ORTA KARADENİZ BÖLGESİ NDE TAZE FASULYE YETİŞTİRİLEN ALANLARDA GÖRÜLEN ANTRAKNOZ HASTALIĞI ETMENİNE

Transkript

1 ORTA KARADENİZ BÖLGESİ NDE TAZE FASULYE YETİŞTİRİLEN ALANLARDA GÖRÜLEN ANTRAKNOZ HASTALIĞI ETMENİNE (Colletotrichum lindemuthianum (Sacc&Magnus)Lambs.Scrib) AİT IRKLARIN TESBİTİ ve BAZI FASULYE ÇEŞİTLERİNİN HASTALIĞA DAYANIM DURUMLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Seher Yıldız MADAKBAŞ 1 Sara DOLAR 2 Harun BAYRAKTAR 2 Şebnem ELLİALTIOĞLU 3 1 Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü-SAMSUN 2 Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü-ANKARA 3 Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü-ANKARA Özet yıllarında, Çarşamba Ovası nda (Terme, Tekkeköy ve Çarşamba ilçeleri) ve Ladik ilçesini de içine alan 30 köyden antraknozlu taze fasulye baklaları toplanmıştır. Antraknozlu bakla örneklerinden 5 izolat elde edilmiştir. 5 izolat, uluslar arası antraknoz ayrım seti ne (Differential Set) ait fasulye çeşitlerine laboratuvar koşullarında koparılmış yaprak metoduyla ve sera koşullarında püskürtme yöntemiyle bulaştırılmıştır. Sera ve laboratuvar koşullarında elde edilen inokülasyon sonuçları birbirine paralellik göstermiştir. 1 ve 5 no lu izolatların δ (delta), 2 ve 3 no lu izolatların β (beta) ve 4 no lu izolatın α (alfa) ırkı olduğu anlaşılmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında yerli ve yabancı 16 taze fasulye çeşidine ait bitkiler, sera ve laboratuvar koşullarında hastalığa dayanıklılık durumlarını belirlemek için 5 izolatla inoküle edilmiştir. Sera koşullarında Karayşe dışında bütün taze fasulye çeşitleri duyarlı bulunmuş, laboratuvar koşullarında Sazova ve Nassua çeşitleri 3 no lu izolata dayanıklılık gösterirken diğer fasulye çeşitleri duyarlı olmuşlardır. Bölgede yapılan daha önceki çalışmalarda α, β ve γ ırkları tespit edilmiş olduğu halde, bizim çalışmamızda γ ırkına rastlanmamıştır. Buna karşılık özellikle Akdeniz Bölgesinde rastlanan δ ırkının, Orta Karadeniz Bölgesi ne girdiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler:Taze fasulye, C.lindemuthianum, ırklar, çeşit, dayanıklılık DETERMINATION OF STRAINS BELONGING TO CAUSING THE DISEASE OF ANTHRACNOSE (Collethotrichum lindemuhianum (Sacc&Magnus)Lambs.Scrib) SEEN IN AREAS WHERE GROWN FRESH BEAN IN THE MIDDLE BALCKSEA REGION AND RESEARCH ON DETERMINATION OF THE CONDITON RESISTANCE OF DISEASE OF SOME BEAN VARIETIES Abstract In years, the anthracnose fresh bean pods were collected from thirty (30) villages in Çarşamba Plain (Terme, Tekkeköy and Çarşamba towns) and Ladik town. Five isolation were got from the precedents with anthracnose pods. Five isolation, were infected with spraying method in greenhouse and picked leaf method in laboratory to bean varieties international anthracnose differential set. Inoculation results which were got in laboratory and greenhouse, demostrated similarity to each other. Number one (1) and five (5) isolation δ (delta) strain, number two (2) and tree (3) isolation β (beta) and number four (4) isolation α (alfa) strain, were determineted. In second stage in our working, plants belong to foreing and native sixteen (16) fresh bean varieties, were inoculated with five isolation for determination the resistant of disease. In greenhouse