GENEL MUHASEBE. Genel Muhasebe Kavramı Bilanço kavramı. Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

Transkript

1 GENEL MUHASEBE Genel Muhasebe Kavramı Bilanço kavramı Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

2 MUHASEBE En yaygın kullanımı ve en kısa tanımıyla MUHASEBE; FİNANSAL BİLGİ SİSTEMİDİR.

3 FİNANS Finans Türkçede kullandığımız malîparasal terimleri ile tanımlanabilen bir kavramdır. Finansman, işletme amaçlarının gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan mali kaynakların temini ve sağlanan kaynakların yatırımlara yönlendirilebilmesi ile ilgili bir dizi karar ve işlemden oluşan bir işletme fonksiyonudur.

4 EKONOMİ ve FİNANSMAN Finansman, 1900 lü yıllara kadar ekonominin içinde kullanılan tekniklerden oluşurken, 20 YY içerisinde ekonomi içinden ayrılıp bağımsız bir bilimsel disiplin haline gelmiştir. Makro ekonomi toplumsal refahı, mikro ekonomi ise bireysel refahı hedefleyen bilimsel disiplinlerdir.

5 TEMEL FİNANSAL AMAÇ İşletme bakış açısı ile temel finansal amaç; «işletmenin piyasa değerini, dolayısıyla işletme sahiplerinin servetlerinin maximize edilmesidir».

6 EKONOMİ FİNANS VE MUHASEBE İLİŞKİSİ EKONOMİ FİNANS MUHASEBE

7 FİNANSAL BİLGİLERİN KULLANICILARI 1. İşletme Yöneticileri 2. İşletme Sahip veya Ortakları 3. İşletme Çalışanları 4. İşçi veya Memur Sendikaları 5. Kredi Kuruluşları 6. Yatırımcılar 7. Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları 8. Devlet Kuruluşları 9. Diğer İşletmeler

8 FİNANSAL BİLGİLERİN ÖZELLİKLERİ Güvenilir olma Temsilde Doğruluk, Kanıtlanabilirlik, Tarafsızlık Tutarlı olma Metodik Birlik Karşılaştırılabilir olma Tekdüzen Yapı, Metodik Birlik, Enflasyon Etkisinden Arınma Kullanıcıların istekleri ile ilgili olma Geri Bildirim, Tahmin Değeri, Zamanında sunulma

9 MUHASEBE TANIMI VE FONKSİYONLARI İşletmelerin içinde bulunduğu ekonomik ortamda cereyan eden finansal (mali) nitelikteki olaylar hakkındaki 1. bilgi ve belgeleri toplayan, 2. kaydeden, 3. sınıflayan, 4. özetleyen, 5. analiz eden ve 6. ilgililere raporlayan bir bilgi sistemidir.

10 Muhasebenin Fonksiyonları Kaydetme Sınıflandırma Özetleme Raporlama Analiz ve Yorum Günlük Defter yevmiye_kayitlar.jpg, yevmiye2.jpg Büyük Defter Defter-i Kebir.png Büyük Defter ve Mizan Mizan.gif Finansal Tablolar Finansal Analiz Teknikleri

11 MUHASEBE SİSTEMİ

12 TEKDÜZEN MUHASEBE SİSTEMİ Tekdüzen Muhasebe Sistemi (TMS), muhasebe temel kavramlarının, muhasebe ilkelerinin, muhasebe standartlarının, rapor sistemlerinin tekdüzen hale getirildiği ve muhasebe uygulamalarında terminoloji birliğinin sağlandığı bir sistemdir.

13 TEKDÜZEN MUHASEBE SİSTEMİ TMS ilk bakışta tekdüzen hesap planı ve tekdüzen finansal raporlar olarak anlaşılmasına rağmen, muhasebenin tüm fonksiyonlarını içeren bir standardizasyon kavramı olarak anlaşılmalıdır.

