HÜRRİYET GAZETESİ...2 MİLLİYET GAZETESİ...8 SABAH GAZETESİ...15 RADİKAL GAZETESİ...18 DÜNYA GAZETESİ...21

Transkript

1 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ...2 Cari açık ikiye katladı Türkiye'den bir banka alacağız Dünya Ekonomik Forumu İstanbul da düzenlenecek Dolarla borçlanmayın, TL de kalın siyasiler mikrofondan uzak dursun Yunanistan, Euro Bölgesi kriterlerine uygun değildi, siyasi kararla girdi Fransa, Belçika ve Lüksemburg Dexia ya kefil oluyor, destek planı 90 milyar Euro ya ulaşıyor Sanayide çarklar biraz yavaşladı Bakan planlarla uyumlu buldu MİLLİYET GAZETESİ...8 Cari açık 54.2 milyar dolara çıktı Kredilerde büyüme oranı yüzde 25 i aştı Avrupa nın iki devinden krize kapsamlı çözüm sözü Avrupa'nın kitlendiği toplantı ertelendi Venizelos: Ekonomimiz balondu, patlatıyoruz Yaman Törüner Dünya krizi gölgesinde MB politikası Güngör Uras Ne günlere kaldık? Sanayi üretimi gerilesin bekleyişi var SABAH GAZETESİ...15 Otomotiv ihracatı rekora gidiyor Ruslar Türk bankası arıyor Big Brother bankada Şekerbank'tan çiftçiye BES modeli RADİKAL GAZETESİ...18 Borsada 'havlu' attı İlk 'yerli tablet' 899 TL'ye satışta Fatih Özatay Sürat her zaman kötü değildir. DÜNYA GAZETESİ...21 Kur aşağı gittiğinde de 'proaktif duruş' bekleriz DenizBank, Dexia için 'kaşıkçı elması gibi' Tablet PC için Arçelik ve Vestel işbirliği

2 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ Cari açık ikiye katladı Merkez Bankası, Ağustos dönemine ilişkin Ödemeler Dengesi istatistiklerini açıkladı. Türkiye'nin cari işlemler hesabı açığı, bu yılın ocak-ağustos döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 102,4 artarak, 54 milyar 261 milyon dolar oldu. Merkez Bankası tarafından açıklanan 2011 yılı Ağustos ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre, cari açık 2011 yılı ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 27 milyar 447 milyon dolar artış gösterdi. Geçen yılın 8 aylık döneminde cari açık 26 milyar 814 milyon dolar düzeyindeydi. Geçen yıl Ağustosta 3 milyar 24 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabında, bu yılın aynı ayında 3 milyar 964 milyon dolar açık meydana geldi. Cari işlemler açığının artmasında dış ticaret açığındaki artış etkili oldu. Türkiye'den bir banka alacağız Rusya'nın devlete ait ülkenin en büyük bankası olan ve adı Denizbank'ın taliplileri arasında geçen Rus Sberbank'ın Başkan Yardımcısı Sergey Borisov, Rus tarafının Türkiye'den bir banka satın almak için çalışma yaptığını söyledi. Borisov, Moskova'da Türkiye ve Rusya'dan iş dünyasının çatı kuruluşları APORA-KOSGEB- TUSKON ile küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi için üçlü işbirliği anlaşması imzaladıktan sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı. Siberbank'ın Türkiye'deki Denizbank'ı satın almak istediği yolundaki haberlerin hatırlatılması üzerine Borisov, Türkiye'den hangi bankayı satın alacakları konusunda konuşmak için henüz erken olduğunu belirterek, "Ancak Rus tarafının Türkiye'de bir banka satın almak için çalışmalar yaptığı kesin" ifadesini kullandı. Borisov, Siberbank'ın Türkiye'yi de faaliyette bulunduğu coğrafyalar arasına katmasının çok doğru bir karar olduğunu belirterek, "Bankaların müşterilerini takip etmesi gerekiyor. Örneğin Siberbank Avusturya'ya çok başarılı bir şekilde yerleşti. Coğrafya genişlemesini devam ettireceğiz" dedi. Türk yatırımcılara Rusya'ya gelmeden önce işadamları birliklerine başvurması tavsiyesinde bulanan Borisov, "Bu sayede risk oranının azaltılacağına inanıyorum. Bu sayede Rusya'da yapmak istediğiniz iş konusunda daha fazla bilgiye sahip olacaksınız. Ayrıca güvenliğiniz böylece artmış olur. Banka garantisi değildir bu tabii ki, fakat çoğu zaman olumlu yönde etkisi oluyor" ifadesini kullandı. Denizbank'a teklifte bulunulduğu veya bulunulacağı konusunda bilgisinin olmadığını kaydeden Borisov, " belki daha alt kademelerde böyle bir planlama yapılıyordur, ancak benim katıma gelen bir şey yok. Ancak bizim Türkiye pazarına mutlaka girmemiz gerekiyor" diye konuştu. Rus İnterfaks ajansı Siberbank'ın Denizbank ile ilgilendiği, bu konuda fiyatın belirleyici olacağını ileri sürmüştü. Siberbank'ın daha önce de Garanti Bankası ve Güney Afrikalı Standard Bank'ın Türkiye'deki şubesinin hisselerini satın alabileceği ileri sürülmüştü.

3 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Dünya Ekonomik Forumu İstanbul da düzenlenecek Başbakan Erdoğan'ın 2009'dan sonra gitmediği Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu toplantıları artık her yıl İstanbul'da da yapılacak. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın 'One Minute' çıkışı sonrasında gündeme oturan Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu toplantıları artık her yıl İstanbul'da yapılacak. Cüneyd Zapsu Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Cüneyd Zapsu, CNBC-e'de yaptığı açıklamada, Davos'u düzenleyen Dünya Ekonomik Forumu'nun her yıl İstanbul'a geleceğini, gelecek yılki toplantının Haziran'da yapılacağını açıkladı. World Economic Forum un İstanbul a geleceğini açıklayan Zapsu, Sadece bir seferlik değil. Çünkü, hatırlarsınız daha evvelden de bir iki tane bölgesel toplantı yapılmıştı Türkiye de. Yanlış hatırlamıyorsam, biri 90lı yıllarda ve biri de bir birkaç yıl önce, fakat bu çok farklı bir toplantı. Artık küçük bölgesel ara sıra yapılan toplantılardan değil. Davos un kurucusu Prof. Swaft ile anlaşmamıza göre bundan böyle her sene aşağı yukarı aynı zaman, ki önümüzdeki yıl inşallah bir aksilik çıkmazsa Haziran arasında olacak Türkiye de İstanbul da diye konuştu. Viyana da Avrupa toplantısı yapılmıştı, Katar da Mena toplantısı yapılmıştı. Bunlar yapılmayacak artık diye konuşan Zapsu, sözlerini şöyle sürdürdü: Ne Ortadoğu Afrika ne de Avrupa toplantıları yerine tek bir toplantı ve İstanbul da olacak. Bir tane daha toplantı var, o da sürekli yapılan. O da Çin de. Şimdi dikkatinizi çekerim, Çin. Eğer Türkiye yi Avrupa da sayıyorsak, Avrupa da yatırım yapabilecek 1-2 ülkeden biriyiz başka kimse yok. Ayrıca konum olarak da Türkiye nin yeri, biraz evvel saydığım Orta Asya, Ortadoğu, Afrika ve Avrupa nın tam ortasında tam merkezinde. O yüzden düşündüler dediler ki Türkiye nin geçmiş 8-10 senesi ve inşallah ilerdeki durum bakıldığında Türkiye iyi bir yer ve bunu her zaman burada yapalım. One Minute in neticesi bir yerde fena olmadı gibi geliyor." Erdoğan, 2009'daki Davos toplantılarında İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'le katıldığı bir paneli terk ederek "Daha da Davos'a gelmem" demişti. Dolarla borçlanmayın, TL de kalın siyasiler mikrofondan uzak dursun Merkez Bankası eski Başkanı Durmuş Yılmaz, kurdaki dalgalanmaları değerlendirirken Bunun yeni bir şey olmadığını vurguladı. Siyasilerin dikkatli açıklamalar yapması gerektiğini söyleyen Yılmaz, vatandaşlara da dolarla borçlanmayın, Türk lirasında kalın uyarısında bulundu. CNN Türk te soruları yanıtlayan Durmuş Yılmaz, TL nin fazla değerli olup olmadığı konusunda şu değerlendirmeleri yaptı: Piyasalarda hurafeler dolaşıyor; yüksek faiz, düşük kur. Ne benim zamanımda ne de benden sonra böyle bir politika olmadı. Gerçekçi kur diye birşey yok. TL nin değerli olup olmadığı söylenemez.

