ANADOLU CAM SANAYİİ A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLAR

Transkript

1 ANADOLU CAM SANAYİİ A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLAR

2 BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Yönetim Kurulu na Giriş Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte Grup ) tarihi itibariyle hazırlanan ve ekte yer alan konsolide bilançosunu, aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide gelir tablosunu, konsolide öz sermaye değişim tablosunu ve konsolide nakit akım tablosunu, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları denetlemiş bulunuyoruz. Finansal Tablolarla İlgili Olarak Grup Yönetiminin Sorumluluğu Grup yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulunca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini içermektedir. Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetimimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, Grup un iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, Grup Yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca Grup Yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir. Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Şirket in bağlı ortaklıklarından Gürcistan da kurulu bulunan JSC Mina, ve Rusya da kurulu bulunan OOO Ruscam, OOO Ruscam-UFA, OOO Balkum ve OAO Ruscam Pokrovsky (eski adıyla OAO Pokrov Glass Plant) ile yine Rusya da kurulu bulunan Şirket in iştiraki OAO FormMat ın mali tabloları başka bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenmiştir. Söz konusu bağlı ortaklıkların mali tabloları tarihli konsolide aktiflerin yaklaşık %29,5 ini ve aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide satışların yaklaşık %38,8 ünü oluşturmaktadır. Ayrıca, OAO FormMat ile ilgili iştirak tutarı YTL ve konsolide gelir tablosunda OAO FormMat tan gelen iştirak karı YTL dir. Grup un konsolide mali tabloları, başka bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenmiş bağlı ortaklıklar ve iştirakin de mali tablolarını içerdiğinden, bu bağlı ortaklıklar ve iştirak ile ilgili denetim görüşümüz, tamamen diğer denetçilerin denetim raporlarına dayanmaktadır.

3 Görüş Görüşümüze ve diğer denetim firmalarının görüşüne göre, ilişikteki finansal tablolar, Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının tarihi itibariyle finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla ait finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu nca yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır. Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususa dikkat çekilmesi gerekli görülmüştür: Not 31 de detaylarıyla açıklandığı üzere, OOO Ruscam-UFA ve OAO FormMat ın henüz tutarı belirlenememiş bazı şarta bağlı yükümlülükleri bulunmaktadır. Ekonomik fayda içeren kaynakların işletme dışına çıkma ihtimalinin muhtemel olup olmadığı ile ilgili belirsizlik devam ettiği için ekli mali tablolarda bu konular ile ilgili herhangi bir düzeltme yapılmamıştır. İstanbul, 8 Nisan 2008 DRT BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Member of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU Gökhan Alpman Sorumlu Ortak Başdenetçi

4 İçindekiler Sayfa KONSOLİDE BİLANÇOLAR 1-2 KONSOLİDE GELİR TABLOLARI 3 KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI 4 KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI 5 KONSOLİDE NOT 1 GRUBUN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 6-7 NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 8-11 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI NOT 4 HAZIR DEĞERLER 22 NOT 5 MENKUL KIYMETLER 22 NOT 6 FİNANSAL BORÇLAR 23 NOT 7 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR NOT 8 FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI 25 NOT 9 İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR NOT 10 DİĞER ALACAKLAR VE DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER 30 NOT 11 CANLI VARLIKLAR 30 NOT 12 STOKLAR 31 NOT 13 DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ ALACAKLARI VE HAKEDİŞ BEDELLERİ 31 NOT 14 ERTELENEN VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜKLERİ NOT 15 DİĞER CARİ/CARİ OLMAYAN VARLIKLAR VE KISA/UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 32 NOT 16 FİNANSAL VARLIKLAR 33 NOT 17 ŞEREFİYE 34 NOT 18 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER 34 NOT 19 MADDİ VARLIKLAR NOT 20 MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR 37 NOT 21 ALINAN AVANSLAR 38 NOT 22 EMEKLİLİK PLANLARI 38 NOT 23 BORÇ KARŞILIKLARI NOT 24 ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR/ANA ORTAKLIK DIŞI KAR ZARAR 39 NOT 25 SERMAYE/KARŞILIKLI İŞTİRAK SERMAYE DÜZELTMESİ 40 NOT 26,27, 28 SERMAYE YEDEKLERİ, KAR YEDEKLERİ, GEÇMİŞ YIL KARLARI/ ZARARLARI NOT 29 YABANCI PARA POZİSYONU 41 NOT 30 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 42 NOT 31 KARŞILIKLAR ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 43 NOT 32 İŞLETME BİRLEŞMELERİ 43 NOT 33 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA NOT 34 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 46 NOT 35 DURDURULAN FAALİYETLER 46 NOT 36 ESAS FAALİYET GELİRLERİ 46 NOT 37 FAALİYET GİDERLERİ 47 NOT 38 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDER VE KAR/ ZARARLAR 48 NOT 39 FİNANSMAN GELİRLERİ / (GİDERLERİ) (NET) 48 NOT 40 NET PARASAL POZİSYON KAR/ZARARI 48 NOT 41 VERGİLER NOT 42 HİSSE BAŞINA KAZANÇ 51 NOT 43 NAKİT AKIM TABLOSU 51 NOT 44 DİĞER HUSUSLAR 51 NOT 45 FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER 52-56

