TEMİZ ENERJİ YAYINLARI GÜNEŞİMİZİ TANIYALIM
|
|
- Şebnem Çolak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TEMİZ ENERJİ YAYINLARI GÜNEŞİMİZİ TANIYALIM GİRİŞ...2 GÜNEŞİN İÇYAPISI...3 DÜNYAYA ULAŞAN GÜNEŞ ENERJİSİ...5 YERYÜZÜNE ULAŞAN GÜNEŞ IŞINLARI VE DOĞAL DÖNÜŞÜMLER...6 GÜNEŞ ENERJİSİ DÖNÜŞÜMLERİ...7 İNSANOĞLUNUN GELİŞTİRDİĞİ GÜNEŞ ENERJİSİ UYGULAMALARI...9
2 GÜNEŞİMİZİ TANIYALIM Giriş Güneş ve çevresinde dolanan gezegenlerden oluşan Güneş Sistemi içerisinde yer alan Dünya için güneş, temel bir enerji kaynağ d r. Özellikle, dünya da yaşayan canl lar için güneş, olmazsa olmaz bir kaynakt r. Bu gün insan oğlunun kulland ğ çeşitli enerji kaynaklar na bakt ğ m zda bunlar n neredeyse hepsinin güneş kökenli olduğunu görürüz. Günlük güneş enerjisi ile Dünya ayd nlanabilmekte, yağ şlar ile su döngüsü sağlanabilmekte, rüzgarlar esebilmekte, ve en önemlisi de fotosentez ile canl yaşam sürdürülebilmektedir. Bizim için bu denli önemli olan güneş i ve Güneş Dünya ilişkisini biraz yak ndan tan yal m. Güneşle ilgili bilgiler Kütlesi: 2 x 1030 kg, (Dünya Kütlesinin kat ) Yar çap : 7 x 108 m, (Dünya çap n n 109 kat ) Dünyadan uzakl ğ : 150 milyon km. Yak t Tüketimi: Saniyede 564 milyon ton hidrojen Sald ğ Enerji: saniyede 2.4 x 1026jule Dünyaya bir günde gelen güneş enerjisi: 1.5 x 1022jule Dünya d ş nda 1m2 ye bir saniye de gelen güneş enerjisi: 1357 jule (1 jule, bir kibritin verdiği s enerjisinin yaklaş k binde biridir)
3 GÜNEŞİN İÇYAPISI Bu gün ki bilgilerimiz ş ğ nda Güneş, saman yolu denen Gök adadaki yüz milyar dolay ndaki y ld zdan biridir. Her y ld z gibi Güneş te, kendisini oluşturan maddelerin kütle çekimi ile birbirlerini çekme sonucu oluşmuştur. Evrensel toz bulutlar nda, bu toz bulutlar ndaki parçac klar n birbirlerini kütle çekimi ile çekme sonucu oluşan yoğuşma ile birbirine doğru yaklaşan ve yaklaş rken de h zlanan parçac klar, kütle çekim enerjisini h z enerjisine dönüştürerek Güneşin içinin çok s cak olmas na yol açm şt r. Bu s cakl klarda ortaya ç kan çekirdeksel tepkimeler sonucu oluşan ş n mlar n ortaya ç kartt ğ bas nç, Güneşin daha fazla yoğunlaşarak çökmesini engellemiş ve güneş, bu günkü boyutlar n böylece oluşturmuştur. Güneş, yar çap km, kütlesi 2 x 1030 kg olan bir y ld zd r. Güneş kendi ekseni çevresinde dönmektedir. Bu dönüş, Güneş ekvator bölgesinde 24 günde kutup bölgesinde 30 günde olmaktad r. Güneşin merkezinde ortaya ç kan çekirdeksel tepkimeler, temelde hidrojen çekirdeklerinin kaynaşmas d r. Güneşin yaklaş k %90 hidrojendir. Güneşin korunda hidrojen çekirdekleri kaynaşarak helyum çekirdekleri oluşmakta ve bu tepkimeler sonucu büyük bir enerji ortaya ç km şt r. Yani, güneşin yak t hidrojendir. Ancak bu yak t yanma şeklinde değil de,l atom çekirdeklerinin kaynaşt r larak daha büyük atom çekirdekleri elde edilmesi şeklinde tüketilir. Güneşin toplam ş mas saniyede 3.8 x 1026jul dür. Güneşte bir saniyede yaklaş k 600 milyon proton, yani hidrojen tüketilmektedir. Bu say ilk başta ürkütücü gibi gele sede güneşin kütlesi ve bu kütlenin yaklaş k %90 yak n bir k sm n n proton olduğu düşünülürse, güneş deki hidrojen yak t n n tüketilmesi için daha 5 milyar y ll k bir süreye ihtiyaç vard r. Güneş de hidrojen çekirdeklerinin kaynaşt ğ bölge, Güneşin merkezinde ve yaklaş k milyon derecede olan ve Güneş yar çap n n %23 kaplayan bölgedir. Bu günkü bilgiler çerçevesinde bu bölge Güneş kütlesinin %40 n n toplad ğ ve toplam enerji üretiminin %90 n n n bulunduğu bölgedir. Bu bölgeye güneşin KOR u denir. Korda üretilen enerji yavaş bir şekilde yüzeye doğru ş n mlar şeklinde yay l r. Iş n mlarla enerjinin taş nd ğ bölgeye ş n m bölgesi denir. Bu bölgenin sonunda km kal nl ğ ndaki Taş n m Bölgesi gelir. Bu bölgeye gelen ş n mlar çevrelerini saran gaz s t rlar. Buradaki gazlar, s nd kça yükselirler. Güneş konusunda çal şan bilim adamlar na göre, taş n m bölgesinde dev hücreler şeklinde yavaş devinen gaz ak mlar, s enerjisini, s cakl ğ kelvin olan bölgenin alt k sm ndan kelvin olan üst k sm na doğru taş r. Yükselen gaz, bölgenin üstüne yaklaşt kça genleşir ve soğur. Soğuyan gaz alt k sma doğru yaklaş rken yeniden s n r ve yüzeye enerji taş mak amac yla tekrar yükselir. Böylece, bir s taş n m n yap ld ğ bu bölgeye taş n m bölgesi denir. Yüzeyden km içeride düşün s cakl k sonucu atomlar n, yani atom çekirdeklerinin art k ç plak olmay p elektronlara bağ yapt klar duruma ulaş rlar. Dünya ya ulaşan güneş enerjisi güneşin daha serin ve birkaç yüz km lik dar bir bölgesinden, güneş yüzeyine yak n ş k küre den gelmektedir. Bu bölge, düşük yoğunlukta iyonlaşm ş gazlardan oluşur ve görünür ş ğ pek geçirmeyen bölgedir. Bu bölgedeki atomlar, s cakl klar yla orant l olarak ş ma yaparlar ve böylece bu bölgenin ş mas na yol açarlar. Kordan ç kan enerjinin güneş yüzeyine ulaşmas için yaklaş k bir milyon y l gerekir. Yani, bu gün güneşin çevresine verdiği enerji, bir milyon y l önce korda üretilen enerji dir. Bu bölgenin d ş nda, üç belirgin saydam bölge daha vard r. İlk bölge, yüzlerce km kal nl ğ ndaki Tersleleyici katman d r ve daha serin gazlardan oluşur. Bundan sonraki bölge daha kal nd r. Yaklaş k
