SEC 424 ALTYAPI KADASTROSU. Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SEC 424 ALTYAPI KADASTROSU. Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr"

Aygül Candemir
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 SEC 424 ALTYAPI KADASTROSU Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon

2 Pilot Bölge Uygulaması Altyapı bilgi sistemlerine altlık olacak bir uygulama için pilot bölgede çalışma yapılmıştır. Bunun için Trabzon ili Merkez ilçesi Kemerkaya Mahallesinde bulunan Kunduracılar Caddesi seçilmiştir.

3 Pilot Bölge Uygulaması Bu bölgenin seçiminde başlıca şu faktörler dikkate alınmıştır: 1. Kunduracılar Caddesi, Trabzon un en eski caddelerinden birisi olup Trabzon un geleneksel sokak tipini yansıtması, çevresindeki yapıların çoğunun tarihi yapı olması ve bunların çağdaş gelişmelere göre altyapı tesislerine kavuşturulmuş olması, 2. Orta Asya dan Trabzon a ulaşan tarihi İpekyolunun bu güzergahı izleyerek Moloz mevkiindeki antik limanda son bulmasının kültürel niteliği, 3. Trabzon halkının geçmişten beri önemli bir alışveriş merkezi olması, dolayısıyla kentin ticari hayatında yoğunluğu olan bir cadde olması, 4. Ara sokakların ve bu sokaklardaki binaların altyapı tesislerinin de bu caddeden geçiyor olması,

çağdaş gelişmelere göre altyapı tesislerine kavuşturulmuş olması, 2.

4 Pilot Bölge Uygulaması Bu bölgenin seçiminde başlıca şu faktörler dikkate alınmıştır: 5. En son 2004 yılında eklenen altyapı tesisleri ile cadde yeniden kazılarak ve bütün tesislerin yeraltına alınmış ve yol üst yapısının yeniden düzenlenmiş olması, bu nedenle zaten dar olan zeminin altında çok karmaşık bir altyapı tesisleşmesi bulunması, 6. Yapılan son düzenleme sırasında doğalgaz tesisi dikkate alınmadığı için yakın bir gelecekte bu tesisler için yolların yeniden kazılmasının kaçınılmaz olması ve bunun getireceği büyük külfet, 7. Bütün bu özellikleri dolayısıyla Kunduracılar Caddesinin Trabzon un eski ve yeni özelliklerini yansıtan bir yapı göstermesi.

nedenle zaten dar olan zeminin altında çok karmaşık bir altyapı tesisleşmesi bulunması, 6.

5 Pilot Bölge Uygulaması

6 Veritabanı Tasarımı Tasarım; amaçların tanımlanması, alternatif yaklaşımların türetilerek değerlendirilmesi, analiz edilmesi ve uygulanabilir iş planının ortaya konulması gibi işlemlerin tümüdür. Tasarım, veri tabanının bir bütün halinde görülüp, kullanıcının daha etkin bir değerlendirme yapmasına olanak sağlar. Gelişen zaman içerisinde mevcut bütçe ve yönetim kaynakları dikkate alınarak problemlere çözüm aranır. Tasarım sonunda iyi sonuçlar alabilmek için, fonksiyonel ve işlemsel olarak iyi bir ön planlama gerekir. Bu amaçla en azından aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir; Kurumsal gereksinimlerin desteklenmesi ve amaçların başarılması, Aşırı verilerden arındırılmış sadece ihtiyaç duyulan verilerin tespit edilmesi, Farklı kullanıcıların erişimini sağlayacak şekilde verilerin organizasyonu, Değişik bakış açılarındaki verilerin bağdaştırılması, Verilerin korunmasına yönelik uygulamaların ayrıştırılması, Konumsal detayların anlaşılır biçimde gösterilmesi, kodlanması ve organizasyonu.

Gelişen zaman içerisinde mevcut bütçe ve yönetim kaynakları dikkate alınarak problemlere çözüm aranır.

