BİLGİ - PDF DOSYASI OLARAK İNDİRİLEBİLİR. Günlük yaşam

Transkript

1 BİLGİ - PDF DOSYASI OLARAK İNDİRİLEBİLİR Günlük yaşam - Günlük yaşamdan asla kopmayın. Kendinizi hastalığa mahkum, hayatı sınırlanmış biri olarak kabul etmeyin, olabildiğince günlük yaşantınıza devam etmeye çalışın. - Siz ve aileniz evde hasta var düşüncesiyle bir hasta yatağı hazırlar, tüm gün bu yatakta pijamalarınızla ziyaretçi kabul ederseniz, tedavi sürecinde çok sıkıntı çekebilirsiniz. - Kendinizi iyi hissettirecek ortamlara girin. - Hayata olumlu bakmaya çalışın; yaşamdan zevk almayı amaçlayın, yaşam ve çevre size keyif versin. - Yakınlarınızla ve sevdiklerinizle sıklıkla görüşün. - Gazete, kitap okuyun, film seyredin. - Kendinize yapabileceğiniz uygun yeni hobiler bulun ve meşgul olun. - Kendinizi endişeli hissediyorsanız inanç ve yaşam şeklinize uygun bir destek grubu bulun, onlara katılın, duygularınızı paylaşın. - Hafif egzersizler uygulayın ancak ağır egzersizlerden kaçının. - Düzenli uyuyun. - Beslenmenizin aksamaması çok önemlidir. Beslenmenizi, özellikle sıvı gıda alımınızı kesinlikle bozmamaya çalışın. - Uzun seyahat ya da tatile gitmeden önce doktorunuza danışın. - Kemoterapi sırasında gebelik, çocuk edinme sizin ve bebeğiniz için bazı istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Beslenme - Beslenmenizi ala ihmal etmeyin. Düzenli ve olağan beslenmenize devam etmeye lütfen gayret edin. Bu konu çok önemlidir. - Özellikle kemoterapi sonrası birkaç gün keyifsizlik ve iştahsızlık olabilir. Bulantı ve kusma beslenmenizi olumsuz etkileyebilir. Bu durumda yemek kokusu olmayan sakin bir ortamda, az, ancak sık aralıklarla aşırı yağlı ve baharatlı olmayan yumuşak ve ılık yemekler yemek yemenizi kolaylaştırabilir. Unutmayın bu etkiler kemoterapi aldığınız günden itibaren en fazla dört gün sürer - Bol kalorili ve proteinli gıdalar tüketin. Ancak, her gün et yemek yerine haftanın bazı günleri kurubaklagiller (nohut, kurufasülye, mercimek vs), balık, tavuk, hindi, sebze ağırlıklı yemekler tüketebilirsiniz. - Sebze ve meyveyi ihmal etmeyin. Her gün en az iki tabak sebze ve meyve tüketin. 1 / 6

2 Sebze ve meyve salatası yiyin, meyve suyu için. Örneğin günde bir kez bir yemek tabağı yeşil salata ve bir kez meyve salatası yiyin. Günde 2 bardak ayran, 2 bardak süt, 2 bardak komposto için. - Özellikle kemoterapiyi aldığınız gün dahil olmak üzere takip eden 3-4 günü bolca sıvı gıda (su, komposto, hoşaf, ayran, meyve suyu, çay ) alın. Kemoterapi aldığ ı n ı z g ü n ve takip eden 2 gün bu durum çok önemlidir. - Yumurta, peynir, yoğurt, süt, zeytin ve çikolata gibi besin maddelerini biraz daha fazla tüketmeye özen gösterin. - Tatlı gibi şekerli gıdaları yemenizde sakınca yoktur. Ancak bunları aşırı ve asıl yemek yerine tüketmek sakıncalıdır. Zira tek başına bu tür yiyeceklerden elde edeceğiniz kalori yeterli olmayacaktır. - Normal beslenebiliyorsanız ek ve özel beslenme gayretine gerek yoktur. Temizlik - Kişisel bakımınıza, görünümünüze ve temizliğinize özen gösterin. - Hijyene dikkat edin, sık sık ellerinizi sabunlayın, tırnak diplerinizi temiz tutun, zira birçok mikrop vücudumuza ellerimiz aracılığıyla geçmektedir. - Ağız ve diş bakımınızı ihmal etmeyin, dişlerinizi fırçalayın, ağzınızı günde 1 kez sodalı su veya sabunlu su veya bu amaçla satılan özel sıvılarla gargara yapın. - Bazı mikroplar nefes yoluyla bulaştığından özellikle gribal enfeksiyonu olan kişilerle aynı ortamda bulunmamaya, sarılıp, kucaklaşmamaya dikkat edin. Havasız ve kalabalık ortamlarda fazla zaman geçirmeyin. - Genel vücut temizliğine dikkat edin, banyonuzu üşütürüm diyerek ihmal etmeyin. Hamam, sauna gibi uzun süreli banyo ortamları tedavi sürecinde bazı sıkıntılar oluşturabilir, tedavi sürenizce uzak durun Ek tedaviler 2 / 6