condition all the fresh bean varieties except Karaayşe were got susceptible, in laboratory condition Sazova and Nassua varieties were got resistant to number three (3) isolation, but other beans varieties were got susceptible. In other works making in region, although α (alfa), β (beta) and γ (gamma) strains were determineted, γ (gamma) were not seen in our works. On the other hand expecially δ (delta) strain seen in Mediterrian Region, was determineted in Middle Blacksea Region. Keywords: Fresh bean, C.lindemuthianum, Strains, variety, resistance Giriş Orta Amerika kökenli bir sebze türü olan fasulye dünyada çok geniş yayılma alanı bulmuştur. Dünyada taze fasulye üretimi ton dur. Bu üretimde Asya ve Avrupa kıtasındaki ülkeler önemli bir paya sahiptir. Dünyada en fazla taze fasulye üreticisi ülke olan Çin in üretimi yılda ortalama ton dur. Türkiye de ton taze fasulye üretimiyle Çin den sonra ikinci sıra yer almaktadır (Anonim, 2005). Orta Karadeniz Bölgesinde Samsun ili yılda ortalama tonluk taze fasulye üretimiyle önemli bir üretim merkezidir (Akkoyunlu, 2005). Fasulyede zarara ve ekonomik kayıplara sebep olan en önemli hastalıklardan biri C.lindemuthianum fungal etmenidir. Bu etmen özellikle yüksek neme sahip ve serin bölgelerde yetişen fasulye bitkilerine zarar yapmakta ve duyarlı çeşitlerde hastalık oluşturmaktadır. tohum, gövde ve yapraklarda zarar yaparak,

2 tamamıyla ürün kaybına sebep olmaktadır. Dünya üzerinde geniş bir alana yayılmış olan C.lindemuthianum fungusunun çok sayıda ırkının bulunduğu bilinmektedir. C.lindemuthianum Kuzey Amerika, Avrupa, Afrika, Avusturalya, Asya ve Latin Amerikan ülkeleri; Meksika, Guatemela, Venezzuella, Kolombiya ve Brezilya gibi Türkiye de de önemli kayıplara sebep olmaktadır. Yetişme döneminde tohumlarla bulaşan bu hastalık etmeni, hastalıklı tohumların ekilmesiyle ürün kaybı % 100 e kadar çıkmaktadır (Pastor-Corrales ve Tu, 1989; Lenne, 1992). Fasulye antraknozunu kontrol altında tutmakta karşılaşılan en önemli sınırlayıcı faktör, fungusun çok sayıda farklı ırklarının mevcut olmasıdır. Bu hastalık özellikle soğuk ve nemli koşullarda, çok fazla patojenik çeşitlilik göstermektedir (Sharma ve ark., 1998). Türkiye de özellikle taze fasulye yetiştiriciliğinin yoğun olduğu kıyı bölgelerde antraknoz bazı yıllarda yoğun bir şekilde görülmekte ve önemli derecede zarara neden olmaktadır. Iren ve ark.,(1984) Türkiye de fasulye antraknozunun düzenli bir şekilde vuku bulduğunu ve geniş bir alana yayılmış olduğunu bildirmişlerdir. Fasulye antraknozu ırklarının tespitini de ülkemizde ilk kez Alman araştırıcılar Alam ve Rudolph (1993) tarafından yapılmıştır. Sadece Orta Karadeniz Bölgesinde değil Türkiye nin diğer fasulye yetiştirilen alanlarında da hastalık etmenine ait izolatlar toplamışlar ve 12 lik antraknoz ayrım setiyle (differential set) ırkları 0-9 sıkalasına göre belirlemişledir. Orta Karadeniz Bölgesinde β, Doğu Karadeniz Bölgesinde α Batı Karadeniz Bölgesinde γ ve Akdeniz Bölgesinde δ ırkını tespit etmişlerdir. Yapmış olduğumuz bu çalışmayla; Bölgemizde yetiştirilen yerli ve yabancı taze fasulye çeşitlerinin, Orta Karadeniz Bölgesinde Çarşamba Ovası ndan (Terme, Tekkeköy ve Çarşamba İlçeleri) ve Ladik ilçesinden toplanmış hastalık etmenine karşı dayanıklılık ve