Türk ve Dünya Hukukunda Bilişim Suçları

Transkript

1 Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Türk ve Dünya Hukukunda Bilişim Suçları Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul rsamli@istanbul.edu.tr Özet: Teknolojinin gelişmesi; genel olarak insan hayatının kolaylaşması, işlemlerin basitleşmesi ve hızlanması, daha az enerji, zaman, para harcayarak daha çok iş yapılması demektir. Günümüzde bu amaçları gerçekleştirebilen pek çok hizmet bulunmaktadır. İnsanlar artık telefonla ve özellikle internetle alışveriş, bankacılık işlemleri, çeşitli başvurular, noter işlemleri gibi pek çok işlemi yerinden kalkmadan gerçekleştirebilir. Her alanda olduğu gibi bilişimdeki bu gelişmeler, kötü amaçlı kişileri de peşinden getirmektedir. Bu kişilerin amaçlarını gerçekleştirememesi için dijital ortamda gerçekleştirilen işlemlerde bilginin güvenli bir şekilde iletimi ve kimlik doğrulaması oldukça önemlidir. Bunun için pek çok yeni teknolojiler oluşturulmaktadır. Ancak yine de her zaman sistemlerin kırılma ihtimali bulunmaktadır. Bu yüzden konu ile ilgili yasal çeşitli yaptırımlar bulunması gerektiği açıktır. Bu çalışmada genel tanımı bilgisayar, çevre birimleri, pos makinesi, cep telefonu gibi her türlü teknolojinin kullanılması ile işlenilen suçlar olarak yapılan bilişim suçları ve bu suçların Türkiye ve diğer ülkelerin hukukundaki yeri incelenmiştir. 1. Giriş Özellikle son 30 senedir bilgisayar ve elektronik sektörlerinde devrim niteliği taşıyan buluşlar öncelikle büyük ölçekli şirketler, askerî organizasyonlar, devlet sektörü, üniversiteler gibi devlerin; zamanla sadece işinde veya evinde standart bir şekilde bilgisayar kullanan sıradan kullanıcıların hayatında pek çok şeyi değiştirmiştir. Kişisel kullanıma bir örnek olarak herhangi bir kimsenin bankaya gidip sıra beklemesi yerine, işlemlerini ATM ler ya da internet bankacılığı yoluyla kolayca gerçekleştirmesini gösterebiliriz [1]. Şirketler açısından bakılacak olursa çalışan maaşlarının elden verilmesi yerine çok daha kolay bir şekilde bankalar aracılığı ile dağıtılması, bu dağıtımın da basit bir bilgisayar programı ile takip edilmesi bir örnek olarak verilebilir. Oldukça yüklü miktardaki paraların bilgisayar ve internet üzerinden yönlendirilmesi tabi ki pek çok kişinin iştahını kabartmaktadır. Bir bankayı soymak yerine internetten banka hesaplarına girmek (eğer iyi bir şifre kırıcıdan bahsediyorsak) elbette çok daha kolaydır. Sadece bu bile, neden insanların dijital ortamda yapılan işlemleri kırmayı dolayısıyla da bilişim suçu işlemeyi amaçladığını 97 gösterebilir. Ancak günümüzde tanımlanan bilişim suçları bu kadarla kısıtlı değildir. Bunun dışında kişilerin izni olmadan haklarında bilgi edinme, telefonlarını dinleme, var olan bir sistemi herhangi bir amaçla bozma, farklı düşüncelere sahip olan devlet, kuruluş vs. web sitesini ele geçirip değiştirme, veya yapılan çeşitli protestolar da bilişim suçu olarak sayılabilir. 2. Bilişim Suçlarının Gelişimi Bilgi hırsızlığı bir bilişim suçu olarak sayılırsa bu durumda bilişim suçlarının tarihini insanlık ile birlikte başlatmak gerekir. Bunun dışında bilişim suçları konusundaki kilometre taşları olarak ücretli hizmetlerin ücretsiz kullanılmasıyla (kablolu yayın hizmetleri ve telefon hizmetleri) ve tabi internetin kullanıma başlanması gösterilebilir. Öngörülemeyen bir hızla yayılan internet aracılığıyla bir insanın aradığı bilgiye erişme olasılığı ve hızı milyonlarca kat artmıştır. Bu, düzgün kullanıldığında elbette çok güzel bir gelişmedir. Ancak aynı zamanda internetin ve kişisel bilgisayarların yaygınlaşması ile isteyerek ya da istemeyerek birçok kişisel bilginin ve ticarî sırrın açıkça ortalarda dolaşması da sözkonusu olmuştur.

