T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MUHASEBE VE FİNANSMAN

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MUHASEBE VE FİNANSMAN İHRACATÇI BİRLİKLERİ İŞLEMLERİ VE DEVLET YARDIMLARI ANKARA 2007

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz. 2

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...iii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ İHRACATÇI BİRLİKLERİ Görevleri Örgüt Yapısı İhracat Türleri Kayda Bağlı İhracat Konsinye İhracat Bağlı Muamele Yoluyla (Takas) Yapılacak İhracat Kredili İhracat Kotaya Tabi Ürünlerin İhracatı Özellik Arz Etmeyen İhracat Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat Transit Ticaret Bedelsiz İhracat Nihai Kullanım Sertifikası...10 UYGULAMA FAALİYETİ...14 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...16 ÖĞRENME FAALİYETİ DEVLET YARDIMLARI VE TEŞVİKLER AR-GE Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 98/10 sayılı Tebliği) Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Yardım (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/3 sayılı Tebliği) Pazar Araştırması Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/6 Sayılı Tebliği) Eğitim Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2000/2 sayılı Tebliği) İstihdam Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu 2000/1 Sayılı Tebliği) Yurt Dışında Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka...22 Tanıtım Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2005/4 sayılı Tebliği) Yurt Dışı Markalaşma ve Türk Malı İmajının Yerleştirilmesine Yönelik Yardım (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/4 Sayılı Tebliği) Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarları Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 95/7 Sayılı Tebliği)...26 Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Yardım (Para- Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2004/6 Sayılı Tebliği)...26 i

4 UYGULAMA FAALİYETİ...27 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...28 MODÜL DEĞERLENDİRME...29 CEVAP ANAHTARLARI...33 KAYNAKÇA...34 ii

5 AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR 343FBS033 Mesleki eğitimin verildiği tüm alanlar için ortak Dış Ticaret Ofis Elemanı İhracatçı Birlikleri İşlemleri ve Devlet Yardımları İhracatçı birlikleri ve devlet yardımları ile ilgili bilgi ve becerilerin kazandırıldığı öğrenme materyalidir. SÜRE 40/16 ÖN KOŞUL YETERLİK İhracatçı birlikleri ve devlet yardımları işlemleri yapmak MODÜLÜN AMACI Genel Amaç Bu modül ile ihracatçı birliklerinden alınacak belgeleri temin ederek bilgisayar yardımı ile düzenleyebileceksiniz. Amaçlar 1. İhracatçı birliklerinin görevlerini ve örgüt yapılarını öğrenecek, birlik tarafından düzenlenen izin belgelerini ve ihracat türlerini ayırt edebileceksiniz. 2. İhracatta devlet yardımlarının neler olduğunu ve bu konudaki devlet teşviklerini öğreneceksiniz. Sınıf atölye: Sinevizyon, perde, tahta, defter, kalem EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bireysel öğrenme: İnternet, kütüphane, çevre, kitaplar,ilgili mevzuatlar,örnek bütçe, broşürler, form belgeler, yazıcı. İşletme (sektör): IGEME, Bakanlıklar Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Modül sonunda kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanan ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz. iii

6 iv

7 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili öğrenci, ülkemizde ekonomik gelişmenin sağlanmasında ihracatın önemi büyüktür. Dış ticarette ihracat hacminin artması her zaman için tercih edilir bir durumdur. Bunun için firmalara, etkinlik gösterdikleri alanlarda özellikle ihraca yönelik üretimde bulunmaları yönünde görevler düşmektedir. Devlet ülkede ihracatın artırılması için ihracatta bulunan ve bulunacak olan sektörlere ve firmalara birtakım yardımlarda bulunmaktadır. Bu yardımlar bazı prosedürlerden muafiyet olabileceği gibi, indirim ve istisnalardan yararlandırma şeklinde de olabilmektedir. Ülkemizde ihracatçı firmaların ihraçla ilgili her türlü izin işlemlerini, kontrollerini ve yardımlarını sağlamak üzere ihracatçı birlikleri kurulmuştur. İhracatçı birlikleri ülke genelinde her bölgede etkinlik göstermektedir. Bu modül ile ülkemizde yer alan ihracatçı birliklerinin görevlerini, teşkilat yapılarını öğrenecek, bu birliklerin ihracatçı firmalara ihracat konusunda yaptıkları yardımları, devletin sağladığı destekleri ve ihracatta kullanılan izin belgelerinin teminini ve düzenlenmesini öğrenerek ihracat türleri hakkında bilgi edineceksiniz. 1

8 2

9 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile İhracatçı Birliklerinin görevlerini ve örgüt yapılarını öğrenecek, birlik tarafından düzenlenen izin belgelerini ve ihracat türlerini ayırt edebileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu öğrenme faaliyetine başlamadan önce yapmanız gereken araştırmalar şunlardır: Bulunduğunuz bölgedeki İhracatçı Birliklerini ziyaret ederek görevleri hakkında bilgi edininiz. İhracatta kullandıkları belge ve sertifikalardan örnekler temin ediniz. İhracat türleri hakkında bilgi edininiz Görevleri 1. İHRACATÇI BİRLİKLERİ İhracatçı Birlikleri, Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı nın izni ile kurulur. Birliklerin görevleri şunlardır: Mesleki ahlak ve dayanışmayı korumak İhracatın ülke menfaatine uygun olarak gelişmesine çalışmak İştigal sahasına giren maddelerin cins, nev i ve miktar itibarıyla üretim ve ihracat potansiyelinin dış taleplere göre ayarlanabilmesini temin için çalışmalar yapmak ve önerilerde bulunmak Çalışma konusuna giren malların ihracatının arttırılması ve daha iyi değerlendirilebilmesi için incelemeler yapmak, kurs ve seminerler düzenlemek ve ayrıca müsteşarlığı iznini almak kaydıyla amaç ve görevlerini gerçekleştirmeye yönelik olarak vakıf kurmak veya kurulmuş olanlara iştirak etmek, sektörü ile ilgili mevcut eğitim ve öğretim kurumlarına yardımda bulunmak, yenilerinin kurulmasına öncülük etmek ve katkıda bulunmak Üyelerinin çalışmalarında karşılaşacakları güçlükleri gidermeye çalışmak, alıcısı tarafından haksızlığa uğratıldığı tespit edilen üyelerin hakları için yetkili kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunmak 3