duyarlıklı durumları tespit edilmiştir. Hastalık etmenine ait izolatların hangi ırka ait olduğunun belirlenmesi ve literatür bilgileriyle uyumlu olup olmadığını teyit etmek için de ayrım setleriyle kontrolleri yapılmıştır. Materyal ve Metot Bitkisel materyal Çalışmamızda, bitkisel materyal olarak Orta Karadeniz Bölgesinde özellikle Çarşamba Ovası nda ve Türkiye nin değişik bölgelerinde yetiştirilen taze fasulye çeşitleri kullanılmıştır. Taze fasulye çeşitleri, Gina, Karayşe, Nadide, Romano, Sima, Sazova, Sarısu, Tina, Volare, Yalova-17, Yalova-5, Gerdan, Çağdaş, Nassua, Lodi, Tamara dır. Elde edilmiş olan izolatların hangi ırklar olduğunu tespit etmek için Amerikan Ulusal Germplasmından 12 lik antraknoz ayrım seti-differential set (Michigan Dark Red Kidney-MDRK, Mex 222, Michelite, PI , Perry Marrow, TO, TU, Widusa, AB 136, Cornell , G2333, Kaboon) getirtilmiştir (Pastor-Corrales, 1991) yılında getirtilen ayrım setinde tohum miktarı yeterli olmadığı için tohum çoğaltımı yapılmıştır. Hastalıklı Bitkisel Materyalinin Toplanması 2004 yılında hastalıklı bitki materyali (baklalar) Orta Karadeniz Bölgesinde Çarşamba Ovası nda (Terme, Tekkeköy ve Çarşamba ilçeleri) ve Ladik ilçesinden olmak üzere toplam 30 köyden toplanmıştır. Antraknozlu bakla örnekleri toplandıktan sonra sporlar PDA ortamında çoğaltılıncaya kadar buzdolabında 4 oc de muhafaza edilmiştir. İzolatların Çoğaltılması ve Spor Süspansiyonunun Hazırlanması 2005 yılında hastalıklı bakla örneklerinden, hastalığın bulunduğu nekrotik lezyonlardan Alam ve Rudolph (1993) nun açıkladığı yöntemle sporlar alınarak PDA ortamında çoğaltılmıştır. PDA ortamındaki sporlar C de 8 gün karanlıkta tutulmuştur. 30 köyden toplanmış olan antraknozlu bakla örneklerinden 5 izolat elde edilmiştir. 5 izolatın sporları yayma metoduyla çoğaltılmıştır. Daha sonra elde edilmiş olan izolatların sporları incelenmiş ve hemocytometer de spor sayımı yapılmıştır. İnokülasyon için istenen standart spor süspansiyonu 1.2x10 6 spor/ml saf steril suyla hazırlanmıştır. Taze Fasulye Çeşitleri ve Antraknoz Ayrım Setine (Differential Set) Spor Süspansiyonunun Uygulanması 2005 yılında deneme hem serada fidelerle hem de laboratuar koşullarında koparılmış yaprak metoduyla 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Sera koşullarında 16 taze fasulye çeşidi ve 12 lik antraknoz ayrım setine ilk gerçek yapraklara spor süspansüyonu püskürtme yöntemiyle uygulanmıştır. İnoküle edilmiş olan bitkiler daha sonra o C ve %90-95 nemin sağlandığı ortama alınmıştır. İnokülasyondan 5-7 gün sonra bitkilerdeki simptomlar gözlenmiştir.laboratuar koşullarında da Bigirimana ve Höfte nin (2001) açıkladığı gibi 16 taze fasulye çeşidi ve 12 lik antraknoz ayrım setine koparılmış olan ilk gerçek yapraklara (10 günlük) spor süspansiyonu püskürtme yöntemiyle uygulanmıştır. İklim dolabının sıcaklığı 21 o C ve nem %100 e ayarlanmıştır. Sera koşullarında olduğu gibi 5-7 gün sonra gözlemler alınmaya başlanmıştır. Fidelerde, önce kotiledonlarda sonra gövde ve yapraklarda, koparılmış yaprak metodunda da yapraklarda hastalık reaksiyonunun değerlendirmesi 0-9 skalasına göre yapılmıştır (Pastor-Corrales, 1991), 1-3 arasında