4 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Sürekli Merkez Bankası nı eleştirmek kimseye birşey kazandırmaz. Kur rejimi ile ilgili açıklamalar soru işareti yarattı. Siyasiler biraz mikrofondan uzak durmalı, dikkatli açıklamalar yapmalı. Kamunun kur seviyesi yok Paramız güçlendiği zaman üzülüyoruz, paramız değer kaybettiği zaman endişeleniyoruz. Türkiye 2001 krizinin ardından bir tercih yaptı. Dalgalı kur rejimine geçtik. Bu rejimde kur riski piyasanın üzerinde. Kamu otoritesinin savunacağı kur seviyesi yok. Otoriteler, ta başından beri kamuoyunu bilgilendirip uyardılar; Türkiye de dalgalı kur rejimi var. Risk piyasa oyuncularının üzerinde, kamunun üzerinde değil. Benim başkanlık dönemimde de söylüyordum hâlâ söyleniyor; döviz geliri olmayanlar döviz kredisi kullanmasınlar borçlanmasınlar. Oldu bunlar ama otoriteleri dinlemeleri lazım. Bu bir ticari karar ve öngörmeleri lazım bu kararlarının sonuçlarını. Bu gruba mahsus olarak önlem alınsa ahlaki riziko var. Kurun dalgalanması yeni değil den bu yana çeşitli defalarca dalgalandı. Euro Bölgesi nin dağılma olasılığı şimdi yükseldi DIŞARDAKİ gelişmeleri değerlendirirken, ABD ve Avrupa nın yeterince hızlı karar alamadığını vurgulayan Durmuş Yılmaz, Euro Bölgesi dağılır mı sorusuna 6 ay önce olsa ihtimal zayıf derdim, şimdi ise yüksek yanıtını verdi. Yılmaz, küresel krize ilişkin şunları söyledi: AB ve ABD de de mali sistemin içi dolu değil. Avrupa da kamu kurtarılacak hale geldi. Bu kısa vadede olacak bir şey değil. Bugün gelişmiş ülkeler hasta, minimum 5 yıl sürer. Yangın dışarıda ama o alev sizi de etkiliyor. Yanan bir yer yok şu an ama ihtiyatlı olmak lazım. Yunanistan, Euro Bölgesi kriterlerine uygun değildi, siyasi kararla girdi Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Yunanistan ın Euro Bölgesi ne alınmasının üye ülkelerin siyasi kararı olduğunu söyledi. Barroso, Alman Bild gazetesine verdiği röportajda, Yunanistan ı Euro ya alınması hata mıydı şeklindeki soruya karşılık, Yunanistan ın alınması üye ülkelerin siyasi kararıydı. AB Komisyonu 1998 yılında hazırladığı raporda Yunanistan ın Euro kriterlerini yerine getirmediğini belirtti. Ancak Yunanistan ın alınması siyasi bir istekti. Alınması yönünde üye ülkelerin yoğun bir baskısı vardı dedi.

5 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Kriz diğer ülkelere sıçrayabilir Ekonomi uzmanlarını eleştiren Barroso, uzmanların ve mali piyasaların daha önceleri borç sorunlarını küçümsediğini, bugün ise bazen riskleri abarttıklarını ve panik oluşturduklarını belirtti. Siyasetçilerin Yunanistan ın Euro Bölgesi nden çıkması gerektiğini söylemelerinin neden bu kadar zor olduğu yönündeki bir soruya karşılık da Barroso, bunun sonuçlarını önceden görmenin mümkün olmadığından dolayı bunu söylemenin yanlış olacağını, krizin diğer ülkelere sıçrayabilme tehlikesinin bulunduğunu ifade etti. Bunun böyle olması durumunda da Euro Bölgesi ndeki ekonominin ve refahın sarsılabileceğini ifade eden Barroso, bundan dolayı krizin diğer ülkelere bulaşmaması için bariyerler oluşturmaya çalıştıklarını kaydetti. Fransa, Belçika ve Lüksemburg Dexia ya kefil oluyor, destek planı 90 milyar Euro ya ulaşıyor Belçika, Fransa ve Lüksemburg hükümetlerinin ortak operasyonuyla kurtarılan Dexia nın Belçika birimi 4 milyar Euro ya kamulaştırılıp kısa vadeli sermaye ihtiyacı 14 milyar Euro azaltılacak. 3 hükümet Dexia ya 10 yıl vadeye kadar 90 milyar Euro luk devlet garantisi verip kefil olacak. Bankanın Türkiye iştiraki Denizbank ve Lüksemburg iştiraki Dexia Banque Internationale de elden çıkarılacak. ÖNCEKİ gün Fransa, Belçika ve Lüksemburg hükümet üyelerinin Dexia nın kurtarılması için uzlaşmaya varmasının ardından paketin detayları ortaya çıktı. Dexia Yönetim Kurulu na sunulan ve onaylanan kurtarma paketine göre, aktif yönetimi birimi hariç Dexia nın Belçika daki bankacılık faaliyetleri 4 milyar Euro ya kamulaştırılıp, bu işlem nedeniyle 3.8 milyar Euro zarar yazılacak. Bankanın Belçika iştirakleri Belçika hükümeti tarafından 4 milyar Euro ya (5.4 milyar dolar) satın alınacak. 3 ülke bankaya kefil olacak Dexia nın kârlı Belçika biriminin elden çıkarılması nedeniyle bankanın kısa vadeli sermaye ihtiyacı en az 14 milyar Euro azalacak. Riskli aktifleri kapsamında Belçika, Fransa ve Lüksemburg hükümetlerinin 10 yıl vadeye kadar 90 milyar Euro luk devlet garantisini kabul eden Dexia ya Belçika nın yüzde 60.5, Fransa nın yüzde 37.5 ve Lüksemburg un yüzde 3 kefil olacağı bildirildi. Katar dan 900 milyon Euro Fransız belediyelerin finansmanında bu ülkenin kamu bankaları Caisse des Depots ve La Banque Postale tarafından desteklenecek Dexia nın bu sayede yaklaşık 10 milyar Euro luk kısa vadeli finansman ihtiyacını karşılayacağı belirtildi. Öte yandan, Lüksemburg merkezli iştiraki Dexia Banque Internationale ın satışı için bir grup yatırımcıyla görüşmelerini sürdüren bankanın 25 Ekim de resmi teklif beklediği dile getirildi. Belçika nın ekonomi gazetesi L echo, Katarlı bir fonun Dexia nın Lüksemburg birimini 900 milyon Euro ya satın almak için harekete geçtiğini duyurdu.

