Researches on the Population Dynamics of the Olive Moth, Prays oleae (Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae)

Transkript

1 Ç.Ü.Z -F. D ergisi, 27, 22 ( J ) : 73-8 J.A gric. Fac. Ç.., 27, 22 (1) : 73-8 Zeytin Güvesi, Prays oleae (Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae) nın Popülasyon Gelişim i Üzerine Araştırm alar Gülay ŞAHAN K A Ç A R (l) M. Rifat ULUSY '2İ Özet Bu çalışma, Adana (Balcalı) da 95 ağaçlık zeytin bahçesinde yürütülmüştür. Çalışmada Zeytin güvesi, Prays oleae (Bern.) (Lepidoptera: Hyponomidae) nin ergin popülasyon takibini yapmak amacıyla yıllan arasında eşeysel çekici (feromon) tuzaklar kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, yılda üç döl veren Zeytin güvesinin yaprak dölü erginlerinin nisan ayının ilk yarısından başlayıp mayıs ayının sonuna kadar çıkış yaptığv çiçek dölü erginlerinin mayıs ayının son on gününde çıkmaya başladığı ve temmuz ayı başına kadar devam ettiği belirlenmiş olup, meyve dölü erginlerinin ise eylül ayı sonundan aralık ayının ortalarına kadar çıkış yaptığı tespit edilmiştir. Zeytin güvesi ergin bireyleri yaklaşık sekiz ay boyunca tuzaklarda yakalandığı belirlenmiştir. Ergin uçuşunda günlük ortalama sıcaklıkların etkili olduğu düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Zeytin, Zeytin güvesi, Prays oleae (Bern.), popülasyon gelişimi Researches on the Population Dynamics of the live Moth, Prays oleae (Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae) Abstract The study was carried out in an olive grove about 95 trees in Balcah of Adana. The adult population dynamics of the olive moth, Prays oleae (Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae) was monitored using pheromone traps from 24 to 25. At the end of this study, the olive moth which constitutes three generation was determined the adults of phyllophagous generation were caught by pheromone traps in the beginning of may and end of may; the adults of anthophagous generations in the latest ten days of may and they continue, finish in beginning of July; the adults of carpophagous generation between end of September and mid of ctober. The adults of olive moth determined with traps about eight mouths. The emergence of the each flight considered to affected by daily average temperature. Keywords: live, live moth. Prays oleae (Bern.), population dynamics Giriş Zeytin {leae europaea L.)'in anavatanı Anadolu olup, Dünya da, 3-4 derece enlemler arasında yayılma göstermekte ve toplam 35 ülkede tarımı yapılmaktadır. Ülkemizde zeytin Ego (% 75), Akdeniz (% 14) Marmara (% 9.3) ve Güneydoğu Anadolu (% 1.7) Bölgeleri'nde yetiştirilmekte olup (Anonim, 2), Akdeniz Bölgesi nde (% 14) yapılan üretime Adana'nın katkısı ise % 46 sı sofralık ve % 67 si yağlık olmak üzere toplam tondur (Anonim, 22). Yayın Kuruluna Geliş Tarihi: ('' Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, 1321 Kışla cad. P.K.: 21, Yiireğir / ADANA <2) Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Yüreğir / ADANA Bu makale ' Yüksek lisans tez çalışmasının bir bölümü olup, Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir.

