VE DEĞERLEND ERLENDĐRMERME PROF.DR.ĐNC

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "VE DEĞERLEND ERLENDĐRMERME PROF.DR.ĐNC"

Deniz Arıkan
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÖĞRETĐMDE PLANLAMA VE DEĞERLEND ERLENDĐRMERME PROF.DR.ĐNC NCĐ MORGĐL

2 KIVIRCIK SAÇIM NASIL DÜZLED ZLEŞTĐ?

3 HEDEF KONU: YAPI MALZEMELERĐNDEN SERAMĐK KONUSU HEDEF SORU: KIVIRCIK SAÇIM NASIL DÜZ D Z OLDU?

4 KĐMYA ĐLE ĐLĐŞKĐSĐ: SERAMĐK K SAÇ DÜZLEŞTĐRĐCĐLERĐNĐN KULLANILMASININ KĐMYA K ĐLE ĐLĐŞKĐSĐNĐN N KAVRATILMASINI SAĞLAYARAK SERAMĐĞĐ ĐĞĐN TARĐHÇES ESĐNĐ,, TANIMINI VE YAPIMINI ANLATARAK KONUYU ĐLGĐ ÇEKĐCĐ HALE GETĐREREK ANLATIRIZ.

5 HEDEF VE DAVRANIŞLAR SERAMĐK K NEDĐR? Seramiğin in tanımını yapar. SERAMĐĞĐ ĐĞĐN N TARĐHÇES ESĐ Seramiğin in tarihçesini anlar. SERAMĐĞĐ ĐĞĐN N YAPIMI Seramik nasıl l yapılır r kavrar. SERAMĐK K HAMMADDELERĐ Seramik hammaddelerin neler olduğunu unu kavrar.

6 SERAMĐK K NEDĐR? Seramik bir veya birden fazla metalin, metal olmayan element ile birleşmesi ve sinterlenmesi sonucu oluşan inorganik bileşiktir. iktir. Genellikle kayaların n dışd etkiler altında parçalanmas alanması ile oluşan kil, kaolen ve benzeri maddelerin yüksek sıcakls caklıkta kta pişirilmesi irilmesi ile meydana gelirler. Bu açıdan a halk arasında pişmi miş toprak esaslı malzeme olarak bilinir. Örneğin, cam, tuğla, kiremit, taş,, beton, çimento, aşıa şındırıcı tozlar porselen ve refrakter malzemeler bu gruba girer. Kil belirli bir üretim sürecini s geçirdikten sonra, sert ve deforme olmayan, bazı özel etkenler dışıd ışında hiçbir dışd etkiden kolayca etkilenmeyen bir malzeme haline gelir. Seramik malzeme üretiminde, kil hamuruna belirli maddeler katarak, değişik ik şekillendirme yöntemleriyle, y kullanılan lan hamurun bünyesine uygun bir pişirme irme ile, seramik malzemeye istenilen niteliği kazandırma imkanı vardır. r. Bileşiminde iminde değişik ik türde t silikatlar, alüminatlar minatlar, su ve bir miktar metal oksitler ile alkali ve toprak alkali bileşikler ikler bulunan bir malzemedir. Bazı seramiklerde iyonsal, kısmen k kovalent bağ bulunabilir. Bazılar ları amorf, bazılar ları da kristal yapılıdırlar. Çok sert ve gevrektirler. Ergime sıcaklıkları yüksek (silis 1750ºC'de alüminat 2050ºC'de ergir), ısı ve elektriksel yönden y yalıtkand tkandırlar. Silise %6 alüminat katılırsa ergime sıcakls caklığı 1550ºC'e düşer. Demir oksit ve alkali bileşikler ikler ergime sıcakls caklığını daha da azaltarak 900ºC ye kadar düşürebilird rebilir.

