HÜRRİYET GAZETESİ...2 MİLLİYET GAZETESİ...10 SABAH GAZETESİ...13 RADİKAL GAZETESİ...15

Transkript

1 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ...2 Dolardaki düşüş altını uçurdu Demirören-Karacan ortaklığı Milliyet ve Vatan ı satın alıyor Türk iş adamlarından 1 milyar dolarlık anlaşma 1 trilyon liralık bankalar başkanlık için Aydın ı seçti Altının onsu psikolojik sınırı aştı, 1500 doların üzerine çıktı ERDAL SAĞLAM... Çiller dönemi faiz komisyonu hatırladım MİLLİYET GAZETESİ...10 Güngör Uras... Olayların içinden SABAH GAZETESİ...13 Madde 369: Turkcell Türk kalıyor Otocu mahkemeye gidiyor Zorlu enerji Moskova'da düğmeye basıyor RADİKAL GAZETESİ...15 MAHFİ EĞİLMEZ... Dünyanın ekonomik görünümü SEYFETTİN GÜRSEL... Potansiyel büyüme UĞUR GÜRSES... CHP'nin sosyal demokrat ekonomi politikası FATİH ÖZATAY... Başçı'ya 'kızgın tepsi' mi kaldı

2 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ Dolardaki düşüş altını uçurdu Piyasalarda risk iştahının artması doları üç yılın en düşüğüne getirirken, euro/dolar paritesi 1.46 seviyesini de aşarak son 15 ayın yükseğine çıktı. Dolardaki düşüşün altın talebini artırması da değerli madenin onsunu 1,508 dolarla yeni rekoruna taşıdı. Pariteye paralel olarak içeride euro/tl 2.21'in üzerine çıkarken, dolar/tl ise 1.51'in üstünde seyrediyor. ABD'de açıklanan ilk çeyrek bilançolarında beklentilerin üzerinde kârların gelmesi, küresel ekonomideki toparlanma algısını artırıyor. Bu, hisse senetleri piyasalarında alımları beraberinde getirirken, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) yakın zamanda faiz artırımına gitmeyeceği beklentisi doların, diğer para birimleri karşısında gerilemesine neden oluyor. Doların önde gelen altı ekonominin para birimi karşındaki performansını ölçen Dolar Endeksi, ile 2008'den beri en düşük seviyeye geriledi. Uzmanlar, teknik göstergelerin yine 2008 in başlarında görülen dip seviyesinin test edilebileceğini belirtiyor. Dolardaki zayıf seyir ile küresel ekonomideki toparlanma beklentisi emtia piyasasında alımları güçlendiriyor. Altının onsu spot piyasada 1,508 doları geçerek yeni rekorunu kırarken, petrolde yükseliş seyri devam ediyor. Haziran vadeli Brent tipi petrolün varil fiyatı doları görürken, aynı vadede ABD ham petrolü kontratları da dolara çıktı. ABD'de özellikle teknoloji şirketlerinin açıkladığı olumlu kâr rakamları, bu ürünlerinin üretimin önemli bir kısmının gerçekleştiği Asya piyasalarında da olumlu karşılandı. Dün kapanış sonrası açıklanan Apple bilançosunda, ilk çeyrek karının geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 95'lik artışı kaydetmesiyle Asya endeksleri yüzde 1 e kadar değişen oranda yükseldi. Demirören-Karacan ortaklığı Milliyet ve Vatan ı satın alıyor Doğan Gazetecilik, Milliyet ve Vatan gazetelerinin hisselerinin Demirören ve Karacan Grubu nun ortak girişim şirketi DK Gazetecilik ve Yayıncılık a toplam 74 milyon dolara satışına ilişkin sözlü anlaşma sağladı. Varılan mutabakata göre Milliyet Gazetesi 47 milyon 960 bin dolara, Vatan Gazetesi ise 26 milyon dolara DK Gazetecilik ve Yayıncılık a geçecek. DOĞAN Gazetecilik A.Ş. Milliyet ve Vatan gazetelerinin hisselerinin Demirören ve Karacan Grubu nun ortak girişim şirketi DK Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş ye satışı konusunda anlaşma sağlandı. Her iki grup da Milliyet Gazetesi ne ait tüm marka ve isim hakları ile internet sitesinin 47 milyon 960 bin dolara, Vatan Gazetesi nin ise 26 milyon dolara satışına ilişkin mutabakata vardı. Her iki gazetenin satışının toplam bedeli ise 74 milyon doları buluyor.

3 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Mutabakat sağlandı Doğan Gazetecilik A.Ş nin Kamuyu Aydınlatma Platformu nda (KAP) yayımlanan özel durum açıklamasında şöyle denildi: Şirketimiz bünyesinde yayınlanmakta olan Milliyet Gazetesi ne ait tüm marka ve isim hakları ile İnternet Sitesi alan adlarının ( KDV dahil 47 milyon 960 bin ABD Doları bedel üzerinden; Şirketimizin 129 milyon TL sermayesinde yüzde oranında pay sahibi olduğu ve bünyesinde Vatan Gazetesi nin tüm marka ve isim hakları ile internet sitesi alan adlarını barındıran Bağımsız Gazeteciler Yayıncılık A.Ş de sahip olduğumuz beheri 100 TL nominal değerli 1 milyon 289 bin 996 adet hisse senetlerinin tamamının 26 milyon ABD Doları bedel üzerinden, Demirören ve Karacan Grubu nun ortak girişim şirketi DK Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş ye satışı konusunda, Şirketimiz ile DK Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş. arasında genel esaslarda mutabakat sağlanmıştır. Hisse devir sözleşmesinin imzalanmasını takiben ayrıca detaylı açıklama yapılacak. Milliyet Gazetesi Aydın Doğan la büyüdü Ali Naci Karacan tarafından kurulan Milliyet Gazetesi 3 Mayıs 1950 yılında okuyucularıyla buluştu. 61 yıldır yayın hayatına devam eden Milliyet, 32 yıldır Aydın Doğan ın kurduğu Doğan Grubu bünyesinde bulunuyordu. Doğan Gazetecilik in yüzde 28.6 sı halka açık bulunuyor. Vatan Gazetesi 2002 yılında kuruldu Vatan Gazetesi 2 Eylül 2002 tarihinde yayın hayatına başladı. Vatan, 9 yılda Türkiye nin önde gelen günlük gazeteleri arasına girmeyi başardı. Türkiye Basın Okurluk Araştırması sonuçlarına göre, genç yetişkin okur kitlesiyle dikkat çekiyor. Dedesinin gazetesine dönüyor MİLLİYET Gazetesi, Ali Naci Karacan tarafından 3 Mayıs 1950 yılında kurulmuştu. İlk yılların yazı kadrosunda Refik Halit Karay, Bedii Faik, Tarık Buğra, Peyami Safa, Refi Cevat Ulunay gibi efsane isimler yer alıyordu. 20 Temmuz 1979 da Milliyet i Aydın Doğan satın aldı lı yıllara gelindiğinde Milliyet, tiraj kaygısı olmayan Güvenilir Gazete imajı ile okurunun karşısına çıkmıştı. Number One grubunun sahibi Ali-Ömer Karacan kardeşler, Milliyet in kurucusu ve ilk sahibi Ali Naci Karacan ın torunları. Milliyet Gazetesi nin o yıllardaki Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi nin suikaste kurban gitmesinin ardından Karacan Ailesi gazetecilik işinden uzaklaşmıştı. Ercüment Karacan ın çıktığı gazetecilik işine üçüncü kuşak Ali-Ömer Karacan kardeşler dedelerinin kurduğu gazeteyi alarak geri dönüyor. Demirören Grubu LPG sektörünün en büyüklerinden biri ERDOĞAN Demirören, 1938 İnegöl doğumlu. Sirkeci de Oto Yedek Parça İthalatı ve Pazarlaması konusunda faaliyet gösteren Kolaylık Oto Müessesi nin kurucusu Babası Şükrü Demirören`in 1957 yılında vefatı sonucu, genç yaşta aile işlerini devraldı. Erdoğan Demirören in halen Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Demirören Şirketler Grubu, LPG sektöründe çok sayıda şirketin sahibi. Milangaz, Likidgaz, Mutfakgaz gibi markalarla bu sektörde Türkiye nin en büyük grupları arasında bulunuyor. Ayrıca piston üretimi de yapan grup, Özel Ata Lisesi nin de sahibi. Yıldırım Demirören ise 1964 de İstanbul da doğdu. Babası Erdoğan