7 Veritabanı Tasarımı Tasarım karmaşık ve zaman alıcı bir işlemdir, ancak birçok yararı da vardır; Veriye yeniden erişip analiz etmede kullanıcıya hız ve esneklik sağlar, Kullanıcı uygulamalarının olabilirliğini artırır, Veri elde etme, saklama ve kullanım maliyetini ve korunmasını sağlar, Farklı kullanıcının ihtiyaç duyabileceği verileri muhafaza eder, İleriye yönelik fonksiyonların genişletilmesine destek verir, Gereğinden fazla veriyi minimize eder.

elde etme, saklama ve kullanım maliyetini ve korunmasını sağlar, Farklı kullanıcının ihtiyaç duyabileceği

8 Yapılan çalışmada veri toplama işlemi grafik ve sözel verilerin toplanması olmak üzere, iki başlık altında gerçekleştirilmiştir. Uygulama bölgesine göre belirlenen veritabanı katmanları ve öznitelik bilgileri bir sonraki yansı da gösterilmiştir. Grafik ve öznitelik bilgileri aşağıdaki bölümde açıklanan tekniklerle elde edilmiştir. Grafik Verilerin Toplanması Grafik veriler, yeryüzünde bulunan detayların kağıt, astrolon, alüminyum v.b. değişik altlıklar üzerinde veya bilgisayar ortamında, nokta, çizgi ve poligon varlık tipleriyle temsil edildiği haritalardır. Konumsal bilgi sistemlerinin (KBS) görsel kısmının temelini oluşturmaktadırlar. Bu aşamada yapılan başlıca işlemler şunlardır:

Grafik ve öznitelik bilgileri aşağıdaki bölümde açıklanan tekniklerle elde edilmiştir.

11 a) Hâlihazır Haritaların Temini: İller Bankası tarafından 1999 yılında yaptırılan Trabzon Belediyesi idari sınırları içerisinde bulunan doğal ve yapay tüm detayların grafik bilgilerini içeren hâlihazır harita, sayısal ortamda temin edilmiştir. Konumsal bilgi sisteminin temel grafik katmanlarından olan bina, yol, eş yükseklik eğrisi gibi katmanları da içeren bu harita, çalışmanın en temel grafik verilerden birini oluşturmaktadır. Bu harita, yersel ölçme yöntemleriyle elde edilen koordinat değerlerinin, NetCad ortamına aktarılıp detay noktalarının birleştirilmesiyle oluşturulmuş bir haritadır. Arazi çalışmalarında haritanın güncelliğini kaybettiği görülmüştür. b) Kadastral Haritaların Temini: Uygulama bölgesine ait mülkiyet haritaları, Trabzon Belediyesinden sayısal ortamda temin edilmiştir. Daha sonra DXF formatına çevrilerek ArcGIS programında üzerinde değişiklikler yapabilecek SHP file formatına dönüştürülerek poligon topolojisi kurulmuştur.

Konumsal bilgi sisteminin temel grafik katmanlarından olan bina, yol, eş yükseklik eğrisi gibi katmanları da içeren bu harita, çalışmanın en temel grafik verilerden birini oluşturmaktadır.

13 c) İmar Planı Bilgilerinin Temini: Uygulama bölgesine ait imar planı bilgileri, Trabzon Belediyesinden sayısal ortamda temin edilmiştir. Daha sonra DXF formatına çevrilerek ArcGIS programında üzerinde değişiklikler yapabilecek SHP file formatına dönüştürülerek poligon topolojisi kurulmuştur.

