Bunama, Alzheimer hastalığında (G30.- ) F00*

Transkript

1 F00* F00.0* F00.1* F00.2* F00.9* F01 Bunama, Alzheimer hastalığında (G30.- ) Alzheimer hastalığı karakteristik nöropatolojik ve nörokimyasal özellikleriyle birlikte etyolojisi bilinmeyen primer dejeneratif beyin hastalığıdır. Hastalık genellikle sinsi başlar ve yavaş fakat sürekli bir şekilde birkaç yıl içinde gelişir. Erken başlangıçlı Alzheimer hastalığında bunama (G30. ) 65 yaş öncesinde başlayıp, nispeten hızlı bozulmayla seyreden ve birden fazla yüksek kortikal işlevlerin belirgin bozukluğuyla giden Alzheimer hastalığındaki bunama. Alzheimer hastalığı, Tip 2 Presenil bunama, Alzheimer tip Alzheimer tipinin primer dejeneratif demansı, presenil başlangıçlı Geç başlayan Alzheimer hastalığında bunama (G30.1 ) Altmış beş yaşından sonra özelliklede 70 yaşından sonra başlayıp yavaş ilerleyen ve esas olarak hafıza bozukluluğu ile seyreden Alzheimer hastalığındaki bunama. Alzheimer hastalığı, tip 1 Alzheimer tipi primer dejeneratif demans, senil başlangıçlı Senil demans, Alzheimer tip Alzheimer hastalığında bunama, atipik veya karma tip (G30.8 ) Atipik bunama, Alzheimer tip Alzheimer hastalığında bunama, tanımlanmamış (G30.9 ) Vasküler bunama Vasküler bunama, hipertansif serebrovasküler hastalıkları dahil vasküler hastalıklara bağlı beyin enfarktı sonucu gelişir. Enfarktlar genellikle küçüktür fakat etkileri kümülatiftir. Başlangıç genellikle yaşamın geç dönemleridir. Dahil: arteriosklerotik bunama F01.0 Akut başlangıçlı vasküler bunama Genellikle serebrovasküler tromboz, emboli veya kanamadan meydana gelen felçten sonra çabucak gelişir. Bazı nadir vakalarda tek büyük bir enfarkta bağlı olabilir. F01.1 Multipl enfarktlı bunama Beyin parankiminde kumülatif enfarktlara sebep olan birden fazla geçici iskemik epizodtan sonra tedricen başlar. Esas olarak kortikal bunama F01.2 Subkortikal vasküler bunama Beyin yarım küresi derin beyaz cevherinde iskemik tahrip odağı ve hipertansiyon öyküsü olan vakaları içerir. Beyin korteksi genellikle korunmuş olup, bununla Alzheimer hastalığındaki bunamaya çok benzeyen klinik tablodan ayrılır. F01.3 Karma kortikal ve subkortikal vasküler bunama F01.8 Vasküler bunamalar, diğer F01.9 Vasküler bunama, tanımlanmamış F02* Bunama, başka yerde sınıflanmış diğer hastalıklarda Alzheimer hastalığı veya serebrovasküler hastalık haricindeki sebeplere bağlı olan veya bağlı olduğu farz edilen bunama vakalarıdır. Yaşamın herhangi bir döneminde başlayabilir, ancak yaşlılıkta enderdir. F02.0* Bunama, Pick hastalığında (G31.0 ) İlerleyici bir bunama olup orta yaşta başlar erken, yavaş ilerleyen karakter değişiklikleri ve sosyal bozulmanın ardından apati, öfori ve bazen de ekstra piramidal fenomenler seyreden dil, hafıza ve zeka fonksiyon bozuklukları gözlenir. F02.1* Bunama, Creutzfeldt-Jakob hastalığında (A81.0 )

2 F02.2* F02.3* F02.4* F02.8* F03 F04 Bulaşıcı etkenlere bağlı olduğu farz edilen tanımlanmış nöropatolojik değişmelere bağlı yaygın nörolojik belirtilerin olduğu ilerleyici bunamadır. Başlangıç genellikle orta veya ileri yaşlardır, fakat herhangi bir yetişkin yaşta olabilir. Subakut seyredip, bir iki yıl içerisinde ölüme sebep olur. Bunama, Huntington hastalığında (G10 ) Yaygın beyin dejenerasyonunun bir parçası olarak gelişen demans izlenir. Bozukluk tek otozomal deminant gen ile taşınmaktadır. Semptomlar tipik olarak yaşlarında başlar. Hastalık yavaş ilerleyip yıl içinde ölümle sonlanır. Huntington koresinde görülen demans Bunama, Parkinson hastalığında (G20 ) Parkinson hastalığının seyrinde gelişen bunamadır. Özel ayırt edici hiç bir klinik özellik henüz gösterilmemiştir. Paralizi ajitansda Bunama Parkinsonizimde Bunama Bunama, İnsan immünyetmezlik virüs [HIV] hastalığında (B22.0 ) HIV hastalığı seyrinde HIV enfeksiyonundan başka aynı anda meydana gelen hastalık veya bir durum olmadan gelişen bunamadır. Bunama, diğer tanımlanmış, başka yerde sınıflanmış hastalıklarda Serebral lipidosisde Bunama (E75.- ) Epilepside Bunama (G40.- ) Hepatolentiküler dejenerasyonda Bunama (E ) Hiperkalsemide Bunama (E83.5 ) Hipotiroidizmde (kazanılmış) Bunama (E01, E03.- ) Zehirlenmelerde Bunama (T36-T65 ) Multipl sklerozda Bunama (G35 ) Nörosifilizde Bunama (A52.1 ) Niasin eksikliğinde [pellegra] Bunama (E52 ) Poliarteritis nodozada Bunama (M30.0 ) Sistemik lupus eritematozusda Bunama (M32.- ) Tripanazomyazisde Bunama (B56.-, B57.- ) B12 vitamini eksikliğinde Bunama (E ) Bunama, tanımlanmamış Presenil bunama BŞT Presenil psikoz BŞT Primer dejeneratif bunama BŞT Senil bunama BŞT Senil bunama depresse veya paranoid tip Senil psikoz BŞT Hariç: deliryum veya akut konfüzyonel durumu olan senil bunama (F05.1) senilite BŞT (R54) Organik amnezik sendrom, alkol ve diğer psikoaktif maddelerin sebep olmadığı Yakın ve uzak hafızada belirgin bozukluk olup, anlık hafızanın korunduğu ve yeni materyal öğrenme yeteneğinin azalıp zaman oryantasyonunun bozulduğu sendromdur. Konfabulasyon belirgin bir özellik olabilir, fakat zeka dahil diğer bilişsel işlevler ve algılama genellikle korunmuştur. Prognoz altta yatan lezyonların seyrine bağlıdır. Korsakow psikoz veya sendromu, alkolik olmayan Hariç: amnezi: BŞT (R41.3)

3 anterograd (R41.1) dissosiyatif (F44.0) retrograd (R41.2) Korsakow sendromu: alkole bağlı veya tanımlanmamış (F10.6) diğer psikoaktif maddelere bağlı (ortak dördüncü karakter.6 ile birlikte F11-F19) F05 Deliryum, alkol ve diğer psikoaktif maddelere bağlı olmayan Bilinç, dikkat, algı, düşünme, hafıza, davranış, duygu ve uyku-uyanma bozukluklarıyla karakterize tanımlanmamış nedenlerle ortaya çıkabilen organik beyin sendromudur. Süresi değişken olup şiddeti orta-ileri arasında değişir. Dahil: akut veya subakut: beyin sendromu konfüzyon durumu (alkolik olmayan) enfektif psikoz organik reaksiyon psiko-organik sendrom Hariç: deliryum tremens, alkole bağlı veya tanımlanmamış (F10.4) F05.0 Deliryum, demans üzerine eklenmeyen F05.1 Deliryum, demans üzerine eklenen Yukarıdaki kriterlere uyan fakat demansın seyri sırasında gelişen durumlar (F00-F03). F05.8 Deliryumlar, diğer Karma deliryum F05.9 Deliryum, tanımlanmamış F06 Mental diğer bozukluklar, beyin hasarı ve disfonksiyonu ve fiziksel hastalıklara bağlı Primer beyin hastalığı, sekonder olarak beyni etkileyen sistemik hastalıklar, dış toksik madde veya hormonlara, endokrin bozukluklar veya diğer somatik hastalıklara bağlı beyin bozukluklarıyla ilgili çeşitli durumlardan oluşur. Hariç: aşağıdakilerle birlikte: deliryum (F05.-) F00-F03 de sınıflandırılan bunama alkol ve diğer psikoaktif maddelerin kullanımına bağlı bozukluklar (F10-F19) F06.0 Organik hallusinozis Kalıcı veya tekrar eden, genellikle görsel ve ısıtsel açık şuur durumunda meydana gelen ve kişi tarafından bazen tanınıp bazen tanınmayan halusinasyonlardır. Halusinasyonların delüzyonel incelikleri ortaya çıkabilir, fakat bunlar klinik tabloya baskın değildir, şuur korunabilir. Organik halusinasyon durumu (alkolik olmayan) Hariç: alkolik halusinozis (F10.5) şizofreni (F20.-) F06.1 Organik katatonik bozukluk Katatonik semptomlarla birlikte azalmış (stupor) veya artmış (heyecan) psikomotor aktivite bozukluğudur. Psikomotor rahatsızlık spektrumu alternasyon gösterebilir. Hariç: katatonik şizofreni (F20.2) stupor: BŞT (R40.1) disosiyatif (F44.2) F06.2 Organik delüzyonel [şizofreni-benzeri] bozukluklar İnatçı veya tekrarlayıcı hezeyanların klinik tabloya hakim olduğu bozukluktur.

