Kemaliye ve Çevresinin Sucul Canlılar Açısından Değerlendirilmesi. Özet. Evaluation of the Aquatic Organisms of Kemaliye and its Environs Abstract

Transkript

1 Kemaliye ve Çevresinin Sucul Canlılar Açısından Değerlendirilmesi Aydın Akbulut*, Ali Demirsoy**, Nuray Akbulut**, Naime Arslan***, Mustafa Erkan Özgür****, Mustafa Darılmaz* * Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Beşevler/Ankara **Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Beytepe/Ankara *** Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Meşelik/Eskişehir **** Erzincan Üniversitesi, Hacı Ali Akın Meslek Yüksekokulu Su Ürünleri Programı, Kemaliye/Erzincan akbuluta@gazi.edu.tr Özet Kemaliye ve yakın çevresi su kaynakları açısından oldukça zengin bir bölgedir. Çalışmada, bu su kaynaklarında yaşayan sucul canlılar incelenmiştir. Karasu nehri ve bu nehre akan kollar üzerinde sucul sistemi oluşturan canlı gruplarını incelemek amacıyla 2 yıl boyuca düzenli olarak 15 istasyondan örneklemeler yapılmıştır. Bu amaçla, tatlısu algleri, zooplanktonik organizmalar, zooplanktonik organizmalar ve balıklara ilişkin örnekler toplanarak laboratuara getirilmiş ve teşhisleri yapılmıştır. Bu değerlendirmeler sonucunda, alglerden 175 takson, zooplanktonik organizmalardan 25 takson, bentik organizmalardan 118 takson ve balıklardan ise 18 takson teşhis edilmiştir. Sucul biyolojik çeşitliliğinin belirlenmesi ile su kaynaklarının ileriye yönelik planlaması ve ekonomik kullanımı açısından çok önemli verilerin toplandığı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Kemaliye, sucul biota, sistematik Evaluation of the Aquatic Organisms of Kemaliye and its Environs Abstract Kemaliye and its surrounding environs are very rich in water sources. In this study, aquatic organisms living within these systems were investigated. To investigate the aquatic organisms of Karasu and its branches (tributaries), samples were taken from 15 different stations for 2 years. With this aim, aquatic organisms (freshwater algae, zoplanktonic organisms, benthic organisms and fishes) were collected at the different sites. At the end of the identification, 175 taxa belonging to algae, 25 taxa to zooplanktonic organisms, 118 to benthic organisms and 18 taxa belonging to fishes were identified. It is hoped that very important data were collected that would aid in the planning of the water resources in the future for economic usage of the aquatic systems with the identification of these organisms Key Words: Kemaliye, aquatic biota, systematic

2 Giriş Sulak alanlar, sahip oldukları özellikleri ve içerlerinde barındırdıkları canlı türlerinin zenginliği yönünden ekolojik açıdan büyük bir öneme sahiptirler. Faunistik, floristik, ekolojik ve ekonomik yönden çok önemli olan bu alanlar, tropikal ormanlardan sonra yeryüzündeki organik madde ve oksijen üretiminin en yüksek olduğu yerlerdir. Ayrıca bu bölgeler yeraltı sularını da içeren bir depo işlevi gördüğünden, sulama ve içme suyu sağlama açısından da ayrı bir önem taşırlar. Türkiye sahip olduğu çok farklı topografik yapısı ve farklı ekolojik zenginliği ile çok zengin bir tür çeşitliliği barındırmaktadır. Sahip olduğumuz sulakalan çeşitliliği de sucul canlılar açısından bir zenginlik kaynağıdır. Sulakalanların çeşitliliği, bu ortamlardaki türlerin de çeşitlenmesine ve karmaşık ekolojik ilişkilerin şekillenmesine kaynak oluşturmaktadır. Karasal ekosistem içerisindeki tatlısu, acısu ve tuzlu su ekosistemlerini, birbirlerine yakın alanlarda hatta aynı havza içerisinde görmek mümkündür..erzurum ili sınırlarından doğan ve