SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI

Transkript

1 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI

2 5 iklim DEĞİŞİKLİKLERİNE ŞU YANITI VERİYORUZ: ÖNCE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK! 6 Bu kitapçığı nasıl kullanabilirim? 8 Grundfos neye inanıyor? 10 Grundfos ne yapacak? 11 iklim ve çevre 21 Sürdürülebilir teknoloji/ Yaratıcılık 35 Yasa 47 İçindekiler

3 iklim DEĞİŞİKLİKLERİNE ŞU YANITI VERİYORUZ: ÖNCE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK! Biz Grundfos olarak iklim değişikliklerinden kaynaklanan sorunları en aza indirmeye yardımcı olacak yeni ve sürdürülebilir teknolojiler geliştirmek için yoğun bir çaba sarf ediyoruz. Alanında lider bir şirket olarak temel görevimizin dünyaya daha yeşil bir gelecek vaat etmek olduğuna inanıyor ve bunun için mümkün olan her yolu deniyoruz. daha 'yeşil' bir gelecek için harekete geçelim Yapı endüstrisi rotasının doğru yönde çizilebilmesi için farklı iş alanları ve ülkeler arasında 'yeşil' bir iletişim kurulmalıdır. Elinizde tuttuğunuz bu kitapçık 'yeşil' bir iletişim için size kılavuz olacaktır. İklim değişiklikleri ile ilgili tartışmalarda sıkça kullanılan çok sayıda terimin tanımlarına ve açıklamalarına bu kitaptan ulaşabilirsiniz. 'Yeşil' kelimelerden oluşan karışık bir yolda bu kitabın size yardımcı olmasını diliyor ve bu sayede iklim değişikliği konusunu farklı açılardan görebilmenizi umuyoruz. iklim DEĞİŞİKLİKLERİNE ŞU YANITI VERİYORUZ: ÖNCE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK! 5

4 Bu kitapçığı nasıl kullanabilirim? Elinizde tuttuğunuz bu kitap üç bölüm şeklinde düzenlenmiş olup bu bölümlerin her birinde çeşitli terimler ve ve bunların tanımları bulunmaktadır. Kitaptaki bölümler şu şekildedir: 1. İklim ve çevre 2. Sürdürülebilir teknoloji ve yaratıcılık 3. Yasa çeşitli terim ve tanımlar 3 BÖLÜMDE anlatılmıştır DİZİNİ GÖZDEN GEÇİRİN Sektörümüze ilişkin temel terimler bu el kitabının odağını oluşturmaktadır. Kitaptaki tanımlar konulara göre düzenlenmiştir. Dizini kullanarak aradığınız terimlere çok daha hızlı ve kolay ulaşabilirsiniz. KAYNAKLAR: Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Uluslararası Enerji Ajansı, Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü, Birleşik Krallık Carbon Trust Şirketi (karbon emisyonunu azaltmaya yönelik çalışmalar yapan ve kâr amacı gütmeyen bir şirket), Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı, Danimarka Çevre Koruma Ajansı, AB kanunları/yönergeleri, Sera Gazı Protokolü Girişimi, Grundfos uzmanları. 6 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI Bu kitapçığı nasıl kullanabilirim?

5 Grundfos neye inanıyor? Grundfos'un iklim sorununa yönelik izlediği politikanın ana noktaları Grundfos olarak bizler, politikamızı ve stratejilerimizi bilimsel gerçekler üzerine inşa ederiz. Dünyadaki mevcut tüketim rakamlarına baktığımızda bunların şu an için sürdürülemez özellik taşıdığını görüyoruz ve bu nedenle iş adamlarının, iş kadınlarının, siyasetçilerin ve bireylerin vakit kaybetmeden harekete geçmesi gerekiyor. Su ile ilgili konular önceliğimizdir Grundfos su ile ilgili konulara büyük önem vermektedir. Su ile ilgili sorunların arttığı bugünlerde enerji tasarrufunun arttırılması, kaynak yönetimine önem verilmesi ve dünya genelinde suyun dikkatli kullanılması gibi yapabileceğimiz birçok şey vardır. stratejilerimizi bilimsel gerçekler üzerine inşa ediyoruz Bilimsel gerçeklere inanıyoruz Sürdürülebilir politikalarımızı ve stratejilerimizi en son ve en güvenilir bilimsel araştırmalar üzerine inşa ediyoruz. Söz gelimi, Grundfos'un iklim değişikliğiyle ilgili konumu Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)'nin resmi konumu ile aynı doğrultudadır. Bu konumumuz devamlılığını koruyacaktır. Bilimsel çevreler bakış açılarını hangi yöne çevirirlerse biz de onları takip edeceğiz. Artık harekete geçmeliyiz Şimdi harekete geçme zamanıdır. Biz Grundfos olarak üstümüze düşeni yapıyoruz. Daha fazlasını da yapmaya hazırız ve yapacağız. Diğer iş alanları, siyasetçiler ve toplum bireyleri de dahil olmak üzere herkese çözümün bir parçası olabileceklerini göstermek de yapacağımız işler arasındadır. Sürdürülebilirlik konusunu tüm yönleriyle değerlendiriyoruz İklim değişikliği ile karşı karşıya olduğumuzu biliyoruz fakat bu, sorunun yalnızca bir parçasını oluşturuyor. İnsanoğlu tüketim alışkanlıklarını değiştirmek zorundadır. Enerji kullanımı, iklim değişikliği ve su tüketimi arasında ayrılmaz bir bağ vardır. Bu bağı oluşturan halkalardan birine karşı bile dikkatli olursak diğer halkalar da bundan olumlu etkilenecektir. 8 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI Grundfos neye inanıyor? GRUNDFOS NEYE İNANIYOR? 9

6 Grundfos ne yapacak Grundfos'un Önce Sürdürülebilirlik politikasını tam anlamıyla hayata geçirebilmek için Grundfos ailesine bu yolda yardımcı olacak bir takım hedefler belirledik. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz: Sürdürülebilir ürün ve çözümler aralığımıza yenilerini eklemek Grundfos çalışanları arasında ve toplumda 'yeşil' bir bakış açısı yaratmaya yardımcı olmak Dünya gündemini etkilemek CO₂salınım değerlerimizin 2008 yılı değerlerinin üstüne çıkmasını engellemek CO₂gazını sıfıra indirme yönündeki uzun vadeli hedefimize ulaşmak Su tüketimimizi azaltmak Binalarımızdaki enerji tüketimini azaltmak Karbon ayak izimizi azaltmak Grundfos ürün ve hizmetlerinin çalışma ömrü boyunca atmosfere saldığı karbon miktarını azaltmak Adaptasyon Alternatif enerji Antropojenik Karbon Karbon kredisi Karbon dengeleme İklim İklim değişikliği iklim ve çevre CO 2 e Çevre SG Küresel ısınma Küresel ısınma potansiyeli (KIP) Sera gazları IPCC Yavaşlatma Bağlantı noktası Yenilenebilir enerji Sürdürülebilir gelişme Sürdürülebilir enerji Su sıkıntısı Sıfır etki 10 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI Grundfos ne yapacak İKLİM VE ÇEVRE 11