5 31 ARALIK VE 31 ARALIK TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR (Tutarlar - aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) VARLIKLAR Dipnot Referansları Cari / Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Kıymetler (net) Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacakları (net) İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) Diğer Alacaklar (net) Canlı Varlıklar (net) Stoklar (net) Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Diğer Cari/Dönen Varlıklar Toplam cari / dönen varlıklar Cari Olmayan / Duran Varlıklar Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacakları (net) İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) Diğer Alacaklar Finansal Varlıklar (net) Pozitif/Negatif Şerefiye (net) Yatırım Amaçlı Gayri Menkuller (net) Maddi Varlıklar (net) Maddi Olmayan Varlıklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Diğer Cari Olmayan/Duran Varlıklar Toplam cari olmayan/ duran varlıklar TOPLAM VARLIKLAR Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 1

6 31 ARALIK VE 31 ARALIK TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR (Tutarlar - aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 2 Dipnot Referansları YÜKÜMLÜLÜKLER Kısa Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net) Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Diğer Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) İlişkili Taraflara Borçlar (net) Alınan Avanslar Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri (net) Borç Karşılıkları Ertelenen Vergi Yükümlülüğü Diğer Yükümlülükler (net) Toplam Kısa Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Diğer Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) İlişkili Taraflara Borçlar (net) Alınan Avanslar Borç Karşılıkları Ertelenen Vergi Yükümlülüğü Diğer Yükümlülükler (net) Toplam Uzun Vadeli Yükümlülükler Toplam Yükümlülükler Ana Ortaklık Dışı Paylar ÖZSERMAYE Sermaye Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-) Sermaye Yedekleri Hisse Senetleri İhraç Primleri Hisse Senedi İptal Karları - - Yeniden Değerleme Fonu - - Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Kar Yedekleri Yasal Yedekler Statü Yedekleri Olağanüstü Yedekler Özel Yedekler - - Sermayeye Eklenecek İştirak Hisseleri ve Gayrimenkul Satış Kazançları - - Yabancı Para Çevrim Farkları ( ) Net Dönem Karı/Zararı Geçmiş Yıllar Karları/Zararları Toplam Özsermaye ve Yükümlülükler

7 31 ARALIK VE 31 ARALIK TARİHLERİNDE SONA EREN YILLARA AİT KONSOLİDE GELİR TABLOLARI (Tutarlar - aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) GELİR TABLOSU (YTL) ESAS FAALİYET GELİRLERİ Dipnot Referansları 1 Ocak - 1 Ocak - Satış Gelirleri (net) Satışların Maliyeti (-) 36 ( ) ( ) Hizmet Gelirleri (net) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler (net ) BRÜT ESAS FAALİYET KARI/ZARARI Faaliyet Giderleri (-) 37 ( ) ( ) NET ESAS FAALİYET KARI/ZARARI Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) 38 ( ) ( ) Finansman Giderleri (-) 39 ( ) ( ) FAALİYET KARI/ZARARI Net Parasal Pozisyon Kar/Zararı ANA ORTAKLIK DIŞI KAR/ZARAR 24 ( ) ( ) VERGİ ÖNCESİ KAR/ZARAR Vergiler 41 ( ) NET DÖNEM KARI/ZARARI HİSSE BAŞINA KAZANÇ 42 0,22 0,12 Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 3

8 31 ARALIK VE 31 ARALIK TARİHLERİNDE SONA EREN YILLARA AİT KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI Sermaye Hisse Senedi İhraç Primleri Finansal Duran Varlıklar Değer Artış Fonu Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Yasal Yedekler Statü Yedekleri Yabancı Para Çevrim Farkları Olağanüstü yedekler ve Geçmiş Yıllar Karları Net Dönem Karı 1 Ocak itibariyle bakiye Yedeklere transferler ( ) - Dağıtılan temettü ( ) ( ) Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişim Diğer Transferler ( ) Yabancı para çevrim farkları Net dönem karı itibariyle bakiye Toplam 1 Ocak itibariyle bakiye Yedeklere transferler ( ) - Dağıtılan temettü ( ) ( ) Sermaye artırımı ( ) Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişim - - ( ) ( ) Yabancı para çevrim farkları ( ) - - ( ) Net dönem karı itibariyle bakiye ( ) Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 4

