T.C. Resmi Gazete. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır. 25 Temmuz 1993 PAZAR. Milletlerarası Andlaşma

Transkript

1 T.C. Resmi Gazete Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır Kuruluşu : 7 Ekim Temmuz 1993 PAZAR YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Karar Sayısı : 93/4615 Milletlerarası Andlaşma Sayı : Şubat 1993 tarihinde Ankara'da imzalanan ekli "Türkiye - İran Karma Ekonomik Komisyonu 11. Dönem Mutabakat Zaptı"run onaylanması; Dışişleri Bakanlığı'nın 28/6/1993 tarihli ve EİEY-I sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü ve 5 inci maddelerine göre, Bakanlar Kurulu'nca 5/7/1993 tarihinde kararlaştırılmıştır. Prof. Ur. Tansu ÇİLLER Başbakan Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI E. İNÖNÜ N. CEVHERİ Y. AKTUNA M. GÖLHAN Devlet Bakanı ve Başb. Yrd. Devlet Bakanı Devlet Bakam Devlet Bakam 1. TEZ B. S. DAÇE T.AKYOL G. MÜFTÜOĞLU Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakam Devlet Bakam N. KURT M. KAHRAMAN C. ERHAN M. ÇİLOĞLU Devlet Bakanı Devlet Bakam Devlet Bakam Devlet Bakam E. ŞAHİN A. SANAL Ş. ERDEM M. S. OKTAY Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adalet Bakam N. AYAZ M. GAZİOĞLU H. ÇETİN 1. ATTİLA Mitli Savunma Bakanı İçişleri Bakam Dışişleri Bakanı Maliye ve Gümrük Bakanı N. MENTEŞE 0. KUMBARACIBAŞI R.SERDAROCLU Milli Eğitim Bakam Bayındırlık ve İskan Bakanı Sağlık Bakam M. KÖSTEPEN R. ŞAHİN M. MOÖULTAY Ulaştırma Bakanı Tarım ve Köyişleri Bakanı Çabşnıa ve Sosyal Güvenlik Bakanı M. T. KÖSE V. ATASOY D. F. SAĞLAR Sanayi ve Ticaret Bakanı Enerji ve Tabii Kaynakla r Bakanı Kültür Bakanı A. ATEŞ H. EKİNCİ R. AKÇALI Turizm Bakanı Orman Bakam Çevre Bakam Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 1 Resini Gazete Kodu : İçindekiler 384. Sayfadadır.

2 Sayfa : 2 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : Türkiye - İran Karma Ekonomik Komisyonu 11. Dönem Mutabakat Zaptı Türkiye Cumhuriyeti Devlet Bakanı Sayın Mehmet Batallı' nın daveti Üzerine, İran İslam Cumhuriyeti Ağır Sanayi Bakanı Sayın M.H. Nejad Hosseinian, beraberinde yüksek düzeyde bir Heyetle, 7-10 Şubat 1993 (18-21 Banman 1371) tarihleri arasında Türkiye'ye resmi bir ziyarette bulunmuştur. Türkiye Cumhuriyeti i l e İran İslam Cumhuriyeti arasında Onbirinci Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı da bu vesileyle Ankara'da yapılmıştır. Ağır Sanayi Bakanı Sayın M.H. Nejad Hosseinian, Ankara'yı ziyareti sırasında, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Turgut özal ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Süleyman Demirel tarafından kabul edilmiş ve Ulaştırma Bakam Sayın Yaşar Topçu, Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Tahir Köse ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Ersin Faralyalı i l e görüşmelerde bulunmuştur. İki'Heyet arasındaki teknik görüşmeler, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Dışticaret Müsteşarı Sayın Tevfik Altınok i l e İran telam Cumhuriyeti Ağır Sanayi Bakanlığı, Uluslararası ilişkiler Bakan Yardımcısı Dr. Abdolrahim Gavahi'nin eşbaşkanlıklarında, 2-9 Şubat 1993 (13-20 Bahman 1371) tarihlerinde yapılmıştır. Karma Komisyon müzakereleri, iki ülke arasındaki geleneksel yakın ve kardeşçe ilişkileri yansıtan ve tarafların özellikle ticaret, ekonomi, finans, enerji ve endüstri alanlarındaki işbirliğini çeşitlendirmek ve geliştirmek konusundaki kararlılıklarını teyid eden sıcak ve samimi bir hava içerisinde cereyan etmişti r. İki ülke arasındaki işbirliğinin çeşitli yönlerini gözden geçirmek ve müzakere etmek amacıyla, Karma Ekonomik Komisyon dört ana Komite oluşturmuştur. I- Ekonomik, Sınai ve Teknik İşbirliği I I - I I I - Ticaret ve Bankacılık Ulaştırma ve Haberleşme IV- Koordinasyon ve Yazım. Karma Ekonomik Komisyon görüşmelerinin sonuçları aşağıdaki şekilde özetlenmiştir. I- EKONOMİK, SINAİ VE TEKNİK İŞBİRLİĞİ: Taraflar, dengeli ve uzun vadeli ekonomik ilişkiler oluşturmanın önemini dikkate alarak, i k i ülke arasındaki mevcut ekonomik. sınai ve teknik işbirliğini genişletmek ve çeşitlendirmek hususunda mutabakata varmışlardır. A- Sanayi 1- Taraflar, ekonomilerinde sanayi alanında kaydedilen son gelişmeler hakkında birbirlerine kısa bilgi vermişlerdir. Yürütmeve idare Bölümü Sayfa : 2

3 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 3 2- Türk Tarafı, İran'daki i l g i l i makamlara duyurulmasını teminen, "Yabancı Sermaye" ve "Yatırımların Teşviki" konularındaki son yasal düzenlemeleri İran Tarafına sunmuştur. 3- İran Tarafı, i l g i l i Türk kuruluşlarına dağıtılmak üzere, İran'da yürürlükte bulunan "Yabancı Sermayenin Teşviki ve Korunmasına ilişkin Yasa ve Düzenlemeler"i Türk Tarafına sunmuştur. 4- Türk Tarafı, işbirliği olanaklarının araştırılması amacıyla "Küçük ve Orta ölçekli Sanayileri Geliştirme ldaresi"nin örgüt yapısı ve işlevleri hakkında İran Tarafına kısa bilgi vermişti r. 5- Taraflar, madenlerde sondaj amacıyla kullanılan araç ve gereçlerin üretimi i l e magnezyum, sinter magnezit, barit ve bentonit üretimine ilişkin teknoloji ve teknolojik testler alanında işbirliği başlatılmasını kararlaştırmışlardır. 6- İran Tarafı, Türkiye'ye, konsantre kurşun, çinko, konsantre kromit, stransiyum sülfat, bentonit, barit, inşaat taşları, tuz ve kok ihraç etme arzusunu ifade etmiştir. 7- Taraflar, oto yedek parçaları üreten firmalara ilişkin l i s t e l e r i n teati edilmiş olduğunu dikkate alarak, otomotiv sanayii alanındaki işbirliğinin kapsam, ilke ve yöntemlerini belirlemek amacıyla bir komite oluşturmayı kararlaştırmışlardır. İşbirliğinin kapsamı ürünlerin üçüncü Ülkelere pazarlanmasını da içerecektir. 8- Taraflar, dahili taleplerini karşılamak ve nihai ürünleri üçüncü pazarlara ihraç etmek amacıyla, birbirlerinin atıl sanayi kapasitelerini değerlendirmek hususunda mutabakata varmışlardır. Bu itibarla, Türkiye Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı'nın başkanlığındaki bir Türk sanayiciler heyeti, İranlı muhatapları i l e görüşmelerde bulunmak ve işbirliğinin biçimini şekillendirmek amacıyla İran'ı ziyaret edecektir. B- Petrokimya 1- Taraflar, Türkiye'nin Petrokimya Anonim Şirketi (PETKİM) ve İran'ın Ulusal Petrokimya Sirketi,(NPC) arasında, NPC mühendis ve teknik elemanlarının PETKİM'in çeşitli birimlerinde eğitilmelerine ilişkin programın başarıyla uygulanması hususundaki işbirliğinden duydukları memnuniyeti not etmişlerdir. Taraflar, bir önceki Mutabakat Zaptının 11-14'üncü maddelerinin uygulamasını izlemeyi ve sonuçları hakkında birbirlerine bilgi vermeyi kararlaştırmışlardır. C- Enerji. a- Elektrik Bağlantısı 1- Taraflar, i k i ülke arasındaki çok yüksek voltaj iletim hattı inşaasının teknik yönlerini ayrıntılı bir şekilde görüşmek üzere Ankara'da teknik bir toplantı düzenlemeyi kararlaştırmışlardır. Her i k i tarafın danışmanları da bu toplantıya katılabileceklerdir. Taraflar, bir anlaşmaya varmak Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 3