14 TMS TÜRLERİ TMS; Eğer yalnızca genel muhasebe sistemini kapsıyorsa kısmi, Hem genel muhasebe, hem de maliyet muhasebesini kapsıyorsa genel nitelikli olarak isimlendirilir.

15 TMS TÜRLERİ Ülkemizde uygulanan son biçimi ile TMS hem finansal (genel) muhasebe, hem de maliyet muhasebesi açısından tekdüzen bir yapıya sahip olup, bu özelliği ile de "genel nitelikli" TMS sınıflaması içinde yer almaktadır.

16 TÜRKİYE DE TMS UYGULAMALARININ TARİHSEL GELİŞİMİ : Sümerbank : KİT YDK (İktisadi Devlet Teşekküllerini Yeniden Düzenleme Komisyonu) 1963: Bankalar Birliği Tebliği 1969: Azot AŞ de pilot Uygulama 1972: Tüm KİT lerde TMS uygulaması 1981: Sermaye Piyasası Kurulu 1989: SM-SMMM-YMM Yasası (TÜRMOB-Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odalar Birliği) 1992: 1 No lu MSUGT (Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği) (TMS) 1994:Bilanço esasına göre defter tutanlar için zorunlu TMS 1994: TMUDESK (Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu), 1997 de 11 standart 1999: TMSK (Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu)

17 TMS NİN KAPSAMI Teşebbüs ve işletmelerin kamu idare ve müesseselerine ait olması, hukuki yapılarının farklılığı, özel kanunlarının bulunması, vergi muafiyet ve istisnalarından yararlanmaları ve kâr amacı gütmemeleri TMS ile getirilen yükümlülükleri yerine getirmeye engel teşkil etmemektedir.

18 TMS NİN KAPSAMI Bilanço usulü ile defter tutmalarına rağmen faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniği kullanmak zorunda olan; banka ve sigorta şirketleri, özel finans kurumları, finansal kiralama şirketleri, menkul kıymet yatırım fonları aracı kurumlar ve yatırım ortaklıkları, TMS'nin "Muhasebenin Temel Kavramları"na, "Muhasebe Politikalarının Açıklanması"na ve "Mali Tablo İlkeleri"ne uymak kaydıyla TMS'nin diğer zorunluluklarını yerine getirmekle yükümlü değildirler. Ayrıca işletme hesabı usulü ile defter tutanlar da belirtilen zorunluluklardan yalnızca "Muhasebenin Temel Kavramları"na uymakla yükümlüdürler.

19 TMS NİN HUKUKİ YAPISI 1. Muhasebenin Temel Kavramları 2. Muhasebe Politikalarının Açıklanması 3. Mali Tablolar İlkeleri 4. Mali Tabloların Düzenlenmesi ve Sunulması 5. Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları

20 MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI Sosyal Sorumluluk Kavramı (Varsayımı), Kişilik Kavramı (Varsayımı), İşletmenin Sürekliliği Kavramı (Varsayımı), Dönemsellik Kavramı (Varsayımı), Parayla Ölçülme Kavramı (Varsayımı), Maliyet Esası Kavramı, Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı, Tutarlılık Kavramı, Tam Açıklama Kavramı, İhtiyatlılık Kavramı, Önemlilik Kavramı ve Özün Önceliği Kavramı.

21 Sosyal Sorumluluk Kavramı İşletme faaliyetlerini yerine getirirken sorumluluklarının bilincinde ve ilk denetleyici her zaman kendisi olmalıdır. Muhasebe bilgileri doğru, tarafsız, adil ve kurallara uygun olmalıdır. İnsanlara yanlış bilgi verilerek insanlar yanıltılmamalıdır. Bu kavram hukuki sorumluluk ile birlikte vicdani sorumluluğu da kapsamaktadır.