4 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Demirören in izinden giden Yıldırım Demirören, 2004 ten buyana Beşiktaş Kulübü nün Başkanlığını da yapıyor. Karacan kardeşler radyo ve TV patronu ALİ Karacan ın çocukluğu ve ilk gençlik yılları Milliyet Gazetesi nde geçti. Dede Ali Naci Karacan dan sonra Milliyet Gazetesi Ali nin babası Ercüment Karacan a miras kalmış, gazete daha sonra Aydın Doğan a satılmıştı doğumlu Ali Karacan, Galatasaray Lisesi mezunu. Ali Karacan ın kardeşi Ömer Karacan ise Robert Kolej mezunu ve Londra da medya eğitimi aldı. Ömer Karacan, 1992 de Londra da yayına geçen hit müzik formatlı radyosu Number One FM i kurdu. Number One FM den sonra Number One TV yi ve Radyo Klas ı da yayın hayatına geçirdi. Meşaleyi 32 yıldır gururla taşıdık DOĞAN Gazetecilik Yönetim Kurulu Başkanı Hanzade Doğan Boyner, Milliyet ve Vatan gazetelerinin satışını çalışanlara dün bir e-posta ile duyurdu. Hanzade Doğan Boyner, çalışanlara gönderdiği açıklamada özetle şunları söyledi: Doğan Yayın Holding in yeniden yapılanma çalışmaları çerçevesinde Milliyet ve Vatan gazetelerinin satışına karar verildi. Sözlü mutabakata varılan şartların anlaşmaya bağlanması ve yasal izinlerin alınması sonrasında satış işlemi sonuçlanacak. Gazetelerimizin iş dünyasının tanınmış gruplarından Demirören Ailesi ve Milliyet in kurucuları Karacan Ailesi ortaklığında alınması bizleri mutlu etti. Doğan Ailesi olarak, 32 yıldır Milliyet meşalesini büyük bir gururla taşıdık. Milliyet in temsil ettiği değerlerin ülkemiz için çok önemli olduğuna inandık ve bu değerlerden ödün vermedik. Her zaman Milliyet i ailem olarak gördüm. Vatan gazetesi de 2002 yılında başladığı yayın hayatında, gazetecilik olarak büyük başarılar gösterdi. Milliyet ve Vatan ın yeni sahiplik yapısı altında yayınlarını başarı ile sürdüreceklerine gönülden inanıyoruz. Türk iş adamlarından 1 milyar dolarlık anlaşma Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Türk firmalarının Hindistan'da 1 milyar dolarlık iş bağlantısı yaptığını bildirdi Çağlayan, Hindistan'daki programı çerçevesinde gazetecilerle sohbet toplantısı yaptı. Çağlayan, Türk iş damlarının Hindistan-Türkiye İş Forumu çerçevesinde 75 Hintli firma temsilcisiyle 250'ye yakın iş görüşmesi gerçekleştirdiğini bildirdi. Görüşmeler neticesinde Türk işadamlarının 1 milyar dolarlık iş bağlantısı yaptığını, bunun önemli bir rakam olduğunu belirten Çağlayan, Ama gelirsen, gidemediğin yer senin değildir. Söğütsen seramik, müteahhitlik sektöründen iki firma STFA ve Alsim Alarko, ağaç mamullerinden de bir firma toplam 1 milyar dolarlık bir bağlantı yaptıklarını ifade etmişler dedi. Buraya 'bir Hindistan'a gidelim' diye gelmedik diyen Çağlayan, özellikle Körfez ülkelerinde, Kuzey Afrika'da yaşanan sıkıntılardan sonra en öncelikli ülke haline geldiğini söyledi. Türk ihracatçısında büyük ülke fobisi olduğunu ifade eden Çağlayan, Dünyanın her yerine 114 milyar dolarlık ihracat yapıyoruz ama dünyanın en büyük ithalatçısı olan ülkelerle ticarette çekingen, korkak davranıyoruz veya çeşitli psikolojik garip davranışlar içinde hareket ediyoruz dedi. İhracata yönelik daha önce ülke masalarını kurduklarını anımsatan Çağlayan, Tamamlayıcılık, yoğunlaşma

