SU-MA. 69 th Geological Congress of Turkey. Bildiri Özleri Kitabı Abstracts Book. Geopolitics of Natural Resources. Yurtdışı Çalışmalarımız

Transkript

1 SU-MA 69 th Geological Congress of Turkey SONDAJ İNŞAAT JEOTEKNİK OFİSİ IRAK GÜRCİSTAN AZERBAYCAN RUSYA Jet Grauting Enjeksiyon (Bina, Gölet, Baraj) Maden Sondajları (Her Türlü Zeminde % 90 Karot) Adres : Haydarbey Mah. Barbaros Cad. Hakan Yüzbaşı Apt. No: 3 KAHRAMANMARAŞ Telefax : Web : info@sumajeoteknik.com 69 th Geological Congress of Turkey Yurtdışı Çalışmalarımız Congress Center of MTA April 2016 Geopolitics of Natural Resources Bildiri Özleri Kitabı Abstracts Book Editör / Editor Kaan SAYIT Hatay Sokak No: 21 Kocatepe / Ankara Tel: (0312) Faks: (0312) E-Posta: jmo@jmo.org.tr Web:

2 69 Türkiye Jeoloji Kurultayı MTA Kültür ve Kongre Merkezi Nisan 2016 Congress Center of MTA April 2016 Doğal Kaynakların Jeopolitikası Geopolitics of Natural Resources BİLDİRİ ÖZLERİ KİTABI ABSTRACTS BOOK Editör / Editor Kaan SAYIT

3 Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri Kitabı Ankara: Jeoloji Mühendisleri Odası yayınları, s.: 24 cm (Jeoloji Mühendisleri Odası yayın No: 127) jeoloji kurultayı, yer bilimleri, doğal kaynaklar, enerji, jeopolitika, jeoloji TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI YAYINLARI NO: 127 ISBN: Baskı Afşaroğlu Matbaası Kazım Karabekir Cad. Altuntop İş hanı No:87/7 İskitler/ANKARA Tel:

4 KURULTAY DÜZENLEME KURULU (Organizing Committee) Başkan / President Volkan Ş. EDİGER II. Başkan / Vice President Attila ÇİNER Sekreter / Secretary Muzafer SİYAKO Zühtü BATI Sayman / Treasury Halil İbrahim YİĞİT Sosyal ve Kültürel Etkinlikler / Social and Cultural Activities Ümit UZUNHASANOĞLU Murat AKGÖZ Basın ve Halkla İlişkiler / Public Relations Zeynep Elif YILDIZEL İlhan ULUSOY

5 TMMOB JMO BİLİMSEL VE TEKNİK KURUL Erdin BOZKURT Başkan, Jeoloji Eğitimi / President, Geological Education Alper BABA II. Başkan, Çevre ve Tıbbi Jeoloji / Vice President, Environmental and Medical Geology Bülent ÖZMEN Sekreter, Jeolojik Tehlikeler ve Meslek Etiği / Secretary, Geological Hazards and Professional Ethics Hasan SÖZBİLİR Yapısal Jeoloji ve Tektonik / General Geology and Tectonics Mehmet EKMEKÇİ Hidrojeoloji / Hydrogeology Mehmet Ruhi AKÇIL Sondaj Uygulamaları / Drilling Applications İbrahim AKKUŞ Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular / Geothermal Resources Rahmi NARİN Kömür Jeolojisi / Coal Geology İsmail ABALIOĞLU Petrol Jeolojisi / Petroleum Geology Ayhan KOÇBAY Jeoteknik ve Mühendislik Jeolojisi / Engineering Geology and Geotechnics Mehmet Lütfi SÜZEN Uzaktan Algılama ve CBS / Remote Sensing and GIS Şengül Can GENÇ Mineraloji-Petrografi / Minerology and Petrography Erkan EKMEKÇİ Paleontoloji / Paleontology M. Bahadır ŞAHİN Endüstriyel Hammaddeler / Industrial Raw Materials Özcan DUMANLILAR Metalik Madenler / Metallic Mineral Deposits Nihat BOZDOĞAN Stratigrafi-Sedimantoloji / Stratigraphy - Sedimentology Fuat ŞAROĞLU Jeo-turizm, Jeolojik Miras ve Arkeo-jeoloji / Geo-tourism, Geological Heritage and Archeogeology Nizamettin KAZANCI Deniz, Göl ve Kıyı Jeolojisi / Marine, Lake and Coastal Geology Osman PARLAK Jeokimya / Geochemistry Koray K. YILMAZ İklim Değişiklikleri ve İklimsel Afetler / Climate Change and Climatic Disasters Murat NURLU Doğal Afetler ve Afet Yönetimi / Natural Hazards and Disaster Management