10 Uluslararası kuruluşlarla mesleki bazda üyelerinin menfaatlerini ülke çıkarları çerçevesinde koruyucu ilişkiler kurmak ve geliştirmek Bütçe imkânları göz önünde tutularak, müsteşarlığın izni alınmak kaydıyla, yurt içinde hizmet birimleri kurmak ve yurt dışında temsilcilik açılması için ortak yönetim kuruluna teklifte bulunmak Mensup ve üyelerine hizmet verecek taşınmaz mal almak, yaptırmak, satmak, kiralamak, rehin ve ipotek alıp vermek ve bunlarla ilgili işlemleri bütçe imkanlarını dikkate alarak yerine getirmek Üyelerine ortak hizmet verecek şirket tesis ve işletmeler kurmak, kurulmuş olanlara iştirak etmek Sergi açmak ve açılan fuar ve sergilere iştirak etmek, tanıtma faaliyetlerinde bulunmak, laboratuarlar kurmak, satış mukaveleleri geliştirmek Konuları ile ilgili olarak müsteşarlıkça verilecek diğer görevleri yapmak Örgüt Yapısı Birlik aşağıdaki organlardan meydana gelir: Genel Kurul Yönetim Kurulu Genel Sekreterlik Denetim Kurulu Genel kurul: Genel kurul, son iki takvim yılı içinde üyesi bulunduğu birlik üzerinden fiili ihracat yapan veya ihracat kaydı ile imalat yapan ve bu durumları birlik kayıtları ile doğrulanan veya gümrük beyannameleri ile tevsik edilen ve üyelik yükümlülüklerini yerine getiren üyelerden meydana gelir. Her üye, kendi adına ve toplantı tarihinden en geç üç iş günü önce genel sekreterliğe ibraz edilen vekaletnameye dayanarak sadece bir başka üye adına da vekaleten oy kullanabilir. Birliğe üye tüzel kişiler adına oy kullanacak gerçek kişilerin, bu tüzel kişileri temsil etme yetkisine sahip olduklarını ilgili mevzuat çerçevesinde belgelemeleri gerekir. Üyelerin, şahıslarını veya firmalarını ilgilendiren bir hususun müzakeresinde oy hakkı yoktur. Yönetim kurulu: Yönetim kurulu, genel kurul tarafından üyeler arasından iki yıl için seçilen dokuz üye ile genele sekreter, genel sekreterin yokluğunda ise kendisine vekalet eden yardımcısından oluşur. Genel sekreter veya vekilinin oy hakkı yoktur. Genel kurul ayrıca dokuz yedek üye seçer. Yönetim kurulu asil ve yedek üyeleri birliğin iştigal konusuna giren maddelerden, son iki takvim yılı itibarıyla asgari ABD doları karşılığı ihracat gerçekleştiren üyeler arasından seçilir. Bu miktarı Müsteşarlğı bağlı olduğu Bakanlık on katına kadar artırmaya veya dörtte birine kadar azaltmaya yetkilidir. Yönetim kurulu üyeliğine bir tüzel kişinin seçilmiş olması halinde tüzel kişi, yönetim kurulunda, tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre ve asgari ikinci derecede imza yetkisine sahip yetkili bir elemanı vasıtasıyla temsil edilir. 4

11 Genel sekreter: Genel sekreter, birlik işlerinin sevk ve idaresiyle görevli ve yetkili en üst amirdir. Genel sekreterin yokluğunda bu görev genel sekreter yardımcılarından biri tarafından vekaleten yürütülür. Genel sekreterin görevleri şunlardır: Karar ve yönetmelik hükümlerini uygulamak Talimatların uygulanmasını sağlamak Müsteşarlıkla birlik arasında irtibatı sağlamak Yetkili organlarca alınan kararları müsteşarlığa iletmek ve uygulanmasını takip etmek Gerekli görüldüğünde yetkili organları toplantıya çağırmak Başkan veya başkan vekiliyle yetkili organların toplantı gündemini hazırlamak ve bu toplantılara katılmak Üyelerin ticari sır niteliğini taşıyan veya açıklanması halinde haksız rekabete yol açabilecek belge ve bilgilerinin genel sekreterlik bünyesi içinde kalmasının temini için gerekli tedbirleri almak Birlik işlerinin en iyi bir biçimde yürütülmesini sağlamak Genel sekreter bu görevlerin yürütülmesinden Müsteşarlığa karşı sorumludur. Denetim kurulu: Birlik işlerini denetlemek amacıyla genel kurula iştirak hakkına sahip üyeler arasından iki yıl süre ile iki asil ve iki yedek denetçi seçilir. Denetim kurulunun görevi mevzuat ve genel kurul kararları çerçevesinde birliğin hesap, işlem ve faaliyetlerini devamlı ve düzenli bir şekilde denetleyip üç aylık raporlarla müsteşarlığa bildirmek ve genel kurullar için denetim raporları hazırlamaktır. Genel sekreter ve yönetim kurulu, denetçilerin isteyecekleri her türlü bilgi ve belgeyi vermek ve denetçilerin görevlerini en iyi şekilde yapmalarını sağlayacak ortamı temin etmekle yükümlüdürler İhracat Türleri Kayda Bağlı İhracat 5 Kayda bağlı ihracat listesi kapsamında yer alan malların ihracatında ihracatçılar gümrük beyannamesi ile birlikte kayıt için gerekli ihracatçı birliklerine müracaat ederler. Birlikler onayladıkları gümrük beyannamelerine kayıt meşruhatı (açıklama) düşerek, gümrük idarelerine tevdi edilmek (vermek) üzere

12 ihracatçıya verirler. İhracatçılar, birliklerce kayıt meşruhatı düşülerek onaylamış gümrük beyanname ile birlikte 90 gün içinde ihracatın yapılacağı gümrük idaresine müracaat ederler Konsinye İhracat Konsinye ihracat talepleri ilgili ihracatçı birliklerine yapılır. Madde veya ülke politikası açısından müsteşarlıkça getirilebilecek düzenlemeler kapsamındaki mallarla ilgili konsinye ihraç talepleri müsteşarlığın görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan mallara ilişkin talepler ise doğrudan ihracatçı birliklerince sonuçlandırılır. Konsinye ihracata izin verilmesi hâlinde ihracatçı birliklerince gümrük beyannamesi üzerine konsinye ihracat meşruhatı düşülerek onaylanır. Konsinye ihracat meşruhatı düşülerek onaylanan gümrük beyannamelerinin 90 gün içinde gümrük idarelerine tevdii gerekmektedir. İhracatçılar, konsinye olarak gönderilen malların kesin satışının yapılmasını müteakip 30 gün içinde durumu, kendileri tarafından düzenlenmiş kesin satış faturası veya örneği ve gerekli diğer belgeler ile birlikte izni veren ihracatçı birliklerine ve aracı bankaya bildirirler. Konsinye olarak gönderilen malların fiili ihraç tarihinden itibaren bir yıl içinde kesin satışının yapılması gerekir. Bu süre, bitiminden önce başvurulmak kaydıyla haklı ve zorunlu nedenlerle izni veren merci tarafından toplam bir yıla kadar uzatılabilir. Süresi içinde satışı yapılan malların kambiyo mevzuatına göre bedellerinin, satılamaması hâlinde ise malların Gümrük Mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekir Bağlı Muamele Yoluyla (Takas) Yapılacak İhracat Bağlı muamele veya takas talepleri, yabancı firma veya firmalar ile yapılan bağlı muamele veya takas anlaşması ve Bağlı Muamele veya Takas Başvuru Formu ndan altı nüsha eklenmek suretiyle bir müracaat yazısı ile birlikte üye olunan veya bulunulan bölgedeki ihracatçı birliklerine yapılır. Bağlı muamele veya takas anlaşmasının, ithal ve ihraç edilecek malların cinsi, standardı, kalitesi, teslim şekli, teslim yeri, birim ithal ve ihraç fiyatları, değer tutarları ve anlaşmanın geçerlilik süresini içermesi gereklidir. Bağlı muamele veya takas konusu karşılıklı ödemelerin mal veya kısmen nakit veya ölçülebilir olması kaydıyla hizmet ile ödenmesi mümkün bulunmaktadır. Bağlı muamele veya takas izinlerinin süresi, 6 ayı aşmamak kaydıyla firmanın yaptığı anlaşmada yer alan süre kadardır. Bu süre, bitiminden önce başvurmak kaydıyla izni veren merci tarafından iki yıla kadar uzatılabilir Kredili İhracat Kredili ihracat talepleri ile ilgili müracaatlar mal cinsi, ödeme planı ve ödeme süresini içeren satış sözleşmesinin aslı ve Türkçe tercümesi ile birlikte ihracatçı birliklerine yapılır. Madde veya ülke politikası açısından Müsteşarlıkça getirilebilecek düzenlemeler kapsamındaki mallarla ilgili kredili ihracat talepleri Müsteşarlığın görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan mallara ilişkin talepler ise satış sözleşmesinde belirtilen esaslar dâhilinde doğrudan ihracatçı birliklerince sonuçlandırılır. 6

