MİLLİYET GAZETESİ.7 İslam ülkelerinin en büyük şirketleri Yerli oto için ilk adım atıldı Güngör URAS... Sıcak paranın çıkanı çıkar kalanı yeter

Transkript

1 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ 2 Fitch Mısır ın not görünümünü negatife çevirdi İsyanlar petrolü patlattı Türkiye nin 15 devi yerli oto raporu hazırlayacak Türkiye, AB ile rekabet faslını açmaktan vazgeçebilir Büyüme yerine istikrara öncelik verdik, seçime rağmen parayı daralttık Bankalarda unutulan 73 milyon lira TMSF ye aktarıldı TÜBİTAK: Ar-Ge ye ayrılan kaynak 8.5 milyar lirayı buldu MİLLİYET GAZETESİ.7 İslam ülkelerinin en büyük şirketleri Yerli oto için ilk adım atıldı Güngör URAS... Sıcak paranın çıkanı çıkar kalanı yeter SABAH GAZETESİ...11 Türk malı oto için toplanıyor 2.5 milyon yabancı iş için Türkiye'de Dünya spekülasyona saplandı 32 bin zengine çağrı Kamuda çalışan işçilere ikramiyelerin yarısı ödeniyor Süleyman YAŞAR... Bankaların Merkez'le çıkar ittifakı bozuldu mu? RADİKAL GAZETESİ...16 Şimşek: Çin haksız avantaj sağlıyor Uğur GÜRSES... Ne umduk ne bulduk

2 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ Fitch Mısır ın not görünümünü negatife çevirdi Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Arap dünyasının en kalabalık ülkesinde yaşanan hükümet karşıtı protestoların, Mısır daki istikrarı sarsacağı gerekçesiyle, ülkenin kredi notu görünümünü negatife çevirdi. Fitch in bu hamlesi, Mısır da birkaç gündür devam eden protestoların yatırımcıların ülkeye bakış açısını değiştirdiğinin bir göstergesi olarak kabul edildi. Perşembe günü, Mısır ın gösterge endeksi EGX30, yüzde 10.5 oranında düştü. Borsa bir gün öncesinde de yüzde 6 oranında değer kaybetmişti. Cuma günkü gösteriler, son üç günün şiddetlisiydi. Göstericiler, Mısır daki gelir eşitsizliğinden ve 80 milyonluk nüfusun yüzde 40 ını etkileyen fakirlik sıkıntısından dolayı ayaklandı. Protestocular, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek in görevden ayrılmasını istiyor. İsyanlar petrolü patlattı Petrolün varil fiyatları, Ortadoğu daki gerilim ve ABD den gelen güçlü ekonomik büyüme verilerinin etkisiyle, haftayı 100 dolara yaklaşarak kapattı. Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliği (OPEC) Genel Sekreteri Abdullah El Bedri, petrol piyasasında arzın güçlü olduğunu ve artan fiyatlara rağmen OPECin petrol üretimini artırması yönündeki çağrıları göz ardı ettiklerini belirtti. Brent tipi petrolün varil fiyatı, Cuma günü dolara çıkarak, 2008 den bu yana görülen en yüksek seviyesine çıktı. Emtia geçen hafta toplamda yüzde 2.1 oranında değerlendi. ABD tipi petrolün varil fiyatıysa dolara yükseldi. Brent tipi petrol ile ABD tipi petrolün varil fiyatları arasındaki fark, 12 dolarla son zamanların en yüksek seviyesine yükseldi. Petrol fiyatlarındaki yükseliş, Mısır da beklenmedik bir anda patlak veren ayaklanmaların etkisiyle, bu emtiadaki alımların artmasından kaynaklandı. Mısır, büyük bir petrol üreticisi olmasa da, işlemciler ülkeyi Ortadoğu petrolüne bir geçiş olarak kabul ettikleri için, ayaklanmalardan dolayı endişelendi. Petrol taşıyan gemilerin geçtiği Süveyş Kanalı ve ülkedeki Sumed boru hattının kapanması durumunda, tankerler Afrika nın güney ucunu dolaşmak zorunda kalacak bu da zaman kaybı ve maliyet artışı anlamına gelecek. ABD Enerji Bakanlığı, elde edilebilen son resmi rakamlara göre, Süveyş Kanalı ve Sumed üzerinden, 2009 da günde 2.1 milyon varil petrol taşındığını belirtti. Petrol hisseleri konusunda uzman bir borsa aracılık şirketinin yöneticisi, Şu anda herkes Mısır daki olaylara odaklanmış durumda dedi.

3 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ ORTADOĞU DA MERCEK ALTINDA İşlemciler, aynı zamanda Mısır daki gerginliğin, Suudi Arabistan gibi daha büyük petrol piyasasına sahip diğer Ortadoğu ülkelerine yayılmasından da endişe ediyor. Petrol fiyatlarının 100 dolara yaklaşmasının küresel ekonomik büyüme ve enflasyon üzerindeki etkilerinden de endişe ediliyor. Uluslararası Enerji Ajansı, OPEC ten fiyatların aşağı çekilmesi için, petrol arzını artırmasını istedi. El Bedri, petrol fiyatlarının yükselmesine neden olacak arz ya da talep sorunu olmadığını söyleyip, fiyat artışında hedef olarak spekülatörleri gösterdi. İsviçre nin Davos kasabasında gerçekleşen Dünya Ekonomik Forumu toplantıları sırasında Financial Times a konuşan El Bedri, İnsanlar, verimlilik yaratmak için yatırım yapmak yerine borçlanıp, her şeylerini emtiaya yatırıyor dedi. El Bedri aynı zamanda, OPEC in şu anki üretiminin ve stoklarının mevcut talebi karşılayabilecek düzeyde olduğunun da altını çizdi ve petrol kartelinin gerekli olması durumunda devreye girmeye hazır olduğunu belirtti. Türkiye nin 15 devi yerli oto raporu hazırlayacak Başbakan Erdoğan ın TÜSİAD genel kurulunda yaptığı Bütün babalar burada. Artık yüzde 100 yerli otomobilimizi üretelim çağrısı sektörün 15 büyük kuruluşunu harekete geçirdi. OSD, bir komite kurup yerli otomobil üretiminin olabilirliği konusunda kapsamlı rapor hazırlayacak. Koç Grubu ndan, Sabancı ya Anadolu Holding den Oyak Grubu na kadar 15 devin bünyesindeki otomotiv şirketlerinin hazırlayacağı rapor seçim öncesi Erdoğan a sunulacak. BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan ın TÜSİAD genel kurulunda başta Koç Holding in Şeref Başkanı Rahmi Koç olmak üzere önde gelen işadamlarına, Bütün babalar burada. Artık yüzde 100 yerli otomobilimizi üretelim çağrısı otomotiv sektörünün 15 büyük kuruluşunu harekete geçirdi. Türk otomotiv üreticilerinin çatı örgütü konumundaki Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) yerli otomobil üretiminin olabilirliği konusunda kapsamlı rapor hazırlamak üzere düğmeye bastı. Koç Grubu ndan, Sabancı ya Anadolu Grubu ndan Oyak ve Kibar Holding e kadar önde gelen otomotiv şirketlerinin üye olduğu OSD, tüm üyelerin görüş ve önerileri dikkate alınarak hazırlanacak raporu seçim öncesinde tamamlayıp, Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan a sunacak. Zamanı gelmişti OSD Başkanı Kudret Önen, Başbakan Erdoğan ın talebinin çok yerinde ve pozitif olduğunu belirterek, Türkiye için bu tür konuların konuşulmasının vakti gelmişti. Yerli otomobil konusunda Başbakan ın bunu söylemesi, ülkemizin en önemli sektörünün gelişmesi ve büyümesi için çok önemli bir mesaj dedi. Önen, şöyle konuştu: OSD olarak konuyu bütün detaylarıyla ele alacağız. İşin teknik, tasarım ve üretim-pazarlama yönü var. Konu bir otomobil ise, küresel bir markanın tasarım ve üretiminden ve en önemlisi küresel pazarlamasından bahsediyoruz. Global pazarlama çok önemli. Hedef gelişmiş pazarlar olmalı. Bunları OSD olarak toparlayalım dedik. 15 üyemizle birlikte bu hafta oturup konuşacağız ve önerilerini alacağız. Zaten yerli otomobil maddesi Ekonomik Koordinasyon Kurulu nda (EKK) kabul edilen Otomotiv Strateji Belgesi nde de var. Biz Erdoğan ın talimatıyla bu maddeyi daha erken ele almış olacağız. Karsan ı da koyacağız Avrupa ve Amerika da markalaşma yönünde yol alan Türk firmalar olduğuna dikkat çeken Önen, Avrupa da satış teşkilatı kuran kamyon ve otobüs üreticilerimizin olduğuna, Karsan ın ise taksi projesiyle önemli başarı elde ettiğine işaret etti. Önen Bunları da raporun içine koymak lazım. Onları da değerlendireceğiz dedi.