4 9000km. ancak daha az yoğundur. Bu bölgenin s cakl ğ ş k küreden daha yüksektir. Bu bölgeye Renkküre denir. En son bölge ise güneş tac d r. Bu bölgede yoğunluk çok düşüktür. Ancak s cakl k yüksektir. Güneş eskiden beri insanlar n ilgisini çekmiş ve üzerinde birçok incelemeler yap lm ş bir y ld zd r. Ancak, bugün Güneşi tam olarak bildiğimiz söylenemez. Güneşin birçok yönü daha çözümlenememiştir. Örneğin, güneşin etkinliklerinde baş rolü oynayan m knat ssal alanlar nereden kaynaklanmaktad r. Güneşin m knat ssal etkinliği neden 11 y ll k sürede değişim göstermektedir Bilgilerimiz artt kça ve teknolojik ilerlemeler sürdükçe bu y ld zla ilgili daha ayr nt l bilgiler edinilecektir. Bugün güneşi daha yak ndan ve ayr nt l olarak incelemek için baz uydular yap lmakta ve uzaya f rlat lmaktad r. Bunlar aras nda 1994 haziran ndan beri güneşin güney kutbundan veriler gönderen ABD uydusu Ulyses; 1994 kas m ndan beri ölçümler yapan ABD uydusu Wind ;1976 uzaya gönderilen Helios2 bunlar n aras nda say labilir. Ayr ca, 1995 y l aral k ay nda uzaya f rlat lan 2 tonluk SOHO uydusu da, 1996 y l şubat ay nda yörüngesine erişmiştir. Bu yörünge, Dünya Güneş uzakl ğ n n 51 dir ve dünya ve güneş çekimlerinin eşit olduğu yerdir. Bu durumda uydu, Dünya ile ayn yörüngeyi izleyerek güneş çevresinde dönmektedir. Güneşin iç yap s
5 DÜNYAYA ULAŞAN GÜNEŞ ENERJİSİ Dünya güneşten yaklaş k 150milyon km uzakl kta bulunmaktad r. Dünya hem kendi çevresinde dönmekte, hemde güneş çevresinde eliptik bir yörüngede dönmektedir. Bu yönüyle, dünyaya güneşten gelen enerji günlük olarak değişmekte, hem de y l boyunca değişmektedir. Dünyan n kendi çevresinde dönüşünden kaynaklanan güneş enerjisi değişimi gece gündüzü oluştururken, Dünyan n güneş çevresinde dönüşümünden kaynaklanan güneş enerjisi değişimi de, mevsimleri oluşturmaktad r. Dünyan n kendi çevresindeki dönüş ekseni, güneş çevresindeki dolanma yörüngesi düzlemiyle 23,50lik bir aç yapt ğ ndan, yer yüzüne düşen güneş şiddeti yörünge boyunca değişmekte ve mevsimlerde böylece oluşmaktad r. Ayr ca, bu eğrilik, y l boyunca gündüz gece uzunluğunda da değişimler ortaya ç kartmaktad r dünyan n güneş çevresinde dolan ş Dünyaya güneşten saniyede, yaklaş k 1.7 X 1017j. Lük enerji, (170 milyar mega watt) ş n mlar gelmektedir. Güneşin sald ğ toplam enerji göz önüne al nd ğ nda, bu çok küçük bir kesirdir. Ancak bu tutar, dünyada insanoğlunun bugün için kulland ğ toplam enerjinin bin kat d r. Dünyaya gelen güneş enerjisi çeşitli dalga boylar ndaki ş n mlardan oluşur v e güneş dünya aras n yaklaş k 8 dakika aşarak dünyaya ulaş r. Dünyan n d ş na, yani hava kürenin d ş na güneş ş nlar na dik bir metre kare alana bir saniyede gelen güneş enerjisi, 1357j dür. Bu değer, tan m gereği, y l boyunca değişmez varsay labilir. Bu say Güneş Değişmezi olarak bilinir. Hava küre d ş na gelen güneş ş nlar n n dalga boylar, içinde görünür bölgeyi de içerecek şekilde, morötesinden k rm z alt na dek uzanmaktad r. Başka bir değişle, güneş ş n mlar n n dalga boylar um (mikro metre) aras ndad r. Her dalgabo5yunun şiddeti ayn değildir. Güneşten gelen ş n mlar n dağ l m na bak ld ğ nda, bunlar n %9 u mor üstü bölgede, %45i görünür ş k bölgesinde ve geri kalan 546 s k rm z alt bölgesinde bulunur. Güneş ş n mlar havaküreyi geçerken belli soğurmalara uğrarlar. Bu soğurmalar, hava küreyi oluşturan gazlardan ve toz parçac klar ndan kaynaklan r. Yer yüzeyinden yaklaş k 25 km yüksekte güneş ş n mlar n n mor üstü k sm n kesen bir bölge bulunmaktad r. Bu bölgeye ozon katman denir. Bu katmanda dalga boylar 0.32um küçük olan mor üstü ş nlar soğururlar. güneş ş n mlar n n dalga boyu dağ l m Bu soğurma özellikle canl lar için önemlidir. Çünkü, mor ötesi ş n mlar enerjik ş n mlard r ve canl lar n derisini bozucu, gözlere zarar verici etkileri vard r. Bu yönüyle ozon katman ndaki mor üstü ş n mlar n n soğurulmas, yer yüzünde canl lar n sağl klar yla doğrudan ilişkilidir. Bu soğurmalar sonucu, mor üstü bölgede um aral ğ ndaki dalga boylar nda olan ş n mlar yeryüzüne ulaşabilir ki, bunlarda güneş alt nda derimizin yanmas nda / bronzlaşmas nda etkilidir.
