICI- Hatta daha da tehlikeli olabilir. Bütün bu aşamalardan geçtikten sonra bu sisteme güven unsuru %100 dür denirse o zaman hepimizin güvenmesi gerektiği için belki başka hiçbir denetim yapılmaması sonucu ortaya çıkar ve bu çok daha büyük bir risk demektir. Hemen şunu söyleyeyim. Şu an, haklı olarak, o kadar güvensizlik içerisindeyiz ki, güven ortamı yok, kuşkular hat safhada. Diyelim bütün bu sistem bahsettiğim aşamalardan geçti. Bırakın sanal ortamda müdahale etmeyi, fiziksel ortamlarda bile müdahale edilmeyeceğinin garantisi nerede var? O girilmeyen odalara, kozmik odalara kimin girdiği, bilgisayarın değiştirilip değiştirilmediği, hard disklerin değiştirilip değiştirilmediği veya, o onay alan yazılımın kendisinin son anda değiştirilip başka bir yazılımın yüklenmediğinin garantisini kim verebilir? Ayrıca, hadi diyelim ki, yazılıma bir sertifikasyon verildi. Yani yazılımda hiçbir hatanın olmadığı, yazılım geliştirme standartlarına uygun geliştirildiği anlaşıldı. Ama sonuçta bu yazılımı kullanan başka bir otorite var. Örneğin siz bir tane araba alıyorsunuz, araba bütün testlerden geçmiş, hiçbir hata yok, güvenlik açısından dört dörtlük bir araba. Ama sonuçta o fabrikadan çıkıyor ve size geliyor. Sunucu- Ben bir trafik canavarı oluyorum mesela. Emrehan HALICI- Trafik canavarı da olabilirsiniz, arabayı yanlış ta kullanabilirsiniz. İçine benzin koyacağınıza yanlış bir yakıt koyabilirsiniz. Sonuçta araba ya çalışmaz, ya da sizi gitmek istediğiniz istikamete götürmez. Dolayısıyla sertifikasyon yararlıdır ancak yeterli değildir. SEÇSİS e güvenmek için sertifikasyona odaklanmak, hiç ama hiç doğru bir yaklaşım olmaz. Sunucu- Tam bu noktada tekrar Türkiye şartlarına da döneriz de derler ki, Avrupa ülkeleri bu bilgisayar tabanlı oy kullanma işinden vazgeçmeye başladılar yine eski sisteme dönüyorlar. Sizin söylediğiniz nedenlerle mi? Emrehan HALICI- Oraya gelmeden önce, böyle olmaz peki ne nasıl olur sorusunun cevabını şu an bizi izleyenler muhakkak merak ediyordur. SEÇSİS yazılımına güvenmiyorsak, burada yapılması gereken, o yazılımın, o sistemin alternatifini kurmaktır. SEÇSİS ne yapıyorsa, aynı işlemleri yapan sistemi geliştirmektir. Türkiye de yaklaşık 200 bin tane sandık var. 200 bin tane sandığın ıslak imzalı sandık sonuç tutanakları SEÇSİS tarafından derlenip toparlanıyor ve sonuçlar açıklanıyor. Dolayısıyla burada bizim işleme tabi tuttuğumuz veri, 200 bin adet sandık sonuç tutanağıdır. Eğer bir parti, kendisi sandık sonuç tutanaklarına sahipse, aynı zamanda da YSK bunları şeffaf bir biçimde partilerle paylaşıyor ise yapılacak iş birebir bunların kontrolünü yapmaktır. Toplamları, sonuçları SEÇSİS den bağımsız olarak -sanki SEÇSİS %100 hatalı çalışıyormuş gibi kabul ederek- hesaplamaktır. Yani bırakın sertifika aldı diye güvenmeyi, 100 kuruluş bile sertifika verse sisteme güvenmeyerek yola çıkmayı ve kendi sistemimiz üzerinde işlem yapmayı doğru buluyorum. YSK nın ve SEÇSİS i geliştirenlerin de günahlarını almak istemem, birazdan o konuya geleceğim. SEÇSİS hatalıdır demiyorum, ama sanki hatalıymış gibi kabul edip, aynı sandık sonuç tutanaklarını benzer bir yazılımla, benzer bir sistemle hesaplamaya tabi tutmamız, belde belde, ilçe ilçe, il il ve Türkiye genelinde sonuçları almamız, eğer sonuçlarda bir Cumhuriyet Halk Partisi - 3 /