6 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ kadar para çekilmedi Dexia CEO su Pierre Mariani, bankanın sermaye yetersizliğinden değil, kısa vadeli fonlama sorunu nedeniyle zora girdiğini belirterek bu nedenle sermaye artırımı seçeneğine gerek olmadığını kaydetti. Mariani, şunları söyledi: Dexia, bölünme ve planlanan satışların ardından geriye kalacak riskli aktifleriyle kötü banka olarak adlandırılmayı hak etmiyor. Bankanın zora girmesinin ardından müşteriler kayda değer miktarda para çekse de bu miktar 2008 deki kurtarma operasyonu sırasında çekilen mevduatla kıyaslanamaz. Zorlu: Denizbank ı almayı konuşmak için henüz erken BELÇİKA, Fransa ve Lüksemburg hükümetlerinin ortak operasyonuyla kurtarılan Dexia, Türkiye deki iştiraki Denizbank ı satmakta aceleci davranmayacağını açıklarken, bankanın eski patronu Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Zorlu, satın almayı henüz düşünmediğini ve yorum yapmak için erken olduğunu söyledi. Dexia CEO su Pierre Mariani, Denizbank ın satışında süre kısıtlaması yok dedi. Sanayide çarklar biraz yavaşladı Bakan planlarla uyumlu buldu Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olarak kabul edilen ve 21 aydır kesintisiz artış gösteren sanayi üretimi ağustos ayında hız kesti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, toplam sanayi üretimi ağustosta yüzde 3.8 arttı. Sanayi üretimin yüzde 5 düzeyinde artması bekleniyordu. Temmuza göre geriledi Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre yüzde 2.6 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış endeks ağustosta, 2010 un aynı aya göre yüzde 3.8 arttı. Ana Sanayi Grupları Sınıflamasına göre, ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 9.9 ile dayanıklı tüketim malı imalatında kaydedildi. Bunu yüzde 9.7 ile sermaye malı imalatı, yüzde 4.7 ile ara malı imalatı, yüzde 1.2 ile dayanıksız tüketim malı imalatı izledi. Enerji ise yüzde 0.8 azaldı. İmalat sanayi alt sektörlerine bakıldığında artışta ilk sırayı yüzde 29.7 artışla mobilya imalatı aldı. Mobilya imalatı geçen yılın aynı ayında yüzde 4.6 azalmıştı. Mobilya imalatını yüzde 25.2 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, yüzde 21.9 ile ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) takip etti. Ağustos ayında diğer imalatlar yüzde 9.8, bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı yüzde 9.3 geriledi. Planlarımızla uyumlu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, ağustos ayı sanayi üretim endeksinin, ekonominin planlarla ve tahminlerle uyumlu bir gidişat içinde olduğunu gösterdiğini söyledi. Ergün, şu açıklamayı yaptı: Hükümet olarak, cari açık riskini azaltmak için ekonominin hararetini azaltacak bazı önlemleri de almıştık. Ağustos ayı sanayi üretim endeksi, ekonominin planlarımızla ve tahminlerimizle uyumlu bir gidişat içinde olduğunu gösteriyor. Bu yıl sonunda yüzde 7 üzerinde büyürken cari açığı da azaltmış olacağız. Ağustos ayı üretiminin geçen yıla göre artması, ekonomimizin sağlam bir altyapıya sahip olduğunu gösteriyor.

7 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ İç ve dış talepte yavaşlatıcı etki yapabilir İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, sanayi üretimindeki artışın, yılın başlarından itibaren ivme kaybederek devam ettiğini belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı: Daha önceki aylarda yavaşlama yumuşak bir seyirde gerçekleşti ancak ağustos ayında dikkati çeken büyüklükte ve beklenenin üzerinde bir yavaşlama görüldü. Dolayısıyla bundan sonrasında baz etkisi yardımcı olmayacağı gibi, küresel düzeydeki belirsizliklerin, dış ve iç talep üzerinde yavaşlatıcı etki yapması da söz konusu olabilir.

8 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ MİLLİYET GAZETESİ Cari açık 54.2 milyar dolara çıktı Cari açık, ocak-ağustos döneminde 54 milyar 261 milyon dolara ulaştı. Türkiye'nin cari işlemler hesabı açığı, bu yılın ocak-ağustos döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 102,4 artarak, 54 milyar 261 milyon dolar oldu. Merkez Bankası tarafından açıklanan 2011 yılı Ağustos ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre, cari açık 2011 yılı ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 27 milyar 447 milyon dolar artış gösterdi. Geçen yılın 8 aylık döneminde cari açık 26 milyar 814 milyon dolar düzeyindeydi. Geçen yıl Ağustosta 3 milyar 24 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabında, bu yılın aynı ayında 3 milyar 964 milyon dolar açık meydana geldi. Kredilerde büyüme oranı yüzde 25 i aştı Bankacılık sektörü kredi toplamı 30 Eylül de milyar lira olurken, kredilerde büyüme geçen yıl sonundan bu yana yüzde 25 i aştı. Kredilerdeki artış geçen yılsonundan bu yana yüzde olurken, yıllık bazda yüzde artış yaşandı. Haftalık bazda ise kredilerde yüzde 1.83 artış yaşandı. BDDK verilerine göre, krediler önceki hafta milyar lira; 2010 sonunda ise milyar lira seviyesindeydi. Garanti Yatırım Stratejisti Tufan Cömert yayınladığı notta, Kur etkisi arındırıldığında yabancı para kredilerde yavaşlama bu hafta hızlanmıştır, ancak TL kredilerde hafif bir artış görülmektedir. Merkez Bankası geçen hafta aldığı munzam kararı ile bankaların elini rahatlatmış ve kredilerin yavaşlamakta olduğunu belirterek yüzde 25 sınırının artık geçerli olmadığını belirtmiştir dedi. Avrupa nın iki devinden krize kapsamlı çözüm sözü Almanya ve Fransa nın Yunanistan ın sorunlarına çözüm, Avrupa bankalarına sermaye desteği ve Euro Bölgesi nde ekonomik eşgüdümü konusunda kapsamlı bir paket hazırlama kararı Avrupa piyasalarını canlandırdı. Gözler paketin açıklanmasının beklendiği kasımdaki G20 zirvesine çevrildi. Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, önceki gün Berlin de yaptıkları görüşmede, Avrupa daki borç krizinin çözümü ve bankalara güvenin sağlanması için ekim sonuna kadar geniş kapsamlı bir paket hazırlanması kararı aldı. Euro Bölgesi nde yaşanan mali krizin aşılması için Almanya ile Fransa nın ortak hareket etmeyi kararlaştırmasıyla Avrupa borsaları da yükselişe geçti. Ancak planla ilgili ayrıntı açıklanmaması yükselişi sınırladı. Avrupa nın, küresel boyutta bir ekonomik çöküşe engel olmak için bir an önce önlem alması için baskılar yoğunlaşıyor. Merkel ile Sarkozy Berlin deki görüşmeden sonra, Yunanistan ın sorunlarına sürdürülebilir bir çözüm bulmaya, Avrupa bankalarının sermayelerinin güçlendirilmesine ve Euro Bölgesi nde ekonomik eşgüdümü hızlandırmaya yönelik karar verdiklerini açıkladılar. Bu kararları 3-4 Kasım da Cannes da yapılacak olan G20 zirvesine kadar şekillendireceklerini söyleyen liderler planlarının ayrıntılarını açıklamadı.

9 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Sorumluluğun bilincindeyiz Angela Merkel, İki ülke de hem Euro krizinin aşılması ve bankaların destek yoluyla güvence alınması konusunda tam bir görüşbirliği içinde. Bu konuda sorumluluğumuzun bilincindeyiz dedi. Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy de bankalara mali yardım yapılmasında hiçbir görüş ayrılığı bulunmadığının altını çizerek, Avrupa, problemleri Kasım ayı başında Cannes de gerçekleşecek 27 Avrupa Birliği üyesi liderin katılacağı G-20 zirvesi öncesinde mutlaka çözecek dedi. Sarkozy ile Merkel Yunanistan ın Euro Bölgesi nde kalması için gereken her türlü desteğin verilmesinde kararlı olduklarının da belirterek, Slovakya nın Avrupa Finansal İstikrar Fonu nu (EFSF) onaylayacağına ve en kısa zamanda devreye girmesi yolunu açacağına inandıklarını da dile getirdiler. Avrupalı liderlerle tartışılacak Anlaşma hakkında ayrıntı vermeye Merkel, Şu bilinmeli ki Avrupa daki her banka için geçerli kurallar konulacak ve bankaların çok daha sağlıklı iş yapabilmeleri sağlanacak dedi. Liderler ayrıca bu paketin öncelikle Avrupalı liderlerle tartışılacağını kaydetti. Merkel bankalara yapılacak düzenlemelere ilişkin olarak geçen hafta IMF yetkilileri ve AB li bazı liderlerle görüşmüştü. Piyasalar rahatladı Avrupa daki borç krizinin çözümüne yönelik yeni bir plan üzerinde çalışıldığı açıklamasıyla yurtdışı piyasalarda yaşanan yüzda 1 i aşan yükselişe paralel İMKB 100 endekside günü yüzde 1.72 yükselişle kapadı. Avrupa da FTSE 100 endeksi yüzde 1.7, Stoxx Europe 600 endeksi yüzde 1 in üstünde arttı. Avrupa'nın kitlendiği toplantı ertelendi AB ve Euro Bölgesi liderlerinin Ekim'de planlanan borç krizi zirvesi 23 Ekim'e ertelendi AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy, zirvenin 1 hafta ertelenmesinin Euro Bölgesi'ndeki borç kriziyle mücadele için kapsamlı stratejinin hazırlanmasına imkan vereceğini bildirdi. Van Rompuy, yazılı açıklamasında, zirvenin ertelenmesine gerekçe olarak Yunanistan'ın durumuna çözüm bulunması, bankalara sermaye enjeksiyonu ve Avrupa Finansal İstikrar Fonu'nun güçlendirilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmasını gösterdi. Venizelos: Ekonomimiz balondu, patlatıyoruz Yunan hükümeti, 8 milyar euro luk borç dilimi için Uluslararası Para Fonu (IMF), Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) denetçilerinden oluşan Troyka heyeti ile sürdürülen müzakerelerin tamamlandığını açıkladı. Yunan Maliye Bakanı Evangelos Venizelos, parlamentoda yaptığı açıklamada, Görüşmeler tamamlandı. Yarına (bugün) bir - iki detay kaldı. Ancak pürüz çıkmaz dedi. Venizelos parlamentoda yaptığı ilginç konuşmada, Yunan ekonomisinin son yıllarda balon olduğunu da itiraf etti. Venizelos şunları söyledi: Gerekli düzeltmeleri yapmak zorundayız. Yıllardır yaratılan yalan izlenimleri, balonu şimdi patlatmalıyız. Aksi takdirde geleceğe yürüyemeyiz. Durumumuz tehlikeli ve belirsiz.