6 Bunun d ş nda, görünür bölge ve k rm z alt bölgelerindeki ş n mlar, havadaki gaz molekülleri ve toz parçac klar yla etkileşme sonucu saç l rlar. Bu saç lma, her yöndedir ve bu yönüyle gelen güneş enerjisinin bir k sm yeryüzüne ulaşmadan uzaya geri gider. Mavi renge karş l k gelen dalga boylar, k rm z renge karş l k gelenlere k yasla daha çok saç l rlar. Yeryüzünden bak ld ğ nda göğün mavi renkte görünmesinin nedeni budur. Su damlac klar da ş n mlar saç lmaya uğratmada etkilidir. Yoğun bulutlar, gelen ş n mlar n %80 ini geri saçarak bu ş n mlar n yeryüzüne ulaşmalar n önlerler. Dünyan n ortalama bulut örtüsünün %50 dolay nda olduğu düşünülürse güneş enerjisinde önemli bir kayb n bu şekilde ortaya ç kt ğ görülür. Gelen güneş ş n mlar n n görünür bölgeye düşen kesimi için hava küre hemen hemen saydam özellik gösterir. Yani bu ş n mlar için hava küre aç k bir penceredir. Ancak, baz toz ve kirleticilerin bu bölgedeki ş n mlar soğurduklar göz ard edilmemelidir. Yak n k rm z alt bölgeye düşen ş n mlar n yaklaş k %20 si havadaki su buhar ve karbondioksitle soğurulurlar. Bu soğurmalar sonucu hava kürenin s nmas ortaya ç kar. Güneş ş n mlar n n hava küre ile etkileşmeleri sonucu, yeryüzüne gelen toplam güneş ş n m şiddeti, hava küre d ş na gelen şiddetin yar s ndan biraz fazla kalacak denli azalmaktad r. Ayn zamanda, belli dalga boylar art k süzülmüş, böylece enerji dağ l m da bundan etkilenmiştir. Doğal olarak hava küre etkileri güneş ş n mlar n n8 havada ald klar yola bağ ml d r. Eğik gelen güneş ş n mlar, dik gelmeye k yasla daha uzun yol alacaklar için, bu etkilerde artacakt r. Tüm bu etkiler sonucu yeryüzüne ulaşan güneş ş n mlar, Doğrudan ve yay n k olarak iki kesimde yeryüzüne çarparlar. Yay n k ş nlar, bulutlarca ve tozlarca saç lmaya uğrat lm ş ş n mlard r. Doğrudan gelenler ise bu tür etkilere uğramam ş ş nlard r. yeryüzüne gelen doğrudan ve yay n k güneş ş n mlar Yeryüzüne ulaşan Güneş ışınları ve doğal dönüşümler Yukar da anlat lanlar özetleyecek olursak. Güneşten gelen enerjinin yaklaş k %30 yans ma ve saç lmalarla uzaya geri gider. Yaklaş k %20 hava kürede soğurulur. Geri kalan %50 yeryüzünde soğurulur. Yeryüzüne ulaşan bu güneş enerjisi doğal dönüşümlere uğrar. Bu dönüşümlerden biri, sular n buharlaşt r larak dünyadaki su döngüsünün sağlanmas d r. Bu işlem, gerek biz insanlar için, gerekse tüm canl lar için çok önemlidir. Böylece derelerimiz akabilir, yer alt sular m z kurumaz, yağmur ve kar yağ şlar olabilir. Bu gün sadece Türkiye üzerine bir y lda düşen yağ ş tutar n n 500milyar ton su olduğu göz önüne al n rsa, bu işlemin ne denli önemli olduğu anlaş labilir.
7 Dünyaya gelen güneş ş nlar n n dönüşümleri İkinci bir dönüşüm, ş kla birleşimdir. Bu işlem, dünyadaki canl lar için yaşam demektir. Bir saniyede gelen güneş enerjisinin yaklaş k onbin de ikisi bu işlem için harcan r. Ya da başka bir değişle, bitkilerde toplan r. Bitkiler, gelen güneş enerjisini kullanarak ş kla birleşim yapmakta ve böylece biokütle oluşturmaktad rlar. Yani, gelen güneş enerjisinin bu kesri, biokütleye dönüştürmektedir. Tüm canl lar n besin kaynağ bu enerjidir. Biokütle ile otlar oluşur; otlar yiyen otoburlar oluşur. Güneş enerjisinin bir diğer dönüşümü de rüzgarlar ve deniz dalgalar yla okyanus ak nt lar d r. Rüzgârlar n oluşmas temelinde havan n baz bölgelerinin değişik etkenler sonucu diğer bölgelere k yasla daha s cak ya da daha soğuk olmas ndan kaynaklanan bas nç farkl l klar etkin olmaktad r. Bu s nma ve soğumalarda da güneş etkin rol oynamaktad r. Deniz dalgalar ve ak nt lar temelde rüzgar n etkisiyle ortaya ç karlar. Dolay s yla, hem rüzgar, hem de deniz dalgalar ak nt lar birer güneş enerjisi türevidir. Güneş Enerjisi Dönüşümleri
8 Doğal dönüşümler Toprak ve su s nmas Fotosentez (bitki hayvan insan ve fosil yak t oluşumu) Yağ ş ve Buharlaşma (Su döngüsü) Rüzgar ve Dalga oluşumu Doğal Yang nlar İnsan n Geliştirdiği Dönüşüler Güneş Iş n m Is (Toplaçlar) Güneş Iş n m Elektrik (Güneş Pilleri) Su Gücü Mekanik Elektrik (Barajlar) Rüzgar Elektrik (Rüzgar Türbünleri) Biokütle Is (Odun Vb Yakma Sistemleri) Fosil Yak t Elektrik (Elektrik Ve Is Üretim Merkezleri) Güneş Mimarl ğ Uygulamalar Tüm bu aç klamalarda görüleceği gibi, güneş hem dünya için hem de dünya üzerinde yaşayan biz insanlar için temel ve olmazsa olmaz bir enerji kaynağ d r. Dünyaya gelen güneş enerjisinin bir k sm soğrulmalarla ve dönüşümlerle depolan rken, diğer bir k sm da uzaya geri döner. Asl nda tüm bu depolanan ve soğrulan enerji sonunda küçük s cakl kl s dalgalar olarak uzaya geri gönderilmek durumundad r. Dünyan n s cakl ğ değişmediğinden bu kaç n lmaz bir sonuçtur. Fotosentezle birlikte depolanan enerji, bir yandan fosil yak t oluşumunda, diğer yandan insan ve hayvanlar n oluşumunda harcan r ve sonuçta çürüme ile ve fosil yak tlar n yanmas ile s enerjisi olarak d şar at l r. Ayn şekilde rüzgarlar, dalgalar, su buharlaşmas da sonuçta s dalgalar na dönüşürler. Dünya üzerinde yaşayan biz insanlar, besin de içinde olmak üzere, hemen tüm kulland ğ m z enerjiyi güneşten sağlamaktay z. Fosil yak tlar, milyonlarca y lda depolanm ş güneş enerjileridir. Odun, y llarla ölçülen zaman aral klar nda depolanm ş güneş enerjisidir. Rüzgarlar, deniz dalgalar güneş enerjisinin türevleridir. Bunlar, güneş enerjisinin doğal dönüşümüdür. Birde insanoğlunun geliştirdiği güneş enerjisi dönüştürüm yollar vard r.