birçok yan kolun karışması ile Fırat nehrinin en önemli kollarından birisini oluşturan Karasu nehrinin Kemaliye ilçesi sınırlarındaki sucul canlıları araştırılmıştır (Harita). Keban barajının yapımından önce ilçe sınırlarında hızlı ve akıntılı bir şekilde akan Karasu nehri, barajdan sonra su seviyesinin yükselmesine bağlı olarak yavaş akan ve durgusu özelliği kazanmıştır. Bu durum bölgedeki sucul canlılar üzerinde önemli etkilere neden olmuştur. Bu nedenle, bölgenin sucul canlıları belirlenerek, önceki yıllardaki çalışmalar ile karşılaştırma imkanı amaçlanmıştır. Kemaliye yukarı Fırat havzasında yer alan ve Karasu nehri kenarında bulunan bir yerleşim alanıdır. Sahip olduğu hidrojeolojik özelliklerinden dolayı Kemaliye ve çevresindeki su kaynakları oldukça fazladır. Çevresindeki durgun ve akıntılı su sistemleri, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin farklılığı gibi bir çok etken, bu ortamlardaki sucul canlıların çeşitliliğinde önemli rol oynamaktadır. Balıklar dışındaki sucul sistemin canlılarına ilişkin veriler bölge için yeni bulgular olarak değerlendirilmelidir. Harita: Kemaliye ve yakın çevresi Bir sulak alan sistemi algler (fitoplanktonik organizmalar), zooplanktonik organizmalar, bentik canlılar ve balıklar olmak üzere dinamik bir besin zinciri ağına sahiptir. Bu besin zincirinin tüm öğeleri ile sağlıklı bir yapıya sahip olduğu görülmektedir (Şekil 1). Ancak bazı dönemlerde besin zincirinin, özellikle birinci halkasını oluşturan fitoplanktonik organizmaların dengesinde bir bozulma olabilmektedir. Besin tuzları ve sıcaklıktaki artışlar fitoplanktonik organizmaların patlama düzeyinde artışlarına sebep olmaktadır. Bu dönemde suyun fiziksel yapısı ve canlı kompozisyonu da değişmektedir. Bahar aylarında artış yapan fitoplanktonik canlılar, zooplanktonik organizmalar tarafından tüketilmeye başlanır ve zooplankton populasyonunda artış meydana gelmektedir. Yaz

3 aylarında planktonik organizmaların populasyon yoğunluğu oldukça fazla artmaktadır. Buna bağlı olarak balık türleri de, her iki canlı grubu ile beslendiklerinden dolayı, üreme dönemlerinde kendileri için yeterli besin bulabilmektedir. Şekil 1. Sucul Sisteminin Temel Bileşenleri ve Besin Zinciri Ağı Materyal ve Metot Tüm sucul canlılara ilişkin olarak, Kemaliye ve çevresinde belirlenen 16 istasyondan, Mayıs 2005 ve Eylül 2007 tarihleri arasında örneklemeler yapılmıştır. Bu örneklemelerde, çeşitli koşullara bağlı olarak (istasyonun kurumuş olması, hava ve ulaşım koşullarının uygun olmaması gibi) tüm istasyonlardan örnek alınması mümkün olamamıştır. Çalışma kapsamında, algler, zooplanktonik organizmalar, bentik organizmalar ve balıklara ilişkin örnekleme yöntemleri aşağıda verilmiştir. Tatlısu alglerinin örneklemeleri Plankton örnekleri, 33 m por çapındaki fitoplankton kepçesiyle baraj göllerinde orta kısımdan kayıkla çekilerek, çaylar ve nehirde ise kıyıdan alınmıştır. Epipelik alg örnekleri için 0,7 0,8 cm çaplarında ve cm boyunda cam borularla sediman üzerinden ışınsal yönlerde taramalar yapılmıştır. Bağlı yaşayan alg örnekleri, her istasyondan su içinde bulunan taşlar ve canlı bitki veya suya düşen bitki parçaları üzerinden kazınarak alınmıştır. Alınan bütün örnekler, plastik kavanozlarda %4 lük formaldehit içerisinde saklanmaktadır. Türlerin teşhis işlemlerinde aşağıda belirtilen literatürler kullanılmıştır; Krammer and Lange-Bertalot, 1986; 1988; 1991a; 1991b; Bold and Wynne, 1985; Czernecki and Blinn, 1978; Foged, 1981; 1982; 1985; Germain 1981; Hustedt, 1930; Prescott, 1982; Patrick and Reimer, 1966; Sreenivasa and Duthie, 