4 Hezeyanlar halusinasyonlarla birlikte olabilir. Şizofreniyi düşündüren garip halusinasyonlar veya düşünce bozuklukları mevcut olabilir. Paranoid ve paranoid-hallusinatuvar organik durum Şizofreni-benzeri psikotik epilepsi Hariç: hastalıklar: akut ve geçici psikotik (F23.-) inatçı hezeyan (F22.-) psikotik ilaca bağlı (ortak dördüncü karakter.5 ile birlikte F11-F10) şizofreni (F20.-) F06.3 Organik duygu [affektivite] bozuklukları Bütün aktivitelerde değişikliğin eşlik ettiği, duygu durumdaki depresif, hiponamik, manik veya bipolar değişikliklerle karakterize bozukluklardır (bak F30-F32). Hariç: organik olmayan veya tanımlanmamış duygu durum bozuklukları (F30-F39) F06.4 Organik anksiyete bozuklukları Yaygın anksiyete bozukluğu (F41.1) panik bozukluğu (F41.0) veya her ikisinin kombinasyonu temel tanımlayıcı özellikleriyle karakterize fakat bir organik bozukluğun sonucu olarak gelişen bozukluklardır. Hariç: organik olmayan veya tanımlanmamış anksiyete bozuklukları (F41.-) F06.5 Organik disosiyatif bozukluk Geçmişin anılar, kimlik ve anlık duygular ve vücut hareketlerinin kontrolü arasındaki normal entegrasyonun (bakınız F44.-) kısmi veya tam kaybı ile karakterize bozukluktur. Hariç: disosiyatif [konversiyon] bozukluklar, organik olmayan veya tanımlanmamış (F44.-) F06.6 Organik duygusal labilite [astenik] bozukluk Duygusal enkontinas veya labilite, kolay yorulma ve çeşitli hoş olmayan fiziksel duygular (baş dönmesi) ve ağrılarla karakterize fakat bir organik bozukluğun sonucu olarak oluşan bozukluklardır. Hariç: samotoform bozukluklar, organik olmayan veya tanımlanmamış (F45.-) F06.7 Hafif bilişsel bozukluk Hafıza bozukluğu, öğrenme güçlüğü ve görevlere uzun süre konsantre olmada zorlukla karakterize bozukluktur. Zihinsel görevler yapılmak istendiğinde aşırı mental yorgunluk hissi vardır; yeni öğrenmede objektif olarak başarılı olunduğu halde subjektif olarak güçlük hissedilir. Bu semptomların hiçbiri demans (F00-F03) veya deliryum (F05.-) tanısı koyacak kadar şiddetli değildir. F10-F99'da sınıflanabilen bu teşhis zihin veya davranış bozukluklarının mevcudiyetinden yapılmamalı sadece tanımlanmış fiziksel bozuklukla birlikte olduğunda bu tanıya varılmalıdır. Bu bozukluk beyin tutulumu belirtisi olmasına olmaksızın serebral ve sistemik çeşitli gerek enfeksiyöz ve fiziksel bozukluklardan önce olabilir, bunlara eşlik edebilir veya bunları takip edebilir. Etyolojisinin farklı olması, daha hafif ve sınırlı semptomları ve daha kısa süreli olmasıyla postensefalitik sendrom (F07.1) ve postkonküzyonel sendrom (F07.2)'den ayırt edilebilir. F06.8 Beyin hasarı ve disfonksiyonuna ve fiziksel hastalığa bağlı diğer tanımlanmış mental bozukluklar Epileptik psikoz BŞT F06.9 Beyin hasarı ve disfonksiyonuna ve fiziksel hastalığa bağlı tanımlanmamış mental bozukluk Organik beyin sendromu BŞT Organik zihinsel bozukluk BŞT F07 Kişilik ve davranış bozukluğu, beyin hastalığı, hasarı disfonksiyonuna bağlı Kişilik ve davranış değişikliği beyin hastalığı, hasarı veya disfonksiyonu kalıntısı olarak veya bunlarla birlikte bulunabilir. F07.0 Organik kişilik bozukluğu

5 Hastalık öncesi alışılmış davranış kalıplarının, duygu, ihtiyaç, ve dürtülerin dışa vurumu dahil, anlamlı ölçüde değişmesi ile karakterize bir hastalıktır. Biliş ve düşünme işlevlerinin bozulması ve cinsel davranışta değişme klinik tablonun parçası olabilir. Organik psödopsikopatik kişilik Organik psödoretarde kişilik Frontal lob Sendromu Limbik epileptik kişilik Sendromu Lobotomi Sendromu Postlökotomi Sendromu Hariç: kalıcı kişilik değişikliği (aşağıdakilerden sonra): katastrofik deneyim (F62.0) psikiyatrik hastalık (F62.1) postkontüzyonel sendrom (F07.2) postensefalitik sendrom (F07.1) özel kişilik bozukluğu (F60.-) F07.1 Postensefalitik sendrom Viral veya bakteriyel ensefalit sonrası rezidüel spesifik olmayan ve değişken davranış değişiklikleri. Bu bozukluk ve organik kişilik bozukluğu arasındaki temel farkp postensefalik sendromun geçici olmasıdır. Hariç: organik kişilik bozukluğu (F07.0) F07.2 Postkonküzyonel sendrom Kafa travmasını takiben görülen bir sendrom (bilinç kaybına sebep olacak kadar şiddetli olup) baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, sinirlilik,konsantrasyon ve zihinsel görevleri uygulamada güçlük, hafıza bozukluğu, uykusuzluk ve stres, heyecan veya alkole azalmış tolerans gibi farklı belirtileri vardır. Postkonküzyonel sendrom (ensefalopati) Post-travmatik beyin sendromu, psikotik olmayan F07.8 Beyin hastalığı, hasarı ve disfonksiyonuna bağlı diğer organik kişilik ve davranış bozuklukları Sağ hemisferik organik duygulanım bozukluğu F07.9 Beyin hastalığı, hasarı ve disfonksiyonuna bağlı tanımlanmamış organik kişilik ve davranış bozukluğu Organik psikosendrom F09 Organik veya semptomatik mental bozukluk, tanımlanmamış organik Psikoz BŞT semptomatik Psikoz BŞT Hariç: psikoz BŞT (F29) Psikoaktif madde kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları (F10-F19) Bu blok tıbbi olarak önerilen veya önerilmemiş bir veya birden fazla psikoaktif madde kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan şiddet ve klinik formunda değişiklik gösteren bozuklukları içerir. Kodun üçüncü karakteri kullanılan maddeye ve dördüncü karakter klinik durumu tanımlar. Kodlar her bir tanımlanmış madde için gerektiğinde kullanılmalıdır, fakat bütün dördüncü-karakter kodlarının bütün maddelere uygulanabilir olmadığı bilinmelidir. Psikoaktif maddenin tanımlanmasında mümkün olan bütün bilgi kaynakları kullanılmalıdır. Bunlara kan ve diğer vücut sıvıları, analizi karakteristik fiziksel ve psikolojik semptomlar, klinik bulgu ve davranışlar ve hastanın sahip olduğu ilaç örnekleri, üçüncü kişilerden alınan bilgiler dahildir. Birçok ilaç bağımlısı birden fazla psikoaktif madde kullanır. Esas teşhis mevcut klinik sendroma neden olan maddeye veya madde sınıfına göre yapılmalıdır. Diğer teşhisler diğer psikoaktif maddeler zehirleyici miktarlarına (ortak dördüncü karakter.0) zarar durumuna (ortak dördüncü karakter.1),

