SEKİZİNCİ SINIF TÜRKÇE DERSİ ORTAK SINAVI SORULARININ ÖĞRETİM PROGRAMINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ OSMAN KÜRŞAT YORGANCI

Transkript

1

2 SEKİZİNCİ SINIF TÜRKÇE DERSİ ORTAK SINAVI SORULARININ ÖĞRETİM PROGRAMINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ OSMAN KÜRŞAT YORGANCI YÜKSEK LİSANS TEZİ TÜRKÇE EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ OCAK, 2015

3 TELİF HAKKI ve TEZ FOTOKOPİ İZİN FORMU Bu tezin tüm hakları saklıdır. Kaynak göstermek koşuluyla tezin teslim tarihinden itibaren tezden fotokopi çekilebilir. YAZARIN Adı : Osman Kürşat Soyadı : YORGANCI Bölümü : Türkçe Öğretmenliği İmza : Teslim tarihi : 28 Ocak 2014 TEZİN Türkçe Adı : Sekizinci Sınıf Türkçe Dersi Ortak Sınavı Sorularının Öğretim Programına Göre Değerlendirilmesi İngilizce Adı : An Evaluation Of 8th Grade Turkish Test Questions Of The Common Exam In Teog On The Basis Of The Curriculum i

4 ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI Tez yazma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyduğumu, yararlandığım tüm kaynakları kaynak gösterme ilkelerine uygun olarak kaynakçada belirttiğimi ve bu bölümler dışındaki tüm ifadelerin şahsıma ait olduğunu beyan ederim. İmza : Yazar Adı Soyadı : Osman Kürşat YORGANCI ii

5 Jüri Onay Sayfası Osman Kürşat YORGANCI tarafından hazırlanan "SEKİZİNCİ SINIF TÜRKÇE DERSİ ORTAK SINAVI SORULARININ ÖĞRETİM PROGRAMINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ" adlı tez çalışması aşağıdaki jüri tarafından oy birliği / oy çokluğu ile Gazi Üniversitesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı nda Yüksek Lisans olarak kabul edilmiştir. Danışman : Doç. Dr. Fahri TEMİZYÜREK Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Gazi Üniversitesi Başkan :... Üye :... Tez Savunma Tarihi :../../. Bu tezin Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı nda Yüksek Lisans/ Doktora tezi olması için şartları yerine getirdiğini onaylıyorum. Prof. Dr. Servet KARABAĞ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü.. iii

6 Muhsin YAZICIOĞLU'nun aziz hatıralarına ve oğlum Muhsin'e Bu çalışmamı, "Bir hayalim var; bütün vatandaşlarımızın ay yıldızlı bayrağın altında şerefle yaşadığı bir Türkiye hayal ediyorum. Bir hayalim var; başını örtenle açanın aynı üniversitede yasaksız, kavgasız, kardeşçe yaşadığı bir ülke hayal ediyorum. Bir hayalim var; Kürt, Türkmen, Alevi, Sünni ayrımı olmadan zengin, fakir, yoksul ayrıcalığı görülmeden imtiyazsız, sınıfsız, kaynaşmış bir Türkiye istiyorum. Kısacası Balkanlardan Çin Seddi'ne kadar kaynaşmış, güçlü bir Türk Dünyası hayal ediyorum. sözleri ve muhteşem belagatiyle "Büyük Türkiye" idealinin şifrelerini adeta kana kana ve doyasıya içelim diye bizlere altın kâsede sunan, bir kar tanesi kadar saf, temiz, ak ve pak insan; bir kar tanesi misali nevi şahsına münhasır adam Muhsin YAZICIOĞLU'nun aziz hatıralarına ve ismiyle yaşasın muradıyla ad verdiğimiz oğlumuz Muhsin'e ithaf ediyorum. iv

7 TEŞEKKÜR Çok kıymetli Hocam Doç. Dr. Fahri TEMİZYÜREK'e; çalışmamı tamamlayabilmem adına desteklerini esirgemeyen Akyurt İlçe Millî Eğitim Müdürü Sayın Hocam Hasan KALELİ'ye; hayatımın her döneminde, mutlulukta ve kederde hep yanımda olan hanımım Didem YORGANCI'ya teşekkürü bir borç bilirim. v

8 SEKİZİNCİ SINIF TÜRKÇE DERSİ ORTAK SINAVI SORULARININ ÖĞRETİM PROGRAMINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Osman Kürşat YORGANCI GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Ocak 2015 ÖZ Bu çalışma, Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş te 8. sınıflara uygulanan Ortak Sınav Türkçe sorularının İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'yla örtüşme düzeyini, uygunluğunu ve programda belirtilen kazanımları ne derece ölçtüğünü belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada "Madde Kökü Tarama" ve "Anket" yöntemleri kullanılmıştır. "TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nde yer alan sorular, İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda belirtilen kazanımları (bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları) ölçme konusunda yeterli midir?" sorusu çalışmamıza temel teşkil etmiştir. Çalışmamızın ana problemini oluşturan bu sorunun cevabını bulabilmek için örneklemimizi oluşturan 28 Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı A Kitapçığı'nda bulunan 20 sorunun tamamı İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda belirtilen öğrenme alanı amaç ve kazanımlarıyla tek tek karşılaştırılmış, bu soruların programda belirtilen hangi öğrenme alanı ve kazanımlarla örtüştüğü ve ne düzeyde örtüştüğü belirlenmiştir. Elde edilen sonuçların test edilmesi için Ankara ili ve ilçelerindeki ortaokullarda görev yapmakta olan ve uzman grubunu temsil eden 20 Türkçe öğretmeninin bir anket yardımıyla düşünceleri alınmıştır. Uzman grubunu oluşturan öğretmenler, kendileri için hazırlanmış olan anketlerde verilen bir kazanım ve o kazanımla örtüştüğü, o ölçtüğü düşünülen bir soruyu incelemişler; "Evet, bu soru, bu ölçmektedir.", "Bu soru, bu kısmen ölçmektedir.", "Hayır, bu soru, bu ölçmemektedir." seçeneklerinden birini işaretleyerek düşüncelerini belirtmişlerdir. Sayısal ifadelere dönüştürülen öğretmen görüşleri tablolara yansıtılmış, tablolar yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, çoktan seçmeli testlerin yapısından; çoktan seçmeli testlerin Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda belirtilen öğrenme alanları (Dinleme/İzleme, Konuşma, Okuma, Yazma) ve Dil Bilgisi kazanımlarını tamamen ölçmede tek başına yeterli ve uygun bir ölçme aracı olmadığından; sınavdaki madde (soru) sayısı (20) sınırlılığının ve her bir maddenin yalnız vi

9 bir ölçmesi gerektiği genel geçer ölçme kuralının doğal bir sonucu olarak programda belirtilen 194 n tamamının 20 madde ile ölçülemeyeceğinden 28 Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı sorularının İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda belirtilen kazanımları ölçmede yetersiz kaldığı anlaşılmıştır. İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı ile öğrencilere Dinleme/İzleme, Konuşma, Okuma, Yazma öğrenme alanı ve Dil Bilgisi kazanımlarının verilmesi, kazandırılması hedeflenmektedir. Bu sebeple öğrencilerin Türkçe dersi akademik başarılarını, programda belirtilen kazanımların ne kadarını edindiklerini tam olarak ve yeterli düzeyde ölçebilmek; ya dört öğrenme alanı ve Dil Bilgisi kazanımlarını tam ve yeterli düzeyde, tek başına ölçebilecek bir ölçme aracı geliştirmekle ya da her öğrenme alanı ve Dil Bilgisi için, bu öğrenme alanları ve Dil Bilgisi kazanımlarını ayrı ayrı, tam ve yeterli seviyede ölçebilecek birden fazla ölçme aracı tercih etmekle mümkün olabilir. Bilim Kodu : Anahtar Kelimeler : Ortak Sınav, Türkçe Dersi Soruları, Teog. Sayfa Adedi : 79 Danışman : Doç. Dr. Fahri TEMİZYÜREK vii

10 AN EVALUATION OF 8 th GRADE TURKISH TEST QUESTIONS OF THE COMMON EXAM IN TEOG ON THE BASIS OF THE CURRİCULUM (M.S Thesis) Osman Kürşat YORGANCI GAZI UNIVERSITY GRADUATE SCHOOL OF EDUCATIONAL SCIENCES January 2015 ABSTRACT This study aims to find out to what extent the Turkish questions asked at the 8 th Grade TEOG (the transition from the Primary Education to Secondary Education) Examoverlaps the Primary Education Turkish Class Curriculum (6,7 and 8 th Grades) and to what extent they asses the objectives given in the Curriculum. A "Screening Method" and a "Questionnaire" were administered. The research question in this study is Are the questions in the Turkish Test of the TEOG Exam sufficient in assessing the objectives (knowledge, skills, behaviours, and habits) stated in the Primary Education Turkish Class Curriculum ( 6,7 and 8 th Grades)?. In order to answer this question, the 20 questions in the 8 th Grade 2 nd Term TEOG Exam Turkish Test dated 28 April 2014 were compared one by one to the objectives stated in the Primary Education Turkish Class Curriculum (6,7 and 8 th Grades) to determine which questions overlap with which objectives and to what extent they overlap. In order to test the findings, a questionnaire was administered to 20 Turkish teachers representing the expert group and working in Ankara and its towns. The teachers who form the expert group examined each objective and each question thought to be overlapping and assessing that objective in the questionnaire and stated their opinion as Yes, I think this question assesses this objective or This question assesses this objective to some extent or No, this question does not asses this objective. These teacher remarks were converted into numeric data in the form of tables and analyzed by the help of these tables. As a result, it was decided that the questions in the 8 th Grade 2 nd Term TEOG Exam Turkish Test dated 28 April 2014 were insufficient in assessing the objectives stated in the Primary Education Turkish Class Curriculum (6,7 and 8 th Grades) because of the structure of the multiple choice test items, because of the fact that multiple choice tests are not solely sufficient and suitable instruments to measure the objectives related to the skills (Listening, Speaking, Reading, Writing) and Grammar and stated in the Primary Education Turkish viii

11 Class Curriculum and because, as a result of the limited number of the items (20) in the exam, and as a natural consequence of the widely accepted assessment and evaluation principle saying that one item should only assess one objective, it is not possible to assess the 194 objectives stated in the curriculum using 20 items. The Primary Education Turkish Class Curriculum (6, 7 and 8 th Grades) aims to make students gain language skills (Listening, Speaking, Reading, Writing) and Grammar skills. In this respect, it is only possible to assess the students academic achievement in Turkish and measure sufficiently and exactly to what extent they achieve the objectives stated in the Curriculum by either developing one single instrument which can assess the four skills and grammar sufficiently and exactly or giving preference to multiple instruments which can assess the objectives for every skill and grammar separately. Science Code : Key Words : Turkish Test Questions, Common Exam, Teog. Page Number : 79 Suprvisor : Doç. Dr. Fahri TEMİZYÜREK ix

12 İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR... v ÖZ... vi ABSTRACT... viii İÇİNDEKİLER... x TABLOLAR LİSTESİ... xii SİMGE ve KISALTMALAR LİSTESİ... xiv BÖLÜM I.GİRİŞ Problem Durumu Alt Problemler Çalışmanın Amacı Çalışmanın Önemi Çalışmanın Varsayımları Çalışmanın Sınırlılıkları Tanımlar... 6 BÖLÜM II. YÖNTEM Araştırmanın Modeli Evren ve Örneklem Verilerin Toplanması Verilerin Analizi BÖLÜM III. KAVRAMSAL ÇERÇEVE Türkçe Dersinin Genel Özellikleri Türkçe Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme Ölçme Değerlendirme Yöntemi Olarak Çoktan Seçmeli Testler Ortaöğretime Geçişte Geçmişten Günümüze Uygulanan Sınavlar Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi Ortak Sınavlar Uygulanmakta Olan İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı x

13 BÖLÜM IV. BULGULAR ve YORUMLAR İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda Öğrenme Alanları Dinleme/İzleme Dinleme/İzleme Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar Dinleme/İzleme Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Konuşma Konuşma Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar Konuşma Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Okuma Okuma Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar Okuma Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Yazma Yazma Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar Yazma Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Dil Bilgisi Dil Bilgisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar Dil Bilgisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar BÖLÜM V. SONUÇ ve TARTIŞMA Sonuçlar Tartışma KAYNAKLAR EKLER Ek Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı "A" Kitapçığı Soruları ve Cevap Anahtarı Ek-2. Anket Formları ÖZ GEÇMİŞ xi

14 TABLOLAR LİSTESİ Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 1. Sorusunun 4.1. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 2. Sorusunun 2.1. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 3. Sorusunun 4.3. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 4. Sorusunun 2.8. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 6. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 8. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 9. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 10. Sorusunun 2.4. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 11. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 12. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 13. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 14. Sorusunun 2.3. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 15. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 16. Sorusunun 2.6. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği xii

15 Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 20. Sorusunun 6.2. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 5. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 7. Sorusunun 2.9. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 17. Sorusunun 1.1. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 18. Sorusunun 2.5. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 19. Sorusunun 2.7. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı Sorularının Öğrenme Alanlarına Göre Dağılımı Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı Sorularıyla Kazanımların Ölçülme Oranları Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı Sorularının Kazanımları Ölçme Düzeyi Tablo 24. Ölçülen Toplam Kazanım Sayısının Öğrenme Alanları Toplam Kazanım Sayısına Oranı xiii

16 SİMGE ve KISALTMALAR LİSTESİ MEB OKS SBS TEOG Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınavı Seviye Belirleme Sınavı Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş xiv