5 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ ve hedef madde endeksleri diye yeni bir çalışma başlattıklarını ve çalışmanın yoğun bir şekilde devam ettiğini bildirdi. HİNDİSTAN PAZARI Bakan Çağlayan, Hindistan pazarına ilgilerinin en başındaki sebebin bu ülkenin nüfusun büyüklüğü olduğunu belirterek, Hindistan'da ekonomide yüzde 1'lik büyümenin gelişmişlik seviyesini artırdığı için bu pazara büyük önem verdiklerini kaydetti. Müteahhitlk açısından da Hindistan'ın son derece önemli olduğuna dikkati çeken Çağlayan, İnşaat konusunda 500 milyar dolarlık yatırım yapacaklarını açıklamışlar. Yüzlerce, binlerce kilometre demiryolu ve karayolu yapılacak. Burada iş yapan Türk firmalarını sayısının artmasını istiyoruz. Ama ben müteahhitlerimizi anlamakta zorlanıyorum. 500 milyar dolarlık işin olduğu bir pazara gelmiyor. dedi. TAMAMLAYICILIK, HEDEF ÇALIŞMA ENDEKSLERİ Birtakım sektör analizleri yaparak sektörel ikili yoğunlaşma endeksi altında önemli çalışmalarla sektörleri tanıdıklarını belirten Çağlayan, Türkiye'nin Hindistan'a ihracatında madencilik ve rafinaj, kimya, kağıt, karton ve odun hamuru, demir dışı metaller, makine ve cihaz sektörlerinin yoğunlaşma olan sektörler olarak tespit edildiğini söyledi. Tamamlayıcılık endeksi nde ithalat ve ihracatın benzerliğine baktıklarını ifade eden Çağlayan, şu an Türkiye'nin ihracatı, Hindistan'ın ithalatı tamamlayıcılık endeksinin 44'e geldiğini, bunun son derece önemli olduğunu, mal desenleri konusunda ciddi manada, neredeyse yarıya yakın bir benzerliğin söz konusu olduğunu kaydetti. Çağlayan, Hedef çalışma endeksi çalışmalarının da yapıldığını bildirdi. HİNDİSTAN'IN ULAŞTIRMA YATIRIMLARI Hindistan Ulaştırma Bakanının arasında 11 milyar dolarlık karayolu yatırımı yapacaklarını ve bunun en az 10 yıl devam edeceğini söylediğini belirten Çağlayan, Hindistan'da ulaştırma alanında toplam 320 milyar dolarlık yatırım yapılacağına dikkati çekti. Çağlayan, Bu son derece önemli. Modernizasyon, otoyol için 45 milyar dolar, sivil havacılık için 8 milyar dolar, limanlar için 10 milyar dolar, demiryolları için de 62 milyar dolar yatırım yapacaklar yılına kadar yatırımlar yoğunlaşarak devam edecek dedi. HİZMET SEKTÖRÜNÜ ÇOK DİKKATE ALMAYA BAŞLADIK Bakan Çağlayan, serbest bölgelere yeni bir anlayış getirmek istediklerine işaret ederek, Yeni nesil serbest bölgeler adı altında yeni bir çalışma içindeyiz diye konuştu. Hizmet sektörünü çok dikkate almaya başladıklarını, bu çerçevede, Hindistan Film Prodüksiyon merkezi Bollywood yetkilileriyle görüştüklerini, bu sektör için Türkiye'de de Bollywood ve Hollywood'daki yapıyı kurmak ve hatta Los Angeles'tekine benzer platoları yapmak istediklerini söyledi. Türkiye'de şu anda filmcilik piyasasının son derece gelişmiş olduğunu, ancak bu konuda ciddi bir platoya ihtiyaç bulunduğunu belirten Çağlayan, bunun hangi bölgeye yapılacağı konusunda çalışmaların devam ettiğini kaydetti. Çağlayan, şunları söyledi: Bollywood ve Hollywood'daki gibi bir sinema platosunu Türkiye'de kurmak istiyoruz. Bununla ilgili serbest bölgeyi biz yapacağız ama tabi ki özel sektör olacak. Büyük platolar yapılsın. Biz burada serbest bölgelere birtakım destekler vereceğiz. Vergisel, sosyal güvenlik konusunda destekler vereceğiz. Onun için serbest bölge diyoruz. Geçen sene Bollywood'da binden fazla televizyon programı, belgesel dizi ve film çekilmiş, 400'den fazla televizyon kanalı var. Biz de bunun aynısını yapıp, Türkiye'ye gelecek olan film piyasası, Amerikan, İngiliz... Hangi ülke olursa olsun Türkiye'ye gelip serbest bölgede platoda çekimlerini yapacaklar. Oraya Arizona'yı getirecekler, Hindistan'ı getirecekler.

6 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Hizmet sektöründe Hindistan iyi bir oyuncu. 79 milyar dolar hizmet ihracatı var, bizim 34 milyar dolar. Bu platolarda çalışacak insan sayısı, makine ekipmanları, gelen giden sayısı, turizme ve ihracata katkısı değerlendirilecek. Böyle bir çalışma yapıyoruz. SERBEST BÖLGELERİ BİRAZ DAHA SEKTÖREL BAZDA YAPMAK İSTİYORUZ Serbest bölgeleri biraz daha sektörel bazda yapmak istediklerine işaret eden Çağlayan, Türkiye'de 19 tane serbest bölge olduğunu kaydetti. Dünyanın her tarafından serbest bölgelerin ihracatın lokomotifi, motoru olduğunu, Türkiye'de ise maalesef bazı kendini, haddini bilmezler tarafından bu bölgelerde ihracatçıya verilen avantajların kötüye kullanıldığını söyledi. Çağlayan, Biz orada eskiden sosyal güvenlik, vergi konusunda çok ciddi destekler veriyorduk. Ancak 'üç beş ahlaksız insan' diyelim. Çünkü maalesef serbest bölgelerde bu iyi niyeti suiistimal edecek davranışlar yaptılar diye konuştu. Türkiye'nin 114 milyar dolarlık ihracatında serbest bölgelerin payının 8-8,5 milyar dolar olduğunu vurgulayan Çağlayan, Oysa biz serbest bölgeleri çok daha fazla patlatabiliriz. Bugün serbest bölgeleri artık hizmet, ticaret ve üretim amaçlı yapıyoruz dedi. Çağlayan, bu konuyla ilgili 12 Mayıs tarihinde muhtemelen İstanbul'da bir basın toplantı yapacaklarını, serbest bölgeleri çok değişik amaçlara matuf hale getireceklerini söyledi. Bakan Çağlayan, şu anda 36 ülkede 39 Türk dizisinin yayımlandığına işaret etti. Dizi ve film sektörü temsilcileriyle toplantı yaptığını, dizi ve filmlerde Türk ürünlerinin tanıtımı konusunun gündeme geldiğini belirten Çağlayan, toplantıda, RTÜK ile ilgili problemlerin anlatıldığını belirtti. TÜRKİYE'NİN TANITIMI Daha sonra RTÜK Yasasındaki değişiklik sonrası dizi ve bazı programlarda başlayan ürün yerleştirme uygulamasının da ihracata katkıda bulunacağını kaydeden Çağlayan, tanıtımda marka üzerinde durmadıklarını söyledi. Çağlayan, Marka beni ilgilendirmiyor. Ben üründeyim. Türk kahvesi, Türk yemeği, Türk ürünü dedi. Ev tekstili ihracatçı birliğinin verdiği notta, hiç kreasyonda olmamasına rağmen Muhteşem Yüzyıl dizisiyle birlikte Osmanlı kreasyonunun şu anda satışların yüzde 50'sini oluşturduğunu kaydeden Çağlayan, Ben ürünümü satmanın derdindeyim. Benim ürünümü satmam demek, yatırım, üretim, istihdam demek. Bir kere Türkiye'yi tanıtıyorsunuz. Ben bunu yaparken, Türk kahvesini, Türkiye'ye özgü bir sanayi ürününü, ev tekstilini... Derdim bunları tanıtmak, satmak. Benim firmam bu reklamı yapsın ki, ben de ürünümü satayım diye konuştu. Bu çerçevede yaptıkları çalışmalara da değinen Çağlayan, seçimden sonra Kurtlar Vadisi Pusu adlı dizide Polat Alemdar adıyla bilinen Necati Şaşmaz ile birlikte Türkmenistan'da mobilya sektörü tanıtımı yapacaklarını bildirdi. 1 trilyon liralık bankalar başkanlık için Aydın ı seçti İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Özince nin bankanın genel müdürlüğünden istifa etmesiyle otomotik olarak boşalan TBB Başkanlığı koltuğuna Halk Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın oturdu. TBB nin dünkü yönetim kurulu toplantısında tek aday olarak gösterilen Aydın bu göreve oy birliği ile seçildi TÜRKİYE Bankalar Birliği (TBB) Başkanlığına Halk Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın seçildi. Aydın, 2010 yılı sonunda toplam aktifleri 1 trilyon TL yi aşan bankaların üyesi olduğu TBB nin mayıs ayı sonundaki genel kuruluna kadar başkan olarak görev yapacak. TBB nin dünkü yönetim kurulu toplantısının