3 değer alanlar nekrotik lezyon yok ya da çok küçük, 4-6 arasında dar nekrotik lezyonlar ve 7-9 arasında değer alanlar geniş nekrotik lezyon veya ölü olarak değerlendirilmiştir. Araştırma Bulguları Antraknoz Ayrım Setine (Differential Set) 5 İzolatın Sera ve Laboratuar Koşullarında Uygulanıp Irk Tespitinin Yapılması Sera koşullarında 5 izolat, antraknoz ayrım seti fidelerinin ilk gerçek yapraklarına bulaştırma püskürtme yöntemiyle yapılmıştır. 1.izolatla antraknoz ayrım setine yapılan bulaştırma sonucu PI, AB 136, TO ve TU çeşitlerinin dayanıklılık ve diğer ayrım seti çeşitlerinin ise bu izolata karşı hassaslık gösterdikleri tespit edilmiştir. AB 136 çeşidinin δ ırkına dayanıklı olması, Widusa, Michelite, Perry Marrow, MDRK çeşitlerinin ise δ ırkına hassas olması 1. izolatın δ ırkı olduğunu göstermiştir. 2. izolatla yapılan bulaştırmalarda Widusa, Cornell çeşitleri dayanıklı ve diğer çeşitler ise hassaslık göstermişlerdir. Widusa ve Cornell çeşitlerinin β ırkına dayanıklı olması, Michelite, Perry Marrow, MDRK nin hassas olması 2. izolatın β ırkı olduğunu belirlenmiştir. 3. izolatla yapılan bulaştırmalarada ise Widusa, Cornell , TO ve TU çeşitleri dayanıklılık gösterirken 2. izolatla yapılan bulaştırmalarda olduğu gibi Michelite, Perry Marrow, MDRK ayrım çeşitleri hassaslık göstermiştir. 3. izolatın 2. izolat gibi β ırkı olduğu tespit edilmiştir. 4. izolatla yapılan bulaştırmalarda TO ve TU çeşitleri dayanıklılık gösterirken diğer çeşitler hassaslık göstermiştir.özellikle Widusa, Michelite ayrım çeşitlerinin şiddetli reaksiyon göstermesi ve bu çeşitlerin α ırkına hassas olmaları bu izolatın α ırkı olduğu tespit edilmiştir. Son olarak 5. izolatla yapılan bulaştırma çalışmalarında ayrım setinde Cornell ve AB 136 çeşitleri dayanıklılık gösterirken, δ ırkına hassas olan Widusa, Michelite, Perry Marrow çeşitlerinin hassaslık göstermesi bu izolatında 1. izolat gibi δ ırkı olduğunu göstermiştir. Sera koşullarında ayrım setinde yürütülen inokülasyon çalışmalarına paralel olarak laboratuar koşullarında da koparılmış yaprak metoduyla 5 izolatla bulaştırmalar tekrarlanmıştır. Laboratuar koşullarında da 5 izolat antraknoz ayrım çeşidinin koparılmış yapraklarına püskürtme yöntemiyle uygulanmıştır.amaç sera hemde laboratuar koşullarında yapılan ırk tespit çalışmalarının birbirine paralellik gösterip göstermediği ve ırk tespitinin doğrulanmasıdır. Laboratuar koşullarında 1.izolatla yapılan bulaştırmada PI, AB136, TO ve TU çeşitleri dayanıklı diğer çeşitler ise hassaslık göstermiş, 1.izolatın δ ırkı olduğu tespit edilmiştir. 2. izolatla yapılan bulaştırmalarda Widusa, Cornell , Kaboon, Mex 222 çeşitleri dayanıklı ve diğer ayrım çeşitleri hassaslık göstermesi, sera koşullarında olduğu gibi laboratuar koşullarında da 2. izolatın β ırkı olduğunu doğrulamıştır.3. izolatla yapılan bulaştırmalada ise Widusa, Cornell , Mex 222, TO ve TU çeşitleri dayanıklılık gösterirken diğer çeşitler hassaslık göstermiştir. 3. izolatında 2. izolat gibi β ırkı olduğu tespit edilmiştir. Laboratuarda 4.izolatla yapılan bulaştırmalarda TO ve TU çeşitleri dayanıklı, diğer antraknoz ayrım çeşitleri ise hassaslık göstermiştir. Widusa ve Michelite çeşitlerinin sera koşullarında olduğu gibi aşırı reaksiyon göstermesi 4. izolatın α ırkı olduğunu göstermiştir. Son olarak 5. izolatla yapılan inokülasyonlarda Cornell , Kaboon, TU ve AB 136 ayrım çeşitlerinin dayanıklı olduğu tespit edilmiştir. Özellikle AB 136 çeşidinin δ ırkına dayanıklı olması diğer çeşitlerinde bu ırka hassaslık göstermesi 5. izolatın δ ırkı olduğunu doğrulamıştır (Çizelge 1). Sera ve laboratuar koşullarında 5 izolatla ve 12 lik antraknoz ayırım setiyle ırkları tespit etmek için yapılan patojenite testleri birbirine paralellik göstermiştir. 