4 Sayfa : 4 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : amacıyla, mümkün olan en kısa sürede teknik çalışmaları tamamlamak ve anılan toplantıyı gerçekleştirmek hususunda mutabakata varmışlardır. 2- Taraflar, Bazargan trafosundaki denetim çalışmalarının tamamlanmasından sonra, mümkün olan en kısa süre içinde Doğubeyazıt-Bazargan iletim hattına enerji verilmesini kararlaştırmışlardır. 3- Taraflar, dağıtım ve iletim projelerine ilişkin olarak birbirlerinin ülkelerinde açılacak uluslararası ihalelere katılmak hususunda duydukları i l g i y i ifade etmişlerdir. b- Doğal Gaz Taraflar, Türkiye üzerinden Avrupa'ya uzanacak Iran doğal gaz boru hattı projesi konusunda i l g i l i kuruluşlar arasındaki işbirliğinin önemini vurgulamışlardır. Türk Tarafının talebi üzerine. Taraflar, NIGC tarafından inşa edilecek İran doğal gaz boru hattının f i z i b i l i t e hazırlıklarını yapacak çalışma grubuna, Türkiye'den BOTAŞ'ın da katılması hususunda mutabakata varmışlardır. 0- Tarım Taraflar, tarım alanında aşağıdaki konularda işbirliği yapmayı kararlaştırmışlardır: 1- îki ülkenin sınır bölgelerinde ortaya çıkabilecek bitki hastalıkları ve zararlılarının (çöl çekirgesi gibi) önlenmesi hususunda bilgi değişimi. 2- Tarım makinaları ve mekanizasyonu konularında i k i ülke arasında uzman değişimi. 3- îki ülkenin özel sektör kuruluşları arasında mısır tohumunun üçüncü ülkelere pazarlanması konusunda ortak yatırımlara girişilmesi. 4- Kışlık buğday ve arpa tohumları i l e gen materyallerinin deneysel amaçlarla değişimi. 6- Kuru tarım yöntemleri, yem b i t k i l e r i, mercimek, incir, zeytincilik ve bağcılık alanlarında uzman değişimi. 6- i k i Bakanlığın "Gen-Bankaları" arasında işbirliği. 7- "Virüs ve nematodların biyolojik kontrolü", "kıs t i p i meyveler", "nar", "sebzeler", "kışlık buğday" ve "gen materyalleri" alanlarında, iran'da Türk uzmanlara eğitim olanakları sağlanması. 8- iki ülkenin Tarımsal Araştırma Kuruluşları arasında işbirliği. 9- Ormancılık, ağaçlandırma ve erozyon kontrolü konularında uzman değişimi. Yürütmeye İdare Bölümü Sayfa : 4

5 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 5 Türk Tarafı, 1981 yılında parafe edilen Veterinerlik Anlaşmasının yürürlüğe konulması yönündeki arzusunu ifade etmiştir. Iran Tarafı, konu hakkındaki görüşlerini i l k fırsatta bildirmeyi kabul etmiştir. E- Müteahhitlik ve inşaat Hizmetleri Taraflar, i k i ülkenin müteahhit ve müşavirleri arasında, projelerin ortak yürütülmesine ilişkin işbirliği imkanları konusundaki olumlu görüşlerini ifade etmişler ve aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır: 1- Taraflar, işbirliğinin mümkün görüldüğü alanlar, i l g i l i projelere ilişkin listeler i l e iki ülkedeki mevcut potansiyel kapasite ve imkânlarla i l g i l i tüm gerekli b i l g i l e r i bu Mutabakat Zaptının imzalanmasından itibaren i k i ay içinde birbirlerine bildireceklerdir. 2- İki Tarafın temsilcileri, iki ülkenin müteahhitlik ve müşavirlik firmaları arasında mümkün olan işbirliği yollarını araştırmak amacıyla somut projeler belirlemek ve gösterdikleri çabaların sonuçlarını gözden geçirmek için 1993 yılı içinde Türkiye ve iran'da olmak üzere iki kez biraraya geleceklerdir. F- Çifte Vergilendirmenin önlenmesi Anlaşması Taraflar, "Çifte Vergilendirmenin önlenmesi Anlaşması"nın, i k i ülke arasındaki yatırımları artırmak ve t i c a r i ilişkileri geliştirmek için önemli bir adım oluşturabileceği hususunu dikkate almışlardır. Bu i t i b a r l a, anılan Anlaşmayı sonuçlandırmak amacıyla, mümkün olan en kısa zamanda i k i Tarafın y e t k i l i l e r i arasında bir toplantı düzenlenecektir. G- Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması İran Tarafı, Türk Tarafınca sunulan anlaşma taslağı üzerindeki, çalışmanın tamamlandığını Türk Tarafına bildirmiş ve iran'daki yabancı sermaye ve yatırımlar Iran m i l l i mevzuatının himayesi altında bulunduğundan bu tür bir anlaşmanın yapılmasına gerek olmadığını belirtmiştir. H- Sosyal İşler ve Çalışma Iran Tarafı, sosyal işler ve çalışma şartları alanında işbirliği başlatılmasını önermiştir. Türk Tarafı ilke olarak mutabık kalmakla b i r l i k t e, işbirliğine başlamadan önce konu üzerinde çalışılması gerektiğini belirtmiştir. Taraflar, bu amaçla bir Ortak Komite oluşturmayı kararlaştırmışlardır. II- TİCARET VE BANKACILIK 1- Taraflar, Türkiye-Iran 10. Dönem Karma Ekonomik Komisyonundan bu yana artış eğilimi gösteren i k i ülke arasındaki t i c a r i mübadeleleri gözden geçirmişler ve karşılıklı ticareti daha da artırmaya istekli olduklarını teyid etmişlerdir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 5