2 Türk ve Dünya Hukukunda Bilişim Suçları Bu, istenmeyen ve suç unsuru teşkil edebilecek bir durumdur. Önceleri bir kazanç kapısı olarak görülmeyen bu alan zamanla çok büyük bir ticarî sektör haline gelmiştir. Rakiplerinin ticarî sırlarına erişmek, potansiyel müşterilere kolayca ulaşmak isteyen ya da daha kötü düşünecek olursak elde ettikleri bilgiler sayesinde kişilere veya kurumlara şantaj yapmak isteyen kişi ve kurumlar bu alandan rahatlıkla faydalanmaya başlamışlardır. Bilişim sektörü büyüdükçe büyümeye devam eden ve gelecekte de devam edeceği düşünülen bilişim suçları, içinde bulunduğumuz dönemde tam anlamıyla zirve yapmış durumdadır. Ücretli hizmetleri, yayınları, telif hakkına sahip ürünleri ücretsiz kullanmak isteyen, her türlü medyayı internetten ücretsiz bir şekilde indirmek isteyen insanlar bilişim suçlarının başka bir yönünü teşkil etmektedir. Günümüzde henüz gösterime girmemiş filmleri, müzikleri, yeni çıkan tüm yazılımları ve daha pek çok ürünü internet ortamından illegal olarak ve sahiplerine herhangi bir para ödenmeksizin, emekleri hiçe sayılarak elde etmek mümkündür ve bu, oldukça yaygın bir şekilde yapılmaktadır. 3. Bilişim Suçlarının Sınıflandırılması Bilişim suçları, amaçları; suçu işleyen kişiler; suçun büyüklüğü gibi farklı faktörlere bağlı olarak sınıflandırılabilir. Bu çalışmada bilişim suçları, amaçlarına göre sınıflandırılmıştır Finansal Unsur Oluşturan Suçlar Bilişim suçu denince ilk akla gelenler maddî anlamda kişiye veya kuruma bir getirisi olacak olan suçlardır. Banka hesaplarına erişim, kişisel bilgilerin çalınıp şantaj gibi amaçlarla kullanılması, telif hakkı olan ürünlerin ücretsiz paylaşımı, var olan sistemleri çalışmaz hale getirip zarara sebep olmak bunların başlıcalarıdır. Bu alanda işlenen suçların miktarı tam olarak bilinememektedir. Buna sebep olarak, bu tarz suçların, sadece zanlılar yakalandığında kamuya açıklanması, büyük şirketlerin bu skandalların üzerini örtmek istemesi, lisanssız ürün kullanımının üreticilere maliyetinin tam olarak bilinememesi nedeniyle sektörün gerçek malî büyüklüğü net olarak bilinmemesi sayılabilir. Fakat var olan rakamlarda bile milyar dolarlardan bahsedilmesi sektörün gerçek büyüklüğü hakkında az da olsa bir fikir verebilir [2]. Finansal unsur teşkil eden suçlara örnek olarak bilgisayar sabotajı, bilgisayar yoluyla dolandırıcılık, bir bilgisayar yazılımının izinsiz kullanımı sayılabilir [3]. Finansal unsur teşkil eden suçların en çok işlendiği şekillerden biri kullanıcıların, bilgisayarlarının clipboard larına kopyaladıkları bir e-posta, isim, kredi kartı numarası ziyaret ettikleri siteler veya web üzerindeki diğer casuslar tarafından görüntülenip bu yolla çalınmasıdır [4]. Herkesin bu kopyala-yapıştır işlemini zaman zaman kullandığı düşünülecek olursa bu yöntemin ne kadar etkili bir yöntem olduğu açıkça görülebilir. 3.2 Kişilik Haklarını İşgal Eden Suçlar Bu suçlar kimi zaman malî unsurlar içermekle beraber genellikle karşıdaki insanın hakkında bilgi toplama, izni olmaksızın dijital ortamdaki görüşmelerini (telefon, mail vs) takip etme şeklindedir. Genellikle güvenlik güçlerinin başvurduğu görüşme dinleme ve bilgi edinme yöntemleri bu başlıkta incelenmektedir. Genelde şüphelilerin elektronik ve dijital takibi olarak adlandırılan bu izleme, ülkemizde yasal olarak sadece mahkeme kararıyla yapılsa da yasadışı dinlemenin varlığı her zaman gündemdedir. 4. Bilişim Suçlarına Hukuksal Bakış Suç olarak tanımlanan herhangi bir olayı işleyen kim olursa olsun suçludur. Ancak toplumda bilişim suçlarında suça ve işleyenlere göre farklı yaklaşımlar görülmektedir. İnsanların banka hesaplarına erişen kimseler dolandırıcı