7 İklim ve çevre İklim ve çevre konusunda konuşulanları anlayabilmek için bu konulara özgü terimleri bilmek gerekmektedir. Grundfos, IPCC'nin (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) dünya çapında kabul görmüş bulgularından ve tanımlarından yararlanmaktadır. Öte yandan bazı durumlarda IPCC'nin tanımları ile bazı bölgelerde kullanılan tanımlar farklılık gösterebilir. Adaptasyon Adaptasyon kavramını "doğal veya beşeri sistemlerin yeni ya da değişmekte olan bir çevreye uyum sağlama" süreci olarak tanımlayan IPCC iklim değişikliğine uyum göstermeyi de şu şekilde açıklamaktadır: "İklim değişikliğine adaptasyon, doğal veya beşeri sistemlerin mevcut ya da beklenen iklimsel değişimlere ve bunların etkilerine uyum sağlamasıdır. Bu uyum süreci iklim değişikliklerinden doğacak zararı makul seviyeye indirir veya olası avantajların kullanılmasına imkan tanır. Birden fazla adaptasyon çeşidinden bahsedilebilir. Beklenen ve tepkisel adaptasyon; bireysel ve toplum adaptasyonu; özerk ve planlı adaptasyon bunlardan bazılarıdır." "Adaptasyon" kelimesi genel olarak sorunun kaynağını bulmak ve çözümlemek yerine çevreden gelecek zararı kontrol altına almaya çalışmak anlamında kullanılmaktadır. Ayrıca "Yavaşlatma" bölümüne bakınız. Alternatif enerji Alternatif enerji, çevreye zarar veren bir enerji kaynağının yerine çevreye zararı dokunmayacak alternatif bir enerji kaynağının kullanılması anlamına gelen kapsayıcı bir terimdir. Söz gelimi, CO 2 salınımını engellemek için fosil yakıtlar yerine rüzgar türbinleri kullanılması. "Alternatif enerji" kavramıyla ilgili bilinmesi gereken önemli bir nokta bunların nükleer enerji içermediğidir. Grundfos kendine ait binalara, fabrikalara vb. enerji temin etmek için gittikçe artan bir şekilde alternatif enerji özellikle de yenilenebilir enerji kullanımına yönelecektir. Antropojenik Sözlük anlamı "insan yapımı" olan antropojenik terimi, insan faaliyetleri sonucunda meydana gelen şeyler için kullanılmaktadır. Grundfos yaptığı çalışmalarda IPCC de dahil olmak üzere güvenilir kurumların bilimsel bulgularını temel almaktadır. Buradan hareketle iklim değişikliğinin antropojenik bir nitelikte yani, insan davaranışlarıyla bağlantılı olduğuna inanıyoruz. Karbon "Karbon" kelimesi, "karbon ayak izi" teriminde olduğu gibi genellikle ana sera gazlarını belirtmek için kullanılmaktadır. Fakat yalnızca CO 2 için kullanıldığı durumlarda vardır. Grundfos "karbon" terimini tüm ana sera gazlarını yani, karbondioksit eşdeğerini veya CO 2 e değerini belirtmek için kullanır. Ana sera gazlarını; karbondioksit (CO 2 ), metan (CH 4 ) ve azot oksit (N 2 O) gazları oluşturur. Fakat şunu da belirtmeliyiz ki Grundfos faaliyetleri, çevreye zararı dokunacak metan veya azot oksit emisyonuna neden olmaz. 12 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI İKLİM VE ÇEVRE 13

8 Karbon kredisi Karbon kredisi, karbon pazarında kullanılan bir işlem birimidir. Bir karbon kredisi bir ton CO 2 değerine (veya bazı pazarlarda CO 2 eşdeğer gazlara) eşittir. Karbon kredileri CO 2 e emisyonunu düzenlemeye yardımcı olur. Sera gazı emisyonunun masraf anlamına geldiği ilkesinden hareketle insanları karbon emisyonunu azaltmak için teşvik eder. Organizasyonlar, şirketler ve bireyler hedeflerine ulaşmak için karbon kredisi alabilir ve/ya emisyonun azaltılmasını destekleyebilir. Buna karbon dengeleme adını veriyoruz. Temiz Kalkınma Mekanizması (CDM), projeleri onaylar ve ölçütler koyar. Fakat bunun için projelerin gerçekten fayda sağladığının kanıtlanması ve bu projelerin CDM olmadan tamamlanamayacak ek faaliyetler olduğunun gösterilmesi gerekmektedir. Grundfos'ta karbon dengeleme kullanırsak yalnızca tam olarak onay almış projeleri destekleyeceğiz. Karbon dengeleme Karbon dengeleme en genel tabiriyle, yaydığınız sera gazlarını atmosferden çıkarması için başka birine ödeme yapmanız anlamına gelmektedir. Örneğin karbon kredisi alabilir ve bu krediyi kullanmamayı tercih edebilirsiniz. Bunun dışında emisyon azaltma amacı güden projelere ortak olabilirsiniz. Rüzgar santrali, biyokütle enerji sistemleri veya hidroelektrik barajları gibi yenilenebilir enerjiyi ön plana çıkaran projelere sıkça rastlanmaktadır. Sıkça rastlanan diğer projeler arasında enerji tasarrufu, endüstriyel kirleticilerin veya zirai yan ürünlerin yok edilmesi, toprakta bulunan metan gazının yok edilmesi ve ormancılık ile ilgili faaliyetler bulunmaktadır. Karbon dengeleme Grundfos olarak başvuracağımız son yoldur. Belirlediğimiz büyük hedefleri karşılamak için karbon dengeleme yerine süreçlerimizi iyileştirmek ve yenilenebilir enerji kullanmak önceliğimiz olacaktır. Karbon dengeleme faaliyeti yürüteceğimiz durumlarda ise faydalı sonuçları olan ve Grundfos desteği olmadan tamamlanamayacak projelere dahil olacağız. İklim İklim, hava ile eş anlamlı değildir ve çevremizin yalnızca bir parçasını oluşturur. IPCC'ye göre: "Dar anlamıyla iklim genellikle 'ortalama hava durumu' olarak tanımlanır. Daha detaylı açıklamak gerekirse çok uzun bir süre zarfında çeşitli faktör ve miktarlar üzerinde gözlenen değişimlerin istatistiksel tanımlarıdır. Söz konusu süre, Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) tanımına göre genellikle 30 yıldır. Faktör ve miktarlar ise sıcaklık, yağış ve rüzgar gibi yüzeysel değişkenlerdir. Geniş anlamıyla iklim, iklim sisteminin mevcut durumudur. " İklim değişikliği IPCC'ye göre zaman içinde iklimde doğal koşullar nedeniyle veya insan faaliyetleri sonucunda meydana gelen tüm değişimler iklim değişikliği olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinde (UNFCCC) belirtilen iklim değişikliği tanımı ile uyuşmamaktadır. Bu sözleşmede iklim değişikliği şu şekilde ele alınmıştır: "İklim değişikliği, doğrudan veya dolaylı olarak insan faaliyetleri sonucu oluşan ve atmosfer bileşenlerini değiştiren bir değişimdir. Ayrıca iklim değişikliği, doğal iklim değişimine ek olarak mukayese edilebilecek süreler içinde meydana gelir." Biz Grundfos olarak iklim değişikliğinin büyük oranda insan faaliyetleri sonucu meydana geldiğine ve bu nedenle hiç vakit kaybetmeden harekete geçmemiz gerektiğine inanıyoruz. 14 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI İKLİM VE ÇEVRE 15