13 Kredili ihracat süresi tüketim mallarında iki yıl, yatırım mallarında beş yıldır. Ancak, bu süreleri aşan kredili ihracat talepleri Müsteşarlık tarafından neticelendirilir. Kredili ihracat taleplerinin uygun görülmesi halinde ihracatçı birliklerince gümrük beyannamesi üzerine kredili ihracat meşruhatı düşülerek onaylanır. Kredili ihracatta telgraf, teleks veya telefaksla sözleşme yapılamaz Kotaya Tabi Ürünlerin İhracatı ABD ile Kanada ya Hazır Giyim ve Tekstil ihracatında kota uygulaması olabilmektedir. Kotaya tabi ürün ihracatı için, ilgili ihracatçı birliklerinden kota talebinde bulunulmalıdır. Kota dan pay alınır ise İhracat taahhüdü altına girilmektedir. İhracat bağlantısının kurulmasından hemen sonra, gümrük ve yükleme işlemlerinden önce, gümrük beyannamesi ile kayıt için ilgili ihracatçı birliğine başvurulmalıdır. Hazır giyim ve tekstil ürünlerinin hepsinde kota uygulanmamaktadır. İhraç edilecek ülkeye göre kota uygulanan ürün kategorileri farklı olabilmektedir. Kota dağıtımı Dış Ticaret Müsteşarlığı nın gözetiminde ihracatçı birlikleri tarafından yürütülmektedir. 7

14 Özellik Arz Etmeyen İhracat İhracatçılar, özellik arz etmeyen ihracatta, ihracatçı birliklerine onaylattıkları gümrük beyannamesi ile birlikte, ihracatın yapılacağı gümrük idaresine müracaat ederler Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat Serbest bölgelere yapılacak ihracat, ihracat mevzuatı hükümlerine tabidir Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracata ilişkin talepler, yurt dışındaki firma veya kuruluşla yapılan; kiralanacak malın cinsi, teknik özellikleri, miktarı, birim fiyatı, değer tutarı, kira süresi, kira bedeli ve bu bedelin ödenme şekil ve zamanı, teslim yeri gibi bilgileri içeren kira sözleşmesi ile birlikte Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracata İlişkin Başvuru Formundan 1 nüsha doldurulmak suretiyle, üyesi bulunulan bölgedeki İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine yapılır. Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracatta süre, izin verildiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde gümrük idarelerine başvurmak kaydıyla, fiili ihraç tarihinden itibaren bir yıldır. Bu süre, bitim tarihinden önce başvurulmak kaydıyla, süre toplam bir yıla kadar uzatılabilir. Ticari kiralamaya konu malın yurt dışında kesin satışına ilişkin talepler, ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat izninin bitiş tarihinden önce başvurulmak kaydıyla, satış sözleşmesine istinaden ilgili ihracatçı birliği tarafından sonuçlandırılır. Ticari kiralama yoluyla yapılan ihracatta kira bedellerinin yurda getirilmesi ile ticari kiralamaya konu malın yurt dışında kesin satışı halinde, satış bedelinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esaslar Kambiyo Mevzuatı hükümlerine tabidir. 8

15 Transit Ticaret Transit ticaret talepleri, Taransit Ticaret Formu düzenlenmek suretiyle bankalara yapılır. Transit ticarete konu olan mallarla ilgili olarak, ithalata ve ihracata ilişkin vergi, resim, harç ve fon tahsil edilmez. Gümrük idarelerince verilebilecek izne istinaden malların Türk gümrük hattını aşarak işçilik görmek üzere fiktif depo veya antrepolara alınması fiili ithalat hükmünde değildir. Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile Müsteşarlığın madde politikası itibarıyla transit ticaretinin yapılmasını uygun görmediği mallar transit ticarete konu olamaz. İthalat ve ihracat yapılması yasaklanmış ülkelerle transit ticaret yapılamaz Bedelsiz İhracat Bedeli yürürlükteki Kambiyo Mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekli olmaksızın yurt dışına kesin olarak mal çıkışıdır. Bu kapsamda yer alan mallar: a) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler, miktari ticari teamüllere uygun numuneler ile reklam ve tanıtım eşyaları, b) Daha önce usulüne uygun olarak ihraç edilmiş malların bedelsiz gönderilmesinin ticari örf ve adetlere uygun parçaları, fireleri ile garantili olarak ihraç edilen malların garanti süresi içinde yenilenmesi gereken parçaları, c) Yabancı misyon mensuplarının, Türkiye de çalışan yabancıların, yurt dışına hane nakli suretiyle gidecek Türk vatandaşlarının, daimi veya geçici görevle yurt dışına giden kamu görevlilerinin, bu durumlarının ilgili mercilerce belgelenmesi şartıyla beraberlerinde götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına gönderilecek eşya ve taşıtlar 9