17 BÖLÜM I GİRİŞ İnsanlar hayatları boyunca kendilerini ifade edebilmek ve diğer insanların söylediklerini anlayabilmek için dili kullanmıştır. Bu yüzden dil büyük önem arz etmektedir. İnsanların kendilerini en iyi ifade edebilecekleri dil de ana dilleridir. Bizim ana dilimiz Türkçedir. Bu sebeple bütün eğitim kademelerine Türkçe eğitimi ve öğretimi için Türkçe Ders Programları konulmuştur. Hem bu programları değerlendirmek hem de Türkçe eğitimi ve öğretiminin gerçekleşme düzeyini ölçmek için sınavlar yapılmış ve yapılmaktadır. Gerçekleştirilen bu sınavlar neticesinde elde edilen sonuçlar, öğrencilerin okuyacakları lise ve üniversitelerin belirlenmesinde etkili olmaktadır. Bu belirleme öğrencilerin meslek seçimi ve daha sonraki hayatları için de oldukça önemlidir. Dolayısıyla yapılacak sınavlara, hazırlanacak sorulara gereken önemin verilmesi ve dikkat edilmesi gerekmektedir. Ölçülecek bilgi, beceri ve davranışların belirlenmesi ve bunların nasıl ölçüleceğine karar verilmesi özellikle dikkat edilmesi gereken unsurlardandır. Ölçülecek bilgi, beceri ve davranışlar öğretilen konularla örtüşmeli; hazırlanan öğretim programlarında öğretilmesi gerektiği düşünülen bilgi, beceri ve davranışları açıklayan amaç ve kazanımlar açıkça ifade edilmeli; ölçme bu programlardan hareketle gerçekleştirilmelidir. İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı nın ilk adı 2005 İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı'dır. Bu programda yapılandırmacı yaklaşımın temel alındığı; çoklu zekâ ve öğrenci merkezli öğrenme gibi çeşitli yaklaşımlardan yararlanıldığı açıkça ifade edilmiştir. Bu programı ölçecek sınavların da aynı ya da benzer yaklaşımlarla hazırlanması gerekmektedir. Programın değerlendirilmesi açısından ölçüm aracının özellikleri son derece önemlidir İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı'nın ve programda 1

18 benimsenen yaklaşımların getirdiği yenilikler; zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkartılarak eğitimin 4 yıl süreli ilkokul, 4 yıl süreli ortaokul ve 4 yıl süreli lise kademelerine bölünmesinin doğal sonucunun getirdiği değişimler neticesinde Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) daha önce Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS) ve Seviye Belirleme Sınavı (SBS) gibi çeşitli isimlerle gerçekleştirdiği sınavların yerine eğitimöğretim yılından itibaren Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) Ortak Sınavı'nı getirmiş ve uygulamaya başlamıştır eğitim-öğretim yılından itibaren Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş'te ve sınavla öğrenci alan okullara yerleşmede Ortak Sınavlar belirleyici olmaktadır. Günümüz itibariyle Ortak Sınavlar birinci ve ikinci dönem olmak üzere; birinci dönem Kasım, ikinci dönem Nisan tarihlerinde yapılmaktadır. Öğrenciler, birinci dönem girecekleri Ortak Sınavlarda sınav tarihine kadar işlemiş oldukları konulardan, ikinci dönem girecekleri Ortak Sınavlarda ise eğitim-öğretim yılı başından itibaren işlemiş oldukları konuların tamamından sorumlu tutulmaktadır. Ortak Sınavlar sadece 8. sınıf öğrencilerine dönük yapılmaktadır. Fen ve Teknoloji, Matematik, Türkçe, T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük, Yabancı Dil ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi olmak üzere temel dersler için yapılan Ortak Sınavlar, her iki dönemde de üç yazılısı olan derslerin ikinci, iki yazılısı olan derslerin birinci yazılısı olarak kabul edilmekte ve değerlendirilmektedir. MEB (2013)'e göre ortaöğretim kurumlarına yerleştirmeye esas puan, 6, 7 ve 8. sınıf yılsonu başarı puanlarının %30 u ile 8. sınıfta uygulanan ağırlıklandırılmış Ortak Sınav puanlarının %70 inden oluşacaktır. 6 ve 7. sınıflarda bütün derslerin notları öğretmen tarafından verilecektir. 8. sınıfta, 6 temel dersten 3 yazılısı olanların 2.'si, 2 yazılısı olanların 1.'si ortak yazılı olarak yapılacaktır. Geri kalan derslerin yazılılarının tamamı öğretmen tarafından yapılacaktır. Başarı puanı hesaplanırken bütün derslere ait yazılıların ve performans değerlendirmelerinin ortalaması alınarak öğrencinin o derse ait başarı notu belirlenecektir. 6, 7 ve 8. sınıfların yılsonu başarı puanı 300 üzerinden Ortak Sınavların puanı 700 üzerinden hesaplanacak, ortaöğretime yerleştirmeye esas puan ise bu ikisinin ortalaması alınarak 500 üzerinden hesaplanmaktadır. (MEB'den aktaran İnci, 2014) Ortak Sınavların ortaokuldan liseye geçişte çok büyük bir önem ifade ettiği düşünüldüğünde; bu sınavlar öğrencilerin gelecekteki akademik yaşantılarını belirleyen en önemli ölçütlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sınavların her bakımdan geçerli, ölçme konusunda yeterliliği yüksek sağlam bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir. 2

19 Hem amaçları hem uygulanışı hem de sonuçları bakımından güvenilir sınavlar uygulanmalıdır. İlk ve ortaöğretim programlarında belirlenen bilgi, beceri ve davranışların tamamının bu sınavlarla değerlendirilememesi; bazı kazanımların sınav kapsamı dışında bırakılması veya öğretim kurumunun amaçları arasında olmadığı için programlarda öğretilmesi planlanmamış bilgi ve becerilerin ölçülmesi bu sınavların geçerliğini ve güvenirliğini düşürecektir. Çeşitli eğitim kademelerinde yapılan bu tür sınavların zaman zaman eleştiri konusu olduğu bilinmektedir. Bu eleştiriler daha çok sınavların uygulanma biçimi, içerdiği maddelerin (sorular) öğrenme alanlarına göre dağılımı ve kalitesi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Sınav kitapçığında yer alan soruların eğitim kurumunda öğretilmesi planlanan bilgi, beceri ve davranışlarla örtüşmediği iddiaları ise bu sınavlara yöneltilen eleştiriler içinde önemli bir yer tutmaktadır (Demir, 2010, s.1-2.) Problem Durumu "TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nde yer alan sorular, İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda belirtilen kazanımları (bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları) ölçme konusunda yeterli midir?" sorusu çalışmamızın ana problem cümlesini oluşturmaktadır Alt Problemler 1. TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nde yer alan soruların ilgili olduğu kazanımları belirlemek, 2. TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'ndeki soruların öğrenme alanlarına göre dağılımını belirlemek, 3. Bu veriler ışığında TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nin hedef kitlenin akademik başarısını ölçme konusundaki yeterlilik düzeyini ortaya koymak Çalışmanın Amacı Bu çalışmanın amacı; TEOG Ortak Sınavı Türkçe sorularının öğrenme alanlarına göre dağılımını, bu soruların İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda 3

20 yer alan kazanımlardan hangileriyle ilgili olduğunu belirlemek ve TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nin ölçme konusundaki yeterlilik düzeyini ortaya koymaktır Çalışmanın Önemi eğitim-öğretim yılına kadar ilköğretim öğrencilerinin akademik başarıları, 8. sınıfın sonunda OKS adı verilen bir sınavla ölçülmekteydi. Bu sınav sisteminin birtakım sakıncaları tespit edilmiştir. Örneğin öğrencinin sekiz yıllık birikiminin ve başarısının 180 dakikada ölçülemeyeceği düşüncesinden hareketle bu sınavların uygulanma biçimi her fırsatta eleştirilmiştir. Ancak öğrencinin kendini ifade etmesi önündeki engelleri ortadan kaldıracak bir tedbir de uzun süre alınamamıştır. Bu olumsuzlukların en aza indirilmesi için eğitim-öğretim yılından itibaren ilköğretim öğrencilerinin akademik başarıları SBS adı verilen yeni bir sınav ile ölçülmeye başlanmıştır. Bu sınavların uygulanma biçiminin, içeriğinin ve amaçlarının OKS'ye göre daha pedagojik olduğunu ve bilimsel ölçütlere dayandığını söylemek mümkünse de eğitim programlarındaki değişimler, bu değişimlerin getirdiği yeni yaklaşımlar ve 12 yıllık zorunlu eğitime geçiş gibi yeni uygulamaların ardından bütün bu gelişim ve değişimlere daha uygun olacağı düşünülen TEOG Ortak Sınavları eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Ancak bu yeni sistemin uygulanmasında da yanlışlıkların olması muhtemeldir. Bu bakımdan, şu ana kadar yapılan sınavlarda ne tür olumsuzlukların söz konusu olduğunu belirleyip bunlara çözüm önerilerinde bulunmak, bundan sonraki sınavların güvenilir ve geçerli olması bakımından önem arz etmektedir (Demir, 2010, s.3-4.). Bu çalışmada Ortak Sınav soruları tek tek incelenmiş, incelenen sorulardan programda yer alan kazanımlarla örtüşenler ve örtüşmeyenler tespit edilmeye çalışılmıştır. Programda yer alan kazanımların öğrenciye verildiği varsayılarak bunlardan hangisinin doğrudan hangisinin dolaylı olarak ölçüldüğü Ortak Sınav Türkçe soruları üzerinden belirlenmeye çalışılmıştır. Ortaokulu bitiren öğrencinin eğitimine lise kurumlarının hangisinde devam edeceği artık Ortak Sınavlarla belirlenmektedir. Ortaöğretim kurumlarının, yani liselerin yükseköğretim kurumlarına bir basamak ve hazırlık olduğu düşünüldüğünde liseye gidecek öğrencilerin seçilmesindeki uygulamaların, buna bağlı olarak da Ortak Sınavların ne kadar önemli olduğu anlaşılacaktır. 4

21 Bugüne kadar Ortak Sınavlar Türkçe sorularıyla ilgili herhangi bir çalışma yapılmamış olması sebebiyle bu çalışmanın alan yazınına önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir. Bu çalışma; bugüne kadar Ortak Sınavlar Türkçe sorularıyla ilgili herhangi bir çalışma yapılmamış olması, Ortak Sınav Türkçe Testi'nde sorulan sorularla İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda yer alan kazanımların ne düzeyde örtüştüğünü ortaya koyması ve alan yazınında bu konudaki bilimsel tartışmalara sağlayacağı katkı bakımından önem arz etmektedir Çalışmanın Varsayımları 1. İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda öğrenciye kazandırılması hedeflenen bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkların öğrenciye kazandırıldığı varsayılmıştır II. Dönem TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nde yer alan soruların hazırlanmasında İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'ndaki kazanımların dikkate alındığı varsayılmıştır. 3. Anket sorularını cevaplayan öğretmenlerin İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nı bilen, uygulayan, programın felsefesini kavramış ve mesleklerinde uzman kişiler oldukları varsayılmıştır Çalışmanın Sınırlılıkları 1. Bu çalışma 28 Nisan Sınıf II. Dönem TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi A Kitapçığı'nda yer alan 20 soruyla sınırlandırılmıştır. 2. Çalışmada İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı, amaç ve kazanımları esas alınmıştır. 3. Çalışmada veri toplamak üzere geliştirilen ve kullanılan anket üç soru ile sınırlandırılmıştır. 4. Anket, Ankara ili ve ilçelerinde görev yapan ve rastgele (Random Yöntem) seçilen 20 Türkçe öğretmenine uygulanmak üzere sınırlandırılmıştır. 5

22 1.6. Tanımlar Amaç: Ertürk (1972, s. 24)'ün belirttiğine üzere "Yetiştirdiğimiz insanda bulunmasını uygun gördüğümüz eğitim yoluyla kazandırılabilir nitelikte istendik özelliklerdir." Eğitim: Demirel (2001, s. 31)'in belirttiği üzere "1. Genel anlamda bireyde davranış değiştirme süreci. 2. Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme süreci. 3. Bireyde kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istenilen davranış değişikliğini meydana getirme sürecidir." Eğitim Programı: Demirel (2001, s. 71)'in belirttiği üzere "1. Program öğeleri olan hedef, içerik, öğretme ve öğrenme süreci ve değerlendirme boyutları arasındaki dirik ilişkiler bütünü. 2. Öğrenene okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneği." İlköğretim: 1. Çocukluk çağında, genellikle 5-7 yaşlarında başlayan ve yaklaşık olarak yeni yetmeliğe kadar süren örgün eğitim. 2. Örgün eğitimin öncelikle toplumun tüm üyelerinde bulunmasını istediği bilgi, beceri ve tutumlarını kapsayan genel eğitim bölümü, programı yönünden orta ve yükseköğretime göre daha geneldir ve öğrencilerini seçerek almaz. 3. İlkokul sınıflarında verilen eğitim. 4. Herhangi bir ders alanında temel ilkelerin öğretilmesi. Kazanım: MEB (2006, s. 8)'in belirttiği üzere "Kazanımlar; öğretim sürecinde öğrencilerin edinecekleri bilgi, beceri ve alışkanlıkları kapsamaktadır." Ortak Sınavlar: MEB (2013)'in belirttiği üzere "Ortaokul ve imam hatip ortaokullarının sekizinci sınıflarında MEB tarafından yapılan ortak sınavlardır." Öğrenci: Tebliğler Dergisi (2007)'nin belirttiği üzere "İlköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciyi ifade eder." Öğretim: Öğretmenler, öğrenmeye yönelik faaliyetler manzumesi veya kuramsallaşmış öğretmenler topluluğudur. Demirel (2001, s. 71)'in belirttiği üzere "Öğrenmenin gerçekleşmesi için planlanan kasıtlı ve sistematik eğitim." Öğretim Programı: Demirel (2011)'in belirttiği üzere"öğretim programı ise okulda veya okul dışında bireye kazandırılması planlanan bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsayan yaşantılar düzeneğidir." Program: Öğrencilerin Okulu bitirmesi, diploma alması ya da bir meslek ve uzmanlık 6