9 İnsanoğlunun Geliştirdiği Güneş Enerjisi Uygulamaları İnsanoğlunun güneş enerjisinden teknolojik olarak yararlanmas, yani güneş enerjisini kendi geliştirdiği yollarla başka enerjilere dönüştürmesi, hayli eskilere dayan r. Bilinen ilk uygulamalardan biri, Arşimed in Sirakuza da güneş ş nlar n büyük aynalarla yoğunlaşt rarak düşman gemilerine odaklamas ve onlar yakmas olarak bilinir. 17.yy'da, yine aynalarla güneş ş nlar n n yoğunlaşt rarak odun y ğ nlar n n yak lmas nda kullan ld ğ, 18. yy da da yoğunlaşt r lm ş güneş ş nlar n n kimyasal tepkimelerde ve güneş ocaklar nda kullan ld ğ görünür. 19.yy da güneş enerjisi uygulamalar artm şt r. Yoğunlaşt r lm ş güneş enerji si ile metal eğitme, su dağ tma, buhar üretme ve güneşle çal şan buhar makinesi, bask makinas gibi örnekler, güneş s dönüşümlerinde örneklerdir. 20.yy'da insanoğlunun yaşam na giren petrol, güneş enerjisi kullan m yla ilgili gelişmeleri bir ölçüde frenlemiştir. Bununla birlikte, 1974 ler deki yapay petrol bunal m ve petrol fiyatlar n n artmas sonucu güneş enerjisi üzerindeki çal şmalar, yeniden ivme kazanm şt r. Özellikle evlerde s cak su sağlanmas nda güneş toplaçlar kullan m bu yüzy lda yayg nlaşm şt r. Yine, yoğunlaşt r lm ş güneş enerjisinin kullan ld ğ güneş santralleri bu yüzy lda gerçekleştirilmiştir. Bunun yan nda, 1954 de Bell laboratuar nda gerçekleştirilen güneş pilleri, güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren ayg tlar olarak giderek yayg n kullan m alanlar bulmuşlard r. Güneş pillerini ilk büyük ölçekli uygulama alan, uzay çal şmalar nda olmuştur. Uzay araçlar na enerji sağlamada bu piller en uygun gereç olmuşlard r. Önceleri küçük ölçeklerde çeşitli yerlerde kullan lan güneş pilleri giderek daha geniş kullan m alanlar na yay lm şlard r. Yayg n kullan mla birlikte bu pillerin fiyatlar da oldukça düşmüştür. Bu gün bu pillerle çal şt r lan güneş otomobilleri, bir güneş uçağ, elektrik ağ na uzak yerlerdeki uygulamalar, güneş pilleri ile çal şan elektrik santralleri bulunmaktad r. Görüldüğü gibi, günlük güneş enerjisini insanoğlu s ya ve elektriğe dönüştürerek kullan lmakta ve bu kullan mlar giderek yayg nl k kazanmaktad r. Güneş enerjisi d ş nda kullan lan enerjiler ise, yer içi s s ndan(jeotermal enerji) yararlanma, Dünya ay aras ndaki çekim enerjisinden yararlanma (gel git enerjisi) ve çekirdeksel yak tlardan yararlanma (nükleer enerji) olarak s ralanabilir. Çekirdeksel yak tlar yeryüzünde s n rl tutarlarda bulunmaktad r. Ayn şekilde, depolanm ş güneş enerjisi olarak kullan lan fosil yak tlar da s n rl tutarda bulunmaktad rlar ve tüketim h z yla oluşmamaktad rlar. Bu yönleriyle, gerek fosil yak tlar, gerekse çekirdeksel yak tlar, tükenir enerji kaynaklar d r. Oysa diğer kaynaklar tükenmez enerji kaynaklar d r ve bu gün art k dünya bu tükenmez enerji kaynaklar n n daha verimli ve yayg n kullan lmas na yönelik teknolojik gelişmelerin üzerinde çal ş ld ğ bir döneme girmiştir. Günlük güneş enerjisinin seyreltik olmas, kesikli olmas, bu enerjinin daha etkin ve verimli kullan lmas nda karş laş lan başl ca sorunlard r. Oysa, bugün dünya ya gelen güneş enerjisi, dünyadaki insanoğlunun kulland ğ tüm enerjinin bin kat dolay ndad r. Bu durumda, dünya yüzeyinde bu enerjiyi olabildiğince verimli ve etkin kullanabilme bulmam z kaç n lmazd r. Bunun ötesinde, en ak ll ca yollardan biri de güneş enerjisini dünyan n d ş nda yakalayarak bunu bir şekilde elektrik enerjisine çevirerek dünyaya aktarmakt r. Uzayda, ya da bize en yak n gök cismi olan ay da bu iş başar labilinir. Gerek uzayda gerekse ayda ne bulutluluk engeli vard r ne de gece gündüz sorunu. Ayr ca hava kürenin soğurucu etkileri de burada söz konusu olmamaktad r. Daha şimdilik düşünce ve kuram düzeyindeki çal şmalar n, çok uzun olmayacak sürede gerçekleşmesi beklenmektedir. Öyle görünmektedir ki, yirmi birinci yüzy lda tükenmez enerji kullan m nda bir s çrama yaşanacakt r. Başka bir ç k ş yolu da şimdilik ufukta gözükmemektedir.