2 Z eytin G üvesi, Prays oleae (B ern.) (L epidoptera: H y p onom eutidae) mn Popülasyon G elişim i Ü zerine A raştırm alar Zeytin yetiştiriciliğinde karşılaşılan sorunların başında, ekonomik ürün kayıplarına neden olan hastalık ve zararlılar gelmektedir. Zararlı türlerden ise, Zeytin güvesi, Prays oleae (Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae) ile Zeytin sineği, Bacirocera oleae (Gmel.) (Diplera: Tephrilidae) ilk sıralarda yer almaktadır. Zeytin güvesi ile ilgili bölgemizde bugüne kadar herhangi bir çalışma yapılmamıştır. İşte bu nedenlerle ele alınan bu çalışmada, Zeytin güvesi nin popülasyon gelişimi takip edilmiş ve ilk ergin çıkış zamanı ile yılda kaç döl verdiği ve hangi aylar aktif olduğu belirlenmiştir. Materyal ve Metot Çalışma, yılları arasında yaklaşık 5 halik zeytin bahçesinin bulunduğu Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi (Ç.Ü.Z.F. ) Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yürütülmüştür. Çalışmanın ana materyalini Zeytin, Zeytin güvesi, Zeytin güvesi nin ergin popülasyon takibi için TRECE firmasının geliştirdiği, (Z)-7-tetradeeenal feromoııu içeren Pherecon tipi ve 2X25 cm boyutlarındaki eşeysel çekici tuzaklar ile diğer laboratuvar malzemeleri oluşturmuştur. Zeytin güvesi'nin popülasyon takibini yapmak amacıyla deneme alanına dört tuzak asılmıştır. Zeytin güvesi nin Popülasyon Gelişimi Zeytin güvesi'nin yaprak, çiçek ve meyve döllerindeki ilk ergin çıkış zamanının tespiti ile bitkinin her üç fenolojik döneminde ergin popülasyon takibini yapmak amacıyla; eşeysel çekici tuzaklar (Campion ve ark., 1979), çalışmanın gerçekleştirileceği çeşitlerin bulunduğu alana (Adana topağı, Ayvalık, Çilli, Gemlik, Girit ve Uslu çeşitleri) dört adet, ağaçların güneydoğu yönüne yerden m yükseklikteki uygun bir dalma, mart ayı başından itibaren asılarak takip edilmiştir. Tuzakların kontrolü, ilk ergin yakalanana kadar haftada iki, daha sonra haftada bir ve meyve hasadından sonra ise iki haftada bir yapılmıştır. Tuzaklarda yakalanan kelebekler ince bir pens yardımı ile alınarak sayımları yapılmış ve düzenli olarak kayıtları tutulmuştur. Eşeysel çekici tuzakların feromon içeren kapsülleri, prospektüse uygun olarak ayda bir, yapıştırıcı alt tabla ve diğer kısımlar ise gerek duyuldukça değiştirilmiştir. Böylece, Zeytin güvesi nin ilk ergin çıkış zamanının belirlenmesi, ergin uçuş eğrisindeki tepe noktaları ve yıl içerisindeki döl sayısı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bulgular ve Tartışma Zeytin güvesi nin Popülasyon Gelişimi Zeytin güvesi nin popülasyon takibini yapmak amacıyla asılan tuzaklarda yakalanan ergin bireylerin ortalamaları alınarak yıl bazında haftalık olarak verilmiştir (Şekil 1.). Tuzaklar bahçeye 24 yılında Mart ayının başından itibaren asılmıştır. 24 yılında tuzaklarda ergin bireyler ilk defa 2 Nisaıf da ve son olarak! 7 Aralık tarihinde yakalanmıştır. Yaprak dölüne ait erginler tuzaklarda, 2 Nisan-7 Mayıs tarihleri arasında yakalanmıştır. 