Türk Elektrik-Elektronik Sektörü İhracat Etki Mekanizmalarının Modellenmesi (2013_KK_01-İHRFRC)

Transkript

1 Türk Elektrik-Elektronik Sektörü İhracat Etki Mekanizmalarının Modellenmesi (2013_KK_01-İHRFRC) SPONSOR Fatih Kemal EBİÇLİOĞLU SÜREÇ SAHİBİ/ŞAMPİYON Ümit KOŞKAN PROJE LİDERİ Kutad ALPTÜRKAN 2013 EKİP ÜYELERİ Mustafa BAŞ Ebru KIYIKÇI Pelin ODACI Selim ÖZ 1

2 İÇİNDEKİLER I. TANIMLAMA 3 II. ÖLÇME 10 III. ANALİZ 22 a. LCD TV 46 i. Avrupa Birliği 51 b. BUZDOLABI 73 i. Avrupa Birliği 79 c. ÇAMAŞIR, BULAŞIK MAKİNASI 96 i. Avrupa Birliği 102 d. FIRIN, OCAK 131 i. Avrupa Birliği 136 e. KABLO 141 i. Avrupa Birliği 145 ii. Ortadoğu 156 iii. Avrasya 161 f. TRAFO JENERATÖR 168 i. Ortadoğu 171 g. SİGORTA PANO 176 i. Avrupa Birliği 179 ii. Ortadoğu 183 iii. Avrasya 187 h. ELEKTRONİK MALZEMELER 193 i. Avrupa Birliği 199 ii. Avrasya 203 IV. SONUÇLAR 208 2

3 TANIMLAMA 3

4 Bu Bölümde Projenin tanımlanması, kapsamın belirlenmesi Proje Beyan dokümanı CTQ şeması SIPOC ve süreç akışı

5 PROJE BEYANI: Problem Tanımı: Türk Elektrik, Elektronik ihracatının hangi parametrelerden etkilendiği ve etkilenme düzeyleri tanımlanmamıştır. Stratejik karar noktalarında bilgi eksikliği bulunmakta, öznel tecrübelere dayanılarak karar verilmektedir. Projenin Amacı: Global sosyo-ekonomik parametrelerin sektör ihracatına olan etkisini tanımlamak İhracat rakamlarındaki değişkenliği anlamak, veriyi bilgiye dönüştürmek Süreçteki fırsatları tespit etmek karar merciine raporlamak Kaynaklar: PASİF: Aylık TİM raporları İhracatçı Birlikleri işlem kayıtları Müşteri Tanımı: İEEMBİB Yönetim Kurulu İEEMBİB Üye Firmalar TİM, Ekonomi Bakanlığı AKTİF: Birleşmiş Milletler veritabanı TÜİK veri tabanı Akademik yayınlar Resmi kurum ve organizasyonlar Projenin Sınırları: İMMİB bünyesindeki 6 sektörden yalnızca Elektrik- Elektronik Sektörü kapsama alınmıştır. Tüm mal grupları ve bölgeler kapsam dahilindedir. Proje, etki mekanizmaları ile ilgili bulguların raporlanmasını kapsamaktadır. Kararın uygulanması durumu, yetki tanımından ötürü kapsam dışıdır.

6 CTQ: İhtiyaç Anahtar CTQ Spek. Doğru Fiyatlandırma yı sağla Doğru maliyeti öngör Rekabet edebilir kar marjını öngör Fiyatlandırma modeli p<%5 Sektör ihracatını arttır Doğru Dağıtım ı sağla Doğru bölge için uygun ürünü öngör Doğru zaman ve miktarı öngör Dağıtım modeli p<%5 Uygun Kalite yi sağla Müşteri beklentilerine uygunluğu öngör Uluslararası standartlara uygunluğu öngör Kalite modeli p<%5

7 SIPOC: SUPPLIER INPUT PROCESS OUTPUT CUSTOMER TEDARİKÇİ GİRDİ PROSES ÇIKTI MÜŞTERİ Üretici Dağıtıcı İhracatçı Bakanlıklar Sermaye Hammadde Enerji İşgücü Üretim altyapısı Talep (sipariş) Proforma fatura Gümrük evrakı İHRACAT Kar İstihdam Yatırım Döviz girişi İÇ İhracatçı Üretici Ülke Ekonomisi Devlet Kurumları DIŞ İthalatçı Pazarlama Üretim Gümrük Nakliye Tahsilat

8 SIPOC: SÜREÇ ŞEMASI - Çıktılar: SUPPLIER INPUT PROCESS OUTPUT CUSTOMER TEDARİKÇİ GİRDİ PROSES ÇIKTI MÜŞTERİ Üretici Dağıtıcı İhracatçı Bakanlıklar Sermaye Hammadde Enerji İşgücü Üretim altyapısı Talep (sipariş) Proforma fatura Gümrük evrakı İHRACAT Kar İstihdam Yatırım Döviz girişi İÇ İhracatçı Üretici Ülke Ekonomisi Devlet Kurumları DIŞ İthalatçı Pazarlama Üretim Gümrük Nakliye Tahsilat

9 SÜREÇ ŞEMASI - Girdiler: Çıktılar: ÇIKTILAR SİPARİŞ: Doğru fiyat Uygun miktar ÜRÜN: Min. maliyet Uygun kalite GÜMRÜKLENMİŞ MAL: Mevzuata Uygun TESLİMAT: Düşük maliyet Zamanında Hasarsız Döviz Pazarlama Üretim Gümrük Nakliye Tahsilat Dış pazar büyüklüğü Bölgesel SAGP GSMH Parite-kur Emtia fiyatları Endeksler GİRDİLER Hammadde fiyat İşgücü fiyat Enerji fiyat İthalata bağımlılık oranı Kapasite kullanım oranı Üretim verimliliği Mevzuat Nakliye süresi Nakliye birim fiyatı Tahsilat süresi Tahsilat başarı oranı

10 ÖLÇME 10

11 Bu Bölümde Türkiye geneli ihracat rakamları Türkiye elektrik ve elektronik sektörü ihracat rakamları Hedef mal ve ülke gruplarının belirlenmesi

12 İHRACAT RAKAMLARI: İthalat, İhracat & Denge (Türkiye Genel Rakamları) Variable İthalat(mio$) İhracat(mio$) CariAcik(mio$) 150 mio $ Yıllar

13 İMMİB İHRACATI: İMMİB 6 Sektör İçin İhracat Rakamları Variable ÇELİK DEMİR KİMYA ELEKTRİK MADEN MÜCEVHER mio $ Yıl

14 ELEKTRİK SEKTÖR İHRACATI: Elektrik Sektör İhracatı (krizden önce&krizden sonra) once sonra 1 UCL= _ X=8108 mio $ LCL= Yil

15 SEKTÖR ODAK MAL GRUPLARI: ihracat ihracat Mal Grupları Detay Mal Grupları Mal Grupları Önceliklendirme ( ) ÜstGrup LCD TV BUZDOLABI VE SOĞUTUCULAR 8 Ana Mal Grubu ALÇAK GERİLİM ENERJİ KABLO LARI TRA NSF ORMA TÖRLER,ENDÜKTÖ RLER ÇAMAŞIR MAKİNALARI FIRINLAR VE OCAKLAR SİGORTALAR, AYIRICI VE KE SİCİ CİHAZ LAR PANO LAR DİĞER (E LEKTRİK ELEKTRO NİK MALZEMELER) LCD TV-Panel Kablo Buzdolabı Trafo-Jeneratör Çamaşır - Bulaşık Mak. Sigorta-Pano Fırın-Ocak Elektronik Malzemeler Aydınlatma Cih Ölçü Cihaz ları Küçük Ev Aletleri BULAŞIK MAKİNALARI KOMBİ TV ALICILARI O RTA VE YÜKSEK GERİLİM ENERJİ KABLO LARI ELEKTROJEN GRUPLA RI VE KONVERTÖRLERİ LCD P ANEL DO NDURUCULAR AYDINLATMA CİHAZLARI Toplam ihracatın %84 ü Ö LÇÜ CİHAZLARI VE ALETLERİ KÜÇÜK EV ALETLERİ ELEKTRİK ENERJİS İ EMA YE BOBİN TELLERİ ZAY IF AKIM VE TE LEKOMÜNİKASYO N KABLO LARI ELEKTRİK MOTORLA RI VE JENERA TÖRLER Elektrik Enerjisi Bilgi İşlem Mak Other Genel Toplam Percent BİLGİ-İŞLEM MAKİNALARI VE BUNLARA AİT BİRİMLER TIBBİ ALET VE CİHAZLAR KOAKSİYEL KABLOLAR BAĞLANTI PARÇALI İLE TKENLER O ther Genel Toplam PercentCum 15% Cum %