7 SERAMĐĞĐ ĐĞĐN N TARĐHÇES ESĐ Seramik ateşin bulunup kullanılmas lmasından sonraki tarihlerde yapılmaya başlanm lanmıştır. r.đlk seramiğin in M.Ö.. onuncu ve dokuzuncu binlerde üretildiği saptanmış ıştır.en eski ve önemli bulgulara Türkistanın Aşkava bölgesinde(m. lgesinde(m.ö.8000),filistin in Jericho bölgesinde(m. lgesinde(m.ö.7000),anadolu nun nun çeşitli höyüklerinde h (örne( rneğin Hacılar,M. lar,m.ö.6000).6000) ve Mezopotamya olarak adlandırılan Dicle-Fırat nehirlerinin arasında kalan bölgede b rastlanmış ıştır. Seramiğin in ilk hammaddesi. balçık k adı ile tanınan, nan, çok ince taneli koyuca kıvamlı çamur birikintileri,ilk seramik kaplar,da balçık k ile sıvanms vanmış sepetlerdi.bu balçık k sıvals valı sepetlerin ateş ile buluşup up sertlik kazanmaları sonucu oluşan seramik kaplar,kullanış ışlı kap kacakları oluşturdular.bal turdular.balçığa karış ıştırılan daha az özlü toprak ve nehir kumları ile çamurun özsüzleştirilmesi ve böylelikle b ateşten ten daha başar arılı sonuç alınd ndı. Đlk çamur hazırlama teknikleri yoğurma, urma,çiğneme,ve dövmeydi.kurutma d açık a havada doğal olarak yapılmaktayd lmaktaydı. Pişirme irme başlang langıçta açık a k ateşte,açıkta yapılmaktayd lmaktaydı.açık k ateşin fırınlara f aktarılmas lması ile büyük b k aşama a ama yapıld ldı.đlk lk fırınlar f odunla ısınmaktaydılar. Tarihin erken dönemlerinde d seramik yapımında kullanılan lan bu ilkel yöntemler(hazırlama,kurutma,pişirme) irme) doğall allıkları nedeni ile günümüze g kadar gelmişlerdir. lerdir. (Doç.Dr Ateş Arcasoy)

8 SERAMĐK K YAPIMI Toprağı ğın n Ateşle Buluşmas ması Toprak, su ile karış ıştırılarak çamur haline getirilir.

9 Đyice yoğurulan çamur plakalar halinde dökülerek istenilen kıvama k gelinceye kadar kurutulur.

10 Kıvama gelen plakalar sucuk makinesi adı verilen alete sokulur

11 Çamur plakaları sucuk makinesinde iyice sıkıştırılarak 20 cm çapında sucuklara dönüştürülür. r. Elle tekrar yoğrularak sucukların n havası alınır.

12 Torna makinesine yerleştirilen çamura elle şekil verilir.

13 Pişirilen irilen formlar soğuduktan sonra fırınlardan çıkarılır. r.

14 SERAMĐK HAMMADDELER KĐL -KAOLEN FELDĐSPAT KUVARS YARDIMCI HAMMADDELER

15 Seramik BünyeB Anorganik bileşiklerin oluşturduğu çamura seramik bünye denir. Bu çamurun içinde kil, kaolen, feldispat ve kuvars bulunur. Kil parçanın kuruduktan sonra KALICI ŞEKĐL ALMASI ĐÇĐN GEREKLĐ PLASTĐKLĐĞĐ sağlar. Plastik olmayan hammaddeler, plastikliğin ayarlanmasını sağlar, örneğin kuvars. Feldispat ergiticiliği sağlayarak kristallerin birbirine bağlanmasını gerçekleştirir. Ancak yüksek oranda feldispat kullanılması halinde ürünlerde deformasyon olur.