3 - Kemoterapi alacak olan hastalar mutlaka mevcut başka hastalıklarını ve kullandıkları ilaçları doktoruna anlatmalıdır. Özellikle aspirin veya başka bir kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız, kortizon veya romatizmal ilaçlar kullanıyorsanız, diyabet ilaçları kullanıyorsanız doktorunuzu lütfen bilgilendirin. Bazı ilaçlara tedavinin bazı dönemlerinde ara vermek gerekebilir; doktorunuz sizi bilgilendirecektir. - Aşı olmadan önce doktorunuza danışın. - Alternatif tedaviler, tedavinizi olumsuz etkileyebilir. Kemoterapi sırasında sakın bu yollara başvurmayın. Bu tür bir tedavi alıyorsanız doktorunuza haber verin. Alışkanlıklar - Sigarayı bırakın. Sigara hem tedavinin etkinliğini azaltır hem de tedavi tamamlandıktan sonra hastalığın tekrarlamasına neden olur. - Alkol alışkanlığınız varsa bırakın ya da rutinden çıkarın. - Diğer bağımlılık yapıcı maddelerin kullanılması fiziksel ve psikolojik zorluklar getireceğinden tedaviyi imkansız kılabilir. Dikkat; unutmayın: - Takibiniz sırasında hastalığınıza veya uygulanan kemoterapi ilaçlarına bağlı olarak sakıncalı ve istenmeyen durumlar gelişebilir. Bunların arasında en sık şunlarla karşılaşabilirsiniz: Bulantı, kusma, İştahsızlık, Ateş, Kanamalar, ciltte morarmalar, 3 / 6

4 Nadiren saç dökülmesi, Halsizlik, Kansızlık, İshal. Bulantı ve kusma ilaç aldığınız birkaç gün içinde olabilir. Doktorunuzun verdiği bulantı haplarını düzenli kullanın. Şikayetleriniz geçtiğinde o ilaçları bırakın. Bu yakınmalar sırasında tabii iştahsızlığınız da olur. Lütfen her şeye rağmen yemek yemeye, bol sıvı gıda almaya gayret edin. Aksi halde böbrekleriniz ciddi ve kalıcı hasarlar görebilir. Kemoterapi alan hastalarda bulantı önleyici ilaçlar hafif ishal yapabilir. Eğer ishaliniz ağırsa, kötü kokuluysa, kanlı ise doktorunuza başvurunuz. Kemoterapi alan hastalarda savunma hücreleri azalacağından ve zayıflayacağından siz de ateş gelişirse, bu durum çok önemli bir enfeksiyona işaret ediyor olabilir. Eğer ateşiniz varsa ve 24 saati ge çmişs e doktorunuza, mesai saatleri dış ı nda ise Acil Servis e başvurun, şikayetinizi ve kemoterapi almakta olduğunuzu söyleyin. Burun, ağız, göz zarı altına kanamalar, idrar veya makattan kan gelmesi, cildinizde çürük alanları gibi morluklar oluşmas ı ciddi bir kanamanın işaretçisi olabilir. Çünkü kemoterapi ilaçları kanama durduran hücreleri azaltabilir. Bu durumlarda doktorunuza veya Acil Servis e başvurarak kemoterapi almakta olduğunuzu belirtin. Hipertansiyon ilaçları kullanıyorsanız düzenli devam edin. 4 / 6

5 Saç dökülmesi geçici bir durumdur. Unutmayın kanser çok daha önemli ve yaşamınızı tehdit eden bir sorundur. Kansızlık kemoterapi ilaçlarına bağlı olarak gelişebilir. Kansızlık, çarpıntı, nefe darlığı, halsizlik, iştahsızlık, sinirlilik ve uykusuzluk nedeni olabilir. - Doktorunuzla koridorda, asansörde ayaküstü yapılan konuşmalar sakıncalı sonuçlar doğurabilir. Çünkü o anda doktorunuz başka bir konuya yoğunlaşmış olabilir ve siz araya girerek üstelerseniz hata yapabilir. Her türlü soru ve problemlerinizi, doktorunuzdan randevü alarak size ayrılan sürede ve muayene odasında sormaya özen gösterin. Unutma ihtimaliniz olan bilgileri tekrar sormak yerine yazılı isteyin. Bir sonraki geliş tarihinizi öğrenmeden ayrılmayın. - Kemoterapi günlerine mutlaka uyun. Kendi kendinize tedaviyi geciktirmeyin, aksi halde verilen ilacın etkinliği azalabilir, tümör hücreleri kuvvetli ve dirençli hale gelebilir. Herhangi bir nedenle (ailesel, parasal sorunlar veya başka bir doktora gitme isteği) tedaviyi terketmeden önce mutlaka doktorunuzla görüşün. 5 / 6

6 6 / 6