10 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Venizelos konuşmasında ayrıca 2011 ve 2012 de toplam olarak Yunan ekonomisinin yüzde 15 gerileyeceğini belirterek, 2004 yılı yaşam standardlarına dönüyoruz dedi. Bundan sonraki sürecin, Troyka nın denetim raporunu hazırlayarak AB ye sunması ve 18 Ekim den 23 Ekim e ertelenen AB liderler zirvesinde Yunanistan a 6 ncı dilim kredinin onayı şeklinde gelişmesi bekleniyor. Atina da 2 hafta süreyle geceli-gündüzlü süren müzakerelerde Yunanistan ın 2014 e kadar izlemesi gereken özellikle kamu kesiminde büyük masraf kesme önlemlerinde anlaşma sağlandı. Yunanistan ilk aşamada 2011 içinde 30 bin memur ve KİT çalışanını işine son vermek üzere 2 yıllığına yedeğe çekecek yılında da benzer uygulamayla daha büyük sayıda memurun işine son verilecek. Yunanistan ayrıca, geniş çapta özelleştirmeler gerçekleştirmeyi vaat etti. 20 milyar euro kaçırıldı iddiası Bankacılıkta şeffaflık için faaliyet gösteren Vergi Adaleti Ağı adlı kuruluşun başkanı John Christensen, Yunanlılar ın 20 milyar euro kadar bir mevduatı İsviçre bankalarına kaçırdığını iddia etti. Atina da yayımlanan To Vima gazetesine konuşan Christensen, Yunanlılar ın mevduat hesaplarını aktarmak üzere, Avrupa nın vergi cennetleri olarak tabir edilen, İsviçre, Lüksemburg, Liechtenstein ve Güney Kıbrıs gibi ülkeleri tercih ettiğini kaydetti. Yunan medyası, daha önce de halkın, ülkenin olası iflasına karşı bankalardaki mevduat hesaplarını boşaltıp, altına hücum ettiğine yönelik haberlere yer vermişti.

11 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Yaman Törüner Dünya krizi gölgesinde MB politikası Geçtiğimiz 20 yılda Avrupa Birliği nde iki farklı devletler topluluğu oluştu. Birinci grupta Almanya, Fransa, İngiltere gibi ürettiğinden daha az veya ürettiği kadar tüketen ülkeler var. İkinci grup ise, Yunanistan, Portekiz, İrlanda gibi ürettiğinden çok daha fazlasını tüketen ülkeler. Bugünlerde yaşadığımız gibi, üretmeden tüketen ülkeler düzenin değişmemesini, yani başkalarının haklarını yemeyi sürdürmeyi istiyorlar; bunun için sokaklardalar. Halklarının eğitim düzeyi yüksek olan Avrupa Birliği(AB) ülkeleri vatandaşları durumun farkında. Gelinen nokta, eski düzenin devam etmeyecek olduğu. Ancak, kurulacak yeni düzenin ne olacağı belli değil. Yeni oluşturulacak düzenin adı konulmadığı takdirde de, global krizin ikinci dip i yapması neredeyse kaçınılmaz. Avrupa Birliği nde Almanya nın hegemonyasının artacağı ve güçlü ülkelerin çalışmadan tüketen ülkelerin maliye politikalarını kontrol etmeye başlayacakları anlaşılıyor. Bütün mesele, alınacak tedbirlerin üretmeden bol bol tüketen ülkelerin vatandaşlarına nasıl anlatılacağı. Sisli havada Merkez Bu karışık global ortamda Merkez Bankamız, örnek sayılacak bir para politikası yürütmeye çalışıyor. Bağımsızlık söylemi bir kenara bırakılıp, Hükümet ve Maliye ile işbirliği içinde ortak politika güdülmeye başlanıldı. Merkez Bankamız bir taraftan ABD yi, Avrupa Birliği ni ve global gelişmeleri izlerken; diğer taraftan, doğrudan kontrol etmesi olanağı olmayan yani kendi basıp piyasaya sürdüğü para olmayan dövizin fiyatını dengelemeye çalışıyor. Her ülkenin kendi içinde bir ekonomik yangını var. Karışılık ve belirsizlik yüzünden yabancı yatırımcının ülkemize gelmemesi, artan döviz fiyatına rağmen ithal malı fiyatlarının ucuzlaması ve hatta, kurun artmasına rağmen ihracatımızın o denli artmaması olasılığı var. Dış ticaretteki esneklikler ve belirsizlikler gittikçe büyüyor. İşte, bu ortamda Merkez Bankamız dövize müdahale ediyor. İyi de yapıyor. Böylesi bir global belirsizlik ortamında, ne Merkez Bankası nın döviz fiyatına tam hâkim olabilmesi, ne de Türk Lirası nın olması gereken kurunun tam anlamıyla hesaplanabilmesi mümkün değil. Bu durumda, Merkez Bankamızın yapacağı şey, döviz fiyatlarında oluşabilecek aşırı dalgalanmaları yok edip; AB ve ABD den gelecek önlemler kesin biçimde ortaya çıkana kadar zaman kazanmak. Öyle de yapıyor. Merkez Bankası nın piyasaya sattığı dövizin miktarı çok önemli değil. Çünkü, Banka nın yeterinden fazla döviz rezervi var. Döviz rezervi o kadar yüksek ki, TL/$ kuru 1.50 seviyesinde kalsa bile, 1.5 yıllık cari açığı karşılayabilir. Kaldı ki, küresel belirsizliğin ortadan kalkmasıyla ülkemize çok büyük miktarda döviz gireceği anlaşılıyor. Merkez Bankası, döviz mevduatının munzam karşılığını azaltmakla ve TL cinsinden tutulan mevduatın karşılığının da dövizle tutulmasına izin vermekle akıllı bir iş yaptı. Bana kalsa, bu tedbirleri daha da genişletir ve munzam karşılıkları daha da düşürürüm.