4 4 farklılık varsa hata nerede yapıldıysa sandık bazında takip edildiği için o sandığa da yasal süre geçmeden anında itiraz etmemiz gerektiğini söylüyorum. Sunucu- Son yerel seçimlerde de zaten siz bunu kurdunuz CHP de. Yapılan itirazlarda Emrehan HALICI- Sadece bunda yapmadık seçimlerinde, 2014 seçimlerinde ve son yenilenen yerel seçimlerde bu uygulamayı kullandık. Burada kritik nokta YSK nın sandık sonuç tutanaklarını partilelerle paylaşmasıdır. Demin telefonla bağlanan arkadaşlar keşke bahsetselerdi. CHP nin bu konuda çok önemli girişimleri oldu den önceki seçimlerde YSK bu verileri partilerle paylaşmıyordu yılında ilk defa sandık bazında sandık sonuçlarını siyasi partilerle paylaştı YSK. Bu önemli bir adımdı. Fakat bu, yolun yaklaşık üçte biridir. Biz dedik ki, bunu veri olarak paylaşıyorsunuz ama neden imaj olarak da paylaşmıyorsunuz? Yani fotokopi gibi, görüntü olarak da neden paylaşmıyorsunuz. O zaman vakit darlığından ve bütçe yetersizliğinden bunu yetiştiremeyeceklerini söylediler. Ama 2011 den 2014 e kadar olan süre içerisinde CHP olarak bu konu üzerine çok bastırdık ve YSK da bu seçimlerde bunun yapılacağını hem bize, hem bütün siyasi partilere taahhüt etti. Buna inandık ama, gene de ne olur ne olmaz diye kendi örgütümüzün de -eğer ıslak imza sandık sonuç tutanakları YSK paylaşmazsa- tutanakları kendi sistemize girmesine dönük hazırlığımızı yaptık. Ama YSK paylaştı ve yolun üçte ikisi tamamlandı. Kaldı geriye yolun son kısmı. Biz diyoruz ki, demokrasinin vazgeçilmez unsuru olan seçimlerde vatandaşlar, sandık sonuçlarını, kendi oy kullandığı sandığı, hatta her sandığı görme hakkına sahiptir. Bu hakkın devlet tarafından, YSK tarafından sağlanması gerekir. YSK tutanakları partilerle paylaştı ama vatandaşlarla paylaşmadı. Hatırlayacaksınız, CHP olarak biz sandık tutanaklarını Seçim Takip Sistemi adı verdiğimiz bir sistemle örgütümüzün kullanmasının yanı sıra, Sandık Takip sistemi ile vatandaşlarımızla da paylaştık ve dedik ki hangi partiye yakın olursanız olun dürüst bir seçim istiyorsanız, güvenilir bir seçim sonucu istiyorsanız CHP nin sandık takip sistemini kullanın ve kendi sandık sonuçlarınızı bizim yayınlayacağımız YSK sonuçlarıyla karşılaştırın. Hata varsa da kime güveniyorsanız A partisi veya B partisi veya C kurumu, buna müracaat edin. Bu çok önemli adımdır. Şu an YSK dan beklediğimiz siyasi partilerle hem veriyi, hem imajı paylaşmaları ama bunun yanı sıra sandık sonuç tutanaklarını da muhakkak vatandaşlarla paylaşmalarıdır. Sunucu- Bu iki uçlu bir şey. Bir ucunda sandıklar var ve ıslak imzalı sandık tutanakları var. Diğer ucunda YSK var bu bilgisayar sistemiyle orada toplanan sonuçlar var. Orada illaki gelen bu sonuçları giren de, birileri gerekiyor değil mi veri olarak bilgisayara, bu sisteme. Şimdi derler ki, YSK nın bu konuda bir kadrosu yoktur