9 CO₂e CO₂e, "karbondioksit eşdeğeri" anlamına gelmektedir. CO₂e, çeşitli sera gazlarının neden olduğu salınımları karşılaştırmak için kullanılan bir ölçüttür. Bu ölçümde söz konusu gazların dünyayı ısıtma potansiyelleri temel alınır. Daha detaylı anlatmak gerekirse bu ölçüm ile söz konusu sera gazının küresel ısınmaya ne oranda katkı sağladığı ve aynı ısınma etkisini 100 yılda meydana getirmek için ne kadar CO₂e gazına ihtiyaç duyulduğu belirtilir. Söz gelimi, metan (CH 4 ) gazının küresel ısıtma potansiyeli CO₂gazından 23 defa; azot oksit (N 2 O) gazının potansiyeli ise yaklaşık 300 kere daha fazladır. Çevre Çevremizde (veya doğal çevremizde) canlı ve cansız varlıklar bulunmaktadır. Çevremizde, insan müdahalesi olmadan doğal sistemler şeklinde işlev gören ekolojik birimler ve insan faaliyetlerinden kaynaklanmayıp kesin çizgilerle sınırlarını belirleyemediğimiz hava, su, iklim, enerji, radyasyon, elektrik ve manyetizm gibi doğal kaynaklar ile fiziksel olaylar vardır. Grundfos'un sürdürülebilirliği desteklemek için gösterdiği tüm çabalar çevreyi korumaktadır. Enerji korunumuna ve suyun korunmasına yönelik özel çalışmalar yapılmaktadır. SG SG, Sera Gazlarının kısaltılmış halidir ve sera gazı etkisine/küresel ısınmaya neden olan farklı gazları belirtmek için kullanılmaktadır. IPCC'ye göre: "Sera gazları, doğal ve antropojenik nitelikte olan ve topraktan, atmosferden, bulutlardan gelen kızılötesi ışınımı belirli dalga boyutlarında emen veya atmosfere salan gaz bileşimleridir. Gazların bu salınımı sera gazı etkisine neden olmaktadır. Su buharı (H 2 O), karbondioksit (CO 2 ), azot oksit (N2O), metan (CH4) ve ozon (O3) atmosferdeki başlıca sera gazlarıdır. Kyoto Protokolüne göre insanların atmosfere saldığı en önemli altı sera gazı şu şekildedir: Karbondioksit (CO 2 ) Metan (CH4) Azot Oksit (N2O) Hidroflorokarbon (HFCs) Perfluorokarbon (PFCs) Sülfür Hekzaflorür (SF6) Küresel ısınma 'Küresel ısınma' ifadesi insan faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı etkisini belirtmek için kullanılmaktadır. Fakat doğal sera gazı etkisi olduğu da unutulmamalıdır. Küresel ısınma potansiyeli (KIP) Küresel ısınma potansiyeli (KIP), belirli miktarda sera gazının küresel ısınmaya olan katkısını ölçmede kullanılan bir birimdir. KIP, eldeki gazı aynı miktardaki CO 2 gazıyla karşılaştıran göreceli bir ölçüttür. Bakınız CO 2 e. 16 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI İKLİM VE ÇEVRE 17

10 Sera gazları Bakınız SG. Bağlantı noktası "Bağlantı noktası" bağ, ilişki veya bağlantı anlamına gelir. IPCC IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) iklim değişikliği ile ilgili güvenilir değerlendirmeler yapan önemli bir organizasyondur. IPCC, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından iklim değişikliğinin mevcut durumu hakkındaki bilimsel görüşleri ve iklim değişikliğinin çevreye karşı olası etkileri ile sosyo-ekonomik sonuçları dünya ile paylaşmak için kurulmuştur. IPCC, elde olan bilgileri tarafsız bir şekilde değerlendirebilmek için çok sayıda bilim insanının çalışmalarına ve fikirlerine önem verir. Grundfos iklim değişikliğine karşı tavrını belirlerken IPCC'nin bulgularını temel alır. Bu bulguların değiştirilmesi gerekiyorsa bizim stratejimiz de buna paralel olarak değişecektir. Yavaşlatma IPCC'ye göre: "Azaltma, kaynakları azaltma veya sera gazı yutaklarını arttırma yönünde yapılan antropojenik müdahalelerdir." Diğer bir deyişle insanların emisyonu azaltmak ve sera gazlarını daha sonra kullanmak üzere saklamak için yaptıkları her şeydir. Enerji tasarrufunu arttırmak ve faaliyetlerimizden kaynaklanan emisyonlarımızı azaltmak gibi Grundfos'un uzun vadede gerçekleştirmeyi amaçladığı stratejik hedefler azaltmaya örnektir. Yenilenebilir enerji Yenilenebilir enerji güneş ışığı, rüzgar, yağmur, dalga ve jeotermal ısı gibi yenilenebilir (doğal olarak yeniden doldurulabilir) doğal kaynaklardan elde edilen enerjidir. Grundfos kendi binalarına ve faaliyetlerine enerji temin etmek için gittikçe daha fazla yenilenebilir enerji kullanmaya başlamıştır. Ayrıca çözümlerimizin de yenilenebilir enerji kaynaklarına uygun olması için büyük çaba gösteriyoruz. Sürdürülebilir gelişme Sürdürülebilir gelişmeden kastedilen genel olarak şudur: gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeterliliklerine gölge düşürmeden mevcut ihtiyaçlarımızı karşılayabilmek. Sürdürülebilir gelişme zaman içerisinde süreklilik gösteren bir ilerlemedir ve hem insanlar hem de çevre için değeri büyüktür. Grundfos olarak bizim sürdürülebilir gelişmeden anladığımız da gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeterliliklerine gölge düşürmeden mevcut ihtiyaçlarımızı karşılayabilmektir. Sürdürülebilir gelişme kavramı, Grundfos ailesi olarak benimsediğimiz vizyonu ve mesleki davranış ahlakımızı temsil etmektedir. Şu anda dünyamız sürdürülebilir bir gelişme rotası izleyemiyor. Harcadığımız kaynaklar maalesef dünyanın bize sağlayabildiğinden 1,5 kat daha fazladır. BM'nin tahminlerine göre, bu şekilde devam edilirse 2050 yılına geldiğimizde dünya nüfusunun gereksinimlerini karşılamak için 2,3 dünyaya ihtiyaç duyacağız. 18 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI İKLİM VE ÇEVRE 19

11 Sürdürülebilir enerji Sürdürülebilir enerji, enerjinin mevcut neslin ihtiyaçlarını karşılayacak fakat bu sırada gelecek neslin ihtiyaçlarını karşılama yeterliliğine zarar verilmeyecek şekilde elde edilmesidir. Gelişen yeni teknoloji ile fosil yakıtlarının sürdürülebilir enerji şeklinde kullanılabileceği düşünülmektedir. Bu sırada da gelecek nesiller için yeni kaynaklar geliştirilmeye devam edilecektir. Biyoyakıtlar, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, dalga gücü, jeotermal enerji ve gel-git gücü gibi yenilenebilir enerjiler genellikle sürdürülebilir enerji kaynağı olarak kabul edilmektedir. Bu enerji ayrıca enerji tasarrufunu geliştiren teknolojileri de beraberinde getirir. Grundfos, faaliyetlerine enerji temin etmek için zaman geçtikçe daha fazla yenilenebilir enerji kullanmaya başlamıştır. Enerji tasarrufunu destekleyen ve geliştiren ürün ve hizmetlerimizin tüketici davranışları üzerinde daha şimdiden büyük bir etkisi olmuştur. Su sıkıntısı Bu terim su azlığını (kuraklık, kirli su) ve/ya aşırı miktarda suyu (sel) belirtmek için kullanılmaktadır. Grundfos, suyu korumaya yönelik önlemleriyle ve YaşamHattı (LifeLink), SolarFlex gibi çözümleriyle su sıkıntısını azaltmaya çalışmaktadır. Bunun yanı sıra yağmur suyu toplama, suyun geri kazınımı vb. durumlar için de çözümler üretmekteyiz. Sıfır etki Bu terim tam olarak çevre üzerinde hiçbir yan etkinin olmaması anlamına gelmektedir. Söz gelimi binaların çevreye etkilerini sıfıra indirmek istediğimiz durumda A-enerji sınıfı veya güneş enerjisiyle çalışan sirkülasyon pompaları gibi Grundfos ürünleri enerji tüketimini minimum seviyede tutmaya yardım eder. Sürdürülebilir teknoloji/ Yenilikçi olma autoadapt Karbon ayak izi Karbon ayak izi, ürün Karbon etiketi Sıfır karbon Temiz teknoloji Beşikten beşiğe Beşikten girişe Beşikten mezara KSS Düşük dönüşüm Yerleşik karbon Emisyon, doğrudan Emisyon, dolaylı Enerji Denetimi Enerji tasarrufu Çevreye dost Gereklilik değerlendirmesi Genişletilmiş ürün yaklaşımı Jeotermal sistemler Yeşil Araç Yeşil boyama Gri su dönüşümü LCA LCC Kullanım süresi Ömür Boyu Maliyeti Yağmur suyu toplama Geri dönüşüm Tasarruf Ortak değer Su ayak izi 20 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKNOLOJİ/YENİLİKÇİ OLMA 21