12 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Hiç karşılaşılmamış kriz Şimdiye kadar hiç karşılaşılmamış bir krizle karşı karşıyayız. Döviz fiyatının ne olması gerektiği rahat hesaplanamıyor. Merkez Bankamız, dövizin olması gerektiği kuru belirleseydi ve döviz fiyatını sabit tutmayı amaçlasaydı, o fiyat seviyesinden sonsuz satış yapacağını açıklayarak piyasa fiyatını belirleyebilirdi. Öte yandan, döviz fiyatı seviyesinin ithalat ve ihracata olan etkisinin esnekliği de belli değil. Demek ki, Merkez Bankamızın amacı dalgalanmaları en aza indirerek istikrarı sağlamak ve sürdürmek. Türkiye nin bu güçlü durumdan faydalanarak, ekonomimizi yönetenlerin Türk bankalarına, üreticisine ve ihracatçısına uluslararası ortamda eşit rekabet şartları altında hareket edebileceği ortamı sağlama olanakları var. Bunun için de, munzam karşılıkların çok ciddi biçimde düşürülmesi, faiz oranlarının yükseltilmemesi, kredi arzının daraltılmaması ve hatta, kredi piyasası oluşturulması gerekiyor.

13 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Güngör Uras Ne günlere kaldık? Sanayi üretimi gerilesin bekleyişi var Sanayide işlerin nasıl gittiğini 2 göstergeden izliyoruz (1) İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı ile (2) Sanayi (ve de toplam sanayi içinde İmalat Sanayi) Üretim Endeksi. Merkez Bankası tarafından yayınlanan İmalat Sanayi Kapasite Kullanımı göstergelerine göre, kapasite kullanımında artış devam ediyor. Kapasite kullanımı artışı üretim artışı demektir. Makineler ne kadar çok çalışır ise o kadar çok üretir Ocak ayında sanayide kapasite kullanım oranı yüzde 74.6 idi. Haziranda 76.7, temmuzda 75.4, ağustosta 76.1, eylülde 76.2 oldu. Geçmiş yıllardaki en yüksek kapasite kullanım oranlarını hatırlatayım. Yıl için en yüksek kapasite kullanım oranları 2007 Temmuz ayında yüzde 82.0 oranında, 2008 Haziran ayında 80.3 oranında, 2009 Aralık ayında 69.8 oranında, 2010 Aralık ayında 75.9 oranında gerçekleşmişti. Demek ki imalat sanayimizde kapasite kullanım oranı geçmiş iki yıla göre iyidir. Yıl içinde de devamlı artış göstermiştir. Yılbaşından bu yana artmıştır. Kapasite kullanım oranı göstergelerine göre imalat sanayinde duraklama yoktur. Sanayi üretimi artmaktadır. Sanayide durum kötü sayılamaz TÜİK in yayınladığı (toplam) sanayi üretim endeksi acaba ne görüntü veriyor? 2008 yılı üretimi 100 esası ile sanayi üretimindeki gelişmeleri yansıtan klasik sanayi üretim endeksi ağustos ayında oldu. (Yıllık endeks ortalamaları 2007 de olmuştu de oldu da a geriledi de oldu.) Geçmiş yıl ortalamalarına göre ağustos ayı sanayi üretim endeksi iyidir. Fakat yıl içinde aylık üretim endeksleri daha da yukarıda idi. Mart-temmuz arası endeks lerde dolanmıştı. Temmuz ayında olmuştu. Demek ki genelde sanayi üretimi önceki yıllara göre iyidir, ama önceki aylara göre gerileme vardır. TÜİK, sanayi üretimi mevsim ve takvim etkilerinden ayırarak bir başka endeks yayınlıyor. Bu ayıklanmış endeks çalışmasına göre ağustos ayı endeksi dir. Bu endeks sayısı da geçmiş yılların ortalamasına göre yüksek bir üretimi işaret etmekte, ama bir ay önceye göre üretimde yüzde 2.6, üretimde gerileme olduğunu ortaya koymaktadır. Üretim demek iş ve aş demek Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi (sadece imalat sanayi) endeksi ise, ağustos ayında olmuştur. Bu endeks rakamı da 2006 yılından bu yana yıllık ortalama imalat sanayi üretim çizgisinin üzerinde bir üretim gerçekleştirildiğini belirtmektedir. Ancak yıl içindeki endeks sayılarının gerisindedir. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi endeksine göre imalat sanayinde üretim temmuz ayında yüzde 1.9 artmışken, ağustos ayında yüzde 2.3 oranında gerilemiştir. (Tekrar hatırlatmakta yarar vardır. Aylık olarak gerileme vardır ama imalat sanayinde toplam üretim seviyesi geçmiş 6 yılın yıllık ortalama üretim seviyelerinin üzerindedir.)

14 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Önemli olan üretimdir. Üretim artacak ki insanlar iş bulsun, gelirleri artsın. Ülke büyüsün. Şimdiye kadar bu tür göstergeleri Üretim artışı var mı? diye izlerdik. Şimdilerde büyüklerimiz bu göstergelere Aman üretim artmamış olsun... Yavaşlasın (!) diye bakar oldu. Üretim artışına üzülür hale gelindi. Sebep, yanlış döviz politikaları ile üretimin ucuz dövize bağlı hale getirilmesi. Üretim arttıkça döviz açığının da artması. Şimdilerde döviz fiyatı artıyor ama ucuz dövizin bozduğu üretim yapısının bir günde değişime uğraması mümkün olamadığından döviz sorunu ciddi boyuta ulaştı. Gerçekçi kur uygulaması devam ederse, buna bağlı olarak üretimde yapısal değişim gerçekleşebilir ise orta vadede üretimde döviz bağımlılığında düzelme görülecektir.

15 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ SABAH GAZETESİ Otomotiv ihracatı rekora gidiyor Türk otomotiv sektörünün 9 aylık binek otomobil ihracatı, 2002 yılı toplam otomotiv ihracatını solladı. Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliğinin (UİB) kayıtlarından derlenen bilgilere göre, 1 Ocak-30 Eylül dönemi itibariyle sektörün bazı mal gruplarının ihracatı, geçmiş dönemdeki yıllık ihracatları geride bıraktı. Mal gruplarına göre ihracatta ilk sırada yer alan otomotiv yan sanayinin ihracatı, yılın 9 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 32'lik artışla 5 milyar 111 milyon dolara ulaştı. Bunu, ocak-eylül döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5'lik artışla 4 milyar 863 milyon dolar rakamını yakalayan binek otomobil ihracatı izledi. Otomotiv yan sanayi ve binek otomobildeki 9 aylık ihracat rakamları, Türkiye'nin 4 milyar 800 milyon dolar olan 2002 yılı toplam otomotiv ihracatını açık ara geride bıraktı. 9 aylık dönemde, yüzde 25'lik artış ile 2 milyar 963 milyon dolar ihracat gerçekleştiren eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtların ihracatı da 2 milyar 636 milyon dolar olan 2000 yılı toplam otomotiv ihracatını geçti. Ruslar Türk bankası arıyor Rusya'nın devlete ait ülkenin en büyük bankası olan Sberbank Başkan Yardımcısı Sergey Borisov, Rus tarafının Türkiye'den bir banka satın almak için çalışma yaptığını söyledi. Borisov, Moskova'da Türkiye ve Rusya'dan iş dünyasının çatı kuruluşları APORA-KOSGEB- TUSKON ile küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi için üçlü işbirliği anlaşması imzaladıktan sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı. Sberbank'ın Türkiye'deki Denizbank'ı satın almak istediği yolundaki haberlerin hatırlatılması üzerine Borisov, Türkiye'den hangi bankayı satın alacakları konusunda konuşmak için henüz erken olduğunu belirterek, "Ancak Rus tarafının Türkiye'de bir banka satın almak için çalışmalar yaptığı kesin" ifadesini kullandı. Borisov, Sberbank'ın Türkiye'yi de faaliyette bulunduğu coğrafyalar arasına katmasının çok doğru bir karar olduğunu belirterek, "Bankaların müşterilerini takip etmesi gerekiyor. Örneğin Siberbank Avusturya'ya çok başarılı bir şekilde yerleşti. Coğrafya genişlemesini devam ettireceğiz" dedi. Türk yatırımcılara Rusya'ya gelmeden önce işadamları birliklerine başvurması tavsiyesinde bulanan Borisov, "Bu sayede risk oranının azaltılacağına inanıyorum. Bu sayede Rusya'da yapmak istediğiniz iş konusunda daha fazla bilgiye sahip olacaksınız. Ayrıca güvenliğiniz böylece artmış olur. Banka garantisi değildir bu tabii ki, fakat çoğu zaman olumlu yönde etkisi oluyor" ifadesini kullandı.