taşeron işçiler vasıtasıyla bu işi görür seçim zamanları. Bu personelde mesela YSK Başkanının çok yakın ilişkisi olduğu iddia edilen bir şehrin belediyesi tarafından karşılanır. Doğal olarak o veriler girilirken de insan eliyle bir manipülasyon yapılabilir. Peki bu mümkün müdür? Yani ben dedikoduları aktarıyorum. Emrehan HALICI- Tabi ki. İnsan her şeyi yapabilir. Aslında seçim güvenliğiyle ilgili dikkat etmemiz gereken hususları ikiye ayırmak gerekir: Birincisi insani konular, ikincisi teknolojik konular. Teknolojik alanlarda da gene insan faktörü vardır. Örneğin bilgisayara girerken insanlar, bilerek veyahut bilmeyerek hatalar yapabilir veya kötü niyetle suiistimal yapmak üzere, hile yapmak üzere bu tip girişimlerde bulunabilir. Bunlar elle de yapılabilir, yazılımda bir oynamayla da yapılabilir veya network üzerinden, Cumhuriyet Halk Partisi - 4 /

5 5 ağ üzerinden yapılabilecek bir müdahaleyle de olabilir. Bu hataların hangisi yapılıyor, yapılmıyor diye kontrol etmek, yahut orada data giren insanları kontrol etmek, yazılımı kontrol etmek, sertifikasyon olup olmadığını araştırmak, ağı kontrol etmek. Bunların hepsi vakit alıcı ve kuşkuları ortadan kaldırmaya yetmeyecek bir yaklaşımdır. Çünkü asıl yapmamız gereken, sisteme giriş le, çıkış ı kontrol etmektir. 200 bin sandık sonuç tutanağı yerine daha basit örnek vereyim. Diyelim 5 tane sayı var. 1, 2, 3, 4, 5. Bu 5 sayıyı toplamak istiyoruz, amacımız toplama sonucunu bulmak. Şimdi YSK bu 5 sayıyı toplayacak öyle değil mi? Toplarken bir sonuç bulacak ve açıklayacak. O sonucu bulmak için ister hesap makinası kullansın, ister bilgisayar kullansın, ister insan kullansın. Sonuçta bizim merak ettiğimiz buradaki 5 sayıyının toplamı acaba ne? Bunu bilmek ve güvenmek istiyoruz öyle değil mi? Ben, YSK nın bu yaptığı süreci kontrol etmek yerine neden aynısını yapmayayım? Buradaki sayıları ben de biliyorum 1, 2, 3, 4, 5. Bu sayıları kendim toplayacağım ve YSK nın sonucu ile karşılaştıracağım. Sonuçlar aynı ise sorun yok. Yani bu süreçte insan mı hata yapıyor, makine mı hata yapıyor, başka bir hata mı var diye uğraşıp boş yere vaktimizi, enerjimizi tüketmek yerine kendimiz aynı süreci işletebiliriz. Sisteme giren belli -200 bin sandık sonuç tutanağı-, neyin çıkacağını kendi sistemimizle bulmalıyız. SEÇSİS, ya da başka bir sistem, siyasi partilerin bu sistemleri yeterli bulmayıp, kendi sistemlerini oluşturmaları gerekir. Bunu yaptıklarında elde edecekleri sonuçlar YKS ile aynıysa teknolojik olarak bir hatadan, hileden bahsetmek mevzubahis olamaz. Bakın, CHP olarak biz, 200 bin tane sandık sonuç tutanaklarının sadece toplamlarını kontrol etmiyoruz. Sandık sonuç tutanaklarını hem veri olarak, hem görüntü olarak kontrol ediyor ve saklıyoruz. Resmi süre geçti, iş işten geçti. Ama bugün bile biz Sandık Takip Sistemi mizde bunları yayınlıyoruz. Herhangi bir vatandaşımız herhangi bir yörede kendi sandığıyla ilgili veya herhangi bir sandıkla ilgili kuşkusu varsa, örneğin sandığımın sonucunu not almıştım veya fotoğrafını çekmiştim, sonuçlar elimde. Halbuki sizin