6 bağımlılığa (ortak dördüncü karakter.2) ve diğer bozukluklara (ortak dördüncü karakter.3-.9) göre yapılmalıdır. Psikoaktif madde alınması belli olmayan durumlarda veya farklı ilaçlar ayırt edilemeyecek kadar karışık kullanıldığında F19 a kodlanmalıdır. Hariç: Aşağıdaki dördüncü-karakter alt bölümleri F10-F19 kategorileriyle birlikte kullanmak içindir..0 Akut zehirlenme Psikoaktif madde kullanımı sonucu ortaya çıkan bilinç düzeyinde, biliş, algı, duygulanım, davranış veya diğer psikofizyolojik işlemler veya cevaplarda bozukluğa yol açan durumdur. Bozukluklar; maddenin akut farmakolojik etkileriyle, doğrudan ilişkili olup doku hasarı veya ortaya çıkmış diğer komplikasyonlar hariç, zamanla tamamen, eski duruma döner. Komplikasyonlara, travma, kusmuğun inhalasyonu, deliriyum, koma, konvulsiyonlar ve diğer tıbbi komplikasyonlar dahil edilebilir. Bu komplikasyonların maddenin farmakolojik sınıfı ve uygulama şekline bağlıdır. Alkolizmdeki akut sarhoşluk Kötü geziler (uyuşturucular) Sarhoşluk BŞT Patolojik zehirlenme Psikoaktif madde zehirlenmesindeki kendinden geçme ve sahip olma bozuklukları.1 Zararlı kullanım Psikoaktif maddenin sağlığa zarar verecek şekilde kullanılmasıdır. Hasar; fiziksel (psikoaktif maddelerin enjeksiyonla kullanımına bağlı hepatit vakaları gibi) veya zihinsel (alkol aşırı tüketimine sekonder depresif epizotlar gibi olabilir) Psikoaktif madde kötüye kullanımı.2 Bağımlılık sendromu Tekrar eden uyuşturucu kullanımından sonrası gelişen ve tipik olarak ilacı almaya aşırı istek, kullanımını kontrol da zorluk, zararlı sonuçlarına rağmen kullanmada ısrar, ve diğer aktivite ve zorluklara rağmen ilacı kullanmaya öncelik verme, artmış tolerans ve bazen fiziksel yoksunluk durumu ile kendini gösteren davranış, biliş ve fizyolojik fenomenleri kümesidir. Kronik alkolizm Dipsomani İlaç bağımlılığı.3 Yoksunluk durumu Maddenin genellikle uzun süren, tekrarlı ve yüksek doz kullanımından sonra azaltılması veya tümüyle kesilmesi sonucu oluşan değişen şiddet ve türde ortaya çıkan semptomlar grubudur. Bırakma durumunun başlangıcı ve gidişatı süresi sınırlı olup bırakmadan önce kullanılan maddenin türü ve dozuyla ilişkilidir. Bırakma durumunda komplikasyon olarak konvülziyonlar görülebilir..4 Deliryumla birlikte yoksunluk durumu Ortak dördüncü karakter.3 te tanımlanmış yoksunluk durumunun F05.- de tanımlanmış deliryumla komplike edildiği durumlardır. Konvülziyonlar da görülebilir. Etyolojide organik faktörlerin rol oynadığı düşünüldüğü zaman bu durum F05.8 de sınıflandırılmalıdır. Deliryum tremens (alkole bağlı)

7 .5 Psikotik bozukluk Psikoaktif madde kullanımı sırasında veya sonrasında ortaya çıkıp akut intoksikasyon veya yoksunluk durumu olarak oluşmayan psikotik fenomenlerdir. Bu bozukluk halusinasyonlar (tipik olarak işitsel fakat sıklıkla birden fazla duyusal formlarda), algı bozuklukları, hezeyanlar (paranoid veya zarar görme), ve eksitasyondan stupara kadar değişen anormal duygu durum ile karakterizedir. Sensoryum açıktır fakat bir derece, şiddetli konfüzyon şeklinde olmasa da, şuur bulanıklığı mevcut olabilir. Alkolik hallüsinozis Alkolik kıskançlık Alkolik paranoya Alkolik psikoz BŞT Hariç: alkol veya diğer psikoaktif maddelere bağlı, reziduel ve geç-başlangıçlı psikoaktif bozukluk (genel dördüncü karakter.7 ile birlikte F10-F19).6 Amnezik sendrom Yakın ve uzak hafızanın kronik belirgin bozukluğu ile birlikte olan sendromdur. Anlık hafıza genellikle korunurken, yakın hafızanın uzak hafızadan daha fazla bozulması karakteristiktir. Yeni bilgileri öğrenme güçlükleri olduğu gibi, zamanı tanıma ve olayları sıralama yeteneklerinde de bozulma vardır. Her zaman olmasa da konfabulasyon belirgin olabilir. Diğer bilişsel yetenekler genellikle iyi korunmuştur. Hafıza bozukluğu diğer bozukluklara göre daha belirgindir. Amnestik bozukluk, alkol veya ilaca bağlı Korsakov psikoz veya sendromu, alkol veya diğer psikoaktif maddelere bağlı veya tanımlanmamış Hariç: alkole bağlı olmayan Korsakov psikoz veya sendromu (F04).7 Rezidüel ve geç başlayan psikotik bozukluk Alkol veya psikoaktif madde kullanımına bağlı biliş, duygu, kişilik, davranış değişikliklerinin doğrudan psikoaktif madde kullanımına bağlanamayacağı bir dönemde ortaya çıktığı bozukluktur. Bozukluğun başlangıcı doğrudan psikoaktif madde kullanımına bağlı olmalıdır. Başlangıcın madde kullanımından sonra olduğu olgular eğer bu durumun maddenin kalıntı etkileriyle doğrudan ilişkili olduğu konusunda açık ve güçlü kanıtlar varsa bu bölümde kodlanmalıdır. Geri dönüşler; epizodik tabiatı, genellikle çok kısa süreli olması ve önceki alkol veya diğer psikoaktif maddeyle ilgili tecrübelerin ikiye katlamasıyla psikotik durumdan ayırt edilebilir. Alkolik bunama BŞT Kronik alkolik beyin sendromu Bunama ve bilişsel fonksiyonların sürekli zararının diğer hafif şekilleri Geri dönüşler Geç başlangıçlı psikoaktif madde kullanımına bağlı psikotik bozukluk Hallusinojen sonrası algılama bozukluğu Kalıntı affektivite bozukluğu Kalıntı kişilik ve davranış bozukluğu Hariç: alkol veya psikoaktif maddenin neden olduğu: Korsakov sendromu (genel dördüncü karakter.6 ile birlikte F19) F10- psikotik durum (genel dördüncü karakter.5 ile birlikte F10-F19).8 Zihin ve davranış bozuklukları diğer