1973; Van Heurck, 1962; Cox, 1996; Huber Pestalozzi, 1938; 1941; 1955; 1961; 1968; 1982; Komarek, Zooplanktonik Organizmalar Zooplanktonik organizmaların örnekleme yöntemi daha önceden anlatılan planktonik alglerin örneklemeleri ile aynıdır. Bu canlılar için de plankton ağları kullanılmaktadır. Zooplanktonik organizmalar için kullanılan plankton ağlarının çeşidi daha fazla olup, por çapları da çalışılan canlı grubuna yönelik olarak farklılıklar göstermektedir. Rotifera grubu diğerlerine göre daha küçük boyutlarda olduğu için bu canlılar için daha küçük por çapına sahip bezler kullanılmıştır. Rotifera türlerinin tanısında Hutchinson

4 (1967); Pejler (1962); Kuttikova (1970); Kolisko (1974); Koste (1978a; 1978b) Ridder (1981) kaynaklarından yararlanılmıştır. Cladocera ve Copepoda için Kiefer (1978)'in referansı kullanılmıştır. Ayrıca tespit edilen türlerin yayılış alanları da Illies (1978)'e göre kontrol edilmiştir. Bentik Organizmalar Kemaliye ve çevresi zoobentik çeşitliliğinin belirlenmesi amacıyla Temmuz Kasım 2007 tarihleri arasında 22 istasyondan taban örnekleri, el kepçesi ve Ekman dredge yardımıyla toplanmıştır. Örneklerin toplanması sırasında bir kenarı 15 cm, toplam yüzeyi 225 cm 2 olan Hidro Lab marka kepçe kullanılmıştır. Toplanan taban örnekleri bir kaba konulmuş ve daha sonra yukarıdan aşağıya doğru en iri ölçüden, en küçük ölçüye kadar sıralanmış, 3 lü (mesh aralıkları; 18, 60, 100) elek sisteminden geçirilerek elekte kalan örneklerin tamamı alınarak, %4 lük formolle fikse edilmiştir. Örnekler laboratuar koşullarında binoküler mikroskop altında, içinde bulunduğu birikintiden ayrılarak, bentozu oluşturan her bir grup mümkün olan taxonomik seviyeye kadar (takım-familya) ayrılarak, % 70 lik alkole alınmıştır. Elde edilen gruplar içinde sadece Oligochaeta, Ephemeroptera, Chironomidae ve Tabanidae bireylerinin teşhisleri yapılmıştır. Örneklerin daimi veya geçici preparasyonları hazırlanarak, mümkün olan seviyeye kadar teşhisleri yapılmıştır. Geçici preparasyonlar 1/5 oranında gliserin-su karışımı ile, daimi preparatlar ise polivinil laktofenol ile hazırlanmıştır. Araştırma alanının Sucul Coleoptera faunasının belirlenmesi için doğal göller, akarsular, dereler, çeşmeler, kaynak sularının ve yağmur sularının oluşturduğu su birikintileri incelenmiştir. Bu alanlardan toplama yapılırken gözenek çapı 1 mm olan kepçe, elek, süzgeç ve diğer sucul toplama teknikleri kullanılmıştır. Yakalanan örnekler, içinde %70 lik alkol bulunan öldürme şişelerinde öldürülerek laboratuara getirilmiştir. Örneklere ait habitat, toplama tarihi, örneğin toplandığı yer vb. bilgiler arazi defterine not edilmiştir. Örneklerin teşhisinde dış morfoloji ve genital kullanılmıştır. Laboratuara getirilen örnekler uygun böcek iğneleriyle iğnelenerek standart müze materyali şeklinde hazırlanmış, kurutulmuş ve etiketlenmiştir. Örneklerin teşhisinde; Oligochaeta için; Brinkhurst (1971), Brinkhurst ve Jamieson (1971), Brinkhurst ve Wetzel (1984), Kathman ve Brinkhurst (1998), Milligan (1997), Sperber (1948, 1950), Timm (1999) den; Ephemeroptera nimfleri için Grandi (1960), Müller-Liebenau (1969), Malzacher (1984, 1986), Keffermüller and Sova (1984), Zurwerra et al. (1986), Elliot et al. (1988), Harker (1989), Sauter (1992), Bauernfeind (1994, 1995,1997) den; Chironomidae için Şahin, 1991, Cranston, 1982, Epler,1995 ve 1999, Hirvenoja, 1973, Chernovskii, 1949, Fittkau ve Roback, 1983 yararlanılmıştır. Balıklar Tekne ile, Karasu nehrinden değişik gözenek büyüklüklerine sahip fanyalı ve galsama ağları ile serpme ağları kullanılmıştır. Ağlar 2 gün atıldığı yerde bekletilmiş ve ikinci günün sabahında toplanmıştır. Bununla birlikte bölgedeki çaylardan elektro-şoker (Honda EU 10i) yardımıyla da balık örnekleri toplanmıştır. Örnekler E.