22 Kişilik Kavramı İşletme sahibinden, ortaklardan ve işletme ile ilgisi olan tüm kişi ve kuruluşlardan ayrı bir kişiliğe sahiptir. Hukuk iki tür kişiliği kabul etmiştir. Bunlar gerçek ve tüzel kişilerdir. Tüm insanlar birer gerçek kişidir. Bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelen insanların oluşturduğu topluluklar ise tüzel kişilerdir. Buna göre işletmeler tüzel kişiliğe sahiptir. Yapılan işlemler bu kişilik adına yürütülür.

23 İşletmenin Sürekliliği Kavramı Sözleşmede aksi bir madde yoksa işletmenin sonsuz bir süre için kurulduğu ve ömrünün belli bir süreye bağlı olmadığı kabul edilir. İşletmenin faaliyet süresi sahiplerinin yaşam süreleri ile sınırlı değildir. Sahiplerinin ölümünden sonra işletme varisler tarafından işletilmeye devam edilir.

24 Dönemsellik Kavramı İşletmenin sınırsız olarak kabul edilen ömrü belli dönemlere ayrılır ve her dönemin faaliyetleri birbirinden bağımsız olarak sürdürülür. Muhasebede bu dönem genellikle bir yıldır. Her dönemin gelir ve gideri birbiri ile karşılaştırılarak o döneme ait kâr ya da zarar rakamı bulunur.

25 Parayla Ölçülme Kavramı Muhasebenin konusu para ile ifade edilen değerlerdir. Olayların kaydedilebilmesi için ortak bir ölçü (ulusal para değeri) kullanılır.

26 Maliyet Esası Kavramı Maliyet bir varlığı edinirken katlanılan parasal fedakârlıktır. İşletmenin edindiği tüm varlık ve hizmetler muhasebeleştirilirken bunların maliyetleri esas alınır. Piyasa şartlarındaki değişim ile malın değeri de değişebilir. Para değerindeki değişmeler ile maliyet değeri anlamsız hale gelirse maliyet yeniden belirlenebilir.

27 Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı Muhasebede yapılan tüm işlemlerin belgelendirilmesi ve kayıtların belgeye dayanması gerekir. Belgeler usulüne uygun düzenlenmeli ve gerçeği yansıtmalıdır. Kişilerin beyanına göre değil, fatura, senet, makbuz gibi belgelere dayanarak kayıt yapılmalıdır.

28 Tutarlılık Kavramı Muhasebede seçilen politika ve izlenen yöntemler her dönemde aynı şekilde uygulanmalıdır. Benzer işlem ve olaylarda kayıt düzeni ve işlem basamakları değişmemelidir. Geçerli sebepler ile değişiklik yapılırsa bu değişimin nedenleri ve sonuçları açıklanmalıdır.

29 Tam Açıklama Kavramı Mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder. Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması yanında, mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek, gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavramın gereğidir.

30 İhtiyatlılık Kavramı Muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin göz önüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar.

31 Önemlilik Kavramı Bir hesap kalemi veya mâli bir olayın nispî ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder. Önemli hesap kalemleri, finansal olaylar ve diğer hususların mali tablolarda yer alması zorunludur.

32 Özün Önceliği Kavramı İşlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder. Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte, bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu takdirde, özün biçime önceliği esastır.

33 MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI

34 MUHASEBE POLİTİKALARININ AÇIKLANMASI Mali tablolar ilkeleri temel mali tabloların düzenlenmesinde işletmeler tarafından uygulanacak temel kuralları ortaya koymaktadır. Bu düzenlemeler mevcut durumları ile gelir tablosu ve bilanço düzenleme ilkelerini içermektedir.

35 MUHASEBE POLİTİKALARININ AÇIKLANMASI Bu ilkeler içerisinde yer almayan hususlar için daha sonra yayınlanacak olan sırasıyla; Muhasebe standartlarına, Sektörde söz konusu olan ve yaygın olarak kullanılan kurallara, Uluslararası muhasebe standartlarına bakılmasını öngörür.