6 69. Türkiye Jeoloji Kurultayı Nisan/April th Geological Congress of Turkey TÜRKİYE SİSMOTEKTONİK HARİTASI Tamer Y. Duman a, Tolga Çan b, Ömer Emre c, F. Tuba Kadirioğlu d, Nilay Başarır Baştürk e, Tuğbay Kılıç d, Selim Arslan a, Selim Özalp a, Recai F. Kartal d, Doğan Kalafat e, Ferdane Karakaya a, Tuba Eroğlu Azak f, Nurcan M. Özel e, Semih Ergintav e, Sinan Akkar e, Yıldız Altınok g, Senem Tekin b, Ayhan Cingöz h, A. İhsan Kurt h a Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, TR Çankaya/Ankara b Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü, TR-01330, Balcalı/ADANA c FugroSial Yerbilimleri, Farabi Sok.No:40/4 Kavaklıdere-Çankaya/Ankara d Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Deprem Dairesi, Çankaya/Ankara e B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Çengelköy/İstanbul f Akdeniz Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Antalya, g İstanbul Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü, Avcılar/İstanbul h Harita Genel Komutanlığı, Jeodezi Dairesi Başkanlığı, TR Dikimevi/Ankara (duman.tamer@gmail.com) ÖZ 20. yüzyılın başlarından itibaren Türkiye de meydana gelen 72 yıkıcı deprem 90 binden fazla can kaybına ve büyük ekonomik zararlara neden olmuştur. Bu afetlerin toplum üzerinde yaratmış olduğu psiko-sosyolojik etki ise çok daha büyük ve ölçülemeyecek boyuttadır. Bu nedenle, Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı nda, deprem kaynaklı kayıp ve zararlarının azaltılmasında gerek duyulan bilgi alt yapısının oluşturulması için bir seri sistematik araştırma başlatılmıştır. Deprem kaynağı fayların yeniden değerlendirilmesinden bunların neden olabilecekleri tehlikenin tanımlanmasına uzanan bu araştırmalardan birisi de, Türkiye Sismotektonik Haritası (TSH) nın hazırlanmasıdır. Bu çalışmada, stratejik plan kapsamında ulusal düzeyde çok katılımlı yaklaşımla hazırlanan TSH tanıtılacaktır. Sismotektonik harita bir bölgede sismojenik yapıların dağılımı, özellikleri ve deprem davranışlarını gösteren belge olarak tanımlanır. TSH de ülke anakarasındaki aktif tektonik yapılar MTA Genel Müdürlüğü tarafından yenilenen Türkiye Diri Fay Haritası temel alınarak tanımlanmıştır. Bu haritadaki diri faylar Kuvaterner döneminde meydana gelen yüzey faylanmalarının jeokronolojik yaşına göre dört sınıfa ayrılarak tanımlanmış ve öznitelik bilgileri ile birlikte CBS ortamında veri tabanına aktarılmıştır. Bu veri tabanına göre Türkiye anakarasında Mw:5,5 ve daha büyük deprem üretebilecek 485 tekil fay veya fay segmenti bulunmaktadır. TSH de gereken deprem bilgi altlığı için o K enlem ve o D boylamları arasında aletsel ve tarihsel dönem katalogları yeniden eksiksiz ve homojen olarak hazırlanmıştır. Aletsel dönem kataloğu büyüklüğü 4,0 ve üzeri olan deprem içermektedir öncesi yaklaşık 4 bin yıllık zaman aralığına karşılık gelen tarihsel deprem kataloğunda ise şiddeti VI ve daha büyük olan deprem tanımlanmıştır. Kabuk kalınlığı ve ana faylardaki kayma hızları mevcut literatür bilgisinden değerlendirilerek TSH üzerinde gösterilmiştir. Türkiye anakarasında 33,6-44,9 km arasında değişen kabuk kalınlığı kenet kuşaklarında göreli olarak artmaktadır. Ana fay sistemlerinin yıllık kayma hızları GPS, jeolojik ve jeomorfolojik veri veya ölçütlere dayalı olarak tanımlanmıştır. TSH ve ilgili veri tabanı deprem tehlike analizlerinde diri fay, deprem aktivitesi ve sismik zon bilgilerinin mekânsal sorgulanarak olası bir depremde beklenir yer hareketinin büyüklüğü ve karakteristiğinin tahmin edilebilmesinde katkı sağlayacaktır. Ayrıca yenilenen Türkiye Deprem Tehlike Haritasına da temel alt yapı oluşturmuştur. Anahtar Kelimeler: Deprem tehlikesi, deprem katalogu, diri fay, kabuk kalınlığı 442