Ü. Kemaliye Hacı Ali Akın M.Y.O. Su Ürünleri Araştırma ve Uygulama Merkezine getirilerek teşhisleri yapılmıştır. Yakalanan bireyler % 4 lük formol içinde bir gün bekletilmiş ve daha sonra temiz su ile yıkanarak alkole alınmıştır. Bulgular Kemaliye ve çevresinde yer alan sulakalanlar ekolojik olarak farklı özellikler içermektedir. Karasu nehri üzerinde kurulmuş olan Keban barajı nın kuyruk suyunda bulunması ve yüksek kesimlerdeki dağ gölleri ile Karasu ya akan dereler farklı ekolojik sistemleri barındırmaktadır. Bu farklı ekolojik habitatlara sahip olan sulakalanların tür kompozisyonları arasında da önemli farklılık görülmüştür. Örnekleme yapılan tüm alanlarda 6 ayrı sınıfa bağlı toplam 174 alg taksonu teşhis edilmiştir. Bunlardan 100 ü Bacillariophycea, 29 u Cyanophycea, 33 ü Chlorophycea, 1 i Chrysophyceae, 7 si Euglenophycea ve 4 ü de Pyrrophycea sınıflarına aittir. Bacillariophyceae sınıfına bağlı Pennales ve Centrales takımlarına ait toplam 8 familya ya bağlı 29 cins ve 100 tür kaydedilmiştir. Bu familyaların 6'sı Pennales takımına, ikisi Centrales takımına

5 bağlıdır. Bu çalışmada, Pennales takımına bağlı 92 takson, Centrales takımına bağlı 8 tür kaydedilmiştir. Cyanophycea sınıfına bağlı iki ordoya ait 29 takson teşhis edilmiştir. Bunlardan Chroococcales ordosuna bağlı 7 takson teşhis edilirken Hormogonales ordosuna bağlı 22 takson bulunmuştur. Chlorophycea sınıfı 9 ordoya bağlı 33 takson ile temsil edilmiştir. Bu ordolardan 11 taskon Chlorococcales e ordosu ön sırada bulunurken Zygnematales ordosu 8, Desmidiales ordosu ise 6 takson ile arkadan gelmektedir. Chrysophyceae sınıfına ait tek bir tür teşhis edilmiştir. Bu tür Chrysomonodales ordosuna ait olan Dinobryon sertularia dır. Euglenophycea sınıfı Euglenales ordosuna ait 7 takson teşhisi gerçekleştirmektedir. Pyrrophycea sınıfı Peridiniales ordosuna bağlı olan 4 taksonun teşhisi yapılmıştır. Zooplanktonik organizmaların önemli bir grubunu oluşturan Cladocera ve Copepoda, oldukça küçük, çoğunlukla mikroskobik hayvanların oluşturduğu gruplardır. Cladocera takımına ait türlerin büyük bir çoğunluğu tatlısularda yayılış göstermektedir. Tatlısularda yaşayan türler genellikle planktonik olup göllerin limnetik ve akarsuların durgun bölgelerinde bulunurlar. Zooplanktonik organizmaların bir diğer grubu ise Rotifera'dır. Rotifera'ya ait bireylerde oldukça küçük, mikroskobik canlılardır. Büyük bir çoğunluğu tatlısularda yayılış göstermektedir. Denizel tür sayısı tatlısulara göre daha azdır. Gölcüklerde, küçük su birikintilerinde, acısu ortamlarında ve tuzlusularda yaşayan türleri de mevcuttur. Türlerin büyük bir kısmı planktonik olup, göllerin limnetik ve littoral bölgelerinde yaşarken bir kısmı da dip kesimlerde sesil olarak yayılış gösterirler. Tatlısu sistemlerinin su kalitesini saptamada, Rotifera türlerinin indikatör olarak kullanılmaları, sucul ekosistemlerde birçok omurgasız ve omurgalı canlının besinlerini oluşturmaları nedeniyle önem taşımaktadırlar. Kemaliye ve Çevresinde yapılan örneklemelere göre teşhis edilen zooplanktonik organizmalar içerisinde Rotifera grubuna bağlı 22 takson teşhis edilirken, Cladocera ve Copepoda takımlarına ait 2 şer takson teşhis edilmiştir. Teşhis edilen örneklerin büyük bir kısmı durgun su kütlelerinden alınan örneklerden çıkmıştır. Çünkü bu canlılar akıntı hızına karşı koyamamakta ve hızlı akıntılı ortamlarda yaşayamamaktadırlar. Ancak