8 .9 Zihin ve davranış bozukluğu tanımlanmamış F10 Zihin ve davranış bozuklukları, alkol kullanımına bağlı F10.0 Alkol kullanımına bağlı akut zehirlenme F10.1 Alkol kullanımına bağlı zararlı kullanım F10.2 Alkol kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F10.3 Alkol kullanımına bağlı yoksunluk durumu F10.4 Alkol kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F10.5 Alkol kullanımına bağlı psikotik bozukluk F10.6 Alkol kullanımına bağlı amnezik sendrom F10.7 Alkol kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F10.8 Alkol kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F10.9 Alkol kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F11 Zihin ve davranış bozuklukları, opioid kullanımına bağlı F11.0 Opioid kullanımına bağlı akut zehirlenme F11.1 Opioid kullanımına bağlı zararlı kullanım F11.2 Opioid kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F11.3 Opioid kullanımına bağlı yoksunluk durumu F11.4 Opioid kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F11.5 Opioid kullanımına bağlı psikotik bozukluk F11.6 Opioid kullanımına bağlı amnezik sendrom F11.7 Opioid kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F11.8 Opioid kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F11.9 Opioid kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F12 Zihin ve davranış bozuklukları, kannabinoid kullanımına bağlı F12.0 Kannabinoid kullanımına bağlı akut zehirlenme F12.1 Kannabinoid kullanımına bağlı zararlı kullanım F12.2 Kannabinoid kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F12.3 Kannabinoid kullanımına bağlı yoksunluk durumu F12.4 Kannabinoid kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F12.5 Kannabinoid kullanımına bağlı psikotik bozukluk F12.6 Kannabinoid kullanımına bağlı amnezik sendrom F12.7 Kannabinoid kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F12.8 Kannabinoid kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F12.9 Kannabinoid kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F13 Zihin ve davranış bozuklukları, sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı F13.0 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı akut zehirlenme F13.1 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı zararlı kullanım F13.2 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F13.3 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı yoksunluk durumu F13.4 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F13.5 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı psikotik bozukluk F13.6 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı amnezik sendrom F13.7 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F13.8 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F13.9 Sedatif veya hipnotik kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F14 Zihin ve davranış bozuklukları, kokain kullanımına bağlı F14.0 Kokain kullanımına bağlı akut zehirlenme

9 F14.1 Kokain kullanımına bağlı zararlı kullanım F14.2 Kokain kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F14.3 Kokain kullanımına bağlı yoksunluk durumu F14.4 Kokain kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F14.5 Kokain kullanımına bağlı psikotik bozukluk F14.6 Kokain kullanımına bağlı amnezik sendrom F14.7 Kokain kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F14.8 Kokain kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F14.9 Kokain kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F15 Zihin ve davranış bozuklukları, kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı F15.0 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı akut zehirlenme F15.1 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı zararlı kullanım F15.2 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F15.3 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı yoksunluk durumu F15.4 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F15.5 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı psikotik bozukluk F15.6 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı amnezik sendrom F15.7 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F15.8 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F15.9 Kafein ve diğer stimülanların kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F16 Zihin ve davranış bozuklukları, hallusinojen kullanımına bağlı F16.0 Hallusinojen kullanımına bağlı akut zehirlenme F16.1 Hallusinojen kullanımına bağlı zararlı kullanım F16.2 Hallusinojen kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F16.3 Hallusinojen kullanımına bağlı yoksunluk durumu F16.4 Hallusinojen kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F16.5 Hallusinojen kullanımına bağlı psikotik bozukluk F16.6 Hallusinojen kullanımına bağlı amnezik sendrom F16.7 Hallusinojen kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F16.8 Hallusinojen kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F16.9 Hallusinojen kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F17 F17.0 Zihin ve davranış bozuklukları, tütün kullanımına bağlı Tütün kullanımına bağlı akut zehirlenme F17.1 Tütün kullanımına bağlı zararlı kullanım F17.2 Tütün kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F17.3 Tütün kullanımına bağlı yoksunluk durumu F17.4 Tütün kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F17.5 Tütün kullanımına bağlı psikotik bozukluk F17.6 Tütün kullanımına bağlı amnezik sendrom F17.7 Tütün kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F17.8 Tütün kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F17.9 Tütün kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F18 Zihin ve davranış bozuklukları, uçucu çözücü kullanımına bağlı F18.0 Uçucu çözücü kullanımına bağlı akut zehirlenme F18.1 Uçucu çözücü kullanımına bağlı zararlı kullanım F18.2 Uçucu çözücü kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F18.3 Uçucu çözücü kullanımına bağlı yoksunluk durumu

10 F18.4 Uçucu çözücü kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F18.5 Uçucu çözücü kullanımına bağlı psikotik bozukluk F18.6 Uçucu çözücü kullanımına bağlı amnezik sendrom F18.7 Uçucu çözücü kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F18.8 Uçucu çözücü kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F18.9 Uçucu çözücü kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış F19 Zihin ve davranış bozuklukları, birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı Bu kategori iki veya daha fazla psikoaktif madde kullanıldığı bilindiğinde kullanılmalıdır, fakat bozukluğa en fazla katkısı olan maddenin tahmini imkansızdır. Bu kategori kullanılan psikoaktif maddelerin bazısı veya tamamının belli olmadığı veya bilinmediği durumlarda da kullanıla bilinir. Dahil: ilaçların yanlış kullanımı BŞT F19.0 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı akut zehirlenme F19.1 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı zararlı kullanım F19.2 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı bağımlılık sendromu F19.3 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı yoksunluk durumu F19.4 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı deliryumla birlikte yoksunluk durumu F19.5 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı psikotik bozukluk F19.6 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı amnezik sendrom F19.7 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı rezidüel ve geç başlayan bozukluk F19.8 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları, diğer F19.9 Birden fazla ilaç ve diğer psikoaktif madde kullanımına bağlı zihin ve davranış bozukluğu, tanımlanmamış Şizofreni, şizotipal ve deluzyonel bozukluklar (F20-F29) Bu blok, şizotipal bozukluk, persistan deluzyonal bozukluklar, akut ve geçici psikotik bozukluklar ve grubun en önemli üyesi olan şizofreniyi birlikte ele alır. Şizoaffektif bozukluklar, tartışmalı olan doğasına rağmen bu bölümde yer verilmiştir. F20 Şizofreni Şizofrenik bozukluklar genel olarak karakteristik düşünce ve algı bozuklukları ve uygunsuz veya künt duygulanım ile karakterizedir. Zamanla bazı bilişsel defisitler ortaya çıksa da bilinç ve entelektüel kapasite genellikle korunur. Düşünce yankılanması, düşünce sokulması veya çekilmesi, düşünce yayınlanması, algı hezeyanları, kontrol hezeyanları, etkileme veya etkilenme, ses hallusinasyonları, düşünce bozuklukları ve negatif semptomlar en önemli psikopatolojik fenomenler olarak sıralanabilir. Şizofrenik bozukluklar süregen olabilir veya ilerleyici veya sabit defisitlerin olduğu epizotlar şeklinde seyredebilir; veya kısmi veya tamamen remisyonun görüldüğü bir veya birden fazla epizodlar şeklinde izlenebilir. Yaygın depresif veya manik semptomların izlendiği durumlarda eğer şizofrenik semptomların afektif bozukluk öncesinde mevcut olduğu biliniyorsa şizofreni teşhisi konulmalıdır. Aşikar beyin hastalığı, ilaç intoksikasyonu veya yoksunluğu durumlarında da şizofreni teşhisi konulmamalıdır. Epilepsi veya diğer beyin hastalığı varlığında gelişen benzer bozukluklar F06.2 kategorisinde, psikoaktif maddelere bağlı olgular ortak dördüncü karakter.5 ile birlikte F10-F19