7 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ ardından yapılan açıklamada, Birlik statüsünün 15 inci maddesine göre yapılan seçimde Yönetim Kurulu Başkanlığı na Hüseyin Aydın seçildi denildi. Özince den boşalan koltuk TBB Başkanlık koltuğu, İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Özince nin geçen 1 Nisan itibariyle İş Bankası Genel Müdürlüğü nden istifa etmesi nedeni ile otomatik olarak boşalmıştı. Özince nin istifasının ardından TBB Başkanlığını yeni başkanın seçildiği düne kadar TBB Başkan Vekili ve TEB Genel Müdürü Varol Civil yürüttü. Kamu bankasından başkan TBB Başkanlığına özel sektör yerine bir kamu bankasının genel müdürünün seçilmesinin, sektör açısından avantaj mı dezavantaj mı oluşturduğu konusunda Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Faik Açıkalın, Bu bir avantaj mı dezavantaj mı olur, bilemiyorum. Yeni başkan Hüseyin Aydın dahil TBB yönetimindeki tüm isimler en az 5-6 yıldır tanıdığımız, deneyimli isimler. Hepsi sektörün önceliklerinin, sıkıntılarının farkında. Önemli olan bu dedi. Özince nin başkanlığı sürecinde özellikle Türkiye ye komşu ve çevre ülkelerdeki bankacılık meslek kuruluşları ile yakın iş birlikleri geliştiren TBB yi önümüzdeki günlerde de yoğun bir gündem bekliyor. Birliği, özellikle Merkez Bankası nın munzam karşılıkları artırılması, şube vergisinin artırılması gibi maliyetleri artırıcı kararlarla ilgili izlenecek tutumun belirlenmesi gibi önemli dönemeçler bekliyor. Tek aday çıktı Dünkü yönetim kurulunda tek aday olarak başkanlık seçimi için belirlenen Aydın oybirliği ile seçildi. Halk Bankası Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü olan Aydın, meslek hayatına Ziraat Bankası nda Müfettiş Yardımcısı olarak başladı. Aynı kurumda, Müfettiş, Daire Başkanı, Almanya Temsilciliği ve Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu. Aydın, 31 Mayıs 2005 tarihinden itibaren Halk Bankası Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü olarak görevini sürdürüyor. Özince nin başkanlığı10 yıldan fazla sürdü İŞ Bankası nın en uzun süreli genel müdürü sıfatını taşıyan Ersin Özince TBB nin de en uzun süre başkanlığını yaptı. İlk olarak 1998 in kasım ayında TBB Başkanı olarak seçilen Özince, bu görevi mayıs 2000 de Osman Tunaboylu ya devretti. Özince daha sonra Akın Akbaygil in ardından nisan 2001 de yeniden başkan seçilerek bu görevi, istifa ettiği 1 Nisan 2011 e kadar aralıksız sürdürdü. Böylelikle Özince 10 yılı aşkın bir süre TBB ye başkanlık yapmış oldu.

8 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Altının onsu psikolojik sınırı aştı, 1500 doların üzerine çıktı ULUSLARARASI piyasada altının ons fiyatı psikolojik sınır olan 1500 doları geçti ve 1.502,78 dolara kadar çıkarak yeni bir rekor kırdı. Altının onsu, Euro bölgesindeki borç krizine yönelik kaygılar ve doların değer kaybetmesiyle doların üzerine tırmandı. Altının ons fiyatındaki bu yükseliş içeride Cumhuriyet Altını nın fiyatını liraya taşıdı. Uzmanlar, yüksek petrol fiyatlarının, enflasyon endişelerinin ve Euro bölgesindeki borç krizine yönelik endişelerle, Ortadoğu daki siyasi çalkantıların altındaki yükselişi tetiklediğini dile getiriyor. Finansal danışmanlık şirketi InvestecAustralia nın Başkanı Darren Heathcote, Kaygılar endişeler dikkate alındığında, şu anda altın varlıklarını satmak için herhangi bir neden görünmüyor yorumunu yaptı.

9 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ ERDAL SAĞLAM... Çiller dönemi faiz komisyonu hatırladım HÜKÜMET, ekonomiyle ilgili kurumları yeniden organize ediyor. TBMM kapanmadan önce alınan kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisiyle bakanlıkların düzenlenmesine ilişkin yasa ile seçimlere kadar ekonomi yönetiminin yeniden organizasyonuna gidileceği söyleniyor. Yaşadığımız siyasi patırtı içinde böyle bir düzenleme seçimlere kadar yetişir mi bilmiyorum ama belli ki seçimlerden sonraya kalsa da, böyle bir düzenleme gelecek. Bazı haberlerle kamuoyunun buna benimsetilmeye çalışıldığını gözlüyorum. Geçenlerde çıkan böyle bir haber üzerine, yeni dönemde ekonomi yönetiminde bazı değişikliklere gidileceği sinyalini veren Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Tabiatı gereği bağımsız kurumlarımız, BDDK, Merkez Bankası ve hükümetin bağlı birimleri de Hazine gibi bu işin içerisinde. Finansal istikrar açısından bir komite kurulup bütün ilgili kuruluşların bir araya geleceği bir yapıyı kullanmanın iyi olacağını düşünüyoruz de miş. Size bunun tercümesini yapayım mı? Bundan önce de Tansu Çiller döneminde kurulan faiz komisyonu nu hatırlatmak gerekir. Merkez Bankası bağımsız olduğu için, Çiller de piyasanın gereği değil de bu kurumun siyasi kaygılarla çalışmasını sağlamak için, böyle bir faiz komisyonu kurmuştu. Dönemin DPT müsteşarını, Hazine Müsteşarını faiz oranlarını takip edip, buna Hükümetin isteği doğrultusunda bir çeki düzen verme görevi vermişti. Şimdi Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ın söylediklerinden de benzer bir yaklaşımın hakim olmaya başladığını gözlüyorum. Böyle zorlama bir komisyonun, siyasi ağırlık olup, teknik gerekçelerden çok siyasi kararlar alamsı kaçınılmaz olacaktır. Böyle bir düzenlemenin zararını da görmek lazım. Herşeyden önce de piyasaya ekonomisinin düzgün işlemesine, rekabete, fiyatların serbestçe oluşumuna zararı olur. Bu plan yürürlüğe girerse bu Merkez Bankası bağımsızlığına vurulan bir darbe demektir. Merkez Bankası nın bağımsız olarak karar vermesi gereken alanlara siyasi nitelikleri ağır basan kurumları sokup, kararların Hükümetin isteği doğrultusunda alınması sonucu doğar. Peki, ekonomi yönetimi neden böyle bir dönemde bu komisyona gerek duydu? BANKALARIN PATRONU KAMU Bence bu yöntem aynı zamanda piyasaların da demir elle yönetilmesine imkan veren bir düzenleme. Önümüzdeki dönem, özellikle de seçimlerden sonra küresel ekonomilerde sıkıntı yaşanması kaçınılmaz. Hükümet şimdiye kadar bu çalkantılı döneme, munzam karşılık artışı dışında köklü bir tedbirle yaklaşmadı, yani gerekli hazırlıkları yapmadı. Şimdi piyasalar karıştığında, cari açık mızrağı çuvala sığmadığı görüldüğünde çıkacak patırtının, demek ki demir elle çözülmesi amaçlanıyor. Hazinesi, Merkez Bankası, BDDK sı, SPK sı tek bir komitede bir araya gelip, demek ki ekonomi yönetimini siyasi elde birleştirecekler. Bu niyeti açığa çıkaran başka bir gelişme de bence Türkiye Bankalar Birliği nde yaşanan gelişme. İş Bankası Genel müdürlüğünden ayrıldığı için Bankalar Birliği başkanlığından da ayrılan Ersin Özince nin yerine özel bankalar Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen i seçmek istediler. Daha doğru bir deyişle tüm bankacılar, böyle bir görevi istemese de Özen e ısrar edip, sektörün sorumluluğunu alması gerektiğini söyleyip Başkanlık için ikna ettiler. Ancak dünkü yönetim kurulu toplantısında Bankalar Birliği Başkanlığına Halk Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın seçildi. İşin tuhaf tarafı ikna edilen Ergun Özen in bir gece önce banka genel müdürlerine geçtiği beni affedin, başkan olamıyorum mesajı idi. Hüseyin Aydın ın diğerlerinden eksiği olduğu için söylemiyorum ama, bir kamu bankası genel müdürünün böyle bir dönemde Bankalar Birliği yönetim kurulu başkanlığına getirilmesi, herkes biliyor ki hükümetin baskısı olmasa bile onayı ile olmuştur. Bence bu operasyon, ekonomi yönetiminin önümüzdeki dönem için uygulamaya sokmayı planladığı oyunun bir parçası olarak gerçekleşti...