16 SEKTÖR ODAK MAL GRUPLARI: Data TR Elektrik Sektör İhracatı (mio $) Alt Gruplar Bazında ( ) Variable Buzdolabı Çamaşır - Bulaşık Mak. Elektronik Malzemeler Fırın-Ocak Kablo LCD TV-Panel Sigorta-Pano Trafo-Jeneratör Yıl

17 SEKTÖR ODAK ÜLKE GRUPLARI: İhracat - Ülke Grupları Bazında 2008_2012ihr(mio$) Toplam ihracatın %83 ü UlkeGrubu 0 Avrupa Birliği Ortadoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Afrika Asya Orta-Güney Afrika Kuzey Amerika Güney Amerika Okyanusya 2008_2012ihr(mio$) Percent 54,2 16,1 12,9 5,8 4,5 2,9 1,8 1,0 0,5 0,4 Cum % 54,2 70,3 83,2 88,9 93,4 96,3 98,1 99,1 99,6 100,0 17

18 ODAK ÜLKE-MAL GRUBU KESİŞİMLERİ: Mal Grupları Bazında Ülkelere İhracat 2008_2012ihr(mio$) MalGrubu = Buzdolabı Avrupa Birliği Ort adoğu Avrasya Serbest Böl gel er Kuzey Af rika Asya Other Avrupa Birliği Ortadoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Afri ka Asya Other MalGrubu = Çamaşır - Bulaşık Mak. UlkeGrubu MalGrubu = Diğer MalGrubu = Elektronik Malzemeler MalGrubu = Fırın-Ocak MalGrubu = Kablo MalGrubu = LCD TV-Panel MalGrubu = Sigorta-Pano MalGrubu = Trafo-Jeneratör Avrupa Bi rliği Ort adoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Af rika Asya Other UlkeGrubu Avrupa Birliği Ortadoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Afrika Asya Other 18

19 ODAK ÜLKE-MAL GRUBU KESİŞİMLERİ: Mal Grupları Bazında Ülkelere İhracat 2008_2012ihr(mio$) MalGrubu = Buzdolabı Avrupa Birliği Ort adoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Af rika Asya Other Avrupa Birliği Ortadoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Afri ka Asya Other MalGrubu = Çamaşır - Bulaşık Mak. UlkeGrubu MalGrubu = Diğer MalGrubu = Elektronik Malzemeler MalGrubu = Fırın-Ocak MalGrubu = Kablo MalGrubu = LCD TV-Panel MalGrubu = Sigorta-Pano MalGrubu = Trafo-Jeneratör Avrupa Bi rliği Ort adoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Af rika Asya Other UlkeGrubu Avrupa Birliği Ortadoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Afrika Asya Other Önemli Bölge Mal Grubu etkileşimleri

20 ODAK ÜLKE-MAL GRUBU KESİŞİMLERİ: AB Orta doğu Avrasya Diğer LCD TV X Kablo X X X Buzdolabı X Trafo & Jeneratör X Çamaşır Bulaşık Mak. Sigorta & Pano X X X Fırın & Ocak X Elektronik Malzemeler X X 20

21 Sonuçlar Bu bölümde yapılan çalışmalar kapsamında sektörün son yıllardaki ihracat profili incelenmiş olup; pareto yaklaşımı ile: Sektör ihracatının %84 ünün gerçekleştirildiği 8 ana mal grubu Sektör ihracatının %83 ünün gerçekleştirildiği 3 ülke grubu ile Mal ve ülke grubu kesişimleri tespit edilmiştir Çalışmanın bundan sonraki kısımları, pareto prensibi doğrultusunda önceliklendirilen alanlara yönelik olarak gerçekleştirilmiştir.

22 ANALİZ 22

23 Bu Bölümde Sektör ihracatının ülkelere, bölgelere göre dağılımı Bölgesel satış oranlarının karşılaştırılması Pazar büyüklüğünün ihracat hacmine etkileri Mal grubu bölge önceliklendirmesi

24 İhracatın Ülkelere Göre Dağılımı TR Elektrik Sektörü İhracatının Ülkelere Göre Dağılımı (mio$) A nderson-d arling N ormality Test A -Squared 13,89 P -V alue < 0,005 Mean 101,64 StDev 208,61 V ariance 43517,19 Skew ness 4,2870 Kurtosis 20,8044 N M inimum 0,07 1st Q uartile 6,91 M edian 36,61 3rd Q uartile 99,79 M aximum 1363,12 95% C onfidence Interv al for Mean 56,37 146,91 95% C onfidence Interv al for Median 23,17 58,78 95% Confidence Intervals 95% C onfidence Interv al for StDev 181,13 245,99 Mean Median Ülkelere göre sektör ihracatı yaklaşık ülke başına 100 milyon$ ortalama ile sağa yatık bir dağılım göstermektedir. 24

25 İhracatın Ülkelere Göre Dağılımı 225 TR Elektrik Sektör İhracatı (mio$) AB STA ve 3.Ülke Gruplarına Göre Dağılım ihracat One-way ANOVA: TRElkSekIHR$ versus AbSta3ulke Source DF SS MS F P AbSta3ulke 2 5,15373E+17 2,57687E+17 6,74 0,002 Error 81 3,09655E+18 3,82291E+16 Total 83 3,61193E ulke AB AbSta3ulke STA AB ülkelerine yapılan elektrik elektronik sektörü ihracatının ülkeler bazında ortalama değeri($) STA ve 3.ülke grubundaki ülkelere yapılan sektör ihracatından fazladır. 25

26 İhracatın Ülkelere Göre Dağılımı TR Elektrik Sektör İhracatı (mio$) Bölgesel Ülke Gruplarına Göre Dağılım ihracat Asia Central & South Africa Central & South America EU Eurasia Middle East North Africa North America One-way ANOVA: TRElkSekIHR$ versus UlkeGrb Source DF SS MS F P UlkeGrb 8 6,29542E+17 7,86928E+16 1,98 0,061 Error 75 2,98238E+18 3,97651E+16 Total 83 3,61193E+18 Oceania UlkeGrb Sektör ihracatının ülke ortalamasının bölgesel ülke gruplarına göre fark gösterdiği görülmektedir. 26

27 ChiSq KARŞILAŞTIRMASI (ülkeler): ChiSq mal & ülke Açıklama Asya Avrasya Avrupa Birliği Buzdolabı Çamaşır - Bulaşık Mak. Elektronik Malzemeler Fırın-Ocak Kablo LCD TV-Panel Sigorta-Pano Trafo- Jeneratör Diğer Güney Amerik a Kuzey Afrika Kuzey Amerik a Okyanu sya Ortadoğ u Orta- Güney Afrika Serbest Bölgele r gözlem tahmin 180,78 811, ,92 32,67 283,84 63,66 24, ,37 110,99 363,12 ChiSq 94,61 228,59 238,57 0,57 57,86 374,15 0,40 135,10 48,00 96,43 gözlem tahmin 153,77 690, ,29 27,79 241,43 54,15 21,15 863,66 94,41 308,87 ChiSq 32,57 137,82 486,22 1,87 48,70 13,61 152,81 408,07 1,15 57,16 gözlem tahmin 61,77 277, ,50 11,16 96,99 21,75 8,50 346,95 37,93 124,08 ChiSq 186,14 10,76 25,24 0,06 3,73 166,85 2,38 72,82 0,93 78,87 gözlem tahmin 80,03 359, ,95 14,46 125,65 28,18 11,01 449,49 49,13 160,75 ChiSq 2,12 137,95 17,39 1,38 0,23 26,22 71,19 166,40 13,62 98,37 gözlem tahmin 254, , ,22 46,06 400,12 89,74 35, ,32 156,46 511,88 ChiSq 5,62 23,13 316,81 0,02 0,01 60,60 27, ,29 71,20 28,54 gözlem tahmin 294, , ,11 53,28 462,86 103,81 40, ,74 180,99 592,13 ChiSq 241,45 612, ,57 47,45 306,84 101,82 27, ,70 165,34 28,92 gözlem tahmin 145,50 653, ,31 26,30 228,45 51,24 20,01 817,23 89,33 292,26 ChiSq 27,71 663,96 411,84 10,61 76,90 13,44 6,06 15,29 1,05 39,72 gözlem tahmin 157,27 706, ,36 28,42 246,93 55,38 21,63 883,33 96,56 315,90 ChiSq 216,98 52, ,16 17,93 71,71 0,79 0, ,90 222,10 4,60 gözlem tahmin 176,24 791, ,35 31,85 276,72 62,07 24,24 989,90 108,21 354,01 ChiSq 152,15 153,55 384,91 0,15 15,40 20,80 2,16 128,82 5,87 103,04 Total Chi-Sq = 15826,572; DF = 72; P-Value = 0,000 Total Beklenenin üzerinde gerçekleşmeler Beklenenin altında kalan gerçekleşmeler Beklentilerden farklı gerçekleşme (mal grb) LCD TV Trafo Jeneratör Beklentilerden farklı gerçekleşme (ülke grb) Avrupa Birliği Ortadoğu