bu gruptan Rotifera üyeleri taşların altında bağlı olarak yaşayabildiklerinden dolayı zaman zaman akıntı ortamlarda da bulunabilmektedirler. Ancak Rotifera üyeleri durgun ortamlarda da tür ve populasyon açısından baskın olabilmektedirler. Kemaliye ve çevresindeki değişik lotik sistemlerden toplanan taban örneklerinin incelenmesi sonucunda 29 taksona ait toplam adet birey sayılmış, bunlardan Oligochaeta, Ephemeroptera, Chironomidae ve Tabanidae bireylerinin teşhisleri yapılmıştır. Çalışma alanındaki bu gruplara ait toplam 56 takson teşhis edilmiştir. Bunlar içerisinde en baskın grup Chironomidae familyası üyeleri olmuştur. Araştırma alanından Coleoptera takımından 9 sucul familyaya ait 62 tür tespit edilmiştir. Taksonların tamamı araştırma alanından ilk kez kaydedilmiştir. Kemaliye ilçesi sınırlarındaki sulakalanlarda toplam 16 balık taksonu yakalanarak teşhis edilmiştir. Bunların 12 si Cyprinidae, 2 si Salmonidae, 1 i Cobitidae ve 1 i de Mastocembellidae familyalarına bağlıdırlar. Teşhis edilen örneklerden Barbus tauricus türü ve bunun alttürleri uluslar arası Bern Sözleşmesinin EK III listesinde yer alıp, korunması gereken türler arasındadır. Bu tür aynı zamanda Avrupa kırmızı listesine göre düşük riskli türler (LR) kategorisindedir. Bununla birlikte Avrupa kırmızı listesine göre, Cyprinus carpio ve Salmo trutta macrostigma taksonları da DD olarak tanımlanan veri eksik kategorisindedir. Kemaliye de belirlenen balık türlerinden Oncorrhynchus mykiss ekzotik tür tanımlaması içine girip Türkiye nin doğal türü olmayan bir kültür balığıdır. Yakalanan balıkların 10 nu ekonomik olarak kullanılabilecek özellikte balık türleridir. Yörede balıkçılık faaliyetleri söz konusu olmakla birlikte yoğun olarak yapılmamaktadır. 4. Sonuç Kemaliye nin üst havzasında bulunan Erzincan ve Erzurum illerinin evsel ve endüstriyel kirlilik kaynakları, sucul türlerin mevcudiyetlerini ve yoğunluklarını önemli oranda tehdit etmektedir. Bunun yanı sıra Divriği Demir Çelik İşletmeleri de Çatlı Suyu aracılığı ile Karasu nun sucul canlılarını olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle nesli tehdit altında bulunan Barbus esocinus türünün yumurtlama alanı olarak kullandığı sınırlı alanlardan birisi de Kemaliye ve çevresidir. Bu tür gibi birçok balık türünün, kirlilik ve habitat bozulmalarının bir sonucu olarak, populasyon yoğunluklarında önceki yıllara oranla önemli bir azalma olduğu mevcut bulgularımızla desteklenmektedir. Bunun yanı sıra sucul sistemin temel bileşenleri olan algler bu kirlilik kaynaklarına karşı çok hassas olup, besin zincirinin diğer canlıları üzerinde önemli olumsuzluklar ortaya çıkmaya başlamıştır.

6 Tablo: Kemaliye ve Çevresindeki Sucul canlı Türlerinin Sayısal Değerleri Algler 174 Zooplanktonik Organizmalar 26 Bentik 0rganizmalar 118 Balıklar 16 TOPLAM 334 Karasu nehri üzerinde yapılan kirlilik analizleri ortamın oldukça kirli olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra alglerde kirlilik indikatörü olarak kullanırlar. Cyanophyceae dan Anabaena ve Merismopedia gibi cinsler Karasu da yüksek yoğunluklarda bulunmuşlardır. Zooplanktonik organizmalardan Rotifera ya bağlı kirli su indikatörü türler Karasu nehrinde bulunmuştur. Yine bentik organizmalardan Oligochaeta ve Chironomidae cinslerinin yüksek yoğunluklarda gözlenmesi bu kirliliğin biyolojik canlılar üzerindeki etkisini ortaya koyması açısından önemlidir. Balıklardan hızlı akıntılı ve bol oksijeni seven Glyptothorax sp. gibi türlerin yerine durgun su sistemlerinde ve oksijene toleransı yüksek Cyprinidae familyası türlerinin