4 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Türkiye nin öncelikli olarak iç pazarın daha da büyümesi için çözümler bulması gerektiğine kaydeden Önen, iç pazarın büyümesiyle içeride daha fazla projelerin yapılabileceğini ve bunun da kendi markamızı yaratma şansı vereceğini belirtti. Raporu kimler hazırlayacak Anadolu Isuzu BMC Ford Otosan Hattat Honda Türkiye Hyundai Assan Karsan MAN Türkiye Mercedes Benz Türk Otokar Oyak Renault Temsa Global Tofaş Toyota Türk Traktör Strateji belgesi, gelecek için rehberimiz olacak EKONOMİ Koordinasyon Kurulu (EKK) tarafından onaylanan Otomotiv Sanayi Strateji Belgesi ni değerlendiren Kudret Önen, belgeyi sektör olarak bugüne kadar gördükleri en ciddi çalışma olarak ele aldıklarını söyledi. Belgenin şubat ayında Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararı olarak çıkacağını belirten Önen, şunları söyledi: Tamamen kendi dizaynını yapan küresel bir oyuncu olacağımıza inanıyorum. Bu belge yeni yatırımların önünü açacaktır. İleriye doğru bir direksiyona ihtiyaç vardı. Önemli bir noktaya geldik. Ciddi bir güç var. Bu gücün nereye döneceğini strateji belgesinde bekliyorduk. Eskiden devlet yön belirleyici değildi. Bize şunu yapın diyen yoktu. Biz gidiyorduk, konuşuyorduk. Destek de alıyorduk. Ama şu anda öyle değil. Bizi çok heyecanlandıran bir belge. Çevreci tüm araçlara parasal teşvik istedik OSD Başkanı Kudret Önen, son dönemde gündemin en önemli maddelerinden biri olan elektrikli araçlar konusunda şunları söyledi: Biz elektrikli, hibrid ve dizel olarak ayırmadan çevreyi koruyan tüm araçlara parasal teşvik verilmesini istedik. Bunu OSD, ODD, TAYSAD ve OYDER olarak hükümete sunduk. Vergi oranları ile oynamadan sadece araçların emisyon oranları doğrultusunda kademeli olarak parasal teşviğin en doğru çözüm olacağını gördük. Zaten tüm dünyadada benzer uygulama yapılıyor. Yani belli bir emisyonun altındaki araçlar çevre için teşvik edilmeli. Türkiye, AB ile rekabet faslını açmaktan vazgeçebilir Siyasi nedenlerle ağır aksak yürüyen Türkiye-Avrupa Birliği (AB) ilişkileri son dönemde müzakerelerin teknik boyutunda yaşanan fikir ayrılıkları nedeniyle de can sıkıyor. Siyasi vetolar nedeniyle 18 fasıl askıda olduğu için Ankara nın açılması mümkün üç fasıldan biri olarak elde kalan rekabet faslı, 2005 ten beri devam eden müzakerelerde önemli bir eşiğe dönüştü. Çoğu aday ülkelerin en sona bıraktığı rekabet faslını açmak için bir yıla yakın bir süredir hazırlık yapan Türkiye, kritik sektörler için bu faslı açmaktan vazgeçme kararıyla karşı karşıya. Rekabet faslının açılması için Türkiye nin önüne konan açılış kriterlerinden bazılarının Türk otomotiv, uzay teknolojisi, makine kimya gibi sektörlerde rekabet koşullarının olumsuz etkilenmesinden kaygı duyuluyor. AB komisyonu ile kriterler üzerinde bir ay içinde anlaşma sağlanamaması durumunda Ankara, faslı açmaktan şu an için vazgeçecek. Aralık restleşmesi Faslın açılması için geçen kasım ve aralık aylarında AB Komisyonu ile yapılan müzakereler sert restleşmelere sahne olmuştu. Komisyonun Genişleme Genel Müdürü Michael Leigh in Türkiye nin hazırlıklarından tatmin olduklarını belirten 29 Kasım tarihli mektubundan sadece iki gün sonra Genişleme Komiseri Stephan Füle nin Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış a gönderdiği mektupta faslın açılmasının teknik olarak mümkün olmadığını bildirmesi Ankara da şok etkisi yaptı. Bağış, 2 Aralık ta Füle ye sert tonda bir mektup göndererek faslın açılmamasının ilişkileri olumsuz etkileyeceği uyarısı yaptı. 1 Ocak ta AB nin altı aylık dönem başkanlığını devralan Macaristan rekabet faslının açılması için 22 Mart