16 d) Yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, yabancı turistler ve yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının beraberlerinde götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına gönderilecek eşya ve taşıtlar. (a) ve (b) bendlerinde yer alan mallardan değeri ABD dolarını aşmayanların bedelsiz ihraç talepleri, Bedelsiz İhracat Formu doldurulmak suretiyle doğrudan gümrüklere yapılır. Değeri ABD dolarından fazla olanların bedelsiz ihraç talepleri, Bedelsiz İhracat Formu ndan üç nüsha doldurulmak suretiyle ilgili ihracatçı birliğine yapılır. İhracatçı birliği değeri ABD dolarına kadar olan bedelsiz ihraç taleplerini kendileri sonuçlandırır ABD dolarının üzerindeki talepleri görüşleriyle birlikte Dış Ticaret Müsteşarlığı na intikal ettirirler. (c) ve (d) bendleri çerçevesinde yapılacak bedelsiz ihracata, doğrudan gümrüklerce müsaade edilir. Bedelsiz ihraç izinlerinin geçerlilik süresi 1 yıldır. Kanun, kararname ve uluslararası antlaşmalarla ihracı yasaklanmış malların bedelsiz olarak ihracına izin verilmez. İhracı kendi mevzuatı uyarınca belli bir merciin ön iznine bağlı malların bedelsiz olarak ihracı, ilgili merciin ön iznine istinaden mümkündür. Bedelsiz ihracat yoluyla yurt dışına gönderilen mal ve eşyalar, ihracatta uygulanan desteklerden yararlandırılmaz. Bedelsiz ihracat, Türk Standartlarının Uygulanması Hakkındaki Tüzük hükümlerine tabi değildir. (a), (c) ve (d) bendleri kapsamında yapılacak bedelsiz ihracatta ihracatçı birliğine üye olma şartı aranmaz Nihai Kullanım Sertifikası Wassenaar Düzenlemesi Çift Kullanımlı Malzeme ve Teknoloji Listesi ile Avustralya Grubu Kimyasal Preküsörler Listesi kapsamındaki malzeme ve teknolojilerin İhracatı Dış Ticaret Müsteşarlığı nın (İhracat Genel Müdürlüğü) iznine tabidir. Buna ilişkin başvurular, ihracata konu malzemenin teknik özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklayan belgelerle ve ithalatçı firmadan alınan Nihai Kullanım Sertifikası ile birlikte İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birliği Genel Sekreteriliği ne yapılır (Çift Kullanımlı ve Hassas Maddelerin İhracatının Kontrolüne İlişkin Tebliğ tarih ve sayılı Resmi Gazete). Şekil 1.1 İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği tarafından başvurulara yönelik ön inceleme yapılmasını müteakip, talepler nihai değerlendirmenin yapılmasını teminen Dış Ticaret Müsteşarlığı na (İhracat Genel Müdürlüğü) gönderilir. Söz konusu taleplere yönelik, Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürülüğü tarafından ilgili kurum ve kuruluşların değerlendirilmeleri de alınmak suretiyle oluşturulan nihai değerlendirme, taleplerin sonuçlandırılmasını teminen İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği ne intikal ettirilir. 10

17 İhracatına izin verilen taleplere ilişkin gümrük beyannamelerinin ilgili belgelerle birlikte gümrük idarelerine tevdi süresi, temdit edilmemek üzere, izin tarihinden itibaren 90 gündür. İhracatçı firma tarafından, ihracatı müteakip, 15 gün içerisinde ilgili gümrük beyannamesinin bir örneğinin İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği ne intikal ettirilmesi zorunludur. Wassenaar Düzenlemesi Çift Kullanımlı Malzeme ve Teknoloji Listesi ile Avustralya Grubu Kimyasal Prekürsörler Listesi kapsamında yer almamakla birlikte, kitle imha silahlarının geliştirilmesinde kullanılabileceğinden şüphe duyulabilecek çift kullanımlı malzeme ve teknolojinin ihracatı da, aşağıdaki durumlarda Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü nün iznine tabi tutulur. Söz konusu malzeme ve teknolojinin, kitle imha silahları geliştirdiğinden şüphe duyulan bir son kulanıcıya ihracının söz konusu olması, a) İhracatçı firma tarafından, ihracata konu olan malzemenin tamamının veya parçasının, kitle imha silahlarının geliştirilmesinde kullanılabileceğinden kuşku duyulduğu yönünde beyanda bulunulması, b) Ulusal ve uluslararası güvenliğin tehlikeye düşebileceği ve insan haklarının ihlaline yol açabilecek durumlar. Bu hükümler transit ticarete konu olan ve serbest bölgelerde depolanmış malzemelere uygulanmaz. 11

18 NİHAİ KULLANIM SERTİFİKASI(END USE CERTIFICATE) G.T.İ.P. (Harmonized System Code) : Malzemenin ismi (Name of the Item) : Hangi listede yer aldığı (The list in which the item is included) İhracatçı firmanın ünvanı, adresi, telefon ve faks numarası (Name, address, telephone and fax of the exporter company) İthalatçı firmanın ünvanı, adresi, telefon ve faks numarası (Name, address, telephone and fax of importer company) Nihai kullanıcının ünvanı, ünvanı, adresi, telefon ve fax nmuarası (Name, address, telephone and fax of the end user) Malın kullanılacağı yer (Purpose of the end use) : : : : : Malın miktarı (Quantity) : Malın menşe ülkesi (Country of origin) : Malın sevk ülkesi (Country of destination) : Son kullanıcı olarak, ithal edilen bu malzemenin; yukarıda belirtilen amaçlarla kullanılacağını ve 3. bir ülkeye, ihracatçı Türk firmasının izni olmadan ihraç edilmeyeceğini taahhüt ederiz. (As end-user, we guarantee that the imported item will only be used for the abovementioned purposes and will not be re-exported to a third country without the permission of the Turkish Exporter Company.) İthalatçı Firma Ünvanı 12

19 Firma Kaşesi ve Yetkili İmza (Importer Company ) (Stamp and Signature) Şekil 1.1: Nihai kullanım sertifikası 13

20 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları İhracatçı birliklerinin görev ve birimlerini sayınız. Kurumun vereceği başvuru belgelerini temin ediniz. Belgelerin şeklini görünüz. Belgelerin hangi durumlar için verileceğini ayırt ediniz. Kayda bağlı ihracat kapsamındaki malları sıralayınız. Gümrük beyannamesini onaylatınız. Konsinye ihracat için izin alınız. Gümrük beyannamesini onaylatınız. Kredili ihracat için izin alınız. Takas (bağlı muamele) başvuru formunu düzenleyiniz. Takas için izin alınız. Kotaya tabi ürünleri ayırt ediniz. Kotaya tabi ürünlerin ihracı için izin alınız. Öneriler Birliklerin bütün coğrafi bölgelerde yer aldığını bilmelisiniz. İhracat başvuru belgelerinin bağlı bulunulan birlik tarafından verildiğini bilmelisiniz. Başvuru ve izin belgelerinin ilgili yönetmeliklere uygun matbu biçimlerinin olduğunu hatırlamalısınız. Belgeyi temin etmek için gerekli koşulların taşınması gerektiğini bilmelisiniz. Bu ihracat kapsamındaki malların listesini ilgili birliklerden alabileceğinizi bilebilmelisiniz. Gümrük beyannamesini ihracatçı birliklerine onaylatacağınızı bilmelisiniz. Bu ihracat türünde Dış Ticaret Müsteşarlığı nın görüşü alınması gerektiğini bilmelisiniz. İhracatçı birliklerince gümrük beyannamesi üzerine konsinye ihracat meşruhatı düşülerek onaylandığını bilmelisiniz. Kredili ihracat izin süresinin tüketim mallarında iki yıl, yatırım mallarında beş yıl olduğunu bilmelisiniz. Bu formun altı nüsha olması gerektiğini hatırlamalısınız. Bağlı muamele veya takas izinlerinin en fazla 6 aylık süreyi kapsadığını hatırlamalısınız. İhraç edilecek ülkeye göre kota uygulanan ürün kategorilerinin farklılık gösterdiğini hatırlamalısınız. Kotaya tabi ürün ihracatı için, ilgili ihracatçı birliklerinden kota talebinde bulunması gerektiğini hatırlamalısınız. 14