11 kategorisinde sınıflandırılmalıdır. Hariç: şizofreni: akut (ayrışmamış) (F23.2) siklik (F25.2) şizofrenik reaksiyon (F23.2) şizotipal bozukluk (F21) F20.0 Paranoid şizofreni Paranoid şizofreni genelde işitsel halusinasyonlar ve algı bozukluklarının eşlik ettiği nispeten stabil ve sıklıkla paranoid hezeyanlar ile karakterize bozukluktur. Duygulanım, irade ve konuşma bozuklukları ve katatonik semptomlar ya hiç izlenmez veya nispeten belirgin değildir. Parafrenik şizofreni Hariç: envolüsyonel paranoid durum (F22.8) paranoya (F22.0) F20.1 Hebefrenik şizofreni Duygulanım değişikliklerin belirgin olup, dağınık ve geçici hezeyan ve hallusinasyonlar tahmin edilemez ve sorumsuz davranışlar ve mannerizm sıklıkla görüldüğü bir şizofreni şeklidir. Mizaç yüzeysel ve uygunsuz olup düşünce organize değildir ve enkoheran konuşma görülür. Sosyal izolasyon eğilimi vardır. negatif semptomlar hızla geliştiği, effektde küntleşme ve irade kaybı olduğundan genelde prognoz kötüdür. Hepefreni teşhisi normalde sadece adolesan veya genç erişkinlerde konulmalıdır. Dezorganize şizofreni Hebefreni F20.2 Katatonik şizofreni Belirgin psikomotor bozuklukların baskın olduğu bir tablodur. Belirtiler hiperkinezi ve stupor veya otomatik boyun eğmeden negativizme kadar değişken olabilir. Oluşmuş bazı durumlar uzun süre değişmeden kalabilir. Diğer bir özellik şiddet içeren eksitasyon nöbetleridir. Katatonik durum canlı görme hallusinasyonları içeren rüya benzeri (oneiroid) durumlarla birlikte görülebilir. Katatonik stupor Şizofrenik katalepsi Şizofrenik katatoni Şizofrenik balmumu esnekliği F20.3 Ayrışmamış şizofreni Şizofreni için psikotik durumlar genel teşhis kriterini karşılamalı fakat F20.0- F20.2 deki alt grupların herhangi birini doğrulamamalıdır. Bu alt tiplerde bulunan özelliklerden bir veya birkaçını gösterebilir. Fakat bunlar o alt tipin teşhisini koyduracak açıklıkta değildir. Atipik şizofreni Hariç: akut şizofreni-benzeri psikotik bozukluk (F23.2) kronik ayrışmamış şizofreni (F20.5) post-şizofrenik depresyon (F20.4) F20.4 Post-şizofrenik depresyon Bir şizofreni hastalığının sonrasında oluşan uzayabilen bir depresif nöbettir. Bazı şizofrenik semptomlar pozitif veya negatif olsun hala var olmalıdır fakat artık hiç klinik tabloda baskın değildir. Bu depresif durumlar intiharın artan bir riskiyle birliktedir. Eğer hastada artık herhangi bir şizofrenik semptom yoksa bir depresif nöbet olarak teşhis edilmelidir (F32.-). Eğer şizofrenik belirtiler hala renkli ve belirgin ise uygun şizofreni alt tipi teşhisi konulmalıdır (F20.0-F20.3). F20.5 Rezidüel şizofreni

12 Bir şizofrenik hastalığın gelişimindeki kronik bir evredir. Uzun dönemde erken evreden geç evreye açık bir progresyonla karakterizedir. Negatif belirtilerin geriye dönüşsüz olması zorunlu değildir. negatif semptomlar; psikomotor yavaşlama; durgunluk duygularında küntlük,pasiflik ve girişkenlikte kayıp; konuşmanın içerik ve niteliğinde fakirleşme; yüz ifadesi, göz teması, ses değişiklikleri, vücut postürü gibi sözsüz iletişimin azalması, kötü kendine bakım ve sosyal performans dır. Kronik ayrışmamış şizofreni Restzustand (şizofrenik) Kalıntı şizofrenik durum F20.6 Basit şizofreni Göründüğündün daha tehlikeli bir bozukluktur, fakat davranış garipliklerinin progresif gelişimi, toplumun taleplerini karşılamada yeteneksizlik ve toplam yetenekte azalma vardır, kalıntı şizofreninin karakteristik negatif özellikleri duygulanımda küntleşme ve istem kaybı gibi gelişir (önceden açık psikotik belirtilerin bulunduğu bir dönem olmaksızın). F20.8 Şizofreni, diğer Senestopatik şizofreni Şizofreniform bozukluk BŞT Şizofreniform psikoz BŞT Hariç: kısa şizofreniform bozukluklar (F23.2) F20.9 Şizofreni, tanımlanmamış F21 Şizotipal bozukluk Şizofrenide görülenlere benzeyen tuhaf davranış, düşünce ve duygulanım bozuklukları ile karakterize edilen bir durumdur. Herhangi evrede belirli ve şizofreniye özgü bozukluklar görülmez. Semptomlara dahil edilebilir. Soğuk ve uygun olmayan duygulanım; haz olmama; garip veya tuhaf davranış; sosyal çekilmeye eğilim; paranoid veya garip fikirler; uzun boylu düşünme saplantısı; düşünce bozukluğu ve algı sapmaları; yoğun illüzyonlu arasıra geçici guasipsikotik ataklar, işitsel veya diğer hallusinasyonlar, delusian-benzeri fikirler. Latent şizofrenik reaksiyon Şizofreni, borderline Şizofreni, latent Şizofreni, prepsikotik Şizofreni, prodromal Şizofreni, psödonevrotik Şizofreni, psödopsikopatik Şizotipal kişilik bozukluğu Hariç: asperger sendromu (F84.5) şizoid kişilik bozukluğu (F60.1) F22 Persistan deluzyonel bozukluklar Çeşitli bozuklukları içerir. Yalnızca uzun süreli delusionlar oluşur veya belirgin delusionlar görülür. Bunlar organik, şizofrenik veya afektif olarak sınıflandırılamaz. Birkaç aydan daha az süren delusional bozukluklar F23.- ya sınıflandırılmalıdır. F22.0 Deluzyonel bozukluk Tek bir delusion veya birbiri ile ilgili bir takım delusionların gelişimi tarafından karakterize edilen bir bozukluktur. Genellikle inatçıdır ve bozan yaşam boyu sürer. İçeriği çok değişkendir. Açık ve inatçı işitsel hallosmasyonlar (sesler) kontrol delusionları ve belirgin affekt küntleşmesi vardır. Şizofrenik semptomlar, beyin hastalığının belirlenmiş kanıtı öyküsü

13 bulunmamalıdır. Şizofrenik semptomlar, beyin hastalığının belirlenmiş kanıtının öyküsü bulunmamalıdır. Yinede, Özellikle yaşlı hastalarda işitsel hallusinasyonları zaman zaman ve geçici görülür. Bunlar tipik şizofrenik belirti değildir, klinik tablonun ancak küçük bir parçasını oluştururlar. Paranoya Paranoid psikoz Paranoid durum Parafreni (geç) Sensitiver Beziehungswahn Hariç: paranoid: kişilik bozukluğu (F60.0) psikoz, psikojenik (F23.3) reaksiyon (F23.3) şizofreni (F20.0) F22.8 Persistan deluzyonel bozukluklar, diğer Delusional bozukluktur, veya delusionlara inatçı hallusinatör sesler veya şizofrenik semptomlar tarafından eşlik edilir. Şizofrenik semptomlar şizofreninin teşhisini kanıtlamaz. Delusional dismorfobi Yaş dönümü paranoid durum Paranoia querulans F22.9 Persistan delusional bozukluk, tanımlanmamış F23 Akut ve geçici psikotik bozukluklar Delusionlar, hallusinasyonlar, algı sapmaları, olağan davranışın ciddi bozulması gibi psikotik semptomların akut başlangıcı tarafından karakterize edilen bozuklukların hetorojen bir grubudur. Akut başlangıç iki hafta veya daha az açık normal klinik tablonun cressendo gelişimi olarak belirlidir. Bu bozukluklar için organik nedenin delili yoktur. Terettüd ve anlaşılmazlık sıklıkla vardır. Yer ve kişi inatçı değildir veya organik nedenli deliriyum teşhisini ispatlamakta yeterince ciddidir (F05.-) Tam iyileşme bir kaç ay içinde, sıklıkla birkaç hafta veya hatta günler içinde görülür. Eğer bozukluk inatçı ise sınıflama bir değişiklik zorunlu olacaktır. Bozukluk akut stressle birlikte olabilir veya olmayabilir. Bir veya iki hafta öncesinden başlangıcın stresli belirtileri genellikle belirlidir. F23.0 Akut polimorfik psikotik bozukluk, şizofreni semptomları olmaksızın Günden güne veya hatta saatten saate değişen hallusinasyonların, delusionların veya algı bozukluklarının açıkça görüldüğü akut psikotik bir bozukluktur. Yoğun geçici mutluluk, coşkunluk, anksiyete ve irritabilite ile birlikte duygusal karışıklık sıklıkla bulunur. Polimorfizm ve değişkenlik karakteristiktir. Ayrıntılı klinik tablo ve psikotik özellikler şizofrenin teşhisini kanıtlamaz (F20.-) Bu bozukluklar sıklıkla ani bir başlangıca sahiptir. Birkaç gün içinde hızlı gelişir, onlar sıklıkla yineleme olmayan belirtilerin hızlı bir çözümünü sergiler. Eğer belirtiler inatçıysa teşhis inatçı delusional bozukluğa değiştirilmelidir (F22.-) Bouffée délirante, şizofrenik belirtisiz veya tanımlanmamış Sikloid psikoz, şizofrenik belirtisiz veya tanımlanmamış F23.1 Akut polimorfik psikotik bozukluk, şizofreni semptomları ile Polimorfik ve değişken klinik tablonun bulunduğu bir akut psikotik bozukluktur. F23.0 da ki tarif edildiği gibi. Bu değişkenliğe rağmen yinede, şizofreninin bazı tipik belirtileri çok zaman vardır. Eğer şizofrenik belirtiler inatçıysa, teşhis şizofreniye değiştirilmelidir. (F20.-)

14 Bouffée délirante, şizofreni belirtili Sikloid psikoz, şizofreni belirtili F23.2 Şizofreni-benzeri akut psikotik bozukluk Psikotik belirtilerin olduğu akut bir psikotik bozukluktur. Nispeten durağandır. Şizofreninin teşhisini kanıtlar. Fakat bir aydan kısa sürer. F23.0 da ki tarif edilen polimorfik değişken özellikler yoktur. Eğer şizofrenik belirtiler inatçı ise teşhis şizofreniye değiştirilmelidir (F20.-) Akut (ayrışmamış) şizofreni Kısa şizofreniform bozukluk Kısa şizofreniform psikoz Oneirofrenia Şizofrenik reaksiyon Hariç: organik delusional [şizofreni-benzeri] bozukluk (F06.2) şizofreniform bozukluk BŞT (F20.8) F23.3 Akut baskın delusional psikotik bozukluklar, diğer Esas klinik özellikleri nispeten durağan delusionlar veya hallusinasyonlar olan akut psikotik bozukluklardır. Fakat şizofreninin ölçütlerine uymaz (F20.-). Eğer delusionlar inatçı ise teşhis inatçı delusional bozukluğa değiştirilmelidir (F22.-) Paranoid reaksiyon Psikojenik paranoid reaksiyon F23.8 Akut ve geçici psikotik bozukluklar, diğer Organik nedenin kanıtının olmadığı herhangi diğer tanımlanmış akut psikotik bozukluklar, F23.0-F23.3 deki sınıflamaya uymaz. F23.9 Akut ve geçici psikotik bozukluk, tanımlanmamış Kısa reaktif psikoz BŞT Reaktif psikoz F24 Deluzyon, başka etkenlerle ortaya çıkan Yakın duygusal bağlantılı iki yada çok kişi tarafından paylaşılan bir delusional bozukluktur. Hakiki psikotik bozukluktan acı çeken insanlardan yalnızca biridir. Diğerindeki(ler) oluşan delusionlar genellikle insanlar ayrıldığı zaman genellikle görünmez. Paranoid bozukluk sonucu deluzyon Psikotik bozukluk sonucu deluzyon F25 Şizoafektif bozukluklar Bozukluk nöbetlerinde her iki afektif ve şizofrenik belirtiler belirgindir. Fakat şizofreni veya depresif veya manik nöbetlerin teşhisini kanıtlamaz. Önceden var olan bir şizofrenik hastalıkta afektif belirtileri birlikte bulunabilir. Sonradan hastalığa eklenebilir veya başka delusionlar bozukluklarla dönüşümlü olarak görülebilir. Bunlar F20-F29 altında sınıflandırılmalıdır. Afektivite bozukluklarındaki ruhsal bozukluk psikotik belirtiler şizoafektif bozukluğun teşhisini kanıtlamaz. F25.0 Şizoafektif bozukluk, manik tip Şizofrenik ve manik belirtilerin her ikisinin bulunduğu bir bozukluktur. Hastalığın nöbeti şizofreni veya bir manik nöbetin teşhisini kanıtlamaz. Bu kategori bir tek nöbetin ve yineleyen bozukluğun her ikisi için kullanılmalıdır. Nöbetlerin çoğu şizoaktif, manik tipdir. Şizoafektif bozukluk, manik tip Şizofreniform psikoz, manik tip F25.1 Şizoafektif bozukluk, depresif tip Şizofrenik ve depresif semptomların her ikisinin belirgin olduğu bir

15 bozukluktur. Hastalığın nöbeti şizofreni veya bir depresif nöbetinin her ikisinden birinin teşhisini kanıtlamaz. Bu kategori tek bir nöbet ve bir yineleyen bozukluğun her ikisi için ayrıca nöbetlerinin çoğu şizoafektif, depresif tip olanlar için kullanılmalıdır. Şizoafektif psikoz, depresif tip Şizofreniform psikoz, depresif tip F25.2 Şizoafektif bozukluk, karma tip Siklik şizofreni Karma tip şizofreni ve afektif psikoz F25.8 Şizoafektif bozukluklar, diğer F25.9 Şizoafektif bozukluk, tanımlanmamış Şizoafektif psikoz BŞT F28 F29 Organik olmayan psikotik bozukluklar, diğer Şizofreninin (F20.-), inatçı delusional bozukluklar (F22.-), akut ve geçici psikotik bozukluklar (F23.-), manik nöbetin psikotik tipleri (F30.2) veya ciddi depresif nöbetin (F32.3) teşhisini delusional veya hallusinatör bozukluklar kanıtlananmaz. Kronik hallusinatör psikoz Organik olmayan psikoz, tanımlanmamış Psikoz BŞT Hariç: zihinsel bozukluk BŞT (F99) organik veya semptomatik psikoz BŞT (F09) Duygu durum [duygulanım] bozuklukları (F30-39) Bu bölümün içerdiği bozukluklardaki temel karışıklık duygu durum veya duygulanımda depresyon (anksiyeteli veya anksiyetesiz) veya coşkuya kadar değişebilir. Duygu durum değişikliğine genellikle aktivitenin ayrıntı düzeyindeki bir değişiklik tarafından eşlik edilir. Diğer belirtilerin çoğu duygu durum ve aktivitedeki değişime sekonderdir veya bununla bağlantılıdır. Bu bozuklukların çoğunluğu yineleme eğilimindedirler ve hastalık nöbetlerinin başlangıcı stresli olaylar veya durumlarla sıklıkla ilişkili olabilir. F30 Manik nöbet Bu kategorinin alt bölümlerinin hepsi yalnızca bir tek nöbet için kullanılmalıdır. Hipomanik veya manik episodlar önceden geçirilmiş bir veya daha çok duygulanım nöbetlerini içermişse (depresif, hiponamanik, manik veya karma) bipolar duygulanım bozukluğu (F31.-) olarak kullanmalıdır. Dahil: bipolar bozukluk, tek manik nöbet F30.0 Hipomani Duygu durumda kalıcı hafif coşku, genellikle belirgin bir kendini iyi hissetme duygusu, fiziksel ve zihinsel verimlilik tarafından karakterize edilen bir bozukluktur. Artmış sosyal ilişkiler, konuşkanlık, aşırı samimiyet, artmış sosyal enerji, uyku ihtiyacında azalma sık olarak bulunur. Fakat bunlar çalışmada ciddi bozulmaya veya toplumsal dışlanmaya yol açacak boyutta değildir. Sinirlilik, kendini beğenmişlik, kaba davranışlar daha sık olarak öforik girişkenliğin yerini alabilir. Duygu durum ve davranışdaki bozukluklara hallusinasyonlar ve delussanlar tarafından eşlik edilir. F30.1 Mani, psikotik semptomsuz Kişinin durumlarıyla uyumlu olmayan coşkulu duygu durum vardır. Bu kaygısız bir neşelilik halinden denetlenemeyen bir taşkınlık durumuna kadar değişebilen şiddettedir. Artmış enerji, aşırı aktivite, konuşma baskısı ve uyku