6 Sayfa : 6 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : Taraflar bu amaca yönelik olarak, iki ülke ekonomilerinin birbirini tamamlayıcılığım ve artan potansiyellerini dikkate alarak, ticaret hacmini karşılıklı yarar ve denge esasına dayalı olarak mümkün olan en yüksek seviyeye çıkarmak ve çeşitlendirmek için tüm çabaların gösterilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. 3- Taraflar, TÜPRAS ile NIOC arasındaki mevcut ham petrol sözleşmesinin uygulanmasından duydukları memnuniyeti ifade etmişler ve 1993/1994'de (1371/1372) aralarındaki iş ilişkilerini daha da ileri götürmeye karar vermişlerdir. Ayrıca, TÜPRAS 1993/1994'de de (1371/1372) aynı miktar ham petrolü mevcut sözleşmedeki hüküm ve şartlarla satın almaya hazır olduğunu bildirmiştir. NIOC, bu hususta istekli olduğunu kaydederek, 1993/1994 (1371/1372) kontratının hüküm ve şartlarının görüşülmesi ve petrol piyasasının durumuna göre mutabakata varılması gerektiğini ifade etmiştir. 4- Taraflar, Türkiye Merkez Bankasına ödenmesi gereken borcun, ilgili taraflar arasında bir ay içinde Tahran'da usulüne uygun olarak imzalanacak anlaşmaya göre gerekli miktarda ham petrol çekmek suretiyle ödenmesi konusunda anlaşmışlardır. 6- Türkiye İhracat Kredi Bankası ile İran İhracatı Geliştirme Bankası temsilcileri, iki ülke arasındaki ticaretin geliştirilmesi amacıyla karşılıklı bir çerçeve kredisi açılması için gerekli durum ve koşulları görüşmüşlerdir. Bu kredi, deneme olarak 25 Milyon ABD Doları 11e başlayabilecektir. Taraflar, gerekli danışmalar yapıldıktan ve ilgili makamların nihai onayı alındıktan sonra yürürlüğe girecek Bankacılık ve ödeme Düzenlemesi metni üzerinde de görüşmüşlerdir. 6- İran Tarafı, iki ülke arasındaki ticaret hacmini yükseltmek için bir vasıta olarak Türkiye'ye petrol dışı, özellikle sınai ürünler ihracatını artırmanın önemini vurgulamıştır. Türk Tarafı, İran firmalarının Türkiye'de petrol dışı ürünlerini pazarlamak için daha çok çaba göstermeleri gerektiğini Iran Tarafına bildirmiş ve bu alanda işbirliğine hazır olduğunu belirtmiştir. 7- Taraflar, ülkelerinin potansiyellerini araştırmak gayesiyle işadamları arasındaki doğrudan temasların önemini vurgulamışlar ve iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik işbirliğini daha da geliştirmek amacıyla, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği ile İran Ticaret, Sanayi ve Madenler Odası tarafından düzenlenen ticari heyet teatilerini daha da sıklaştırmak için özel sektör temsilcilerini teşvik etmeyi kararlaştırmışlardır. Bu çerçevede, Türk Tarafı, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğince 1993 Haziran ayında Türkiye'de düzenlenecek Konferansın, iki ülkenin işadamları arasında daha yakın ve daha etkili bir işbirliğine imkan tanıyacağını bildirmiştir. 8- Taraflar, mevcut pazar imkanlarının daha iyi tanınması için fuar ve ihtisas sergilerinin önemini yinelemişler ve 1992 yılında İran'ın Uluslararası İzmir Fuarına ve Türkiye'nin Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 6

7 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 7 Uluslararası Tahran Fuarına katılımlarından duydukları memnuniyeti ifade etmişlerdir. Taraflar, ayrıca, ilgili firmalarının bu fuar ve sergilere ilerideki yıllarda da katılmalarını teşvik etmek hususunda anlaşmışlardır. 9- Taraflar, iki ülkenin hudut illeri arasında sürdürülen sınır ticaretinin gelişimini gözden geçirmişler ve sınır illeri arasındaki ticari mübadele hacminin artırılabilmesi için 1y1 imkanlar bulunduğunu belirtmişlerdir. Bu itibarla Taraflar, sınır illerindeki yetkililerine, sınır ticaretinin her iki ülkede yürürlükteki mevzuata uygun olarak daha da geliştirilmesine ve kolaylaştırılmasına ilişkin konuları, bu Mutabakat Zaptının imzalanmasından itibaren üç ay içinde biraraya gelerek görüşmelerini tavsiye etmek hususunda mutabık kalmışlardır. 10- Taraflar, iki ülke arasındaki ticaretin mevcut seviyesini yükseltmek için uluslararası düzeyde kabul görmüş mekanizmaların kullanılmaya başlanması hususunda da anlaşmışlar ve firmalarını bağlı muamele ile takas işlemlerine başlamak ve ortak girişimlerde bulunmak konularında teşvik etmeye hazır olduklarını ifade etmişlerdir. 11- Taraflar, ilgili kuruluş ve firmalarının ticari akitlerinden doğan ihtilaflı konulara adil çözümler bulabilmek amacıyla, bir taraftan Türkiye'den Hazine ve Dışticaret Müsteşarlığı ile İran Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği ve Türkiye'deki İran Ticaret Merkezi, diğer taraftan İran Ticaret Bakanlığı ile İran'daki Türkiye Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müşavirliği aracılığıyla doğrudan temaslarını sürdürmeyi kararlaştırmışlardır. III- ULAŞTIRMA VE HABERLEŞME Taraflar, kara, deniz, demiryolu ve hava ulaştırması ile haberleşmeye ilişkin konuları gözden geçirmişler ve aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır: A- Karayolu Ulaştırması 1- Taraflar, iki ülke arasındaki kara ulaştırması faaliyetlerini gözden geçirmişler ve bu alanda mevcut işbirliğini geliştirmek ve güçlendirmek hususundaki arzularını belirtmişlerdir. 2- Taraflar, gerekli miktardaki yıllık transit geçiş belgelerini bastırmayı ve her yılın Kasım ayında teati etmeyi kararlaştırmışlardır. 3- Taraflar, ülkelerinde yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde, sınırlardan yük, taşıt ve yolcu geçişini kolaylaştırmak ve hızlandırmak amacıyla gümrüklerde gerekli tedbirleri almak hususunda mutabık kalmışlardır. 4- Türk Tarafı, İran toprakları üzerinden Kafkas ve Orta Asya Cumhuriyetlerine transit taşımacılığın kolaylaştırılması için gerekli tedbirleri almasını iran Tarafından talep etmiştir. 5- İran Tarafı, İran araçlarının Gürbulak-Erzincan-Amasya- Bolu-İstanbul güzergahını kullanmaları ve İran transit yüklerinin Türkiye üzerinden Iran kamyonları ile taşınması hususlarında kolaylık sağlanması için gerekli tedbirlerin alınmasını Türk Tarafından talep etmiştir. B- Denizyolu Ulaştırması Taraflar, denizyolu ulaştırması alanında işbirliği yapma hususundaki istekliliklerini belirtmişlerdir. Taraflar bu Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 7