10 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ MİLLİYET GAZETESİ Yeni görevi belli oldu Eski Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e danışman oldu. 18 Nisan'da yaş haddinden emekliye ayrılan Eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ın yeni görevi netleşti. Yılmaz, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e danışman oldu. Merkez Bankası Başkanlığı'nı yardımcısı Erdem Başçı'ya devreden Yılmaz, Cumhurbaşkanı'na ekonomi konusunda danışmanlık yapacak.

11 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Güngör Uras... Olayların içinden Kemer sıkmadan ekonomi düze çıkamayacak CHP nin dün açıklanan ekonomi programında, halen uygulana gelen ekonomi politikaları ile : - Sanayide, tarımda yatırımları ve üretimi artırmanın, - Yüzde 7 kalkınmayı sürdürmenin, - İşsizliği önlemenin, - Döviz açığını (cari açığı) kapatmanın imkânsız olduğu, - Yeni bir ekonomi programı hazırlamanın gereği ortaya konuluyor. - Bu nedenle de iktidara hangi parti gelir ise gelsin, iç tasarrufları artırmak (kemer sıkmak) zorunda kalacağına işaret ediliyor. - CHP nin ekonomi programında, AKP nin programındaki gibi uzun dönemli hedefler yanında, dörder yıllık hedefler de açıklanıyor döneminde ekonominin her yıl ortalama yüzde 6.1 büyümesi, milli gelirin 1 trilyon 127 milyar dolara yükseltilmesi, kişi başı milli gelirin dolar olması, her yıl ortalama 620 bin kişiye iş imkânı sağlanarak, işsizlik oranının yüzde 8.6 ya indirilmesi hedef alınıyor. Fakat bütün bu hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için 4 yıllık dönemde iç tasarrufların milli gelire oranının yüzde 13.4 ten 18.8 e, yatırımların milli gelire oranının ise yüzde 19.6 dan 23.1 e yükseltilmesi gerekiyor. İşte hem CHP için hem de CHP ile benzer hedefleri açıklayan AKP için yepyeni bir ekonomi politikası gereğini ortaya çıkaran oranlar da bunlardır. Yatırım yapamıyoruz Türk ekonomisinin mevcut tasarruf oranı ile yatırımı, üretimi, istihdamı artırması, cari açığı (döviz açığını) küçültmesi imkânsızdır. CHP ekonomi programında bu gerçek sergileniyor. Nedir bu tasarruf oranı denilen şey? Basitleştirerek anlatayım: 2011 yılında milli gelirimiz (bir yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal katma-değeri) 100 olacak. Biz bu gelirin 86 sını tüketeceğiz. Yatırım için geriye sadece 14 kalacak. Ne kadar çok yatırım yapılırsa, ekonomi o kadar hızlı büyür. O kadar insana iş imkânı yaratılır. CHP nin kaynaklar/harcamalar dengesi hesabı na göre, önümüzdeki 4 yılda milli gelirin her yıl ortalama yüzde 6.1 oranında büyüyebilmesi için, her yıl milli gelirimizin ortalama yüzde 23.1 i büyüklüğünde yatırım yapmamız gerekiyor. Tasarruf yetersiz Yatırımlar, tasarruf ile (kendi tasarrufumuz ile o yetmiyor yabancıların bize faiz karşılığı verecekleri tasarruf ile) yapılır. Biz 2011 yılında milli gelirin yüzde 19 u kadar yatırım yapabileceğiz. Tasarruf oranımız yüzde 13.4 olduğu için de açığı kapatmak arayışında milli gelirin yüzde 5.6 sı dolayında dış tasarruf kullanacağız.(borçlanacağız. Cari açık-döviz açığı vereceğiz.) CHP nin ekonomi programında işte çemberin nasıl kırılabileceği anlatılıyor. Deniliyor ki, önümüzdeki 4 yıl içinde iç tasarrufların milli gelire oranının yüzde 13.4 ten 18.8 e (2023 yılına kadar yüzde 22 sine) yükseltilmesi şarttır.

12 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ İşte (Anadolu tabiri ile) zurnanın fırt sesi veren deliği de budur. Halkın tasarruflarını artırmak demek, gelirlerini kısmak, vergilerini artırmak demektir. Halk buna kemer sıkmak der. İktidar partileri halkın kemerini kolay kolay sıkamaz. AB ülkelerinde hükümetlerin alacakları tasarruf tedbirlerine karşı halkın davranışı ortadadır. Evet... Tasarrufları artırmak çok hem de çok zordur ama... Başka da çare yok. Hangi parti iktidara gelecek ise, yatırımı, üretimi, istihdamı artırmak, cari açığı-döviz açığı küçültmek istiyor ise iç tasarrufları artıracak. (Ayşe Hanım Teyzemin, Anladım... Anladım... AKP de CHP de iktidar olsa sonunda benim gelirim kısılacak vergim artacak... Onu söyleyeceksin de lafı dolandırıp duruyorsun... dediğini duyar gibiyim!)