9 31 ARALIK VE 31 ARALIK TARİHLERİNDE SONA EREN YILLARA AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI 1 Ocak - 1 Ocak - Dipnot İŞLETME FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI Referansları Net dönem karı Net dönem karını işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akımına getirmek için yapılan düzeltmeler - Amortismanı ve itfa payları Özsermaye yöntemi ile muhasebeleştirilen iştiraklerden kaynaklanan zararlar / (karlar) 38 ( ) Mali borçlar üzerindeki kur farkı ve faiz tahakkuku Kıdem tazminatı karşılığı Şüpheli alacaklar karşılığı (12.440) Stok değer düşüklüğü karşılığı / (iptali) 12 ( ) Gider yazılan şerefiye İştiraklerden alınan temettü gelirleri 38 ( ) ( ) - Ana ortaklık dışı paylar Sabit kıymet satış zararı Satılmaya hazır finansal varlık satış zararı Vergi tahakkuku ( ) İşletme sermayesindeki değişim öncesi faaliyetlerden elde edilen nakit akımı İşletme sermayesindeki değişimler İlişkili taraflardan alacaklar ( ) Stoklar ( ) ( ) Ticari alacaklar ( ) ( ) Diğer cari / dönen varlıklar ( ) İlişkili taraflara borçlar ( ) Ticari borçlar ( ) Alınan avanslar Diğer yükümlülükler Faaliyetlerden elde edilen nakit Ödenen vergi 23 ( ) ( ) - Ödenen kıdem tazminatı 23 ( ) ( ) İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI - Alım satım amaçlı finansal varlıklardaki değişim (net) Satılan satılmaya hazır finansal varlıklardan elde edilen nakit Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları ( ) ( ) - Satılan maddi ve maddi olmayan duran varlıklardan elde edilen nakit Yabancı para çevrim farkı değişimi (net) ( ) - Temettü gelirleri Diğer yatırım faaliyetlerinde gerçekleşen değişim Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit ( ) ( ) FİNANSAL FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI - Yeni alınan mali borçlar Geri ödenen mali borçlar ( ) ( ) - Ana ortaklık dışı paylardaki değişim (net) Ödenen temettüler ( ) ( ) Finansal faaliyetlerden sağlanan nakit ( ) HAZIR DEĞERLERDEKİ NET DEĞİŞİM ( ) ( ) DÖNEM BAŞI HAZIR DEĞERLER DÖNEM SONU HAZIR DEĞERLER Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 5

10 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 1. Grup un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve bağlı ortaklıkları ( Grup ), Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ( Şirket ), toplam 8 bağlı ortaklık, 2 müşterek yönetime tabi işletme ve 2 iştirakten oluşmaktadır. Şirket, 1969 yılında kurulmuş ve 1973 yılında üretime başlamıştır yılında T.İş Bankası A.Ş. ile bu bankanın sermaye ve yönetim etkinliği altında olan Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Topluluğu na katılmıştır. Şirket in faaliyet konusu cam ambalaj üretim ve satışıdır. Üretim faaliyetleri Mersin ve Topkapı-İstanbul fabrikalarında gerçekleştirilmektedir. Şirket in tüm pazarlama ve satış faaliyetleri kendi bünyesindeki Satış ve Yönetim Merkezi bölümü tarafından yürütülmektedir. Yurtdışı satışları ise dış ticaret sermaye şirketi olan Şişecam Dış Ticaret A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Şirket in hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda ( İMKB ) 1986 yılından beri işlem görmektedir. Şirket aşağıda belirtilen bağlı ortaklıklarını konsolidasyon ilke ve esaslarına göre, iş ortaklığını oransal konsolidasyon yöntemine göre ve iştiraklerini özkaynak metoduna göre ilişikteki mali tablolara dahil etmiştir. Konsolidasyona dahil edilen şirketler: Bağlı Ortaklıklar: Şirket Ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye OOO Ruscam Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam-UFA Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OAO Ruscam Pokrovsky Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya JSC Mina Cam ambalaj üretimi ve satışı Gürcistan Anadolu Cam Investment BV Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Balsand BV Finansman ve yatırım şirketi Hollanda OOO Ruscam Kuban Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik oranı Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik oranı Şirket Ünvanı % % % % Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. 84,89 84,89 84,89 84,89 OOO Ruscam 99,74 51,72 99,74 51,72 OOO Ruscam-UFA 100,00 51,00 100,00 51,00 OOO Ruscam Kuban 100,00 51, OAO Ruscam Pokrovsky 99,99 50,99 99,99 50,99 JSC Mina 80,64 80,64 80,64 80,64 Anadolu Cam Investment BV 51,85 51,85 51,85 51,85 Balsand BV 51,00 51,00 51,00 51,00 6