28 ChiSq KARŞILAŞTIRMASI ( ): ChiSq mal & yıl Buzdolabı Çamaşır - Bulaşık Mak. Elektronik Malzemeler Fırın-Ocak Kablo LCD TV-Panel Sigorta-Pano Trafo- Jeneratör Diğer Açıklama 2008 Yılı İhracat 2009 Yılı İhracat 2010 Yılı İhracat 2011 Yılı İhracat 2012 Yılı İhracat Total gözlem tahmin 1.689, , , , ,83 ChiSq 10,16 46,14 3,77 12,21 1,59 gözlem tahmin 1.954, , , , ,51 ChiSq 29,14 9,28 9,49 0,68 1,70 gözlem tahmin 1.042,99 921, , , ,54 ChiSq 14,51 8,65 0,29 7,68 14,07 gözlem tahmin 1.199, , , , ,41 ChiSq 3,23 0,81 0,07 0,29 2,69 gözlem tahmin 1.019,77 901, , , ,33 ChiSq 3,74 9,97 0,00 1,25 0,02 gözlem tahmin 965,16 852,94 968, , ,95 ChiSq 0,88 0,92 1,70 0,10 0,82 gözlem tahmin 531,49 469,69 533,35 612,56 645,91 ChiSq 0,04 1,20 0,56 0,68 0,98 gözlem tahmin 410,08 362,40 411,52 472,64 498,37 ChiSq 2,18 0,42 0,32 0,66 0,27 gözlem tahmin 1.163, , , , ,16 ChiSq 10,85 4,68 0,02 2,03 0,02 Total Kriz dönemi dengesizlikler Chi-Sq = 220,739; DF = 32; P-Value = 0,000

29 DÜNYA PAZARI DEĞİŞİM: TR Elektrik Elektronik İhracatı (mio$) önce sonra 1 UC L= _ X=8108 mio$ LC L= YIL Elektrik Elektronik Sektör Pazar Büyüklüğü(mio$) mio$ önce 1 1 sonra UC L= _ X= LC L= YIL

30 TR PAZAR PAYI DEĞİŞİM: Elektrik Sektörü Dünya Pazarında TR PazarPayı 0,35% pazar payı (%) 0,30% 0,25% 0,20% 0,15% UCL=0,29% _ X=0,23% LCL=0,17% 0,10% YIL

31 PAZAR BÜYÜKLÜĞÜNÜN ETKİSİ -Dünya- Sektör İhracatının Dünya Sektörel Pazar Büyüklüğü ile İlişkisi Sektörİhr(mio$) = , SektörelPazar(mio$) S 1127,60 R-Sq 88,8% R-Sq(adj) 87,6% Sektörİhr(mio$) Predicted Values for New Observations New Obs Fit SE Fit 95% CI 95% PI (20505; 30086) (19868; 30723) Values of Predictors for New Observations New Obs SektörelPazar(mio$) Sektör ihracatındaki artış, pazar büyüklüğüyle %87,6 oranında ilişkilidir Sistemin dengesinin bu şekilde devam etmesi halinde 2023 yılında beklenen sektörel pazar büyüklüğüne (7, trilyon$) karşılık Sektör ihracatının %95 olasılıkla 20 SektörelPazar(mio$) ila 30 milyar $ arasında gerçekleşeceği hesaplanmaktadır.

32 AB PAZARI DEĞİŞİM: AB'ye Elektrik Elektronik İhracatı (mio$) Individual Value önce sonra 1 1 UC L=6680 _ X=4961 LC L= YIL AB Sektörel Dünya Pazarı önce sonra UC L= Individual Value _ X= LC L= YIL

33 ORTADOĞU PAZARI DEĞİŞİM: Ortadoğu Elektrik Elektronik İhracatı (mio$) Individual Value önce YIL sonra UC L=1816 _ X=1216 LC L= Ortadoğu Sektörel Dünya Pazarı Individual Value önce 1 1 sonra UC L=66512 _ X= YIL LC L=1369

34 AVRASYA PAZARI DEĞİŞİM: Avrasya Elektrik Elektronik İhracatı (mio$) 2000 önce sonra 1 Individual Value UC L=1665 _ X=963 LC L= YIL Avrasya Sektörel Dünya Pazarı önce sonra 1 UC L= Individual Value _ X=96761 LC L= YIL

35 PAZAR BÜYÜKLÜĞÜNÜN ETKİSİ -Bölgeler- -Dünya- Ihr(mio$)Avrupa Birliği Sektör Ihracatı (mio$) Ihr(mio$)Avrasya Avrupa Birliği İhracat & Pazar Büyüklüğü Ihr(mio$)Avrupa Birliği = , PazarBuy(mio$)Avrupa Birliği + 0, PazarBuy(mio$)Avrupa Birliği**2-0, PazarBuy(mio$)Avrupa Birliği** Sektör İhracatı & Dünya Pazar Büyüklüğü PazarBuy(mio$)Avrupa Birliği Sektörel Pazar Büyüklüğü (mio$) Sektör ihracatındaki artış, pazar Error büyüklüğüyle %98,9 Total oranında açıklanabilmektedir PazarBuy(mio$)Avrasya S 286,172 R-Sq 98,7% R-Sq(adj) 98,5% Analysis of Variance Source DF SS MS F P Regression ,56 0,000 Error Total Avrasya İhracat & Pazar Büyüklüğü Ihr(mio$)Avrasya = - 184,9 + 0, PazarBuy(mio$)Avrasya S 59,9717 R-Sq 98,8% R-Sq(adj) 98,7% Analysis of Variance Source DF SS MS F P Regression ,51 0,000 Ihr(mio$)Ortadoğu Ortadoğu İhracat & Pazar Büyüklüğü Ihr(mio$)Ortadoğu = - 258,1 + 0,02328 PazarBuy(mio$)Ortadoğu S 413,326 R-Sq 99,1% R-Sq(adj) 98,9% Polynomial Regression Analysis: Sektörİhracatı(mio$) versus SektörelPazarBüyüklüğü(mio$) PazarBuy(mio$)Ortadoğu The regression equation is Sektörİhracatı(mio$) = , SektörelPazarBüyüklüğü(mio$) + 0, SektörelPazarBüyüklüğü(mio$)**2-0, SektörelPazarBüyüklüğü(mio$)**3 S = 413,326 R-Sq = 99,1% R-Sq(adj) = 98,9% S 344,639 R-Sq 80,7% R-Sq(adj) 79,7% Analysis of Variance Source DF SS MS F P Regression ,40 0,000 Error Total Bölgeler bazındaki ihracat rakamları ile bölgelerdeki sektörel pazar büyüklüğü arasında güçlü bir ilişki Analysis of Variance Source bulunduğu DF görülmektedir. SS MS F P Regression ,28 0,000 Error Total