21 Nihai kullanım sertifikasını temin ediniz. Çift Kullanımlı Malzeme ve Teknoloji Listesi ile Avustralya Grubu Kimyasal Preküsörler Listesi kapsamındaki malzeme ve teknolojilerin ihracatında izin başvurusunda bulunurken Nihai Kullanım Sertifikasına sahip olunması gerektiğini ve sertifikanın ilgili ithalatçı firmadan alınacağını bilmelisiniz. 15

22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 1. İhracatçı Birlikleri aşağıdakilerden hangisinin izni ile kurulur? A) Sanayi Bakanlığı B) Dış Ticaret Müsteşarlığı C) Maliye Bakanlığı D) Kültür ve Turizm Bakanlığı 2. Dış Ticaret Müsteşarlığı ile İhracatçı Birliği arasında irtibatı sağlamak, birliğin hangi organının görevidir? A) Genel Sekreterlik B) Denetim Kurulu C) Yönetim Kurulu D) Genel Kurulu 3. Konsinye olarak gönderilen malların satışı, fiili ihraç tarihinden itibaren ne kadar bir zaman içinde yapılmalıdır? A) 1 yıl içinde B) 2 yıl içinde C) 3 yıl içinde D) 5 yıl içinde 4. Kredili ihracat ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) İhracat talebi ihracatçı birliklerine yapılır B) Kredili ihracat süresi tüketim mallarında iki yıldır C) Kredili ihracat süresi yatırım mallarında beş yıldır D) Hepsi 5. Transit ticaretle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) İthalat ve ihracat yapılması yasaklanmış ülkelerle transit ticaret yapılmaz. B) Uluslararası antlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile Müsteşarlığın madde politikası itibarıyla transit ticaretinin yapılmasını uygun görmediği mallar transit ticarete konu olamaz. C) Transit ticarete konu olan mallarla ilgili olarak, ithalata ve ihracata ilişkin vergi, resim, harç ve fon tahsil edilir. D) Transit ticaret talepleri, Transit Ticaret Formu düzenlenmek suretiyle bankalara yapılır. DEĞERLENDİRME Vermiş olduğunuz cevapları modül sonundaki Öğrenme Faaliyeti-1 Testi Cevap Anahtarı ile karşılaştırınız. Yanlışlarınız varsa ilgili öğrenme faaliyetine geri dönerek eksiklerinizi tamamlayınız ve faaliyeti tamamen öğreniniz, kendinizi yeterli bulana kadar faaliyeti tekrarlayınız. 16

23 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile, ihracatta devlet yardımlarının neler olduğunu ve bu konudaki devlet teşviklerini öğreneceksiniz. ARAŞTIRMA Bu öğrenme faaliyetine başlamadan önce yapmanız gereken araştırmalar şunlardır: İhracatçı birliklerini ziyaret ediniz. Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri web sitesini ( ziyaret ederek ihracatta devlet yardımlarının hangi alanlarda olduğunu inceleyiniz. İhracat ile uğraşan firmalarla görüşerek kendilerine yapılan devlet desteklerinin ve teşviklerinin ne düzeyde olduğunu ve bunların ihracatlarını ne şekilde artırdığını araştırınız. 2. DEVLET YARDIMLARI VE TEŞVİKLER Bakanlar Kurulu nun tarih ve 94/6401 sayılı GATT normlarına uygun olarak hazırlanan; 98/10 sayılı Ar-Ge Tebliği, 97/5 sayılı Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Tebliği, 2006/6 sayılı Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği Tebliği, 2005/4 sayılı Yurt Dışı Ofis-Mağaza Yardımı Tebliği, 2000/1 sayılı İstihdam Yardımı Tebliği, 2000/2 sayılı Eğitim Yardımı Tebliği, 2004/6 sayılı Yurt Dışı Fuar Yardımı Tebliği, 2006/4 sayılı Marka Yardımı Tebliği, 95/7 sayılı Yurt İçi Fuar Yardımı Tebliği uygulamaları yürütülmektedir. Ülkemizde devlet desteği, tarih ve sayılı İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı kapsamında, prensip olarak gelişmiş ve batılı ülkelerin uygulamalarına paralel bir şekilde ve bir faaliyetin yapılması şartına bağlı olarak sağlanmaktadır. İhracata Yönelik Devlet Yardımlarının genel niteliği aşağıdaki gibi özetlenebilir. 17

24 2.1. AR-GE Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 98/10 sayılı Tebliği) Yetkili kuruluş : Dış Ticaret Müsteşarlığı Başvuru Mercii : TÜBİTAK, TTGV (Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı) Yararlanan Şirketler: Sanayi kuruluşları, yazılım geliştirmeye yönelik firmalar/kuruluşlar ile sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan bütün kuruluşlardır. Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımı na ilişkin uygulamayı 1995 yılından beri düzenleyen 95/2 sayılı Tebliğ, tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 98/10 sayılı Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıştır. Araştırma-Geliştirme Projeleri; Yeni bir ürün üretilmesi, Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi, Maliyet düşürücü ve standart yükseltici mahiyette yeni tekniklerin uygulanması, Üretimle ilgili olarak yeni bir teknoloji geliştirilmesi veya yeni teknolojinin yurt koşullarına uyumu konusunda bilimsel esaslara uygun ve araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette hazırlanacak çalışma ve teknoloji uyarlamasını ifade eder. Sağlanan Destek Türleri 98/10 sayılı Ar-Ge Yardımına ilişkin Tebliğ kapsamında sağlanan başlıca destek türleri şunlardır: a) AR-GE Faaliyetlerinin Proje Bazında Desteklenmesi Kuruluşların kendi bünyelerinde veya Türkiye de olmak kaydıyla bünyeleri dışında gerçekleştirdikleri Ar-Ge faaliyetleriyle ilgili harcamaların belli bir kısmının karşılanmasıdır. Temel destek oranı : %50 Azami destek oranı : %60 Destek süresi : 3 yıl Yetkili kuruluş : Dış Ticaret Müsteşarlığı Uygulamacı kuruluş : TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) Bir önceki dönemle ilgili ve ölçülebilir olmak koşuluyla, bu kapsamda karşılanacak başlıca harcamalar şunlardır: Personel giderleri (araştırmacı ve araştırmada kullanılan teknisyen) Araştırma faaliyeti için kullanılan alet, teçhizat, yazılım giderleri Araştırma için kullanılan danışmanlık hizmeti ve eşdeğer hizmet alım giderleri Ülke içindeki Ar-Ge kurum ve kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri Doğrudan Ar-Ge faaliyetleri ile ilgili malzeme alımı vb. giderleri Patent başvuru giderleri 18