16 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Denizbank'a teklifte bulunulduğu veya bulunulacağı konusunda bilgisinin olmadığını kaydeden Borisov, " belki daha alt kademelerde böyle bir planlama yapılıyordur, ancak benim katıma gelen bir şey yok. Ancak bizim Türkiye pazarına mutlaka girmemiz gerekiyor" diye konuştu. Rus İnterfaks ajansı Siberbank'ın Denizbank ile ilgilendiği, bu konuda fiyatın belirleyici olacağını ileri sürmüştü. Siberbank'ın daha önce de Garanti Bankası ve Güney Afrikalı Standard Bank'ın Türkiye'deki şubesinin hisselerini satın alabileceği ileri sürülmüştü. Big Brother bankada Bankalar personel kaynaklı soygunların önüne geçmek için sanal takip sistemi kuruyor. Müşteriler ve banka çalışanları 'big brother' (büyük ağabey) izleyecek. Hesaplardaki ani bir hareketlenme olduğunda bilgi işlem sistemi kırmızı alarm verecek. Böylece soygun mu yoksa müşterinin kendi isteğiyle mi işlem yapıldığı anında kontrol edilebilecek. Çok yüklü borcu olan banka personeli de "riskli grup" listesinde yer alacak. BANKALAR ALARMDA Geçtiğimiz günlerde Diyarbakır'da bir banka çalışanının yaptığı 2 milyon dolarlık soygun, bardağı taşıran son damla oldu. Ziraat Bankası, Halk Bankası, Yapı Kredi Bankası'nın aralarında yer aldığı bankalar güvenlik önlemlerini artırırken, personel suistimallerini de izleyecek özel yazılım sistemi kurdurdu. Bu sistem sayesinde şubeler ile personelin risk hesaplaması yapılıyor. En riskli şubeler ve personel ayrı bir sınıflandırmaya tabi tutuluyor. Buradaki hesap hareketleri anlık takip ediliyor. Son üç-dört yıldır hiçbir işlem yapılmayan bir hesapta hareket olduğu anda sistem kırmızı ışık yakarak alarm veriyor. ANİ HAREKETE İZLEME Sermeye Piyasası Kurumu, Merkez Bankası, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) ve İMKB'ye bilgi teknolojisi ve yazılım desteği veren KOMTAŞ, Ziraat Bankası'nın personel suistimallerini izleme sistemini de kurdu. K O M T A Ş Bilgi Yönetimi Genel Müdürü Yüksek Çomak, bu sistem sayesinde hesaplardaki ani hareketlenmenin anlık izlenebildiğini belirterek, şu bilgileri verdi: "Ziraat Bankası şu anda bu sistemi kullanıyor. Bütün işlemler denetim sisteminden geçiyor. Personel, şube risk hesaplaması yapılıyor. Listede riskler kategorilere ayrılıyor. Usulsüz herhangi bir işlem yapıldığında sistem alarm veriyor. Örneğin A şahsına ait bir hesap bir yıldır hareketsiz duruyor. Birden hareketleniyor. Bu paranın izi sürülüyor. Herhangi bir suistimal olduğunda aynı gün tespit edilebiliyor." UNUTULAN HESAPLAR Son 3 yılda bankalarda unutulan para miktarının yaklaşık 75 milyon liraya ulaştığına dikkat çeken yetkililer, özellikle bu hesapların boşaltılmasına yönelik usulsüz işlemlerle karşılaşıldığına dikkat çekiyorlar. 10 yıl içinde aranmayan" paralar zaman aşımına tabi oluyor.

17 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ BİG BROTHER NEDİR? 1950 yılında ölen İngiliz romancı George Orwell, geleceği hayal ederek yazdığı "1984" adlı bilimkurgu romanında herşeyi görebilen ve herşeyden haberdar olan tek bir yöneticiden yani Big Brother'dan (Büyük Ağabey) bahseder. Kitabın slogan cümlesi de "Big Brother is watching you" dur (Büyük Ağabey sizi izliyor). Yazar, Big Brother ile soğuk savaş dönemindeki SSCB tipi rejime gönderme yapmaktaydı. Big Brother insanlığı gözlüyor, dinliyor, yönetiyor ve cezalandırıyordu. Şekerbank'tan çiftçiye BES modeli Şekerbank, ERGO Sigorta işbirliğiyle çiftçi, esnaf ve küçük işletme sahiplerini bireysel emeklilik sistemine taşıyacak "Üreten Emeklilik" adlı yeni bir ürün geliştirdi. Sisteme göre Şekerbank esnaf, küçük işletme ve çiftçilere şubeleri üzerinden gerçekleştirdikleri bankacılık işlemleri oranında emeklilik katkı payı ödeyecek. Anlaşmaya göre bu rakam her müşteri için yıllık 65 liradan başlayacak. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) sözleşmesine imza atan çiftçi ya da esnaf, kendisi katkı payı ödemeyeceğini bunun yerine Şekerbank üzerinden gerçekleştireceği kredi kullanımı gibi bankacılık hizmetleri karşılığında bankanın kendisine katkı payı ödemesini kabul ettiğini beyan edebilecek. Sisteme katılabilmek için bankanın bir ya da birden fazla ürününü kullanıyor olmak gerekiyor. Şekerbank Genel Müdür Yardımcısı Halit Haydar Yıldız, "Bu yıl sonunda 3 bin müşterimizin BES yaptırmasını bekliyoruz. Hedefimiz müşterilerimizin tamamının sisteme dahil olması" dedi. BES'in çok kısa sürede benimsendiğini söyleyen Ergo Emeklilik Genel Müdürü Recep Akkaya ise 2020'de 6 milyon katılımcı ve 100 milyarın üzerinde fon büyüklüğübe kldikerini dile getirdi.

18 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ RADİKAL GAZETESİ Borsada 'havlu' attı 'Havlu kralı' olarak tanınan Abdülkadir Uslu'nun şirketleri Tümteks ve Boyasan borsadan atıldı. Hisseleri elinde tutanların 3.5 milyon lirası buharlaştı Bir dönem Maisonette markasıyla Türkiye nin en ünlü havlu üreticisi haline gelen ve kamuoyunda havlu kralı olarak tanınan Abdülkadir Uslu ya ait iki şirket borsadan atıldı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yönetim Kurulu, Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi nin Tümteks ve Boyasan ın iflas erteleme davalarında, her iki şirketin de taleplerini reddederek şirketlerin iflaslarına karar vermesi üzerine iki şirketi de borsadan attı. Merkezi Kayıt Kuruluşu nun son verilerine göre Gözaltı Pazarı nda işlem gören Tümteks te 2 bin 179, borsa dışında aracı kuruluşlar vasıtasıyla alım satıma konu olan Boyasan da ise 2 bin 223 bireysel yatırımcı bulunuyordu. Her iki şirketin de tahtasının kapanmasıyla 4 bin 402 yatırımcı daha borsa mağduru oldu. 3.5 milyon TL battı Son hisse fiyatlarına göre piyasa değeri 18.9 milyon TL, halka açıklık oranı yüzde 5,5 olan Tümteks te küçük yatırımcının yaklaşık 1.1 milyon TL si, piyasa değeri 6.2 milyon TL, halka açıklık oranı yüzde 38,4 olan Boyasan da ise küçük yatırımcının 2.4 milyon TL si bulunuyordu. Her iki hissedeki yatırımcı mağduritiyetinin tutarı 3.6 milyon lira oldu. Tümteks hisseleri 30 Eylül Eylül 2004 tarihleri arasındaki bir yıllık dönemde yaklaşık 12 kat yükselerek 7.1 liraya çıkmış daha sonraki 6 ayda ise tekrar 1 liranın altına inmişti. Son açıklanan mali tablolara göre birikmiş zararı 201 milyon liraya ulaşan Tümteks in özsermayesi 81 milyon lira negatif olarak gerçekleşti. Şirketin toplam borcu 86 milyon lira seviyesinde bulunuyor. 400 bin mağdur yatırımcı Borsanın kuruluşundan bugüne geçen 26 yılda 55 şirketin hissesi işleme kapatılırken, sayıları 400 bini bulan küçük yatırımcılar yaklaşık 1 milyar dolar zarar etti. Borsada özellikle 2001 krizi döneminde TMSF nin el koyduğu bankalar nedeniyle çok sayıda şirketin işlem sırası kapatıldı yılının aralık ayında el konulmaya başlanan bankalar, bu bankaların iştirakleri ve enerji şirketlerinin sayısı Haziran 2003 te 15 e ulaştı. Söz konusu el konulan 15 şirkette 182 bin yatırımcının 514 milyon dolar tasarrufu mağdur edildi. Öte yandan, piyasa riski nedeniyle 21 şirket batarken 95 bin yatırımcının 40 milyon doları buharlaştı. Bankalar ortak olmuştu Mehmet Ali Erbil in oynadığı Maisonette reklamları ile ünlenen Denizlili işadamı Uslu 2002 de 70 milyon dolara indirilen borcunu 9 yıl taksite bağlamıştı. Fakat, Uslu 2005 te ödemesi gereken taksitleri de ödeyemeyince bankalarla ilişkileri tekrar bozulmuştu. Yapı Kredi Bankası nın Tümteks te yüzde 70,6, Boyasan da ise yüzde 48,85 payı bulunuyor de Denizli de 6 dikiş makineiıyle faaliyete başlayan Uslu Grubu, halen 6 fabrikada üretim yapıyor.