10 Ülkemizin de, güneş enerjisinden ve diğer tükenmez enerjilerden yararlanma konusundaki yar şta geri kalmamas gerekir. Çünkü, ülkemiz üç k taya en yak n konumda bulunmakta, ayr ca güneş kuşağ denilen ve ekvatora göre kuzey ve güney 40 enlemlerini kapsayan bölgede bulunmaktad r. Ülkemizin bu iki özelliği, güneş enerjisinin teknolojik uygulamalar n n bir vitrin durumuna gelmesinde büyük bir üstünlüktür. Sürdürülebilir bir kalk nman n, temiz ve tükenmez enerjilere dayal olacağ unutulmamal d r.
GÜNEŞ ENERJİSİ VE FOTOVOLTAİK PİLLER SAADET ALTINDİREK 2011282004
GÜNEŞ ENERJİSİ VE FOTOVOLTAİK PİLLER SAADET ALTINDİREK 2011282004 GÜNEŞİN ÖZELLİKLERİ VE GÜNEŞ ENERJİSİ GÜNEŞİN ÖZELLİKLERİ Güneşin merkezinde, temelde hidrojen çekirdeklerinin kaynaşmasıyla füzyon reaksiyonu
DetaylıFotovoltaik Teknoloji
Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 3: Güneş Enerjisi Güneşin Yapısı Güneş Işınımı Güneş Spektrumu Toplam Güneş Işınımı Güneş Işınımının Ölçülmesi Dr. Osman Turan Makine ve İmalat Mühendisliği Bilecik Şeyh Edebali
DetaylıSU HALDEN HALE G İ RER
SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine
DetaylıSU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2
SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE TEKNOLOJİLERİ
DetaylıSuyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su
Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki
DetaylıYILDIZLAR NASIL OLUŞUR?
Zeki Aslan YILDIZLAR NASIL OLUŞUR? Yıldız nedir sorusunu insanlık yüz binlerce belki de milyonlarca yıldır soruyordu? Fakat yıldızların fiziksel doğası ve yaşam çevrimleri ancak 1900 lü yıllardan sonra
DetaylıMAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 1.HAFTA
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 1.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 DERS İLE İLGİ GENEL HUSUSLAR Ders 1 Vize ve 1 final sınavı yapılarak değerlendirilecektir. Vize sınavının %40 ı ve final
DetaylıDersin Sorumlusu;Prof.Dr. Đnci MORGĐL. PROJE DESTEKLi DENEY UYGULAMASI
Dersin Sorumlusu;Prof.Dr. Đnci MORGĐL KiMYA EĞiTiMiNDE PROJE DESTEKLi DENEY UYGULAMASI CEP TELEFONU MISIR PATLATIR MI? Proje Hedef Sorusu: Cep telefonları mısırı patlatacak kadar radyasyon yayar mı? Yaydığı
DetaylıFizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu
Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Bu bölümde; Fizik ve Fizi in Yöntemleri, Fiziksel Nicelikler, Standartlar ve Birimler, Uluslararas Birim Sistemi (SI), Uzunluk, Kütle ve
Detaylı01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436
01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda
DetaylıMADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
SU HALDEN HALE GİRER Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz. * Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir. * Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar. * Yeryüzündeki
DetaylıÖZET. Yüksek Lisans Tezi. Hasan Hüseyin EZEN. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine E itimi Anabilim Dal
ÖZET Yüksek Lisans Tezi VAKUM TÜPLÜ GÜNE KOLLEKTÖRLER N N TEOR K VE DENEYSEL NCELENMES Hasan Hüseyin EZEN Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine E itimi Anabilim Dal Dan man: Doç.
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
Detaylı5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI
5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya
DetaylıAmerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.
Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu
Detaylı... ANADOLU L SES E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI SINIFI: Ö RENC NO: Ö RENC N N ADI VE SOYADI:
2009-2010 E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI A 1. Plastik bir tarak saça sürtüldü ünde tara n elektrikle yüklü hale gelmesinin 3 sonucunu yaz n z. 2. Katot fl nlar nedir? Katot fl
DetaylıCO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.
CO RAFYA SICAKLIK ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir. 2500 saat 2250 saat 1750 saat 2000 saat 2500 saat 2750 saat 3000 saat 3250 saat Bu haritadaki
DetaylıCO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir.
CO RAFYA KONUM ÖRNEK 1 : Aralar nda 1 lik fark bulunan iki paralel aras ndaki uzakl k de iflmezken, aralar nda 1 lik fark, bulunan iki meridyen aras ndaki uzakl k Ekvator dan kutuplara gidildikçe azalmaktad
DetaylıB A S I N Ç ve RÜZGARLAR
B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
Detaylı4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI
4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.
DetaylıKÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi
DÜNYADA VE TÜRK YEDE ENERJ VE KÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, PROJEKS YONLAR VE EM SYONLAR Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi Dünya Dünya Kömür Rezervi Bölge Görünür Ç kar labilir Rezervler (Milyon
DetaylıFizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır
Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)
DetaylıUluslararası beraberliği sağlamak ve birim kargaşasını önlemek amacıyla, fizikte birçok birim sistemi kullanılmaktadır.
Ölçme: Fizikte kütle, hacim, uzunluk, alan, sıcaklık, kuvt, hız, ivme, elektrik yükü, elektrik akımı gibi birçok büyüklük kullanılmaktadır. Bir büyüklüğü ölçmek için, o büyüklük cinsinden seçn değişmez
Detaylı6 MADDE VE ÖZELL KLER
6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir
DetaylıKUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ
KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ Bilim adamlarınca, geçtiğimiz yıllarda insan faaliyetlerindeki artışa paralel olarak, küresel ölçekte çevre değişiminde ve problemlerde artış olduğu ifade edilmiştir. En belirgin
DetaylıSDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ
SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ DERSİN İÇERİĞİ ATMOSFERİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATMOSFERİN KATLARI GÜNEŞ DÜNYA 1. Hafta ATMOSFERİN ÖNEMİ 1. Güneşten gelen ultraviyole ışınlara karşı siper görevi
DetaylıİKLİM ELEMANLARI SICAKLIK
İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,
DetaylıGÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi
GÜNEŞİMİZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Genel Özellikleri Çapı ~ 700000 km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin 333000 katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.4 g/cm
DetaylıALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ
ATOMLARDAN KUARKLARA ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ 1. Parçac klar spinlerine göre Fermiyonlar ve Bozonlar olmak üzere iki gruba ayr l r. a) Fermiyonlar: Spin kuantum say lar 1/2, 3/2, 5/2... gibi olan parçac
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıUzay Keflfediyoruz. Günefl Sistemi Nerede? Her Yer Gökada Dolu! n yaln zca biri! evrendeki sonsuz Dünya bizim evimiz ve
uzayi kesfet 13/2/6 19:35 Page 34 Uzay Keflfediyoruz n yaln zca biri! de in is kc gö da y sa evrendeki sonsuz Dünya bizi eviiz ve ister isiniz? ak n ta z r la flu renek, ko Evrendeki adresiizi ö Her Yer
DetaylıYıldızların: Farklı renkleri vardır. Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler.