fazlaca bulunması Karasu nehri açısından gözlenen biyolojik değişimlerdir. Keban barajı yapımından önce Kemaliye de hızlı akıntılı ortamlarda yaşayan Glyptothorax sp. bireylerinden yakalanamamıştır. Çünkü bu tür için uygun yaşam alanı olmadığından bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştır. Bunun gibi Cobitidae türleride durgun ve yavaş akan Karasu nehrinde uygun yaşam ortamları bulamamaktadır. Kemaliye ve çevresinde Karasu nehrine akan nehir sularından elde edilen biyolojik veriler, bu suların daha temiz ve biyolojik yaşam açısından çok uygun habitat ortamlarına sahip olduklarını göstermektedir. Nitekim algler içerisinde temiz su indikatörü olan diatom türlerinin büyük bir yüzde ile bu ortamlarda temsil edildikleri görülmektedir. Aynı şekilde bentik canlılardan temiz su indikatörü olarak kabul edilen Odonata, Ephemeroptera ve Trichopteraya bağlı türlerin populasyon yoğunlukları bu küçük derelerde oldukça fazla gözlenmiştir. Balıklardan dağ alası olarak bilinen Salmo trutta macrostigma nın Karasu ya akan bir çok derede yüksek populasyonlarda bulunduğu gözlenmiştir. Keban barajı yapımından önce, Kemaliye den geçen karasu nehri hızlı akıntılı, dip yapısı büyük kaya parçaları ve irili ufaklı taş ve çakıllarla kaplı bir zemine sahipti. Baraj yapımından sonra su seviyesi yükselmiş, akıntı hızı oldukça yavaşlayarak derinliği artmıştır. Bu durum nehir tarafından getirilen sedimanın, yavaşlayan su kütlesi içerisinde askıda kalmasını önleyerek dibe çökmesine neden olmuştur. Geçen zaman içerisinde biriken sedimen Kemaliye yakınlarında balçık ve çamurdan oluşan bir dip yapısının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Nehir yapısındaki bu değişim, habitat yapısının da tamamen değişmesine neden olmuştur. Önceki yıllarda hızlı akıntılı ve sert zeminlerde yaşayan canlı türleri, durgun akan ve balçık görünümündeki bataklık dip yapısında yaşayamaz hale gelmiştir. Bu sucul canlılar açısından önemli bir habitat değişimidir. Su ekosistemindeki besin zincirinin tüm bileşenleri bu değişimden etkilenmişlerdir. Önceki yıllarda Karasu nehrinde yaşayan bir çok canlı türü yaşamlarını sürdürebilmek için ya yan kollara geçmek zorunda kalmışlar ya da ortadan kalkmışlardır. Kemaliye çevresinde Karasu Nehrinin habitat yapısındaki bu değişim, aslında insan eli ile oluşturulan yapıların sistemdeki etkilerinin görülmesi açısından çok güzel bir örnek niteliğindedir. Genel anlamı ile Kemaliye ve çevresindeki sucul canlılar yüksek bir çeşitlilik ve yoğunluğa sahiptir. İncelenen dört temel canlı grubuna ilişkin elde edilen bulgular, balıkla dışında, bölge için yenidir. Özellikle su kalitesi ve biyolojik canlı tür ve yoğunluğu açısından Karasu nehrinin önemli derecede tehdit altında olduğu, diğer örnekleme istasyonlarının ise temiz ve korunmuş habitatlar sınıfında bulunduğunu söylemek mümkündür. Kaynaklar

7 Bauernfeind, E., Bestimmungsschl.ssel die.sterreichischen Eintagsfliegen (Insecta: Ephemeroptera). Teil 1, Wasser und Abwasser, (1994), 4/94, Pp: 92. Bauernfeind, E., Bestimmungsschl.ssel die.sterreichischen Eintagsfliegen (Insecta: Ephemeroptera). Teil 2, Wasser und Abwasser, (1995), 5/94, Pp: 96. Bauernfeind, E., Discriminating characters in Central European species of Ecdyonurus Eaton. Ephemeroptera and Plecoptera: Biology-Ecology-Systematics, Landolt, P., and Sartori, M., (Eds.), 1997, Pp: Bold, H.C., Wynne, M.J., 1985, Introduction to the Algae, Structure and Reproduction, Second Ed., 720 pp., New Jersey Brinkhurst, R. O., A Guide for the Identification of British Aquatic Oligochaeta, Freshwater