19 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ İlk 'yerli tablet' 899 TL'ye satışta Fatih projesi ile gündeme gelen yerli tablet üretimi, Türkiye'deki üretici şirketleri harekete geçirdi Daha önce yerli cep telefonu ile adını duyuran General Mobile, e-tab adındaki ilk yerli üretim tableti tanıttı. Cihazın tasarımı, montajı ve paketlemesi Türkiye de yapılıyor. Yazılımın yüzde 30 u, içeriğin yüzde 25 i, parçaların tamamı ise yurtdışından ithal ediliyor. Android işletim sistemine sahip olan e- tab, 8.9 inç ekrana, 6 saat video izletebilme, DLNA özelliği bulunan TV ve projeksiyonlara, kablosuz bağlantı, 1.3 megapiksel kamera, Bluetooth, Wi-Fi ve 1 Ghz işlemci gibi özelliklere sahip. Türkiye de şarj cihazı üreten fabrika bile olmadığını söyleyen General Mobile Türkiye Genel Müdürü Muzaffer Gölcü, Türkiye deki neredeyse tüm telekomünikasyon cihaz ve sistemleri ithal ediliyor ve bedel 28 milyar dolar. Ülkemizde henüz ekran, çip ve kalıp üretebilen fabrika yok. Sektörün yan sanayi ile büyümesi gerekiyor dedi. İlk çıkan cihazlardan Milli Eğitim Bakanlığı na göndereceklerini belirten Gölcü Ayrıca Fatih projesi için konsorsiyumlara da açığız dedi. İlk etapta 1000 adet üretilecek olan 16 GB hafızalı tablet PC KDV dahil 899 TL fiyat ile kasımda raflarda yerini alacak.

20 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Fatih Özatay Sürat her zaman kötü değildir. Ekonomi politikalarının karşılaşabileceği en sevimsiz durum, içinde bulunduğu koşulların aniden tam tersine dönmesidir. Ağustosa ait sanayi üretim endeksi verileri dün açıklandı. Bir ay öncesine kıyasla sanayi üretiminde yüzde 2,6 oranında düşüş var. Temmuzda ise aynı oranda artış vardı ve bu artış şubattan bu yana gerçekleşen tek artıştı. Bir yıl öncesinin aynı ayına göre ise ocakta yüzde 19 artmıştı sanayi üretimi. Sonra artış hızında sürekli bir azalış yaşandı ve temmuza gelindiğinde üretim artışı yüzde 6,9a geriledi. Ağustostaki yıllık üretim artış hızı ise yüzde 3,7 açıklandı. Kısacası, yıllık büyüme hızında hemen herkesin beklediği gibi düşüş var. Daha fazla rakama gerek yok; nasıl olsa sanayi üretimindeki son gelişmelere ilişkin ayrıntılar ekonomi sayfalarında kapsamlı biçimde ele alınacak. Derdim başka; ekonomi politikası uygulamasıyla ilgili. Bazı ilginç; iktisatçılar bir tarafa bırakıldığında, bir ekonominin potansiyelinin altında çalışması durumunda, iktisatçılar, iç talebi arttırıcı uygulamalara gidilmesini önerirler. Daha yüksek miktarda kamu harcamaları, daha düşük vergi oranları, daha düşük faiz oranları gibi. Elbette bu tür politikaların uygulanabilmesi için o ülkede yüksek kamu borcu ve yüksek bütçe açığı nedeniyle risk algılaması da yüksek düzeyde olmamalı. Yoksa kaş yapayım derken göz çıkarmak kaçınılmazlaşır. Örnek: Yunanistan ekonomisi 4 senedir daralıyor ama kimse de çıkıp kamu harcamalarını arttırın ve vergi oranlarını azaltın demiyor. Böyle bir politikanın tam bir intihar olacağı açık çünkü. Dolayısıyla maliye politikası nedeniyle ülkenin riski yüksekse bu tür politikaları uygulamak mümkün değil. Böyle bir risk yoksa iç talebi arttırmaktan kaçınmamak gerekir. Mesela 2008 sonunda Türkiye tam da bu durumdaydı. İç talep bıçak gibi kesilmişti ve Türkiye;nin riski yüksek değildi. Olan riskin de bütçe dengesi ve kamu borcuyla bir ilgisi yoktu. O sıralar, bu köşede, iç talebi arttırıcı politikaların başka politikalarla desteklenmek koşuluyla bir an önce uygulamaya sokulması için çok sayıda yazı yer almıştı. TEPAV;da hazırlanan ve ayrıntılı rakamsal çözümlemeler de içeren bir dizi raporun sonuçlarına dayanıyordu o yazılar. Tersi de geçerli: Bir ekonomi, potansiyelinin belirgin biçimde üzerinde büyüyorsa motorun su kaynatmaması için iç talebi kısıcı bazı politikaları devreye sokmak önerilir. Mesela 2010;da Türkiye potansiyel büyüme hızının oldukça üzerinde büyüdü. Motorun hararetinin tehlikeli noktaya gelmekte olduğunu, yükselen cari işlemler açığı belirginleştirdi. Üstelik yüksek cari açığı her an kesilebilecek kısa vadeli döviz girişleriyle finanse ediliyordu. Bu koşullar altında Merkez Bankası önceliği aldı ve yüksek büyümenin arkasındaki temel unsurlardan biri olan çok yüksek kredi artış hızının finansal istikrarı tehdit ettiği doğru saptamasıyla o hızı azaltmaya çalıştı. Tam tersine dönüş İster ekonomiyi canlandırmayı isterse de yavaşlatmayı amaçlasın, bu tür ekonomi politikalarının karşılaşabileceği en sevimsiz durum, ekonominin içinde bulunduğu koşulların aniden tam tersine dönmesidir. Çok hızlı büyüdüğü için çok sayıda sorun yaratmaya başlayan bir ekonomiyi soğutmak ister ve bu amaçla bir dizi önlemi peşi sıra devreye koyarken bunların etkileri tam ortaya çıkmadan, değişen dışsal koşullar nedeniyle ekonominizin potansiyelinin oldukça altında büyüyeceği anlaşılınca ne yaparsınız? Can sıkıcı bir durum: Daha önceki politikaların etkileri devam ederken tam tersi yönde etkiler yaratacak politikaları uygulamanız gerekir. Adı üstünde dışsal koşullar bunlar. Kontrolünüz altında değiller. Bu Merkel ve Sarkozy ülkelerini yönettikleri sürece, o dışsal koşullar bir o tarafa bir bu tarafa daha çok savrulurlar. Öyleyse... Kıssadan hisse şu: Bu koşullar altında parça başı ve zamana yayarak karar almak olmaz. Bugün (Kasım Nisan 2011de) ben (Merkez Bankası) zorunlu karşılık oranlarını yükselteyim. BDDK;nın devreye girmeden o kararların bir işe yaramayacağını söyleyenler var ama olsun; bakalım belki kararlar bir işe yarar, yaramayacak gibi olursa da BDDK yarın (Haziran 2011de) nasıl olsa devreye girer. Gelin görün ki, o dışsal koşullar BDDK kararlarının alınmasından daha bir buçuk ay bile geçmeden bu sefer tamamen tersi yönünde kararlar alınmasını gerektiriyor. Sonuç: Bazen sürat iyi bir şeydir.