36 PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ Bölge*MalGrubu Mal Grupları Bazında Ülkelere İhracat 2008_2012ihr(mio$) MalGrubu = Buzdolabı Avrupa Birliği Ort adoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Af rika Asya Other Avrupa Birliği Ortadoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Afri ka Asya Other MalGrubu = Çamaşır - Bulaşık Mak. UlkeGrubu MalGrubu = Diğer MalGrubu = Elektronik Malzemeler MalGrubu = Fırın-Ocak MalGrubu = Kablo MalGrubu = LCD TV-Panel MalGrubu = Sigorta-Pano MalGrubu = Trafo-Jeneratör Avrupa Bi rliği Ort adoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Af rika Asya Other UlkeGrubu Avrupa Birliği Ortadoğu Avrasya Serbest Bölgeler Kuzey Afrika Asya Other Önemli Bölge Mal Grubu etkileşimleri

37 Avrupa Birliği & LCD, Buzdolabı, Kablo 800 AB Buzdolabı İhracat & PazarBüyüklüğü Ihr(mio$)Buzdolabı = - 52,4 + 0,00265 PazarBuy(mio$)Buzdolabı + 0, PazarBuy(mio$)Buzdolabı**2 S 87,5099 R-Sq 93,2% R-Sq(adj) 92,4% 800 AB Kablo İhracat & PazarBüyüklüğü Ihr(mio$)Kablo = - 36,97 + 0,01471 PazarBuy(mio$)Kablo S 43,1192 R-Sq 97,1% R-Sq(adj) 97,0% Ihr(mio$)Buzdolabı Ihr(mio$)Kablo PazarBuy(mio$)Buzdolabı PazarBuy(mio$)Kablo AB LCD TV İhracat & PazarBüyüklüğü Ihr(mio$)LCD TV-Panel = - 898,0 + 0,09201 PazarBuy(mio$)LCD TV-Panel - 0, PazarBuy(mio$)LCD TV-Panel**2 Ihr(mio$)LCD TV-Panel S 352,648 R-Sq 87,3% R-Sq(adj) 85,9% Avrupa Birliği nde LCD TV ihracatının talebe uygun şekilde büyüme göstermediği görülmektedir. Diğer mal grupları için bölgede güçlü pozitif ilişki bulunmaktadır PazarBuy(mio$)LCD TV-Panel 80000

38 Ortadoğu-Avrasya & Kablo, Trafo Ortadoğu Kablo İhracat & PazarBüyüklüğü Ihr(mio$)Kablo = - 50,19 + 0,1604 PazarBuy(mio$)Kablo - 0, PazarBuy(mio$)Kablo**2 Ortadoğu Trafo-Jeneratör İhracat & PazarBüyüklüğü Ihr(mio$)Trafo-Jeneratör = - 105,8 + 0,1825 PazarBuy(mio$)Trafo-Jeneratör - 0, PazarBuy(mio$)Trafo-Jeneratör**2 600 S 83,9489 R-Sq 84,9% R-Sq(adj) 83,2% 480 S 71,9144 R-Sq 86,3% R-Sq(adj) 84,7% Ihr(mio$)Kablo Ihr(mio$)Trafo-Jeneratör PazarBuy(mio$)Kablo PazarBuy(mio$)Trafo-Jeneratör 4800 Avrasya Trafo-Jeneratör İhracat & PazarBüyüklüğü Ihr(mio$)Trafo-Jeneratör = - 15,81 + 0,01442 PazarBuy(mio$)Trafo-Jeneratör + 0, PazarBuy(mio$)Trafo-Jeneratör**2 Ihr(mio$)Trafo-Jeneratör S 7,30223 R-Sq 98,9% R-Sq(adj) 98,8% Ortadoğu da Kablo mal grubu için pazarın doyma noktasına yaklaştığı görülmektedir. Tüm modeller için p = 0 olarak hesaplanmıştır PazarBuy(mio$)Trafo-Jeneratör 12000

39 Sonuçlar Bu bölümde yapılan çalışmalar kapsamında: Öncelikle sektör mal gruplarındaki dengesizlikler Chi-Sq testi ile analiz edilmiş, son 5 yıllık ihracat verileri ele alındığında dalgalanmanın en çok olduğu mal gruplarının Trafo ve LCD TV ürün grupları olduğu, bölgeler açısından bakıldığında ise Ortadoğu ve AB ülkelerinin beklenenden farklı gerçekleşmeler gösterdiği görülmektedir. Bu durumun bölgedeki siyasi ve ekonomik dalgalanmanın yanı sıra, bu bölgelere yapılan ihracat hacminin görece yüksek olmasından kaynaklanmakta olduğu düşünülmektedir. Ayrıca kriz döneminin özellikle Buzdolabı, Çamaşır ve Bulaşık Makineleri ihracatımızda oransal dalgalanmalara yol açtığı görülmektedir.

40 Sonuçlar Pazar büyüklüğünün, ihracat miktarına etkisinin incelendiği bölümde son 20 yıllık ihracat verileri üzerinden yapılan analizlerde Sektör ihracatının dünya pazar büyüklüğüne ciddi şekilde bağlı olduğu dengenin bu şekilde devam etmesi halinde, 2023 yılı sektör ihracatının %95 ihtimalle 20 milyar ile 31milyar $ arasında gerçekleşeceği hesaplanmaktadır. Odak mal grupları ve bölgeler ele alınarak yapılan çalışmalarda, Kablo-Ortadoğu ve LCD TV-AB eşleşmelerinde pazar büyüklüğünün belli ölçeğin üzerine çıktığı yıllarda, ihracatın talebi yakalayamadığı görülmektedir.

41 bir ülkeye belli bir mal grubunda ihracat miktarımızı etkileyen faktörler nelerdir?

42 MAL GRUPLARI BAZINDA DETAY ANALİZLER 42

43 Bu Bölümde Önceki bölümde toplam sektör ihracatının %84 ünü kapsadığı hesaplanan LCD TV Buzdolabı Çamaşır/Bulaşık Makineleri Fırın/Ocak Kablo Trafo/Jeneratör Sigorta/Pano Elektronik Malzemeler mal grupları için yapılan detaylı analizler gösterilmektedir.

44 Yöntem Çeşitli ülkelere gerçekleştirilen ihracatın, ülkelerin ekonomik ve demografik faktörlerinden ne şekilde etkilendiği üzerine çeşitli hipotezler incelenmiştir. Çalışmada sektörel dünya ticaretinin %90 ını gerçekleştiren ülkeler ve 1 milyar USD$ üzerinde pazar özelliği gösteren ülkeler listesinin kombinasyonundan oluşan 84 ülkelik liste esas alınmıştır. Bölgesel analizlerde veri sayısını arttırmak için 169 ülkelik genişletilmiş liste kullanılmıştır. Her ülke için kayıtlı 115 faktörün ülkeye yapılan TR ihracatına etkisi incelenmiştir. Faktörler, ülkelerin dış ticaret rakamları, ilgili mal gruplarında Türkiye ile gerçekleştirmiş oldukları ticaret ve ülkelerin nüfus, SAGP, GSMH, OECD Risk sınıflaması gibi ekonomik ve demografik özelliklerini kapsamaktadır. Verilerine ulaşılamayan ülkeler çalışma kapsamı dışında bırakılmıştır yılı verileri esas alınmıştır.

45 Yöntem Her mal grubu için, faktörlerden ihracat rakamına en çok etkili olanlar Regresyon ve Anova analizleri ile tespit edilmiştir. Etkili olduğu tespit edilen parametrelerin ihracat hacmine etkileri modellenmeye çalışılmıştır. Gereken durumlarda ilgili ülkenin pazar büyüklüğünü etkileyen faktörler de ayrıca modellenmiştir. Modelin başarılı olduğu durumlarda, istatistiksel modelin sonucu ile, ilgili ülkeye gerçekleştirilen ihracat karşılaştırılarak, yüksek ithalat potansiyeli gösteren ülkeler tespit edilmeye çalışılmıştır. Potansiyel bulunduğu hesaplanan ülkelerde, son tüketiciye yönelik ürünler için, pazara girecek doğru ürünün özelliklerini tespit etmek amacıyla GLM teknikleri kullanılmıştır. İhracat birim fiyatlarının, söz konusu ülkenin ithalat birim fiyatlarına göre nasıl konumlandığı ile AB ve STA özelliğinin etkileri analiz edilmiştir. Mal grupları için önemli pazarlar ayrıca değerlendirilmiştir.