8 Sayfa : 8 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : çerçevede, i k i ülke arasında bir denizcilik işbirliği anlaşması imzalanması imkanlarının araştırılmasını kararlaştırmışlardır. İran Tarafı bu amaçla,. Türk Tarafına kendi anlaşma taslağını tevdi etmiş, Türk Tarafı da kendi anlaşma taslağını, mümkün olan en kısa sürede, diplomatik kanallardan İran Tarafına göndermeyi taahhüt etmiştir. Taraflar, sözkonusu taslakları inceleyecekler ve- Karma Ulaştırma Komisyonu Toplantısından önce, 1993 Mart ayı sonunda Tahran'da yapılacak uzmanlar toplantısında görüşeceklerdir. C- Demiryolu Ulaştırması 1- Taraflar, Tahran-lstanbul-Tahran yolcu tren seferlerinin 9 Şubat 1993 tarihi itibariyle yeniden başlamasını memnuniyetle kaydetmişlerdir. 2- Taraflar, demiryolu ile taşınan yük hacmine ilişkin olarak, bu konudaki azalmanın sebeplerini incelemek ve t a h l i l etmek suretiyle yük taşımacılığının artırabilmenin yol ve yöntemlerini bulabilmek amacıyla, veri ve bilgi teati etmeyi kararlaştırmışlardır. 3- Taraflar, demiryolu ulaştırmasına ilişkin diğer hususların Karma Ulaştırma Komisyonu'nun gelecek toplantısında görüşülmesini kararlaştırmışlardır. D- Haberleşme 1- Taraflar, ECO ve SWAPU çerçevesinde yapılan posta ve haberleşme işbirliği anlaşmalarının uygulanması gerektiğini vurgulamışlardır. 2- Taraflar, transit trafiğin rekabet edebilir ücretlerle üçüncü ülkelere taşınması 1ç1n birbirlerinin transitlik imkanlarını kullanmayı kararlaştırmışlardır. 3- Taraflar, telefon trafiğine ilişkin toplam hesaplaşma oranlarının indirilmesini kararlaştırmışlardır. İndirim oranı, mümkün olan en kısa sürede teleks i l e b i l d i r i l e c e k t i r. Taraflar, ulaştırmaya ilişkin hususları ayrıntılarıyla görüşebilmek amacıyla, Karma Ulaştırma Komisyonu'nun gelecek toplantısının 1993 Nisan ayı 6onunda Tahran'da yapılmasını kararlaştırmışlardır. İran Tarafı, toplantının kesin tarihlerine ilişkin resmi davetini diplomatik kanallardan iletecektir. Taraflar, Karma Ekonomik Komisyonun Onikinci Dönem Toplantısının 1994 yılında, diplomatik kanallardan karşılıklı olarak mutabık kalınacak bir tarihte, Tahran'da, yapılmasını kararlaştırmışlardır. Ankara'da 9 Şubat 1993 (20 Banman 1371) tarihinde i k i orijinal İngilizce nüsha olarak düzenlenmiştir. TÜRKİYE CUMHURİYETİ İRAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ADINA HÜKÜMETİ ADINA Mehmet Devlet BATALLI Bakam Mohammed Hadi Nejad HOSSEINIAN Ağır Sanayi Bakanı Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 8

9 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 9 MEMORANDUM OF UNDERSTANDING OF THE ELEVENTH SESSION OF THE TURKISH-IRANIAN JOINT ECONOMIC COMMISSION Upon the invitation of His Excellency Mehmet Batallı, Minister of State of the Republic of Turkey, His Excellency M.H. Nejad Hosseinian, Minister of Heavy Industries of the Islamic Republic of Iran, accompanied by a high ranking delegation, paid an o f f i c i a l vi6it to Turkey from 7th to 10 th February 1993, corresponding to 16th to 21st Bahman On this occasion, the Eleventh Session of the Joint Economic Commission between the Republic of Turkey and the Islamic Republic of Iran was held in Ankara. In the course of his v i s i t to Ankara, His Excellency M.H. Nejad Hosseinian, Minister of Heavy Industries was received by His Excellency Turgut özal, President of the Republic of Turkey and by Hi6 Excellency Süleyman Demirel, Prime Minister of the Republic of Turkey and had discussions with Their Excellencies Yaşar Topçu, Minister of Transportation, Tahir Köse, Minister of Industry and Commerce and Ersin Faralyali, Minister of Energy and Natural Resources. The technical discussions between the two Delegations were held from '2nd to 9th February 1993, corresponding to 13th to 20th Bahman 1371, under the Co-chairmanship of Their Excellencies Tevfik Altinok, Undersecretary for Treasury and Foreign Trade of the Republic of Turkey and Dr. Abdolrahim Gavahi, Deputy Minister for International Affairs of the Ministry of Heavy Industries of the Islamic Republic of Iran. The deliberations of the Joint Commission were conducted in a warm and cordial atmosphere fully reflecting the traditionally close and brotherly relations between the two countries and reaffirming the determination of the two Sides to develop and diversify their cooperation especially in the areas of trade, economy, finance, energy and industry. In order to review and discuss various aspects of cooperation between the two countries, the Joint Economic Commission set up four main Committees: I- Economic, Industrial and Technical Cooperation II- Trade and Banking III- Transportation and Communication IV- Coordination and Drafting The results of the deliberations of the Joint Economic Commission are summarized as follows: Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 9

10 Sayfa : 10 RESMl GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : I- ECONOMIC, INDUSTRIAL AND TECHNICAL COOPERATION The two Sides considering the imdortance of establishing stable and long-term economic relations, agreed to widen and diversify the economic, industrial and technical cooperation existing between the two countries. A- Industry 1- The two Sides briefed each other on the recent industrial developments taken place in their economies respecti ve1 y. 2- The Turkish Side submitted to the Iranian Side, the recent legislations on "Foreign Capital"' and "Encouragement of Investments" for dissemination to the relevant authorities in I ran. 3- The Iranian Side submitted to the Turkish Side, its current "Law and Regulations concerning the Attraction and Protection of Foreign Investments in Iran" to be distributed to the interested Turkish bodies. 4- The Turkish Sid«briefed the Iranian Side, on the organizational scheme and functioning of "Small and Medium Scale Industries Development Organization" with a view to explore the possibilities of cooperation. 5- The two Sides agreed to start cooperation in the manufacturing of equipment used in mines for drilling purposes and the technology and technological tests regarding the production of magnesium and sintered magnesite, barit.e and bentonîte. 6- The Iranian Side expressed its willingness to export concentrated lead, zinc, concentrated chromite, stransium sulphate, bentonite, barite, building and construction stones, salt and coke to Turkey. 7- Taking into consideration the fact that the lists of auto parts manufacturers had already been exchanged, the two Sides agreed to set up a committee to determine the scope, principles and methods of cooperation in the field of automotive industry. The «cope of cooperation will also cover the marketing of the products to the third countries. 8- The two Sides agreed to utilize the idle industrial capacities of each other for the purpose of meeting their domestic needs and export of the final product to the third markets. In this regard, a delegation of the Turkish manufacturers headed by the Undersecretary of the Ministry of Industry and Commerce of Turkey, will visit Iran to have meetings with their counterparts and to materialize the form of cooperation. B- Petrochemicals 1- The two Sides noted with satisfaction the successful cooperation between the Petrochemical Company of Turkey (PETKlM) and the National Petrochemical Company of Iran (NPC) on the implementation of the training program for engineers and technicians of NPC in various units of PETKIM. YürütmeveİdareBölümüSayfa : 10