12 Sürdürülebilir teknoloji/ Yenilikçi olma Grundfos'un tüm AR&GE çalışmaları sürdürülebilirliği gözeterek yürütülür. Buradaki tüm terimler ürünlerimizi tasarlama, üretme, kullanma ve elden çıkarma yöntemlerimizle ilgilidir. AUTOADAPT Grundfos'un geliştirdiği patentli bir işlevdir. Bu işlev sayesinde pompalar, çalışmalarını optimum performans eğrisine uygun olarak ayarlar ve böylece enerji tüketimi de azaltılmış olur. Başta MAGNA serisi için tasarlanmış olan ve şimdi ALPHA serisinde de kullanılabilen AUTOADAPT özelliği, pompanın fark basıncını mevcut debi ihtiyaçlarıyla uyumlu olacak şekilde ayarlar. Yani pompa her zaman en fazla tasarruf sağlayan performans eğrisinde çalışır. Bu durum da rahatlık ve tasarruf arasında ideal bir denge kurar. Karbon ayak izi CO 2 eşdeğeri olarak da belirtilen karbon ayak izi "doğrudan veya dolaylı olarak bir bireyden, organizasyondan, olaydan ya da üründen kaynaklanan sera gazı emisyonlarının toplamıdır" (İngiltere Carbon Trust 2008). Grundfos, faaliyetlerinden ve yaptığı işlerden kaynaklanan karbon ayak izini azaltmaya çalışmaktadır. Grundfos tüm çalışanlarıyla bunu kendine hedef belirlemiştir ve hepimiz emisyonları mümkün olan en üst düzeyde azaltabilmek için yaratıcılığımızı kullanıyoruz. Bakış açımızı çerçevenin dışına kadar genişletiyoruz ve böylece ürünlerimizin tasarımlarından kaynaklanan emisyonları beşikten mezara yaklaşımıyla azaltmak için de yöntemler geliştiriyoruz. Karbon ayak izi, ürün CO 2 e şeklinde belirtilen karbon ayak izi-ürün doğrudan veya dolaylı olarak belli bir üründen kaynaklanan SG emisyonunun toplamıdır. Biz Grundfos olarak ürünlerimizin ve hizmetlerimizin kullanım süreleri boyunca atmosfere saldıkları karbon emisyonunu azaltmak için araştırma ve çalışmalar yapmaktayız. Bir ürünün karbon ayak izini hesaplarken söz konusu üründe kullanılan malzemelerin SG emisyonunu, üretim aşamasını, kullanım aşamasını ve ürünün elden çıkarılma aşamasını dikkate alırız. Karbon etiketi (İngiltere Carbon Trust'ın oluşturduğu gibi) bir karbon etiketi, "beşikten girişe" (birleşik karbon) veya "beşikten mezara" bir ürüne ait toplam sera gazı emisyonunu gösterir. Emisyonların içerdiği CO 2 e gazı paket ağırlıklarına göre gram cinsinden gösterilir. Sıfır karbon "Sıfır karbon", atmosfere salınımı yapılan CO 2 miktarını ne arttıran ne de azaltan yakıtları tanımlamak için kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra şirketlerin CO 2 emisyonlarını dengeleme işlemlerini belirtmek için de "sıfır karbon" terimi kullanılabilir. Şirketler emisyonlarını şu yollarla azaltabilirler: 1. Fosil yakıtların neden olduğu CO 2 emisyonunu aynı miktarda yenilenebilir enerji üreterek veya yalnızca yenilenebilir enerji kullanarak telafi edebilirler. 2. Karbon dengeleme yoluna başvurabilirler. Diğer bir deyişle CO 2 gazının atmosferden çıkarılması için başkalarına ödeme yaparlar. CO 2 gazı atmosferden şu yollarla çıkarılabilir: ağaç dikerek, olası SG emisyonlarını engelleyen karbon projelerine ortak olarak veya karbon ticareti yoluyla karbon kredisi satın alıp sonra bunları kullanmayarak. 22 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKNOLOJİ/YENİLİKÇİ OLMA 23

13 Temiz teknoloji Genel olarak temiz teknoloji performansı, üretkenliği ve verimliliği arttırırken enerji tüketimini, israfı, kirliliği, masrafları ve girdileri azaltan ürün ile hizmetleri belirtmek için kullanılır. Temiz teknoloji kavramı "yeşil teknoloji" kavramı ile aynı şey değildir. NoNOx ve BioBooster gibi Grundfos tarafından geliştirilen çözümler temiz teknolojiye örnek verilebilir. Beşikten beşiğe Beşikten beşiğe, son aşamanın (ürünün çalışma ömrünün sonu) geri dönüşüm işlemlerinden oluştuğu bir tür ömür boyu değerlendirmesidir. Geri dönüşüm işlemleri sonucunda yeni, benzer ürünler (geri dönüşüm - ör: toplanan cam şişelerden yine cam şişe elde edilmesi) veya farklı ürünler (düşük dönüşüm ör: toplanan cam şişelerden cam pamuğu yalıtımının elde edilmesi) üretilebilir. Beşikten beşiğe kavramı geniş anlamıyla sistematik bir yaklaşımdır ve bu yaklaşım için doğadaki sistemlerden esinlenilmiştir (biyomimikri). Bu yaklaşımın hedefi atıkları bir kaynak olarak kullanıp bu yolla yeni bir şeyler üretmektir. Böylece hiçbir şekilde atığı olmayan bir sistem yaratılması amaçlanmaktadır. Beşikten mezara Üretimden (beşik) kullanım ve hurdaya çıkarma aşamalarına (mezar) kadar geniş bir aralığı kapsayan beşikten mezara kavramı eksiksiz bir ömür boyu değerlendirmesidir. Ürün ömrüne ait bütün aşamalarda eldeki tüm girdi ve çıktılar dikkate alınır. Beşikten girişe teriminin açıklandığı bölüme bakınız. Biz Grundfos olarak ürünlerimizi ve çözümlerimizi kullanımlarından hurdaya çıkarılma aşamalarına kadar her açıdan "sürdürülebilir dünya" hedefine katkı sağlayacak şekilde tasarlıyor ve üretiyoruz. Bunun için de ürünlerimizin enerji verimliliğini arttırıyor ve çözümlerimizin geri ve düşük dönüşüm özelliklerini geliştiriyoruz. KSS KSS, Kurumsal Sosyal Sorumluluk ifadesinin kısaltılmış halidir. Grundfos'un kurumsal sosyal sorumluluktan anladığı şudur: toplum ve çevre ile ilgili meseleleri yaptığımız iş ve faaliyetlerle uyumlu bir bütün içinde yüretebilmek ve taşıdığımız kurumsal sosyal sorumluluk bilincini meslektaşlarımızla olan etkileşimimize kendi isteğimizle yansıtabilmek. KSS faaliyetlerimiz sürdürülebilir gelişmeye katkı sağlamaktadır. Beşikten girişe Beşikten girişe terimi kısmi bir ömür boyu değerlendirmesidir. Bu değerlendirmede ürünün ömrü üretim (beşik) ile fabrika girişi (nakliyeden önce) arasında yer alır. Kullanım ve hurdaya çıkarma aşamaları genellikle hesaba katılmaz. Düşük dönüşüm Geri dönüşüm bölümüne bakınız. Yerleşik karbon "Yerleşik karbon", 'beşikten mezara' yaklaşımı benimsenmiş bir üründeki karbon ayak izinin içerdiği CO 2 gazını ürünün kg cinsinden ağırlığına göre yine kg cinsinden belirtmek için kullanılır. Örneğin, İngiltere Carbon Trust bir üründeki yerleşik karbon emisyonunun içerdiği CO 2 gazını ürünün paket ağırlığına göre gram cinsinden gösteren bir etiket kabul etmiştir. 24 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKNOLOJİ/YENİLİKÇİ OLMA 25