11 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 1. Grubun Organizasyonu Ve Faaliyet Konusu (Devamı) Müşterek yönetime tabi işletmeler: Şirket Ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Omco İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Kalıp üretimi ve satışı Türkiye OOO Balkum Kum işleme ve satışı Rusya Dolaylı Doğrudan sahiplik sahiplik oranı oranı Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik Oranı Şirket Ünvanı % % % % Omco İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş. 49,95 49,95 49,95 49,95 OOO Balkum 50,00 25,50 50,00 25,50 İştirakler: Şirket Ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi ve satışı Türkiye OAO FormMat Kum çıkarma ve satışı Rusya Dolaylı Doğrudan sahiplik sahiplik Oranı oranı Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik oranı Şirket Ünvanı % % % % Camiş Elektrik Üretim A.Ş. 26,09 26,09 26,09 26,09 OAO FormMat 48,46 24,71 48,46 24,71 Şirketin merkez adresi ve ortaklık yapısı: İş Kuleleri Kule 3, 4.Levent-Beşiktaş/İstanbul merkez adresinde faaliyet gösteren Şirket in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir. Pay Oranı Pay Tutarı Pay Oranı Pay Tutarı Ortaklar % YTL % YTL T.Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 79, , Halka açık kısım 20, , Diğer 0, , Toplam 100, , Kategorileri itibariyle cari dönem içerisinde çalışan ortalama personel sayısı: Kategorileri itibariyle personel Aylık ücretli personel Saat ücretli personel Toplam

12 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar Uygulanan muhasebe standartları: Şirket ve Türkiye de kayıtlı bağlı ortaklıkları yasal defterlerini ve mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadırlar. Yabancı ülkelerde kurulmuş olan bağlı ortaklıkların defterleri ise kayıtlı bulundukları ülkenin yasal mevzuatına uygun olarak hazırlanmaktadır. Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ), Seri: XI, No: 25 sayılı "Sermaye Piyasalarında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ inde ( Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ ) kapsamlı bir muhasebe ilkeleri seti yayınlamıştır. 23 Aralık 2004 tarihinde yayımlanan Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ( Seri: XI, No: 27 sayılı Tebliğ ) ile Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ e eklenen Ek Madde 1 de mali tablo ve rapor ile dipnot formatları dahil Kurul ca yayımlanan muhasebe standartları açıklamaları saklı olmak üzere, işletmelerin Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını ( UFRS ) uygulamaları, Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde olduğu açıklanmış ve böylece, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( IASB ) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi ( IASC ) tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanmasının da, SPK muhasebe standartlarına uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. Buna istinaden Grup, mali tablolarını SPK'nın izin verdiği yukarıda bahse konu edilen alternatif uygulama çerçevesinde hazırlamayı ve kamuya açıklamayı benimsemiştir. Mali tablo ve dipnot formatları ise SPK nın 20 Aralık 2004 tarihli duyurusu ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların düzeltilmesi: SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları'na (UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren IASB tarafından yayımlanmış 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( UMS 29 ) uygulanmamıştır. tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan dolar kuru 1 ABD Doları = 1,1647 YTL, 1 Euro = 1,7102 YTL dir ( tarihi itibariyle 1 ABD Doları = 1,4056 YTL, 1 Euro = 1,8515 YTL dir). Konsolidasyon esasları: Konsolide mali tablolar Not 1 de açıklanan bağlı ortaklıklar, müşterek yönetime tabi işletmeler ve iştiraklerin finansal tablolarını kapsamaktadır. Grup un doğrudan veya dolaylı olarak %50 sinden fazlasına iştirak ettiği veya oy hakkına sahip olması nedeniyle işlemleri üzerinde kontrol yetkisine sahip olduğu bağlı ortaklıklar tam olarak konsolide edilmektedir. Grup ve konsolide edilen bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen önemli işlemler ve bakiyeler konsolidasyon sırasında yok edilir. %100 üne sahip olunmayan konsolide bağlı ortaklıkların, özkaynakları ve net kar / zararındaki üçüncü şahıslara ait paylar konsolide mali tablolarda ana ortaklık dışı pay olarak gösterilmektedir. 8