11 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 11 The two Sides agreed to follow up the implementation of items 11 to 14 of the previous Memorandum of Understanding and Inform each other about the results. C- Energy a- Electricity Interconnection 1- The two Sides agreed to have a technical meeting in Ankara, to discuss in detail the technical aspects of constructing EHV transmission line between the two countries. The consultants of both parties may also attend this meeting. The two Sides agreed to complete the technical studies and to have their meeting as soon as possible, in order to reach an agreement. 2- The two Sides agreed to energize the DogubayazIt-Bazargan transmission line as soon as possible, after completion of supervision works at Bazargan Sub-station. 3- The two Sides stated their interest to participate in international tenders for distribution and transmission projects in each others' countries. b- Natural Gas The two Sides emphasized the importance of the cooperation between the relevant companies concerning the Iranian natural gae pipeline project to Europe through Turkey. Based on the request of the Turkish Side, the two Sides agreed upon the participation of BOTAS of Turkey in the working group for the feasibility study of the Iranian natural gas pipeline which will be established by NIGC. 0- Agriculture The two Sides agreed to cooperate on the following areas in the field of agriculture: 1- Exchange of information for the prevention of plant diseases and pests (6uch as desert locust) which may occur in the border regions of the two countries. 2- Exchange of experts between the two countries on agricultural machinery and mechanization. 3- Establishment of joint ventures between private organizations of the two countries for marketing maize seed to the third countries. 4- Exchange of winter wheat and barley seeds and germ plasma for experimental purposes. 5- Exchange of experts in the fields of dry farming methods, forage crop6, lentils, fig, viticulture and olive. 6- Collaboration betwee'n the "Gen-Banks" of the two Ministries. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 11

12 Sayfa : 12 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : Providing training facilities for Turkish experts in Iran, in the fields of "biological control of viruses and nematode", "winter type fruits" "pomegranate" "vegetables", "winter wheat" and "germ plasm". 8- Collaboration between the Agricultural Research Organizations of the two countries. 9- Exchange of experts on forestry, afforestation and erosion control. The Turkish Side expressed its desire for the enactment of the Veterinary Agreement initialed in The Iranian Side agreed to transmit its views on the subject at its earliest convenience. E- Contracting and Construction Services The two Sides stated their positive views on the prospects of cooperation between contractors and consultants of the two countries for joint execution of the projects and agreed as fo1 lows: 1- The two Sides will inform each other within two months from the date of signing this Memorandum of Understanding, the fields in which cooperation would be deemed possible, lists of related projects and all the necessary information concerning the potential capabilities and facilities existing in the two countr ies. 2- The representatives of both Sides will meet twice during the year 1993 in Turkey and Iran, to examine the results of their efforts and to determine certain projects in order to investigate possible ways of cooperation between the contracting and consulting firms of the two countries. F- Agreement on the Avoidance of Double Taxation The two Sides considered that the "Agreement on the Avoidance of Double Taxation" could be an important step in promoting the investments and expanding the trade relations between the two countries. In this regard, in order to finalize this Agreement, a meeting will be held between the authorities of both Sides, as soon as possible. Of G- Agreement on the Reciprocal Encouragement and Protection Investments The Iranian Side notified the Turkish Side the completion of the study on the draft agreement submitted by the Turkish Side and stated that since the foreign capital and investments in Iran are under the protection of the Iranian national legislation, there is no need to conclude such an agreement. H- Social Affairs and Labour Issues The Iranian Side proposed to initiate the cooperation in the field of social affairs and labour issues. The Turkish Side, although agreed in principle, 6tated that the matter required to be studied before starting the cooperation. The two Sides agreed to eet up a Joint Committee, to this end. Yürütme ve İdareBölümüSayfa : 12

13 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa: 13 II-TRADE AND BANKING 1- The two Sides reviewed the upward trend of trade exchanges between the two countries since the Tenth Session of the Turkish-Iranian Joint Economic Commission and reaffirmed their willingness to further enhance the bilateral trade. 2- For this purpose, the two Sides, taking into account the complementarity of their economies and the growing potentials of the two countries, emphasized the necessity to exert further efforts to diversify and increase the volume of trade to the maximum possible level on a mutually advantageous and balanced bas i s. 3- The two Sides expressed their satisfaction with the implementation of the present crude oil contract between TÜPRAS and NIOC and agreed to expand further the business relationship between them during 1993/1994 corresponding to 1371/1372. Furthermore, TÜPRAŞ informed its readiness to purchase the same quantity of crude oil for 1993/1994 corresponding to 137 1/137 2 with the same terms and conditions of the present contract. In this regard, the NIOC while noting its willingness, stated that the terms and conditions of 1993/1994 corresponding to 1371/1372 contract should be discussed and agreed based on oil market conditions. 4- The two Sides agreed to settle the due amount in favour of the Central Bank of Turkey, by lifting necessary amount of crude o i l, the agreement of which will be duly signed between the related parties in one month time, in Tehran. 5- The representatives of the Export Credit Bank of Turkey and the Export Development Bank of Iran discussed the terms and conditions for extending to each other a reciprocal credit line, for the purpose of the promotion of trade between the two countries. This line may experimentally start with USD 25 Million. They also discussed the text of the Banking and Payment Arrangement, which 6hall come into force after the necessary consultations and final approval of the respective authorities. 6- The Iranian Side emphasized the importance of enhancing it6 non-oil exports particularly industrial products to Turkey as an instrument for boosting the volume of trade between the two countries. The Turkish Side informed the Iranian Side that the Iranian companies should exert further efforts for marketing their non-oil products in Turkey and expressed its readiness to cooperate in this field. 7- The two Sides stressed the importance of direct contacts between the businessmen to explore the potentials of their countries and agreed to encourage their private sector representatives to exchange more frequent trade delegations organized by the Union of Chambers of Commerce, Industry, Maritime Commerce and Commodity Exchanges of Turkey and Chamber of Commerce, Industries and Mines of Iran, in order to further promote bilateral trade and economic cooperation between the two countries. In this context, the Turkish Side stated that the Conference to be organized by the Union of Chambers of Commerce, Industry, Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 13

14 Sayfa : 14 RESMi GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : Maritime Commerce and Commodity Exchanges of Turkey in June 1993 in Turkey, would pave the way to a closer and more effective cooperation between the businessmen of both countries. 8- The two Sides reiterated thé importance of the fairs and specialized exhibitions for better exploration of the existing market potentials and expressed their appreciation for the participation of.iran in Izmir International Fair and of Turkey in Tehran International Trade Fair in They further agreed to encourage the participation of their respective companies in these fairs and exhibitions in the coming years. 9- The two Sides reviewed the development of border trade between the frontier provinces of the two countries and declared that there are good possibilities for increasing the volume of trade exchanges between the border provinces. In this regard, the two Sides agreed to advise their respective authorities of frontier provinces to meet and discuss the issues relating to further promotion and facilitation of the border trade within three months from the signing of this Memorandum of Understanding, in accordance with the legislation in force in each country. 10- The two Sides also agreed to introduce the Internationally accepted mechanisms in order to expand the existing level of trade between the two countries and expressed their readiness to encourage their companies to enter into countertrade and barter transactions, as well as to establish joint ventures. 11- The two Sides agreed to maintain direct contacts through the Undersecretariat of Treasury and Foreign Trade of Turkey and the Economic Counsellor of the Iranian Embassy and the Iranian Trade Center in Turkey on one hand, Ministry of Commerce of Iran and the Economic and Commercial Counsellor of the Turkish Embassy 1n Iran on the other hand, with a view to seek equitable solutions to the issues arising from the commercial transactions of their respective enterprises *nd companies. I l l - TRANSPORTATION AND COMMUNICATION The two Sides reviewed the matters related to road, maritime, air and railway transportation and communication and agreed as fol lows : A- Road Transportation 1- The two Sides reviewed road transportation activities between the two countries and expressed their willingness to improve and strenghten the existing cooperation in this field. 2- The two Sides agreed to print and exchange the required amount of transit permits annually in November every year. 3- The two Sides agreed to take necessary measures at the customs with a view to facilitate and accelerate the flow of vehicles, goods and passengers across the borders within the rules and regulations in force in their respective countries. Yürütme ve idarebölümüsay fa : 14