14 Emisyon, doğrudan Doğrudan emisyon, bir bacadan yükselen sera gazları gibi doğrudan bir bireyden, olaydan, organizasyondan veya üründen kaynaklanan SG emisyonlarını belirtmek için kullanılır. Üretim işlemlerinden, fabrika araçlarından ve doğrudan kontrol edilebilen her türlü kaynaktan gelen kirletici unsurlar doğrudan emisyon kapsamındadır. SG protokol listesinde SG için üç farklı "kapsam alanı" mevcuttur. Kapsam alanı 1, doğrudan SG emisyonlarının tümünü içermektedir. Emisyon, dolaylı Bu tipteki emisyonlar bir bireyden, olaydan, organizasyondan veya üründen dolaylı olarak kaynaklanan SG emisyonlarıdır. Bir şirketin vb. faaliyetlerinden doğan ve bir ürünün kullanımından ya da satın alımından kaynaklanan tüm emisyonlar dolaylı emisyon kapsamına girer. Örneğin bir elektrik santralinin temin ettiği elektrik emisyona neden oluyorsa bu da dolaylı emisyon olarak kabul edilir. Ham maddelerin üretiminden kaynaklanan emisyonlar da dolaylı tiptedir. SG protokol listesinde SG için üç farklı "kapsam alanı" mevcuttur. Kapsam alanı 2, satın alınan elektriğin, ısının veya buharın tüketiminden kaynaklanan dolaylı SG emisyonlarını kapsamaktadır. Kapsam alanı 3'te ise şu dolaylı emisyonlar mevcuttur: satın alınan madde ve yakıtların üretiminden kaynaklanan emisyonlar, bir kurumun mülkiyeti veya kontrolü altında olmayan araçların ulaşım faaliyetlerinden kaynaklanan emisyonlar, Kapsam alanı 2'ye dahil olmayan elektrik ile ilgili faaliyetler (ör: İletim ve Dağıtım kayıpları), dış kaynaklı faaliyetler, atıkların elden çıkarılması vb. Enerji Denetimi Enerji Denetimleri Grundfos'un uzman ekibi tarafından müşterilerin fabrikalarında, şirketlerinde, tesislerinde vb. yürütülür. Enerji Denetimi debi ölçümleri, kullanılan mevcut enerji, pompa kurulumlarının sağladığı tasarruf ve diğer birçok konu hakkında kesin bilgiler verir. Bu bilgilere ulaşıldıktan sonra da Grundfos, müşteriye daha fazla tasarruf için sistemde nasıl değişiklikler yapılabileceğini anlatır. Enerji tasarrufu Bir dönüştürme işlemine veya sisteme ait çıkış enerjisinin giriş enerjisine oranıdır. Grundfos, çözümlerini tasarlarken enerji tasarrufu unsurunu her zaman göz önünde bulundurur ve ürünlerini bu doğrultuda üretir. Bu şekilde müşterilerimizin önemli miktarlarda enerji tasarrufu yapmasına yardım etmeye çalışıyoruz. Enerji tasarrufu konusunun hayati bir önem taşıdığı gelecekte anlaşılacaktır. Enerji tasarrufu kapsamında şu faktörler bulunmaktadır: Ürünün çalışma ömrü boyunca tükettiği enerji CO 2 ayak izi tasarruf Sistem seviyesine göre tasarruf LCC (Ömür Boyu Maliyeti) Yenilenebilir enerji İzleme/çalıştırma optimizasyonu 26 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKNOLOJİ/YENİLİKÇİ OLMA 27

15 Enerji etiketi Enerji etiketleri, satın aldığı ürünün olası elektrik tüketimini kullanıcıya gösteren etiketlerdir. Genellikle hükümetin onay verdiği kurumlar tarafından belirlenen bu etiketlere evlerde kullanılan cihazlardan (buzdolabı gibi) aşinayız. Grundfos, Avrupa enerji etiketlemesini pompa dünyasına tanıtmada büyük bir rol üstlenmiştir. A sınıfı MAGNA ve ALPHA pompaları sayesinde yüksek enerji tasarruflu pompaların değeri ve önemi anlaşılmaya başlandı. Ayrıca etiketleme işlemi de enerji tasarruflu pompa üretme aşamasında teşvik edici bir unsur oldu. AB enerji etiketleri gittikçe daha da katı standartlar benimsemektedir; çeşitli ürünlerde geçerli olacak değişiklikler 2013 yılına kadar aşamalı olarak uygulamaya konacaktır. Çevreye dost Biyolojik olarak parçalanabilir malzemeler kullanılarak vb. yöntemlerle doğal çevreye verilen zararı en aza indirecek şekilde tasarlanan eşyaları ve hizmetleri, yasaları, yönetmelikleri ve politikaları belirtmek için çevreye dost terimi kullanılmaktadır. Doğa dostu ve yeşil ifadeleri de çevreye dost terimi ile eş anlamda kullanılmaktadır. Gereklilik değerlendirmesi Bir ürüne veya şirkete ait SG emisyonlarını belirlemek için yapılması gereken değerlendirmedir. Bu değerlendirme sayesinde SG ölçümü yapılırken hangi noktaların atlanmaması gerektiği anlaşılmaktadır. Böylece kaynakları gereksiz yere kullanmadan ölçüm mümkün olduğu kadar kesin sonuçlar verir. Yapılan seçimler, ölçümün genel amacıyla paralellik göstermelidir. Genişletilmiş ürün yaklaşımı Europump organizasyonu su pompalarından elde edilecek tasarrufa yönelik yasa oluştururken "genişletilmiş ürün yaklaşımı"nın, diğer bir deyişle motorların ve kontrol sistemlerinin de, hesaba katılması gerektiğini savunmaktadır. Genişletilmiş ürün yaklaşımı, elde edilmesi beklenen potansiyel tasarrufun kapsamını önemli oranda genişletmektedir. Örneğin AB'de (AB-27) su pompaları için benimsenen genel ürün yaklaşımı sonucu elde edilmesi muhtemel tasarruf miktarı yılda 4,45 TWh'dir. Öte yandan genişletilmiş ürün yaklaşımı benimsendiği takdirde AB'de yıllık tasarrufun 35 TWh'ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Kaynak: Europump: "tek kademeli uçtan emmeli, çok kademeli dikey ve çok kademeli dalgıç pompalara yönelik çevreci tasarım ihtiyaçları hakkında çalışma belgesi", Mayıs Jeotermal sistemler Toprakta depolanmış ısıyı radyan ısıtma gibi çeşitli amaçlarla kullanan sistemlerdir. Grundfos'un jeotermal sistemler için çok sayıda çözümü bulunmaktadır. Örneğin, SPN pompalar yüksek oranda aşındırıcı madde içeren jeotermal su için oldukça uygundur. SPN dışında VersaFlo pompa da, ısı eşanjöründeki glikol çözeltisini sirküle edebilir ve bu sayede enerji tasarrufu ve rahatlık için jeotermal mekanik sistemleri radyan ısı ile birleştirebilir. 28 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKNOLOJİ/YENİLİKÇİ OLMA 29

16 Yeşil Araç Üretim sürecinde zaman ve kaynak tasarrufu sağlamak için kullanılan bilindik bir yönetim aracıdır. "Yeşil Araç" enerji ve su kaynaklarına karşı aynı yaklaşımı benimser ve bunları olabildiğince muhafaza eder. Grundfos, karbon ayak izini ve çevreye olan olumsuz etkileri azaltmak için Yeşil Araç yaklaşımını benimsemiştir. Yeşil boyama Bir ürünü veya hizmeti gerçekte olduğundan daha fazla çevreye dost göstermektir. Gri su dönüşümü Gri su dönüşümü, siyah su olarak da bilinen tuvalet suyu haricinde bir evde kullanılmış tüm suyu yeniden kullanmaktır. Gri su dönüşümü çeşitli şekiller alabilir. Örneğin, evde kullanılmış su, bahçe sulama için tekrardan kullanılabileceği gibi içme ve yemek pişirme suyu haline de dönüştürülebilir. Gri su dönüşüm sistemleri suyu lavabolardan, duşlardan ve çamaşır makinelerinden alıp bu suyu kanalizasyon sisteminden ayrı tutacak bir bekleme tankına yöneltir. Daha sonra doğrudan veya filtreden geçirildikten sonra sulama ile tuvalet yıkama için kullanılabilir. Düzgün bir şekilde arıtımı yapılırsa içmek için yeterince temiz hale getirilebilir. Grundfos'un farklı sistemlerde kullanılabilecek geniş bir çözüm aralığı vardır. LCA Ömür Boyu Değerlendirmesi anlamına gelen bu terim İngilizce Life Cycle Assessment kelimelerinin kısaltılmış halidir. Ömür Boyu Değerlendirmesi: bir ürünün tüm çalışma ömrü boyunca (kullanım süresi) çevreye olan etkisinin analizidir. Diğer unsurların yanı sıra eksiksiz bir ömür boyu değerlendirmesinde SG emisyonu hesaplaması bulunur. Ayrıca değerlendirmede su üzerindeki etkiler gibi çevre ile ilgili bazı konular hakkında çalışmalara da yer verilir. LCC Ömür Boyu Maliyet kısmına bakınız. Kullanım süresi "Kullanım süresi" ürünlerle bağlantılı olarak kullanılıyorsa bir ürünün çalışma ömrüne ait tüm aşamaları kapsar: ham maddeler (nakliye de dahil olmak üzere) üretim nakliye kullanım hurdaya çıkarma 30 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKNOLOJİ/YENİLİKÇİ OLMA 31