25 yılında ise tuzaklarda ilk defa 14 Mayıs tarihinde yakalanan ergin bireyler 15 Aralık a kadar devam etmiştir. Yaprak dölünün erginleri ise 14 Nisan ile 7 Mayıs tarihlerinde yakalanmıştır. Her iki yılda da yaprak dölüne ait kelebeklerin uçuşları nisan ayının ilk yarısından başlayarak mayıs ayı sonlarına kadar, yaklaşık 4-5 hafta kadar sürmüştür. Ege ve Marmara Bölgesi ııde yapılan çalışmalarda yaprak dölünün nisan aynıda başlayıp mayıs ayında son bulduğu bildirilmiştir (Yargıç, 1952; Aysu, 1961; Kaya ve ark., 1987; Giimüşay, 1993; Kumral vc Kovancı, 24). Bu çalışmada elde edilen sonuçlarla literatür bilgileri karşılaştırıldığında, bölgeler farklı olsa da yaprak dölüne ait ergin çıkış ve süresinde bir benzerlik olduğu açıkça görülmektedir. 74

3 Ç.Ü.Z.F. D ergisi, 27, 22 (1) : J.A gric. Fac. Ç.Ü., 27, 22 (1) : Çiçek dölüne ait erginlerin uçuşu; 24 yılında 21 Mayıs ile 6 Ağustos arasında devam etmiştir. 25 yılında ise 26 Mayıs ile 21 Temmuza arasında sürmüştür. Her iki yılda da çiçek dölüne ait erginlerin uçuşu mayıs ayının son on gününde başlayıp temmuz sonu ile ağustos ayının ilk haftasına kadar yaklaşık 8-1 hafta sürmüştür. Aysu (1961), Ege Bölgesrnde çiçek dölüne ait erginlerin uçuşunun mayıs ayının son haftasından başlayıp haziran sonuna kadar devam ettiğini; Yargıç (1952), mayıs ayı sonunda; İyriboz (1968), hazirantemmuz aylarında görüldüğünü; Seçkin ve Ünal (1994) ise Marmara BÖlgesi nde mayısın ikinci yarısında başlayıp temmuz ikinci yarısına kadar devam ettiğini bildirmişlerdir. Zeytin çeşitlerindeki çiçek açma süresine bağlı olarak ergin çıkışlarının mayısın son haftasında başlayıp, temmuz sonu ile ağustosun ilk haftasına kadar sürdüğünü belirtmişlerdir. w ( E İS ea t Ec İS CB N3-4. ^ < co co "tf L L co co N- h- C ) o m ( T~ 1 C\J L CT> 'r_ C T - co T - co T- L CD C C C N- L CT) co ' t -o (Sc 5> k. LU co * «+ + C\J C N. '3' Tarih Şekil 1. Zeytin güvesi nin, 24 (a) ve 25 (b) yıllarında Adana ili (Balcalı) daki popülasyonu gelişimi 75

4 Z eytin G üvesi, Prays oleae (B ern.) (L epidoptera: H y p onom eutidae), nın P opülasyon G elişim i Ü zerine A raştırm alar Elde ettiğimiz sonuçlarla literatür bilgileri (Aysu, 1961; Yargıç, 1952; İyriboz, 1968; Seçkin ve Ünal, 1994) karşılaştırıldığında, her ne kadar farklı bölgelerde yapılan çalışmalar olsa da bulguların birbiri ile benzerlik içinde olduğu açıkça görülmektedir Zararlının üçüncü dölü olan meyve dölüne ait kelebekler tuzaklarda; 24 yılında 1 Eylül ile 17 Aralık tarihleri arasında tespit edilmiştir. 25 yılında ise ergin bireyler tuzaklarda 22 Eylül ile 22 Aralık tarihleri arasında yakalanmıştır. İki yıllık takip sonucunda zararlının bu dölüne ait ergin çıkışının, eylül ayının ikinci yarısında başlayıp aralık ayının ikinci yarısına kadar devam ettiği belirlenmiştir. Zararlının ergin uçuşlarının Ege Bölgesi nde, eylül ortası ve ekim başlarında başlayıp kasım ayından aralık ayı ortasına kadar devam ettiği (Yargıç, 1952; Aysu, 1961; İyriboz, 1968), Marmara Bölgesi nde ise temmuzun son haftasında başlayıp kasım ayı ortalarına kadar sürdüğü bildirilmiştir (Aysu, 1961; Kaya ve ark., 1987; Seçkin ve Ünal, 1994). Bu sonuçlar ile çalışmadaki verilerin paralel olduğunu söyleyebiliriz. Zeytin güvesi nin, yılları arası iki yıl boyunca ergin popülasyonunu tuzaklarda düşük sayıda