15 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 15 A- The Turkish Side requested from the Iranian Side to take the necessary measures to facilitate the transit transportation via Iranian territory to the Caucasian and Central Asian Republics. 5- The Iranian Side requested from the Turkish Side to take the necessary measures to facilitate the traffic of the Iranian vehicles through Gürbulak-Erzincan-Amasya-Bolu-lstanbul route and transport of Iranian transship cargo via Turkey by the Iranian trucks. B- Maritime Transportation The two Sides expressed their willingness to cooperate in the field of maritime transportation. Within this context, the two Sides agreed to examine the possibilities of concluding a maritime cooperation agreement between the two countries. To this end, the Iranian Side submitted its draft agreement to the Turkish Side and the Turkish Side undertook to send its draft agreement to the Iranian Side through diplomatic channels as_ soon as possible. The two Sides will study the drafts and discuss the matter in experts' meeting to be held in Tehran at the end of March 1993, before the Joint Transport Commission meeting. C- Railway Transportation 1- The two Sides noted with satisfaction the resumption of Tehran-Istanbul-'Tehran passanger train service as of 9th of February As regard the volume of freight through railway, the two Sides decided to exchange data and information to examine and analyse the causes of diminuation, so as to find ways and means to increase the freight transportation. They also agreed to evaluate the results of the respective studies at the forthcoming Joint Transport Commission meeting. 3- The two Sides decided to discuss the other matters related to railway transport, during the next meeting of the Joint Transport Commission. D- Communication 1- The two Sides emphasized on the implementation of the agreements concluded on post and telecommunication cooperation within uhe framework of ECO and SWAPU. 2- The two Sides agreed to use their transit facilities to carry the transit traffic to the third countries with competitive rates. 3- The two Sides agreed to reduce the total accounting rates for telephone traffic. The level of reduction will be declared through telex as soon as possible. The two Sides agreed to hold the next session of the Joint Transport Commission in Tehran at the end of April 1993, in order to discuss matters related to transportation thoroughly. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 15

16 Sayfa : 16 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : The Iranian Side will transmit the official invitation, regarding the exact dates of the meeting, through diplomatic channels. The two Sides agreed to hold the Twelfth Session of the Joint Economic Commission in Tehran in 1994, at a date to be mutually agreed upon through diplomatic channels. Done in Ankara, on February 9, 1993, corresponding to Bahman 20, 1371, in two originals in English. FOR THE GOVERNMENT OF FOR THE GOVERNMENT OF THE THE REPUBLIC OF TURKEY ISLAMIC REPUBLIC OF I«AN MEHMET BATALLI MOHAMMAD HADI NEJAD HOSSEINIAN MINISTER OF STATE MINISTER OF HEAVY INDUSTRIES Bakanlığa Vekâlet Etme İşlemi T. C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler 19 Temmuz 1993 Genel Müdürlüğü B.02.0.PPG CUMHURBAŞKANLIĞI YÜCE KATINA İkili ve bölgesel konularda görüşmelerde bulunmak üzere, 25 Temmuz 1993 tarihinden itibaren Ürdün ve israil'e gidecek olan Dışişleri Bakanı Hikmet ÇETİN'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığına, Bayındırlık ve İskan Bakanı Onur KUMBARACIBAŞI'nın vekâlet etmesini yüksek tasviplerine saygıyla arzederim. Prof. Dr. Tansu ÇİLLER Başbakan TÜRKİYE CUMHURBAŞKANLIĞI 19 Temmuz BAŞBAKANLIĞA İLGİ : 19 Temmuz 1993 gün ve B.02.0.PPG sayılı yazınız. ikili ve bölgesel konularda görüşmelerde bulunmak üzere, 25 Temmuz 1993 tarihinden itibaren Ürdün ve İsrail'e gidecek olan Dışişleri Bakanı Hikmet ÇETÎN'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığına, Bayındırlık ve Iskan Bakanı Onur KUMBARACIBAŞI'nın vekâlet etmesi uygundur. Bilgilerini rica ederim. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 16 Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI

17 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 17 Bakanlar, Kurulu Kararı Karar Sayısı : 93/4613 Ekli "Birden Fazla Tabiiyetti Vatandaşların Askerlik Yükümlülüklerini Yerine Getirmiş Sayılmalarına Dair Esaslar"ın yürürlüğe konulması; Milli Savunma Bakanlığı'nın 8/6/1993 tarihli ve KANUN : 1992/650 sayılı yazısı üzerine, 1111 sayılı Askerlik Kanununun 2 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu'nca 5/7/1993 tarihinde kararlaştırılmıştır. Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI Prof.Dr.Tansu ÇİLLER Başbakan E. İNÖNÜ Devlet Bakanı ve Başb. Yrd. N. CEVHERİ Devlet Bakanı Y. AKTUNA Devlet Bakam M.GOLHAN Devlet Bakanı 1. TEZ B. S. DAÇE T. AKYOL G. MÜFTÜOĞLU Devlet Bakanı Devlet Bakam Devlet Bakanı Devlet Bakanı N. KURT Devlet Bakanı M. KAHRAMAN Devlet Bakam C. ERHAN Devlet Bakanı M. ÇİLOĞLU Devlet Bakanı E. ŞAHİN Devlet Bakanı A. SANAL - Devlet Bakam Ş. ERDEM Devlet Bakanı M. S. OKTAY Adalet Bakanı N. AYAZ Milli Savunma Bakam M. GAZİOĞLU İçişleri Bakam H. ÇETtN 1. ATTILA Dışişleri Bakanı Maliye ve Gümrük Bakanı N. MENTEŞE Milli Eğitim Bakanı O. KUMBARACIBAŞ1 Bayındırlık ve İskan Bakanı R. SERDAROĞLU Sağlık Bakam M. KÛSTEPEN Ulaştırma Bakanı R. ŞAHİN Tarım ve Köyişleri Bakanı M. MOGULTAY Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı M. T. KÖSE Sanayi ve Ticaret Bakanı V. ATASOY Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı D. F. SAĞLAR Kültür Bakanı A.ATEŞ Turizm Bakanı H. EKİNCİ Orman Bakanı R. AKÇALİ Çevre Bakanı Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 17