25 b) Projelere Sermaye Desteği Sağlanması Destek oranı : %50 Yetkili kuruluş : Dış Ticaret Müsteşarlığı Uygulamacı kuruluş : Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TGVV) Bu amaçla, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı ile proje sahibi kuruluş arasında bir sözleşme imzalanır. Sermaye desteği iki şekilde sağlanmaktadır. Ürün Geliştirme Projelerine Sermaye Desteği Azami destek süresi Azami destek tutarı Yetkili kuruluş Uygulamacı kuruluş : 2 yıl : 1 milyon dolar : Dış Ticaret Müsteşarlığı : Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Desteğin Amacı Ticari değeri olan yeni ürün oluşturulması veya mevcut ürünlerin rekabet gücünün yükseltilmesine ya da bu amaçla üretim yöntemi, sistemi ve tekniklerinin araştırılmasına ve geliştirilmesine yönelik AR-Ge projelerine, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ndan projeyi yürüten sanayi kuruluşunu teşvik eder nitelikte destek sağlanmasıdır. Stratejik Odak Konuları Projelerine Sermaye Desteği Destek oranı : Proje giderlerinin tümü Azami destek tutarı : dolar Azami destek süresi : 1 yıl Yetkili kuruluş : Dış Ticaret Müsteşarlığı Uygulamacı kuruluş : Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Stratejik Odak Konuları Projeleri, ülkemizde mevcut sanayi yapısı teknoloji ve insan birikimi ile uluslararası karşılaştırmalı üstünlüklerin dinamiği esas alınarak, hangi alanlarda teknolojik projeler yürütülmesinde yarar bulunduğunu veya araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin ülkemizde gelişip yaygınlaşması için alınması gereken tedbirleri tespit eden projelerdir. Ürün geliştirme projeleri sonucunda ticari uygulamaya geçilmesi hâlinde, projeye sağlanan sermaye destek miktarı, projeyi yöneten kuruluş veya ticari uygulamayı başlatan üçüncü şahıslar tarafından, faiz oranları üzerinden Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu na (DFİF e) geri ödenir. Ayrıca, aşağıdaki projelere de destek sağlanması imkânı getirilmiştir: Eureka projelerine süre kısıtlaması olmaksızın %50 oranında destek sağlanması, bu kapsamda üniversitelerin yapacakları harcamaların da dolara kadar desteklenmesi, Birden çok sanayi kuruluşunun TÜBİTAK/TTGV ile birlikte kurdukları şirketlerin AR-GE harcamalarının %60 oranında desteklenmesi. 19

26 2.2. Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Yardım (Para- Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/3 sayılı Tebliği) Başvuru mercii : İhracatçı Birlikleri Yararlanan şirketler : Türkiye de yerleşik sınai faaliyette bulunan firmalar, SDŞ (Sektörel Dış Ticaret Şirketleri) ve yazılım sektöründe iştigal eden şirketler. Destek oranı : Harcamaların en fazla %50 si Desteğin Kapsamı Uluslararası pazarlarda imalat ve yazılım sektörünün rekabet gücünün arttırılması ve çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanması amacıyla; ISO 9000 serisi ISO CE işareti Uluslararası nitelikteki diğer kalite ve çevre bilgileri alımında sadece belgelendirme masraflarının %50 oranında desteklenmesi söz konusudur. Harcamaların belgelendirilmiş olması ve Türk Standartları Enstitüsü veya akredite edilmiş kuruluşlardan alınması gerekmektedir Pazar Araştırması Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/6 Sayılı Tebliği) Yetkili kuruluş : Dış Ticaret Müsteşarlığı Başvuru mercii : İGEME (İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi) ve İBGS (İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği) Yararlanılan şirketler : Ticari veya sınai faaliyette bulunan şirketler Desteklenecek Faaliyetler Bu tebliğ kapsamında şirketler ile Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ)tarafından; a) Ürünleri veya sektörleriyle ilgili olarak gerçekleştirilen Pazar araştırması projelerine ilişkin giderleri, şirketler için %70, SDŞ ler için %80 oranında ve proje başına en fazla ABD doları. b) Yurt dışına yönelik pazarlama stratejileri ve eylem planlarının oluşturulabilmesi amacıyla müsteşarlıkça uygun görülen pazar araştırması hizmeti veren kurum veya kuruluşlardan satın alacakları pazar araştırması raporları ve istatistikler vb.ne ilişkin giderler ile bu kurum veya kuruluşlara üyelik giderleri, şirketler için %50, SDŞ ler için %60 oranında ve yıllık en fazla ABD doları, c) Müsteşarlık tarafından koordine edilen ve tek bir sektör bazında gerçekleştirilen sektörel nitelikli ticaret heyeti programlarına iştirak etmeleri 20

27 halinde katılım giderleri, şirketler için %50, SDŞ ler için %60 oranında ve program başına en fazla ABD doları, d) Ürünlerinin yurt dışına yönelik olarak elektronik ortamda pazarlanabilmesi amacıyla müsteşarlıkça uygun görülen ve nihai tüketiciye yönelik olmaya e- ticaret sitlerine üyelik giderleri, şirketler için %50, SDŞ ler için %60 oranında ve yıllık en fazla ABD doları desteklenir Eğitim Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2000/2 sayılı Tebliği) Yetkili kuruluş : Dış Ticaret Müsteşarlığı Başvuru mercii : KOBİ ( Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler) ve SDŞ ler Destek süresi : Azami3 ay Destek oranı : KOBİ ler için %50, SDŞ ler için %75 Desteğin sıklığı : Yurt içi programlar için 3, yurt dışı programlar için 3 olmak üzere toplam 6 eğitim programı Bu tebliğ ile, KOBİ ve SDŞ lerin İGEME tarafından belirlenecek standartlara uygun ve münhasıran dış ticarete ilişkin konularda gerçekleştirecekleri eğitim faaliyetleri ile ilgili harcamalarının azami 3 ay süreyle KOBİ ler için %50. SDŞ ler için %75 oranında karşılanması amaçlanmaktadır İstihdam Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu 2000/1 Sayılı Tebliği) Başvuru mercii : Dış Ticaret Müsteşarlığı (İhracat Genel Müdürlüğü Yararlanan şirketler : SDŞ ler Destek oranı : %75 Destek kapsamındaki eleman sayısı : 1 yönetici, 2 eleman Destek süresi : Maksimum 1 yıl Bu tebliğin amacı, Sektörel Dış Ticaret Şirketi ünvanını taşıyan firmaların münhasıran dış ticarete ilişkin işlemlerini yürütmek üzere konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanmasıdır. 21