yayınladığınız YSK sonuçlarında bu böyle değil dese biz bunları araştırma ve kamuoyuyla paylaşma durumundayız. Böyle bir durum ortaya çıksa yeri yerinden oynatırız. Böyle bir tabloyla karşılaşmadığımızın bilinmesini isterim. Bütün bunlarda şunu da söylemek gerekir. Biz SEÇSİS e güvenmeyip bu kontrolleri yapıyoruz ama kimsenin de hakkını yemek istemeyiz. Örneğin HAVELSAN, Türk mühendislerinin çalıştığı saygın bir kurumdur. YSK, çok değerli hukukçuların görev aldığı çok önemli bir kurumdur. Hiç kimseyi haksız yere suçlamak doğru değildir. Onlar kendi görevlerini yapıyorlar ama biz de onlardan bağımsız olarak aynı işlemleri gerçekleştiriyoruz. Eğer aynı sonuçları buluyorsak onları da haksız yere, lüzumsuz yere suçlamak, ahlaki bir yaklaşım olmaz. Ayrıca seçim sonuçlarına da bence dürüst ve doğru yaklaşmak gerekir. Eğer başarı varsa başarının ödüllendirilmesi gerekir. Eğer bir başarısızlık varsa da bu başarısızlığı doğru olmayan yerlerde, yanlış yerlerde arayıp bahaneler bulmak ta hiç kimseye yakışmaz. Hele sosyal demokrat bir partiye hiç yakışmayacağı için biz bu konuda çok ciddi, çok titiz ve objektif bir tavır içerisindeyiz. Sunucu- Şimdi biz sanki yarı bilgisayar tabanlı bir seçim değerlendirmesi yapıyoruz değil mi? Yani oy kullanırken gidiyoruz kağıtlara damga basıyoruz hangi partiye oy vereceksek onu götürüp sandığa atıyoruz sonra sandıklar kapandığında oradaki sandık seçmen kurulu alıyor onları çıkartıyor elinde tutanak kağıtları var sayıyor işte AKP şu kadar oy, CHP bu kadar oy, MHP neyse onları yazıyor. Sonra parti temsilcileri de var başlarında onlar da bakıyorlar doğru yazılsın doğru sayılsın diye. İmzalar atılıyor, bu tutanak alınıyor ilçe seçim kuruluna gidiliyor. O andan itibaren bilgisayar yazılım Cumhuriyet Halk Partisi - 5 /

6 6 sistemleri, bilgisayarlar devreye giriyor değil mi? Emrehan HALICI- Hemen buna bağlantılı olarak biraz önce sorduğunuz soruya da yanıt vereyim. Yurtdışında, Avrupa da, Amerika da bu sistemler kullanılmış ama sonradan terk edilmiş gibi, gene çok yaygın dolaşan yanlış bir bilgi var. Amerika da ve çeşitli ülkelerde kullanılan sistemler, seçimin elektronik olarak yapıldığı yahut sayımın elektronik olarak yapıldığı sistemlerdir. Yani elektronik seçim ve elektronik sayımın yapıldığı yerlerdir. Türkiye de ne elektronik seçim yapılıyor ne de elektronik sayım yapılıyor. İnanınız, bana günde çok sayıda gelen mesajlardan yaklaşık 8 10 tanesinde bu sistemi bırakın, elektronik sistemi bırakın, eski usul sisteme dönün deniyor. Türkiye de bir sistem değişikliği yok. Gene aynı, eski usul. Demin sizin anlattığınız gibi insanlar kendi oy kabinlerine girerek zarflara oylarını koyuyorlar, sandıklara atıyorlar, daha sonra o zarflar herkesin huzurunda -parti temsilcilerinin ve yurttaşlarımızın da huzurunda- açılıyor. Sadece ve sadece toplanırken bu işlem ya elle yapılacak, ya hesap makinasıyla, ya da bilgisayarla. SEÇSİS burada devreye giriyor. Şimdi elektronik seçimin ne olduğunu anlatırsak, şu an bizi izleyenler daha iyi anlayabilirler. Aynen bankamatik ekranlarında görüntülerin