3 Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri olarak görülürken millî duyguları öne çıkararak yabancı web sitelerine zarar verenler kahraman olarak görülebilir. Bu gibi durumlar bazen bireyleri suça teşvik edebilmektedir. Gün geçtikçe çeşitleri artmasına rağmen genel olarak bilişim suçları, hakaret, rahatsız edici söz ve davranışlar, kişilerin her türlü bilgilerinin çalınması, lisanslı kullanılması gereken hizmetlerin lisanssız olarak elde edilip kullanılması, sahte belge oluşturulması, kredi kartı yolsuzlukları şeklinde sıralanabilir. Bilişim suçları ile ilgili düzenlemelere ulusal ve uluslararası boyutlarda bakacak olursak aşağıdaki gibi bir değerlendirme ile karşı karşıya kalırız. 4.1 Ulusal Düzenlemeler Ülkemizde bilişim suçları oldukça önemli bir suç şeklidir. Özellikle son yıllarda diğer suçlara oranla bilişim suçlarında bir artış görülmüştür. Örneğin 2005 yılında bilişim suçu olarak ifade edilebilecek olay sayısı 91, bu olaylarla ilgili şüpheli sayısı 179 iken 2007 yılında bu değerler sırasıyla 206 ve 421 e yükselmiştir [5]. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre ülkemizdeki en önemli bilişim suçları [6] -Başkalarının adına göndererek özellikle ticarî ve özel ilişkileri zedelemek -Başkalarının adına web sayfası hazırlamak ve bu web sayfasının tanıtımı amacıyla başkalarına ve mesaj göndermek ve bu mesajlarda da mağdur olan şahsın telefon numaralarını vermek -Kişisel bilgisayarlar ya da kurumsal bilgisayarlara yetkisiz erişim ile bilgilerin çalınması ve karşılığında kişi veya kurumların tehdit edilerek maddî menfaat sağlanması -Şirketlere ait web sayfalarının alan adının izinsiz alınması ve bu alan adlarının karşılığında yüklü miktarlarda para talep edilmesi - Her türlü CD nin kopyalanması ve satılmasıdır. Bilişim suçlarına oldukça önem veren ülkemizde bu konu ile ilgili yapılan çalışmalar Tablo 1 de kronolojik sıraya göre verilmektedir. Yıl İşlem Bilişim Suçları Şube Müdürlüğü oluşturulması için çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde İnternet ve Bilişim Suçları Şube Müdürlüğ kurulmuştur [6] te kabul edilen 5237 numaralı kanun ile ülkemizdeki bilişim suçları ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır tarihinde yürürlüğe giren TCK nın kapsamında, bilişim sistemlerine karşı işlenen suçlar da gerekçeleriyle birlikte yer almaktadır. Ülkemizde bilişim suçları ile yapılan mücadelede yaşanan yoğunluk, bilişim alanında hizmet veren birçok firma ve kurumun genel merkezlerinin veya temsilciliklerinin İstanbul da bulunması nedeni ile Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren Bilişim Suçları Büro Amirliği nin kapatılması ve BİLİŞİM SUÇLARI ve SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ NÜN kurulması İçişleri Bakanlığı nın tarihli olanı ile uygun görülmüştür. Tablo 1: Ülkemizde bilişim suçları