36 MALİ TABLOLARIN DÜZENLENMESİ VE SUNULMASI TEMEL MALİ TABLOLAR Ek Tablo 1 : İşletme Özet Bilançosu Ek Tablo 2 : İşletme Ayrıntılı Bilançosu Ek Tablo 3 : İşletme Özet Gelir Tablosu Ek Tablo 4 : İşletme Ayrıntılı Gelir Tablosu EK MALİ TABLOLAR Ek Tablo 5 : Satışların Maliyeti Tablosu Ek Tablo 6 : Fon Akımı Tablosu Ek Tablo 7 : Nakit Akımı Tablosu Ek Tablo 8 : Kâr Dağıtım Tablosu Ek Tablo 9 : Öz Kaynaklar Değişim Tablosu

37 TMS HESAP PLANI TMS Hesap Planı desimal (ondalık) sistemde nümerik kodlarla düzenlenmiş bir hesap planıdır. Hesaplar 3 karakterden oluşmakta olup, soldan ilk karakter hesap sınıfını, ikinci karakter hesap grubunu, üçüncü karakter hesabı ifade etmektedir. Detaylı Hesap Planı.xls TMS HESAP PLANI SİSTEMATİĞİ HESAP SINIFI 3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 321 HESAP 321. BORÇ SENETLERİ HESAP GRUBU 32. TİCARİ BORÇLAR

38 GENEL KABUL GÖRMÜŞ MUHASEBE İLKELERİ Tekdüzen muhasebe sisteminde genel kabul görmüş ilkeleri iki başlık altında incelemek mümkündür. Bunlar: Gelir Tablosu İlkeleri Bilanço ilkeleri

39 GENEL KABUL GÖRMÜŞ MUHASEBE İLKELERİ BİLANÇO İLKELERİ Bilanço ilkelerinin amacı, işletme sahipleri ile alacaklıların işletmeye sağladıkları kaynaklarla, bu kaynaklara karşılık elde edilen varlıkların muhasebe kayıtlarında ve finansal tablolarda anlamlı bir şekilde gösterilmesidir.

40 BİLANÇO İLKELERİ Varlıklar İlişkin İlkeler : Amacı; varlıkların muhasebe kayıt ve raporlarında anlamlı bir biçimde yer almasının sağlanması ve işletmenin mali yapısını belirlemek üzere yapılacak analizlere gerçek boyutları ile katılmasına olanak verilmesidir. Varlıkların bilançoda bilanço günündeki değerleriyle, yer almasını sağlamak amacıyla değer düşüklükleri gider yazılarak varlığın bedelinden doğrudan doğruya veya karşılık yolu ile indirilmelidir.

41 BİLANÇO İLKELERİ Dönen/duran varlık ayırımında bir yılın ölçüt olarak alınması ilkesi, Vadeleri bir yılın altına inen duran varlıkların aktarılması ilkesi, Dönem ayırıcı işlemlerin ayrıca gösterilmesi ilkesi, Vadeli alacakların bilanço günündeki değerine indirgenmesi ilkesi, Birikmiş amortismanların gösterilmesi ilkesi, Birikmiş tükenme paylarının gösterilmesi ilkesi, Alacakların özelliklerine göre ayrılması ilkesi, Kesin olmayan alacaklar için tahakkuk yapılmaması ilkesi, Kullanılması hukuken sınırlı varlıkların belirtilmesi ilkesi

42 BİLANÇO İLKELERİ Yabancı Kaynaklara İlişkin İlkeler: Yabancı kaynaklara ilişkin ilkelerin amacı, bunların muhasebe kayıt ve raporlarında anlamlı bir biçimde yer almalarının sağlanması ve işletmenin mali yapısını belirlemek üzere yapılacak analizlere gerçek boyutları ile katılmasına imkan verilmesidir. Kısa/uzun vadeli borç ayırımında bir yılın ölçüt alınması ilkesi, Vadeleri bir yılın altına inen borçların kısa vadeli yabancı kaynaklara aktarılması ilkesi, Borçların tümünün gösterilmesi ilkesi, Dönem ayırıcı işlemlerin ayrıca gösterilmesi ilkesi, Vadeli borçların bilanço günündeki değerine indirgenmesi ilkesi, Borçların özelliklerine göre ayrılması ilkesi.