23 alanına girebilmesi için bir okulun, okul türünün ya da okul sisteminin kazandırmayı amaçladığı konuları belirten yazılı belge. Öğrenme Alanları: MEB (2006, s. 5)'in belirttiği üzere "Türkçe Dersi Öğretim Programı, okuma, dinleme/izleme, konuşma, yazma, temel dil becerileri ile dil bilgisinden oluşmaktadır." 7

24 8

25 BÖLÜM II YÖNTEM 2.1. Araştırmanın Modeli Bu çalışmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli olan madde (soru) kökü tarama, nitel araştırma yöntemlerinden ise anket kullanılmıştır. Geçmişte olmuş veya hâlen devam eden bir olayı olduğu şekilde tasvir etmeyi ve tanımlamayı amaçlayan tarama modelinde önemli olan olayı uygun şekilde gözleyip sonuçları ortaya koymaktır. Karasar (1999, s. 77)'ın belirttiği üzere "Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır. Onları herhangi bir şekilde değiştirme, etkileme çabası gösterilmez. Bilinmek istenen şey vardır ve oradadır. Önemli olan, onu uygun biçimde 'gözleyip' belirleyebilmektir." Çalışmamıza konu edindiğimiz 2014 TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nde yer alan sorular, İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'ndaki kazanımlarla tek tek karşılaştırılarak bu soruların programda hangi kazanımlarla ne düzeyde örtüştüğü belirlenmeye çalışılmıştır. Dolayısıyla bu yöntemle hiçbir soru ile örtüşmediği için sınavlarda ölçülememiş olan kazanımlar da tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçların test edilmesi için Ankara il merkezi ve ilçelerindeki ortaokullarda hâlen görev yapmakta olan 20 Türkçe öğretmeninin anket aracılığı ile görüşleri alınmıştır. Bu anketlerden elde edilen sonuçlar değerlendirilerek 2014 TEOG Ortak Sınavı Türkçe sorularının İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda yer alan kazanımları ölçme konusundaki yeterlilik düzeyi belirlenmiştir Evren ve Örneklem Bu çalışmanın evrenini eğitim-öğretim yılında uygulanmaya başlanan TEOG Ortak Sınavları ile İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı 9

26 oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'yla belirlenmiş Türkçe dersi amaç ve kazanımları ile 28 Nisan Sınıf II. Dönem TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi soruları oluşturmaktadır Verilerin Toplanması Çalışmamız için en önemli, öncelikli ve gerekli veriyi TEOG Ortak Sınavı Türkçe sorularının incelenmesi ve Türkçe Öğretim Programı'ndaki kazanımlarla eşleştirilmesi sonucu elde edilen sonuçlar oluşturmaktadır. Çalışmamızda uzman görüşüne başvurulmuştur. Uzman grubunu Ankara il merkezi ve ilçelerindeki ortaokullarda görev yapan 20 Türkçe öğretmeni oluşturmuştur. Uzman gurunu içerisinde yer alan Türkçe öğretmenleri rastgele ( Random Yöntem) seçilmiştir. Uzmanların görüşlerini almak üzere kullandığımız anket formlarını düzenlemek için: En başta, 2014 yılında TEOG Ortak Sınavı'nda çıkmış her Türkçe sorusunun ölçtüğü kazanım/kazanımlar belirlenmiştir. Sonra, bu soruların her biri örtüştüğünü düşündüğümüz kazanım/kazanımlarla birlikte anket formuna yerleştirilmiştir. Aynı sayfaya uzmanların görüşlerini almak için; "Evet, bu soru, bu ölçmektedir.", "Bu soru, bu kısmen ölçmektedir.", "Hayır, bu soru, bu ölçmemektedir." seçenekleri konulmuş ve uzmanların doğru buldukları seçeneği işaretlemeleri istenmiştir. Bu sayede 2014 TEOG Ortak Sınavı Türkçe sorularının İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'ndaki kazanımları ölçme konusundaki yeterlilik düzeyi hakkında uzman görüşü alınmıştır Verilerin Analizi Çalışmanın bütünlüğünün sağlanabilmesi için elde edilen bütün verilerden hareketle araştırmanın bölümleri ve alt bölümleri belirlenmiş, bölümlerin tasnifinde konu bütünlüğü esas alınmıştır. Uzman grubunu oluşturan 20 Türkçe öğretmeni, toplam 20 Türkçe sorusu için hazırlanmış anket formlarını doldurmuşlardır. Bu formlar tek tek okunarak uzmanların Evet, bu soru, bu ölçmektedir., Bu soru, bu kısmen ölçmektedir., Hayır, bu soru, 10

27 bu ölçmemektedir. seçeneklerinden birini işaretleyerek belirtmiş oldukları görüşleri rakamlara dökülmüştür. Böylece 2014 TEOG Ortak Sınavı Türkçe sorularıyla hangi kazanımların kısmen veya tamamen ölçüldüğü, hangi kazanımların ölçülmediği ve bunların yüzdelik değerleri tespit edilmiştir. Bu çalışma ve anket soruşturmasından elde edilen sonuçlar değerlendirilerek "2014 TEOG Ortak Sınavı Türkçe Testi'nde yer alan sorular, İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda yer alan kazanımları (hedeflenen bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları) ölçme konusunda yeterli midir? sorusunun cevabı bulunmaya çalışılmıştır. 11

28 12

29 BÖLÜM III KAVRAMSAL ÇERÇEVE Eğitim, bir süreç ve bu süreç sonunda ortaya çıkan ürün/kazanım olarak ele alınabilir. Süreç olarak eğitim; davranış değişikliği oluşturma sürecidir. Bu süreç, doğumdan ölüme kadar geçen süreyi hatta bazılarına göre doğum öncesinden ölüme kadar geçen süreyi kapsar. Sonuç olarak ele alındığında ise eğitim; bireyin yaşantısı boyunca kazandığı bilgi, beceri, alışkanlık, değer ve tutumları ifade eder. Eğitim hem insanı etkileme süreci hem de bu sürecin sonucu olan kazanımlar olarak görülebilir (Şişman, 2013). Günümüzde eğitimin niteliği ülkeler için gelişmişliğin ölçütü haline gelmiştir. Bilim ve teknolojideki ilerlemeler bilginin hızla artmasına, bu da eğitimden beklentilerin değişmesine sebep olmuştur. Eğitim programlarında gerçekleştirilen düzenlemelerle beklentiler karşılanmaya çalışılmaktadır. Çünkü eğitim programları bireylerde olmasını istediğimiz değişiklikleri ifade eden sistemli araçlardır (Arslan, 2000, s ). Eğitim programları; amaçlar, içerik, uygulanacak yöntemler, destekleyici araç-gereçler ve değerlendirme ölçütlerini kapsar (Gözütok, 2003). Eğitim programlarının istenilen başarıyı gösterip göstermediği ve öğrencilerden beklenen bilgi-beceri ve tutumların gelişip gelişmediği ölçme değerlendirme ile belirlenir. Ölçme ve değerlendirmeyle eğitim-öğretim sürecinin sürekli izlenmesi ve ortaya çıkan sorunların tespit edilerek düzenlenmesi için fırsat sağlanır (MEB, 2006). Ölçme ve değerlendirmenin amacı; öğrencilerin giriş davranışlarının uygunluğu, öğretim etkinliklerinin verimliliği ve öğrenme ürünlerinin yeterliliğinin belirlenmesidir (Tan, 2009). Ölçme ve değerlendirme diğer derslerde olduğu gibi Türkçe dersinde de hedef ve kazanımlara ne derece ulaşıldığı, öğretim süreci içerisinde nelerin işleyip nelerin işlemediği ve yapılan öğretimin öğrencilerin gelişim özelliklerini ne derecede etkilediğinin belirlenmesinde farklı şekil ve biçimlerde kullanılmaktadır. 13

30 3.1. Türkçe Dersinin Genel Özellikleri Türkçe dersi, bir beceri ve ifade dersidir (Özbay, 2006, s. 172). Bu özelliği ile Türkçe dersi becerilerinin (dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma) geliştirilmesi bu becerilere uygulama alanları tanımakla mümkün olabilir Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda hem ilköğretim birinci kademe hem de ikinci kademede dört temel dil becerisinin her biri için ayrı ayrı amaç ve kazanımlar belirlenerek öğrencilere verilmesi hedeflenen bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıklar ifade edilmiştir. Türkçe dersi; anlama, anlatma, sıralama, ilişki kurma, sınıflama, sorgulama, eleştirme, tahmin etme, analiz-sentez yapma, yorumlama, değerlendirme ve iletişim kurma becerilerinin öğrenciye kazandırılması ve bu becerilerin geliştirilmesi; öğrencide bir dil zevki oluşturulması, öğrencilerin hayal dünyalarının genişletilmesi ve öğrencilerin çağın şartlarına göre bilgi ve iletişim araçlarından yararlanabilmesine yardımcı olma amacını taşımaktadır. Kısaca Türkçe dersi, öğrencilerin dil becerilerinien üst seviyeye çıkararak onları geleceğe ve hayata hazırlamayı amaçlamaktır. Bu amaçların gerçekleştirilebilmesi aracı olarak dört temel dil becerisi (dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma) belirlenmiştir. Bu beceriler, 2005 Programında Genel Amaçlar başlığında şöyle ifade edilmektedir: Türkçe Dersi Öğretim Programı ile Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkelerine uygun olarak öğrencilerin; 1. Dilimizin, millî birlik ve bütünlüğümüzün temel unsurlarından biri olduğunu benimsemeleri, 2. Duygu, düşünce ve hayallerini sözlü ve yazılı olarak etkili ve anlaşılır biçimde ifade etmeleri, 3. Türkçeyi, konuşma ve yazma kurallarına uygun olarak bilinçli, doğru ve özenli kullanmaları, 4. Anlama, sıralama, ilişki kurma, sınıflama, sorgulama, eleştirme, tahmin etme, analizsentez yapma, yorumlama ve değerlendirme becerilerini geliştirmeleri, 5. Seviyesine uygun eserleri okuma; bilim, kültür ve sanat etkinliklerini seçme, dinleme, izleme alışkanlığı ve zevki kazanmaları, 6. Okuduğu, dinlediği ve izlediğinden hareketle, söz varlığını zenginleştirerek dil zevki ve 14

31 bilincine ulaşmaları; duygu, düşünce ve hayal dünyalarını geliştirmeleri, 7. Yapıcı, yaratıcı, akılcı, eleştirel ve doğru düşünme yollarını öğrenmeleri, bunları bir alışkanlık hâline getirmeleri, 8. Bilgiye ulaşmada kitle iletişim araçlarından yararlanmaları, bu araçlardan gelen mesajlara karşı eleştirel bakış açısı kazanmaları ve seçici olmaları amaçlanmaktadır (MEB, 2006, s. 4) Türkçe Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme Programın son boyutu ölçme ve değerlendirmedir. Bu boyutta en önemli nokta, öğretim programında yer alan her hedef ve davranışın en az çoktan seçmeli bir test maddesi veya sorusuyla ölçülmesidir. Bu kurala olabildiğince özen gösterildiği takdirde öğrenciye kazandırılmak istenen her n ölçülmesi sağlanmış olacaktır. Sınama durumları, öğrencilerin kazanmasını hedeflediğimiz kazanımların kazanılıp kazanılmadığı hakkında yargıya varma işidir. Öğrencilerin istendik davranışları edinip edinmedikleri belirlenerek sınama durumları düzenlenebilir (Demirel, 2011). Ölçme; belli bir nesnenin ya da nesnelerin belli bir özelliğe sahip olup olmadığının, sahipse sahip oluş derecesinin gözlenip gözlem sonuçlarının sembollerle ya da sayı sembolleriyle ifade edilmesidir. Kısaca, ölçme betimlemedir (Tekin, 1991). Ölçmenin konusu objelerin kendileri değil onların dikkate alınan özellikleridir. Örneğin; insanların kendileri değil onların bir sınavdaki başarıları, yetenekleri, tutumları ölçme konusu yapılabilir. Değerlendirme; öğretme ve öğrenmenin etkililiğini belirlemek amacıyla eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı, sistematik bir süreçtir (MEB, 2006). Diğer bir deyişle değerlendirme, gözlem sonuçlarını bir ölçüt veya ölçütlerle karşılaştırarak bir karara varmaktır (Turgut ve Baykul, 2013). Değerlendirme yaparken elde edilen ölçme sonuçlarından anlam çıkarmak için ölçme sonuçlarının ölçütle karşılaştırılması gerekir (Atılgan, 2009). Değerlendirmede önceden belirlenmiş amaçlara öğrencilerin ne ölçüde ulaştıkları belirlenir. Değerlendirmenin amaç değil amaçlara ulaşmak için bir araç olduğu unutulmamalıdır (Küçükahmet, 2009). Ölçme: Bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir. Değerlendirme ise ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak bir değer yargısına ulaşma işidir. Eğitim ve öğretimde kullanılan etkinliklerin iyi olması kadar yapılacak 15