46 LCD TV 46

47 LCD TV İhracatının Modellenmesi Regression Analysis: TR LCD İhracatını ($) Etkileyen Parametreler The regression equation is TRLCDIHR$ = ,12 TRBuzdolabiIHR$ Predictor Coef SE Coef T P Constant ,60 0,114 TRBuzdolabiIHR$ 2, , ,03 0,000 S = R-Sq = 87,6% R-Sq(adj) = 87,4% TR LCD ihracatı Buzdolabı mal grubundaki ihracat ile yoğun şekilde ilişkilidir. LCD TV mal grubunda ihracat potansiyelinin yüksek olduğu hesaplanan ülkeler listedeki gibidir 47

48 LCD TV İhracatının Modellenmesi LCD ürün grubunda yüksek ihracat potansiyeli bulunduğu hesaplanan ülkeler yandaki listede gösterilmektedir. Potansiyel ülkeler, regresyon modelinin çıktısı ile ülkeye gerçekleştirilen ihracatın karşılaştırılması sonucunda belirlenmiştir Ülke İhracat (hesaplanan) mio$ İhracat (gerçekleşen) mio$ Fark mio$ France 303,79 196,36-107,42 Iran 63,94 2,07-61,87 USA 63,27 7,63-60,35 Israel 52,83 0,78-45,20 Algeria 42,25 1,73-38,64 Morocco 40,77 4,18-38,51 Libya 31,74 0,15-30,49 Portugal 31,22 11,05-25,14 Italy 150,23 1,56-20,88 48

49 LCD TV Birim Fiyat Analizi Paired T-Test and CI: LCDITHbf; TRLCDIHRbf Paired T for LCDITHbf - TRLCDIHRbf N Mean StDev SE Mean LCDITHbf 84 30,4 27,4 3,0 TRLCDIHRbf 84 43,3 114,5 12,5 Difference 84-12,9 116,4 12,7 95% CI for mean difference: (-38,1; 12,4) T-Test of mean difference = 0 (vs not = 0): T-Value = -1,01 P-Value = 0,314 Yukarıdaki analizde LCD TV mal grubunda ülkeler bazında alım fiyatları, ülkelere yapılan TR İhracat birim fiyatları ile karşılaştırılmıştır. TR ihracat birim fiyatlarının ülkelerin alım fiyatları ile paralellik gösterdiği anlaşılmaktadır. 49

50 LCD TV - Pazarlar TR LCD İhracatının Dağılımı ($) One-way ANOVA: TRLCDIHR$ versus AbSta3ulke Source DF SS MS F P AbSta3ulke 2 7,69439E+16 3,84720E+16 9,05 0,000 Error 81 3,44283E+17 4,25040E+15 Total 83 4,21226E+17 ihracat ulke AB AbSta3ulke STA Bu mal grubunda AB ülkelerine yapılan ihracatın ülkeler bazında ortalama değeri($) STA ve 3.ülke grubu ülkelere yapılan sektör ihracatından fazladır. Sonraki bölümde, AB ülke grubundaki ihracat modeli daha detaylı olarak incelenecektir. 50

51 LCD TV avrupa birliği 51

52 LCD TV İhracat Modeli (AB) TR LCD İhracatı ve SAGP İlişkisi TRLCDIHR$ = , SAGP S R-Sq 80,7% R-Sq(adj) 80,0% TRLCDIHR$ Regression Analysis: TRLCDIHR$ versus SAGP The regression equation is TRLCDIHR$ = , SAGP S = R-Sq = 80,7% R-Sq(adj) = 80,0% 0 5,0000E+11 1,0000E+12 1,5000E+12 2,0000E+12 2,5000E+12 3,0000E+12 3,5000E+12 SA GP AB ülkelerine yapılan LCD TV ihracatının, ihracat yapılan ülkenin Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) ile yüksek düzeyde ilişkisi olduğu görülmektedir. 52

53 LCD TV İhracat Modeli (AB) LCD ürün grubunda AB pazarı ele alındığında yüksek ihracat potansiyeli bulunduğu hesaplanan ülkeler yandaki listede gösterilmektedir. Potansiyel ülkeler, regresyon modelinin çıktısı ile ülkeye gerçekleştirilen ihracatın karşılaştırılması sonucunda belirlenmiştir Ülke İhracat (hesaplanan) mio$ İhracat (gerçekleşen) mio$ Fark mio$ Italy 232,33 129,36-102,97 France 273,94 196,36-77,58 Netherlands 76,79 19,22-57,56 Belgium 43,01 4,97-38,03 Portugal 23,70 6,08-17,62 Austria 33,52 16,66-16,86 Germany 380,32 364,09-16,23 Hungary 16,17 7,52-8,65 Poland 82,78 75,59-7,18 Denmark 19,67 12,83-6,84 Finland 16,09 10,26-5,82 Romania 31,31 27,06-4,25 Greece 29,13 26,91-2,22 53

54 LCD TV Birim Fiyat Analizi (AB) Paired T-Test and CI: LCDITHbf; TRLCDIHRbf Paired T for LCDITHbf - TRLCDIHRbf N Mean StDev SE Mean LCDITHbf 27 30,6 4,3 0,8 TRLCDIHRbf 27 52,7 154,1 29,6 Difference 27-22,1 155,0 29,8 95% CI for mean difference: (-83,5; 39,2) T-Test of mean difference = 0 (vs not = 0): T-Value = -0,74 P-Value = 0,465 Yukarıdaki analizde LCD TV mal grubunda AB ülkeleri bazında alım fiyatları, ülkelere yapılan TR İhracat birim fiyatları ile karşılaştırılmıştır. TR ihracat birim fiyatlarının ülkelerin alım fiyatları ile paralellik gösterdiği anlaşılmaktadır. 54

55 LCD TV fransa Ürün bazında pazar fiyat ve ürün özelliklerinin karşılaştırılması 55

56 LCD TV Fransa Pazarı General Linear Model: Fiyat(Euro) versus SesliKomut Factor Type Levels Values SesliKomut fixed 2 Var; yok Analysis of Variance for Fiyat(Euro), using Adjusted SS for Tests Source DF Seq SS Adj SS Adj MS F P EkranGenişliği(inç) ,87 0,000 Hz ,90 0,002 SesliKomut ,87 0,000 Error Total S = 769,024 R-Sq = 79,25% R-Sq(adj) = 77,90% Fiyatı etkileyen parametreler ve etki modeli yukarıdaki gibidir. 56

57 LCD TV Fransa Pazarı 57 LCD TV ürün grubunda, Fransa pazarında ürünün fiyatını en çok etkileyen parametrelerin «Ekran Genişliği» ve «Sesli komut özelliği» olduğu, ürünün «Görüntü yenileme frekansı»nın da etkili olduğu anlaşılmaktadır.

58 LCD TV Fransa Pazarı Ana Etkiler Data Means Hz SesliKomut Mean EkranGenişliği(inç) 200 V ar y ok Sesli komut alabilme özelliği ile Görüntü yenileme frekansının yüksek olması özelliklerinin Fransa pazarında tercih edilmekte olduğu görülmektedir. 58

59 LCD TV Fransa Pazarı 6000 Fiyat(Euro) vs EkranGenişliği(inç) 5000 Fiyat(Euro) EkranGenişliği(inç) Pazarda ürünün fiyatı, «Ekran Büyüklüğü» ile birlikte grafikte görüldüğü şekilde artış göstermektedir. 59

60 LCD TV Fransa Pazarı Fiyat(Euro) vs EkranGenişliği(inç) - Sesli Komut Özelliği SesliKomut Var yok 4000 Fiyat(Euro) EkranGenişliği(inç) Sesli komut özelliği LG markasının geniş ekranlı (+50inç) ürünlerinde bulunmakta ve fiyatı önemli ölçüde etkilemektedir. 60

61 LCD TV Fransa Pazarı 200 Hz in yüksek ekran genişliği bulunan ürünlerde yoğunlukla tercih edildiği görülmektedir. 61

62 LCD TV Fransa Pazarı Plazma ürün tipi, daha geniş ekran boyutunda, daha uygun fiyatlı olarak pazarda yer bulmaktadır. 62

63 LCD TV Fransa Pazarı Fiyat(Euro) vs EkranGenişliği(inç) - Enerji verimlilik sınıfı EnerjiVerimlilik 2A 3A A B C Fiyat(Euro) EkranGenişliği(inç) Özellikle geniş ekran ürünlerde B enerji sınıfının, küçük ekranlarda ise A sınıfının yoğun olduğu görülmektedir inç arasında ise «enerji verimlilik sınıfı» parametresinin fiyat üzerinde pek de etkili olmadığı görülmektedir. 63