21 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ DÜNYA GAZETESİ Kur aşağı gittiğinde de 'proaktif duruş' bekleriz Merkez Bankası'nın politikalarını desteklediklerini belirten TİM Başkanı Büyükekşi, kurun 1,70 liranın altına gitmemesi için MB'nin aynı şekilde proaktif davranması gerektiğini söyledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, döviz kurlarında gerileme başladığında da Merkez Bankasının proaktif davranmasını istediklerini belirterek, "Şu anda nasıl rekor seviyede döviz satış ihaleleri düzenliyorsa, o zaman da kurun 1,70 liranın altına gitmemesi için aynı şekilde proaktif davranması gerektiğini şimdiden söylüyoruz" dedi. Büyükekşi, kendilerinin her zaman Türkiye'nin rekabetçe bir döviz kuruna ihtiyacı olduğunu söylediklerini anımsattı. Büyükekşi, bunu söylerken, kısa yoldan para kazanma amacı gütmediklerini dile getirerek, Türkiye'nin üretiminin, istihdamının ve büyümesinin ihracatla olacağını, bunu yaparken de ihracatta rekabetçi bir kurun oluşması gerektiğini vurguladı. "Bunu dile getirirken 1 doların 2 lira olmasını da istemiyoruz" diyen Büyükekşi, Türkiye'de şu anda kurun gelmiş olduğu noktanın çok yüksek olmadığını, 2001 yılındaki krizinden sonra da doların bu rakamları gördüğünü hatırlattı. Büyükekşi, "Dolarda 1,70-1,80 lira, sepet de 2,10-2,20 aralığının Türkiye'nin ihracat ve rekabet edebilme açısından yeterlidir ve ithalat için de bir denge kuru olacağını düşünüyoruz. Ama dolar kurunda 1,70-1,80 lira üzerinde gelişecek rakamlar Türkiye'nin ihracatına olumlu katkı vermez" dedi. "Merkez Bankası'nın politikalarını destekliyoruz" Mehmet Büyükekşi, Merkez Bankası'nın geçen yıl kasım ayından itibaren bir takım politikalar uyguladığını ve kendilerinin bu politikaları desteklediklerini anlatarak, Merkez Bankası'nın son aldığı tedbirleri de desteklediklerini söyledi. Merkez Bankası'nın geçen hafta iki gün üst üste 1,3 milyar dolarlık döviz satım ihalesine çıktığını anımsatarak, "Biz ihracatçılar olarak diyoruz ki; Merkez Bankası'nın proaktif davranması lazım. Şu anda da proaktif davranıyor. Çünkü Türkiye'nin makro dengeleri çok önemli. Biz bu aynı geminin içerisindeyiz. Türkiye'nin makro dengeleri, enflasyonu, üretimi ne kadar düzgün olursa bizim de işimiz o kadar rahat olur" diye konuştu. Büyükekşi, Türkiye'de döviz kurunun yükselmesinin Türkiye'den kaynaklanmadığını, Avrupa'daki sıkıntılardan ve Avrupa bankalarının yaşadığı problemlerden kaynaklandığını dile getirerek, "Avrupa'da yaşanan sıkıntılar yoluna girdiğinde eğer Türkiye'de kurlar tekrar aşağıya giderse o zamanda Merkez Bankasının proaktif davranmasını isteriz. Şu anda nasıl rekor seviyede döviz satış ihaleleri düzenliyorsa, o zaman da kurun 1,70 liranın altına gitmemesi için aynı şekilde proaktif davranması gerektiğini şimdiden söylüyoruz" dedi.

22 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ DenizBank, Dexia için 'kaşıkçı elması gibi' Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, "Aslanlar gibi yolumuza devam ediyoruz" dedi. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Denizbank'ın Dexia için önemine ilişkin "kaşıkçı elması gibi" yorumunu yaptı. Ateş, İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İSTESOB) ile gerçekleştirilen "İSTESOB Akıllı Kart"ın tanıtıldığı basın toplantısı öncesinde gazetecilerin sorularını yanıtlarken, bankanın şu anda "aslanlar gibi yoluna devam ettiğini" söyledi. Denizbank'ın şu anda 500'in üzerinde şubesi bulunduğunu, 11 bin tane de "denizci kaptanı" olduğunu belirten Ateş, bankanın Dexia için önemine dair bir soruya, "Bu, Türkiye için önemli bir kurum. Kaşıkçı elması gibi... Topkapı'daki en değerli, nadide şey nedir diye sorduğunuzda kaşıkçı elması derler" yanıtını verdi. Belçika, Fransa ve Lüksemburg hükümetlerinin Dexia'yı kurtarma planının detaylarının ortaya çıkmasıyla birlikte satılacağı iddia edilen Denizbank'ın yüzde 75'i, Ekim 2006'da 2 milyar 437 milyon 386 bin dolara Fransız-Belçika ortaklığı olan bankacılık grubu Dexia'ya satılmıştı. Denizbank Finansal Hizmetler Grubu'nda Denizbank'ın yanı sıra, 6 yerli ve 3 uluslararası finansal iştirak, 4 yerli finansal olmayan iştirak ve Bahreyn'de bir şube bulunuyor. DenizYatırım, EkspresYatırım, DenizYatırım Ortaklığı, DenizPortföy Yönetimi, DenizLeasing, DenizFaktoring, Intertech, DenizKültür, Bantaş ve Pupa grubun yerli, Eurodeniz, DenizBank AG ve CJSC Dexia Bank ise uluslararası iştiraklerini oluşturuyor. Tablet PC için Arçelik ve Vestel işbirliği Yaklaşık 15 milyon öğrenciye tablet PC dağıtımını öngören Fatih projesi, sektörün 4 yerli büyüğünü tek çatıda toplamaya hazırlanıyor. Apple, Intel gibi pek çok dünya devinin büyük ilgi gösterdiği proje için Bakan Nihat Ergün, Vestel, Arçelik, Exper ve Casper'ın ortaklaşa çalışabileceğini açılarken, firmalar da projeye yeşil ışık yaktı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, otomobilden sonra tablet bilgisayarda da şirketlerin konsorsiyumu ile gerçekleştirilecek yerli üretimin sinyalini verdi. Bakan Ergün'ün yaklaşık 5 milyar dolarlık bir bütçeyi kapsayan FATİH projesi için Vestel, Arçelik, Casper ve Exper'i bir araya getirme fikrine söz konusu şirketlerden de olumlu sinyal geldi. Vestel Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu, yerli üretim fikrinin önemli olduğuna işaret ederken, Casper Yönetim Kurulu Başkanı Altan Aras Fakılı da, resmi teklife olumlu yaklaşabileceklerini iletti. Fırsatları Artırma, Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) başlığı ile duyurulan ve ilköğretim öğrencilerine tablet PC dağıtımını kapsayan proje, duyurulması ile birlikte Intel, Apple, Cisco gibi pek çok şirketin dikkatini çekmişti. Toplam 5 milyar dolarlık proje kapsamında 15 milyon öğrenciye tablet PC dağıtılması öngörülüyor. Dünya devlerinin projeye gösterdiği yoğun ilginin yanı sıra, konuyla ilgili yerli üretim de bakanlığın gündeminde bulunuyor. Yerli otomobil ile ilgili başlayan milli seferberliğin, tablet PC'de de uygulanabileceğini açıklayan Bakan Ergün, üretim ile ilgili yerli üreticiler Vestel, Arçelik, Exper ve Casper'ın bir ortaklık çerçevesinde bir araya getirilebileceğini açıkladı. Konu ile ilgili görüştüğümüz şirket yetkilileri de konuya olumlu sinyal verdiler. Henüz bakanlık nezdinde resmi teklifin gelmediğini açıklayan firma yetkilileri, resmi teklifin gelmesi durumunda görüşmeye hazır olduklarını açıkladı.