32 değerlendirmenin de iyi olması gerekir. Değerlendirme olmadan eğitim-öğretimin başarıya ulaşıp ulaşmadığı konusunda kesin yargıya varmak olanaksızdır. Değerlendirme sonunda varılan kararın isabetlilik derecesi, ölçme sonuçlarının geçerlilik ve güvenilirliğine bağlıdır. Ortaöğretime geçiş için yapılan sınavlarda uygulanan ölçmede öğrenme programında verilen kazanımların elde edilip edilmediği yoklanır. Ancak kazanımların tamamı değil bunları temsil edecek kazanımlar ölçülür. Burada hangi kazanımların ölçüleceğinin belirtilmesi çok önemlidir. Bu da soruların kapsam geçerliliği ile ilgilidir. Öğrencilerin başarısını değerlendirmek için yapılan sınavlardan elde edilen ölçümler, öğrenci başarısını yansıtmakla birlikte öğretimin verimliliğine ve etkinliğine yönelik bilgiler de verir. Bir derste eğer öğrenciler istenilen davranışları yeterli düzeyde kazanmamışlarsa bunun sebepleri araştırılmalıdır. Öğrencilerin söz konusu davranışları neden kazanmadıkları araştırılmalı ve bu araştırma bulguları çerçevesinde eğitim sistemi gerekli gözden geçirmeye tabi tutulmalıdır. Türkçe öğretiminde kullanılan ölçme tekniklerinden bazıları; sözlü yoklama ve yazılı yoklama, kısa cevaplı testler, eşleştirme maddeleri, boşluk doldurma, doğru yanlış testleri ve çoktan seçmeli testlerdir (Eren, 2010, s.13-14). Ölçme: Genelde sınav olarak tanımlanan çalışmaların öğrencinin o dersten bir üst sınıfa geçmesini veya geçmemesini belirleyen bir ölçme olarak düşünülmemelidir. İyi bir ölçme ve bu ölçmenin sonucunda yapılacak iyi bir değerlendirme eğitim sisteminin daha sağlıklı ve düzenli olmasını sağlayacaktır. İyi bir ölçme aracı geçerli, güvenilir, objektif, kullanışlı, kapsamlı ve ayırt edici olması gerekmektedir. Bugün ölçme aracı olarak iki ayrı teknik kullanılmaktadır: 1. Objektif Testler: Doğru- yanlış, çoktan seçmeli, eşleştirmeli, tamamlamalı ve doldurmalı tipte sorulardan oluşan testler güvenilir ve objektif olmaları yanında sayıca fazla mevcuda sahip sınıflarda bile kolay uygulanabilen testlerdir. Fakat bu testler beceriyi, yaratıcılığı, analizi ve sentez gücünü ölçemediği ve yalnız bilgiyi ölçtüğü sebebiyle eleştirilmektedir. Bu testlerin ezberciliğe yönlendirdiği düşünülmektedir. Bu tip ölçme araçlarıyla karşılaşan öğrencilerin sadece bilgi kalıplarını ve sonuçlarını öğrenmek için çalıştıklarını, öğrendikleri bilgileri uygulamaya ve davranış hâline dönüştürmeye girmedikleri kabul edilmektedir. 2. Esse (Kompozisyon) Tipi Testler: Bu test tekniğinde öğrencilere bir konu veya problemle ilgili soru veya sorular verilir. Öğrenci bu soru veya soruları cevaplar. Bu tip 16

33 sorular öğrencilerin analiz-sentez yapma, neden-sonuç ilişkilerini tartışma, eleştirip yorumlama gibi çok yönlü becerileri ölçmeye elverişlidir. Fakat bu tip testlerin de olumsuz yönleri bulunmaktadır. Bunlar fazla zaman harcama, soru ile doğrudan ilgisi olmayan cevaplarla karşılaşma ve subjektifliğe açık olmamaktır (Özcan, 2010, s.29-30). Türkçe dersi düşünüldüğünde genel amaç okuduğunu, dinlediğini, gözlemlediğini sözlü ve yazılı olarak anlatabilme becerisini kazandırmak olduğundan esse tipi testlerin daha yararlı olabileceği kabul edilmektedir. Türkçe dersinde amaç bilgi verme değil ana dili ile ilgili becerileri kazandırmaktır. Değerlendirme: Ölçme sonunda belirlenen kararların tümüne değerlendirme denir. Ölçme sonunda yapılacak değerlendirme üç önemli karara ulaşmak için etkili olacaktır: 1. Öğrenci başarısının veya başarısızlığının kararlaştırılması. 2. Tek tek öğrenciler, bütün bir sınıf, veliler ve de öğretmen açısından ölçme aşamasına kadar yapılmış olan çalışmaların yorumlanması. Bu çalışma sonuçlarının etkisinin tartışılması, olumlu veya olumsuz anlamda yorumlarının yapılması. 3. Ölçmenin yapıldığı andan sonra gerçekleştirilecek olan çalışmalara yön verilmesi. İyi bir değerlendirme için öğrencinin sınav kâğıtları veya yazma ödevlerindeki hatalar belirlenip düzeltilmesi gerekir (Özcan, 2010, s.29-30) Ölçme Değerlendirme Yöntemi Olarak Çoktan Seçmeli Testler Yıldızlar (2005, s. 33)'ın belirttiği üzere Sözü edilen ölçme türlerinden çoktan seçmeli testlerin, değerlendirmede sağladığı objektiflik ve kolaylık, büyük öğrenci gruplarına uygulanabilirliği, yüksek kapsam geçerliliği ve gerekli koşullar sağlandığında sunduğu yüksek geçerlilik gibi özellikleri sebebiyle ortaöğretime geçiş, üniversitelere giriş v.b. sınavlarda bu ölçme aracı tercih edilmektedir. Çoktan seçmeli testler daha çok bilgiyi ölçmeye yöneliktir. Yargılama, değerlendirme ve çözümleme gibi üst düzeydeki zihinsel becerileri tam anlamıyla ölçemez. Bilgi ölçmek için uygun olan bu ölçme tekniği becerileri ölçmede ise yetersiz kalmaktadır. Türkçe öğretimi dört temel becerinin geliştirilmesini esas alır. Bunlar; okuma, yazma, konuşma ve dinlemedir. Türkçe derslerindeki amaç, öğrenciye sadece birtakım bilgiler vermek değildir. Zaten 17

34 ezbere bilgi vermenin öğrenciye bir faydası olmayacaktır. Çünkü çağdaş eğitimin amacı bireyi bilgi ile doldurmak değil, bireye bilgi edinme yolarını öğretmek olmalıdır. Kişi günlük hayatta karşılaşmış olduğu çeşitli problemlere kendisi çözüm üretebilmelidir. Bireye bilgi edindirme ve bu bilgiyi kalıcı ve işlevsel hale getirme ancak kişiye o bilgiyi kullanma ortamı sağlamakla olur. İnsan yazmayı yazarak öğrenir ve onun yazma becerisini ölçmek için de aynı şekilde ona yazı yazdırmak gerekir. Diğer kazanımlar için de bu geçerlidir. Çoktan seçmeli testler, tek bir doğru sınırlamasıyla öğrencilerin yaratıcı düşünmelerini engellemektedir. Çoktan seçmeli testler Türkçe öğretiminin amaçlarından okuduğunu anlama, kelime anlamını kavrama, tahmin etme, doğru düşünme becerisi ve yazım bilgisini ölçebilir; ancak dinleme ve konuşma becerilerini ölçmede yetersiz kalmaktadır. Bu yüzden bu sınavlardaki değerlendirmeler Türkçe öğretimi ile ilgili tam ve doğru bir değerlendirmedir diyemeyiz. Testi yanıtlayan bireylerin yanıtlarını belli sayıdaki seçenek arasından birini seçerek vermesini gerektiren sorulardan oluşur (Doğan, 2009). Çoktan seçmeli bir madde kök ve seçeneklerden oluşur. Kök, n ifade edildiği veya sorunun sorulduğu kısım; seçenekler de öğrencinin önüne konulan muhtemel cevaplardır. Bu tarz sınavlar öğrencilerin yaratıcılığını ve yazma becerilerini ölçmek amacıyla kullanılamaz. Daha çok bilgi, zihinsel beceriler ve yeteneklerin ölçülmesinde kullanılır. Fiziksel beceriler ve yeteneklerin ölçülmesinde ise kullanılmaz (MEB, 2006). Çoktan seçmeli testlerde uygulama ve puanlama kolaydır. Çok sayıda soru sorulabilir ancak şans başarısı vardır. Doğru cevap çoğu zaman madde içinde verilerek bilginin hatırlatılmasına sebep olunur ve üst düzey davranışların ölçülmesinde yetersizdir. Hazırlama süreci uzmanlık gerektirir, uzun ve zahmetlidir. Şans başarısı vardır (Güler, 2013). Seçmeli soruların yazılabilmesi için hem hazırlık hem de yeterlilik gerekir. Nitelikli sorular ancak belli bir hazırlık dönemi ve deneyimden sonra yazılabilir (Özçelik, 2014) Ortaöğretime Geçişte Geçmişten Günümüze Uygulanan Sınavlar Fen Liseleri Sınavı (FL): 1988 yılına kadar iki basamak olarak uygulanmıştır yılından sonra tek basamaklı olmuş ve 1995 yılına kadar Fen Liseleri Sınavı adı altında yapılmıştır. 18

35 Anadolu Öğretmen Liseleri Sınavı (AÖL): 1995 yılına kadar ayrı uygulanmıştır yılında FL sınavı ile birleştirilmiş ve sınav yılları arasında FL/AÖL adı altında yapılmıştır. Anadolu Teknik, Anadolu Meslek ve Meslek Liseleri Sınavı (ATML): 1998 e kadar uygulanmıştır. Bu sınavın içindeki Anadolu Teknik ve Anadolu Meslek Liseleri 1998 de OKS ile birleştirildiğinden bu sınavın adı Meslek Liseleri (ML) olarak değiştirilmiştir. Kurumlara Bağlı Meslek Liseleri Sınavı (ML): 1998 de uygulanmaya başlanmış ve 2001 yılında OKS ile birleştirilmiştir. Liselere Giriş Sınavı (LGS): Asıl adı Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (OÖKÖSYS) olan bu sınav, FL/AÖL sınavının 1998 de kesintisiz zorunlu eğitime geçişle birlikte ilkokul sonunda yapılan Anadolu Liselerine Giriş Sınavlarıyla birleşmesiyle OÖKÖSYS adı ile uygulanmaya başlamıştır. Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS): İlköğretim 8. sınıfta olanlardan; 6. ve 7. sınıf Türkçe, matematik ve fen bilgisi derslerinin her birinin yıl sonu notu en az 3, bu derslerin yıl sonu ortalama toplamları en az 12 olanlar başvurmuşlardır. Sınavla öğrenciler Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Anadolu Teknik Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi, Anadolu İmam-Hatip Lisesi, Anadolu Sağlık Meslek Lisesi ve Fen Liselerine yerleştirilmiştir. Son olarak 2007 de uygulanmıştır. Seviye Belirleme Sınavı (SBS): 2007 de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından açıklanan ve tam olarak eğitim-öğretim yılında OKS yerine uygulamaya konulan Ortaöğretime Geçiş Modeli'dir (Özcan, s. 32). Ortak Sınavlar: Millî Eğitim Bakanlığı eğitim-öğretim yılından itibaren adına Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi denilen yeni bir uygulamaya geçmiş ve bu sistem dâhilinde aynı yıl Ortak Sınavlar uygulamaya konulmuştur Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi Uygulamadaki temel eğitimden ortaöğretime geçiş sistemi iki ana ögeden oluşmaktadır. Bunlar Ortak Sınavlar ve yılsonu başarı puanıdır. Ortaöğretim kurumlarına yerleştirmeye esas puan; 6, 7 ve 8. sınıf yılsonu başarı puanlarının %30 u ile 8. sınıfta uygulanan ağırlıklandırılmış ortak sınav puanlarının %70 i 19

36 alınarak oluşturulmaktadır. 6. ve 7. sınıflarda; bütün derslerin notları öğretmen tarafından verilecek 8. sınıfta; altı temel dersten üç yazılısı olanların ikincisi, iki yazılısı olanların birincisi Ortak Sınav kapsamında yapılmaktadır. Geri kalan derslerin yazılılarının tamamı öğretmen tarafından yapılmaktadır. 6, 7 ve 8. sınıfların yıl sonu başarı puanı 300 üzerinden, Ortak Sınavların puanı ise 700 üzerinden hesaplanacak, ortaöğretime yerleştirmeye esas puan ise bu ikisinin ortalaması alınarak 500 üzerinden hesaplanmaktadır (MEB, 2013a.). Öğrencilerin 6, 7 ve 8 inci sınıf yıl sonu başarı puanları ile sekizinci sınıf ağırlıklandırılmış Ortak Sınav puanları toplanıp elde edilen toplam ikiye bölünerek yerleştirme puanları elde edilmektedir. Puanlama 500 tam puan üzerinden yapılmaktadır. Yıl sonu başarı puanı, not ile değerlendirilen tüm derslerin ağırlıklı yıl sonu puanlarının o dersin haftalık ders saati sayısı ile çarpımının o sınıfa ait haftalık ders saatleri toplamına bölümünden elde edilen puandır. Puanlama 100 tam puan üzerinden yapılmaktadır. Ağırlıklandırılmış Ortak Sınav puanı, Ortak Sınavlar kapsamında sınavı gerçekleştirilen derslerden alınan puanlar kendi ağırlık katsayıları ile çarpılıp çarpımların toplamından elde edilen değerin derslerin ağırlık katsayılarının toplamına bölünmesiyle elde edilen puandır. Puanlama 700 tam puan üzerinden yapılmaktadır (MEB, 2013b.). Ortak Sınavlar, yürürlükteki sistem olduğu ve yeni uygulanmaya başlandığı için aşağıda ayrıntılı olarak ele alınmıştır Ortak Sınavlar Ortak Sınavlar eğitim-öğretim yılından itibaren altı temel ders için sekizinci sınıfta öğretmen tarafından dönemsel olarak yapılan sınavlardan biri yerine MEB tarafından yapılan merkezi bir sınavdır. Ortak Sınav kapsamındaki dersler; Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Yabancı Dil dir. Ortak Sınav soruları, ilgili derslerin öğretim programları esas alınarak akademik takvime göre işlenen müfredatı kapsayacak şekilde hazırlanmaktadır. Sorular, sınav tarihine kadar işlenmesi önceden planlanan kazanımlar esas alınarak öğrencinin eleştirel düşünme, analiz yapma, problem çözme, sonuç çıkarma, yorumlama ve benzeri niteliklerini ölçecek şekilde oluşturulmaktadır (MEB, 2013c.). Uygulamadaki Ortaöğretime Geçiş Sistemi nin temel niteliği; öğrenci başarısını anlık bir performansa dayalı olarak değil, geniş bir zaman dilimine yayarak belirlemektir. Ortak 20