7 69. Türkiye Jeoloji Kurultayı Nisan/April th Geological Congress of Turkey SEISMOTECTONIC MAP OF TURKEY Tamer Y. Duman a, Tolga Çan b, Ömer Emre c, F. Tuba Kadirioğlu d, Nilay Başarır Baştürk e, Tuğbay Kılıç d, Selim Arslan a, Selim Özalp a, Recai F. Kartal d, Doğan Kalafat e, Ferdane Karakaya a, Tuba Eroğlu Azak f, Nurcan M. Özel e, Semih Ergintav e, Sinan Akkar e, Yıldız Altınok g, Senem Tekin b, Ayhan Cingöz h, A. İhsan Kurt h a Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, TR Çankaya/Ankara b Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü, TR-01330, Balcalı/ADANA c FugroSial Yerbilimleri, Farabi Sok.No:40/4 Kavaklıdere-Çankaya/Ankara d Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Deprem Dairesi, Çankaya/Ankara e B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Çengelköy/İstanbul f Akdeniz Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Antalya, g İstanbul Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü, Avcılar/İstanbul h Harita Genel Komutanlığı, Jeodezi Dairesi Başkanlığı, TR Dikimevi/Ankara (duman.tamer@gmail.com) ABSTRACT From the beginning of the 20th century, 72 devastating earthquakes culminated more than 90 thousand casualties and considerable economic losses in Turkey. Additionally, the scale of the social disruption inflicted upon nation is enduring and far larger than the others. In order to reduce the future losses of earthquakes, a series of systematic projects have been initiated by updating and evaluating the new approaches under the framework of the National Earthquake Strategy and Action Plan. The plan embraces several steps from reassessment of the earthquake fault sources to the earthquake hazard assessment including also seismotectonic mapping. A seismotectonic map presents the spatial distribution and the characteristics of the seismogenic sources within a particular region. In this study, the Seismotectonic Map of Turkey will be introduced that was prepared by the broad participation of a multidisciplinary team. The active tectonic structures, during the preparation of the Seismotectonic Map of Turkey, were determined considering the Active Fault Map of Turkey that was recently updated by General Directorate of Mineral Research and Exploration. The active faults in the map were identified into four classes according to the geochronological age of the last surface rupture during the Quaternary period and stored in GIS data base with relevant attribute values. In this context, 485 single fault or fault segments that have potential to produce earthquake of magnitude larger than 5.5, were delimited in the Turkish mainland. The instrumental and historical earthquake catalogues were compiled and uniformed between the N latitudes and E longitudes in this study. The instrumental earthquake catalogue comprises earthquakes with magnitude greater than 4.0. Historical earthquake catalogue, corresponding almost years period earlier than 1900, consists of earthquakes with intensity of VI and over. The slip rates on the main faults and the crustal thicknesses were also depicted on the Seismotectonic Map of Turkey mainly using the available literature data. The crustal thicknesses that increase gradually along the suture zones vary between 33.6 and 44.9 km in the Turkish mainland. The annual slip rates of the main fault systems were determined based on geological, geomorphic measures and GPS data. The database of Seismotectonic Map of Turkey has been provide important contribution for the spatial querying between the active fault, seismogenic zones and earthquake activities during the seismic hazard map of Turkey that is also carrying out at present. Keywords: Earthquake hazard, Earthquake catalogues, Active fault, Crustal thickness 443