13 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) Konsolidasyon esasları (devamı): Müşterek yönetime tabi işletmeler, Grup un konsolide mali tablolarında oransal konsolidasyon yöntemi kullanılarak gösterilmektedir. Oransal konsolidasyon yöntemine göre muhasebeleştirilen müşterek yönetime tabi işletmede müşterek kontrolün sona erdiği tarihten itibaren bu yöntemlerin uygulanmasına son verilir. Oransal konsolidasyon yöntemi esas itibariyle tam konsolidasyon yöntemi kapsamında yapılan işlemlerle aynıdır. Ancak, müşterek yönetim konsolidasyonu ile ilgili işlemlere başlanmadan önce, ilgili müşterek yönetime tabi iştiraklere ait bilanço ve gelir tablosuna ait büyüklükler Grup un doğrudan ve / veya bağlı ortaklıkları vasıtasıyla sahip olduğu müşterek yönetime tabi işletmedeki pay kadar dikkate alınarak, Grup mali tablolarındaki benzer kalemlerle birlikte toplanır. Bu işlemler sonucunda oluşturulan konsolide mali tablolarda ana ortaklık dışı özsermaye ve ana ortaklık dışı kar / zarar tutarları bulunmaz. Müşterek yönetime tabi işletme ile Grup arasındaki işlemlerin mali tablolara alınmasında işlemin özü esas alınır. Bu çerçevede, müşterek yönetime tabi iştiraklere satılan veya devredilen ve söz konusu işletmede cari olmayan bir varlıkla ilgili karın, sadece diğer müteşebbislere isabet eden kısmı dikkate alınır. Grup un finansal ve operasyonel politikalarına önemli ölçüde etki edebildiği tüzel kişilikler, iştirak olarak adlandırılır ve özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilirler. Özkaynak yönteminde iştirak net varlık tutarıyla konsolide bilançoda gösterilir ve faaliyeti sonucunda ortaya çıkan Grup payı konsolide gelir tablosuna dahil edilir. İştiraklerin net aktif değerindeki düşüşün geçici olmaması durumunda iştirak değeri, konsolide mali tablolarda azaltılmış değeriyle gösterilir. UMS 21 Döviz Kurlarındaki Değişikliklerin Etkileri ne göre konsolidasyonda Grup un yabancı ülkelerdeki iştiraklerinin aktif ve pasifleri bilanço günündeki parite ile Yeni Türk Lirası na çevrilir. Gelir ve gider kalemleri ise dönemde gerçekleşen ortalama kur ile Yeni Türk Lirası na çevrilir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özsermaye içerisinde yabancı para çevrim farkları hesabında takip edilmektedir. Oluşan çevrim farkları faaliyetin sona erdiği döneme gelir ya da gider yazılır. Bir şirketin Grup tarafından satın alımı gerçekleştiğinde ilgili bağlı ortaklığın aktif ve pasifleri, alım günü itibariyle gerçeğe uygun değerleriyle ölçülür. Azınlıkların payı, aktif ve pasiflerin gerçeğe yakın değerlerinin azınlık payı oranında hesaplanmasıyla elde edilir. Dönem içinde alınan veya satılan iştiraklerin, alımın gerçekleştiği tarihten başlayan veya satışın gerçekleştiği tarihe kadar olan faaliyet sonuçları konsolide gelir tablosuna dahil edilir. Gerekli görülen durumlarda bağlı ortaklıkların mali tablolarını diğer Grup içi şirketlerinin uyguladığı muhasebe prensiplerine uygun hale getirebilmek için düzeltmeler yapılır. Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli mali tabloların düzeltilmesi: Mali tablolardaki sayısal veriler önceki dönemle karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Mali tabloların kalemlerinin gösterimi veya sınıflandırılması değiştiğinde karşılaştırılabilirliği sağlamak amacıyla, önceki dönem mali tabloları da buna uygun olarak yeniden sınıflandırılır ve bu hususlara ilişkin olarak açıklama yapılır. Netleştirme/Mahsup: Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olduğu takdirde ve net olarak ödenmesi ve/veya tahsili düşünüldüğünde veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesi aynı zamanda gerçekleştirilecek olduğunda bilançoda net değerleri ile gösterilirler. 9