hakkındaki düzenlemelerin tarihsel gelişimi 5237 sayılı TCK nın bilişim suçları ile ilgili hükümleri oldukça geniştir. Kanundaki başlıca konular bilişim sistemlerine girme, bilişim sistemlerini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanmasıdır. Tablo 2 de bilişim suçları ve TCK daki ilgili maddeleri gösterilmiştir. Genel olarak kanunda başkasının hakkına dijital ortamda herhangi bir şekilde tecavüz eden kişiler suç işlemiş sayıldığı ve bu suçlardan herhangi birini işleyen kişiler hakkında bir yıl ile beş yıl arasında hapis cezası ya da adlî para cezası verildiği belirtilmektedir [7]. 99

4 Türk ve Dünya Hukukunda Bilişim Suçları Geleneksel Suçların Teknolojik Bir Biçimde (Bilgisayar vs ile) İşlenmesi Teknolojik Gelişimler Sonucunda Ortaya Çıkan Yeni Suçlar Suç Tipi Dolandırıcılık (bilgisayar yoluyla) Sahtecilik (bilgisayar yoluyla) Kanunla korunmuş yazılımların izinsiz kullanımı Yasadışı yayınlar Yetkisiz Erişim ve Dinleme Bilgisayar Sabotajı TCK daki Yeri TCK : Dolandırıcılık ve İflas TCK : Sahtecilik Suçları 5846 nolu Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) TCK : Devletin Şahsiyetine karşı cürümler TCK : Hakaret ve Sövme Cürümleri TCK : Halkın ar ve haya duygularını inciten veya cinsi arzuları tahrik eden ve istismar eder nitelikte genel ahlaka aykırı: ve diğer anlatım araç ve gereçleri TCK 525 a,b,c ve d Bilişim Alanında Suçlar Babı Tablo 2 : Bilişim suçları ve TCK daki ilgili maddeleri Bilişim Suçları ve Sistemleri Şube Müdürlüğü nün görevleri kısaca : 1-Bilişim sistemleri kullanılmak sureti ile işlenen suçlar hakkında bilgi toplamak, değerlendirmek ve önleyici tedbirler almak veri yerleştiren, var olan verilerin başka bir yere gönderen 8-Başkasına ait olan banka ya da kredi kartını her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran 2- Görev alanına giren suç organizasyonlarının faaliyetlerini koordineli olarak izlemek 3- Operasyonlardan ele geçirilen dijital materyallerin (HDD, Bilgisayar, DVD, ) imajlarının alınarak gerekli teknik incelemelerini yapmak, 4- İnternet ortamında yapılan suça konu (bilgilerin çalınması, MSN hacklenmesi, site hacklemek, ) işlemleri yapan, 5- Kişiler arasındaki haberleşmeleri, konuşmaları, herhangi biri hakkındaki özel hayata ilişkin ses veya görüntüleri kaydeden ve rıza olmaksızın alenen ifşa eden, 6- Sahte elektronik sertifika oluşturanlar veya elektronik sertifikaları taklit veya tahrif eden, 7- Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak sureti ile kendisine ya da başkasına yarar sağlayan kişi/kişilerin tespit edilerek haklarında gerekli tahkikatın yapılmasıdır [9,10]. 4.2 Uluslararası Düzenlemeler Her ülkenin doğru kabul ettiği bir internet hukuku bütünlüğü bulunmamaktadır. Her ülke şimdilik kendi politikası ve dünya görüşüne göre düzenleme yapmaktadır. Örneğin, bazı ülkelerde internete giriş izinle olabildiği gibi, bazılarında devletin kontrolünde olan tek bir servis sağlayıcı bulunabilmektedir. Bazı ülkelerde devletin politikasına ve dünya görüşüne uymayan sitelerin o ülkede görüntülenmesi kısmen de olsa engellenebilmektedir. Bu ülkelere örnek olarak: Beyaz Rusya, Çin, Irak, İran, Kuzey Kore, Küba, Libya, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tunus ve Vietnam ı sayabiliriz [11].