28 2.6. Yurt Dışında Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2005/4 sayılı Tebliği) Yurtdışında onay yeri : Ticaret Müsteşarlığı/Ateşeliği veya Konsolosu Yetkili kuruluş : Dış Ticaret Müsteşarlığı Başvuru mercii : İhracatçı Birlikleri Başvuru süresi : 6 ay Yararlanan şirketler : Türkiye de yerleşik, sınai/ticari veya ticari faaliyette bulunan firmalar, SDŞ ler, DTSŞ ler ve yazılım sektöründe iştigal eden şirketler. Bu tebliğ kapsamında aşağıdaki destekler verilmektedir: I. Mağazaların Desteklenmesi Sınai/Ticari veya yazılım şirketleri ile DTSŞ ler: a) Demirbaş ve dekorasyon giderleri, %50 oranında ve en fazla dolar, b) Kira giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar. Ticari şirketler: a) Demirbaş ve dekorasyon giderleri, %50 oranında ve en fazla dolar, b) Kira giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla dolar. SDŞ ler: a) Demirbaş ve dekorasyon giderleri, %60 oranında ve en fazla dolar, b) Kira giderleri, %60 oranında ve yıllık en fazla dolar. II. Ofis ve Showroomların Desteklenmesi Sınai/Ticari veya yazılım şirketleri ile DTSŞ ler: a) Demirbaş ve dekorasyon giderleri, %50 oranında ve en fazla dolar b) Kira giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar Ticari şirketler: a) Demirbaş ve dekorasyon giderleri, %50 oranında ve en fazla dolar b) Kira giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar SDŞ ler: a) Demirbaş ve dekorasyon giderleri, %60 oranında ve yıllık en fazla dolar b) Kira giderleri, %60 oranında ve yıllık en fazla dolar 22

29 III. Depoların Desteklenmesi Sınai/Ticari veya yazılım şirketleri ile DTSŞ ler: a) Demirbaş giderleri, %50 oranında ve en fazla dolar, b) Kira veya hizmet giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dola, Ticari şirketler: a) Demirbaş giderleri, %50 oranında ve en fazla dolar, b) Kira veya hizmet giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar. SDŞ ler: a) Demirbaş giderleri, %60 oranında ve en fazla dolar, b) Kira veya hizmet giderleri, %60 oranında ve yıllık en fazla dolar IV. Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Yurt dışı birimi bulunan; a) DTSŞ ve SDŞ lerin ürünleriyle ilgili olarak yurtdışında gerçekleştireceği reklam, tanıtım ve pazarlama giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar, yurt içi marka tescil belgesine sahip şirketlerin ürünleriyle ilgili olarak yurt dşında gerçekleştireceği reklam, tanıtım ve pazarlama giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar b) Yurtiçi marka tescil belgesi bulunmayan şirketlerin Türk ürünleriyle ilgili olarak yurt dışında gerçekleştireceği reklam, tanıtım ve pazarlama giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar, yurt dışı birimi bulunmayan ancak yurt içi ve tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belgesine sahip DTSŞ, SDŞ ve şirketlerin ürünleriyle ilgili olarak yurt dışında gerçekleştireceği reklam, tanıtım ve pazarlama giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar V. Yurtdışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi DTSŞ, SDŞ ve şirketlerin yurt içi marka tescil belgesine sahip oldukları markalarının yurt dışında tescili ve korunmasına ilişkin giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla dolar DTSŞ, ve SDŞ ve şirketler kira veya hizmet giderleri desteğinden her bir birim için en fazla üç yıl süresince yararlandırılır. Şirketler en fazla 7, DTSŞ ve SDŞ ler en fazla 15 adet yurt dışı birimi için yararlandırılabilir. 23

30 2.7. Yurt Dışı Markalaşma ve Türk Malı İmajının Yerleştirilmesine Yönelik Yardım (Para-Kredi vekoordinasyon Kurulu nun 2006/4 Sayılı Tebliği) Yurt dışında onay yeri : Ticaret Müsteşarlığı/Ataşeliği veya Konsolosluk Başvuru mercii : Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü Başvuru süresi : 6 ay Yararlananlar : İhracatçı Birlikleri, Üretici Dernek/Birlikleri, Türkiye de ticari veya sınai faaliyette bulunan şirketler Destek oranı : Firmalar için %50 (İhracatçı Birlikleri için %80) Destek süresi : Dört yıl (Marka Destek Programı kapsamındaki Firmalar), Beş yıl (Turquality Destek Programı kapsamındaki firmalar) Anılan Tebliğ ile İhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri, Üretici Birliklerinin, sektörlerinin yurt dışında tanıtımı amacıyla gerçekleştirecekleri harcamalara ilişkin giderler, Türkiye de ticari veya sınai faaliyette bulunan şirketlerin ürünlerinin markalaşması amacıyla gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin giderler ile İhracatçı Birliklerinin TURQUALITY programı kapsamında firmalara yurt içinde ve yurt dışında markalaşma süresinde vereceği desteklere ilişkin harcamalar, Türk markalarının pazara giriş ve tutunmalarına yönelik gerçekleştireceği her türlü faaliyet ve organizasyonlara ilişkin giderler ile olumlu Türk malı imajının oluşturulması ve yerleştirilmesi için yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştireceği her türlü harcamaların uluslararası kuralara göre Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ndan karşılanması amaçlanmaktadır. Desteğin Kapsamı Firmalar markalaşma faaliyetlerini içeren bir proje ile doğrudan Müsteşarlığa müracaat edeceklerdir. Turquality ibaresinin kullandırılması hususunda ise Müsteşarlık denetim/danışmanlık firmalarının raporlarını talep edebilir. Mezkur Tebliğ kapsamında sağlanması öngörülen destekler: I. İhracatçı Birliklerinin: Sektörleri ile ilgili olarak yapacakları tanıtım ve reklam harcamaları (max dolar) II. Üretici Dernekleri ve Birliklerinin: Sektörleri ile ilgili olarak yapacakları tanıtım ve reklam harcamaları (max dolar) III. Şirketler, SDŞ ve DTSŞ lerin, ilgili ülkelerde destek kapsamına alınan markaları ile ilgili olarak : A) Marka Destek Programı kapsamınaki firmalar için: Marka tesciline ilişkin harcamaları (max dolar) Reklam, tanıtım ve pazarlama faaliyetleri (max dolar) Açmış oldukları veya açacakları yurt dışı birimlere ilişkin kira harcamaları (max dolar) 24