37 sınavların yapıldığı okullarda sınav günleri ders yapılmamakta ve sınavlar iki okul gününe yayılarak yapılmaktadır. Sınavlar dört seçenekli çoktan seçmeli sorulardan oluşmakta ve yanlış cevap sayısı doğru cevap sayısını etkilememektedir. Orta ve uzun vadede ortak sınavlarda açık uçlu sorularda sorulacaktır (MEB, 2013b). Önceki sınavlardan farklı olarak Ortak Sınavlar da öğrenciler olağanüstü haller ve özel durumlar dışında sınava kendi okullarında girmektedir. Sınavda görevli olacak öğretmenler kendi okulları dışında bir okulda görev yapmaktadır. Yine daha önce yapılan sınavlardan farklı olarak geçerli bir mazereti olmak şartıyla Ortak Sınavlar a giremeyen öğrenciler için MEB tarafından önceden belirlenen bir hafta sonu belirli sınav merkezlerinde mazeret sınavı yapılmaktadır (MEB, 2013d). Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi nin amaçları şunlardır: 1. Öğrenci, öğretmen ve okul ilişkisini güçlü kılmak, 2. Eğitim sürecinde öğretmenler ve okulun rolünü daha etkin hale getirmek, 3. Müfredatın ülke çapında eş zamanlı uygulanmasını sağlamak, 4. Öğrencilerin sınav kaygısını sürece yayarak azaltmak, 5. Öğretmenlerin mesleki performanslarının artmasını sağlamak, 6. Okul dışı eğitim kurumlarına olan ihtiyacı azaltmak, 7. Öğretim programlarının uygulanışını ve kazanımlarını objektif bir şekilde izlemek ve değerlendirmek, 8. Başarının değerlendirilmesini sürece yaymak, 9. Öğrencilere telafi imkânı sağlayarak tek sınavdan kaynaklanan soruları azaltmak, 10. Öğrencilerin yaptıkları devamsızlıkları en aza indirmek ve 11. Öğrencilerin ders dışı sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinliklerini orta ve uzun vadede değerlendirmek (MEB, 2013b.) Uygulanmakta Olan İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı Yapılandırmacı yaklaşıma göre hazırlanan 2005 Türkçe Dersi Öğretim Programı tarihinde Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca kabul edilmiş, pilot uygulaması yapıldıktan sonra 2006 yılından itibaren ülke genelinde uygulamaya konulmuştur. Aynı 21

38 program daha sonra birtakım küçük değişiklikler yapılmakla birlikte ismi İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınflar) Öğretim Programı şeklinde değiştirilerek uygulanmaya devam edilmiştir Türkçe Dersi Öğretim Programı, hem program felsefesinin değişmesi bakımından hem de ders içi ve ders dışı uygulamaların farklılığı bakımından, önceki programlardan farklı özellikler göstermektedir Türkçe Dersi Öğretim Programı, "genel amaçlar, temel beceriler, temel dil becerileri ile dil bilgisi ve bu becerilere yönelik belirlenmiş kazanımlar, etkinlik örnekleri ile açıklamalar"dan oluşmaktadır. Programda, her dil becerisi için ayrı kazanımlar belirlenmiştir. Taslak Program da, 6, 7 ve 8. sınıf seviyelerine göre gruplandırılmış olan bu kazanımlar, eğitim-öğretim yılında denendikten sonra bu uygulamadan vazgeçilmiştir eğitim-öğretim yılından itibaren, dört temel dil becerisiyle ilgili tüm kazanımlar 6, 7 ve 8. sınıflar için ortak hâle getirilmiştir (MEB, 2006, s. 3). Öğrencinin bu kazanımları edinebilmesi için etkinliklere dayalı öğretim yöntemi önerilmektedir. Türkçe Dersi Öğretim Programı nda yer alan kazanımların hayata geçirilmesi ve hedeflenen bilgi, beceri, tutum ve alışkanlıkların kazandırılması için çeşitli etkinlik örneklerine yer verilmiştir. Etkinlikler kazanımların uygulama alanı olarak görülmektedir (MEB, 2006, s. 8) Türkçe Öğretim Programı ile tema merkezli eğitime geçilmiştir. Bir ders yılı içersinde işlenebilecek temalar ve bu temalarla ilgili alt temalar tespit edilmiştir. Program Kılavuzunda, her temada farklı türlerden en az üç okuma, bir dinleme/izleme metnine/materyaline yer verilmesi ve seçilen konu veya temanın farklı yönlerinin ele alındığı metinlerin işlenmesi istenmektedir (MEB, 2006, s. 60) Programının getirdiği bir başka yenilik de üç kitap uygulamasıdır: Ders Kitabı, Öğrenci Çalışma Kitabı ve Öğretmen Ders Kitabı. Ders Kitabı nda derste okutulması öngörülen metinler bulunmaktadır. Öğrenci Çalışma Kitabı nda, Ders Kitabı ndaki metin altı etkinlikler ve Ders Kitabı ndaki metinlerin anlaşılması ve kavranmasına yönelik etkinlikler bulunmaktadır. Öğretmen Kılavuz Kitabı ise dersin planlanmasında ve işlenmesinde öğretmenlere yardımcı olacak şekilde hazırlanmıştır. Öğretmen Kılavuz Kitabı, diğer iki kitabı da içinde bulunduracak şekilde düzenlenmiştir. Ders Kitabı ndaki metinlerin ve Çalışma Kitabı ndaki etkinliklerin küçültülmüş boyutları resim hâlinde bulunmaktadır. 22

39 2005 Türkçe Öğretim Programı, yapılandırmacı felsefenin verilerine ve söylemlerine göre hazırlanmıştır. Bu nedenle eğitim-öğretimde öğrenciyi merkez alacak şekilde hazırlanmıştır. Programda kazandırılması amaçlanan beceriler, öğrenciyi düşünmeye, anlamaya, kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu almaya ve kendi davranışlarını kontrol etmeye yöneltir niteliktedir. Öğrencinin etrafında olup bitenleri düşünmesi, anlaması ve sorunlara çözüm üretebilmesi programın hedefleri arasındadır (Özbay, 2008, s. 20) Türkçe Dersi Öğretim Programı, öğrenme sürecinde öğrencinin birikim ve deneyimlerinden hareketle sorunlara çözümler üretmesini, öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrencinin gelişim düzeyinin dikkate alınmasını, dolayısıyla değerlendirmede öğretim sürecindeki gelişimin de dikkate alınmasını istemektedir. Bu yaklaşımın temel hedefi, öğrencinin öğretmen rehberliğinde; etkili iletişim kurması, grup çalışmalarına katılması, öğrendiklerini aşamalı bir biçimde inşa etmesidir. Türkçe öğretiminin daha verimli olabilmesi için, öğrencinin derse etkin olarak katılmasının sağlanması, motivasyonunun sürekli olarak desteklenmesi gerekmektedir (MEB, 2006, s. 3) Türkçe Öğretim Programı'yla eğitim sistemimize giren önemli bir yenilik de ölçme değerlendirme konusundadır. Yapılandırmacı anlayışa göre öğrenme bir süreçtir, bu yüzden öğrenme sürecinin değerlendirilmesi gerekir. Türkçe dersinin öğretim sürecinde ölçme ve değerlendirme uygulamaları üç boyutta ele alınabilir. Bunlar öğretimin başında, öğretim sürecinde ve sonunda yapılacak değerlendirmelerdir (MEB, 2006, s. 225). Sürecin başında öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini ölçmek için, öğretim sürecinde öğretimin değerlendirilmesi ve öğrenme eksiklerinin belirlenmesi için, sürecin sonunda da öğrencilerin başarılarının belirlenmesi için ölçme ve değerlendirme yapılır. Bu değerlendirme sürecine öğrenci aktif olarak katılmalıdır. Ölçme-Değerlendirme araç ve yöntemleri içerisinde gözlemler, projeler, performanslar, değerlendirme formları, ürün dosyaları, kavram haritaları, tutum ölçekleri ve diğer etkinlikler yer almaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı 2004 yılından itibaren ilköğretimden başlayarak yeni program geliştirme çalışmaları yapmıştır. Hazırlanan programlar tamamen yeni bir düşüncenin eseri değildir fakat yeni bir yapılanma söz konusudur. Hazırlanan yeni programlar geçmişin birikiminden yararlanılarak farklı görüşler çerçevesinde oluşturulmuştur. Program geliştirme ekiple çalışmayı gerektiren bir süreçtir. Bu süreçte titiz davranılmalıdır. Yapılan çalışmaların başarıya ulaşıp ulaşmadığını ölçmek için de uzun bir zamanın 23

40 geçmesi gerekir. Eğitim, ürününü en geç veren alanlardan birisidir. Bu yüzden programlar uygulamanın başından itibaren kişi ve kurumlarca takip edilmeli yetersizlikler tespit edilerek giderilmelidir. Türkçe Öğretimi Programı yapılandırmacı yaklaşıma göre hazırlanan öğrenciyi ve öğretmeni aktif olmaya teşvik eden bir öğrenme ve öğretme aracıdır. Türkçe Öğretim Programı temel düzeyde bazı yeniliklere imza atmıştır. Bu yenilikleri şöyle sıralayabiliriz: 1. Metinlerin öğretiminde tematik yaklaşım benimsenmiştir. 2. Okuma yazmanın öğretilmesinde bitişik eğik yazı dikkate alınmıştır. İlköğretim birinci sınıftan itibaren bitişik eğik yazı öğretilmeye başlanmıştır. 3. Davranışçı yaklaşımın ürünü olan hedef ve hedef davranışları ifadeleri terk edilerek kazanım ifadesi kullanılmıştır. 4. Programın gereği olarak ders kitaplarının türü ve sayısı değiştirilmiştir. 5. Program etkinlik ağırlıklı ve yapılandırıcı yaklaşım anlayışındadır. 6. Sürece dayalı değerlendirmeye ağırlık verilmiştir. 7. Öğretmen kılavuz kitapları sayesinde programla ilgili öğretmenlere bilgi verilmiş ve rehberlik edilmiştir. Bu programla birlikte öğrenmede bir dinamikleşme söz konusudur. Öğrenmesini bilmeyen öğrenci yoktur; öğretmesini bilmeyen öğretmen vardır anlayışı yerine öğretmenleşen öğrenciler yetiştirme anlayışı önem kazanmıştır. Yeni programın genel ve özel amaçlarına da bakıldığında bazı değişiklikler görürüz. Türkçe öğretim programında on bir tane genel amaç bulunmaktadır. Türkçe Dersi Öğretim Programı ile Türk Millî Eğitimin temel amaçları ve temel ilkelerine uygun olarak öğrencilerin; 1. Dilimizin, millî birlik ve bütünlüğümüzün temel unsurlarından biri olduğunu benimsemeleri, 2. Duygu, düşünce ve hayallerini sözlü ve yazılı olarak etkili ve anlaşılır biçimde ifade etmeleri, 3. Türkçeyi konuşma ve yazma kurallarına uygun olarak bilinçli, doğru ve özenli 24

41 kullanmaları, 4. Anlam, sıralama, ilişki kurma, sınıflama, sorgulama, eleştirme, tahmin etme, analizsentez yapma, yorumlama ve değerlendirme becerilerini geliştirmeleri, 5. Seviyesine uygun eserleri okuma; bilim, kültür ve sanat etkinlilerini seçme, dinleme, izleme alışkanlığı ve zevki kazanmaları, 6. Okuduğu, dinlediği ve izlediğinden hareketle söz varlığını zenginleştirerek dil zevki ve bilincine ulaşmaları; duygu, düşünce ve hayal dünyalarını geliştirmeleri, 7. Yapıcı, yaratıcı, akılcı, eleştirel ve doğru düşünme yollarını öğrenmeleri, bunları bir alışkanlık haline getirmeleri, 8. Bilgiye ulaşmada kitle iletişim araçlarından yararlanmaları, bu araçlardan gelen mesajlara karşı eleştirel bakış açısı kazanmaları ve seçici olmaları, 9. Türk ve dünya kültür ve sanatına ait eserler aracılığıyla millî ve evrensel değerleri tanımaları, 10. Hoşgörülü, insan haklarına saygılı, yurt ve dünya sorunlarına duyarlı olmaları ve çözümler üretmeleri, 11. Millî, manevî ve ahlakî değerlere önem vermeleri ve bu değerlerle ilgili duygu ve düşüncelerini güçlendirmelerini amaçlamaktadır (MEB, 2006, s. 4). Türkçe Dersi Öğretim Programı nda genel amaçların yanında beş öğrenme alanı (okuma, yazma, konuşma, dinleme/izleme) ve dil bilgisine ait amaç ve kazanımlar da bulunmaktadır. Programda okuma ile ilgili 5 amaç ve 51 kazanıma; yazma ile ilgili 6 amaç ve 42 kazanıma; konuşma ile ilgili 5 amaç ve 42 kazanıma; dinleme/izleme ile ilgili 5 amaç ve 42 kazanıma; dil bilgisi ile ilgili 6. sınıfta 2 amaç ve 16 kazanıma, 7. sınıfta 5 amaç ve 20 kazanıma, 8. sınıfta 3 amaç ve 17 kazanıma yer verilmiştir. Programda yazım ve noktalama ile ilgili amaç ve kazanımlar üç sınıf seviyesine ayrılarak verilmiştir. Programda toplam 31 amaç 231 kazanım bulunmaktadır. 25