5 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ tarihini belirledi. Türkiye, şubat sonuna kadar beklentileri karşılayıp karşılamayacağına karar verecek. Yedi sektörü zorlar Türk tarafına göre demir çelik sektörü üst başlığı ile Ankara nın önüne konan açılış kriteri otomotiv, uzay teknolojisi, makine kimya ve sağlığın da aralarında bulunduğu yedi kilit sektörü sıkıntıya sokacak unsurlar içeriyor. Hürriyet e konuşan üst düzey bir yetkili, Ülkemizdeki hassas sektörleri doğrudan etkileyecek bazı şartlar şu an için içimize sinmezse faslın açılmamasını tercih edebiliriz dedi. Türkiye nin pozisyonu Avrupa Birliği Genel Sekreterliği nin Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlıklarıyla yapacağı ortak çalışmanın sonunda şekillenecek. Kriterlerde neler var AB Komisyonu nun Rekabet faslının açılması için öngördüğü açılış kriterleri şunlar: Yatırım teşvik paketinin AB ye tam uyumlu hale getirilmesi. Envanterde yer alan tedbirlerin bütçe büyüklüklerinin belirlenmesi. Devlet destekleri alanında ikincil düzenlemeler oluşturulana kadar AB kuralların uygulanacağına dair güçlü bir taahhüdün verilmesi. İSDEMİR in özelleştirilmesi sırasında aktarılan kaynağın devlet yardımları olmadığının ispatlanmasına yönelik belgelerin sunulması. Demir çelik sektöründe AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu) Anlaşmasına aykırı devlet desteklerinin verilmeyeceğine dair yazılı bir taahhüt verilmesi. Büyüme yerine istikrara öncelik verdik, seçime rağmen parayı daralttık Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 2011 de önceliği büyümeye değil istikrara verdiklerini belirterek, Son alınan para politikası kararları daraltıcı yönde etki yapacak. Bu da bizim seçim ekonomisi uygulamadığımızı ortaya koyacak dedi. DEVLET Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 2011 yılında ekonomideki önceliklerimiz, istikrar, istikrar, istikrar olacak dedi. Türkiye nin içeride, muhtemel dış gelişmelere karşı, her türlü ekonomik tedbiri aldığını belirten Babacan, ekonomik önlemleri alırken tamamen ihtiyatlı davrandıklarını söyledi. Babacan, makul bir ekonomik büyüme öngördüklerini ancak, bu makul olan yüzde 4,5 luk büyümenin bile Avrupa nın çok üstünde, hızlı bir büyüme olduğunu kaydetti. Merkez ve seçim ekonomisi Babacan, bir soru üzerine Merkez Bankası nın aldığı kararların sonuçlarını tam bekledikleri yönde olduğunu, ancak nihai bir sonuç için biraz daha beklemeleri gerektiğini anlattı. Seçim ekonomisi tartışmalarına da değinen Babacan, kendilerine seçim ekonomisinin tam tersi hareket ettiklerini belirterek, şunları söyledi: Seçim ekonomisinde bütçeye daha çok açık verdirirsiniz. Bankaların kredi hacmini genişletirsiniz. Merkez Bankası na para bastırırsınız. Biz bütçe açığını yüzde 3,6 ile kapattık, yani hedefin altında kapattık yılı merkezi yönetim bütçe açığı yüzde 2,8 olarak öngörülüyor. Kamu maaşlarına makul artışlar yaptık. Bankacılıkta, seçim ekonomisinde banka muslukları açılır. Biz ise bankaların kredi hacmini sınırlayıcı önlemler aldık. Son alınan para politikasının net etkisi daraltıcı bir politikadır. Maliye politikası, para politikası ve banka kredilerini sıkılaştırıyoruz. Biz bütün bu sıkılaştırmaları seçimlerden önce yapıyoruz. Bu seçim ekonomisi değildir. Kamu bankalarının durumu Babacan, kamu bankalarının halka açılması için 3 proje bulunduğunu belirterek, bunları Halk Bankası nın halka açılma oranı olan yüzde 25 oranını artırmak, Vakıfbank ın halka açıklık oranı olan yüzde 25 oranını artırmak ve Ziraat Bankası nın ilk defa halka arzını gerçekleştirmek şeklinde sıraladı. Kamu bankalarının halka arzında, uluslararası bankaların ve uluslararası piyasaların durumunun da önemli olduğunu belirten Babacan, 2011 yılındaki piyasa şartlarına bakacaklarını ve ona göre hareket edeceklerini, uluslararası bankaların sorunlarının ise devam ettiğini ifade etti. Babacan, kamu bankalarının halka arzında Ziraat Bankası nın daha geriden geleceğini de vurguladı. Torba daki istihdam planı Babacan, İstihdam Strateji Belgesi çerçevesinde, kısa vadeli tedbirleri Torba Yasa ya koyduklarını hatırlatarak, şöyle konuştu: Torba Yasa da istihdam ile ilgili çok önemli düzenlemeler var. İşveren primine 5 puan indirim uyguluyorduk, bunun adını teşvik koymuştuk. Şimdi, bunun adını teşvik olmaktan çıkardık. Artık önceden bu teşviği alanlar, şimdi diğer teşviklerden de faydalanabilecekler. Yeni işe başlayan bir

6 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ gencin, sigortasında 3 yıl boyunca işveren primi almayacağız. İlk 3 yıl prim devlet tarafından karşılanacak. 3 aydır işsiz olan birisi iş bulduğunda, 6 ay boyunca sigorta primini biz karşılayacağız. Yeşil kartı askıya alıyoruz. Yani, işini kaybeden için daha önce askıya alınan yeşil kart, bundan böyle tekrar devreye girebilecek. Yoksulluk artıyorsa biz niye oy alıyoruz Ali Babacan, bir soru üzerine işsizlik ve yoksulluk ile ilgili rakamların Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamları olduğunu belirterek, Türkiye de son 8 yılda yoksulluğun arttığına kimsenin inanmayacağını kaydetti. Aksini iddia edenlerin göreli yoksulluğu kullandığını belirten Babacan, Ortalama refaha göre belirli bir refah seviyesinde olmayanları araştırıyorlar. Örneğin, toplumun büyük kısmının evinde bulaşık makinesi varsa, bulaşık makinesi olmayanları yoksul kabul ediyorlar. Göreli yoksulluğa göre, yoksulluk arttı diyemem. Ayrıca böyleyse, iktidar partisine olan destek niye artıyor diye konuştu. Babacan, şöyle devam etti: Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası verilerine göre, 1 doların altında dünyada 985 milyon kişi yaşıyor. Bizde ise bu oran sıfır. Bunlar satın alma gücü paritesine göre belirlenmiş veriler. Tutarlılık çok önemli. Yargı sistemi yatırım ortamı için istenilen yerde değil DEVLET Bakanı Ali Babacan, yabancı sermayenin bir ülkede yatırım yaparken, yargı sistemine baktığını belirterek, yatırım yapma konusunda ciddi yabancı yatırımcının haklarının korunup korunmayacağını dikkat ettiğini, en çok da hukuk sistemini sorguladıklarını söyledi. Babacan, yatırım ortamı açısından, yargı sisteminde istenilen yerde olmadıklarını da vurguladı. Bu çerçevede, yargı reformuna öncelik verdiklerini kaydeden Babacan, Halk yargıyı seçmiyor, bizi seçiyor. Bu nedenle, sorumluluk bizde oluyor dedi. Vergi mevzuatında mükelleflerin kafasını kurcalayan gri noktaları netleştirdiklerini söyleyen Babacan, mükelleflerin Maliye Bakanlığına sorduğu soruların 3 imzalı yanıtlarla internette yayımlandığını belirtti. Babacan, vergi konusundaki netliğin, hukuk sisteminde de olmasını istediklerini de ifade etti. Bankalarda unutulan 73 milyon lira TMSF ye aktarıldı İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) Başkanı Yahya Arıkan, bankalarda son 3 yılda 73 milyon TL nin unutulup zaman aşımı nedeniyle TMSF ye geçtiğini belirterek, 1 Şubat ta yeni liste açıklanacak, herkes parasını takip etmeli uyarısı yaptı. Arıkan yalnızca geçen yıl Milli Piyango nun yılbaşı ikramiyesini aşan 37 milyon TL nin unutulduğunu belirterek, Bu paralar eğitim ve sağlık amaçlı kullanılmalı önerisinde bulundu. Bankacılık Kanunu nun 62 nci maddesine göre, Bankalar nezdindeki mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklardan hak sahibinin en son talebi, işlemi, herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak on yıl içinde aranmayan paraların zaman aşımına tabi olduğunu kaydeden Arıkan, Bankalar 1 Şubat Salı günü söz konusu kıymetlere ilişkin listeleri internet sitelerinde yayımlayacaklar. Bunları 30 Nisan tarihine kadar görme imkanı var dedi. TÜBİTAK: Ar-Ge ye ayrılan kaynak 8.5 milyar lirayı buldu Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkan Yardımcısı Prof. Ömer Anlağan, son 6-7 senede Türkiye nin, Ar-Ge çalışmalarını en hızlı artıran ülke konumuna geldiğini ve geçen yıl Ar-Ge harcamalarının 8,5 milyar lirayı bulduğunu bildirdi. Prof. Anlağan, Siyasi irade Ar-Ge nin önemine inandı ve son yıllarda ciddi kaynak ayırdı. Dolayısıyla Ar- Ge yapmak isteyenlere ciddi kaynaklar var dedi. Ülkede uygulanan doğru politika ve stratejiler sayesinde, bilim ve teknoloji alanında oldukça önemli gelişmeler kaydedildiğini dile getiren Prof. Anlağan, yılları arasında Türkiye, Ar-Ge çalışmalarını en hızlı arttıran ülke konumuna geldi yılında Ar-Ge harcamaları 8,5 milyar lira olarak gerçekleşti yılını 3 e katladı diye konuştu.