14 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) Yeni ve güncelleştirilmiş standartlarının uygulaması Grup cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır. Söz konusu yeni ve revize standartlar ile yorumların uygulanması Grup un muhasebe politikalarını, aşağıdaki konularda etkilemiştir: UFRS 7, Finansal Araçlar: Açıklamalar UMS 1, Mali Tabloların Sunumu UFRS 7, Finansal Araçlar: Açıklamalar Bu standart mali tablo kullanıcılarına Grup un finansal araçlarının önemini ve bahse konu finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliğini ve kapsamını değerlendirmelerine imkan veren açıklamaların yapılmasını gerektirir. Yeni açıklamalar mali tablolara dahil edilmiştir. Standardın finansal sonuçlar üzerinde bir etkisi bulunmamakla birlikte, gerektiğinde geçmiş döneme ait karşılaştırmalı bilgiler revize edilmiştir. UMS 1, Mali Tabloların Sunumu Bu değişiklik, Grup un mali tablo kullanıcılarına Grup sermayesinin yönetiminde Grup un hedeflediği amaçları ile kullandığı politika ve uygulamaları hakkında değerlendirme yapmalarına imkan veren yeni açıklamalar sunmasını gerektirir. tarihinde yürürlüğe giren ancak Grup un operasyonları ile ilgili olmadığından uygulanmayan standartlar, değişiklikler ve yorumlar Aşağıda yer alan standartlar ile önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar 1 Ocak tarihinde veya söz konusu tarihten sonra başlayan mali dönemler için zorunlu olduğu halde Grup un faaliyetleri ile ilgili değildir: UFRS 4, Sigorta Sözleşmeleri, UFRYK 7, UMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Çerçevesinde Düzeltme Yaklaşımının Uygulanması, UFRYK 8, UFRS 2 Standardının Kapsamı, UFRYK 9, Saklı Türevlerin Yeniden Değerlendirilmesi, UFRYK 10, Ara Dönem Finansal Raporlama ve Değer Düşüklüğü 10

15 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) Yeni ve güncelleştirilmiş standartlarının uygulaması (devamı) Henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanması benimsenmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar Aşağıdaki Standartlar ve Yorumlar bu mali tabloların onaylanma tarihinde yayınlanmış ancak yürürlüğe girmemiştir: UFRYK 11, UFRS 2 Grup ve İşletmenin Geri Satın Alınan Kendi Hisselerine İlişkin İşlemler UMS 23, (Revize) Borçlanma Maliyetleri UFRS 8, Faaliyet Bölümleri UFRYK 12, Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları UFRYK 13, Müşteri Bağlılık Programları UFRYK 14, UMS 19- Tanımlanmış Fayda Varlığı Üzerindeki Sınırlama, Asgari Fonlama Gereklilikleri ve Birbirleriyle Olan Karşılıklı Etkileşimleri UFRS 2, Hisse Bazlı Ödemeler Hakediş Koşulları ve İptallerine İlişkin Değişiklik. UFRS 3, İşletme Birleşmeleri UMS 27, Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar UMS 28, İştiraklerdeki Yatırımlar UMS 31 İş Ortaklıklarındaki Paylar Satın Alma Yönteminin Uygulanması Hakkında Kapsamlı Değişiklik UMS 1, Mali Tabloların Sunumu UMS 32, Finansal Araçlar: Sunum Geri Satın Alma Opsiyonlu Finansal Araçlar ve Nakde Çevrilmelerinde Doğacak Yükümlülüklerin Açıklanması Hakkında Değişiklik 1 Mart tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Temmuz 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2008 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerlidir. Grup yöneticileri, yukarıdaki Standart ve Yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde Grup un mali tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacağını düşünmektedir. 11

16 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları Ekteki konsolide mali tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme ilkeleri ve önemli muhasebe politikaları aşağıdaki gibidir: a. Hasılat Gelirler, alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri ile ölçülür ve tahmini müşteri iadeleri, iskontolar ve benzer diğer karşılıklar kadar indirilir. Malların satışı Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir: Grup un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, Grup un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, Gelir tutarının güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi, İşlemle ilişkili olan ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması, ve İşlemden kaynaklanacak maliyetlerin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi. Hizmet sunumu Hizmet sunum sözleşmesinden elde edilen gelir, sözleşmenin tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir. Temettü ve faiz geliri Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varlıktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın net defter değerine getiren efektif faiz oranına göre ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda alınır. Kira geliri Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi boyunca doğrusal yönteme göre muhasebeleştirilir. b. Stoklar Stoklar ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin (piyasa değerinden satış giderlerinin düşülmesi yoluyla hesaplanan değer) düşük olanı ile değerlenmektedir. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir. 12