17 Ömür Boyu Maliyeti Tüm çalışma ömrü boyunca bir ürüne veya hizmete ait toplam maliyettir. Son kullanıcılar için ömür boyu maliyeti ürünü satın aldıkları andan başlayıp elden çıkarana kadar geçen sürede ürün için yaptıkları masraflar anlamına gelir. Bu masraflar içinde bakım, yedek parça ve enerji tüketimi de vardır. Yağmur suyu toplama Bu terim, yağmur suyunu toplamak ve genellikle depolamak anlamına gelir. Toplanan yağmur suyu içme suyu yerine kullanılabileceği gibi çiftliklerde, sulamada veya yeraltı suyu zenginleşmesinde de kullanılabilir. Yağmur toplama sistemleri ufak ve basit olabileceği gibi büyük ve kompleks yapıda da olabilir. Yağmur suyu genellikle topraktan veya bir çatıdan toplanır. Grundfos'un yağmur suyu toplama için çok sayıda ürünü bulunmaktadır. Örneğin rögar vb. yerlerden yağmur suyu toplamak için büyük tanklar ve CHI pompaları kullanılabilir ve bu sular daha sonra sulama için yeniden kullanılır. Küçük ölçekli uygulamalar söz konusu olduğunda Grundfos Pump Genie gibi ürünler domestik kullanımlar için yağmur suyu ve şebeke suyu arasında dönüşümlü çalışabilir fakat öncelik daima yağmur suyuna verilir. Geri dönüşüm Kullanılmış malzemeleri yeni ürünlere dönüştürmeye geri dönüşüm denmektedir. Geri dönüşüm, kullanılma potansiyeli olan malzemelerin israf edilmesini engeller ve yeni ham madde tüketimini azaltır. Bunların dışında geri dönüşüm, "geleneksel" atık boşaltma ihtiyacını azaltarak enerji kullanımını düşürür, hava kirliliğini (külleştirme) ve su kirliliğini (arazi doldurma) azaltır, ayrıca normal üretimle karşılaştırıldığında daha az SG emisyonuna neden olur. Birçok cam, kağıt, metal, plastik, kumaş ve elektronik parça geri dönüşüme izin verir. Bir malzemeye geri dönüşüm işlemi uygulanması aynı malzemeden yeni bir ürün oluşturulması anlamına gelmektedir. Öte yandan bu işlem aynı ürünü ham maddeden veya diğer kaynaklardan yararlanarak üretme ile karşılaştırıldığında daha zor ve masraflıdır. Bu nedenle geri dönüşüm yerine yeni malzemeler (ör: başka şekillerde camlar) kullanılarak yapılan üretim tercih edilmektedir. Bazı maddelerin kompleks ürünlerden çıkarılması ile yapılan geri dönüşümler de vardır. Bu çıkarma, maddelerin gerçek değerinden (ör: bilgisayar parçalarının içerdiği altın) veya tehlikeli nitelikte (ör: çeşitli eşyalardan çıkarılan ve yeniden kullanılan cıva) olmasından kaynaklanabilir. Grundfos, ürünlerini mümkün olduğunca geri dönüşümü yapılacak şekilde tasarlamaktadır. Bunun için de yeniden kullanımı daha da kolaylaştıran modüler tasarımlı ürünler üretir. Bizim gibi faaliyetleri olan bir şirket için geri dönüşüm oldukça zor olsa da geri dönüşüm fırsatı yaratacak yollar bulmaya çalışıyoruz. "Yeniden kullanım" geri dönüşümle aynı şey değildir. "Yeniden kullanım", bir nesnenin hep aynı amaç için kullanılması demektir. Bu duruma örnek olarak süt şişeleri gösterilebilir. "Düşük dönüşüm" de bir tür geri dönüşüm olarak ele alınabilir. Geri dönüşüm işlemine sokulan orijinal malzemelere göre daha düşük kalitede ürünler ortaya çıkıyorsa buna düşük dönüşüm adı verilir. 32 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKNOLOJİ/YENİLİKÇİ OLMA 33

18 Tasarruf Kaynak harcamalarında meydana gelen azalmalardır. Tasarruf genelde mevcut çözümler ile sunulan çözümler veya eski teknoloji ile yeni teknoloji arasındaki zıtlık olarak ifade edilir. Ortak değer Ortak değer kavramı, bir şirkete ait faaliyetlerin ve eylemlerin o şirket için olduğu gibi şirketin parçası olduğu toplum için de bir değer oluşturması anlamına gelmektedir. Su ayak izi Bir şirkete ait su ayak izi bu şirketin kurumsal su ayak izi yapılan işler ve faaliyetler için doğrudan ya da dolaylı olarak söz konusu şirket tarafından kullanılan temiz suyun toplamını ifade eder. Su ayak izinin iki bileşeni vardır: Çalıştırmaya yönelik su ayak izi: söz konusu şirketin çalışmaları için doğrudan kullandığı sudur. tedarik zinciri su ayak izi: söz konusu şirketin tedarik zincirinde kullanılan sudur. Çoğu iş alanının tedarik zinciri su ayak izi çalıştırmaya yönelik su ayak izinden daha fazladır. Tüketiciler bir iş alanına ait ürünü kullandıklarında son kullanım aşamasında su ayak izi meydana gelebilir. Bu, son kullanıcının su ayak izinin bir parçasıdır fakat yine de şirketler veya iş alanları son kullanım aşamasında meydana gelen su ayak izlerinden muaf tutulamazlar. BREEAM Yapı yönetmeliği İklime özen gösterme CCC işareti CE işareti ETL işareti yeşil yıldız Büyüyen dünya Büyüme, ekonomi IE1, IE2, IE3 IEA Yasa IPCC ISO LEED İşaretler ve sertifikalar OHSAS REACH Saydamlık BM Küresel İlkeler Sözleşmesi BM BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ UL işareti Su yönetimi EuP Yönergesi Europump SG protokolü Küresel İlkeler Sözleşmesi Küresel Raporlama Girişimi Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD) 34 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI YASA 35