64 LCD TV Fransa Pazarı Fiyat(Euro) Fiyat(Euro) vs EkranGenişliği(inç) Marka BRA NDT GRUNDIG HAIER JVC LG PANASONIC PHILIPS PRO LINE SAMSUNG SONY TCL TOSHIBA EkranGenişliği(inç) Aynı tabloya marka bilgileri eklendiğinde, firmaların pazarda farklı ekran boyutu seçenekleriyle konumlandığı görülmektedir. LG pazarda yüksek ekran ve yüksek fiyatlı ürünlerle yer alırken, Panasonic aynı ölçülerde daha ekonomik seçenek sunmaktadır. 64

65 LCD TV italya Ürün bazında pazar fiyat ve ürün özelliklerinin karşılaştırılması 65

66 LCD TV İtalya Pazarı General Linear Model: Fiyat(Euro) versus EnerjiVerimlilik Factor Type Levels Values EnerjiVerimlilik fixed 4 1; 2; 3; 4 Analysis of Variance for Fiyat(Euro), using Adjusted SS for Tests Source DF Seq SS Adj SS Adj MS F P EkranGenişliği(inç) ,86 0,000 EnerjiVerimlilik ,41 0,091 Error Total S = 828,010 R-Sq = 68,04% R-Sq(adj) = 62,92% Term Coef SE Coef T P Constant -2226,5 565,2-3,94 0,001 EkranGenişli 81,42 12,58 6,47 0,000 Fiyatı etkileyen parametreler ve etki modeli yukarıdaki gibidir. 66

67 LCD TV İtalya Pazarı İTALYA/LCD TV - Pazarı etkileyen faktörler EnerjiVerimlilik 9,8% Category EkranGenişliği(inç) Diğer EnerjiVerimlilik Diğer 33,7% EkranGenişliği(inç) 56,5% 67 LCD TV ürün grubunda, İtalya pazarında ürünün fiyatını en çok etkileyen parametrenin «Ekran Genişliği» olduğu «Enerji Verimlilik Sınıfı» nin ikinci sırada etkili olduğu anlaşılmaktadır. Fiyatı etkileyen parametrelerin %34 lük kısmını açıklayabilmek için, ilave çalışma yapılası gerekmektedir.

68 LCD TV İtalya Pazarı Ana Etkiler Data Means 7000 EnerjiVerimlilik EkranGenişliği(inç) Fiyat (ort) İtalya pazarında müşteri talebini «Ekran Büyüklüğü» ile «Enerji Verimlilik Sınıfı» parametreleri etkilemektedir. Fransa nın aksine, «Marka» müşteri tercihini etkileyen ana faktörlerden biri değildir. 68

69 LCD TV İtalya Pazarı Ekran büyüklüğü ile fiyatın güçlü şekilde ilişkili olduğu görülmektedir. Artış, 50 inç civarına kadar doğrusala yakın seyretmekte, bu baremin üzerinde üstel bir yapı sergilemektedir. 69

70 LCD TV İtalya Pazarı Fiyat(Euro) vs EkranGenişliği(inç) - Markalar Fiyat(Euro) Marka HAIER LG PANASONIC PHILIPS SAMSUNG SHARP SONY TOSHIBA Ekran Genişliği(İNCH) Pazarda marka etkisi çok güçlü değildir. Daha çok veri kullanılarak ve inç arası ekran büyüklüğü bulunan kayıtlar için yapılan ilave analizlerde, Samsung un düşük ekranda daha düşük, geniş ekranda daha yüksek fiyat politikası uyguladığı görülmektedir. Sony de aynı trend gözlenmemektedir. Çin de Haier markasıyla pazarın uygun fiyatlı bölümünde konumlanmaktadır. 70

71 LCD TV İtalya Pazarı Grafikte, yalnızca inç arasındaki kayıtların inceleme sonuçları verilmiştir. Pazarı en çok etkileyen ikinci faktör «Enerji Verimlilik Sınıfı» olarak ortaya çıkmaktadır. Pazarda A ile A++ enerji sınıfının farkı belirgindir. 71

72 Sonuçlar TR nin ülkeye LCD TV ihracat hacmi, TR Buzdolabı ihracatı ile ilişkilidir. Ülkenin LCD TV mal grubundaki ithalat kapasitesi SAGP parametresi ile güçlü şekilde ilişkilidir. LCD TV ürün grubunda ana pazar AB ülke grubudur. Bölgedeki ihracat kapasitesi ülkenin SAGP parametresi ile güçlü şekilde ilişkilidir. Dünya genelinde ve AB ülke grubunda TR ihracat birim fiyatı pazarın alım fiyatı ile paraleldir. Ürün özellikleri ve müşteri tercihleri açısından FRANSA ve İTALYA pazarları incelenmiştir. Ekran boyutu nun fiyatı etkileyen en önemli faktör olduğu görülmektedir. İtalya da «Enerji Verimliliği» de fiyatı etkileyen faktörler açısından öne çıkmaktadır.

73 BUZDOLABI 73

74 Buzdolabı İhracat Modeli Regression Equation Regression Analysis: TR Buzdolabı İhracatını ($) Etkileyen Parametreler TRBuzdolabiIHR$ = ,00837 BuzdolabiITH$ + 1,00 TRCamBulMakIHR$ Predictor Coef SE Coef T P Constant ,81 0,422 BuzdolabiITH$ 0, , ,60 0,001 TRCamBulMakIHR$ 1, , ,70 0,000 S = R-Sq = 93,3% R-Sq(adj) = 93,1% TR Buzdolabı ihracatı ülkeye Çamaşır/Bulaşık Makine mal grubunda gerçekleştirilen ihracat ve ülkenin yıllık toplam Buzdolabı ithalatı ile yoğun şekilde ilişkilidir. Ülke bazında Buzdolabı mal grubunda TR ihracat miktarının, ülkenin bu mal grubundaki dünya ithalatına paralel değiştiği anlaşılmaktadır. Ülkenin Buzdolabı mal grubunda dünya ithalat büyüklüğünü etkileyen faktörler sonraki bölümde incelenmiştir. 74

75 Buzdolabı İhracat Modeli Regression Analysis: Ülkenin Buzdolabı İthalatını ($) Etkileyen Parametreler The regression equation is BuzdolabiITH$ = GSYHbuyume + 0, SAGP ElkTükKisiBasi Predictor Coef SE Coef T P Constant ,48 0,632 GSYHbuyume ,75 0,007 SAGP 0, , ,33 0,000 ElkTükKisiBasi ,35 0,021 S = R-Sq = 69,5% R-Sq(adj) = 68,3% Ülkenin Buzdolabı ithalat pazar büyüklüğü, GSYH SAGP ve Kişi başı elektrik tüketimi parametreleri ile ilişkilidir. Buzdolabı ihracatının, ülkenin Buzdolabı ithalat pazar büyüklüğü ile ilişkili olduğu göz önüne alındığında, yukarıdaki parametrelerin de dolaylı olarak TR Buzdolabı ihracatını etkilemekte olduğu söylenebilir. 75

76 Buzdolabı İhracat Modeli Buzdolabı ürün grubunda yüksek ihracat potansiyeli bulunduğu hesaplanan ülkeler yandaki listede gösterilmektedir. Potansiyel ülkeler, regresyon modelinin çıktısı ile ülkeye gerçekleştirilen ihracatın karşılaştırılması sonucunda belirlenmiştir Ülke İhracat (hesaplanan) mio$ İhracat (gerçekleşen) mio$ Fark mio$ Spain 102,04 55,21-46,82 Poland 40,62 23,59-17,03 South Africa 14,64 0,30-14,35 Australia 14,27 3,62-10,65 France 152,76 145,47-7,29 Austria 13,39 6,26-7,14 Italy 79,84 73,07-6,77 Egypt 10,35 4,17-6,17 Japan 6,18 0,01-6,17 Belgium 16,09 11,02-5,07 Romania 21,39 16,66-4,73 76

77 Buzdolabı Birim Fiyat Analizi Paired T-Test and CI: BuzdolabiITHbf; TRBuzdolabiIHRbf Paired T for BuzdolabiITHbf - TRBuzdolabiIHRbf N Mean StDev SE Mean BuzdolabiITHbf 84 5,097 2,070 0,226 TRBuzdolabiIHRbf 84 5,089 1,777 0,194 Difference 84 0,008 2,787 0,304 95% CI for mean difference: (-0,597; 0,613) T-Test of mean difference = 0 (vs not = 0): T-Value = 0,03 P-Value = 0,980 Yukarıdaki analizde Buzdolabı mal grubunda ülkeler bazında alım fiyatları, ülkelere yapılan TR İhracat birim fiyatları ile karşılaştırılmıştır. TR ihracat birim fiyatlarının ülkelerin alım fiyatları ile paralellik gösterdiği anlaşılmaktadır. 77

78 Buzdolabı - Pazarlar Buzdolabi Ihracatı Ülke Ortalamalarının Dağılımı $ Data Means One-way ANOVA: TRBuzdolabiIHR$ versus AbSta3ulke Source DF SS MS F P AbSta3ulke 2 1,28829E+16 6,44143E+15 7,55 0,001 Error 81 6,91078E+16 8,53183E+14 Total 83 8,19907E+16 ihracat ulke AB AbSta3ulke STA Bu mal grubunda AB ülkelerine yapılan ihracatın ülkeler bazında ortalama değeri($) STA ve 3.ülke grubu ülkelere yapılan sektör ihracatından fazladır. Sonraki bölümde, AB, ülke grubundaki ihracat modeli daha detaylı olarak incelenecektir. 78

79 BUZDOLABI avrupa birliği 79

80 Buzdolabı İhracat Modeli (AB) Regression Analysis: TRBuzdolabiIHR$ versus SAGP The regression equation is TRBuzdolabiIHR$ = , SAGP S = R-Sq = 82,4% R-Sq(adj) = 81,7% AB ülkelerine yapılan Buzdolabı ihracatının, ihracat yapılan ülkenin Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) ile yüksek düzeyde ilişkisi olduğu görülmektedir. 80

81 Buzdolabı İhracat Modeli (AB) Buzdolabı ürün grubunda AB pazarı ele alındığında yüksek ihracat potansiyeli bulunduğu hesaplanan ülkeler yandaki listede gösterilmektedir. Potansiyel ülkeler, regresyon modelinin çıktısı ile ülkeye gerçekleştirilen ihracatın karşılaştırılması sonucunda belirlenmiştir Ülke İhracat (hesaplanan) mio$ İhracat (gerçekleşen) mio$ Fark mio$ Germany 169,36 129,81-39,54 Italy 103,95 73,07-30,87 Spain 76,54 55,21-21,33 Netherlands 35,20 17,16-18,04 Poland 37,84 23,59-14,25 Austria 16,07 6,26-9,82 Belgium 20,27 11,02-9,25 Czech Rep. 11,34 4,14-7,19 Finland 8,37 4,95-3,42 Slovakia 4,03 1,12-2,91 Hungary 8,40 7,78-0,62 81

82 Buzdolabı Birim Fiyat Analizi (AB) Paired T-Test and CI: BuzdolabiITHbf; TRBuzdolabiIHRbf Paired T for BuzdolabiITHbf - TRBuzdolabiIHRbf N Mean StDev SE Mean BuzdolabiITHbf 27 5,103 0,704 0,135 TRBuzdolabiIHRbf 27 4,184 0,512 0,098 Difference 27 0,919 0,565 0,109 95% CI for mean difference: (0,695; 1,143) T-Test of mean difference = 0 (vs not = 0): T-Value = 8,45 P-Value = 0,000 AB ülkeleri bazında TR Buzdolabı mal grubu ihracatının, ülkelerin alım birim fiyatlarından kg da ortalama 1 $ civarında daha düşük fiyatla gerçekleştiği görülmektedir. 82

83 BUZDOLABI almanya Ürün bazında pazar fiyat ve ürün özelliklerinin karşılaştırılması 83

84 Buzdolabı Almanya Pazarı General Linear Model: Fiyat (euro) versus HızlıDondurmaFonk Factor Type Levels Values HızlıDondurmaFonk fixed 2 var; yok Analysis of Variance for Fiyat (euro), using Adjusted SS for Tests Source DF Seq SS Adj SS Adj MS F P Kapasite(lt) ,96 0,000 HızlıDondurmaFonk ,24 0,083 Error Total S = 155,076 R-Sq = 76,12% R-Sq(adj) = 74,35% Fiyatı etkileyen parametreler ve etki modeli yukarıdaki gibidir. 84

85 Buzdolabı Almanya Pazarı ALMANYA/Buzdolabı - Pazarı etkileyen faktörler HızlıDondurmaFonk 4,0% Category Kapasite(lt) Diğer HızlıDondurmaFonk Diğer 33,7% 85 Kapasite(lt) 62,3% Buzdolabı ürün grubunda, Almanya pazarında ürünün fiyatını en çok etkileyen parametrenin «Kapasite» olduğu, ürünün «hızlı dondurma» özelliği bulunup bulunmamasının da etkili olduğu anlaşılmaktadır.

86 Buzdolabı Almanya Pazarı Fiyatı Etkileyen Ana Özellikler Data Means Kapasite(lt) HızlıDondurmaFonk Mean Almanya pazarında müşteri talebi, ürünün hacmi ile orantılı olarak artmaktadır. Hızlı dondurma fonksiyonu pazarda ürünü tercih edilir kılan bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. 86 var yok

87 Buzdolabı Almanya Pazarı Fiyat Kapasiteİllişkisi Fiyat (euro) = - 63,62 + 2,136 Kapasite(lt) S 161,155 R-Sq 73,3% R-Sq(adj) 72,3% 1200 Fiyat (euro) Kapasite(lt) Ürünün hacmi ile pazar fiyatını güçlü şekilde etkileşmektedir. 87

88 Buzdolabı Almanya Pazarı Fiyat (euro) vs Kapasite(lt) HızlıDondurmaFonk var yok 1200 Fiyat (euro) Kapasite(lt) Hızlı Dondurma fonksiyonunun ağırlıklı olarak lt kapasiteli ürünlerde bulunduğu görülmektedir. Özellik fiyatı önemli ölçüde etkilemektedir. 88

89 BUZDOLABI italya Ürün bazında pazar fiyat ve ürün özelliklerinin karşılaştırılması 89

90 Buzdolabı İtalya Pazarı General Linear Model: Fiyat (euro) versus DondurucuKonumu; Renk Factor Type Levels Values DondurucuKonumu fixed 2 alt; üst Renk fixed 4 beyaz; desenli; gri; siyah Analysis of Variance for Fiyat (euro), using Adjusted SS for Tests Source DF Seq SS Adj SS Adj MS F P Kapasite(lt) ,32 0,019 DondurucuKonumu ,05 0,056 Renk ,44 0,013 Error Total S = 393,339 R-Sq = 49,77% R-Sq(adj) = 39,30% Fiyatı etkileyen parametreler ve etki modeli yukarıdaki gibidir. 90

91 Buzdolabı İtalya Pazarı İTALYA/Buzdolabı - Pazar Fiyatlarınıı Etkileyen Faktörler Kapasite(lt) 13,3% DondurucuKonumu 8,5% Category Diğer Renk Kapasite(lt) DondurucuKonumu Diğer 50,3% 91 Renk 27,9% Buzdolabı ürün grubunda, İtalya pazarında ürünün fiyatını en çok etkileyen parametrenin «Ürünün Rengi» ve «Kapasitesi» olduğu anlaşılmaktadır. Dondurucu konumu da fiyat üzerinde etkili olmaktadır.

92 Buzdolabı İtalya Pazarı Ana Etkiler Data Means Renk DondurucuKonumu Mean 0 bey az desenli gri Kapasite(lt) siy ah alt üst Müşteri talebini etkileyen ana faktörler «Kapasite», «Dondurucu Konumu» ve «Ürünün Rengi» olarak ortaya çıkmaktadır. Desenli ve renkli ürünlerin fiyatı klasik beyaza göre yukarıdadır. Dondurucunun altta olması tercih edilmektedir. 92

93 Buzdolabı İtalya Pazarı Fiyat (euro) vs Kapasite(lt) - Dondurucu Konumu DondurucuKonumu alt üst Fiyat (euro) Kapasite(lt) 500 Ürün ebadı büyüdükçe, dondurucunun altta olma özelliğinin fiyata etkisi daha yoğun şekilde görülmektedir. 93

94 Buzdolabı İtalya Pazarı Fiyat (euro) vs Yükseklik(cm) DondurucuKonumu alt üst Fiyat (euro) Yükseklik(cm) Ürünün yüksekliği üzerinden bakıldığında bu durum daha bariz şekilde görülmektedir. 94

95 Sonuçlar TR nin ülkeye Buzdolabı ihracat hacmi, ülkenin Buzdolabı ithalat pazar büyüklüğü ile paralel büyümektedir. Ülkenin Buzdolabı mal grubundaki ithalat kapasitesi GSYH SAGP ve Kişi başı elektrik tüketimi parametreleri ile güçlü şekilde ilişkilidir. Ürün grubunda ana pazar AB ülke grubudur. AB dışında da yüksek potansiyel olan ülkeler bulunmaktadır. Dünya genelinde TR ihracat birim fiyatı pazarın alım fiyatı ile paraleldir. AB ülke grubunda fiyatın pazara göre düşük kaldığı görülmektedir. Ürün özellikleri ve müşteri tercihleri açısından ALMANYA ve İTALYA pazarları incelenmiştir. Almanya da «Soğutucu Hacmi» nin fiyatı etkileyen en önemli faktör olduğu görülmektedir. İtalya pazarında ise kapasitenin yanı sıra «Ürün Renk» faktörü ile «Dondurucu Konumu» müşteri tercihlerini etkileyen parametreler olarak öne çıkmaktadır.

96 ÇAMAŞIR - BULAŞIK MAKİNESİ 96

97 Çamaşır-Bulaşık Mak. İhracat Modeli Regression Analysis: TR Çamaşır & Bulaşık Mak İhracatını($) Etkileyen Parametreler The regression equation is TRCamBulMakIHR$ = ,0110 CamBulMakITH$ GencNufOrn + 0,356 TRLCDIHR$ Predictor Coef SE Coef T P Constant ,49 0,001 CamBulMakITH$ 0, , ,42 0,018 GencNufOrn ,98 0,004 TRLCDIHR$ 0, , ,88 0,000 S = R-Sq = 88,2% R-Sq(adj) = 87,8% TR Çamaşır/Bulaşık Makine mal grubu ihracatı, ülkenin bu mal grubundaki toplam ithalatı, ve ülkenin genç nüfus oranı ile ülkeye TR den gerçekleştirilen LCD TV ihracatı ile ilişkilidir. Ülke bazında Çamaşır-Bulaşık Makine TR ihracat miktarının, ülkenin bu mal grubundaki dünya ithalatına paralel değiştiği anlaşılmaktadır. Ülkenin Çamaşır- Bulaşık Makine mal grubunda dünya ithalat büyüklüğünü etkileyen faktörler sonraki bölümde incelenmiştir. 97

98 Çamaşır-Bulaşık Mak. İhracat Modeli Regression Analysis: Ülkenin Çamaşır & Bulaşık Mak İthalatını ($) Etkileyen Parametreler The regression equation is CamBulMakITH$ = AsgUcr + 0, SAGP - 0,737 UlkNufus Predictor Coef SE Coef T P Constant ,20 0,232 AsgUcr ,08 0,000 SAGP 0, , ,79 0,000 UlkNufus -0,7370 0,1187-6,21 0,000 S = R-Sq = 74,1% R-Sq(adj) = 73,1% Ülkenin Çamaşır/Bulaşık Makine mal grubu ithalat pazar büyüklüğü, Nüfus, SAGP ve uygulanan asgari ücret parametreleri ile ilişkilidir. TR Çamaşır/Bulaşık Makine ihracatının, ülkenin bu mal grubundaki ithalat pazar büyüklüğü ile ilişkili olduğu göz önüne alındığında, yukarıdaki parametrelerin de dolaylı olarak TR Çamaşır/Bulaşık Makine ihracatını etkilemekte olduğu söylenebilir. 98

99 Çamaşır-Bulaşık Mak. İhracat Modeli Çamaşır-Bulaşık Makinesi ürün grubunda yüksek ihracat potansiyeli bulunduğu hesaplanan ülkeler yandaki listede gösterilmektedir. Potansiyel ülkeler, regresyon modelinin çıktısı ile ülkeye gerçekleştirilen ihracatın karşılaştırılması sonucunda belirlenmiştir Ülke İhracat (hesaplanan) mio$ İhracat (gerçekleşen) mio$ Fark mio$ Germany 142,50 104,63-37,87 Slovakia 26,21 4,83-21,38 USA 20,43 0,95-19,48 Saudi Arabia 10,98 0,72-10,27 Japan 9,71 0,00-9,70 Czech Rep. 15,86 7,24-8,63 Sweden 26,49 18,49-8,00 Algeria 9,18 2,37-6,81 Tunisia 7,44 0,92-6,52 Jordan 8,60 2,33-6,26 Chile 5,91 0,57-5,34 99

100 Çamaşır-Bulaşık Mak. Birim Fiyat Paired T-Test and CI: CamBulMakITHbf; TRCamBulMakIHRbf Paired T for CamBulMakITHbf - TRCamBulMakIHRbf N Mean StDev SE Mean CamBulMakITHbf 84 5,042 2,363 0,258 TRCamBulMakIHRbf 84 3,730 1,646 0,180 Difference 84 1,311 2,780 0,303 95% CI for mean difference: (0,708; 1,915) T-Test of mean difference = 0 (vs not = 0): T-Value = 4,32 P-Value = 0,000 TR Çamaşır-Bulaşık Makinesi mal grubu ihracatının, ülkelerin alım birim fiyatlarından kg da ortalama 1,3 $ civarında daha düşük fiyatla gerçekleştiği görülmektedir. 100

101 Çamaşır-Bulaşık Makinası - Pazarlar Camaşır Bulaşık Mak Ülke Ihracat Ortalamalarının Dağılımı$ AB STA 3.ülkeler ihracat $ One-way ANOVA: TRCamBulMakIHR$ versus AbSta3ulke Source DF SS MS F P AbSta3ulke 2 1,35898E+16 6,79491E+15 9,72 0,000 Error 81 5,66007E+16 6,98774E+14 Total 83 7,01905E ulke AB AbSta3ulke STA Bu mal grubunda AB ülkelerine yapılan ihracatın ülkeler bazında ortalama değeri($) STA ve 3.ülke grubu ülkelere yapılan sektör ihracatından fazladır. Sonraki bölümde, AB, ülke grubundaki ihracat modeli daha detaylı olarak incelenecektir. 101

102 ÇAMAŞIR BULAŞIK MAKİNESİ avrupa birliği 102

103 Çamaşır-Bulaşık M. İhracat Modeli (AB) Regression Analysis: TRCamBulMakIHR$ versus UlkNufus The regression equation is TRCamBulMakIHR$ = ,80 UlkNufus Predictor Coef SE Coef T P Constant ,83 0,414 UlkNufus 1,8040 0, ,62 0,000 S = R-Sq = 84,4% R-Sq(adj) = 83,8% AB ülkelerine yapılan Buzdolabı ihracatının, ihracat yapılan ülkenin Nüfusu ile yüksek düzeyde ilişkisi olduğu görülmektedir. 103

104 Çamaşır-Bulaşık M. İhracat Modeli (AB) Çamaşır-Bulaşık Makinesi ürün grubunda AB pazarı ele alındığında yüksek ihracat potansiyeli bulunduğu hesaplanan ülkeler yandaki listede gösterilmektedir. Potansiyel ülkeler, regresyon modelinin çıktısı ile ülkeye gerçekleştirilen ihracatın karşılaştırılması sonucunda belirlenmiştir Ülke İhracat (hesaplanan) mio$ İhracat (gerçekleşen) mio$ Fark mio$ Germany 143,66 104,63-39,03 Italy 105,02 76,07-28,95 Poland 65,02 39,80-25,22 Netherlands 26,13 9,07-17,06 Romania 34,89 21,70-13,19 Hungary 14,23 5,19-9,04 Czech Rep. 15,13 7,24-7,90 Finland 5,85 2,65-3,20 Bulgaria 9,84 8,62-1,22 Slovakia 5,96 4,83-1,13 104