Bio. Ass. Sci. Pub, No:22, (1971), Pp:55. Brinkhurst, R. O., Jamieson, B.G.M., Aquatic Oligochaeta of the World, Univ. of Toronto, (1971), Pp:860. Brinkhurst, R. O., Wetzel, M. J., Aquatic Oligochaeta of the World: Supplement, A Catalogue Of New Freshwater Species, Descriptions and Revisions, No:44, Canadian Technical Report of Hydrography and Ocean Sciences, Canada, (1984), Pp:101. Chernovskii, A. A., Identification of Larvae of The Midge Family Tendipedidae, Trans. From. Russian by. Natl. Lending Library for Sci. Techol. Boston. (1949), Pp:300. Cox, E.J., 1996, Identification of Freshwater Diatoms From Live Material, Chapman and Hall, 158 pp., London Cranston, P.S., A Key to The Larvae of The British Orthocladiinae (Chironomidae). Freshwater Biological Association Scientific Publication No.45, (1982), Pp: 152. Czernecki. D. B. and Blinn, D. W., 1978, Diatoms of Colarado River, J. Cramer, 181 p. Germany. Elliot, J. M., Humpesch, U. M and Macan, T. T., Larvae of the British Ephemeroptera: A key with ecological notes, Freshwater Biological Association. 49: London, (1988), Pp: 145. Epler, J. H., An Introduction to the Taxonomy and Identification of Larval Chironomidae. Workbook prepared for North American Benthological Society Technical Workshop on Larval Midge Taxonomy, Duluth, MN. (1999), Pp: 53. Epler, J.H., Identification Manual for the Larval Chironomidae (Diptera) of Florida. State of Florida Department of Environmental Protection Division of Water Facilities Tallahassee. (1995), Pp: 110. Fittkau, E.J. and Roback, S, S. The larvae of Tanypodinae (Diptera: Chironomidae) of the Holarctic region- Keys and diagnoses, Ent. Scand. Suppl.19, (1983), Pp: Foged, N., 1981, Diyatoms in Alaska, J. Cramer, 310 p., Germany. Foged, N., 1982, Diyatoms in Bornholm, Denmark, J. Cramer, 174 p., Germany. Foged, N., 1985, Diyatoms in Samos, a Greek Islands in the Aegean, Diatoms in Kos and Kalymnos, two Greek Islands in the Aegean, J. Cramer, 105 pp., Germany Germain, H., 1981, Flora Des Diyatomés, Diatomophycées, 441 p., Paris. Grandi, M., Ephemeroidea. Fauna de Italia 3: (1960), Pp: 474. Harker, J., Mayflies. NaturalistÕs Handbook 13, Richmond Publishing Co. Ltd., (1989), Pp: 56. Hirvenoja, M., Revision der Gattung Cricotopus von der Wulp und ihrer Verwandten (Diptera, Chr) Ann. Zool. Fennici, 10, (1973). Pp: Huber Pestalozzi G (1938). Das Phytoplankton des Süswassers, 1. Teil, Cyanophyceae. Stuttgart: E. Schweizerbart'sche Verlagsbuehhandlung. Huber Pestalozzi G (1941). Das Phytoplankton des Süswassers, 2. Teil, 1. Hälfte, Chrysophyceen. Stuttgart: E. Schweizerbart'sche Verlagsbuehhandlung. Huber Pestalozzi G (1955). Das Phytoplankton des Süswassers, 4. Teil, Euglenophyceen. Stuttgart: E. Schweizerbart'sche Verlagsbuehhandlung. Huber Pestalozzi G (1961). Das Phytoplankton des Süswassers, 5. Teil, Chrysophyceae (Ordung:Volvocales). Stuttgart: E. Schweizerbart'sche Verlagsbuehhandlung. Huber Pestalozzi G (1968). Das Phytoplankton des Süsswassers, 3. Teil, Cryptophyceae, Chloromonadophyceae, Dinophyceae. Stuttgart: E. Schweizerbart'sche Verlagsbuehhandlung. Huber Pestalozzi G (1982). Das Phytoplankton des Süswassers, 8. Teil, 1. Hälfte, Conjugatophyceae (Zynematales und Desmidiales). Stuttgart: E. Schweizerbart'sche Verlagsbuehhandlung. Hustedt, 1930, Die Süswasser-Flora Mitteleuropas, 466 pp. Jena Hutchinson, G.E., 1967, A Tereatise on Limnology, Department of Yale University, 1115 P. Kathman, R.D., Brınkhurst, R.O., Guide to The Freshwater Oligochaetes of North America, Aquatic Resources Center, Tennessee, USA, (1998). Pp: 264.