43 BİLANÇO İLKELERİ Öz kaynaklara İlişkin İlkeler Öz kaynaklara ilişkin ilkelerin amacı, işletme sahip ve ortaklarının işletme varlıkları üzerindeki haklarını gösteren öz kaynak öğelerinin anlamlı ve dönemden döneme değişmelerini ortaya koyacak biçimde kayıt ve rapor edilmesini sağlamaktır. Öz kaynaklarını işletme sahip veya ortaklarının haklarını göstermesi ilkesi, Sermaye paylarının özelliklerine göre belirlenmesi ilkesi, Azalan öz kaynağın belirtilmesi ilkesi, Öz kaynağın net olarak gösterilmesi ilkesi Zararın öz kaynaklardan indirilmesi ilkesi, Sermaye yedeklerinin gelir unsuru olarak gelir tablosuna alınmaması ilkesi

44 BİLANÇO Bilanço, işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren tablodur. Bu özelliği nedeniyle finansal durum tablosu olarak da adlandırılmaktadır. Bilançolar statik tablolardır. İşletmenin sonsuz kabul ettiğimiz ömründe, işletmenin durumunu ortaya koymak için aldığımız kesitleri ifade ederler. Genellikle XXXX tarihi itibariyle düzenlenir ve sadece düzenlendikleri tarih itibariyle işletmenin varlık ve kaynak yapısını kesit olarak ortaya koyarlar.

45 BİLANÇO NUN DÜZENLENMESİ Bilanço iki yanlı kaydın özetleme aşamasında düzenlenen 2. Kesin Mizanın hesap kalanlarından yararlanılarak düzenlenir. 2. Kesin mizan, Gelir Tablosu hesaplarının kapatılıp Bilanço hesaplarına devredildiği anda düzenlenen mizandır. 2. Kesin Mizanın kalan tutarları ortasına bir (T) çizildiğinde borç kalanların bulunduğu bölge bilanço nun aktiflerini (varlıklarını), alacak kalanların bulunduğu bölge ise bilanço nun pasiflerini (varlıklarını) ifade eder. Ancak bu şekilde düzenlenen bir bilanço analize elverişli olmaz. Analize elverişli olabilmesi için bu veri tabanı üzerinde çeşitli düzenlemelerin yapılması gerekir.

46 BİLANÇO NUN ANALİZE ELVERİŞLİ HALE GETİRİLMESİ Varlıkların likidite sıralamasına tabi tutulması, Varlıkların vade sıralamasına tabi tutulması (Dönen varlık / Duran Varlık sıralaması), Kaynakların likidite sıralamasına tabi tutulması, Kaynakların kişilik ilkesine göre sıralamaya tabi tutulması (Yabancı Kaynak / Özkaynak sıralaması) Yabancı Kaynakların vade sıralamasına tabi tutulması (KVYK / UVYK) Bilanço gruplarının net tutarları ile ifade edilmesi (Düzenleyici hesapların kullanımı)