Yıldızların Hayatı Yıldızların: Farklı renkleri vardır Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler. Yıldız Oluşum Bölgeleri Evren, yıldız
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
DetaylıAğır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç
Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur ve bu gazların belirli bir ağırlığı vardır. Havada bulunan bu gazların ağırlıkları oranında yeryüzüne yaptığı etkiye atmosfer
DetaylıISININ YAYILMA YOLLARI
ISININ YAYILMA YOLLARI ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI ISININ YAYILMA YOLLARI Bulunduğu ortama göre sıcaklığı fazla (yüksek) olan her madde çevresine ısı aktarır, yayar. Masa, insan, ateş, buz, su kendisinden
DetaylıÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI
ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER YASEMĐN KONMAZ 20338575 Çalışma Yaprağı Ders Anlatımı: REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER: 1.Reaktif Maddelerin
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMLI
12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Testin 1 in Çözümleri 1. B manyetik alanı sabit v hızıyla hareket ederken,
DetaylıCO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :
CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin
DetaylıEk 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,
Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular
DetaylıT.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM G Ü Z D Ö N E M İ
T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM- 4 5 8 G Ü N E Ş E N E R J İ S İ 2017-2 0 1 8 G Ü Z D Ö N E M İ GÜNEŞ IŞINLARININ GELİŞ AÇISI Yeryüzünde sıcaklığın dağılışını
DetaylıAtom. Atom 9.11.2015. 11 elektronlu Na. 29 elektronlu Cu
Atom Maddelerin en küçük yapı taşlarına atom denir. Atomlar, elektron, nötron ve protonlardan oluşur. 1.Elektronlar: Çekirdek etrafında yörüngelerde bulunurlar ve ( ) yüklüdürler. Boyutları çok küçüktür.
DetaylıİZMİR VE RÜZGAR ENERJİSİ
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 393 İZMİR VE RÜZGAR ENERJİSİ Alper KALAYCI Makina Mühendisleri Odas alper@alperkalayci.com Dr. Cenk SEVİM cenk.sevim@aerowind.com ÖZET Yenilenebilir enerji
DetaylıBu konuda cevap verilecek sorular?
MANYETİK ALAN Bu konuda cevap verilecek sorular? 1. Manyetik alan nedir? 2. Maddeler manyetik özelliklerine göre nasıl sınıflandırılır? 3. Manyetik alanın varlığı nasıl anlaşılır? 4. Mıknatısın manyetik
DetaylıF Z K OPT K. Kavram Dersaneleri 6. Çözüm: ÖRNEK 1 : Karanl k bir ortamda, küresel bir X fl k kayna n n önüne flekil I deki gibi Y topu konulmufltur.
F Z OT ÖRNE 1 : fiekil I L M aranl k bir ortamda, küresel bir fl k kayna n n önüne flekil I deki gibi topu konulmufltur fiekil II Ifl kl bölge fiekil III ayna a, L, M noktalar n n birinden bak ld nda,
DetaylıKUTUP IŞINIMI AURORA. www.astrofotograf.com
KUTUP IŞINIMI AURORA www.astrofotograf.com Kutup ışıkları, ya da aurora, genellikle kutup bölgelerinde görülen bir gece ışımasıdır. Aurora, gökyüzündeki doğal ışık görüntüleridir. Genelde gece görülen
Detaylı2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek
GÜNEŞ 1- Büyüklük Güneş, güneş sisteminin en uzak ve en büyük yıldızıdır. Dünya ya uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometre, çapı ise 1.392.000 kilometredir. Bu çap, Yeryüzünün 109 katı, Jüpiter in de 10
DetaylıGÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM
GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM Galaksilerin, yıldızların, gezegenlerin, meteorların, asteroitlerin bulunduğu hacimli ve kütleli gök cisimlerinin tamamının yer aldığı boşluğa uzay denir. Uzayda bulunan varlıkların
DetaylıHavacılık Meteorolojisi Ders Notları. 1. Atmosfer ve İçeriği
Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 1. Atmosfer ve İçeriği Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü
DetaylıDEV GEZEGENLER. Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur.
DEV GEZEGENLER DEV GEZEGENLER Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur. Bunlar sırasıyla Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenleridir. Bunların kütle ve yarıçapları yersel
DetaylıMilli Gelir Büyümesinin Perde Arkası
2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıGÜNEŞ SİSTEMİ. SİBEL ÇALIK SEMRA SENEM Erciyes Üniversitesi İstanbul Üniversitesi
GÜNEŞ SİSTEMİ SİBEL ÇALIK SEMRA SENEM Erciyes Üniversitesi İstanbul Üniversitesi GÜNEŞ SİSTEMİ GÜNEŞ GEZEGENLER ASTEROİTLER METEORLAR KUYRUKLU YILDIZLAR GÜNEŞ SİSTEMİ Merkezinde Güneş, çevresinde elips
DetaylıJeotermal Enerjiden Elektrik Enerjisi Üretimi
Jeotermal Enerjiden Elektrik Enerjisi Üretimi Ali R za VEREL EMO Denizli ube Enerji Komisyonu Üyesi ELTA Elektrik Üretim Ltd. ti. / Denizli Ege Bölgesi Enerji Forumu 1. Giri ekil 1. Jeotermal saha Bilindi
DetaylıYıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz.
Yıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz. Işık genellikle titreşen elektromanyetik dalga olarak düşünülür; bu suda ilerleyen dalgaya
DetaylıTEMİZ ENERJİ YAYINLARI GEÇMİŞTEN BUGÜNE ENERJİ KULLANIMI
TEMİZ ENERJİ YAYINLARI GEÇMİŞTEN BUGÜNE ENERJİ KULLANIMI GEÇMİŞTEN BUGÜNE ENERJİ KULLANIMI...2 İNSAN, HAYVAN, SU VE RÜZGARIN ENERJİ KAYNAĞI OLARAK KULLANIMI...4 KÖMÜR VE SANAYİLEŞME...5 PETROL VE ÇEKİRDEK
DetaylıDöküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
DetaylıBir Yıldız Sisteminde Canlılığın Oluşması İçin Gereken Etmenler
Bir Yıldız Sisteminde Canlılığın Oluşması İçin Gereken Etmenler Bilinen yaşamın yalnızca Dünya da oluşarak, başka gezegen ve yıldız sistemlerinde oluşmamış olmasının birçok nedeni var. Bu yalnızca Dünya
DetaylıMALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ (Ders Notu) Manyetik Özellikler Doç.Dr. Özkan ÖZDEMİR MANYETİK ÖZELLİK Giriş Bazı malzemelerde mevcut manyetik kutup çiftleri, elektriksel kutuplara benzer şekilde, çevredeki
DetaylıKıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği
Kıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği Dursun Yıldız SPD Başkanı 2 Nisan 2016 Giriş Gelişmenin ve karşı duruşun, doğuya karşı batının, kuzey kıyısına karşı güney kıyısının, Afrika ya karşı
DetaylıENFLASYON ORANLARI 03.07.2014
ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014 TÜFE Mayıs ayında aylık %0,31 yükselişle ile ortalama piyasa beklentisinin (-%0,10) bir miktar üzerinde geldi. Yıllık olarak ise 12 aylık TÜFE %9,16 olarak gerçekleşti (Beklenti:
DetaylıFİZİK ÇALIŞMA GRUBU GRUP ADI İKİZLER PROJE ADI REZİSTANS GELDİ BUZLAR GİTTİ
YİBO Öğretmenleri (Fen ve Teknoloji-Fizik, Kimya, Biyoloji- ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı 2010-1 Proje Raporudur FİZİK ÇALIŞMA GRUBU GRUP ADI İKİZLER PROJE ADI REZİSTANS GELDİ BUZLAR
DetaylıDr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu Başkanı ILDIZ DONATIM SAN. ve TİC. A.Ş.
UÇAK SIĞINAKLARININ DIŞ KABUĞUNU EPDM SU YALITICISI İLE KAPLARKEN KABUK ÜZERİNDE MEYDANA GELEN RÜZGAR YÜKLERİVE BU YÜKLERE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERİN İNCELENMESİ Dr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu
DetaylıDÜNYA KROM VE FERROKROM PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER
DÜNYA KROM VE FERROKROM PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER Dünyada üretilen krom cevherinin % 90 ının metalurji sanayinde ferrokrom üretiminde, üretilen ferrokromun da yaklaşık % 90 ının paslanmaz çelik sektöründe
DetaylıDünya Çavdar ve Yulaf Pazarı
Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya
DetaylıÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ
ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ A GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM (5 SAAT) 1 Uzay ve Evren 2 Gök Cismi 3 Yıldızlar 4 Güneş 5 Takım Yıldızlar 6 Kuyruklu Yıldızlar
DetaylıFİZİKÇİ. 2. Kütlesi 1000 kg olan bir araba 20 m/sn hızla gidiyor ve 10 m bir uçurumdan aşağı düşüyor.
1. Aşağıdakilerden hangisi Frekans ı tanımlamaktadır? a) Birim zamandaki titreşim sayısıdır ve boyutu sn -1 b) Birim zamandaki hızlanmadır c) Bir saniyedeki tekrarlanmadır d) Hızın zamana oranıdır 6. İki
DetaylıC. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER
C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER 1. Patates ve sütün miktar nas l ölçülür? 2. Pinpon topu ile golf topu hemen hemen ayn büyüklüktedir. Her iki topu tartt n zda bulaca n z sonucun ayn olmas n bekler misiniz?
DetaylıTEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN
TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ 2 Malzeme İnsanların ihtiyaçlarını karşılayan her şeye MALZEME denir. Teknik anlamda malzemenin tanımı ise Üretim yapmak için kullanılan taşınabilir her türlü araç ve gerece
DetaylıNIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas
NIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas Çiftlik hayvanlar yeti tiricili inde yem kalitesinin belirleyici etkisi vard r. Ancak, yüksek kaliteli yem besicilik maliyetlerini önemli
Detaylı75 ini
75 ini Tesisatta s yal t m ile; Binan n daha az enerji kullanarak s tma veya so utma dolay s yla çevre kirlili inin azalt lmas, cihazlar n daha verimli çal mas sa lan r. Cihazlar n çal mas s ras nda
DetaylıYAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA
YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:
DetaylıENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi 4 + 0 + 0
ENERJĠ DAĞITIMI-I Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 Açma-Kapama Cihazları Elektrik enerjisinin açılması, ayrılması, kesilmesi veya kapatılması işlevlerini yapan cihazlardır. Alçak Gerilim Ayırıcı Nitelikli Orta
DetaylıGAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)
ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar
DetaylıIs Büzüflmeli Ürünler 3
Is Büzüflmeli Ürünler 3 3.1 CTW-602 2:1 Is ile Daralan Makaron...20 3.2 HSR 2:1 Renkli Is ile Daralan Makaron...21 3.3 MDT-A Is ile Daralan Yap flkanl Hortum...22 3.4 HDT-A Is le Daralan Yap flkanl Hortum...23
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki
DetaylıK MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 :
K MYA K MYASAL TEPK MELER VE ESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : ÖRNEK : X ile Y tepkimeye girdi inde yaln z X Y oluflturmaktad r. Tepkimenin bafllang c nda 0, mol X ve 0, mol Y al nm flt r. Bu tepkimede X ve Y ten
DetaylıResim 1: Kongre katılımı (erken kayıt + 4 günlük kongre oteli konaklaması) için gereken miktarın yıllar içerisindeki seyri.