Daha sonra DXF formatına çevrilerek ArcGIS programında üzerinde

14 d) Altyapı Haritalarının Elde Edilmesi: Kunduracılar caddesinde yapılan uygulamada altyapı tesislerinin konum bilgilerinin elde edilmesinde, kurumlardan temin edilen bilgi, belge ve bu tesislerin yapımında çalışmış kişilerin verdiği bilgilerden yararlanılmıştır. Elde edilen bilgilerin yararlanılarak tesislerin yerleri tespit edilmiş ve zeminde işaretlemesi yapılmıştır. İşaretlenen yerlerin konum bilgileri günümüzün gelişmiş ölçü teknolojisi olan GPS ile ölçülmek istenmiş, ancak caddenin iki tarafında bulunan binalar, GPS alıcılarının yeterli sayıda uyduyu görmesini engellediğinden bu ölçüm yapılamamıştır. Bu yüzden konum bilgileri total station kullanılarak yersel yöntemle ve üç boyutlu olarak üretilmiştir. Burada tesislerin konum duyarlığı, kurumlardan elde edilen verilerin doğruluğu oranındadır. e) Bina Katmanının Oluşturulması: Sayısal ortamda temin edilen hâlihazır haritada uygulama bölgesinde bulunan bina köşeleri, yapı nizamının sık ve yoğun olmasından dolayısıyla net olarak bulunamamıştır. Bu yüzden Trabzon Kadastro Müdürlüğünden temin edilen kadastro haritası taranmış ve R2V sayısallaştırma programı yardımıyla sayısal hale getirilmiştir. Ancak elde edilen bilgiler ışığında binalar kabaca ortaya çıkarılmıştır. Daha sonra oluşan veri DXF formatına çevrilerek ArcGIS programında üzerinde değişiklikler yapılabilecek SHP file formatına dönüştürülmüştür.

İşaretlenen yerlerin konum bilgileri günümüzün gelişmiş ölçü teknolojisi olan GPS ile ölçülmek istenmiş, ancak caddenin iki tarafında bulunan binalar, GPS alıcılarının yeterli sayıda uyduyu görmesini

16 f) Yol Katmanının Oluşturulması: Yol ağı üzerinde gerekli analiz ve sorgulamaların yapılabilmesi amacıyla, hâlihazır harita üzerindeki yol orta eksenlerinden yol ağı çizgisi geçirilmesi gerekmektedir. Ancak uygulama bölgesi eski yerleşim yeri olmasından ve binaların aynı doğrultuda olmadığından yollar her yerde aynı genişlikte değildir. Yol genişlik bilgileri yol veri tabanında ilgili sütuna girilerek bu problem ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca uygulama bölgesinin bütüncül gösterimi için boşluk olan yerler alan olarak çevrilmiştir. Elde edilen veriler, DXF formatına çevrilerek ArcGIS programında üzerinde değişiklikler yapabilecek SHP file formatına dönüştürülmüştür. g) Altyapı Haritalarının Oluşturulması: Yukarıda belirtildiği gibi, araziden yersel yöntemle elde edilen altyapı tesislerinin konum bilgileri NetCad programı yardımıyla sayısal hale getirilmiştir. Daha sonra oluşan bu veriler DXF formatına çevrilerek ArcGIS programında üzerinde değişiklikler yapabilecek SHP file formatına dönüştürülmüştür. Uygulama bölgesindeki bulunan altyapı tesislerini gösteren haritalar ayrı ayrı düzenlenmiştir.

Yol genişlik bilgileri yol veri tabanında ilgili sütuna girilerek bu problem ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca uygulama bölgesinin bütüncül gösterimi için boşluk olan yerler alan olarak çevrilmiştir.

22 Sözel Verilerin Temini Sözel veriler, konumsal bilgi sisteminde kullanılan grafik bilgilerin öznitelik bilgilerini ifade eder. Altyapı ve üst yapı tesislerinin ait sözel bilgiler ilgili kurumlardan ve araziden bulunabildiği ölçüde toplanmıştır. Ancak bu bilgiler sorgulama ve analiz için öznitelik tabloları oluşturmada yetersiz kalmıştır. Bunun için öznitelik tabloları türetilen bilgilerle hazırlanmıştır.

27 Sonuçlar

28 Sonuçlar

29 Sonuçlar

30 Sonuçlar

31 Sonuçlar

32 Sonuçlar

33 Sonuçlar

34 Sonuçlar

35 Sonuçlar

36 Sonuçlar

37 HARİTA BÖLÜMÜ Trabzon Yrd. Doç. Dr. H.Ebru ÇOLAK

Benzer belgeler

KENT BİLGİ SİSTEMİ TASARIMI VE UYGULAMASI: PELİTLİ BELEDİYESİ ÖRNEĞİ Giriş İçindekiler Problemin Tanımı Çalışmanın Amacı Yapılan Çalışmalar Tasarım Uygulama Yazılım Güncelleme Test Bulgular Sonuç ve Öneriler