17 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) c. Maddi varlıklar 1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan maddi varlıklar 2004 tarihi itibariyle enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır. İzleyen dönemlerden itibaren alınan kalemler ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır. Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri Grup un ilgili muhasebe politikası uyarınca aktifleştirilir. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar. Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanı ile sahip olunan maddi varlıklarla aynı şekilde amortismana tabi tutulur. Maddi varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil edilir. d. Maddi olmayan varlıklar Satın alınan maddi olmayan varlıklar Satın alınan maddi olmayan varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal itfa yöntemi kullanılarak itfaya tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve itfa yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Bilgisayar yazılımı Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre (3-10 yıl) itfaya tabi tutulur. e. Varlıklarda değer düşüklüğü Şerefiye gibi sınırsız ömrü olan varlıklar itfaya tabi tutulmazlar. Bu varlıklar için her yıl değer düşüklüğü testi uygulanır. İtfaya tabi olan varlıklar için ise defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığı durum ya da olayların ortaya çıkması halinde değer düşüklüğü testi uygulanır. Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aşması durumunda değer düşüklüğü karşılığı kaydedilir. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Değer düşüklüğünün değerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düşük seviyede gruplanır (nakit üreten birimler). Şerefiye haricinde değer düşüklüğüne tabi olan finansal olmayan varlıklar her raporlama tarihinde değer düşüklüğünün olası iptali için gözden geçirilir. 13

18 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) f. Borçlanma maliyetleri Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir. g. Finansal araçlar Finansal varlık ve borçlar, Grup un bu finansal araçlara hukuki olarak taraf olması durumunda Grup un bilançosunda yer alır. Finansal varlıklar Finansal yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde kayıtlara gerçeğe uygun piyasa değerinden alım işlemiyle doğrudan ilişkili harcamalar düşüldükten sonra alınır. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan ticari işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır. Finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılır. Sınıflandırma, finansal varlıkların niteliğine ve amacına bağlı olarak yapılır ve ilk muhasebeleştirme sırasında belirlenir. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Grup un finansal varlığı elde etmesinin başlıca amacının yakın bir tarihte varlığı elden çıkarma olması, finansal varlığın Grup un hep birlikte yönettiği ve kısa vadede oluşan karların hemen realize edildiği tanımlanmış bir finansal araç portföyünün bir parçasını oluşturması ve finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmeyen tüm türev ürünlerinde söz konusu finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıkların, gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmesi sonucu oluşan kazanç ya da kayıp, kar/zararda muhasebeleştirilir. Kar / zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal varlıktan elde edilen faiz ve/veya temettü tutarını da kapsar. Etkin faiz yöntemi Finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte tahsil edilecek tahmini nakdi, tam olarak ilgili finansal varlığın net bugünkü değerine indirgeyen orandır. Vadesine kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır borçlanma araçları ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemine göre hesaplanmaktadır. Vadesine kadar elde tutulan yatırımlar Grup un vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip, sabit vadeli bono ve tahviller, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü tutarı düşülerek kayıtlara alınır ve ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle hesaplanır. 14

19 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) g. Finansal araçlar (devamı) Finansal varlıklar (devamı) Satılmaya hazır finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar (a) vadesine kadar elde tutulacak finansal varlık olmayan veya (b) gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık olmayan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıklar kayıtlara alındıktan sonra güvenilir bir şekilde ölçülebiliyor olması koşuluyla gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmektedir. Gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen ve aktif bir piyasası olmayan menkul kıymetler maliyet değeriyle gösterilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin kar veya zararlara ilgili dönemin gelir tablosunda yer verilmektedir. Bu tür varlıkların makul değerinde meydana gelen değişiklikler özkaynak hesapları içinde gösterilmektedir. İlgili varlığın elden çıkarılması veya değer düşüklüğü olması durumunda özkaynak hesaplarındaki tutar kar / zarar olarak gelir tablosuna transfer edilir. Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılan özkaynak araçlarına yönelik yatırımlardan kaynaklanan ve gelir tablosunda muhasebeleştirilen değer düşüş karşılıkları, sonraki dönemlerde gelir tablosundan iptal edilemez. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılan özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı gelir tablosunda iptal edilebilir. Yabancı para cinsinden olan satılmaya hazır parasal varlıkların gerçeğe uygun değeri, ilgili yabancı para cinsinden rayiç değerinin raporlama tarihinde geçerli olan çevrim kuru kullanarak raporlanan para cinsine çevrilmesiyle bulunur. Varlığın, çevrim kurundan kaynaklanan gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler kar/zarar içinde, diğer değişiklikler ise özkaynak altında muhasebeleştirilir. Krediler ve alacaklar Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Ticari alacaklar, kredi alacakları ve diğer alacaklar, ilk kayıt tarihinde gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilmektedirler. İlk kayıt tarihinden sonraki raporlama dönemlerinde, etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmişlerdir. Finansal varlıklarda değer düşüklüğü Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlıklar, her bilanço tarihinde bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin göstergelerin bulunup, bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden daha fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır. Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda bu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler, kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir. 15