7 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ MİLLİYET GAZETESİ İslam ülkelerinin en büyük şirketleri İslam Konferansı Teşkilatı na üye 57 ülkenin şirketlerini inceleyen Dinarstandard, 100 büyük şirketi belirledi. İslam Konferansı Teşkilatı na üye 57 ülkenin şirketlerini inceleyen Dinarstandard isimli şirket, 100 büyük şirketi belirledi. Listenin ilk sırasında 182,3 milyar dolar gelirle Suudi Arabistan dan petrol şirketi Saudi Arabian Oil yer aldı. Bu şirketi, 79,2 milyar dolar gelirle İran dan National İranian Oil Company, Malezya dan 70,8 milyar dolar gelirle Petroliam Nasional BHD (Petronas) izledi. Türkiye den toplam 20 şirketin girdiği listede, en üst sırada, 28,9 milyar dolar gelirle Koç Holding yer aldı. Sabancı Holding 12,1 milyar dolar gelirle 16. sırada, Yıldız Holding/Ülker 10,9 milyar dolarla 18. sırada, İş Bankası 10,8 milyar dolarla 19. sırada yer buldu. Listede yer alan diğer Türk şirketleri ve sıraları şöyle: "Ziraat Bankası (24. sırada), Akbank (31. sırada), Doğan Holding (35.sırada), TurkCell (40. sırada), Enka Holdings (45. sırada), Doğuş Holding (47.sırada), Halkbank (48. sırada), VakıfBank (51. sırada), THY (56. sırada), Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş. (64. sırada), BIM Birleşik Mağazalar A.Ş. (77.sırada), Ereğli Demir-Çelik (79. sırada), Selçuk Ecza Deposu (83. sırada), Eczacıbaşı Holding (88. sırada), Vestel (90. sırada), Ciner Grup (98. sırada)" -TÜRKİYE, EN ÇOK ŞİRKETİ OLAN ÜLKE- Listeye, en çok şirket, Türkiye den girdi. Buna göre, Türkiye den 20, Malezya dan 16, Suudi Arabistan dan 13, Endonezya dan 11, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri nden 8 er, Kuveyt den 6, Mısır dan 4 şirket listede yer aldı. Yerli oto için ilk adım atıldı 15 üreticiden oluşan Otomotiv Sanayicileri Derneği yerli otomobil için düğmeye bastı. Dernek komite kurarak rapor hazırlayacak. OSD Yönetim Kurulu Başkanı Kudret Önen, "Belki bir rüya, belki de bir Türk markası çıkacak. Hepsini göreceğiz" diyerek komite kurulması için yaptıkları çağrıya tüm firmaların olumlu yanıt verdiğini söyledi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın sanayicilere Artık yerli otomobilimizi üretelim çağrısına ilk somut adım Otomotiv Sanayicileri Derneği nden (OSD) geldi. OSD yi oluşturan Tofaş, Ford Otosan, Oyak Renault, BMC, Toyota Türkiye, Karsan, Otokar, Hyundai Assan gibi 15 üretici firma kendi aralarında bir komite oluşturup Türk otomobil markası için kapsamlı bir rapor hazırlama kararı aldı. Rapor Sanayi Bakanı Nihat Ergün ve Başbakan Erdoğan a iletilecek. Radikal Gazetesi'nin haberine göre OSD Başkanı Kudret Önen, Başbakan ın çağrısından sonra bir süre izledik ancak artık konuşmanın zamanı geldi. OSD olarak yerli otomobilin üretilebilirliği konusunda düğmeye bastık dedi. Başbakan ın yerli otomobil isteğinin Türkiye nin en önemli sektörünün gelişip

8 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ büyümesi açısından önemli bir mesaj olduğunu kaydeden Önen, OSD nin konuyu detaylarıyla masaya yatıracağını ve tüm sanayicilerin fikirlerini soracaklarını söyledi. Rüya mı, gerçek mi göreceğiz Yerli araç üretimiyle ilgili komite kurulması için üyelere yöneldiklerinde tüm firmaların olumlu baktığını söyleyen Önen Türkiye de üretilecek araç konusunda hazırlanacak raporun dizayn, tasarım, üretim aşamaları içeren teknik ve iç-dış pazarları kapsayan pazarlama konularını içereceğini anlattı. Önen, Belki bir rüya, belki de bir Türk markası da çıkabilir. Hepsini göreceğiz dedi. Elektrikliye özel indirim istemedik OSD Başkanı Önen, Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), Taşıt Araçları Yan Sanayi Derneği (TAYSAD) ve Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği nin (OYDER) çevreci araçların vergilendirmesi konusunda ortak bir rapor hazırlayarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na sunulduğunu söyledi. Önen, hazırladıkları raporun sadece elektrikli otomobilleri içermediğini belirterek, Biz vergilendirmede aracın hibrid, elektrikli, benzinli, mazotlu olduğu değil de çevreye ne kadar karbondioksit yaydığı dikkate alınsın dedik. Talebimiz karbondioksit oranına göre kademeli olarak bir nakdi teşvik olsun şeklinde. Örneğin en düşüğe 5 bin lira gibi. Karbondioksit oranı yükseldikçe bu kademeli olarak azaltılmalı. Dünyadaki örnekleri de böyle, hepsini inceledik.

9 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Güngör URAS... Sıcak paranın çıkanı çıkar kalanı yeter Başbakan Yardımcısı ve ekonomiden sorunlu Devlet Bakanı Sayın Babacan, Merkez Bankası nın uygulamaya koyduğu tedbirlerden sonra ülkeden 6 milyar dolar dolayında sıcak paranın çıktığını belirtti. Son verilere göre; 1) Kamu iç borçlanma senetlerinde (Hazine tahvil ve bonolarında) 32 milyar $, 2) Merkez ve bankalarda mevduat olarak 10 milyar dolar sıcak para ve de 3) Hisse senetlerinde 71 milyar dolar ılık para vardı. (borsaya giren sıcak para borsada ılır. Mevduattaki ve tahvil ile bonodaki sıcak para kadar hemen çıkış yapamaz. Hisse senedinin satışı zaman alır) Bankacıların verdiği ön bilgilere göre; (1) Borsadan sıcak parada çıkış var. (2) Merkez Bankası nda ve bankalarda park etmiş durumdaki, yabancılara ait mevduattan çıkış var. (3) Tahvil ve bonoya bağlanan sıcak para çıkmaya başladı. Şimdi bir durum değerlemesi yapalım: 1) Soru: Sıcak para borsada, mevduatta, tahvilde ve bonoda TL olarak park etmişti. Çıkarken TL dan dövize dönüyor. İyi de çıkanlar TL yi bozdurmak için dövizi kimden buluyor. Bir haftada dövize 6 milyar talep olunca döviz fiyatı neden tavana sıçramıyor? Cevap: Piyasayı bilenlerin verdiği bilgiye göre, halkımız döviz satıyor. Daha önce 1.40 TL dolayında dolar alanlar, 1.55 TL lik fiyatı görünce satışa geçti. Bu nedenle çıkan yabancılar kolaylıkla döviz buldu. Bu sayede döviz fiyatları fazla yükselmedi. Döviz kıtlığı olmaz 2) Soru: İyi de... Çıkış devam ederse, ne olacak? Çıkanların talebini döviz satanların arzı karşılamaz ise döviz fiyatlarında hızlı bir artış riski yok mu? Cevap: Merkez Bankası döviz talebinin artması halinde bankadaki döviz rezervi ile talebin karşılanabileceğine inanıyor. Merkez Bankası ile bankalardaki mevduat hesaplarına park etmiş sıcak para yüzer-gezer para olduğundan çıkması ekonomiyi fazla etkilemez. Sadece döviz stoğunda azalmaya yol açar. Amma ve lâkin borsada hisse senedine ve TL tahvil ile bonoya bağlanan sıcak paranın çıkışı ekonomide olumsuz etkiler yapar. 3) Soru: Borsadaki ve kamu kâğıtlarındaki sıcak paranın çıkarken satacağı hisse senetlerini, tahvil ve bonoyu kimler alacak? Unutmayalım yabancıların borsadaki payları yüzde 70 e yakın. Cevap: Yabancılar borsadan tamamen çıkmaz. Sattıkları hisse senetleri nedeniyle düşen fiyatlar nedeniyle yerliler bu hisse senetlerini satın alır. Borsa sarsılır ama çökmez 4) Soru: Önümüzdeki dönemde çok şirket borsada hisse senedi satmaya hazırlanıyor. Bugüne kadar hisse senedi satmaya kalkan şirketler, öncelikle dış piyasalarda dolanarak yabancı yatırımcı arardı. Yabancı yatırımcı piyasadan çekilince, şirketler hisse senetlerinin tamamını yerli yatırımcıya satabilecek mi? Cevap: Halka arzlarda önümüzdeki dönem bir süre azalma görülür. Sonra yeni şartlara alışılır. Hükümetin Orta Vadeli Programı na göre, tedbir alınmasa idi 2011 yılında cari açık (döviz açığı) 42.2 milyar dolar olacaktı. Alınan tedbirler sonucu açığın milyar dolara inebileceği konusunda iyimser tahminler yapılıyor. 5) Soru: 2011 yılında açık milyar dolara indi diyelim. Bu açığı kapatacak soğuk parayı veya uzun vadeli krediyi (5 yıl, 10 yıl vade ile devlet tahvili almaya gelecek dövizi) nasıl ve nereden bulacağız? Cevap: Sıcak para az da olsa gelmeye devam edecek yılında açığı kapatmak sorun olmayacak.