31 Kiraladıkları veya kiralayacakları reyonlara ilişkin kira veya komisyon giderleri (max dolar) Açmış oldukları veya açacakları showroomlara ilişkin kira veya komisyon giderleri (max dolar) Ürünleri ile ilgili kalite belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretlere ilişkin harcamaları (max dolar) Franchise vermesi halinde, franchising, sistemi ile yurt dışında açılacak ve faaliyete geçirilecek mağazalara ilişkin dekorasyon harcamaları (max dolar, mağaza başına max. 10 mağaza). B) TURQUALITY Destek Programı kapsamındaki firmalar için: Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline ilişkin harcamaları ile TURQUALITY Sertifikasını haiz markaların yurt dışında tescili ve korunmasına ilişkin giderleri, Ürünleri ile ilgili kalite belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretlere ilişkin harcamaları, TURQUALITY Sertifikasını haiz markalı ürünleriyle ilgili olarak istihdam edilen moda/endüstriyel ürün tasarımcısı giderleri (aynı anda max. 3 tasarımcı), Reklam, tanıtım ve pazarlama faaliyetleri, Mağazalara ilişkin uygun mahal araştırmasına yönelik danışmanlık, konsept mimari çalışmaları, dekorasyon, demirbaş, kira harcamaları ile mağazanın kiralanmasıyla ilgili hukuki danışmanlık ve belediye giderleri (1 yıl içinde max. 10, 5 yılda 50 mağaza, demirbaş-dekorasyon giderleri max dolar) Ofis, depo, showroom, satış sonrası servis vb. yurt dışı birimlerine ilişkin kira, dekorasyon, demirbaş, komisyon giderleri, Farklı markaların satıldığı showromm/büyük mağaza (department store), hipermarketlerde kiraladıkları reyon/showroom/gondol/satış alanlarına (flor display) ilişkin kira, dekorasyon, hizmet veya komisyon harcamaları, Franchise vermesi hâlinde, franchising sistemi ile yurt dışında açılacak ve faaliyete geçilecek mağazalara ilişkin dekorasyon harcamaları (Mağaza başına dolar, 1 yılda max. 10 mağaza, 5 yılda toplam max. 50 mağaza), İş yönetimi kapsamında satın alacakları her türlü danışmanlık giderleri, Bir firmanın marka destek programından Turquality destek programına geçmesi hâlinde yararlanabileceği toplam destek süresi 72 ay ı geçemez. 25

32 2.8. Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarları Yardımı (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 95/7 Sayılı Tebliği) Başvuru mercii : İhracatçı Birlikleri Uluslararası nitelikteki yurt içi ihtisas fuarlarının dış tanıtımının sağlanması ve uluslararası düzeyde katılımın artırılması amacına yönelik bir destektir. Müsteşarlıkça belirlenecek ölçütlere uygun yerli organizatörlerin fuar öncesinde ve fuar süresince gerçekleştirecekleri tanıtım ve promosyon faaliyetlerine ilişkin giderlerin belli bir oranı Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ndan karşılanmaktadır. Bu çerçevede; Yurt dışı tanıtım faaliyetleri ABD dolarına kadar %50 oranında Önemli alıcıların ulaşım giderleri ABD dolarına kadar %50 oranında Fuarın konusuyla ilgili seminer, konferans, panel ve ödüllü yarışma giderleri ABD dolarına kadar %50 oranında desteklenmektedir. Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Yardım (Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2004/6 Sayılı Tebliği) Başvuru mercii : İhracatçı Birlikleri Yurtdışı fuar organizasyonunu düzenlemek üzere Müsteşarlıkça görevlendirilen organizatöre katılımcı tarafından ödenecek katılım bedelinin %50 si destek kapsamında katılımcıya ödenmektedir. Destek tutarı, yurtdışı fuarın genel nitelikli Milli Katılım veya Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması halinde ABD dolarını, sektörel nitelikli Milli Katılım veya Sektörel Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması halinde ise ABD dolarını geçmemektedir. Sektörel nitelikli uluslararası fuarlara bireysel iştirak gerçekleştirilmesi durumunda; Sektörel nitelikli uluslararası fuarlar için, katılımcının ödeyeceği boş stant kirasının %50 si ABD dolarını aşmamak üzere, Sektörel nitelikli uluslararası fuarlara bireysel iştirak gerçekleştiren katılımcının Sektörel Dış Ticaret Şirketi (SDŞ) olması durumunda boş stant kirasının tamamı ve nakliye harcamalarının %75 i, ABD dolarını aşmamak üzere ödenmektedir. Diğer taraftan, organizatör tarafından yurt dışında fuar için yapılan tanıtım faaliyetlerine yönelik harcamaların %75 i yurt dışı fuarın genel nitelikli milli katılım veya Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması hâlinde ABD dolarına kadar, sektörel nitelikli milli katılım veya Sektörel Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması hâlinde ise azami ABD dolarına kadar destekten yararlandırılmaktadır. Ayrıcı, Sektörel Türk İhraç Ürünleri Fuarları ve sektörel nitelikli Milli Katılımlarda, Müsteşarlığa sunulacak tanıtım projesine verilecek ön uygunluğa istinaden, proje kapsamında yapılacak harcamaların %75 ini geçmemek üzere ABD dolarına kadar ödeme yapılmaktadır. 26

33 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Ar-Ge yardımlarının koşullarını belirleyiniz. Çevre maliyet desteklerine ilişkin yardım koşullarını belirleyiniz. Pazar araştırması yardım koşullarını belirleyiniz. Eğitim yardımı koşullarını belirleyiniz. İstihdam yardımı koşullarını belirleyiniz. Yurt dışı ofis, mağaza açma, işletme ve marka tanıtımı yardımı koşullarını belirleyiniz. Yurt dışı markalaşma ve Türk malı imajının yerleşmesine yönelik yardım koşullarını belirleyiniz. Uluslararası nitelikteki yurtiçi ihtisas fuarları yardım koşullarını belirleyiniz. Yurt dışı fuar katılımlarının desteklenmesine ilişkin yardım koşullarını belirleyiniz. Öneriler Ar-Ge yardımları koşullarının Para- Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 98/10 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. Çevre maliyet desteklerine ilişkin yardım koşullarının Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/3 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. Pazar araştırması yardım koşullarının Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/6 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. Eğitim yardımı koşullarının Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2000/2 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. İstihdam yardımı koşullarının Para- Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2000/1 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. Yurt dışı ofis, mağaza açma, işletme ve marka tanıtımı yardımı koşullarının Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2005/4 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. Yurt dışı markalaşma ve Türk malı imajının yerleşmesine yönelik yardım koşullarının Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 2006/4 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. Uluslararası nitelikteki yurt içi ihtisas fuarları yardım koşullarının Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu nun 95/7 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. Para-Kredi ve Koor.Kurulu nun 2004/6 sayılı Tebliği nde yer aldığını bilmelisiniz. 27