ekrana çıktığı gibi, bu tür elektronik seçimin uygulandığı yerlerde partilerin adları, amblemleri, adayların fotoğrafları ekrana çıkar. Siz de dokunmatik ekranda dilediğiniz parti ya da adayın üzerine dokunursunuz. Bu elektronik seçimdir. Elektronik sayım ise sayımın hızlı yapılabilmesi için, belki yarı otomasyon denebilecek bir sistemle örneğin eskiden punch card dediğimiz delikli kartlar ya manyetik kartlar üzerine tercihlerin işlenmesidir. Normal oy kullanılır ama sayım elektronik olarak yapılır ve sonuçların hızlı alınması sağlanır. Şimdi burada önemli bir riske işaret etmek istiyorum. Bu konu çok önemsendiği için çeşitli televizyon programlarında, oturumlarda birçok kişinin, siyasetçinin, bir kısmı da iktidara yakın olduğunu tahmin ettiğim görüş ortaya koyan kişilerin şöyle bir yaklaşımı var. Türkiye de madem seçimlere güven duyulmuyor, kuşku duyuluyor. O zaman bütün bunları ortadan kaldırmak için elektronik seçim yapalım, elektronik sayım yapalım. Bizi izleyenlere özellikle altını çizerek söylüyorum; elektronik sayım da, elektronik seçim de Türkiye için kesinlikle kabul edilemeyecek sistemlerdir. Hiçbir biçimde güvenilirliğinden bahsedemeyiz. Çünkü her tür yanlışlık, her tür müdahale yapılabileceği ve bunların denetlenemeyeceği için, Türkiye ye teklif edilmesi dahi uygun değildir. Ta rahmetli Özal zamanında, Demirel zamanında, rahmetli Ecevit zamanında bu tür öneriler iletildi. Bunların bir kısmında ben de komisyonlarda yer aldım. Bunları öneren kişiler, kurumlar çıkabilir. Farklı siyasi beklenti içerisinde olanlar böyle sistemleri önerebilirler. Ama Türkiye için şu an güven ortamının hiç olmadığı bir durumda elektronik seçim de, elektronik sayım da kesinlikle ama kesinlikle gündeme getirilmemelidir. Ve tekrar ediyorum. Türkiye de elektronik seçim de, elektronik sayımda yapılmamaktadır. Sadece ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarının derlenip, toplanması işleminde bilgisayar sistemi kullanılmaktadır. Sunucu- Yani çoğu zaman vurgulandığı gibi sandıkta oylara seçmen sahip çıkacak. Çıkış noktasında eğer oya sahip çıkılırsa, o kontrol yapılırsa pek çok partinin de zaten böyle sistemleri var. YSK dan çıkan sonuçla karşılaştırılabilir. İki ucun birbirini tutması kontrol edilebilir tutup tutmadığı. Cumhuriyet Halk Partisi - 6 /

7 7 Emrehan HALICI- Yüzde yüz100 haklısınız. O zaman olayın bir de başına gelelim. Ne demiştik sohbetimizin başında? Yapılabilecek hatalar veya suiistimaller, hileler iki türlü olabilir. Teknolojik olanlar, insani olanlar. Teknolojik olan hataları, hileleri anlama olanağına sahibiz. Eğer bu şeffaf bir biçimde paylaşılırsa ki YSK bunu şeffaf bir biçimde paylaşıyor. Ve biz bu konuda çok ısrarcıyız, bastırmaya devam edeceğiz. Bu konuda kararlı bir mücadelemiz var. Eksik olan vatandaşla paylaşma hususunu da YSK yerine getirdiği zaman şeffaflıktaki bütün unsurlar tamamlanmış olacak. Dolayısıyla şeffaflık olduğu müddetçe ve partiler, ilgili kurumlar bu kontrolü yaptığı müddetçe teknolojik bir hatanın bulunmaması sözkonusu olamaz. Altını çiziyorum. Peki insani