5 4.2.1 Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dünyada pek çok konuda olduğu gibi yasal olarak bilişim suçu düzenlemeleri bakımından da sistemini en çok oturtmuş gözüken ülkelerden biri ABD dir [12]. ABD de bu konu ile ilgili bir kanun Counterfeit Access Device and Computer Fraud and Abuse Act [13] (Erişim Aygıtlarını Taklit Etme, Bilgisayar Dolandırıcılığı Bilgisayarı Kötüye Kullanma Kanunu) ilk defa 1984 yılında yürürlüğe girmiştir. Bunun dışında Erişim Aygıtlarıyla İlgili Sahtecilik ve Bağlı Eylemler, Bilgisayarlarla İlgili Sahtecilik ve Bağlı Eylemler, Telli, Telsiz ve Elektronik İletişime Müdahale ve İletişimin Açıklanmasının Yasaklanması, Depolanmış İletişime Yetkisiz Erişim, İçeriğin Açıklanması, Yasal Erişim İçin Gerekli Şartlar isimli kanunlar da kullanılmaktadır. Ayrıca bilişim hukuku alanında mevcut düzenlemeler arasında 1986 tarihli Elektronik Haberleşme Gizlilik Kanunu, 1992 tarihli Bilgi ve Teknoloji Kanunu, Ulusal Bilgi Altyapısı Kanunu, 1998 tarihli Çocukların On-line Yayınlardan Korunması Kanunu, 1997 tarihli Internette Kumarın Önlenmesi Kanunu, 2001 tarihli Anti-Terörizm Kanunu, 1996 tarihli İletişim Ahlâk Kanunu belirtilebilir Romanya Romanya da uzun süre 1995/16 numaralı ve basımcılık ve entegre devreler kanunu ile 1996/8 numaralı kanunlar dışında bilişim suçları ile ilgili başka kanun bulunmamıştır senesinde oluşturulan bilişim suçları kanununda suçlar hakkında şunlar söylenmektedir [14,15] : bilişim sistemine yasadışı erişim bilişim veri iletimine yasadışı engelleme bilişim veri değişimi bilişim sisteminin çalışmasında bozulma bilişim araçları veya programlarıyla yasadışı işlemler. Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Fransa Bilişim suçu kavramı Fransa da başlangıçta, var olan ceza kanunundaki hırsızlık, inancı kötüye kullanma ve dolandırıcılık gibi mal aleyhine işlenen bazı suç kavramları ile karşılanmaya çalışılmıştır de Fransız Ceza Kanunu nda, ilk kez bilişim suçlarına ilişkin bir düzenleme yapılmıştır. Bu kanunda suça teşebbüs ve iştirak gibi genel hükümlerin yanında, haksız yere bir bilgisayar sistemlerine girme veya sistemlerde haksız yere bulunma, sistemdeki verileri tahrip etme, değiştirme, yok etme veya sisteme başka veri yükleme, sistemin işleyişini engelleme veya bozma, bilgisayar belgelerinde sahtekarlık yapma, böyle bir belgeyi bilerek kullanma şeklinde farklı türlerde bilişim suçları oluşturulmuştur te yürürlüğe giren Yeni Fransız Ceza Kanunu nda sözkonusu suç konusu yeniden düzenlenmiştir [16] Almanya Almanya da bilişim suçları ayrı bir yasayla değil, ülkenin Ceza Kanunu İçerisinde düzenlenmiş olup, bunun dışında konuyla ilgili başka yasalar da bulunmaktadır. Almanya da 13 Temmuz 1997 yılında kabul edilen Teleservisler Kanunu ile internet yayınlarından doğan ceza sorumluluğunun esasları belirlenmiştir. Bura göre internette yer alan içeriğin suç unsuru ihtiva etmesi durumunda içerik sağlayıcı genel hükümlere göre sorumlu kabul edilmektedir. Kanunla erişim sağlayıcılarının ceza sorumluluğunun olmadığı hüküm altına alınmış, servis sağlayıcıların ise ana bilgisayarlarında depoladıkları başkalarına ait illegal içerikli bilgilerin bu niteliğinden haberdar olmaları ve ayrıca bu bilgilerin internet üzerinden erişilebilir kılınmasını teknik olarak önleme olanağına sahip bulunmaları hâlinde bu bilgelere erişimi önlemezlerse, belirtilen ihmali davranışlardan dolayı sorumlu tutulabileceği hüküm altına alınmıştır [17]. 