47 BİLANÇO AKTİFLER 1. DÖNEN VARLIKLAR 10.Hazır Değerler 11. Menkul Kıymetler 12. Ticari Alacaklar 13.Diğer Alacaklar 15.Stoklar 17.Yıllara Yaygın İnşaat ve On. Maliyetleri. 18.Gel. Aylara Ait Giderler 19.Diğer Dönen Varlıklar 2. DURAN VARLIKLAR 22.Ticari Alacaklar 23.Diğer Alacaklar 24.Mali Duran Varlıklar 25.Maddi Duran Varlıklar 26.Maddi Olmayan Duran Varlıklar 27.Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 28.Gel. Yıl. Ait Gid. Ve Gel. Tahk.. 29.Diğer Duran Varlıklar PASİFLER 3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 30.Mali Borçlar 32.Ticari Borçlar 33.Diğer Borçlar 34.Alınan Avanslar vd. 4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 40.Mali Borçlar 42.Ticari Borçlar 43.Diğer Borçlar 44.Alınan Avanslar vd. 5. ÖZ KAYNAKLAR 50.Ödenmiş Sermaye 52.Sermaye Yedekleri 54.Kar Yedekleri 57.Geçmiş Yıllar kar ve Zararları 59.Dönem kar veya Zararı

48 BİLANÇO TİPLERİ Bilançoların 2 tipi bulunur: Hesap Tipi Bilanço (Aktif ve Pasif yan yana) Rapor Tipi Bilanço (Aktif ve Pasif alt alta) Finansal tablo analizlerinde daha çok rapor tipi bilançolar kullanılır.

49 GENEL KABUL GÖRMÜŞ MUHASEBE İLKELERİ GELİR TABLOSU İLKELERİ Amacı; işletmenin çalışma sonuçlarının doğru olarak ortaya konulabilmesi için satışlar, satış gelirleri ile diğer gider ve gelir hesaplarının bir disiplin içinde ve gerçeği yansıtacak biçimde yürütülmesinin sağlanmasıdır.

50 GENEL KABUL GÖRMÜŞ MUHASEBE İLKELERİ GELİR TABLOSU İLKELERİ Tüm satışlar, hasılat, gelir ve kârlar ile maliyet, gider ve zararlar; kendi tutarları ile gösterilmelidir. Bunlardan herhangi birinin, bir karşı kalemden indirilmiş biçimiyle, gelir tablosunda yer alması önlenmelidir.

51 GELİR TABLOSU İLKELERİ Gerçekleşmiş hasılat ilkesi Dönemsel hasılat-maliyet eşleştirme ilkesi Uygun amortisman ilkesi Uygun maliyet dağıtım ilkesi Olağan dışı gelir ve giderlerin ayrı gösterilmesi ilkesi Tüm gelir ve giderlerin gösterilmesi ilkesi Uygun karşılık ilkesi Değerlemede tutarlılık ilkesi Şarta bağlı giderlerin gelir tablosuna yansıtılması ilkesi

52 GELİR TABLOSU Gelir tablosu, diğer adıyla gelir-gider tablosu, İşletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı faydası tükenen bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net kârını ya da uğradığı dönem net zararını topluca gösteren finansal bir rapordur. Dinamik bir tablodur.

53 GELİR TABLOSUNUN DÜZENLENMESİ Gelir tablolarının veri tabanı; 7 hesap sınıflı hesapların tamamının yansıtma hesapları ile gelir tablosundaki eşdeğer hesaplara yansıtılmasından sonra düzenlenen 1. Kesin Mizan ın 6 hesap sınıflı hesaplarının kalan tutarlarıdır. 6 Hesap sınıflı hesapların isimleri sonunda (-) işareti olanlar maliyet, gider veya zarar türü hesapları ifade eder 6 Hesap sınıflı hesapların pozitif olanları ise gelir veya kâr türü hesapları ifade etmektedir.

54 GELİR TABLOSUNUN DÜZENLENMESİ 1. Kesin mizanın 6 hesap sınıflı hesaplarının kalanları ortasına çizilecek bir (T) cetveli ile bir gelir tablosu oluşturulabilir. Ancak bu tür gelir tablosu analize elverişli olmayan kâr/zarar tablosu tipine daha uygundur. Gelir tablosunun analize elverişli hale getirilebilmesi için ilgili hesaplar özgün bir gruplama mantığı ile ele alınarak kâr zarar cetvelinin gelir tablosuna dönüştürülmesi gerekir.