19 YASA Yasaların ve yapı yönetmeliklerinin belirlediği standartlar dünya çapında gittikçe daha da zorlaşıyor. Bu bölümde yer alan tanımlar binaların tasarım sürecini ve üretilecek çözümler için temel alınan kriterleri doğrudan etkiler. CCC işareti Çin Zorunlu Sertifikası anlamına gelen bu işaret, İngilizce China Compulsory Certification kelimelerinin kısaltılmış halidir. 1 Ağustos 2003 yılından bu yana Çin sınırları içinde satılan tüm yerli ve ithal ürünler zorunlu ürün sertifikası almak ve yeni CCC işaretini taşımak zorundadır. BREEAM BRE (İngiltere'de bulunan Bina Araştırma Kuruluşu) tarafından geliştirilen Çevresel Değerlendirme Yöntemidir. Çevre ve sürdürülebilirlik ile ilgili çeşitli konuları değerlendiren ve bina tasarımcılarına binalarının çevresel faktörlere uygunluğunu kanıtlaması için yardım eden binalara yönelik bir çevresel değerlendirme yöntemidir. CE işareti CE işareti, Avrupa Ekonomik Alanı (EEA-European Economic Area) içindeki ürünlerde kullanılan zorunlu bir uygunluk işaretidir. Bir ürünün CE işareti taşıması AB tüketici güvenliği, sağlığı veya çevre ilgili konulardaki gereksinimleri karşıladığını gösterir. CE'nin açılımı Conformité Européenne şeklindedir. Yapı yönetmeliği Binalarda gözetilmesi gereken minimum güvenlik seviyelerini belirleyen kurallardır. Bina yönetmelikleri, sürdürülebilirliği desteklemek için enerji tüketimi vb. unsurlar hakkında sınırlamalar getirmektedir. İklime özen gösterme "İklime Özen Gösterme", iklim değişikliği konusunda lider konuma yükselmek isteyen BM Küresel İlkeler Sözleşmesi taraflarının üstlendiği gönüllü bir eylemdir. Bu platform iş alanlarındaki liderlere pratik çözümler sunma ve toplum politikası ile tutumlarını şekillendirme fırsatı vermektedir. Grundfos İklime Özen Gösterme platformunun bir parçasıdır. ETL işareti ETL işareti, Amerika'da bulunan deney laboratuarı Intertek tarafından geliştirilen bir ürün sertifikalandırma işaretidir. EuP Yönergesi Enerji Kullanan Ürünlere yönelik Yönerge anlamına gelen EuP, İngilizce Energy Using Products kelimelerinin kısaltılmış halidir. Çevreci Tasarım Yönergesi olarak da bilinir. Yönergenin en büyük hedefi enerji kullanan ürünlerden (EuP'ler) elde edilen tasarruf miktarını arttırmak ve böylece Avrupa ülkelerinin iklimi korumaya yönelik amaçlarını gerçekleştirebilmektir. Yönergenin amacı yalnızca ürünlerin enerji kullanım şekillerini düzenlemekle kalmaz aynı zamanda söz konusu ürünlerin çevre üzerindeki olumsuz 36 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI YASA 37

20 etkilerini de azaltmaya çalışır. İlk olarak 2005 yılının Temmuz ayında kabul edilen Yönerge yakın zamanda güncellenmiştir (2009/125/EC). Güncelleme ile birlikte Yönerge artık "enerji-kullanan" ürünler dışında "enerjiyle-ilgili" ürünleri de kapsar hale getirilmiştir. EuP Yönergesi ile ilgili bilinmesi gereken temel noktalar şunlardır: 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren salmastrasız sirkülasyon pompalarının (güneş enerjisiyle çalışan termik sistemlerin birincil devreleri ile ısı pompalarının birincil devreleri için özel olarak tasarlanmış olanlar hariç) enerji verimliliği indeksi (EEI) en fazla 0,27 değerinde olmalıdır. 1 Ağustos 2015 tarihinden itibaren ise salmastrasız sirkülasyon pompalarının ve ürünlere entegre salmastrasız sirkülasyon pompaların enerji verimliliği indeksi (EEI) en fazla 0,23 değerinde olmalıdır. Yönerge, sirkülasyon pompaları ile ilgili olarak şu noktalara dayanmaktadır: AB'nin (AB-27) yıllık elektrik tüketimi yılda 50 TWh'dir (2009) Bu yönerge uygulanmazsa 2020 yılında AB'nin yıllık elektrik tüketimi tahminen 55 TWh olacaktır. Bu yönerge uygulandığı takdirde ise 2020 yılında AB'nin elektrik tüketimi tahminen 32 TWh olacaktır. Bu rakamlardan yola çıkarak 2020 yılına gelindiğinde Yönerge'nin AB'ye 23 TWh elektrik tasarrufu sağlayacağı söylenebilir. Bu rakam da AB'de ikamet eden 14 milyon insanın elektrik tüketimine eşittir. Bu tasarrufun sonucu olarak 2020 AB'sinde tahminen 11 milyon ton daha az CO 2 salınımı olacaktır. Su pompalarına yönelik hedefler henüz tam olarak kararlaştırılmamıştır. EuP yasasının motorlara yönelik düzenlemesi için Motorlar kısmına bakınız. Europump Europump, Avrupa pompa endüstrisini temsil eden endüstriyel bir birliktir. Pompa endüstrisi ile ilgili bilgilerin ve görüşlerin paylaşıldığı bir forum olan Europump, teknik alanda ve pompa ile ilgili konularda uzmanlık hizmeti sağlar. Europump, verimli ve çevre dostu pompa sistemleri için uyumlaştırılmış düzenlemeler ve standartlar belirleyen bir kaynak olmaya çalışmaktadır. Enerji tasarrufunu ve pompaların çevre ile uyumunu aktif bir şekilde desteklemekte; bu yönde çalışmalar yapmaktadır. Genişletilmiş ürün yaklaşımı bölümüne bakınız. SG protokolü SG protokolü, Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyinin (WBCSD) düzenlediği bir yönetmeliktir. Protokolde bir şirketin veya organizasyonun iklime olan etkilerini belirlemek ve bununla ilgili rapor hazırlamak için nasıl bir yöntem izlenmesi gerektiği anlatılır. Küresel İlkeler Sözleşmesi BM Küresel İlkeler Sözleşmesi'ne bakınız. Küresel Raporlama Girişimi Küresel Raporlama Girişimi, organizasyonların kendi ekonomik, çevresel ve sosyal çalışma performanslarını ölçmek ve raporlamak için kullanabilecekleri ilkeleri ve göstergeleri belirleyen bir oluşumdur. Yeşil Yıldız Yeşil Yıldız, binaların tasarımını ve yapımını çevresel faktörler üzerinden ölçen bir çevre değerlendirme sistemidir. 38 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI YASA 39

21 Büyüyen dünya "Büyüyen dünya" ifadesinden kastettiğimiz, dünya nüfusunun hızlı bir şekilde artması ve gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar başta olmak üzere artan bu nüfusun yüksek bir yaşam standardı elde etmek istemesidir. Büyüme, ekonomi Ekonomik büyümenin tanımı oldukça açıktır: Bir toplumun refah seviyesinde ve ticari gelirlerinde görülen artıştır. Ekonomik büyüme genellikle beraberinde kirlilik artışı, SG emisyonu artışı vb. durumları da getirir. Bu noktada başarılması gereken ise ekonomik büyüme ile bu artışlar arasındaki bağın koparılmasıdır. Ancak bu şekilde sürdürülebilir bir ekonomik büyüme sağlanabilir. IE1, IE2, IE3 IE kuralları, motorların verimlilik sınıfı ile ilgili düzenlemeler yapar. Yeni EN :2009, aşağıda belirtilen verimlilik sınıfları ile ilgili dünyadaki tüm pompa endüstrisini ilgilendiren bir tanımlama yapmıştır. Bu tanımlama güç aralığı 0,75 kw ile 375 kw arasında olan düşük voltaj özellikli üç fazlı asenkron motorları kapsamaktadır. IE1 = Standart Verimlilik (EFF2 ile benzerdir) IE2 = Yüksek Verimlilik (EFF1 ile benzerdir) IE3 = Üstün (Premium) Verimlilik Avrupa eski standartları olan EFF3, EFF2 ve EFF1 geçersiz sayılmayacaktır fakat piyasadaki varlığı yavaş yavaş silinecektir. Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), enerji verimliliği ile ilgili bu standartları ülkelerin farklı standartları benimsemesinden dolayı çıkan sorunları çözmek ve ortak enerji verimliliği standartları oluşturmak için düzenlemiştir. IEA Uluslararası Enerji Ajansı anlamına gene IEA ifadesi İngilizce International Energy Agency kelimelerinin kısaltılmış halidir. IEA, üyesi olan 28 ülkeyle birlikte diğer bazı ülkelere de izlenebilecek enerji politikaları ile ilgili danışmanlık yapar. Tüketiciler için güvenilir, maliyet açısından uygun ve temiz enerji sağlamak için çalışmalar yapar yılları arasındaki petrol krizi sonucu kurulan IEA'nın bu yıllardaki sorumluluğu, petrol kaynakları ile ilgili sıkıntıların olduğu durumlarda ölçüm standartları belirlemekti. Günümüzde ise enerji tasarrufu, iklimin korunması ve enerji teknolojisi ile işbirliği içinde çalışılması da IEA'nın üzerinde çalıştığı konulardır. Bunlar dışında enerji politikaları ile ilgili yıllardır kazandığı tecrübesini dünya ile paylaşmaktadır. IPCC IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) iklim değişikliği ile ilgili güvenilir değerlendirmeler yapan önemli bir organizasyondur. IPCC, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından iklim değişikliğinin mevcut durumu hakkındaki bilimsel görüşleri ve iklim değişikliğinin çevreye karşı olası etkileri ile sosyo-ekonomik sonuçları dünya ile paylaşmak için kurulmuştur. IPCC, elde olan bilgileri tarafsız bir şekilde değerlendirebilmek için çok sayıda bilim insanının çalışmalarına ve fikirlerine önem verir. 40 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI YASA 41