Patoloji Dernekleri Federasyonu Başkanlığına, Son yıllarda patoloji kongrelerinin katılım ücretlerinin çok yüksek olduğu yakınmaları arttı. Bu nedenle kongrelerimizi daha ucuza yapmaya çalıştık. Hemen
DetaylıKÜRESEL KARBONDĐOKSĐT KONSANTRASYONLARI ÖLÇÜMLERĐ ARAŞTIRMA UYDUSU OCO
KÜRESEL KARBONDĐOKSĐT KONSANTRASYONLARI ÖLÇÜMLERĐ ARAŞTIRMA UYDUSU OCO Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Küresel ısınma ve iklim değişikliği
DetaylıAR& GE BÜLTEN. Enflasyonla Mücadelede En Zorlu Süreç Başlıyor
Enflasyonla Mücadelede En Zorlu Süreç Başlıyor Ahmet KARAYİĞİT Makroekonomik göstergeler açısından başarılı bir yılı geride bıraktık. Büyüme, ihracat, faizler, kurlar, faiz dışı fazla gibi pek çok ekonomik
DetaylıMeriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi
Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Beşinci İzmir İktisat Kongresi Finansal Sektörün Sürdürülebilir Büyümedeki Rolü ve Türkiye nin Bölgesel Merkez Olma Potansiyeli 1 Kasım
DetaylıHızlandırıcı Fiziği-1. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014
Hızlandırıcı Fiziği-1 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 27.02.2014 1 İçerik Parçacıkları nasıl elde ediyoruz? Bazı dairesel hızlandırıcı çeşitleri Siklotron (cyclotron) Zayıf odaklama Sinkrotron (synchrotron)
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MAYIS 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
Detaylı-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.
Bursa nın 25 Büyük Firması Araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,
DetaylıGürcan Banger Enerji Forumu 10 Mart 2007
Enerji ve Kalkınma Gürcan Banger Enerji Forumu 10 Mart 2007 Kırılma Noktası Dünyanın gerçeklerini kırılma noktalarında daha iyi kavrıyoruz. Peşpeşe gelen, birbirine benzer damlaların bir tanesi bardağın
DetaylıBölüm 7. Mavi Bilye: YER
Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük
DetaylıAkaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması
23 Aralık 2008 Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması Son günlerde akaryakıt fiyatları ile ilgili olarak kamuoyunda bir bilgi kirliliği gözlemlenmekte olup, bu durum Sektörü ve Şirketimizi itham altında
DetaylıPLASTİK VAKUM TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI. b. Fanlar. c. Şartlandırıcı. d. Alt tabla. a. Rotasyon makinesi. b. Enjeksiyon makinesi
PLASTİK VAKUM TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi kontrol panosundaki butonlardan birisi değildir? a. Sayıcı reset b. Tabla yukarı c. Maça d. Devir sayısı 2. Aşağıdakilerden hangisi
DetaylıKÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ
KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın
DetaylıEkosistem ve Özellikleri
Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız
DetaylıINSURAL* ATL ALUMİNYUM VE ÇİNKO İÇİN YALITKAN POTA ASTARLARI. Kolay astarlama. Yüksek enerji tasarrufu. Yüksek mekanik mukavemet
BOYA FİLTRASYON BESLEYİCİ SİSTEMLERİ OCAK VE POTA ASTARLARI METALURJIK VE DÖKÜM KONTROL SISTEMLERI REÇİNELER POTALAR INSURAL* ATL ALUMİNYUM VE ÇİNKO İÇİN YALITKAN POTA ASTARLARI Kolay astarlama Yüksek
DetaylıİZMİR METROPOL İLÇELERİNDE YAPILAN ASANSÖR DENETİMLERİ VE GÜVENLİK SEVİYESİNDEKİ GELİŞMELERİN İNCELENMESİ
401 İZMİR METROPOL İLÇELERİNDE YAPILAN ASANSÖR DENETİMLERİ VE GÜVENLİK SEVİYESİNDEKİ GELİŞMELERİN İNCELENMESİ M. Berkay ERİŞ, Halim AKIŞIN, Zafer GÜNEŞ Makina Mühendisleri Odas akm@mmo.org.tr ÖZET Kentimizde
DetaylıTest. Yerküre nin Şekli ve Hareketleri BÖLÜM 4
Yerküre nin Şekli ve Hareketleri 1. Dünya ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden yanlış olan hangisidir? A) Dünya, ekseni etrafındaki bir turluk dönüş hareketini 24 saatte tamamlar. B) Dünya ekseni etrafındaki
Detaylı6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.
SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi
DetaylıGenel Kimya BÖLÜM 8: GAZLAR. Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü
Genel Kimya BÖLÜM 8: GAZLAR Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Gaz Basıncı ve Ölçülmesi Barometre: açık hava basıncını ölçmeye yarayan alet Manometre: kapalı
DetaylıİZMİR İLİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İSTATİSTİKLERİ VE İŞ GÜVENLİĞİNİNKENT YAŞAMINA ETKİLERİ. Aykut AKDEMİR Maden Mühendisi izmir@maden.org.
719 İZMİR İLİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İSTATİSTİKLERİ VE İŞ GÜVENLİĞİNİNKENT YAŞAMINA ETKİLERİ Alpaslan ERTÜRK Maden Yüksek Mühendisi izmir@maden.org.tr Aykut AKDEMİR Maden Mühendisi izmir@maden.org.tr
DetaylıAFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)
AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) 1 GÜNDEM Tanım Epidemiyoloji (Hastalığın Yayılımı) Mücadele Soru-Cevap 2 Afrika Hastalığı Nedir? Sivrisinek, kene ve sokucu sineklerle
DetaylıKÜRESEL ISINMA, MEDYA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz İklim Değişikliği İçin Sivil Toplum Kuruluşları Adana Buluşması 20 Aralık 2006
KÜRESEL ISINMA, MEDYA ve ENERJİ POLİTİKALARI Özgür Gürbüz İklim Değişikliği İçin Sivil Toplum Kuruluşları Adana 20 Aralık 2006 Küresel ısınma Hollywod için yazılmış,eğlenceli bir felaket senaryosu mu?
Detaylı16. Yoğun Madde Fiziği Ankara Toplantısı, Gazi Üniversitesi, 6 Kasım 2009 ÇAĞRILI KONUŞMALAR
ÇAĞRILI KONUŞMALAR Ç1 Manyetik Soğutma ve Devasa Manyetokalorik Etki Yalçın Elerman Fizik Mühendisliği Bölümü, Mühendislik Fakültesi, Ankara Üniversitesi, Beşevler, Ankara Modern toplumların temel bağımlılıklarından
Detaylı