42 26

43 BÖLÜM IV BULGULAR ve YORUMLAR 4.1. İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda Öğrenme Alanları Bireyler dil becerilerini hayatlarında belli bir sıraya göre edinirler Türkçe Dersi Öğretim Programı nda da temel dil becerileri Dinleme/İzleme, Konuşma, Okuma ve Yazma sıralaması esas alınarak verilmiştir. Bu sıralamanın esas alınmasındaki sebep, bireylerin dil becerilerini hayatlarındaki kazanma sıralaması oluşundandır. Bizim çalışmamızın bu bölümde de aynı sıralama takip edilecektir Dinleme/İzleme 2005 programında dinleme becerisi dinleme/izleme başlığı altında ele alınmıştır. Programın bu dil becerisi hakkındaki açıklamaları şöyledir: Dinleme/izleme, iletişim kurmanın ve öğrenmenin temel yollarından biri olup verilen iletiyi doğru bir şekilde anlama, yorumlama ve değerlendirme becerisidir. Görsel ve işitsel araçların hayatın her alanında giderek yaygınlaşması ve bu araçların eğitimde kullanılması etkili bir dinleme/izleme eğitimini gerekli kılmaktadır. Bu becerinin geliştirilmesiyle, öğrencilerden dinlediklerini/izlediklerini sıralama, sınıflama, sorgulama, ilişkilendirme, eleştirme ve bunlarla ilgili çıkarımlarda bulunma gibi üst becerileri gerçekleştirmesi beklenmektedir. (MEB, 2005, s. 6). 27

44 Dinleme/İzleme Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programında dinleme/izleme becerisi için beş amaç ve bunlarla ilgili kır iki kazanım belirlenmiştir. Bu amaç ve kazanımları aşağıdaki gibigösterebiliriz: 1. Dinleme / izleme kurallarını uygulama 1. Konuşmacının sözünü kesmeden sabır ve saygıyla dinler. 2. Başkalarını rahatsız etmeden dinler/izler. 3. Dinlenenle ilgili soru sormak, görüş bildirmek için uygun zamanda söz alır. 4. Dinleme/izleme yöntem ve tekniklerini kullanır. 2. Dinleneni / izleneni anlama ve çözümleme 1.Dinlenenin/izlenenin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır. 2. Dinlediklerindeki/izlediklerindeki anahtar kelimeleri fark eder. 3. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler. 4. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu belirler. 5. Dinlediklerindeki/izlediklerindeki yardımcı fikirleri/duyguları belirler. 6. Dinlediklerindeki/izlediklerindeki olay, yer, zaman, şahıs, varlık kadrosu ve bunlarla ilgili unsurları belirler. 7. Dinlediklerinde/izlediklerinde sebep-sonuç ilişkilerini belirler. 8. Dinlediklerinde/izlediklerinde amaç-sonuç ilişkilerini belirler. 9. Dinlediklerindeki/izlediklerindeki örtülü anlamları bulur. 10. Dinlediklerini/izlediklerini kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler. 11. Dinlediklerine/izlediklerine ilişkin sorular oluşturur. 12. Dinlediklerine/izlediklerine ilişkin sorulara cevap verir. 13. Dinlediklerinde/izlediklerinde yer alan öznel ve nesnel yargıları ayırt eder. 14. Dinlediklerine/izlediklerine ilişkin karşılaştırmalar yapar. 28

45 15. Kendisini şahıs ve varlık kadrosunun yerine koyarak olayları, duygu, düşünce ve hayalleri yorumlar. 16. Dinlediklerinde/izlediklerinde ortaya konan sorunlara farklı çözümler üretir. 17. İpuçlarından hareketle dinlediklerine/izlediklerine yönelik tahminlerde bulunur. 18. Dinlediklerinin/izlediklerinin öncesi ve/veya sonrasına ait kurgular yapar. 19. Dinlediklerinin/izlediklerinin başlığı/adı ile içeriği arasındaki ilişkiyi ortaya koyar. 20. Dinlediği/izlediği metne farklı başlıklar bulur. 21. Görsel/işitsel unsurlarla dinledikleri/izledikleri arasında ilgi kurar. 22. Şiir dilinin farklılığını ayırt eder. 23. Şiirin kendisinde uyandırdığı duyguları ifade eder. 24. Dinlediklerini/izlediklerini kendi hayatı ve günlük hayatla karşılaştırır. 25. Dinlediği/izlediği kişi, konu ya da metnin yazarı/şairi hakkında bilgi edinir. 3. Dinlediklerini / izlediklerini değerlendirme 1. Dinlediklerini/izlediklerini dil ve anlatım yönünden değerlendirir. 2. Dinlediklerini/izlediklerini içerik yönünden değerlendirir. 3. Dinlediği/izlediği kişiyi sesini ve beden dilini etkili kullanma yönünden değerlendirir. 4. Söz varlığını zenginleştirme 1. Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca ilişkili kelimelere örnek verir. 2. Aynı kavram alanına giren kelimeleri, anlam farklılıklarını dikkate alarak kullanır. 3. Tekerleme, sayışmaca, bilmece ve yanıltmacaları ezberler/kullanır. 4. Şiir, türkü, şarkı türlerinde metinler ezberler. 5. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde kullanır. 6. Dinlediklerinden/izlediklerinden hareketle yeni öğrendiği kelimelerden sözlük oluşturur. 5. Etkili dinleme / izleme alışkanlığı kazanma 29

46 1. Yaşına ve seviyesine uygun sanat ve bilim etkinliklerine dinleyici/izleyici olarak katılır. 2. Şiir, hikâye, masal dinletilerine katılır. 3. Çok yönlü iletişim araçlarındaki yayınlardan ilgi, istek ve ihtiyaçlarına uygun olanlarını takip eder. 4. Kaset, CD, film vb. kaynaklardan kişisel arşiv oluşturur Dinleme/İzleme Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Sınıf II. Dönem TEOG Ortak Sınavı'nda dinleme/izleme becerisini ölçmeye yönelik herhangi bir soru tespit edilememiştir Konuşma 2005 programında konuşma becerisi konuşma başlığı altında ele alınmıştır. Programın bu dil becerisi hakkındaki açıklamaları şöyledir: Konuşma; bireyin sosyal hayatında iletişim kurmasını duygu, düşünce, hayal ve gözlemlerini ifade etmesini sağlayan en etkili araçtır. Programda konuşma becerisinin geliştirilmesiyle; öğrencilerin Türkçenin estetik zevkine vararak ve zengin söz varlığından faydalanarak kendilerini doğru ve rahat ifade edebilmeleri, sosyal hayatta karşılaşacakları sorunları konuşarak çözebilmeleri yorumlayıp değerlendirebilmeleri amaçlanmıştır (MEB, 2005, 6) Konuşma Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı nda dinleme/izleme becerisi için beş amaç ve bunlarla ilgili kır iki kazanım belirlenmiştir. Bu amaç ve kazanımları aşağıdaki gibi gösterebiliriz: 1. Konuşma kurallarını uygulama 1. Konuşmaya uygun ifadelerle başlar. 2. Konuşma sırasında uygun hitap ifadeleri kullanır. 3. Bulunduğu ortama uygun bir konuşma tutumu geliştirir. 30

47 4. Standart Türkçe ile konuşur. 5. Türkçenin kurallarına uygun cümleler kurar. 6. Yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin yerine Türkçelerini kullanır. 7. Karşısındakinin algılamakta zorluk çekmeyeceği bir hızda ve akıcı biçimde konuşur. 8. Konuşmasında nezaket kurallarını uyar. 9. Olayları ve bilgileri sıraya koyarak anlatır. 10. Konuşmasında sebep-sonuç ilişkileri kurar. 11. Konuşmasında amaç-sonuç ilişkileri kurar. 12. Tekrara düşmeden konuşur. 13. Konuşmayı uygun ifadelerle bitirir. 2. Sesini ve beden dilini etkili kullanma 1. Konuşurken nefesini ayarlar. 2. İşitilebilir bir sesle konuşur. 3. Kelimeleri doğru telaffuz eder. 4. Konuşurken gereksiz sesler çıkarmaktan kaçınır. 5. Uygun yerlerde vurgu, tonlama ve duraklama yapar. 6. Yapmacıktan, taklit ve özentiden uzak bir sesle konuşur. 7. Sözleriyle jest ve mimiklerinin uyumuna dikkat eder. 8. Canlandırmalarda, sesini varlık ve kahramanları çağrıştıracak şekilde kullanır. 9. Dinleyicilerle göz teması kurar. 3. Hazırlıklı konuşma yapma 1. Konuşma konusu hakkında araştırma yapar. 2. Konuşma metni hazırlar. 3. Konuşmasını bir ana fikir etrafında planlar. 4. Ana fikri yardımcı fikirlerle destekler. 31

48 5. Konunun özelliğine uygun düşünceyi geliştirme yollarını kullanır. 6. Atasözü, deyim ve söz sanatlarını uygun durumlarda kullanarak anlatımını zenginleştirir. 7. Konuşmasını sunarken görsel, işitsel materyalleri ve farklı iletişim araçlarını kullanır. 8. Konuşma öncesinde konuyla ilgili açıklamalar yapar. 9. Konuşma sırasında sorulan sorulara açık, yeterli ve doğru cevaplar verir. 10. Konuşmasında dikkati dağıtacak ayrıntılara girmekten kaçınır. 11. Konuşmasını belirlenen sürede ve teşekkür cümleleriyle sona erdirir. 12. Konuşma yöntem ve tekniklerini kullanır. 4. Kendi konuşmasını değerlendirme 1. Konuşmasını içerik yönünden değerlendirir. 2. Konuşmasını dil ve anlatım yönünden değerlendirir. 3. Konuşmasını sunum tekniği yönünden değerlendirir. 4. Konuşmasını, sesini ve beden dilini kullanma yönünden değerlendirir. 5. Kendini sözlü olarak ifade etme alışkanlığı kazanma 1. Duygu, düşünce, hayal, izlenim ve deneyimlerini sözlü olarak ifade eder. 2. Anlamadıklarını ve merak ettiklerini sorar. 3. Sorunlarına konuşarak çözüm arar. 4. Yeni öğrendiği kelime, kavram, atasözü ve deyimleri kullanır Konuşma Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Sınıf II. Dönem TEOG Ortak Sınavı'nda konuşma becerisini ölçmeye yönelik herhangi bir soru tespit edilememiştir. 32

49 Okuma 2005 programında okuma becerisi okuma başlığı altında ele alınmıştır. Programın bu dil becerisi hakkındaki açıklamaları şöyledir: Okuma, ses organları ve göz yoluyla, algılanan işaret ve sembollerin beyin tarafından yorumlanarak değerlendirilmesi ve anlamlandırılması sürecidir. Okuma becerisi öğrencinin farklı kaynaklara ulaşarak yeni bilgi olay, durum ve deneyimlerle karşılaşmasını sağlar. Dolayısı ile bu beceri; öğrenme, araştırma, yorumlama, tartışma ve eleştirel düşünmeyi sağlayan bir süreci de içine alır (MEB, 2006, 6). Okuma eğitiminin amacı belirtmek için de programda şu ifadelere yer verilmiştir: Programda okuma becerisiyle, öğrencilerin günlük hayatlarında karşılaştıkları yazılı metinleri doğru, akıcı bir biçimde ve uygun yöntemleri kullanarak okuyabilmeleri, okuduklarını değerlendirip eleştirel bir bakış açısıyla yorumlayabilmeleri ve okumayı bir alışkanlık haline getirebilmeleri amaçlanmıştır (MEB, 2006, 6) Okuma Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programında okuma becerisi için beş amaç ve bunlarla ilgili elli bir kazanım belirlenmiştir. Bu amaç ve kazanımları aşağıdaki gibi gösterebiliriz: 1. Okuma kurallarını uygulama 1. Sesini ve beden dilini etkili kullanır. 2. Akıcı biçimde okur. 3. Kelimeleri doğru telaffuz eder. 4. Sözün ezgisine dikkat ederek okur. 5. Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır. 2. Okuduğu metni anlam ve çözümleme 1. Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır. 2. Metindeki anahtar kelimeleri belirler. 3. Metnin konusunu belirler. 4. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler. 33

50 5. Metindeki yardımcı fikirleri/duyguları belirler. 6. Anlatımın kimin ağzından yapıldığını belirler. 7. Olay, yer, zaman, şahıs, varlık kadrosu ve bunlarla ilgili unsurları belirler. 8. Metindeki sebep-sonuç ilişkilerini fark eder. 9. Metindeki amaç-sonuç ilişkilerini fark eder. 10. Okuduklarındaki örtülü anlamları bulur. 11. Okuduklarındaki öznel ve nesnel yargıları ayırt eder. 12. Okuduklarını kendi cümleleriyle, kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler. 13. Metne ilişkin sorulara cevap verir. 14. Metne ilişkin sorular oluşturur. 15. Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar. 16. Metnin planını kavrar. 17. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantıları fark eder. 18. Metindeki söz sanatlarının anlatıma olan katkısını fark eder. 19. Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar. 20. Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar. 21. Kendisini şahıs ve varlık kadrosunun yerine koyarak olayları, duygu, düşünce ve hayalleri yorumlar. 22. Metinde ortaya konan sorunlara farklı çözümler üretir. 23. Metindeki ipuçlarından hareketle metne yönelik tahminlerde bulunur. 24. Metnin öncesi ve/veya sonrasına ait kurgular yapar. 25. Şiir dilinin farklılığını ayırt eder. 26. Şiirin kendisinde uyandırdığı duyguları ifade eder. 27. Okuduklarını kendi hayatı ve günlük hayatla karşılaştırır. 28. Metinle ilgili görsel ögeleri yorumlar. 29. Metnin başlığı ile içeriği arasındaki ilişkiyi ortaya koyar. 34