20 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) g. Finansal araçlar (devamı) Finansal varlıklar (devamı) Finansal varlıklarda değer düşüklüğü (devamı) Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa, ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliniyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasebeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde kar / zararda iptal edilir. Değer düşüklüğü sonrası satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde sonradan meydana gelen artış, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir. Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzeri kalemler, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır. Bu varlıkların defter değeri gerçeğe uygun değerlerine yakındır. Finansal yükümlülükler Grup un finansal yükümlülükleri ve özsermaye araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere ve finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup un tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda belirtilmiştir. Finansal yükümlülükler ya gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler olarak ya da diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, kar/zararda muhasebeleştirilir. Kar/zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar. Diğer finansal yükümlülükler Diğer finansal yükümlülükler, banka borçları dahil olmak üzere, başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir. Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir. Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır. 16

21 31 ARALIK TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) h. İşletme birleşmeleri ve şerefiye Bağlı ortaklıkların alımı, satın alım yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmesinin maliyeti, birleşme tarihinde verilen varlıkların, oluşan veya üstlenilen yükümlülüklerin ve bağlı ortaklığın kontrolünü elde etmek için çıkarılan özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerlerinin ve işletme birleşmesine doğrudan atfedilebilen diğer maliyetlerin toplamı olarak hesaplanır. UFRS 5 Satılmak Üzere Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler e göre satılmak üzere elde tutulan ve gerçeğe uygun değerden satış masraflarının düşülmesiyle bulunan değer ile kayda alınan duran varlıklar (veya satılacak gruplar) hariç olmak üzere alınan işletmenin UFRS 3 İşletme Birleşmeleri ine göre kayda alınma şartlarını karşılayan belirlenebilen varlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülükleri gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınır. Satın alım sırasında oluşan şerefiye, satın alımın maliyetinin, satın alınan işletmenin tanımlanabilen varlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülüklerindeki Grup un payını aşan kısmı olarak belirlenir ve ilk olarak maliyet değeri üzerinden kayıtlara alınır. Yeniden gözden geçirildikten sonra Grup un satın alınan işletmeye ilişkin tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerindeki payının, satın alım maliyetini aşması halinde aşan kısım derhal gelir olarak kaydedilir. Ortak kontrol altında gerçekleşen işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde ise işletme birleşmesine konu olan varlık ve yükümlülükler kayıtlı değerleri ile konsolide mali tablolara alınır. Gelir tabloları ise işletme birleşmesinin gerçekleştiği mali yılın başlangıcından itibaren konsolide edilir. Önceki dönem mali tabloları da karşılaştırılabilirlik amacıyla aynı şekilde yeniden düzenlenir. Bu işlemler sonucunda herhangi bir şerefiye veya negatif şerefiye hesaplanmaz. İştirak tutarı ile satın alınan şirket in sermayesindeki payı nispetindeki tutarın netleştirmesi sonucu oluşan fark doğrudan özsermaye içerisinde ortak kontrol altındaki işletme birleşmeleri etkisi olarak muhasebeleştirilir. i. Kur değişiminin etkileri Grup un her işletmesinin kendi mali tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket in geçerli para birimi olan ve konsolide mali tablolar için sunum birimi olan YTL cinsinden ifade edilmiştir. Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (YTL dışındaki para birimleri yada ilgili işletmenin fonksiyonel para birimi dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası na çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle YTL ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar. Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemdeki kar ya da zararda muhasebeleştirilirler: Geleceğe yönelik kullanım amacıyla inşa edilmekte olan varlıklarla ilişkili olan ve yabancı para birimiyle gösterilen borçlar üzerindeki faiz maliyetlerine düzeltme kalemi olarak ele alınan ve bu tür varlıkların maliyetine dahil edilen kur farkları, Yabancı para biriminden kaynaklanan risklere (risklere karşı finansal koruma sağlamaya ilişkin muhasebe politikaları aşağıda açıklanmaktadır) karşı finansal koruma sağlamak amacıyla gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan kur farkları, Yurtdışı faaliyetindeki net yatırımın bir parçasını oluşturan, çevrim yedeklerinde muhasebeleştirilen ve net yatırımın satışında kar ya da zararla ilişkilendirilen, ödenme niyeti ya da ihtimali olmayan yurtdışı faaliyetlerden kaynaklanan parasal borç ve alacaklardan doğan kur farkları. 17