13 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ SABAH GAZETESİ Madde 369: Turkcell Türk kalıyor Turkcell'de yönetimi ele geçirmek isteyen Rus Altimo ve İskandinav Telia Sonera bugün Genel Kurul'a geliyor. Ancak Ticaret Kanunu'na göre yönetimin değişmesi mümkün gözükmüyor. Türkiye'nin en büyük GSM şirketi Turkcell'in yönetiminde ortaklar arasındaki hesaplaşma bugün İstanbul Beyoğlu'daki genel merkez binasında yapılıyor. Rus Altimo ve İskandinav Telia Sonera'nın Turkcell'in yönetimini ortaklaşa elegeçirme planları Genel Kurul'da oylamaya sunulacak. Ancak yasal düzenlemeler ve Turkcell'in mevcut yönetiminin tavrı Altimo ve Telia'nın yönetimi elegeçirmesinin hemen hemen imkânsız olduğunu gösteriyor. Çünkü Altimo ve Sonera'nın yönetimi elegeçirmek için konuyu genel kurul gündemine getirmesi gerekiyor. Telia ve Altimo bu operasyonu daha önce Yönetim Kurulu'nda gerçekleştirmeye çalışmış ancak başarılı olamamıştı. İki yabancı şirketin önüne bu kez Türk Ticaret Kanunu'nun 369'uncu maddesi çıktı. Maddeye göre bir şirketin genel kurulu öncesi yapılan çağrıda gündeme alınan maddeler dışında başka bir konu müzakere edilemiyor. Bu da Telia ve Rus partneri Altimo'nun yönetim değişikliğini gündeme getirmesini önlüyor. Dolayısıyla Turkcell'in Çukurova Grubu yönetiminde kalması kesin olasılık olarak ortaya çıkıyor. 'GÜNDEMDE YOKSA GÖRÜŞÜLEMEZ' Türk Ticaret Kanunu 369'uncu maddesi "Gündemde gösterilmeyen hususlar müzakere olunmaz" cümlesini işaret ediyor. Daha önce hükümet komiserleri katılmadığı için gerçekleştirilemeyen genel kurul toplantısında yine hükümet komiserinin 369'uncu maddeyi göstererek gündem değişikliğini kabul etmemesi bekleniyor. Daha önce 23 Mart tarihinde toplanan Genel Kurul gündemine yönetim kurulu değişikliği maddesi eklenmemişti. Telia Sonera ve Altimo bu yüzden Başkan Colin J. Williams hakkında yasal haklarını arayacaklarını belirterek şikayette bulunmuştu. Şimdi Çukurova Grubu'na karşı birleşen İsveç merkezli Telia Sonera ve Altimo gündemde olmamasına rağmen genel kurula yönetim değişikliğini getirmeye çalışacak. TELIA SONERA VE ALTİMO BAŞKANI DEĞİŞTİRMEK İSTİYOR Turkcell Yönetim Kurulu 25 Şubat 2010 tarihinde başkanlığa üç yıllık atanan Colin J. Williams, Çukurova Grubu'ndan Mehmet Bülent Ergin ve Gülsün Nazlı Karamehmet Williams yer alırken, Rus Altimo Grubu'ndan Oleg Malis, Alexey Khudyakov, Telia Sonera'dan Tero Erkki Kivisaari ve Karin Eliasson bulunuyor. Telia ve Altimo daha önce olağanüstü genel kurulu toplama girişiminde bulunmuş ancak hükümet komiserleri katılamayınca gerçekleştirilememişti. Otocu mahkemeye gidiyor Rekabet Kurulu'nun 277 milyon lira ceza kestiği firmalardan TOFAŞ, Ford Otosan ve Doğuş Otomotiv konuyu mahkemeye taşıyor. Rekabet Kurulu, otomotiv sektörüne yönelik kestiği 277 milyon TL'lik rekabete aykırılık cezası yargıya taşınıyor. TOFAŞ, Ford Otosan ve Doğuş Otomotiv, Kamu Aydınlatma Platformu'una (KAP) yaptıkları açıklamada verilen idari para cezalarına ilişkin bütün yasal haklarını kullanacaklarını açıkladılar. Rekabet Kurulu, otomotiv sekt ö r ü n d e faaliyet gösteren 23 firma ile ilgili hedef-stok bilgileri ile satışfiyat stratejilerini paylaşmak suretiyle Rekabet Kanunu'nu ihlal ettiği gerekçesiyle açılan soruşturmada 15 şirkete toplam milyon lira idari para cezası vermişti. Kurul, Tofaş'a 47.8 milyon TL, Ford Otosan'a ise milyon lira idari para cezası kesmişti. DANIŞTAY YOLU AÇIK Doğuş Otomotiv, TOFAŞ ve Ford Otosan da söz konusu para cezası ile ilgili olarak bütün yasal haklarını kullanacaklarını ve konu ile ilgili gelişmeleri özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemelere uygun olarak yatırımcıları ile paylaşacaklarını belirttiler.

14 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ firmaya 277 milyon TL ceza kesildi Ford Otomotiv Doğuş Otomotiv TOFAŞ Mais Motorlu Araçlar Peugeot Toyota Hyundai Assan Mercedes Benz Türk A.Ş Baylas Otomotiv Temsa Global Nissan Otomotiv Çelik Motor Mermerler Otomotiv ALJ Otomotiv Anadolu Araçlar Ticaret Zorlu enerji Moskova'da düğmeye basıyor Zorlu Enerji Grubu, Moskova'daki doğalgaz santralini yılın ikinci yarısında devreye alacak. Zorlu Enerji Genel Müdürü Arif Özozan yaptığı açıklamada enerji grubunun Rusya, Pakistan ve İsrail'de yatırımları olduğunu belirterek, Türkiye'de 763 megavat kurulu gücü olan, 5 doğalgaz, 7 hidroelektrik, 1 jeotermal ve 1 rüzgar santrali bulunduğunu söyledi. Sektörde bir ilki gerçekleştiren Zorlu Enerji, dün "Sürdürülebilirlik Raporu'' yayınladı. Zorlu Enerji'nin sürdürülebilirlik performansını, çevre, çalışanlar ve sosyal sorumluluk çerçvevesinde değerlendiren rapor, Küresel Raporlama Girişimi tarafından da onaylandı.

15 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ RADİKAL GAZETESİ MAHFİ EĞİLMEZ... Dünyanın ekonomik görünümü ABD, tek başına euro bölgesinden fazla GSYH üretiyor. Onun için de o krize girince ötekiler onu izliyor. Aşağıdaki tablo, IMF nin Dünya Ekonomik Görünümü Raporu nda yer alıyor. Ve ben her yayımlanışında bu tabloya Türkiye yi de ekleyip size sunuyorum. Çünkü dünyanın ekonomik görünümü ve Türkiye nin bu görünümdeki yeri, en iyi bu tabloda gözlemlenebiliyor. Tabloda dikkat çeken noktaları sıralayayım: (1) Gelişmiş ekonomiler dünya nüfusunun yüzde 15 ine sahip oldukları halde gelirin yüzde 52,3 üne ve ihracatın yüzde 63,7 sine sahipler. (2) ABD, tek başına euro bölgesinden fazla GSYH üretiyor. Onun için de o krize girince ötekiler onu izliyor. (3) Çin, GSYH büyüklüğünde euro bölgesini yakalamak üzere. (4) Çin, ihracatta, Almanya yı geçerek ABD den sonra dünyanın en büyük ekonomisi durumuna gelmiş bulunuyor. (5) Türkiye nin de aralarında bulunduğu 6 gelişen ekonomiyi dışarı çıkarırsak geri kalan 144 gelişen ekonomi dünya nüfusunun yüzde 40 ına sahip olduğu halde GSYH nin yalnızca yüzde 19,5 ini üretebiliyor. (6) 39 ağır borçlu ekonomi, nüfusun yüzde 9,1 ine sahip olduğu halde gelirin yalnızca yüzde 1,2 sini alabiliyor.