51 30. Okuduğu metne farklı başlıklar bulur. 31. Metnin yazarı veya şairi hakkında bilgi edinir. 3. Okuduğu metni değerlendirme 1. Metni dil ve anlatım yönünden değerlendirir. 2. Metni içerik yönünden değerlendirir. 4. Söz varlığını zenginleştirme 1. Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca ilişkili kelimelere örnek verir. 2. Aynı kavram alanına giren kelimeleri, anlam farklılıklarını dikkate alarak kullanır. 3. Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde kullanır. 4. Okuduklarından hareketle öğrendiği kelimelerden sözlük oluşturur. 5. Okuma alışkanlığı kazanma 1. Okuma planı yapar. 2. Farklı türlerde metinler okur. 3. Süreli yayınları takip eder. 4. Okuduğu kitaplardan kitaplık oluşturur. 5. Kitaplık, kütüphane, kitap fuarı ve kitap evlerinden faydalanır. 6. Okudukları ile ilgili duygu ve düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşır. 7. Şiir ezberler, şiir dinletileri düzenler, ezberlediği şiirleri uygun ortamlarda okur. 8. Ailesi ile okuma saatleri düzenler. 9. Beğendiği kısa yazıları ezberler. 35

52 Okuma Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 1. Sorusunun 4.1. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Okuma Bu soru, bu kısmen ölçüyor Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca ilişkili kelimelere örnek verir. Evet, bu soru, bu ölçüyor. Hayır,, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 1'e göre 20 öğretmenden 20'si de 1. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 1. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 2. Sorusunun 2.1. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru, bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 2'ye göre 20 öğretmenden 20'si de 2. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 2. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, 36

53 bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 3. Sorusunun 4.3. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Okuma Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde kullanır. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 3'e göre 20 öğretmenden 19'u 3. sorunun ölçtüğü, 1'i de kısmen ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. Sorunun ölçmediği yönünde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayılar toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %95'inin Evet, bu soru, bu ölçüyor. görüşüne katıldığı, %5'inin kısmen katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 4. Sorusunun 2.8. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Okuma Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu Kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Metindeki sebepsonuç ilişkilerini fark eder. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde

54 Tablo 4'e göre 20 öğretmenden 20'si de 4. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 4. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 6. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma Metindeki söz sanatlarının anlatıma olan katkısını fark eder. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 5'e göre 20 öğretmenden 20'si de 6. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 6. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. 38

55 Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 8. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Okuma Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantıları fark eder. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 6'ya göre 20 öğretmenden 20'si de 8. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 8. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 9. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Okuma Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 7'ya göre 20 öğretmenden 20'si de 9. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 9. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. 39

56 Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 10. Sorusunun 2.4. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma 2.4. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 8'e göre 20 öğretmenden 20'si de 10. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 10. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 11. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma Metnin öncesi ve/veya sonrasına ait kurgular yapar. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 9'a göre 20 öğretmenden 16'sı 11. sorunun ölçtüğü, 1'i kısmen ölçtüğü, 3'ü ise ölçmediği yönünde görüş bildirmiştir. Bu sayılar toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %80'inin Evet, bu soru, bu ölçüyor. görüşüne katıldığı, %5'inin kısmen katıldığı, %15'inin de katılmadığı anlaşılmaktadır. 40

57 Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 12. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 10'a göre 20 öğretmenden 15'i 12. sorunun ölçtüğü, 2'si kısmen ölçtüğü, 3'ü ise ölçmediği yönünde görüş bildirmiştir. Bu sayılar toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %75'inin Evet, bu soru, bu ölçüyor. görüşüne katıldığı, %10'unun kısmen katıldığı, %15'inin de katılmadığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 13. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma Okuduklarını kendi cümleleriyle, kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 11'e göre 20 öğretmenden 20'si de 13. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 13. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. 41

58 Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 14. Sorusunun 2.3. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma 2.3. Metnin konusunu belirler. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 12'ye göre 20 öğretmenden 14'ü 14. sorunun ölçtüğü, 4'ü kısmen ölçtüğü, 2'si ise ölçmediği yönünde görüş bildirmiştir. Bu sayılar toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %70'inin Evet, bu soru, bu ölçüyor. görüşüne katıldığı, %20'sinin kısmen katıldığı, %10'unun da katılmadığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 15. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Okuma Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 13'e göre 20 öğretmenden 20'si de 15. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 15. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. 42

59 Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 16. Sorusunun 2.6. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Okuma Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Anlatımın kimin ağzından yapıldığını belirler. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 14'e göre 20 öğretmenden 20'si de 16. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 16. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır Yazma Yazma eğitiminin amacını belirtmek için programda şu ifadelere yer verilmiştir: Yazma becerisinin geliştirilmesiyle; öğrencilerin duygu, düşünce, hayal, tasarı ve izlenimlerini dilin imkânlarından yararlanarak yazılı anlatım kurallarına uygun şekilde anlatmaları; yazmayı kendini ifade etmede bir alışkanlığa dönüştürmeleri ve yazma yeteneği olanların bu becerilerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır (MEB, 2006, s. 7). Yine programda yazma becerisinin geliştirilmesine dönük olarak şu ifadeler bulunmaktadır: Hikâye, roman şiir gibi türlerde ürün vermek bireysel yetenek ve yaratıcılık gerektirse de öğrencilerin duygu, düşünce, hayal ve izlenimlerini, doğru, açık, anlaşılır ve yazma kurallarına uygun bir şekilde anlatmaları, yazma tekniğine uygun bilgi ve beceriler kazandırmakla sağlanabilir (MEB, 2006, s. 7). 43

60 Yazma Becerisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar Programda yazma becerisi için altı amaç ve bunlarla ilgili kırk iki kazanım belirlenmiştir. Bu amaç ve kazanımları aşağıdaki gibi gösterebiliriz: 1. Yazma kurallarını uygulama 1. Kâğıt ve sayfa düzenine dikkat eder. 2. Düzgün, okunaklı ve işlek "bitişik eğik yazı"yla yazar. 3. Elektronik ortamdaki yazışmalarda biçim ile ilgili kurallara uyar. 4. Standart Türkçe ile yazar. 5. Türkçenin kurallarına uygun cümleler kurar. 6. Yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin yerine Türkçelerini kullanır. 7. Olayları ve bilgileri sıraya koyarak anlatır. 8. Yazısında sebep-sonuç ilişkileri kurar. 9. Yazısında amaç-sonuç ilişkileri kurar. 10. Tekrara düşmeden yazar. 11. Yazım ve noktalama kurallarına uyar. 2. Planlı yazma 1. Yazma konusu hakkında araştırma yapar. 2. Yazacaklarının taslağını oluşturur. 3. Yazısını bir ana fikir etrafında planlar. 4. Yazısının ana fikrini yardımcı fikirlerle destekler. 5. Konunun özelliğine uygun düşünceyi geliştirme yollarını kullanır. 6. Atasözü, deyim ve söz sanatlarını uygun durumlarda kullanarak anlatımını zenginleştirir. 7. Yazdığı metni görsel materyallerle destekler. 8. Yazısına konunun ve türün özelliğine uygun bir giriş yapar. 44

61 9. Yazıyı etkileyici ifadelerle sonuca bağlar. 10. Yazıya, konuyla ilgili kısa ve dikkat çekici bir başlık bulur. 11. Dipnot, kaynakça, özet, içindekiler vb. kısımları uygun şekilde düzenler. 12. Yazma yöntem ve tekniklerini kullanır. 3. Farklı türlerde metinler yazma 1. Olay yazıları yazar. 2. Düşünce yazıları yazar. 3. Bildirme yazıları yazar. 4. Şiir yazar. 4. Kendi yazdıklarını değerlendirme 1. Yazdıklarını biçim ve içerik yönünden değerlendirir. 2. Yazdıklarını dil ve anlatım yönünden değerlendirir. 3. Yazdıklarını yazım ve noktalama kurallarına uygunluk yönünden değerlendirir. 5. Kendini yazılı olarak ifade etme alışkanlığı kazanma 1. Duygu, düşünce, hayal, izlenim ve deneyimlerini yazarak ifade eder. 2. Yeni öğrendiği kelime, kavram, atasözü ve deyimleri kullanır. 3. İlgi alanına göre yazar. 4. Şiir defteri tutar. 5. Günlük tutar. 6. Beğendiği sözleri, metinleri ve şiirleri derler. 7. Okul dergisi ve gazetesi için yazılar hazırlar. 8. Yazdıklarını başkalarıyla paylaşır ve onların değerlendirmelerini dikkate alır. 9. Yazdıklarından arşiv oluşturur. 10. Yazma yarışmalarına katılır. 6. Yazım ve noktalama kurallarını uygulama 1. Yazım kurallarını kavrayarak uygular. 45

62 2. Noktalama işaretlerini işlevlerine uygun olarak kullanır Yazma Becerisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 20. Sorusunun 6.2. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Yazma Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Noktalama işaretlerini işlevlerine uygun olarak kullanır. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 15'e göre 20 öğretmenden 20'si de 20. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 20. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır Dil Bilgisi 2005 İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretim Programı'nda dil bilgisi konuları dört temel becerinin dışında tutulmuştur. Dil bilgisi temel dil becerisi olmayıp dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini destekleyen bir öğrenme alanı olarak görülmüştür. Programda dil bilgisi bir dilin dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma temel becerilerini destekleyen kurallar bütünüdür. (MEB, 2006, s. 7). şeklinde tanımlanmıştır. Dil bilgisi kuralları ve bunlara bağlı kazanımlar her sınıf için ayrı belirlenmiştir. Bunlar öğrencilerin düzeyine uygun olarak aşamalı biçimde programa yerleştirilmiştir. Programda 8. sınıflar için belirlenen konular arasında; Fiilimsiler, Cümlenin Öğeleri, Cümlelerin Yapı Özellikleri, Fiilde Çatı ve Anlatım Bozuklukları sayılmıştır. 46

63 Dil Bilgisiyle İlgili Amaç ve Kazanımlar Dil bilgisinde 6, 7 ve 8. sınıflar için toplam amaç 10 amaç, 53 kazanım belirlenmiştir. 8. sınıf için üç amaç ve on yedi kazanım belirlenmiştir. Bu amaç ve kazanımları aşağıdaki gibi gösterebiliriz: 1. Fiilimsiler ile ilgili bilgi ve kuralları kavrama ve uygulama 1. Fiilimsiyle, fiil ve isim soylu kelimeler arasındaki farkları kavrar. 2. Fiilimsilerin işlevlerini ve kullanım özelliklerini kavrar. 3. Fiilimsileri özelliklerine uygun biçimde kullanır. 4. Cümlede, fiilimsiye bağlı kelime veya kelime gruplarını bulur. 2. Cümleyle ilgili bilgi ve kuralları kavrama ve uygulama 1. Cümlenin temel ögelerini ve özelliklerini kavrar. 2. Cümlenin yardımcı ögelerini ve özelliklerini kavrar. 3. Cümlede vurgulanmak istenen ifadeyi belirler. 4. Cümledeki fiillerin çatı özelliklerini kavrar. 5. İsim ve fiil cümlelerini, anlam ve kullanım özelliklerine uygun biçimde kullanır. 6. Kurallı ve devrik cümleleri, anlam ve kullanım özelliklerine uygun biçimde kullanır. 7. Cümlelerin yapı özelliklerini kavrar. 8. Kalıplaşmış cümle yapılarının kuruluş ve kullanım özelliklerini kavrar. 9. Cümlenin ifade ettiği anlam özelliklerini kavrar. 10. Cümleler arasındaki anlam ilişkilerini kavrar. 11. Cümleye hâkim olan duyguyu fark eder. 3. Anlatım bozukluklarını belirleme ve düzeltme 1. Cümlede anlatım bozukluğuna neden olan kullanımları belirler. 2. Anlatım bozukluklarını düzeltir. 47

64 Dil Bilgisi Kazanımları ve Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla İlgili Bulgu ve Yorumlar Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 5. Sorusunun Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Dil Bilgisi Cümleye hâkim olan duyguyu fark eder. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 16'ya göre 20 öğretmenden 20'si de 5. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 5. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 7. Sorusunun 2.9. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım Öğrenme Alanı: Dil Bilgisi 2.9. Cümlenin ifade ettiği anlam özelliklerini kavrar. TÜRKÇE SORUSU Evet, bu soru, bu ölçüyor. ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 17'ye göre 20 öğretmenden 20'si de 7. sorunun ölçtüğü yönünde görüş 48

65 bildirmiştir. 7. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 17. Sorusunun 1.1. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Dil Bilgisi Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Fiilimsiyle, fiil ve isim soylu kelimeler arasındaki farkları kavrar. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 18'e göre 20 öğretmenden 20'si de 17. sorunun ölçtüğü yönünde görüş bildirmiştir. 17. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 18. Sorusunun 2.5. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Dil Bilgisi Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor İsim ve fiil cümlelerini, anlam ve kullanım özelliklerine uygun biçimde kullanır. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 19'a göre 20 öğretmenden 20'si de 18. sorunun ölçtüğü yönünde görüş 49