10 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ un 11 ayında cari açık 41 milyar dolar oldu. Buna karşılık ülkeye sermaye hareketi ile giren 51 milyar doların sadece 5 milyar doları, doğrudan yatırım için gelen soğuk para. Kalan 46 milyar doların 16 milyar dolarını borsa, bono ve tahvil için gelen sıcak para ve kalan 30 milyar dolarını ise döviz kredisi oluşturuyor. Düzeltme: Düzce Üniversitesi 2006 yılında kuruldu. Rektörü 2007 yılında atandı. Dünkü yazıdaki karışıklık için özür dilerim.

11 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ SABAH GAZETESİ Türk malı oto için toplanıyor Başbakan Erdoğan'ın yerli malı oto istediği sanayicilerden ses geldi. Koç, Sabancı, Kibar, Oyak gibi devlerin üyesi olduğu OSD harekete geçti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 'yerli otomobil üretelim' çağrısı otomotiv sektörünün devlerini aynı çatı altında toplayan Otomotiv Sanayi Derneği'ni (OSD) harekete geçirdi. Koç, Sabancı, Kibar, Oyak gibi sanayicilerin üyesi olduğu OSD, yerli otomobil üretimiyle ilgili kapsamlı bir rapor hazırlamak için bir düğmeye bastı. Bu çalışmalar çerçevesinde bir komite kuran OSD, tüm üyelerin görüş ve önerilerini dikkate alarak bir rapor hazırlayacak. Yazdan önce tamamlanması beklenen rapor, önce Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün'e, daha sonra ise Başbakan Erdoğan'a sunulacak. MARKALAŞAN VAR Başbakan Erdoğan TÜSİAD toplantısında sanayicilere yerli malı oto üretin çağrısı yapmıştı. Erdoğan, 'İşte babalar burada. Bir araya gelerek mi yaparsınız, kendiniz mi yaparsınız bilmem? Türkiye'ye bu yakışır" demişti. OSD Başkanı Kudret Önen, Başbakan Erdoğan'ın yerli otomobil çağrısını, otomotiv sektörünün gelişmesi ve büyümesi için çok önemli bir mesaj olarak değerlendirdi. OSD olarak konuyu bütün detaylarıyla ele alacaklarını söyleyen Önen, şöyle konuştu: "Konu bir otomobil ise, küresel bir markanın tasarım ve üretiminden ve en önemlisi küresel pazarlamasından bahsediyoruz. Global pazarlama çok önemli. Hedef gelişmiş pazarlar olmalı. Bunları 'toparlayalım' dedik. Tüm üyeler öneriler sunacaklar, oturup konuşacağız. Zaten bu madde Otomotiv Strateji Belgesi'nde de var. Maddelerden birini öne çekmiş olduk. Bir rapor hazırlayacağız. Önce Sanayi Bakanı'na, daha sonra Başbakan'a sunacağız." Avrupa pazarlarında markalaşma yönünde yol alan Türk firmalar olduğuna dikkat çeken Önen, Avrupa'da satış teşkilatı kuran kamyon ve otobüs üreticilerimizin olduğuna işaret etti. Üretimde tarihi rekor kırılır 2010 yılında otomotiv üretiminin 1 milyon 94 bin adet olarak gerçekleştiğini belirten OSD Başkanı Kudret Önen, şöyle konuştu: "2008 yılındaki 1 milyon 147 binlik rekoru kıramadık. Bu yıl bu rakamı geçebiliriz. Hedef 1 milyon 200 bine ulaşmak. Avrupa'daki büyümeye bağlı bu. Avrupa'da yavaş ama ciddi bir toparlanma var. Avrupa'daki düzelmenin paralelinde ihracat ve üretimde üretimde de artış bekliyoruz. İhracat geliri 17.4 milyar dolar oldu. İhracat 754 bin adede ulaştı. Rekor 910 bin adetti. Bu yıl da 900 binler civarında ihracat olur." Strateji belgesiyle yeni yatırımların önü açılır Otomotiv Sanayi Strateji Belgesi'ni de değerlendiren Kudret Önen, şunları söyledi: "Belgeyi bugüne kadar yapılan en ciddi çalışma olarak görüyoruz, ele alıyoruz. Eskiden devlet yön belirleyici değildi. 'Bize şunu yapın' diyen yoktu. Ama ileriye doğru bir direksiyona ihtiyaç vardı. Otomotiv sanayisi bir noktaya geldi. Bu belge yeni yatırımların önünü açacak." 2.5 milyon yabancı iş için Türkiye'de Türkiye'ye gelen yabancıların profili vizelerin de kalkmasıyla kabuk değiştiriyor. 2005'te iş için gelenler 500 binlerle ifade edilirken, 2010'da rakam 2.5 milyona ulaştı.