16 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ SEYFETTİN GÜRSEL... Potansiyel büyüme Bir parti % 5,5'ten yüksek büyüme elde edeceğini iddia ediyorsa tasarruf ve ihracattı eşzamanlı nasıl artıracağını anlatmalıdır. Türkiye nin birbirine bağlı iki temel ekonomik sorunu var: Büyüme ve işsizlik. Yeterli büyüme olmadan 3 milyon işsize iş bulamayacağız. İşsizlik sorunu çözüm yoluna girmedikçe de siyasal sorunlarımızın çözümü hiç kolay olmayacak. Ama aynı zamanda, siyasal sorunlara çözüm zeminini, vesayetin prangalarından kurtulmuş özgürlükçü bir demokrasinin oluşturacağını biliyoruz. Yeni anayasa konusunda düne göre daha umutluyum. Eğer çoğunluk iradesi varsa demokratik bir anayasa yapmak daha kolay. Büyüme ise zorlu reformlar, tatsız ödünleşmeler gerektiriyor. Basit bir kılavuz AKP ekonomik programına geçen hafta kısaca değinmiştim. CHP dün açıkladı. Daha bakamadım. Partilerin seçim bildirgelerinde büyüme ve işsizlik konusunda hedefler önermeleri iyi, ama hedefleri gerçekleştirecek çözümleri ne ölçüde öneriyorlar, önerildikleri kadarıyla da bu çözümler ne ölçüde gerçekçi, tartışılır. Bu yazıda okurlara bir çeşit büyüme vaatlerini değerlendirme kılavuzu önermek istiyorum. Gelecek yazılarda iki büyük partinin ekonomi önerilerini tartışacağım. Önce Türkiye ekonomisinin potansiyel büyümesini yarım puan aşağı-yarım puan yukarı belirlemek gerekiyor. Bunu başarırsak kim üfürüyor, kimin ayakları yere basıyor, kolayca anlayabiliriz. İktisat yazınında potansiyel büyüme hesabı, sermaye stokundan, emekten ve toplam faktör verimliliğinden oluşan üç temel üretim faktörünün GSYH artışına yapacağı katkıların tahminine dayandırılır. Amaç, mevcut üretim olanaklarına bağlı olarak ortalama bir büyüme hızı tahmin etmektir. Bu konuda yapılan araştırmaların bulgularına dayanarak potansiyel büyüme tahminimi şöyle özetleyebilirim: Ulusal tasarruf oranımız en iyi ihtimalle yüzde 18 gibi düşük bir orandır. Buna 3 puan dış tasarruf ekleyebiliriz. Bu, yüzde 3 cari açık demektir. Daha yüksek bir cari açığın uzun yıllar sürdürülmesi zordur. Her yıl GSYH nin yüzde 21 ini yatırıma ayırırsak, sermayenin ürettiği ortalama gelir ile amortismanını hesaba katarak sermaye stokumuzun her yıl yüzde 7 kadar artacağını hesaplayabiliriz. Araştırmalar bir birim ek sermayenin yaklaşık yarım birim gelir ürettiğini gösteriyor. Bu da sermaye birikiminden büyümeye 3,5 puan katkı demektir. Emekten gelecek katkıyı tahmin etmek daha kolaydır. Uzun dönem istihdam artışını yüzde 2 kabul edebiliriz. Buradan büyümeye 1 puan katkı gelir. Toplam 4,5 puan eder. En büyük bilinmeyen, toplam faktör verimliliğinin katkısıdır. Bu katkının boyutu, insan sermayesinin kalitesine, teknoloji geliştirme hızına, piyasa kurumları ile hukuk ve devlet sisteminin ne kadar etkin çalıştığına bağlıdır. Türkiye nin kötü yönetildiği dönemlerde toplam faktör verimliliğinin katkısı sıfıra yakın olmuştur. İyi yönetildiği, esaslı reformların yapıldığı dönemlerde bu katkı 1,5-2 puana kadar çıkmıştır. Türkiye nin ne çok iyi ne çok kötü yönetileceği varsayımı altında büyümeye 1 puan daha ekleyebiliriz. Bu hesapla, Türkiye ekonomisinin potansiyel büyüme hızı, 3, = yüzde 5,5 eder. Eğer bir parti bundan daha yüksek bir büyüme gerçekleştireceğini iddia ediyorsa ya ulusal tasarruf oranını ve ihracatı eşzamanlı olarak nasıl arttıracağını anlatmalıdır ya da toplam verimliliği nasıl daha hızlı arttıracağını açıklamalıdır. Eğer bu konulara girmiyorsa ya da girmekle birlikte ikna edici olamıyorsa üfürüyor demektir. Salı günü devam edeceğim.

17 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ UĞUR GÜRSES... CHP'nin sosyal demokrat ekonomi politikası Dün CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve partinin ekonomi kurmaylarının birlikte açıkladığı Yeni Ekonomi Stratejisi, CHP yi çağdaş bir sosyal demokrat omurgaya taşıyan bir nitelik taşıyor. Bunu sağlayan da, açıklanan stratejinin hem tutarlı bir felsefesi olması hem de temel makro kurgusunun ayrıntılarının tek tek gösterilmiş olması. Bu konuda fark yaratmış durumda yılı seçimlerinin ekonomi politika metni olarak dün açıklanan yüksek büyüme içeren strateji üç ana eksene oturuyor: Sosyal devlet, uluslararası rekabet gücünün artırılması, kalıcı istikrarın sağlanması. Bu üç ana eksenin alt ayakları, birbirleriyle bağlantılı ve destekler biçimde bir kurgu taşıyor. Örneğin aile sigortasının, sosyal destek sisteminin, istihdamın, sektörel stratejiler ve mikro reformların, makro politika çerçevesinin birbiriyle geçişli bağları var. CHP nin istihdamı sadece üretimle bağlantılı bir olgu olarak görmemesi, bunu aile sigortası sistemiyle hane bazında ele alması; gelir dağılımını iyileştirme hedefini de buna eklemleştirmesi, nihai olarak ekonomi politikasının kurgusunu bu sacayağına odaklaması; çağdaş sosyal demokrat felsefenin sözde değil, öze taşıması demek. İç tasarrufa dayanıyor Peki, ayrıntılı makro kurgunun ana omurgası nerede? döneminde yüzde 6.1, döneminde yüzde 7.2, döneminde ise yüzde 7.5 lik potansiyel büyüme öngörüsünün can damarı, iç tasarrufların hızlı biçimde yukarı çekilmesine dayandırılmış. Yurtiçi tasarruflar, GSYH nin bugünkü yüzde 14 lük seviyesinden, 2015 te yüzde 18.8 ine, 2019 da yüzde 21.2, 2023 te ise yüzde 22 ye çıkarılması oldukça iddialı bir varsayım ve hedef. Artık 2023 milli gelir hedefleri, yükseğe konulmuş bir çıta haline geldi. Seviyesini tartışmak anlamını kaybetti. Adı da bayrağı en yükseğe dikmek oldu. MHP ve AKP, 2023 e GSYH büyüklüğünü yaklaşık 2.1 trilyon dolar olarak telaffuz etmişler, ama nasıl bir makro kurguya dayandığını söylememişlerdi. Makro ayrıntıları veren CHP daha iddialı: 2.6 trilyon dolar! Her yıl ortalama 800 bin kişilik istihdam ve 2023 te işsizliğin yüzde 6 ya düşürüleceği iddiasında olan CHP, kaynağı iç tasarrufların arttırılmasında görüyor. Ama artan nüfusun eğitim sermayesinin ne olacağını henüz açıklamış değil. Türkiye nin mevcut büyüme modelinin cari açık yaratan bir karaktere sahip olduğunu saptayan CHP, tasarruf artışını temel ivme olarak görüyor. Bunun yanında tabii ki, reel sektöre kaynak akışını engelleyen unsurlar da gerçekçi bir açıdan ele alınmış. Peki, iç tasarruf artışı nasıl olacak? CHP nin planı mali sistemin büyütülmesi ve derinleşmesine dayandırılmış. Bu konuda ayrıntılı gelişme noktaları sıralanmış. Mali kesimin bugün sadece bankacılığa sıkışmış olmasına, hükümetin de ekonomik sorunların çözülmesinde hep ilk dayak attığı kesim olduğuna bakılırsa CHP nin bu alanı büyütme planı oldukça akılcı. Altın kural CHP nin bütçe ve maliye politikası kurala dayanıyor. Malum mevcut hükümetin başbakan yardımcısı mali kurala geçileceğini aylar boyunca herkese anlatıp, bir günde unutmuştu. CHP, mali kuralı altın kurala dayandırıyor. Bunun temel ilkesi şöyle; kamu kesiminin yatırımları borçlanmayla, cari harcamalar ve transfer harcamaları ise vergi gelirleri ile finanse edilir. CHP nin büyüme kurgusu, harcama boyutunda görece yüksek bir yatırım artışı hedefliyor. Kamu yatırımlarının bugünkü GSYH nin yüzde 4 ünden en az yüzde 6-7 sine çekilmesi gereğine işaret ediliyor. Borç stoku konusunda ise oldukça tedbirli. Altın kural yanında, borç stokunun GSYH ye oranını yüzde 40 ın altında tutmayı hedefliyor. Bunun nedeni olarak da, borç stokunun vadesinin kısa olmasını gösteriyor.