1. ve 5. izolatların δ, 2. ve 3. izolatın β ve 4. izoltında α ırkı olduğu belirlenmiştir. 5 izolatla 16 Taze Fasulye Çeşidinin Hassaslık ve Dayanıklılık Durumlarının Tespit Edilmesi 16 taze fasulye çeşidinin hassaslık ve dayanıklılık durumlarını tespit için patojenite testleri antraknoz ayrım setinde olduğu gibi sera koşullarında püskürtme ve laboratuar koşullarında koparılmış yaprak metoduyla yapılmıştır. Sera koşullarında fidelerin ilk gerçek yapraklarına 5 izolat ayrı ayrı püskürtme yöntemiyle uygulanmıştır. Taze fasulye çeşitlerinden Karayşe dışında bütün çeşitler izolatlara hassaslık göstermiştir. Karaayşe çeşidi ise bütün izolatlara karşı her hangi bir reaksiyon belirtisi göstermemiştir.laboratuar koşullarında da Koparılmış yaprak metodunda Sazova ve Nassua çeşitleri 3. izolata dayanıklılık gösterirken diğer bütün çeşitler hassaslık göstermiştir. Karaayşe çeşidi sera koşullarının tersine laboratuar koşullarında 5 izolata da hassaslık göstermiştir (Çizelge 2). Bu çeşitle gelecek yıl tekrar sera ve laboratuar koşullarında 5 izolatla bulaştırılarak patojenite testine tabii tutulacaktır. Tartışma Alman araştırıcılar Alam ve Rudolph un (1993) Türkiye de C.lindemuthianum ırklarını tespit için yapmış olduğu çalışmayla, Orta Karadeniz Bölgesinde taze fasulyede antraknoza sebep olan ırkları tespit çalışmamız birbirine paralellik göstermiştir Bizim çalışmamızda da Alam ve Rudolph( 1993) ve Charrier ve Bannerot tarafından belirtildiği gibi Orta Karadeniz Bölgesinde α ve β ırklarına rastlanmıştır. Taze fasulye kendine döllenen bir bitki olduğu için ve firmalardan alınan tohumlar yanında, köylülerin kendi tohumlarını kendileri elde etmeleri ve tohum alışverişinde bulunmaları ırkların bir bölgeden diğer bölgeye geçişine neden

4 olmuştur. Çünkü C.lindemuthianum etmeni tohumla taşınan bir fungusdur. Doğu Karadeniz Bölgesinde görülen α ırkına ve Akdeniz Bölgesinde görülen δ ırkına Orta Karadeniz Bölgesinde de rastlanması bunu ispatlamaktadır. Yapmış olduğumuz çalışmada, bölgemizde önceden tespit edilmiş olan ırklardan farklı olarak δ ırkına rastlanmıştır. Ancak ileride yapılacak olan çalışmalarda, C.lindemuthianum fungal etmeni sürekli değişkenlik gösterdiğinden ülkemiz genelinde geniş bir tarama yapılarak başka ırklarında girip girmediğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Böylece fasulyede dünyanın da çok önemli bir hastalığı olan antraknoza karşı dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi için yürütülecek olan ıslah programlarında, gene karşı gen teorisine uygun olarak belirlenmiş olan ırklara karşı dayanıklı genlerin karışımı için gen pramidi bilinçli bir şekilde oluşturulabilecektir. Kaynaklar Akkoyunlu, N, İsttistiklerle Samsun Tarımı (2004). Tarım İl Müdürlüğü. Syf:19-28, Samsun. Alam-M.,K.Rudolph., Occurrence and Characterization of the Races of Bean Anthracnose (Colletotrichum lindemuthianum) in Turkey. Phytopathologia Mediterranea. 