55 GELİR TABLOSU HESAPLARININ GRUPLANMASI 1. Ana Faaliyetle ilgili işlemlerin ve brüt kâr/zarar ile ana faaliyet kâr/zararının gösterildiği bölüm 2. Ana faaliyetle ilgili olmayan ancak süreklilik arz eden işlemlerin ve olağan kâr/zararın gösterildiği bölüm 3. Ana faaliyetle ilgili olmayan ancak süreklilik de göstermeyen (arızi) işlemlerin ve dönem kâr/zararın gösterildiği bölüm 4. Vergi etkileşiminin ve dönem net kâr/zararının gösterildiği bölüm

56 GELİR TABLOSU TİPLERİ Hesap tipi gelir tablosu (Kâr Zarar Cetveli) Rapor Tipi Gelir Tablosu (Gelir Tablosu)

57 HESAP TİPİ GELİR TABLOSU (KAR ZARAR CETVELİ)

58 RAPOR TİPİ GELİR TABLOSU (GELİR TABLOSU) 60. BRÜT SATIŞLAR 61. SATIŞ İNDİRİMLERİ NET SATIŞLAR 62. SATIŞLARIN MALİYETİ BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI 63. FAALİYET GİDERLERİ FAALİYET KÂRI VEYA ZARARI 64. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 65. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR 66. FİNANSMAN GİDERLERİ OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR 67. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KÂRLAR 68. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR 690. DÖNEM KÂR VEYA ZARARI 691. DÖNEM KÂRININ VERGİ VE DİĞ.YASAL YÜK. KARŞILIKLARI 692. DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI

59 MUHASEBE TEMEL DENKLEMİ İşletme kurulduğu anda ortaklar tarafından getirilen varlıkların parasal değeri ile bu varlıkların kaynakları olarak belirttiğimiz unsurların parasal değeri EŞİTTİR. İşletme, faaliyetlerini sürdürmeye başlayınca varlık ve kaynaklarda değişme yaratan işlem ve olaylarla sürekli karşı karşıya kalır. Peşin mal alır, banka kredisi çeker, çalışanların maaş ve ücretini öder, vadeli mal satar, alacağını tahsil eder, yeni ortak alır, karlı bir mal satışı yapar, bina satın alır, kira öder vb

60 MUHASEBE TEMEL DENKLEMİ Bu işlemler sonucunda varlıklar ve kaynaklar değişimler meydana gelir. Fakat hiçbir zaman varlıklar ile bu varlıkları sağlandığı kaynakların parasal olarak eşitlikleri bozulmaz. Varlıklar Kaynaklar

61 MUHASEBE TEMEL DENKLEMİ Mevcutlar Alacaklar Yabancı Kaynaklar (Borçlar) Öz Kaynaklar (Öz Sermaye) Varlıklar (Aktif) EKONOMİK YAPI Kaynaklar (Pasif) FİNANSAL YAPI Bilanço, muhasebe temel denkleminin tablolaştırılmış halidir. En temel mali tablodur. İşletmenin belli bir anda sahip olduğu varlıkları

62 Örnek: İşe başlama ve sermaye konulması: X medikal firmasının sahibi Ahmet Bey, TL nakit ile işe başlamıştır. V=B+ÖS = Bina satın alınması: Ahmet Bey, işyeri olarak sıhhiye yerleşkesinde TL ye bir binayı peşin bedelle almıştır. V=B+ÖS = Kredi ile mal alınması: Ahmet Bey, satmak üzere 60 gün vadeli TL tutarında medikal malzeme satın almıştır. V=B+ÖS = Mal satılması: Ahmet Bey, satın aldığı malın yarısını %25 kârla satmıştır. Alıcı mal bedelinin yarısı olan TL için borçlanmış; kalanını ise peşin ödemiştir. V=B+ÖS ( ) =