18 Sayfa : 18 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : Birden Fazla Tabiiyetti Vatandaşların Askerlik Yükümlülüklerini Yerine Getirmiş Sayılmalarına Dair Esaslar Amaç Madde 1 Bu Esasların amacı; yurt dışında doğan ve ikâmet edenler ile kanunî rüşt yaşına kadar yabancı bir Ülkeye gitmiş olanlardan, bulundukları ülke vatandaşlığını da kazanan Türk vatandaşlarının, askerlik mükellefiyetlerini yerine getirmelerine ilişkin esas ve usulleri belirlemektir. Kapsam Madde 2 Bu Esaslar, askerlik yükümlülüğünü yerine getirmemiş, birden fazla tâbiiyetti Türk vatandaşları ile bunların askerlik işlemlerini yapacak kurum ve kuruluşları kapsar. Genel ilke Madde 3 Yurt dışında doğan ve ikâmet edenler ile kanunî rüşt yaşından Önce yabancı bir ülkeye gitmiş olanlardan bulundukları ülke vatandaşlığını da kazanan Türk vatandaşları, talepleri halinde, durumlarına uyan ve Kanunun öngördüğü askerlik statülerinden biri içerisinde askerlik mükellefiyetlerini 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar yerine getirebilirler veya tâbiiyetinde bulundukları diğer ülkede askerlik yapmış olduklarını belgelemek kaydıyla mükellefiyetlerini yerine getirmiş sayılırlar. Bunların 38 yaş sonuna kadar askerlikleri ertelenmiş kabul edilir. Erteleme şartları Madde 4 Aşağıdaki şartları taşıyanların muvazzaf askerlik hizmeti, talepleri halinde, 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar ertelenmiş sayılır; 1) Yurt dışında doğmak ve ikâmet etmek veya kanunî rüşt yaşından önce ikâmet amacıyla yabancı bir ülkeye gitmek suretiyle bulunduğu ülke vatandaşlığını kazanmış olmak, 2) Erteleme süresi içinde yabancı ülke vatandaşlığı statüsünü muhafaza etmek ve yabancı ülkede ikâmete devam etmek. Erteleme talebi doğrudan ya da elçilik veya konsolosluklar aracılığı ile ilgilinin kayıtlı bulunduğu askerlik şubesine, yabancı ülke tâbiiyetinde bulunduğunu gösterir belgelerin onaylı suretleri de eklenerek yazılı olarak yapılır. Askerlik yükümlülüğünün yerine getirilmiş sayılması Madde S Yurt dışında doğmak ve ikâmet etmek veya kanunî rüşt yaşından önce ikâmet amacıyla yabancı bir ülkeye gitmek suretiyle bulunduğu ülke vatandaşlığını 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar kazananlardan, tâbiiyetinde bulundukları yabancı ülkede askerlik yaptıklarını belgeleyenler, askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılırlar. Bulundukları ülke mevzuatı gereği ihtiyaç fazlası oldukları veya inançları nedeniyle askerlik yapmak istemediklerinden sivil kurum ve kuruluşlarda hizmet yapmak suretiyle askerlik hizmetini tamamlayanlar da bu durumlarını belgelemek kaydıyla askerlik yükümlülüğünü yerine gelirmiş sayılırlar. Birden fazla tâbiiyetti yükümlülerin yabancı ülkelerde yaptıkları askerlik hizmeti aşağıdaki hallerde yükümlülüklerinden sayılmaz; 1) Vatandaşlığını kazandığı ülkeye kanunî rüşt yaşından sonra gitmiş olanların bu ülke silâhlı kuvvetlerinde yaptıkları askerlik hizmeti, 2) Yurt içinde askerlik hizmetine başladıktan sonra harhangi bir nedenle yurt dışına çıkıp da tâbiiyetinde bulunduğu yabancı ülkede askerlik hizmetini yapanların hizmeti, Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 18

19 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 19 3) Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin veya bu devlet ile aralarında savaş için ittifak veya iştirak olan bir devletin silâhlı kuvvetlerinde hizmet kabul edenlerden, askerlik görevini yapmak için yetkili kılınmış makamlar tarafından usulen yapılacak çağrıya mazeretsiz olarak bir ay içinde icabet etmeyenlerin askerlik hizmeti, 4) Yabancı ülkede askerlik hizmetlerini yaptıkları sırada Türkiye Cumhuriyetinin iç ve dış güvenliği ile kanunun suç saydığı şekilde iktisadi ve/veya mali güvenliği aleyhine faaliyette bulunanların askerlik hizmeti, 5) Askerlik mükellefiyeti bulunmayan ülkelerde yapılan askerlik hizmeti, 6) Tâbiiyetinde bulunduğu ülkede, Fiili askerlik hizmetinden muaf olanlar ile askerlik hizmeti yerine sivil kurum ve kuruluşlarda da hizmet yapmadan doğrudan ihtiyata alınanlar. Yabancı ülkelerin belirlenmesi Madde 6 Birden fazla tâbiiyetli yükümlülerden hangilerinin hangi ülkelerde yaptıkları askerliğin muvazzaflık hizmetinden sayılacağı, İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarının görüşleri alınarak Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir. Yabancı ülkede yapılan askerlik hizmetinin belgelenmesi Madde 7 Yabancı ülkede yapılan askerliğin belgelenmesi, ilgilinin yabancı ülke tâbiiyetinde bulunduğu ve bu ülkede askerlik hizmetini yaptığını veya askerlik mükellefiyetini yerine getirmiş sayıldığını gösteren belgelerin aslı veya onaylı suretleri ile bu belgelerin elçilik veya konsolosluklarca onaylanmış tercümelerinin, kayıtlı bulunduğu askerlik şubesine dilekçe ekinde ibrazı şeklinde olur. Askerliğe elverişli olmayanların durumu Madde 8 Tâbiiyetinde bulundukları yabancı ülkede askerlik hizmetini yapmak durumunda olup da askerlik hizmetine başlamadan önce veya başladıktan sonra askerliğe elverişli olmadıklarına dair resmî hastanelerden rapor alanların raporları ile elçilik veya konsolosluklarca onaylı tercümesi Millî Savunma Bakanlığına gönderilir. Bunların askerlik işlemleri raporları üzerinden Millî Savunma Bakanlığınca sonuçlandırılır. Askerlik hizmetinin hesabı Madde 9 Tâbiiyetinde bulundukları yabancı ülkede askerlik yapmakta oldukları sırada harhangi bir sebeple askerlik hizmetini tamamlamadan Türkiye'ye dönerek askerlik hizmetini Türkiye'de yapmak isteyenlerin yurt dışında yapmış oldukları askerlik hizmeti, belgelendirilmek koşuluyla yapacakları askerlik hizmetinden düşülür. Savaş veya savaşı gerektirecek hallerde yükümlülük Madde 10 Birden fazla tâbiiyetli yükümlülerin savaş veya savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi halinde askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silâh altına alınmalarının esasları Bakanlar Kurulunca belirlenir. Yedeklik durumu Madde 11 Birden fazla tâbiiyetli yükümlülerden askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılanlar yedek kaynağa alınırlar. Ancak bunlara barışta sefer görev emri verilmez. Hukukî dayanak Madde 12 Bu Esaslar, 1111 sayılı Askerlik Kanununun 2 nci maddesine 21/5/1992 tarihli ve 3802 sayılı Kanunla eklenen onikinci fıkra hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır. Yürürlük Madde 13 Bu Esaslar yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 14 Bu Esasları Bakanlar Kurulu yürütür. Yürütme veidarebölümü Sayfa : 19

20 Sayfa : 20 RESMİ GAZETE 25 Temmuz 1993 Sayı : Fırat Üniversitesinden : Yönetmelik Amaç ve Kapsam Fırat Üniversitesi Lisansüstü Öğretim ve Sınav Yönetmeliği BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Madde I Bu Yönetmelik, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, Yükseköğretim Kurulu ve Üniversitelerarası Kurulca yayınlanan yönetmeliklere bağlı olarak, Fırat Üniversitesinde lisansüstü eğitim ve öğretimin düzenlenmesini ve yürütülmesini kapsar. Tanımlar ve Kısaltmalar Madde 2 Bu Yönetmelik'te sözü geçen : Üniversite Senato Enstitü Anabilim Dalı Anabilim Dalı Başkanı Anabilim Dalı Kurulu Yönerge : Fırat Üniversitesi, : Fırat Üniversitesi Senatosu, : Fırat Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Sağlık Bilimleri Enstitüleri, : Yükseköğretim Kurulunca hazırlanan Lisansüstü Eğitim Öğretim Enstitülerinin Teşkilât ve İşleyiş Yönetmeliğinde ilgili enstitüler için belirlenen anabilim dalları, : Yukarıda sözü geçen Yönetmelik'te belirlenen anabilim dallarının başkanları, : Enstitüde programı bulunan anabilim dallarında lisansüstü düzeyde ders veren öğretim sorumluları ve danışmanlardan oluşan kurul, : Enstitülerde programı bulunan anabilim dallarının kendi öğretim programlarının yürütülmesine ilişkin ilkeler topluluğu anlamına gelmektedir. Eğitim Düzeyleri Madde 3 Lisansüstü öğretim, yüksek lisans (bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık) ve doktora (bitim doktorası) eğitim ve öğretimi ile bunların gerektirdiği bilimsel araştırma ve uygulama faaliyetlerini ihtiva eder. Kayıtlı bulundukları öğretim programlarını başarı ile tamamlayanlara, ilgili öğretim programında öngörülen diploma ve öğretim durumunu gösteren belgeler verilir. öğretim Programları İKİNCİ BÖLÜM Öğretimin Düzenlenmesi Madde 4 Enstitüler, Yükseköğretim Kurulunca belirlenen dallarda ve düzeylerde öğretim programları düzenleyip yürütürler. Enstitü kurullarının, bu amaçla hazırladıkları öneriler Rektörlüğe sunulur, programların asgari içerikleri Senatoca saptanır. Ayrıca enstitüler, diğer yükseköğretim, araştırma kurum ve kuruluşları ile işbirliği ve ortak program yürütmeye Rektörlük onayı ile karar verebilirler. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 20

21 25 Temmuz 1993 Sayı : RESMİ GAZETE Sayfa : 21 Madde 5 Bir lisansüstü program, mecburi ve seçmeli dersler, uygulamalar, doktora, yeterlik sınavı ve tezden oluşur. Lisansüstü programlar, ilgili enstitü anabilim dalları ile aynı adları taşırlar. Programların adları, ilgili enstitü kurulu ve Senatoda görüşüldükten sonra Rektörlüğün de uygun görmesi halinde, onay için Rektörlükçe Yükseköğretim Kuruluna gönderilir. Anabilim dalı adından farklı bir ad taşıyan yeni bir enstitünün anabilim dalı açılmasına, daha önce sadece lisans düzeyinde öğretim yapmakta olan bir bölümün lisansüstü bir program başlatmasına Rektörlüğün önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu karar verir. Yönerge Madde 6 Üniversitelerarası Kurulca hazırlanan Lisansüstü Öğretim Yönetmeliği ve bu Yönetmeliğe uygun olmak şartıyla, anabilim dalları kurulları kendi yönergelerini hazırlar. Her anabilim dalının özelliğine göre ayrıntılı öğretim programları ile öğrencilerin asgari ders yükünü ve diğer hususları ihtiva eden bu yönergeler, ilgili enstitü kurulunun görüşü ve Senatonun onayından sonra yürürlüğe girer. Yönergede değişiklik, aynı usulle yapılır. Anabilim Dalı Başkanının Görevleri Madde 7 Anabilim dalı başkanı, anabilim dalı kuruluna başkanlık eder ; bu kurulla, ilgili enstitü arasında koordinasyonu sağlar. Lisansüstü öğretimi yürütmekten enstitüye karşı sorumludur. Anabilim Dalı Kurulunun Görevleri Madde 8 Anabilim dalı kurulu, eğitim programlarıyla ilgili yönergeyi hazırlar. Öğrenci kontenjanları, jüriler, tez konuları, danışmanlar, öğretim ve öğrencilerle ilgili diğer hususlar ve sorunlar hakkında önerileri oluşturur, enstitü yönetim kurulunca verilen diğer görevleri yerine getirir. Derslerin Açılması Madde 9 Anabilim dallarının kendi yönergelerinde gösterilen derslerden hangilerinin öğretime açılacağı, anabilim dalı kurulunda görüşülüp karara bağlandıktan sonra anabilim dalı başkanlığı tarafından her yarıyılda, dersler başlamadan en az iki hafta önce ilgili enstitü yönetim kuruluna önerilir. Enstitü yönetim kurulunca öğretime açılması kararlaştırılan derslerin listesi, enstitü kurulunun onayını takiben ilân edilir. Süresi içinde bildirilmeyen dersler, öğretime açılmaz; öğretime açılmayan derse öğrenci kaydedilmez. Ders Sorumluluğu Madde 10 Lisansüstü düzeydeki dersler, öğretim üyeleri ve zorunlu hallerde doktoralı öğretim görevlileri tarafından verilir. Öğretim üyesi veya doktoralı öğretim görevlisi bulunmadığı takdirde, anabilim dalı başkanının gerekçeli önerisi, enstitü yönetim kurulunun kararı ve Rektörlük onayı ile konularında ülke çapında uzmanlığı, yayınları ve araştırmaları olan doktorasız kişilere de 2547 sayılı Kanundaki hükümler doğrultusunda lisans üstü düzeyde dersler verdirilebilir. Danışmanlık Madde 11 İlgili enstitü yönetim kurulu, giriş sınavını kazanarak lisansüstü öğretime kaydını yaptırmış her öğrenciye anabilim dalı başkanının görüşünü alarak, anabilim dalında görevli üniversitenin aylıklı öğretim üye veya doktoralı öğretim görevlilerinden birini danışman tayin eder. Danışman atanıncaya kadar bu görev anabilim dalı başkanınca üstlenilebilir. Ancak, anabilim dalı başkanının bu geçici danışmanlık görevinin süresi, giriş sınavı sonuçlarının ilân edildiği tarihten itibaren bir ayı geçemez. Rektörün onayı ile ek görevli, geçici süre ile görevli ve yabancı uyruklu öğretim üyelerine danışmanlık görevi verilebilir, öğrencilerin eşit Unvanlı danışmanlara taksiminde eşitlik ilkesine uyulur. Ancak, öğretim üyelerine en çok 5 yüksek lisans ve 3 doktora öğrencisinin, doktoralı öğretim görevlilerine de en çok Yürütmeve İdare Bölümü Sayfa : 21