16 Seramik Hammaddeler 1. Seramik hammaddeler genel olarak üç grupta toplanabilir. a. Kil ve kaolen grubu hammaddeler b. Kuvars grubu hammaddeler c. Feldispat grubu hammaddeler. Bu üç ana gruptan başka dolomit, manyezit, talk, boksit, şamot, disten, vollastonit, mermer gibi hammaddelerde kullanılmaktadır

17 Kil ve kaolen grubu hammaddeler 1. Killer Kil, killi kayaç veya killer olarak jeolojide iki anlamda kullanılır. Killi kayaçlar veya killer, kil minerallerinden oluşmuş kayaçlara verilen isimdir. Ayrıca, birçok literatürde tane boyutları 2 µm daha küçük parçacıklardan oluşmuş kayaçlar veya çökeltilerde kil veya killi kayaçlar olarak adlandırılmaktadır

18 Killerin Yapılanmas lanması Kil minerallerinin birim kristal üniteleri silis tabaka veya zincirleri ile alümina tabaka veya zincirlerinden meydana gelir.

19 FELDSPATLAR Feldispatlar; potasyum, sodyum, kalsiyum, nadiren baryumlu aluminyum silikatlar olup en önemli mineral grubunu oluştururlar. Bu mineraller monoklinik ve triklinik sistemde kristalleşmelerine rağmen tümünün kristal şekilleri, yüzey açıları birbirine benzer ve 90 lik açı yapan iki iyi gelişmiş dilinimleri vardır. Sertlikleri 6, özgül ağırlıkları dır.

20 Kil Tanımı Kil minerallerinin bileşimini genellikle Aluminyum hidrosilikatlar meydana getirmektedir. Killer, su ile karıştırıldıklarında plastik ve daha fazla su ilavesinde kolloid özellik kazanırlar. Bu özellikleri onların mekanik veya döküm yolu ile kalıcı bir şekil verilmesini sağlar. Pişirilen killer sert ve dayanıklı ürünler meydana getirirler. Sulu veya diğer çözeltilerdeki kolloid killer, bazı organik maddeleri ve katyonları absorbe eder.

21 Killerin Tabakalanması ve Su ile Yapılar larındaki değişim im Kil-su karışımlarında, killer içine ilave edilen su miktarına göre farklı özellik gösterirler. Bu özellikler plastiklik, akıcılık, kolloid ve tiksotropik özelliklerdir. Bu fiziksel özellikler, endüstriyel ve mühendislik açısından kil minerallerinin kullanımını etkiler.

22 FELDĐSPATLARIN KULLANIM ALANLARI Feldispatlar, genellikle seramik ve porselen (sofra eşyası, elektroporselen, sağlık gereçleri, karo fayans, karoseramik), cam (kristal, optik, levha- pencere camı, renkli cam, sofra eşyası) sanayi ile diğer (yumuşak aşındırıcı, sabun, cila, sır, emaye vd.) alanlarında hammadde olarak kullanılır.

23 Seramik nar

24 KUVARS SiO2 bileşiminde ve farklı kristal yapılarında (polimorfizm) çeşitli mineraller bulundururlar. Bunlar, kuvars, tridimit, kristoballit, koesit ve stishovit dir.

25 Yoğunluğu 2.65 gr/cm3, sertliği ise 7 dir. Saf hali renksizdir, kırılma yüzeyleri yoktur. Midye kabuğu şeklinde düzensiz kırılımları vardır. Doğada en yaygın β-kuvars dır. Asitte erimez, yalnızca HF de erir.

26 KUVARSIN SICAKLIKLA POLĐMORF MORFĐK K DÖNÜŞÜMÜD Kuvars seramik bünyenin iskeletini oluşturur. Kuvars oranı arttıkça sertlik ve sıcaklık artar. 573 C- 870 C iki basamakta genleşme görülür ve bu sıcaklıklar yavaş geçilir. Seramiklerde genelde α kuvars ve tridimit polimorfları gözlenir

27 MG528.ĐMAGESHACK.USMAGESHACK.US resimleri.com KAYNAKLAR

28 TEŞEKK EKKÜRLER HAZIRLAYAN ÖZGE TÜRKERT

Benzer belgeler

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı Aşınmaya dayanıklı parçalar Kesici takımlar Dekorasyon ve sanat Yalıtkan malzemeler Elektronik http://www.flickr.com