5. Bilişim Suçlarından Korunmak Suçların yasal düzenlemelerle cezalandırılmasından daha iyi bir çözüm o suçların hiç işlenmemesini sağlamaktır. Bilişim suçlarının önüne geçilmesi genel olarak iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan ilki teknolojik çözümlerdir. Bunlara örnek olarak

6 Türk ve Dünya Hukukunda Bilişim Suçları - Film vb. eserler ya da yazılım ürünleri için bu korumalar eserin kopyalanmasının önüne geçmek ya da kopyalansa bile başka bir sistemde çalışmasını engellemek - CD, DVD vs nin orijinallerinin kopyalanmasını engellemek verilebilir. Örneğin bir kredi kartının ön yüzünde bulunan ve kartın güvenliğini sağlayan bilgiler ve özellikler Şekil 1 de gösterilmiştir. Şekil 1: Bir kredi kartının ön yüzünde bulunan güvenlik önlemleri Güvenlik önlemlerinin bazıları aşılabilmekteyken bazıları ise kırılamaz ya da çok zor kırılabilir seviyededir. Bu seviyede büyük önleme sahip korumalar lisanslı kullanıcıların ve tüketici derneklerinin tepkisini çekmektedir. Kullanıcılar izlendikleri ve kişilik haklarına saldırı olduğu iddiasıyla davalar açmakta ve bunları kazanmaktadırlar. Bu da bu tip koruma yöntemlerinin dezavantajı olarak söylenebilir. Koruma yöntemlerinin diğer çeşidi ahlakî korumalardır. Bu konu ile alakalı özellikle gençlere verilen eğitimler önemli rol oynamaktadır. Bu eğitimler toplumların bu alandaki kültürlerini geliştirmeye yönelik çabalardır. Burada toplumun özellikle genç bireylerine lisans haklarının önemi, sanatçıların haklarını alması gerektiği vb. konularda üstü açık ya da kapalı eğitimler sunularak insanların lisanssız ürün kullanımını psikolojik etki ile önleme amacı vardır Sonuç ve Değerlendirme Günümüzde oldukça önemli bir suç çeşidi olarak değerlendirilebilecek olan bilişim suçları artık hemen herkesin kullandığı telefon, bilgisayar, internet gibi teknolojileri kullanarak haksız bir şekilde kazanç elde etmek veya karşı tarafa zarar vermek olarak ifade edilebilir. Daha ayrıntılı bakılacak olursa kişilerin yetkisi olmayan bilgisayar sistemlerine veya web sitelerine girmesi, bu sistemlerdeki bilgileri elde etmesi veya bu sistemleri çökertmesi, kişilerin haklarına tecavüz edecek davranışlarda bulunmak, yasal olmayan şekillerde müzik, film vs elde etmek ve buna benzer pek çok suç daha sayılabilir. Yakın geçmişte miktarı az olan sadece bireysel olarak kalan ve bu yüzden pek önemsenmeyen bu suç şekli özellikle internetin akıl almaz bir şekilde yaygınlaştığı son zamanlarda kendisini iyice hissettirmeye başlamıştır. Bu yüzden de Türkiye dahil olmak üzere pek çok ülke bu konu ile ilgili