yakalanmış olması nedeni ile yaprak ve meyve dölünün yumurtalarına rastlanamazken, çok az sayıda çiçek dölünün yumurtasına rastlanmıştır. Ege Bölgesi nde, 1992 yılında yapılan bir çalışmada tuzaklarda yakalanan ergin sayısının düşük olması ile orantılı olarak yumurta, larva ve pupaya rastlanmadığı bildirilmiştir (Gümüşay ve ark., 1993). Zeytin güvesi nin popülasyon takibi yapılan bahçede doğal dengenin bozulmamış olması nedeni ile bir çok doğal düşman faaliyetleri gözlemlenmiştir. Çalışma süresince: zeytin bahçesinde Zeytin güvesi nin önemli avcılarından olan Chrysopa carnecı Stephan (Neuroptera: Chrysopidae) nın yumurta, larva ve erginleri ile çok sayıda karınca ve örümcek gözlemlenmiştir. İspanya da yapılan bir çalışmada, C. cam ecfnın zararlıyı % 97 oranında kontrol altında tuttuğu kaydedilmiştir (Civantos ve Sanchez, 1995). İtalya da yapılan bir başka çalışmada ise, meyveler üzerinde zararlının yumurtalarının bulunduğu dönemde, C cam ecf nın % 6-8 oranında zararlı ile beslendiğini ve zararlının popülasyonunu azalttığı bildirilmiştir (Sacchetti, 199). Morris ve ark., (1998) mn yaptıkları Elisa testlerinin sonucuna göre, karıncaların zararlının önemli predatörleri arasında olduğu ortaya konulmuştur. Morris ve ark. (1999) nın yaptıkları bir diğer çalışmada ise, zararlı ile en yaygın beslenen avcı türlerin karıncalar olduğu belirtilmektedir. Lozano ve ark. (22), zararlının yaprak ve çiçek dölü esnasında birçok predatör türün test edilmesi sonucunda Formicidae, Coleoptera ve Hemiptera takımlarına bağlı avcılara ilaveten örümceklerinde, Zeytin güvesi nin avcıları arasında olduğunu tespit etmişlerdir. Sonuç olarak denemenin yürütüldüğü bahçede gözlemlenen doğal düşman faaliyetlerinin yoğun olması, Zeytin güvesi popülasyonunun düşük seviyede kalmasında önemli faktörlerden olabileceği düşünülmektedir. Zeytin güvesi ne Ait Döllerin Ergin Çıkış Zamanı ile İklim Faktörlerinin İlişkisi Denemenin yürütüldüğü yıllarda iklim faktörleri (sıcaklık, oransal nem ve yağış) ile Zeytin güvesi nin biyolojisi arasındaki ilişki de incelenmeye çalışılmıştır. Her iki yılda sırasıyla; yaprak dölü erginleri nisan ayının ilk yarısında aylık ortalama sıcaklığın C, ortalama oransal nemin % ve toplam yağış miktarının kg/m2 olduğunda; çiçek dölü erginlerinin mayıs ayının ikinci yarısında aylık ortalama sıcaklığın C, ortalama oransal nemin % ve toplam yağışın kg/m2 olduğunda ve meyve dölü erginlerinin eylül ayının ortalarında aylık ortalama sıcaklığın C, ortalama oransal nemin % ve toplam yağışın kg/m2 olduğunda çıkış yaptıkları belirlenmiştir. 76

5 Ç.Ü.Z.F. D ergisi, 27, 22 (1) : 73-8 J.A gric. Fac. Ç.Ü., 27, 22 (1) : ve 25 yıllarına ait nem ve sıcaklık değerleri Şekil 2. de verilmiştir. Aysu (1961), zararlının yaprak dölü larvalarının, sıcaklık 3-4 gün süreyle 12 C yi geçtiği zaman, yaprak epidermisini terk ettiğini ve oransal nemin larvaların yapraklardan çıkışına büyük bir yardımı olmadığını bildirmiştir. Kaya ve ark. (1987), Ege Bölgesi nde yaptıkları bir çalışmada zararlının çiçek dölü erginlerinin nisan ayında günlük ortalama sıcaklığın (8,-26,) C ve orantılı nemin % 6-7 civarında olması ile birlikte çıkmaya başladığını, meyve dölü erginlerinin mayısın son haftasında günlük ortalama sıcaklığın (15,-3,8) C ile % 5-7 oranında orantılı nem koşullarında çıktıklarım ve yaprak dölü erginlerinin eylül ayı ortalarında 2-24 (1,5-29,5) C günlük ortalama sıcaklık ile % 4-57 oransal nem koşullarına ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir. Zararlının üç dölünün ergin çıkışında sıcaklığın doğrudan bir etkisinin olduğu kanaatine varılmıştır. Her iki yıl iklimsel olarak birbiri ile mukayese edildiğinde; 24 yılında toplam yağış nisan ayında 24.8 kg/m2, mayıs ayında 19.8 kg/m2 olurken, 25 yılında nisan ayında 53. kg/m2 ve mayıs ayında 41.2 kg/m2 toplam yağışın iki katından fazla daha fazla miktarda düştüğü tespit edilmiştir. 24 yılında yaprak dölünden çıkan erginlere 2 Nisan-7 Mayıs tarihlerinde, 25 yılında ise 14 Nisan-19 tarihleri arasında rastlanmıştır. Çiçek dölüne ait erginlerin çıkışı; 24 yılında 21 Mayıs-6 Ağustos ta, 25 yılında ise 26 Mayıs-21 Temmuz tarihleri arasında gözlenmiştir. Zararlının yaprak ve çiçek dölünün çıkışlarındaki yıllara göre sırasıyla 12-5 günlük gecikmenin aylık toplam düşen yağış miktarlarının Zeytin güvesi nin üreme ve yumurtlama oranına olumsuz oranda etki ederek, ergin çıkışında gecikmelere neden olduğunu söyleyebiliriz. Kaya ve ark.,(1987), günlük sıcaklığın sürekli zikzaklar çizmesi ve sürekli yağışların pupadan yeni ergin çıkışlarını geciktirdiği gibi, erginlerin normal biyolojik faaliyetlerini de etkilediğini bildirmişlerdir. Aysu (1961), zararlının kelebek, yumurta, larva ve pupa dönemlerinin gelişmesinde birinci derecede rol oynadığını belirtmiştir. Aynı araştırıcı, yaprak dölü erginlerinin nisbi nemin artması ile kelebek, yumurta, larva ve pupa dönemlerinin gelişme ve açılma sürelerinin kısaltmakta olduğunu; nisbi nemin % 6 ın altına düşmesi ve sıcaklığın yükselmesinde kelebeklerin hayatlarını devam ettiremediğini, nisbi nemin % 8 in üstüne çıktığında kelebeğin yaşam süresinin 7 günden 2 güne kadar uzadığını ve nisbi nemin% 6 m altına düşmesi ve sıcaklığın yükselmesi durumunda çıkışın olmadığını bildirmiştir. 77

6 Z eytin G üvesi, Prays oleae (B ern.) (L epidoptera: H ypon o m eu tid ae) nın Popülasyon G elişim i Ü zerine A raştırm alar 1 T 9 r t E o o u 4- c re v> e 2 o re E «1 re S 9 5? Şekil 2. Adana ili (Balcalı) 24 (a) ve 25 (b) yıllarına ait Meteoroloji verileri (aylık ortalama % oransal ve sıcaklık değerleri) Sonuç olarak; her iki yılda da yaprak dölünün ilk ergin çıkışının nisan ayının ilk yarısında başlayıp mayıs ayı sonlarına kadar süren yaklaşık 4-5 haftalık uçuş periyoduna sahip olduğu; çiçek dölünün ilk ergin çıkışının mayıs ayının son on gününde başlayıp temmuz sonu ile ağustos ayının ilk haftasına kadar yaklaşık 8-1 hafta süreyle devam ettiği; meyve dölünün ilk ergin uçuşlarının ise eylül ayının ikinci yarısında başlayıp aralık ayının ikinci 78 yarısına kadar devam eden yaklaşık 1-12 haftalık uçuş periyoduna sahip olduğu belirlenmiştir. Zararlının üç dölünün ergin çıkışında sıcaklığın direk etkisi olmakla birlikte, nisbi nemin de erginin hayatını sürdürmesinde önemli rol oynadığı kanaatine varılmıştır.

7 Ç.Ü.Z.F. D ergisi, 27, 22 (1 ) : J.A gric. Fac. Ç.Ü., 27, 22 (1 ) : 73-8 Kaynaklar Anonim, 2. Devlet İstatistik Enstitüsü. 2 Tarım İstatistikleri Özeti. Ankara, Türkiye. ( Anonim, 22. Türkiye ve Adana İstatistikleri. Adana Tarım İl Müdürlüğü Proje İstatistik Şube Müdürlüğü, s. 4, 15,16. Aysu, R., Batı Anadolu da Prays oleeellus Hb. (Fabr.) Zeytin Güvesinin Biyolojisi ve Mücadelesi Üzerinde İncelemeler. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele Enstitüsü Yayınları. Teknik Bülteni, s. Boumas, T., Relationship Between infestation and Captures of Adults of Prays oleae Phcromone Traps. Annales-Del'lnstitut-Phytopathologique-Benaki, 15: 2, s Campion, D. C., Mcvmeich, L.., Polyrakis, J., Michelakis, S., Stavrakis, G., Beevor, P., Hall, D. R., & Nesbitt, B. F., Laboratory and Field Studies of the Female Sex Pheromone of The live Moth Prays oleae. Experientia 35: s Cıvantos, M., Sanches. M., Integrated Control in Spanish live Groves and Its Influence on Quality. Reiew of Agricultural Entomology, January Vol: 85 (1), s. 94 Guclu, S., Hayat, R., Özbek, H., Artvin Yöresinde Zeytin (lea europaea L.)'de Bulunan Fitofag ve Predator Böcek Türleri. Türkiye Entomoloji Dergisi. 19: 3, s Gümüşay, B., Ertem, G., Özilbey, Ü., Bıçak İ., Ege Bölgesinin Önemli Yağlık ve Sofralık Zeytin Çeşitlerinin Zeytin Güvesi, {Prays oleae Bern.) (JLepidoptera: Hyponomeutidae) ne Karşı Hassasiyeti Üzerinde Çalışmalar. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü. Araştırma Özetleri. Yayın No. 62, s İyriboz, N., Zeytin Zararlıları ve Hastalıkları. Karınca Matbaası, İzmir, 83 s. Kaya, M., Yalçın, E., Soydanbay, M., Ege Bölgesi Zeytinlerinde Zarar Yapan Zeytin Güvesi, Prays oleae (Bem.) nin Nesillere Göre Popülasyon Değişimi, Ekonomik Savaşım Eşiği ve Savaş Yöntemlerinin Geliştirilmesi Üzerinde Araştırmalar. DGA-Tarım ve rmancılık. 11: 1, s Kumral, N.A., Kovancı, B., 24. The Effective Natural Enemies on Pests in live Groves of Bursa (Turkey) and the Population Fluctuations of Important Species. 5 th International Symposium on live Growing. İzmir-Türkiye. 27. September- 2 ctober, 24. s. 68 ( Lozano, C., Morris, T., Campos, M., Pereira, J. A., Bento, A., 22. Detection by Elisa of Predators of Prays oleae (Lepidoptera: Plutellidae) in a Portuguese live rchard. ISHS Acta Horticulturae 474: IV. International Symposium. n live Growing. 22. ( Morris, T. I., Symondson, W.. C., Kidd, N. A. C., Jervis, M. A., Campos, M., Are Ants Significant Predators of the live Moth, Prays oleae?. Crop Protection 17 (4), s (wwwl.elsevier.com). Morris, T. I., Campos, M., Kidd, N. A. C., Symondson, W.. C., What is Consuming Prays leae (Bernard) (Lep.: Yponomeutidae) and When: A Serological Solution?. Crop Protection 18 (1), s (wwwl.elsevier.com). Patanita, M. I., Maxia, A., Loss Assessment Due to Prays oleae (Bern.) and Bactrocera oleae Gmelin in Moura s Region (Portugal). Preliminar Results. Sub- Sector Biologia e Protecçâo de Plantas, Escola Superior Agrâria de Beja, Beja, Portugal -1. Secçâo Autonoma da Protecçâo Integrada, Institute Superior de Agronomia, Lisboa, Portugal, (www. pubol.ipbeja.pt/artigos/italia). 79

8 Z eytin G üvesi, Prays oleae (B ern.) (L epidoptera: H ypon o m eu tid ae) nın Popülasyon G elişim i Ü zerine A raştırm alar Ramos, P., Ramos, J. M., Jones,. T., An integrated Pest Management Strategy for the live Moth Prays leae Based on the Relationship Between the Catches of Adults in Phcromone Traps and Subsequent Infestation of live Fruit, s in H. Arn, R. Bues (eds.) Use of Pheromones and ther Semiochemicals in integrated Control. IBC wprs Bulletin 12 (2). Sacchetti, P.,199. bservations on the Activity and Biocthology of the Enemies of Prays oleae (Bern.) in Tuscany. I. Predators. Redia. 73: 1, s Seçkin, E., Ünal, E., Marmara Bölgesinde Zeytin Güvesi, Prays oleae (Bern.) Mücadelesine Esas lmak Üzere Biyoteknik Yöntemlerin Araştırılması, Geliştirilmesi ve Uygulanması. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova. 16 s. Yargıç, Ş., Zeytin Güvesi. Bornova Zirai Mücadele Enstitüsü. İzmir. Neşriyat Say