8 Keffermüller, M., and Sova, R., Survey of Central European species of the genera Centroptilum Eaton and Pseudocentroptilum Bogoescu (Ephemeroptera, Baetidae). Polskie Pismo Entomologiczne 54: , (1984). Kiefer, F. (1955). Freilebende Ruderfusskrebse (Crustacea, Copepoda) aus Türkischen Binnengewasser. II. Cyclopoida und Harpacticoida. İ.Ü.F.F. Hidrobiyoloji Araşt. Enst. Yayınları, Seri B, II (4): Kolisko, R., (1974): Plankton rotifers biology and taxonomy. Biological Station Lunz of Austrian Academy of Science, Stuttgart. Komárek J (1983). Das Phytoplankton des Süswassers, 7. Teil, 1. Hälfte, Chlorophyceae (Ordung: Chlorococcales). Stuttgart: E. Schweizerbart'sche Verlagsbuehhandlung. Koste, W., 1978a, Die Radetiere Mitteleuropas 1. texband Berlin Stutgart 670 P. Koste, W., 1978b, Die Radertiere Mitteleuropas II. Tafelband Berlin Stutgart, 235 P. Krammer, K., Lange-Bertalot, H., 1986, Sußwasserflora von Mitteleuropa, Bacillariophyceae, Band 2/1, 1. Teil: Naviculaceae, Gustav Fischer Verlag, 876 pp., Stuttgart Krammer, K., Lange-Bertalot, H., 1988, Sußwasserflora von Mitteleuropa, Bacillariophyceae, Band 2/2, 2. Teil: Bacillariaceae. Epithemiaceae, Surirellaceae, Gustav Fischer Verlag, 584 pp., Stuttgart Krammer, K., Lange-Bertalot, H., 1991a, Sußwasserflora von Mitteleuropa, Bacillariophyceae, Band 2/3, 3. Teil: Centrales, Fragilariaceae, Gustav Fischer Verlag, 576 pp., Stuttgart Krammer, K., Lange-Bertalot, H., 1991b, Sußwasserflora von Mitteleuropa, Bacillariophyceae, Band 2/4, 4. Teil: Achnanthaceae, Kritische Ergänzungen zu Navicula (Lineolatae) und Gomphonema Gesamtliteraturverzeichnis, Gustav Fischer Verlag, 436 pp., Stuttgart Kuttikova, A., 1970, Rotatoria (The Rotifer fauna of SSCB), 670 P. Malzacher, M., Diagnostik, Verbreitung und Biologie der europaischen Caenis- Arten (Ephemeroptera: Caenidae), Stuttgarter Beitrage zur Naturkunde, Ser.A, 387: (1986). Pp:1-41. Malzacher, M., Die europaischen Arten der Gattung Caenis Stephens (Insecta: Ephemeroptera), Stuttgarter Beitrage zur Naturkunde, Ser. A, 373: (1984) Pp: Milligan, M.R., Identification Manual for The Aquatic Oligochaeta of Florida, Vol:I, Freshwater Oligochaetes. State of Florida Department of Environmental Protection Tallahassee, Florida, (1997), Pp: 175. Müller-Liebenau, I., Revision der europaischen Arten der Gattung Baetis Leach, 1815 (Insecta, Ephemeroptera). Gewass. Abwass, 48/49, (1969). Pp: 214. Patrick, R., Reimer, C. W., 1966, The Diatoms of the United States, Vol. 1-2, Part I, Philadelphia. Pejler, B., 1962, Taxonomic notes on some planktonic-freswater rotifers, zoologiska Bidrag Fran Uppsalla, Bond 35, Prescott, G.W., 1975, Algae of Western Great Lake Area, Brown Comp. Pub., 977 p. Sauter, W. (Ed.), Ephemeroptera, Insecta Helvetica Fauna 9: Fribourg, (1992), Pp:74. Sperber, C. Über einige Naididae aus Europa, Asien und Madagaskar. Archiv für Zoologie 12: (1958). Pp: Sperber, C., A Guide for the Determination of European Naididae, Zool. Bidrag, Uppsala Bd, 29, (1950). Pp: Sreenivasa, M. R., Duthie, H. C., 1973, Diatom Flora of the Grand River Ontario, Canada, Hydrobiologia, 42: Şahin, Y., Türkiye Chironomidae Potamofaunası., TÜBİTAK, TBAG-869 nolu proje, (1991). Pp: 88. Timm, T. A Guide To The Estonian Annelida. Naturalist s Handbooks 1, Estonian Academy Publishers, Tartu- Tallinn, (1999). Pp: 208. Van Heurck, H., 1962, A Treatise on the Diatomaceae, J. Cramer, 555 p., London. Zurwerra, A., Tomka, I., and Lampel, G., Morphological and enzyme electrophoretic studies on the relationship of the European Epeorus species (Ephemeroptera, Heptageniidae). Systematic Entomology II, , (1986). Kemaliye den Geçen Karasu Nehri ndeki Chondrostoma regium (Heckel, 1843) un Bazı Spermatolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma