Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Tohum, Çeşit ve Islah Çalışmaları

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Tohum, Çeşit ve Islah Çalışmaları"

Aysun Aydoğdu
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Tohum, Çeşit ve Islah Çalışmaları Doç. Dr. Masum BURAK Genel Müdür Buğday, Lisanslı Depoculuk ve Vadeli İşlemler Kongresi, 12 Mart 2011, Antalya

2 Tohum, Çeşit ve Islah Çalışmaları Ülkemizde Araştırma faaliyetleri 1926 yılında Kuru Tarım Deneme istasyonlarının kuruluşu ile başlamıştır arasında yetiştirme tekniklerinin iyileştirilmesi (toprak işleme, ekim zamanı, tohum miktarı, gübre ve ilaç kullanımı vb) çalışmaları yürütülmüştür. Çeşit Islah Çalışmaları 1940 lı Yıllarda Yerli Köy Çeşitleri İçinden Seleksiyon Yolu Başlatılarak; Sivas111/33 ekmeklik buğday, Kunduru 414/44 makarnalık buğday ve Tokak 157/37 arpa çeşitleri ülkemiz tarımının hizmetine Sunulmuştur.

3 ARAŞTIRMA ENSTİTÜLERİ Konu Ar. Ens. 14 Tarla Bitkileri 12 Bahçe Bitkileri 9 Toprak ve Su 4 Bitki Sağlığı 4 Hayvancılık 4 Su Ürünleri 1 Gıda 10 Hayvan Sağlığı 8 Merkez Ar. Ens. 10 Havza Ar. Ens. 40 Konu Ar. Ens. 3

4 Tohum, Çeşit ve Islah Çalışmaları 1963 yılında 308 Sayılı Çeşitlerin Tescil ve Sertifikasyonu Hakkında Kanunun çıkması ile çeşit kavramı önem kazanmaya başlamıştır arasında Meksika buğdayları (Penjamo 66, Sonora 63, Nadadores 63, Seri 82 gibi) getirilmiş ve yazlık dilimde büyük verim artışları olmuştur.

5 Ülkesel Serin İklim Tahılları Araştırma ve Eğitim Projesi Dönemi Ülkesel Serin İklim Tahılları Araştırma ve Eğitim Projesi 1970 Başında Başlatılarak Böylece Projeli Döneme Geçilmiştir. Projenin Amacı, Üretim Bölgeleri İklim Şartlarında Yüksek Verimli, Pazarın istediği Kalitede, Hastalık ve Zararlılara Dayanıklı/Tolerant Yeni Çeşitlerin Geliştirilmesi, Geliştirilen Çeşitlere ait Yetiştirme Tekniği Paketlerinin Oluşturulması ve Projede Çalışacak Teknik Personelin (Yabancı Dil, Yurtiçi Hizmetiçi ve Kariyer, Yurtdışı Kariyer Eğitimleri) Eğitilmeleri Olarak Belirlenmiştir.

6 Tohum, Çeşit ve Islah Çalışmaları döneminde kışlık dilimde; Ekmeklik buğday: Gerek 79, Kırkpınar 79, Makarnalık buğday: Çakmak 79 ve Tunca 79 Pamuk: Nazilli 84 ve Çukurova 1518 çeşitleri geliştirilmiştir yılından sonra ise çeşit geliştirme çalışmaları hız kazanmış ve bir çok türde yaygın olarak yetiştirilmekte olan bir çok çeşit geliştirilmiştir

7 Enstitülerce Geliştirilen Çeşitler Ekmeklik Buğday Kışlık dilim: Gün 91, Pehlivan, Sönmez, Bayraktar, Demir, Doğu 88, Eser Yazlık dilim: Gönen, Basribey, Adana 99, Ceyhan99 Makarnalık Buğday Kışlık dilim: Kızıltan 91, Çeşit 1252, Altıntaş, Ankara, Altın, Mirzabey Yazlık dilim: Fırat 93, Sarıçanak, Harran, Ceylan Arpa Kışlık dilim: Hamidiye 85, Tarm 92, Çetin 2000, Çıldır, Yazlık dilim: Şahin, Sur 93,

8 Enstitülerce Geliştirilen Çeşitler Çeltik: Ergene, İpsala, Trakya, Osmancık 99 Nohut: Canıtez, Gökçe, Çağatay, Damla Mercimek: Sazak 91, Kayı 91, Çiftçi, Kafkas Ayçiçeği: Trakya, Tarsan 1018, 0046A Mısır: Hacıbey, Ada 89-24, Kompozit Arifiye, TTM 815, Pamuk: Nazilli 84, Çukurova 1581, Maraş 92, Şahin 2000, GSN 12, Ayhan 107, ADN P01

9 Enstitülerce Geliştirilen Çeşitler Yer Fıstığı: NC-7, BATEM 5025 Yonca: Bilensoy, Savaş, Alsancak Korunga: Özerbey-03, Lütfi bey Fiğ: Kubilay 82, Alınoğlu 2001, Özveren, Macar Fiği: Ege Beyazı, Tarm Beyazı, Oğuz 2002 Susam: Cumhuriyet, Kepsut, Osmanlı, Orhangazi Haşhaş: Afyonkalesi 95, Ankara 94, Anayurt 95

11 yılları arasında enstitülerimiz tarafından geliştirilen çeşit sayısı 16 adet ekmeklik buğday, 6 adet makarnalık buğday, 6 arpa, 3 tritikale, 9 mısır, 7 mısır hattı, 2 silajlık mısır, 8 çeltik, 6 nohut, 3 kuru fasulye, 2 mercimek, 1 bakla

12 Tohumluk Üretim ve Satış Hakkı Sözleşme ile Devredilen Çeşit Sayısı ( ) 47 Ekmeklik Buğday 40 üzerinde Kurum ve Özel Sektöre 18 Makarnalık Buğday TİGEM, TTKK, PANKOBİRLİK ve Özel sektöre, 17 arpa 20 üzerinde Kurum ve Özel Sektöre, 7 tritikale 5 Özel Sektöre ve TİGEM e 1 Yulaf ve 1 Çavdar çeşidi Özel Sektöre

13 Tahıllarda yeni ıslah yaklaşımları Dünyadaki gelişmelere paralel olarak ıslah süresini kısaltmak ve çeşit ıslahında rekabetçi bir yapıya ulaşmak için; tahıllarda geleneksel ıslah yöntemi çalışmaları, biyoteknolojik yöntemlerle entegre edilmeye başlamış ve ıslah süresi %50 kısaltılırken Markıra Dayalı Seleksiyon çalışmalarıyla daha etkili ve erken generasyonda seleksiyon başlatılmıştır.

14 Tahıllarda yeni ıslah yaklaşımları Son yıllarda küresel ısınmanın olumsuz etkilerinin tahıl üretim ve kalitesine etkilerini azaltmak amacıyla; BDUTAE bünyesinde Kuraklık Test Merkezi oluşturulmuş ve bundan sonraki çeşit geliştirme çalışmalarında kurağa dayanıklılıkla ilgili fizyolojik parametreler daha etkili bir biçimde genetik materyalin erken dönem testinde kullanılacaktır.

15 Tahıllarda yeni ıslah yaklaşımları 1990 yıllara kadar tahıllarda verim ağırlıklı yürütülen ıslah stratejisi yerini kalite öncelikli anlayışa bırakmış ve özellikle ekmeklik ve makarnalık buğday ile arpada endüstrinin acil olarak ihtiyaç duyduğu kalitesi yüksek çeşitler geliştirilmiştir. Ekmeklik Buğday: Tosunbey, Adana 99, Aldane Makarnalık Buğday: Kızıltan91, Eminbey, Arpa: Aydanhanım, Zeynelaga

16 Ülkemiz tohumculuk sektöründe yaşanan en belirgin gelişmeler şu şekilde sırlanabilir: Araştırma Enstitüleri Elit ve Orijinal Kademeleri hariç tohumluk üretim ve dağıtımından çekilmiştir. Tahıllar hariç diğer türlerin tamamında, tohumluk üretim ve dağıtımında özel sektör tohumculuk kuruluşları ağırlık kazanmıştır. Tohumluk üretim ve pazarlama konusunda özel sektör büyük tecrübe edinmiş ve tohumluk ihracatı yapar duruma gelmiştir. Tohumlukların yurt içinde üretim oranı yükselmiş, tohumluk üretimine verilen desteklerle daha da artacaktır.

17 Ülkemiz tohumculuk sektöründe yaşanan en belirgin gelişmeler şu şekilde sırlanabilir: Sertifikalı tohumluk kullanım oranları artmaya devam etmektedir. Araştırma Enstitüleri tarafından geliştirilen yerli çeşitlere olan özel sektör talebi artmıştır. Yerli özel sektör çeşit geliştirme çalışmalarına başlamıştır. Araştırma Enstitülerimizin çeşitlerine yurt dışından talepler gelmeye başlamıştır.

18 Ülkemiz tohumculuk sektöründe yaşanan en belirgin gelişmeler şu şekilde sırlanabilir: Araştırma Enstitüleri stratejik ürünlerdeki önceliğini korurken, yurt dışından çeşit ithalatının çok olduğu türlere ağırlık vermeye başlamıştır. Özel sektörün hiç girmediği türlerde çeşit geliştirme çalışmalarına devam edilmektedir. Özel sektörün Araştırma Enstitülerinin çeşitlerine olan talebinin artırılması için devir işlemelerinin basitleştirilmesine ihtiyaç vardır. Sebzede olduğu gibi, diğer türlerde de özel sektöre yarı yol materyali sağlanmasına başlanacaktır.

19 Ülkemiz tohumculuk sektöründe yaşanan en belirgin gelişmeler şu şekilde sırlanabilir: Tohumculuğumuzun yurt dışına açılabilmesi rekabet üstünlüğü olan yerli çeşitlerin varlığına ve özel sektöre devrinin kolaylığına bağlıdır. Ülkemizde tohumluk sorununun çözümü çeşit sorununun çözümüne bağlıdır. Yukarıda belirtilen hususlar Bakanlığımız politikalarının doğru sonuç vermekte olduğunun en önemli göstergeleridir.

20 TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

TOHUMCULUKTAKİ GELİŞMELER

TOHUMCULUKTAKİ GELİŞMELER Dilaver ARSLAN Koordinatör TAGEM 23-24 Mart 2016 Kahramanmaraş sunu içeriği Dünyada Tohumculuk Sektörü Uluslararası Ticaret Ülkemizde Tohumculuk Sektörü Önemli Tarihler, Mevzuatlar,