caydırıcı yasal düzenlemeler yapma yoluna gitmiştir. Bu çalışmada asıl olarak ele alınan Türkiye deki durumdur. Ayrıca örnek teşkil edebilmesi açısından birkaç değişik ülkedeki duruma daha bakılmıştır. Suçu daha işlenmeden engellemeye çalışan teknolojik önlemler ya da kişileri bu suçu işlemekten caydıracak olan ahlakî eğitimler çoğu ülkede bulunmaktadır. Ancak teknolojik suç işlemeyi amaçlayan kişiler genelde maddî kazanç ya da en azından kişisel tatmin için bu işlemi gerçekleştirdiklerinden ve genelde oldukça bilgili olduklarından teknolojik önlemleri kırabilmekte, işin ahlakî kısmını ise yok saymaktadırlar. Bilişim suçları sanal ortamda işlendiğinden genelde kişiler suç işlediklerini farketmez ya da kabullenmek istemez. Bu yüzden günümüzde ülkelerin çoğu bilişim suçunun varlığını kabul etmekte ve çeşitli şekillerde bu suçları önlemeye çalışmaktadır. Verilen bilgiler ışığında bir değerlendirme yapıldığında bilişim ilerledikçe bilişim suçlarının da bir taraftan ilerleyeceği, yeni teknolojiler

7 Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri çıktıkça bu teknolojileri kendi çıkarları için kullanmak isteyecek insanlar ortaya çıkacağı, diğer taraftan bu insanların hizmetleri kötüye kullanmasını engellemek için yeni çalışmalara yapılacağı ve bu kısmın bir sonsuz döngü içerisinde devam edeceği öngörülebilir. Bununla birlikte işin yasal boyutuna bakıldığında, kişilerin, kurumların ve ülkelerin bilişim suçu kavramını gözardı etmediği ve bu konu ile ilgili oldukça ciddi çalışmalar, hukuksal düzenlemeler yapıldığına bakılacak olursa bu sonsuz döngüdeki taraflardan yasal olan tarafın her zaman 1 adım daha önde gideceği söylenebilir. Tabi burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta yapılan bu hukuksal düzenlemelerin sadece teorikte düzenleme olarak kalmaması, başarılı bir şekilde uygulanması gereğidir. Bu şekilde her türlü suçta olduğu gibi bilişim suçlarında da azalma sağlanacaktır. 7. Kaynaklar [1] Yusuf Uzunay, Mustafa Koçak, Bilişim Suçları Kapsamında Dijital Deliller, AB 2005, Gaziantep. [2] Bilgisayar Suçları YAZICIOĞLU Yılmaz-Bilişim Semineri-BURSA [3] Murat Erdal, Bilişim Suçları ve İnternetteki Ahlakî Sorunlar [4] Hande Sayar, Mehmet E. Dalkılıç, İnternette Kişisel Bilgi Güvenliği için Anonimleştirici Servisler Üzerine Bir İnceleme. AB 2005, Gaziantep [5] aspx?id= [6] asp?id=247 [7] k5237.html [8] html [9] [10] Emniyet Genel Müdürlüğü, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı, Bilişim Suçlarında Yaşanan Gelişmeler [11] [12] Cevat Öel, M. Gökhan Arı, Bilişim Suçlarında Usul ve Sorumluluk Sistemi Üzerine Öneriler [13] www. answers. com/ topic/ counterfeit-access-device-and-computerfraud-and-abuse-act-of-1984 [14] Haldun Yağan, Bilişim suçları, Gümrük Başkontrolörü, Gümrük Dünyası Der gisi, Sayı 52. [15] Carmen-Sonıa Duşe, Dan-Maniu Duşe, Marcel Ioan Rusu, Informatics Crime, 7th WSEAS Int.Conf. onapplied OMPU- TER & APPLIED COMPUTATIONAL SCI- ENCE (ACACOS 08), Hangzhou, China, April 6-8, [16] [17] makale_154.htm 103