12 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Dünya ekonomileri yerinde sayarken, başta İstanbul olmak üzere Türkiye hızla Avrupa ve Asya'nın yeni iş merkezi oluyor. Bu değişim istatistiklere de yansıdı. Türkiye'ye girerken geliş sebebi olarak 'ticaret amaçlı' diyenlerin sayısı 2005'lerde 500 binlerle ifade edilirken, 2009'da 1.3 milyona, 2010'da ise 2.5 milyona ulaştı. Özellikle İstanbul gelişen ticaret pastasında aslan payını alan şehir konumunda. Son verilere göre İstanbul'a gelen her 6 yabancıdan 1'i çantasında iş projeleriyle geliyor. Alışveriş için gelenlerin sayısında da hızlı bir artış var. Sınır ticaretinin canlanması ve komşularla vize uygulamasının kolaylaştırılması bu sayının artmasına sebep oldu. 2006'da 1.1 milyon olan bu alandaki ziyaretçi sayısı 2010'da 2.1 milyona dayandı. FUAR VE KONGRELERDE HIZLI Türkiye'ye gelen iş adamlarının önemli bir kısmı fuar ve kongre organizasyonları için geliyor. Türkiye bu alanda da hızlı bir yükseliş içerisinde. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre Türkiye'de 2010'da 375 adet uluslararası fuar gerçekleşti yılındaysa 428 adet fuar organizasyonu planlandı. Oranlardaki artış, ekonomide çarkların iyi döndüğünün işareti olarak kabul ediliyor. Fuar ekonomisinde İstanbul başı çekse de diğer iller de hatrı sayılır bir paya ulaşıyor. Fuarların 227'si İstanbul'da, 26'sı Bursa'da, 25'i İzmir'de, 25'i Ankara'da, 16'sı Adana'da, 15'i Antalya'da, 15'i Konya'da, 13'ü Gaziantep'te, 12'si Diyarbakır'da, 43'ü de diğer illerde yapılacak. TİCARETİN BAŞKENTİ İSTANBUL CNR Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Ceyda Erem Türkiye'nin doğuya kayan fuar ekonomisinde başkentliğe aday olduğunu söylüyor. Çin, Rusya ve BAE (Birleşik Arap Emirlikleri) fuarcılık sektörünün gelişmekte olduğu ülkeler arasında yer almasına rağmen, İstanbul'un coğrafyasının avantajlarını kullandığını belirten Erem, "Türkiye 20 yılda yeni fuar merkezi olma yolundaki en güçlü aday. 2015'te dünyanın en büyük 10 fuar kuruluşu arasında yer almayı hedefliyoruz" diyor. 2011'de otellerde yer yok TİCARİ faaliyetlerdeki artış en fazla İstanbul'daki 5 yıldızlı otellere yarıyor. Hafta sonları 300 euroya satılan odalarda torpille müşteri alan oteller 2011 yılı rezervasyonlarını da şimdiden kapatmış durumda. 2011'de düzenlenecek organizasyonlar için şimdiden rezervasyon yaptırmaya çalışmak bile işe yaramıyor. İş amaçlı gelenlerin ülkelere göre dağılımdaysa en fazla artış Çin'de yaşanıyor. Son 5 yılda Çin'den iş amaçlı gelenlerin yüzde 310 artmış durumda. Yine Ortadoğu ülkeleri ve Avrupa'dan gelenlerin sayısında yüzde 80'lere yaklaşan artış var. Dünya spekülasyona saplandı ABD ve Avrupa'nın bastığı karşılıksız paralar dünya ekonomilerini spekülasyona boğdu. Eski ünlerine kavuşan uluslararası spekülatörler ise altın çağlarını yeniden yaşıyor. Dünyada basılan karşılıksız para ile birlikte piyasalarda spekülatör ve kehanet enflasyonu yaşanıyor. Eskiden genelde petrol ve altın üzerine yapılan spekülasyonların çeşidi piyasadaki aşırı likidite ile birlikte kontrolden çıktı. Küresel piyasalarda belirsizliğin hakim olduğu bu ortamda kimi spekülatörler emtia piyasasındaki getirileri savunurken, kimisi de petrolün varil fiyatının doları aşacağını iddia ediyor. Güvenli liman olarak gösterilen altın fiyatlarının yanı sıra doların geleceği, bazı Avrupa bankalarının kurtarılmak zorunda kalacağı, Yunanistan'ın yeniden borç yapılandırmasına gideceği, euro krizi yüzünden Avrupa Birliği'nin çözülebileceği ve tahvil piyasası ile ilgili kehanetler havada uçuşuyor. SOSYAL KRİZ ONLARA YARIYOR

13 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Buna paralel dünyada yaşanan doğal afetler, artan nüfusa paralel olarak yükselen tüketim hacmi ve sosyal krizler de spekülatörlerin ekmeğine yağ sürüyor. Son dönemde artan emtia fiyatları, gelişen ekonomilerin petrol ihtiyacı ve kâr alımlı amaçlarla petrolün varil fiyatı yükselirken, başta hedge fon şirketleri olmak üzere birileri bu belirsizliklerden sağlam kazançlar elde etmeyi sürdürüyor. Gıda fiyatları rekora doymuyor Tarımda emtia fiyatları da yükselişini sürdürüyor. Bir yılda yüzde artan buğdayın son bir ay içinde yükselişi yüzde 3.64'u buldu. Mısır fiyatları da son bir yıl için de yüzde oranında artarken son 1 ayda fiyatlar yüzde 3.25 yükseldi. Son bir yılda yüzde artan kahvenin son 30 gün içindeki artışı da yüzde 3.10 civarında oldu. Bir yıl içinde en yüksek artışı ise yüzde oran ile pamuk gördü. Pamuk fiyatları, son bir ay içinde ise yüzde arttı. Altının ons fiyatı 1340 seviyelerinde. Bir yılda artışı yüzde olan altın, son bir ay içinde ise yüzde 6.64 değer kaybetti. Analistler, altın fiyatlarındaki düşüşün, son dönemdeki hızlı yükselişe molası olarak görüyor. Bir yılda yüzde artan gümüşte bir ayda yüzde düştü. Petrol en yüksek seviyeyi gördü Dünyada brent tipi petrolün varil fiyatı 100 dolara dayanarak 2008'den bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Emtia piyasası geçen hafta yüzde 2.1 oranında değerlendi. ABD tipi petrolün varil fiyatı ise 90 dolar seviyesine yükseldi. Geçtiğimiz hafta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'na katılan Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) yetkilileri, petrolde varil fiyatının 100 dolara yaklaşmasının nedeninin, üretim darlığı değil işlemcilerin kâr amaçlı alımları olduğunu açıkladı. Sarkozy: Spekülatörleri dizginleyelim Fransa Cumhurbaşkanı Nicholas Sarkozy de küresel piyasalardaki spekülasyona açık emtia fiyatları konusunda regülasyonlara ihtiyaç olduğunu söyledi. Davos Zirvesi'nde "Spekülasyonları dizginliyelim" çağrısında bulunan Sarkozy, "Emtia fiyatlarındaki spekülasyonların önüne geçmek için daha şeffaf bir yapının oluşturulacağı regülasyonlara ihtiyaç var" dedi. 32 bin zengine çağrı Merkez Bankası'nın son kararlarını değerlendiren AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Gedikli, bankada hesabı bulunan 32 bin milyonere "Mevduatta vadeyi uzatın" çağrısı yaptı. AK Parti Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Bülent Gedikli, Merkez Bankası'nın son dönemde aldığı tartışma yaratan kararlar konusunda çarpıcı açıklamalarda bulundu. Gedikli Merkez Bankası'nın kararlarının ardından mevduatta vadenin uzamasına gerek olduğunu belirterek "Türkiye'de mevduatın yüzde 46.5'ini elinde bulunduran 32 bin 333 mevduat sahibine vadeyi uzatın çağrısı yapıyoruz" dedi. Merkez Bankası'nın 24 Ocak'taki kararlarıyla bir taraftan gösterge faizini indirip diğer taraftan da munzam karşılıkları artırdığını kaydeden Gedikli, "Farklı bir politika uyguluyor Merkez Bankası. Burada Merkez Bankası'nın temel amacı kredi hacmini sınırlayıp vadeyi uzatmak. Faizin indirilmesi doğru bir yaklaşım. Fakat munzam karşılıkları arttırma politikası tabii biraz muğlak kalıyor. Burada bankaların ve mevduat sahiplerinin desteğine ihtiyaç var. Merkez Bankası'nın vade konusundaki tedbirlerini mudilerin desteklemesi lazım" diye konuştu. FAİZLERİN YÜKSELMEMESİ LAZIM