18 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Diğer ayrıntılarla gelinen noktada, CHP nin ekonomi kadrosu da, programı da; özde geldiği çağdaş sosyal demokrat çerçevesiyle, artık atalet içindeki mevcut iktidarla yarışır duruma gelmiş durumda.

19 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ FATİH ÖZATAY... Başçı'ya 'kızgın tepsi' mi kaldı? Şu anda yürürlükteki alışılmışın dışındaki para politikasının Sayın Başçı'nın katılımı olmadan tasarlanması mümkün mü? Bu köşede sıkça okuduğunuz bir olgu ile başlayayım. Şu: Yapılan çalışmalar, kurumsal yapıdaki farklılıkların ülkeler arasındaki gelir farklarını açıklamak açısından önemli olduklarını gösteriyor. Türkiye açısından bu sonucu şöyle de ifade etmek mümkün. Uzun yıllardır gelişmiş ülkelerle aramızdaki refah farklılığının neredeyse değişmeden kalmış olmasının önemli bir nedenini kurumsal yapımızda aramak gerekiyor. Elbette kurumsal yapı çok geniş bir kavram; nereye çekerseniz oraya gidebilir. En iyisi, ben bir yere çekmeyeyim; o da bir yere gitmesin. Olduğu yerde kalsa da şu gerçek apaçık ortada: Kurumsal yapının ne denli önemli olduğunun çok da farkında değiliz. Bunu kanıtlamak için çaba harcamaya bile gerek yok. Etrafta olan bitene bakmak yeterli. Mesela Merkez Bankası ndaki (MB) görev değişimini alın ve yapılan yorumlara bakın. Öyle bir hava var ki sanki MB nin tüm politikalarına ilişkin kararlarını eski Başkan Sayın Durmuş Yılmaz tek başına aldı. Küresel kriz sırasında uygulanan politikaları tümüyle o tasarladı. Para politikasında 2010 un ikinci yarısından başlayarak yapılan büyük değişimi yine o tek başına planladı. Kararlarda Yılmaz ın tek bir oyu vardı İşin ilginci, çok başarılı bir başkanlık dönemi geçiren Sayın Yılmaz, tüm mütevazılığıyla kararlarda sadece bir oyu olduğunu defalarca tekrarladı; hep MB nin kurumsal yapısını ön plana çıkarmaya çalıştı. Devir teslim töreninde yaptığı kısa konuşmada bile MB nin güçlü personel yapısına dikkat çekti. Yasalar gereği MB de kararlar şöyle veriliyor: Faiz kararlarını Para Politikası Kurulu alıyor. Kurulun yedi üyesi var; bir tanesi MB nin başkanı. MB nin şu andaki diğer önemli para politikası aracı olan zorunlu karşılık oranına ilişkin kararlar ise yakın zamana kadar Banka Meclisi nin yetkisindeydi. Çıkan torba yasayla bu yetkinin uygun görülen bir organa devri söz konusu. Bu organ da elbette Para Politikası Kurulu. Banka Meclisi nin de yedi üyesi var; bir tanesi MB başkanı. Bu organlarda oyçokluğuyla karar alınabiliyor. Bu anlamda başkanın bir oyu var. Salı günkü Dünya nın manşetinde Financial Times gazetesinden bir alıntı vardı. Radikal de de bu alıntı yer alıyordu. Dünya, haberin başlığını Başçı ya kızgın tepsi kaldı koymuş. Radikal in haberi ise Başçı ya ısınmış tepsi kaldı biçiminde. Her iki haberde de Financial Times ın şu yorumu var: Yılmaz, Erdem Başçı ya alışılmışın dışında bir para politikası devretti. Sorumlu müdürlük Başçı ya bağlıydı Sayın Başçı 2002 den salı gününe kadar MB de başkan yardımcısıydı. Üstelik 2006 dan bu yana da para politikasının tasarlanmasından sorumlu olan genel müdürlük ona bağlıydı. Şu anda yürürlükteki alışılmışın dışındaki para politikasının Sayın Başçı nın katılımı olmadan tasarlanması mümkün mü? Bırakın katılımı, MB de yaklaşık beş yıl Sayın Başçı ile birlikte başkan yardımcılığı görevinde bulunan bir kişi olarak adım gibi eminim ki, yeni politikanın tasarlanmasında Sayın Başçı çok önemli bir rol oynamıştır. Kurumları arka plana itip kişileri ön plana çıkaran bu anlayışın kökenleri ilginç bir araştırma konusu olabilir. Mesela, geçmişinde padişahlık, krallık, imparatorluk olup da demokrasiye tam anlamıyla geçememiş ülkelere özgü bir şey midir? Acaba, çok önemli reformlar gerçekleştirip, önemli kalkınma hamlesi yapan ülkelerde, aynı anlayış, aynı şiddette var mıdır? Ya da şu: Birkaç kişinin belirlediği milletvekili adaylarına oy verecek olmamızın demokrasi olarak tanımlanması ile bu anlayış arasındaki ilişki nedir?