16 için düşmüş bir ihtiyaç tarafından coşkunluğa eşlik edilir. Dikkat sürdürülemez sıklıkla dikkat dağınıklığı vardır. Büyüklük fikirleri ve aşırı güvenli kendine güven sıklıkla artar. Normal sosyal baskıların kaybı münzevilik, çılgınlık veya uygunsuzluk ve karakter dışı davranışla sonuçlanır. F30.2 Mani, psikotik semptomlu F30.1 de tarif edilen klinik tabloya ilaveten, hezeyanlar (genellikle büyüklük) veya hallusinasyonlar (konuşma seslerinin yönü genellikle hastaya) vardır. Heyecan aşırı motor aktivitesi, fikir uçuşması o kadar aşırıdır ki konu ayrıntısız veya olağan iletişim ulaşılamazdır. Mani,psikotik belirtilere uygun-duygu durum Mani,psikotik belirtilere uygun-olmayan duygu durum Manik stupor F30.8 Manik nöbetler, diğer F30.9 Manik nöbet, tanımlanmamış Mani BŞT F31 Bipolar duygulanım bozukluğu Duygu durum ve aktivite düzeylerinin anlamlı derecede bozulduğu nöbetler vardır. İki veya daha çok nöbet tarafından hastalık karakterize edilir. Bu bozukluk bazen duygu durumda coşku, enerji ve aktivitede artma (hiponami veya mani). Diğerlerinde; duygu durumda çökme, enerji ve aktivitede azalmadır (depresyon). Hiponami veya maninin yineleyen nöbetleri bipolar (F31.8) olarak sınıflandırılır. Dahil: manik-depresif hastalık psikoz reaksiyon Hariç: bipolar bozukluk, tek manik nöbet (F30.-) siklotimi (F34.0) F31.0 Bipolar duygulanım bozukluğu, şimdiki nöbet hiponamik Hasta şimdi hiponamiktir. Geçmişte en az bir defa başka bir duygulanım bozukluğu geçirilmiş olmalıdır. (Hiponamik, manik, depresif veya karma) F31.1 Bipolar duygulanım bozukluğu, psikotik belirtisiz şimdiki nöbet manik Hasta şimdi maniktir. Psikotik belirtisizdir (F30.1 de olduğu gibi). Geçmişte en az bir defa başka duygulanım bozukluğu geçirmiş olmalıdır (hiponamik, manik, depresif veya karışık). F31.2 Bipolar duygulanım bozukluğu, psikotik belirtili şimdiki nöbet manik Hasta şimdi maniktir. Psikotik belirtilidir. (F30.2 de olduğu gibi), geçmişte en az bir defa başka duygulanım bozukluğu geçirmiş olmalıdır (Hiponamik, manik depresif veya karma). F31.3 Bipolar duygulanım bozukluğu, şimdiki nöbet hafif veya orta şiddetli depresyon Hasta şimdi depresiftir. Hafif veya orta şiddette nöbetlerden biri depresif nöbet olarak vardır. (F32.0 ve F32.1). Geçmişte en az bir defa hiponamik, manik veya karışık duygulanım nöbeti geçirilmiş olduğu kanıtlanmıştır. F31.4 Bipolar duygulanım bozukluğu, şimdiki nöbet psikotik belirtisiz ağır depresyon Hasta şimdi depresiftir. Psikotik belirtisiz ciddi depresif nöbet (F32.2) vardır. Geçmişte en az bir defa hiponamik, manik veya karışık duygulanım nöbeti geçirilmiş olduğu kanıtlanmıştır. F31.5 Bipolar duygulanım bozukluğu, şimdiki nöbet psikotik belirtili ağır depresyon Hasta şimdi depresiftir. Psikotik belirtili ciddi depresif nöbettir (F32.3). Geçmişte en az bir defa hiponamik, manik veya karışık duygulanım nöbeti

17 geçirdiği kanıtlanmıştır. F31.6 Bipolar duygulanım bozukluğu, şimdiki nöbet karışık Geçmişte hastanın en az bir defa hiponamik manik, depresif veya karışık duygulanım nöbeti geçirmiş olduğu kanıtlanmıştır. Şimdiki nöbette manik, hiponamik ve depresif belirtiler karışık biçimde, bir arada görülmekte veya birinden diğerine hızlı bir değişim göstermektedir. Hariç: karışık tip duygulanım nöbeti (F38.0) F31.7 Bipolar duygulanım bozukluğu, remisyonda Geçmişte hastanın en az bir defa hiponamik, manik veya karışık duygulanım nöbeti geçirdiği kanıtlanmıştır. En azından bir defa duygulanım nöbeti buna ilave olmuştur. (hiponamik, manik, depresif veya karışık). Fakat şu anda aylardan beri anlamlı duygu durum bozukluğunda sıkıntısı yoktur. Koruyucu tedavi esnasında iyileşme döneminin süreleri burada kodlanmalıdır. F31.8 Bipolar duygulanım bozuklukları, diğer Bipolar II bozukluk Yineleyen manik nöbetler F31.9 Bipolar duygulanım bozukluğu, tanımlanmamış F32 Depresif nöbet Hafif, orta veya ağır nöbetler tipiktir. Hasta duygu durum çökmesi, enerji azlığı ve aktivitedeki azalmadan şikayetçidir. Haz alma kapasitesi, ilgi ve konsantrasyon düşmüştür. En az hareket sonunda dahi kayda değer bir yorgunluk yaygındır. Uyku sıklıkla bozulmuştur. İştah azalmıştır. Kendine güven hafif nöbetlerde dahi hemen daima düşmüştür. Bazı suçluluk fikirleri veya değersizlik düşünceleri sık bulunur. Duygu durum çöküntüsü günden güne küçük değişiklikler gösterir. Olaylara cevapsızdır. Somatik olarak adlandırılan belirtiler tarafından eşlik edilebilir. Bunlar; ilgi ve haz veren duyguların kaybı, olağan zamandan sabahları saatler önce uyanma. Sabahta depresyonun ağırlaşması kayda değer psikomotor gerilik, ajitasyon, iştahın kaybı, ağırlık kaybı, libido kaybı. Belirtilerin ciddiliği ve sayısına bağlı olarak, bir depresif nöbet hafif, orta veya ileri olarak tanımlanabilir. Dahil: tek nöbet: depresif reaksiyon psikojenik depresyon reaktif depresyon Hariç: uydurma bozukluk (F43.2) yineleyen depresif bozukluk (F33.-) F91.- deki davranış bozukluğu ile birlikte olduğu zaman (F92.0) F32.0 Hafif depresif nöbet Belirtilen iki veya üçünden fazlası şu anda genellikle vardır. Hasta genellikle bunlar tarafından sıkıntılıdır. Fakat çok aktiviteleri sürdürebilecektir. F32.1 Orta depresif nöbet Dört veya daha çok sayıda belirtiler genellikle vardır. Hasta olağan aktivitelerini sürdürmede muhtemelen büyük güçlüğe sahiptir. F32.2 Psikotik belirtisiz ağır depresif nöbet Ağır belirtili depresyonların nöbeti belirgin ve sıkıntılıdır. Kendine güven kaybı tipiktir. Değersizlik ve suçluluk hissi vardır. İntihar düşüncesi ve eylemleri sıktır. Somatik belirtiler genellikle vardır. Ajite depresyon, psikotik semptomsuz tek nöbet Majör depresyon, psikotik semptomsuz tek nöbet Vital depresyon, psikotik semptomsuz tek nöbet

18 F32.3 Psikotik belirtili ağır depresif nöbet F32.2 de tarif edildiği gibi depresyonun bir nöbetidir. Hallusinasyonlar, hezeyanlar, psikomotor gerilik vardır. Veya öyle ağır stupor vardır ki olağan sosyal aktiviteler imkansızdır. Hayatı tehlikeye atan intihar, dehidrasyon veya açlık olabilir. Hallusinasyonlar ve hezeyanlar duygu durum benzeri olabilir veya olmayabilir. Tek nöbet, psikotik belirtili majör depresyon Tek nöbet, psikojenik depresif psikoz Tek nöbet, psikotik depresyon Tek nöbet, reaktif depresif psikoz F32.8 Depresif epizodlar, diğer Atipik depresyon Maskeli depresyon, tek nöbet BŞT F32.9 Depresif nöbet, tanımlanmamış Depresyon BŞT Depresif bozukluk BŞT F33 Yineleyen depresif bozukluk Depresif nöbet (F32.-) için tanımlanmış olan depresyonları yineleyen nöbetleri ile karakterize bir bozukluktur. Öykü duygu durum yükselmesi ve artmış enerji (mani) nöbetlerinden bağımsızdır. Yinede hafif duygu durum yükselmesi depresif bir nöbet sonrası anlık aşırı hareketlilik (hiponami) olabilir. Yineleyen depresif bozukluğun çok ciddi şekilleri (F32.2 ve F33.3) manik depresif depresyon, melankoli, vital depresyon ve endojen depresyon gibi erken fikirlere sıklıkla sahiptir. Birinci nöbet herhangi bir çocukluk döneminden ileri yaşlara kadar görülebilir. Başlangıç akut veya sinsi olabilir. Süresi birkaç haftadan, aylara kadar değişebilir. Yineleyen depresif bozukluklu bir hastadaki risk asla tam görülmeyen maninin bir nöbetine sahiptir. Yinede çok depresif nöbet deneyimi edinecektir. Eğer böyle bir nöbet olursa teşhis bipolar duygulanım bozukluğuna Dahil: yineleyen nöbet: depresif reaksiyon psikojenik depresyon reaktif depresyon mevsimsel duygulanım bozukluğu Hariç: yineleyen kısa depresif nöbetler (F38.1) F33.0 Yineleyen depresif bozukluk, şimdiki nöbet hafif şiddetli Depresyonun tekrar eden nöbetleriyle karakterize edilen bir bozukluktur. Şimdiki nöbet F32.0 da ki gibi hafiftir. Herhangi mani öyküsü yoktur. F33.1 Yineleyen depresif bozukluk, şimdiki nöbet orta şiddetli Depresyonun tekrar eden nöbetleri ile karakterize edilen bir bozukluktur. Şimdiki nöbet F32.1 deki gibi orta şiddetlidir. Herhangi mani öyküsü yoktur. F33.2 Yineleyen depresif bozukluk, şimdiki nöbet psikotik belirtisiz ağır şiddetli Depresyonların tekrar eden nöbetleri ile karakterize edilen bir bozukluktur. Şimdiki nöbet F32.3 deki gibi psikotik belirtisiz ağır şiddetlidir. Herhangi mani öyküsü yoktur. Psikotik belirtisiz endojen depresyon Majör depresyon, yineleyen psikotik belirtisiz Manik-depresif psikoz, psikotik belirtisiz depresif tip Vital depresyon, yineleyen psikotik belirtisiz F33.3 Yineleyen depresif bozukluk, şimdiki nöbet psikotik belirtili ağır Depresyonun tekrar eden nöbetleri ile karakterize edilen bir bozukluktur. F32.3 deki gibi şimdiki nöbet ağır psikotik belirtili öncesinde mani nöbeti yoktur.