14 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Merkez'in 6 ay ve üzerindeki munzam karşılıkları aynı bıraktığını kaydeden Gedikli, "Bu düzenlemeyle bankalar daha az kredi verdiği için faizlerin yükselmesi ihtimali var. Faizlerin yükselmesi kredi kullanacak vatandaşlara bir maliyet yüklüyor. Türkiye'nin bu performansı yakaladığı bir süreçte faizlerin yükselmemesi lazım. Bunun için de mevduat vadelerinin 6 ay ve 1 yıla uzaması lazım" dedi. Sadece % 4'ü altı ay vadeli BÜLENT Gedikli 587 milyar toplam mevduatın 273 milyar lirasının 32 bin 333 hesaba ait göründüğünü belirterek şunları söyledi: "Toplam mevduatın yüzde 14.9'u vadesiz, yüzde 30.7'si 1 ay vadeli. Yüzde 46'sı 1 ay ile 3 ay arası vadede. 6 ay vadeli mevduat yüzde 4. Çok düşük yani. İstiyoruz ki vadeler 6 ay ve 1 yıla çıksın. Bankalarla mevduat sahipleri bir araya gelecekler, vadeleri uzatacaklar. Bundan mevduat sahiplerinin hiçbir kaybı olmayacak" dedi. Merkez'in parası hangi vadede? AK Parti Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Bülent Gedikli, kamu kurum ve kuruluşlarının da bankalara yatırdıkları mevduatlarda vadeyi uzatmalarının uygun olacağını belirtti. Gedikli, "Bu arada, Merkez Bankası Vakfı acaba mevduatını hangi vadede tutuyor? Ben bunu merak ediyorum. Kendi vakfınız acaba mevduatını hangi vadede tutuyor? Bunu lütfen kamuoyuna açıklayın. Eğer vade 1 yılın altında ise Merkez Bankası Vakfı olarak 1 yıllık vadeli mevduata geçen ilk siz olun" diye konuştu. Bankaların kârı nereye gidiyor? BANKALAR Birliği'nden, bankaların hep karlarının konuşulduğuna dair şikayetler geldiğini de belirten Bülent Gedikli, kimsenin bankaların kârında gözü olmadığını dile getirdi. En çok kâr elde eden sektörlerden birinin de bankacılık sektörü olduğunu kaydeden Gedikli şunları söyledi: "Burada konuşulması gereken şey tabii şu; bu kârların hangi sosyal projelerde kullanıldığını bankalar açıklasın. Önemli olan nokta bu. Mesela Avrupa'da bu uygulamalar var. Orada bankalar biraraya gelip sosyal fonlar kuruyorlar. Bu sosyal fonlar Türkiye'de kullanılıyor. Türkiye'de bankalar sosyal projelerini geliştirirlerse ve kamuoyuna tanıtırlarsa aslında bankaların kârları da konuşulmamış olur." Kamuda çalışan işçilere ikramiyelerin yarısı ödeniyor Devlet ve ona bağlı kurumlarda çalışan işçilere 2011 yılında ödenecek ilave ikramiye ücretlerinin ödenme tarihi belirlendi. Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına göre, genel, mülhak ve özel bütçeli dairelerle mütedavil sermayeli kurumlar, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan şirketler ile belediyeler ve bunlara bağlı teşekküllerde çalışan işçi vasfındaki çalışanlara yapılacak ek ikramiye ödemesinin ilk yarısı bugün, ikinci yarısı ise 30 Haziran 2011 tarihinde ödenecek. Maden işletmelerinin münhasıran yer altı işlerinde çalışanlara yapılacak ek ikramiyenin tamamı ise 27 Aralık 2011 tarihinde ödenecek.

15 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Süleyman YAŞAR... Bankaların Merkez'le çıkar ittifakı bozuldu mu? Türkiye'de bankacılar, Merkez Bankası'nı yönlendirmeye alıştılar, çünkü taşıma para ticaretini (carry trade) kendilerine kazanç kapısı yaptılar. Taşıma para ticareti, ucuz faizli parayla borçlanıp yüksek faizli paraya park etmek anlamına geliyor. Düşük faizli dolar üzerinden borçlanıp, aynı parayı yüksek faizli Türk parasına yatırmak bankacılara büyük kazanç sağlıyor. Bir dönem bankalar, Japon yeni üzerinden bu kazancı sağladılar, şimdi de dolar ve euro üzerinden borçlanıp Türk parasına park ederek kazanıyorlar. Bu kolay kazanç, Merkez Bankası çok geç de olsa bir miktar faiz indirip 24 Ocak 2011'de kısa vadeli mevduat munzam karşılıklarını yükseltene kadar sürdü. Aslında bu kararı Merkez, Mayıs 2010'da almalıydı. Ama tam tersini yaptı. Herkes ucuz dolar karşısında tedbir alırken, bizim Merkez, değerli Türk parası diye tutturdu. Taşıma para ticaretine karşı hiçbir tedbir almadı. Sonunda dış ticaret açığı geçen yıla göre yüzde 84.5 artarak 2010 sonunda 71.5 milyar dolara ulaştı. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 72.5'ten yüzde 61.4'e geriledi. Cari açık 2010'un ilk on bir ayında 41.6 milyar dolar oldu. Aşırı değerli Türk parasının neden olduğu ucuz ithalat, işsizliğin yüzde 11'in altına gerilemesini de engelledi. Gelelim bu güne... Şimdi Merkez Bankası geç de olsa doğruyu gördü. Ama bu defa da onu yönlendiremeyen bankalar kızgın. Merkez'i dinlemiyorlar. Hatta Hazine'ye bile borç vermemek için ihale iptal ettiriyorlar. Oysa Türkiye'deki bankaların yurtdışındaki bankalara borçları son bir yılda 75.4 milyar liradan milyar liraya yükselmiş yani 21 milyar dolar çoğalmış. Bu riski sigorta (hedge) etsen de, bu defa balon etkisi yaratıyor. Varlık fiyatları ve cari açık yükseliyor. O halde düzenleyici yeni kararlar almakta fayda var. Anlayacağınız, bankalarla Merkez arasındaki "yüksek faiz düşük kur ittifakı" mecburen bozulunca itirazlar başladı. Hatta ittifakın mecburen bozulduğunu AK Parti Başkan Yardımcısı Bülent Gedikli'nin "Merkez Bankası Vakfı acaba mevduatını hangi vadede tutuyor. Bunu merak ediyorum. Kendi vakfınızın mevduatını hangi vadede tuttuğunu lütfen kamuoyuna açıklayın. Eğer vade 1 yılın altında ise, Merkez Bankası Vakfı olarak 1 yıllık vadeli mevduata ilk geçen siz olun" sözlerinden anlıyoruz. Bankalara tekrar dönersek... Bankalar hiç itiraz etmesin. Geç olsa da alınan kararlar, Türkiye ekonomisi için doğru kararlar oldu. Bankalar, Merkez'i dinleseler iyi olur. Çünkü Türkiye eski Türkiye değil. Bütçe açığı küçük, borç yükü düşük, yani kamu maliyesi sağlam. Eğer eskiden yaptığınız gibi piyasalarda oynaklık yaratırsanız, bu kez işler kendi aleyhinize olur. Çünkü bu dönem devletin değil, bankaların kısa vadeli borçları yüksek. Dolayısıyla "kârdan zarar" edersiniz! Dikkatli olma sırası şimdi sizde...

16 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ RADİKAL GAZETESİ Şimşek: Çin haksız avantaj sağlıyor Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in, Wall Street Journal (WSJ) gazetesinde çıkan bir demecinde, "Çin, para biriminin değerini düşük tutarak haksız avantaj sağlıyor" ifadesini kullandı. Bakan Mehmet Şimşek'in Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu toplantıları sırasında WSJ'ye verdiği bir mülakat gazetenin internet sayfasında çıktı. Haberde, Şimşek'in ABD ve Çin'in aktif olarak para birimlerinin değerini düşük tutmaya çalışıp çalışmadıklarının öneminin olmadığı, ancak bunun sonucunun gelişmekte olan ülkeler açısından güçlük yarattığını söylediği belirtildi. Gazete, Şimşek'in, Çin'in kendi döviz kurunu bilerek düşürdüğünü ve bu durumun da Türkiye gibi aynı ürünler için aynı pazarlarda yarışan ülkeler karşısında Çin'e haksız avantaj sağladığını düşündüğünü yazdı. Haberde Şimşek'in bu durumla ilgili olarak, Başka hangi nedenle bir ülke 3 trilyon dolara yakın bir döviz rezervi biriktirir? Bunun nedeni oldukça açık dediğini de kaydetti. Haberde Şimşek'in ABD Merkez Bankası'nın politikasını ise fazla eleştirmediği, ABD'nin kendi para birimini kasten düşürmeye çalıştığını (manipule etmeye çalıştığını) düşünmediğini, ancak ABD'nin uyguladığı döviz kuru politikasının sonuçlarının da Türkiye açısından oldukça olumsuz olduğunu söylediği vurgulandı. Gazete Şimşek'in gevşek para politikası izleyen Avrupa Merkez Bankası'nı da eleştirmekten kaçındığını belirterek bu durumun anlaşılabilir olduğunu söylediğini kaydetti. "İSTEDİĞİMİZ SON ŞEY ANİ HAREKETLER" Türkiye'nin yıllık cari açığının Aralık 2010'da, artan petrol ithalatının maliyeti nedeniyle yüzde 78 oranında artığını yazan gazete, Şimşek'in Türkiye'nin bu yılki petrol ithalatı faturasının, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 5'ine yakın olacağını söylediğini de kaydetti. Şimşek'in Türkiye'de Merkez Bankası'nın izlediği geleneksel olmayan para politikasını açıkça desteklediğini de yazan gazete, Bakan'ın Türkiye'de istedikleri son şeyin başka bir ani yükseliş ve düşüş olduğunu, bu anlamda geçmişte yaşananları geride bırakmak istediklerini söylediği bildirildi. Bakan Şimşek'in Türkiye ile Tunus ve Mısır arasında paralellik kurulamayacağını vurguladığını da yazan gazete, Bakanın AK Parti'nin çok daha fazla demokratik meşruiyeti bulunmasının ve 2002'den bu yana seçimleri hep kazanmasının yanısıra yoksulluğu yenmede de daha fazla ilerleme sağladığını vurguladığını kaydetti. Şimşek'in son 9 yılda Türkiye'de GSYH'nın kişi başına 3 katına çıktığını ve Türkiye'nin GSYH'dan araştırma ve geliştirmeye ayırdığı payın, AB'nin 8 ülkesinin ayırdığından daha fazla olduğunu vurguladığı da belirtilen haberde, Bakanın Türkiye'de hiçkimsenin günlük 2,30 doların altında yaşamadığını ve nüfusun yüzde 10'undan azının ise bu rakamın (günde 2,30 doların) iki katı kadar bir parayla yaşadığını söylediği bildirildi. Haberde, Türkiye'deki araba satışlarının da Aralık 2010'da rekor kırarak 150 bine ulaştığı ve Türkiye'nin laik, Müslüman ve demokratik bir ülke olarak muhtemelen başka ülkeler tarafından örnek alınabilecek bir ülke olduğu da vurgulandı.

17 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Şimşek'in Türkiye'nin ihracatının yüzde 20'sinden fazlasını alan Ortadoğu bölgesinde demokrasinin yayılmasını istediğini de yazan gazete, Bakanın Biz istikrarlı, refah dolu ve demokratik bir bölge istiyoruz dediğini de belirtti.

18 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Uğur GÜRSES... Ne umduk ne bulduk Bu kararların yarattığı bulanıklık, belirsizlik de en etkili neden olmalı. Ekonomide alınan kararların mekanik bir kurguda gerçekleşeceğine dair tuhaf bir bakış açısı var. Faizi düşürürsen kur çıkar. Ya da Zorunlu karşılıkları arttırırsan kullanılabilir kredi miktarını azaltırsın. Bu düz algılar, geçmişteki kapalı ekonomiden kalma algılar. Açık piyasa işlemlerinin olmadığı bir merkez bankacılığında; zorunlu karşılıkları arttırmak, bankaların kredi yaratma olanaklarını sınırlıyor, para çarpanını küçültüyordu. Ama çeyrek yüzyılda, merkez bankacılığında açık piyasa işlemleri o kadar baskın hale geldi ki, zorunlu karşılıkları kullanmak hem demode hale geldi hem de etkisiz. İşte size son örnek; Merkez Bankası zorunlu karşılıkları arttırarak kredi miktarındaki artışı yavaşlatmak istedi. Bununla iki şey olacak; birincisi, kredi maliyeti toplamda 42 baz puan arttı. İkincisi de ilave yükümlülük nedeniyle likidite sıkışması ortaya çıkacak. Her banka bilanço tercihine göre sıkışmaya dönük tercihte bulunacak. Türk hamamında soğutma Peki, bankaların kredi yaratma olanağı sınırlanmış olacak mı? Açık piyasa işlemleri kanalından para alabildikleri sürece çok az. Merkez Bankası açık piyasa işlemleriyle bankalara istedikleri kadar para veriyor. Hem de maliyeti 75 baz puan daha düşük bir yerden. Merkez Bankası artan para talebi kadar para verecekse zorunlu karşılıkların kredi hacmini (para çarpanını) sınırlama etkisi çok az olacak. Bir başka mekanik sonuç beklenen alan da kısa vadeli faizlerin indirilmesiyle sıcak para için cazibenin kalmayacağı düşüncesidir. Aralık ayından bu yana gerçekleşen döviz kurundaki artışa bakarak bunun gerçekleştiği, arzu edilen yönde olduğu söylenemez. Yıl sonu nedeniyle pozisyon değişimleri, ABD deki verim eğrisindeki hareket, dünyada enflasyon beklentilerindeki artış, gelişen ülkelerdeki faiz artışlarının da olduğu bir dış konjonktür çok etkili oldu. Tabii bir de ülkemizdeki bu kararların yarattığı bulanıklık, belirsizlik de en etkili neden olmalı. Bu politika bileşiminin sonuçlarından kaygı duyup çıkanlar da var tabii ki. WSJ daki Sıcak Parayı Türk Hamamında Soğutmak başlığı yeterince anlamlı! Sıcak paraya fırsat Yanlış zamandadeneye girişti otoriteler. Politik risk, sıcak paraya karşı önlem alınmaması ama günün birinde sıcak paradaki ani çıkışla ülkedeki ekonomik dengelerin sarsılmasıydı. Geç kalmış kötü bir zamanlama ve politika bileşimi ile buna kalkışıldı. İşte ortaya çıkan bu: Döviz kuru yüzde 6.5 arttı, uzun vadeli faizler 1 puan arttı. İyimser olalım; finansal piyasalardaki bu dalgalanmanın geçici olduğu varsayımını yapalım. Bu durumda, yüzde 6.5 yukarıda olan döviz kuru ve 1 puan yüksek faiz oranı kısa vadede ne getirir? Şunu getirir; ülkeye girmekte geç kalan, yeniden giriş için fırsat bulamayan sıcak para varsa onlara giriş için daha iyi koşulları sağlamış olduk! Ne istiyorduk? Yeni sıcak para gelmesin! Kur artışı ve faiz artışının bir süre daha devam edeceğini düşünen kötümserlerdenseniz, o zaman bırakın yeni gelecekleri, mevcut sıcak paranın uyuzunu kaşımış olmadık mı? Gitmeleri için? Neden çekiniyorduk? Birden çıkıp gitmelerinden! Henüz yolun başındaki soruların yanıtı bile yeterince karmaşık değil mi? Ama yolun sonunda da Biz bu deneye neden giriştik sorusunu soracağımız da çok açık.