kısım. İnsani kısım en önemli konudur. Çünkü biz ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarını baz alarak teknolojik kontrol yapıyoruz. Eğer o ıslak imzalı sandık sonuç tutanakları hatalı bir biçimde tanzim edilirse, oluşturulursa o zaman bunu teknolojinin anlayabilme olanağı yok. Ne demek istiyorum? Oylar sayılırken eğer yanlışlar yapılırsa bilerek yahut bilmeyerek. Veyahut oylar doğru sayıldı ama ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarına yanlış geçirilirse. Örneğin bir partinin aldığı oy 100 ama o 100 yerine 10 olarak geçirilirse veya bir partinin aldığı oy 5, 5 yerine 50 yazılırsa. Veyahut bir partinin oyu bilerek bir alta, bir üst satıra kaydırılırsa. Bunlar ancak orada bulunan parti temsilcileri, müşahitler ve zaman zamanda yurttaşlarımız tarafından takip edilip müdahale etmesiyle önlenebilir. Dolayısıyla işin temeli gene insana dayalıdır. Sandık başında her partinin temsilcisi, görevin başından görevin bitim zamanına kadar sandık başından ayrılmayarak bu görevi titizlikle yerine getirmelidir. Olabilecek bütün hatalara da daha önceden hazırlıklı olmalıdır. Parti görevlileri bu hataları bulmaya, bulduklarını düzeltme konusunda hukuki ve kararlı bir tavır sergileme mecburdurlar. İlaveten yurttaşlarımızın da oylarına sahip çıkması gereklidir. Gene parti ayrımı gözetmeksizin söylüyorum, sandıktaki oyları değiştirmeye çalışmak, hile yapmak bir suçtur, günahtır. Hangi parti mensubu buna eğilecek olursa diğerlerinin bunu önlemesi gerekir. Tarafsız olan yurttaşlarımızın, sadece oy atan, herhangi bir partiye mensup olmayan yurttaşlarımızın da buna müdahale etmesi gerekir. Dolayısıyla sandık başlarındaki işlemlere müdahil olmak, işlemlerin doğru yapılmasını sağlamak bu işin esasıdır. İnsani hatalar arasında örneğin geçersiz olmadığı halde geçersiz sayılan oylar var. Bunlara gene parti temsilcilerinin müdahale etmesi gerekir. Zaman zaman nüfus bilgisi tutmadığı halde başkasının yerine oy kullanılmasına, oy kabinine birden fazla kişinin girmesine sandık başındaki heyetin müdahale etmesi, önlemesi gerekir. Bütün bunların önlenmesi henüz teknolojiyle mümkün değildir. Bunları insanlar önleyecek, biz önleyeceğiz. Sunucu- Sandık başında bir sürü şey başlayıp bitiyor. Cumhurbaşkanlığı seçimi yaklaşıyor 10 Ağustos ta ilk tur, 24 ünde ikinci tur. Herhalde siz de parti olarak en azından bu bilgisayar tabanlı veri giriş sistemini kullanacaksınız herhalde bu seçimde de. Bu arada YSK dan bir açıklama yapılmış bu ilginç olabilir Cumhurbaşkanlığı seçimiyle ilgili. Adayların fotoğraflarının oy pusulalarında kullanılmasına karar vermiş. Çünkü niye? Partilerin logoları yok, parti amblemleri yok. Fotoğrafları ve adlarıyla görülecekler oy pusulalarında. Sayın Emrehan Halıcı teşekkür ediyoruz geldiniz bizi bu konuda bilgilendirdiniz. Çok da yabancısı olduğumuz bir konuyu hepimizin anlayacağı gibi anlattınız. Emrehan HALICI- Ben teşekkür ederim, sağolun. Cumhuriyet Halk Partisi - 7 /

8 8 Emrehan Halıcı nın Zaman Gazetesi ne Açıklaması (8 Haziran 2014) için tıklayınız Cumhuriyet Halk Partisi - 8 /