32;3, Anonim, FAO-Statistics/ Bigirimana-J., M. Hofte., Bean anthracnose Inoculation Methods and Influence of Plant Stage on Resistance of Phaseolus vulgaris Cultivars.Journal-of-Phytopathology.149;7-8, Charrier A., Bannerot, H Contribution a l etude des races physiologiques de l anthracnose du haricot. Annls phytopath., 2, Iren, S., Rudolph, K., Baykal, N., Erdiller, G., Soran, H., Yegen, O., Hancıoğlu, Ö., heitefuss, R Erfssung der wichtigsten Krackheiten der Bohne (Phaseolus vulgaris) in der türkei und Untersuchungen zur Anfalligkeit und Resistenz einheimmischer und auslanddischer bonensorten gegen diese Krankheiten. In: Forschung zur Entwicklung der Turkischen Landwirtschaft- Deutsch- türkisches Symposium, vnov.1980, Landw. Fakult. Göttingen, pp Pastor- Corrales, M.A., J.C.Tu Anthracnose.In:Schwartz, H.F., M.A.Pastor-Corrales (Eds), Bean Production Problems in the Tropics. 2nd edn. Pp CIAT, Cali, Colombia. Lenne, J.M Colletotrichum: Biology, Pathology and Control, pp CAB International, Wllingford, UK. Pastor-Corrales, M.A Estandarizatcion de variedades differenciales y de designacion de raza de Colletotrichum lindemuthianum. Phytopathology 81, 694. Sharma, P.N., A.Kumar., O.P.Sharma., D.Sud., and P.D. Tyagi., Pathogenic Variability in Colletotrichum lindemuthianum and Evaluation of Resistance in Phaseolus vulgaris in the North- Western Himalayan Region of India. Journal- of- Phytopathology. 147: 1,

5 Çizelge 1. Antraknoz Ayrım Setine (Differential Set) 5 İzolatın Sera ve Laboratuar Koşullarında Uygulanıp Irk Tespitinin Yapılması Antraknoz Taşıdığı Gen Dayanıklı Hassas Sera koşullarında (izolatlar) Laboratuar Koşullarında (izolatlar) Ayrım Genler Havuzl Olduğu olduğu 1.İzolat 2.izolat 3.İzolat 4.İzolat 5.İzolat 1.İzolat 2.izolat 3.İzolat 4.İzolat 5.İzolat Seti arı ırklar ırklar Widusa - MA beta Alfa,delta H D D H H H D D H H Cornell Co-2 MA Alfa,beta, - H D D H D H D D H D Delta,gama Kaboon Co-1 2 A Beta,delta Alfa,gam H H H H H H D H H R ma Michelite - MA gama Beta,delta H H H H H H H H H H Perry Co-1 3 A Alfa,delta, H H H H H H H H H H Marrow beta MDRK* Co-1 A alfa Delta,ga H H H H H H H H H H ma PI Co-4 3 MA kappa - D H H H H D H H H H Mex 222 Co-3 MA - - H H H H H H D D H H AB 136 Co-6, co-8 MA delta - D H H H D D H S H D TO Co-4 MA - - D H D D H D H D D H TU Co-5 MA - - D H D D H D H D D D G2333 Co-4 2, Co- 5, Co-7 MA - - H H H H H H H H H H MDRK: Michigan Dark Red Kidney, MA: Mezoamerican (Orta Amerika), A:Andean, D.Dayanıklı, H:Hassas, Co: Collethotrichum Çizelge 2. 5 izolatla 16 Taze Fasulye Çeşidinin Hassaslık ve Dayanıklılık Durumlarının Tespit Edilmesi Taze Sera koşullarında (izolatlar) Laboratuar Koşullarında (izolatlar) Fasulye 1.İzolat 2.izolat 3.İzolat 4.İzolat 5.İzolat 1.İzolat 2.izolat 3.İzolat 4.İzolat 5.İzolat çeşitleri Yaolva-17 H H H H H H H H H H Gina H H H H H H H H H H Volare H H H H H H H H H H Nadide H H H H H H H H H H Sarısu H H H H H H H H H H Sima H H H H H H H H H H Sazova H H H H H H H D H H Çağdaş H H H H H H H H H H Nassua H H H H H H H D H H Romano H H H H H H H H H H Gerdan H H H H H H H H H H Tina H H H H H H H H H H Yalova-5 H H H H H H H H H H Karaayşe D D D D D H H H H H Lodi H H H H H H H H H H Tamara H H H H H H H H H H H:hassas, D: dayanıklı