22 ISO ISO 14001, bir organizasyona ait yönetim sisteminin bir parçası olan çevre yönetim sistemidir. Şirketin çevreye yönelik politikasını ve yaklaşımını geliştirmek, hayata geçirmek, ilerletmek, yenilemek ve sürekliliğini sağlamak için ihtiyaç duyulan bütünsel yapı, planlama faaliyetleri, sorumluluklar, uygulamalar, prosedürler, işlemler ve kaynaklar bu sistemin kapsamındadır. LEED LEED, uluslararası platformda kabul görmüş bir yeşil bina sertifikalandırma sistemidir. LEED, bir binanın veya yapının çevre ile ilgili bazı faktörleri geliştirecek stratejiler kullanarak tasarlandığı ve yapıldığı yönünde onay verir. Bu faktörler şunlardır: enerji tasarrufu, su tasarrufu, CO 2 emisyonunu azaltma, binanın iç ortamını geliştirme, kaynaklara ve etkilerine hassasiyet gösterme. LEDD, Amerikan Yeşil Binalar Konseyi (USGBC) tarafından geliştirilmiştir. LEED, ticari binalar ve yerleşim yerleri gibi tüm bina tiplerine uygulanabilir. Binanın tüm ömrünü ilgilendiren tasarım, yapım, çalıştırma, bakım, kiracıların ihtiyaçları ve mühüm tadilatlar gibi unsurları kapsar. LEED, bina sahiplerine ve diğer ilgili kişilere yeşil bina tasarımı, yapımı, çalışması ve bakımı ile ilgili pratik ve etkinliği yüksek çözümler sunarak bunların uygulanabilirliğini kolaylaştırır. Diğer bina standartları arasında ise BREEAM ve Yeşil Yıldız bulunmaktadır. İşaretler ve sertifikalar Farklı ülkelerin pazarlarında (söz konusu ürünün güvenlik, sağlık ve çevresel düzenlemeler ile ilgili yerel standartları karşıladığını gösteren) farklı işaretler ve sertifikalar gerekmektedir. Bazı pazarlar mekanik güvenliğe önem verirken, bazıları elektrik ile ilgili uygulamaların güvenliğine daha çok önem verebilir. Veya başka pazarlar da tüm standartlarını çevresel faktörler üzerinden belirleyebilir. Bazı işaret örnekleri şu şekildedir: UL (Kuzey Amerika) CSA (Kuzey Amerika) ETL (Kuzey Amerika) CE (Avrupa) CCC (Çin) Standartların bazıları ilk olarak Avrupa ya da Kuzey Amerika'da benimsenmiş olsa da daha sonra diğer birçok ülke tarafından da kullanılmaya başlanmıştır. Grundfos'un piyasaya sunduğu tüm ürünler, uygulanabilir ve zorunlu olan tüm standartları karşılar hatta çoğu zaman bu standartların üzerinde çıkar. OHSAS OHSAS 18001, iş sağlığı ve güvenlik yönetimi sistemleri ile ilgili uluslararası alanda kabul görmüş değerlendirme standartları ortaya koyar. 42 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI YASA 43

23 REACH Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması anlamına gelen REACH İngilizce Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemical substances kelimelerinin kısaltılmış halidir. REACH, kimyasallar ve bunların güvenli bir şekilde kullanılması kapsamında oluşturulmuş bir Avrupa Komisyonu Yönetmeliğidir (EC 1907/2006). Söz konusu yasa 1 Haziran 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Amacı, insan sağlığını ve çevreyi korumaya yönelik standartların geliştirilmesidir. Saydamlık Saydamlık, sözlük anlamı olarak "içi görülebilen cisim şeklinde tanımlanabilir." Daha geniş anlamıyla ise açıklık, iletişim ve güvenilirlik kelimeleriyle ifade edilebilir. Mali tabloların açıklanması, denetimler vb. saydam prosedürlerin kapsamına girmektedir. UL işareti Temel olarak ürün güvenliği ile ilgilenen UL (Underwriters Laboratories), ürünlerin, malzemelerin, ürün parçalarının, montaj işlemlerinin, araç ve donanımların standartlarını ve test edilme prosedürlerini geliştiren bağımsız bir ürün güvenlik sertifikasyon kurumudur. UL işareti taşıyan bir ürün bu standartları yerine getiriyor demektir. UL, Amerikan İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı tarafından bu tür testler yapmak için onay alan birkaç deney laboratuvarı arasında yer almaktadır. Ayrıca bakınız ETL. BM Küresel İlkeler Sözleşmesi Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi, çalışmalarını ve stratejilerini insan hakları, işçi hakları, suistimali önleme ve çevre gibi konular kapsamında dünya çapında kabul edilen on ilkeye bağlı kalarak sürdürmek isteyen şirketlerin benimsediği bir stratejik girişimdir. BM Binyıl Kalkınma Hedefleri Binyıl Kalkınma Hedefleri, BM üyesi 192 ülkenin ve çok sayıda uluslararası organizasyonun 2015 yılına gelindiğinde gerçekleştirmiş olmak istedikleri sekiz adet uluslararası kalkınma hedefinden oluşmaktadır. Aşırı yoksulluğun ve çocuk ölüm oranının azaltılması, çevresel sürdürülebilirliğin başarılması ve kalkınma için global bir ortaklığın geliştirilmesi bu hedefler arasında yer almaktadır. Biz Grundfos olarak tüm faaliyetlerimizi ve çalışmalarımızı BM Binyıl Kalkınma Hedefleri kapsamında belirtilen hedeflerin ulaşılmasına katkı sağlayacak şekilde yürütmeye özen gösteriyoruz. Yenilikçi Olma Amacımız, Grundfos YAŞAMHATTI (LIFELINK) gibi projelerimiz ve KSS faaliyetlerimiz BM Binyıl Kalkınma Hedeflerini gerçekleştirme doğrultusunda üzerimize düşeni yapmaya çalıştığımızı gösteren birkaç örnektir. Su Yönetimi Su yönetimi su kullanımını izleme, kontrol etme ve en ideal hale getirme faaliyetlerini içermektedir. Amaç ise su tüketimini ve su kirliliğini azaltarak sınırlı olan ve bu nedenle büyük değer taşıyan yeraltı kaynaklarını ve yüzey sularını korumaktır. Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD) Temelde iş alanları ve sürdürülebilir gelişme konularıyla ilgilenen ve bir CEO tarafından yönetilen uluslararası bir kurumdur. Dünyada 200 civarında şirketi bulunan WBCSD enerji, iklim değişikliği, iş alanlarının rolü ve ekosistemlerin korunması gibi konular üzerine çalışmalar yapmaktadır. 44 GRUNDFOS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EL KİTABI YASA 45