19 Psikotik belirtili endojen depresyon Manik-depresif psikoz, psikotik belirtili depresif tip Yineleyen ağır nöbet, psikotik belirtili majör depresyon Yineleyen ağır nöbet, psikojenik depresif psikoz Yineleyen ağır nöbet, psikotik depresyon Yineleyen ağır nöbet,reaktif depresif psikoz F33.4 Yineleyici depresif bozukluk, remisyonda Geçmişte F33.0-F33.3 de tarif edildiği gibi iki veya daha fazla depresif nöbete sahiptir. Fakat aylarca depresif belirtilerin olmadığı dönem olmalıdır. F33.8 Yineleyen depresif bozukluklar, diğer F33.9 Yineleyen depresif bozukluk, tanımlanmamış Monopolar depresyon BŞT F34 İnatçı duygu durum [duygulanım] bozuklukları Duygu durumda inatçı ve genellikle dalgalanıcı bozukluklardır. Tek tek nöbetler, şiddet bakımından hemen hemen hiç bir zaman hiponamik ve hafif depresif bozukluklar olarak tanımlanmaya uygun değildirler. Yıllarca sürebilir ve bazen yetişkin yaşamının büyük kısmını kaplar ve belirgin sıkıntı ve yetenek kaybına yol açar. Bazı durumlarda, yineleyen veya tek manik depresif nöbetler inatçı duygulanım bozukluğu üstüne eklenebilir. F34.0 Siklotimi Duygu durumda çok sayıda inatçı depresyon ve hafif yükselme dönemleri vardır. Duygu durumda uzamış dengesizlik vardır. Bunların hiçbiri bipolar duygulanım bozukluğu (F31.-) veya yineleyen depresif bozukluğun (F33.-) teşhisini kanıtlamaz. Bipolar duygulanım bozukluklu hastaların akrabalarında bu bozukluk sıktır. Siklotimili bazı hastalarda sonunda bipolar duygulanım bozukluğu gelişir. Duygulanım kişilik bozukluğu Sikloid kişilik Siklotimik kişilik F34.1 Distimi Duygu durumda kronik bir depresyon vardır. Depresyon yıllarca sürebilir ve ağır, orta veya hafif yineleyici depresif bozukluğun (F33.-) teşhisini kanıtlamaz. Depresif nevroz Depresif kişilik bozukluğu Nörotik depresyon İnatçı anksiyete depresyonu Hariç: anksiyete depresyon (hafif veya inatçı olmayan) (F41.2) F34.8 İnatçı duygu durum [duygulanım] bozuklukları, diğer F34.9 İnatçı duygu durum [duygulanım] bozukluğu, tanımlanmamış F38 Duygu durum [duygulanım] bozuklukları, diğer Herhangi diğer duygu durum bozuklukları F30-F34 e sınıflandırılmayı doğrulamaz. Çünkü onlar yeterli ağırlık ve sürede değildirler. F38.0 Tek duygu durum [duygulanım] bozuklukları, diğer Karışık duygulanım nöbeti F38.1 Yineleyen duygu durum [duygulanım] bozuklukları, diğer Yineleyici kısa depresif nöbetler F38.8 Duygu durum [duygulanım] bozuklukları, diğer tanımlanmış F39 Duygu durum [duygulanım] bozuklukları tanımlanmamış

20 Duygulanım psikozu BŞT Nörotik, stresle ilgili ve somatoform bozukluklar (F40-F48) Hariç: F91.- (F92.8) deki davranış bozuklukları ile birlikte olduğu zaman F40 Fobik anksiyete bozuklukları Anksiyetenin yalnızca yada baskın olarak belirli durumlar yada nesneler karşısında ortaya çıktığı bir grup bozukluktur. Şimdiki tehlike değildir. Bu durumların sonucu olarak korkuya maruz kalma veya kaçınma karakteristiktir. Hastanın ilgisi çarpınma benzeri kişisel belirtiler veya bitkin hissetmeye yoğunlaşabilir. Ölmenin sekonder korkusuyla, kontrol kaybı çılgınlığı gitme sıklıkla beraberdir. Düşünceye dalma ile fobik duruma girme sıklıkla beklenen bir anksiyete oluşturur. Fobik anksiyete ve depresyon sıklıkla bir aradadır. Fobik anksiyete ve depresif nöbet, iki durumun zaman seyri tarafından ve danışma döneminde tedavi düşünceleri tarafından iki teşhis konabilir veya konulamaz. Bunlardan yalnızca birine ihtiyaç vardır. F40.0 Agorafobi Evden ayrılma, mağazaya girme, kalabalık ve halka ait yerlerde bulunma, trenle tek başına otobüsle veya uçakla tek başına seyahat etme korkusunu içeren fobilerin tamamen iyi tanımlanmış bir grubudur. Geçmişteki ve şu andaki nöbetlerin her ikisinde sık görülen bir özelliği panik bozukluğudur. Depresif ve obsesyonal belirtiler ve sosyal fobilerde yardımcı özellikler olarak genellikle vardır. Fobik durum sakınması sıklıkla belirgindir. Bazı agorafobik deneyimler küçük anksiyete oluşturduğu için, onlar fobik durumlarında kaçınma yeteneğindedir. Panik bozukluğu öyküsüz agorafobi Agarafobili panik bozukluğu F40.1 Sosyal fobiler Sosyal durumlardan kaçınma, diğer insanlardan kaçınma korkusu vardır. Çok nüfuz edici fobiler, düşük kendine güven, tenkit korkusuyla sıklıkla birliktedir. Yüz kızarması, el titremesi, bulantı veya acil idrar yapma isteği gibi şikayetler olabilir. Anksiyeteye sekonder bu belirtilerin esas sorun olduğunu hasta düşünebilir. Belirtiler panik nöbeti şiddetine ulaşabilir. Antropofobi Sosyal nevroz F40.2 Özgül (izole) fobiler Özel hayvanlar, yükseklik, fırtına, karanlık uçma, kapalı yerler, halka açık tuvalette idrar yapma veya defekasyon, belli gıdaları yeme, dişçi veya kan yada yaralanma görme gibi ileri derecede tanımlar için sınırlı fobilerdir. Tetikleyen duruş özgül olmakla birlikte bu durumla karşılaşma hastada agorafobi yada sosyal fobidekine benzer bir panik durumuna yol açabilir. Acrofobi Hayvan korkusu Klaustrofobi Basit fobi Hariç: dismorforobi (Hezeyan olmayan) (F45.2) nosofobi (F45.2) F40.8 Fobik anksiyete bozuklukları, diğer F40.9 Fobik anksiyete bozukluğu, tanımlanmamış Fobi BŞT