66 bildirmiştir. 18. soruyla ilgili olarak; "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." ya da "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." şeklinde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sayı toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %100'ünün "Evet, bu soru, bu ölçüyor." görüşüne katıldığı anlaşılmaktadır. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı 19. Sorusunun 2.7. Numaralı Kazanımı Ölçme Yeterliliği Öğrenme Alanı ve Kazanım TÜRKÇE SORUSU ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Öğrenme Alanı: Dil Bilgisi Evet, bu soru, bu ölçüyor. Bu soru,bu kısmen ölçüyor. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor Cümlelerin yapı özelliklerini kavrar. Frekans Yüzde Frekans Yüzde Frekans Yüzde Tablo 20'ye göre 20 öğretmenden 12'si 19. sorunun ölçtüğü, 5'i kısmen ölçtüğü, 3'ü ise ölçmediği yönünde görüş bildirmiştir. Bu sayılar toplam frekansa oranlandığında öğretmenlerin %60'ının Evet, bu soru, bu ölçüyor. görüşüne katıldığı, %25'inin kısmen katıldığı, %15'inin de katılmadığı anlaşılmaktadır. 50

67 BÖLÜM V SONUÇ ve TARTIŞMA 5.1. Sonuçlar Bu çalışmada; 28 Nisan 2014 tarihinde gerçekleştirilen 8. Sınıf II. DönemTürkçe Dersi Ortak Sınavı sorularının İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda yer alan kazanımları ölçme konusundaki yeterlilik düzeyi öğretmen görüşlerine dayandırılarak değerlendirilmiştir. 28 Nisan 2014 tarihinde gerçekleştirilen 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nda toplam 20 soru sorulmuştur. Soruların öğrenme alanlarına göre dağılımı aşağıdaki tabloda (21) gösterilmiştir. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı Sorularının Öğrenme Alanlarına Göre Dağılımı Öğrenme Alanı Dinleme/İzleme 0 Konuşma 0 Okuma 14 Yazma 1 Dil Bilgisi 5 Toplam Sorular Bu çalışmada; 28 Nisan 2014 tarihinde gerçekleştirilen 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nda toplamda sorulan 20 sorudan hiçbirisinin "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanıyla ilgili olmadığı tespit edilmiştir. Toplam 20 sorudan 14'ünün "Okuma" öğrenme alanıyla ilgili becerileri ölçmeye yönelik sorulduğu tespit edilmiştir. Toplam 20 sorudan 1'inin "Yazma" öğrenme alanıyla ilgili becerileri ölçmeye yönelik sorulduğu tespit edilmiştir.

68 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nda "Dil Bilgisi" ile ilgili de 5 soruya yer verildiği tespit edilmiştir. Bu tablodan hareketle öğrenme alanlarına yönelik sorular tüm Türkçe sorularına oranlandığında; "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" %0, "Okuma" %70, "Yazma" %5, "Dil Bilgisi" %25 sonucu elde edilmiştir. Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı Sorularıyla Kazanımların Ölçülme Oranları Öğrenme Alanı Programdaki Kazanım Sayısı Kazanımları Ölçen Soru Sayısı Kazanımların Ölçülme Oranı Dinleme/İzleme Konuşma Okuma %27 Yazma 42 1 %2 Dil Bilgisi 17 5 %29 Bu tabloya göre; 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'yla İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı "Dinleme/İzleme" öğrenme alanında sayılan 42 kazanımdan hiçbiri ölçülmemiştir. Bu bilgiye dayanarak 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nın öğrencilerin "Dinleme/İzleme" öğrenme alanıyla ilgili becerilerini ölçme düzeyinin %0 olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Programın "Konuşma" öğrenme alanında sayılan 42 kazanımdan hiçbiri ölçülmemiştir. Dolayısıyla 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nın "Konuşma" becerilerini ölçme düzeyinin %0 olduğu sonucuna varılmıştır. Türkçe Programındaki "Okuma" öğrenme alanına yönelik 51 kazanımdan 14'ü ölçülmüştür. Buna göre 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nın öğrencilerin "Okuma" öğrenme alanıyla ilgili becerilerini ölçme düzeyi %27 olarak tespit edilmiştir. Programdaki "Yazma" öğrenme alanıyla ilgili 42 n sadece 1'i ölçülmüştür. Bu veriye göre 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nın öğrencilerin "Yazma" öğrenme alanıyla ilgili becerilerini ölçme düzeyinin %2 olduğu tespit edilmiştir. Öğretim Programındaki 17 "Dil Bilgisi" ndan 5'i ölçülmüştür. Buna göre 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nın öğrencilerin "Dil Bilgisi" becerilerini ölçme düzeyinin %29 olduğu tespit edilmiştir. 52

69 Tablo Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı Sorularının Kazanımları Ölçme Düzeyi Öğrenme Alanı 28 Nisan 2014 Ortak Sınav Türkçe Sorularıyla Örtüşen Kazanım Sayısı "Evet, bu soru, bu ölçüyor." Görüşüne Katılan Öğretmenlerin Oranı 53 "Bu soru, bu kısmen ölçüyor." Görüşüne Katılan Öğretmenlerin Oranı Dinleme/İzleme 0 %0 %0 %0 Konuşma 0 %0 %0 %0 Okuma 14 %94 %3 %3 Yazma 1 %100 %0 %0 Dil Bilgisi 5 %92 %5 %3 "Hayır, bu soru, bu ölçmüyor." Görüşüne Katılan Öğretmenlerin Oranı Tablo:23'te 28 Nisan 2014 tarihinde gerçekleştirilen 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı sorularının ilgili olduğu /kazanımları ölçme düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri yansıtılmıştır. Tabloya göre Ortak Sınav Türkçe sorularının ilgili olduğu kazanımları tam olarak ölçme düzeyi "Dinleme/İzleme" öğrenme alanında %0, "Konuşma" öğrenme alanında %0, "Okuma" öğrenme alanında %94, "Yazma" öğrenme alanında %100, "Dil Bilgisi"nde ise %92 seviyesinde olduğu tespit edilmiştir. 28 Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı sorularının ilgili oldukları öğrenme alanları, öğrenme alanlarının programda belirtilen kazanım sayıları, ölçülen kazanım sayıları ve ölçülen kazanım sayısının toplam kazanım sayısına oranı aşağıdaki tabloda (24) gösterilmiştir. Tablo 24. Ölçülen Toplam Kazanım Sayısının Öğrenme Alanları Toplam Kazanım Sayısına Oranı Öğrenme Alanları Kazanım Sayıları Ölçülen Kazanım Sayıları Dinleme/İzleme 42 0 Konuşma 42 0 Okuma Yazma 42 1 Dil Bilgisi 17 5 Toplam Ölçülebilen Kazanım Sayısının %10 Toplam Kazanım Sayısına Oranı Tablo: 24'e bakıldığında 28 Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı ile İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda öğrencilere kazandırılması hedeflenen "Dinleme/İzleme", "Konuşma", "Okuma", "Yazma" öğrenme alanı becerilerinin ve "Dil Bilgisi"nin %10'unun ölçülmüş olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca ulaşırken yapılan değerlendirmede "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanı becerileri de dikkate alınmıştır. "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanı becerilerinin çoktan seçmeli testlerle tam

70 olarak ölçülebilmesinin mümkün olmadığı göz önünde bulundurulur ve bu iki öğrenme alanı becerileri dikkate alınmazsa, 28 Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı ile İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda öğrencilere kazandırılması hedeflenen dil becerilerinin %18'inin ölçülmüş olduğu sonucuna varılabilir Tartışma Araştırmanın bu son kısmında çalışmadan elde edilen bulguların yorumlanmasıyla tespit edilen sonuçlar tartışılacak ve öneriler sunulacaktır: 1. Programların değerlendirilmesi bakımından sınavlar ve sınav sonuçları önemlidir. Programların tam ve doğru değerlendirilebilmesi için de bu sınavlardaki soruların programları tamamen, bir bütün halinde ölçecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Türkçe Öğretim Programı "Dinleme/İzleme", "Konuşma", "Okuma", "Yazma" öğrenme alanları ile "Dil Bilgisi"nden oluşmaktadır. Program bir bütün halinde düşünüldüğünde çoktan çeçmeli test tekniği Türkçe Öğretim Programı'nı ölçmede yetersiz kalmaktadır. "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanı becerileri çoktan seçmeli test tekniği ile ölçülemediği gibi "Yazma" öğrenme alanı becerileri de kısmen ölçülebilmektedir. Çoktan seçmeli test yapısı itibariyle daha çok uygulamaya dayalı olan "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanı becerileriyle "Yazma" öğrenme alanının uygulamaya dönük becerilerini ölçmede yetersiz kalmaktadır. Bu sebeple Türkçe Öğretim Programı'nı öğrenme alanları ve becerilerin tamamını kapsayarak bir bütün halinde ölçüp değerlendirebilecek bir ölçe aracı kullanılması daha doğru ve uygun olacaktır. Bu özelliklere sahip bir ölçme aracı geliştirilip uygulamaya geçilmesi adına İngiltere merkezli, geniş kitlelere uygulanabilen International English Language Testing System (IELTS) bir örnek teşkil etmesi bakımından incelenebilir Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı sorularının tamamının programda belirtilen kazanımlardan bir tanesiyle örtüşmesi olumlu ve çok önemli bir sonuçtur. Her soru bir kazanımla örtüşmekle birlikte herhangi bir soruyla ötüşmeyen, dolayısıyla ölçülemeyen kazanımlar da büyük önem arz etmektedir. Ölçülemeyen bu kazanımların dikkate alınması gerekmektedir. 3. Genel geçer, genel kabul görmüş bir ölçme kuralı olan "Bir soru bir kazanımla örtüşmeli ve yalnızca bir ölçmelidir. Bir madde birden fazla kazanımla ilişkilendirilmemeli ve birden fazla ölçmemelidir." görüşü dikkate alındığında; İlköğretim Türkçe 54

71 Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda 8. sınıf öğrenme alanları ve dil bilgisi için sayılan toplam soruluk bir Türkçe testiyle ölçüp değerlendirmenin ne kadar mümkün, ne kadar doğru ve ne kadar sağlıklı olduğu sorularına cevap aranmalıdır. Bu sorulara verilecek cevaplarla elde edilecek bulgular bilimsellik esasına göre değerlendirilip uzman görüşleriyle yorumlanmalı, en nihayetinde ulaşılacak sonuca göre sınavlar ve ölçme araçları düzenlenmeli, eksik yönleri giderilmeli ve gerekiyorsa bütün yönleriyle yeniden yapılandırılmalıdır Sınıf öğrencilerinin Türkçe dil becerilerini ölçmeye yönelik olan 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı soruları "Okuma" öğrenme alanı kazanımlarından 14'ünü, "Yazma" öğrenme alanı kazanımlarından 1'ini ve "Dil Bilgisi" kazanımlarından 5'ini ölçmüştür. Sorular yardımıyla "Okuma" öğrenme alanı kazanımlarının ölçülme oranı %27, "Yazma" öğrenme alanı kazanımlarının ölçülme oranı %2, "Dil Bilgisi" kazanımlarının ölçülme oranı ise %29'dur. Türkçe Dersi Ortak Sınavı en fazla "Dil Bilgisi" kazanımlarını, büyük oranda da "Okuma" öğrenme alanı kazanımlarını ölçmüştür. Ortak Sınav ile en az "Yazma" öğrenme alanına dönük kazanımlar ölçülmüştür. "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanı kazanımlarından hiçbiri ölçülmemiştir. Türkçe Dersi Ortak Sınavı soruları öğrenme alanları ve kazanım sayıları dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Ortak Sınav en fazla "Dil Bilgisi", büyük oranda "Okuma" ve kısmen de olsa "Yazma" öğrenme alanı kazanımlarını ölçmemeli, öğrenme alanı ve kazanım sayılarına oranla olabildiğince eşit bir ölçüm yapmalıdır. İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda 8. sınıflar için "Dil Bilgisi"nde 17, "Okuma" öğrenme alanında 51 kazanım sayılmaktadır. Programda aynı sınıf seviyesi için "Dinleme/İzleme", "Konuşma" ve "Yazma" öğrenme alanlarının her birisi için 42'şer kazanım sayılmaktadır. Türkçe Dersi Ortak Sınavı'nda 17 "Dil Bilgisi" ndan 5 soru sorulurken 51 bulunan "Okuma" öğrenme alanından 14 soru sorulmuştur. 42 bulunan "Yazma" öğrenme alanından ise sadece 1 soru sorulmuştur. Öğrenme alanlarına dönük toplam kazanım sayılarıyla kazanımları karşılayan soru sayılarının birbirine oranına bakıldığında; Türkçe Dersi Ortak Sınavı sorularının öğrenme alanlarını karşılama oranının dikkate alınmadığı, soruların öğrenme alanlarını karşılama oranının mutlaka dikkate alınarak hazırlanması gerektiği düşünülmektedir. 5. Türkçe Dersi Ortak Sınavı soruları yapısı dolayısıyla 42'şer bulunmasına rağmen "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanı kazanımlarından hiçbirini 55

72 ölçmemiştir. Bu sebeple "Dinleme/İzleme" ve "Konuşma" öğrenme alanı kazanımlarının da ölçülüp değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Bahsi geçen öğrenme alanı kazanımlarının da ölçülüp değerlendirilmesi sağlanmalıdır. 56

73 KAYNAKLAR Arslan, M. (2000). Cumhuriyet dönemi ilköğretim programları ve belli başlı özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 146, Atılgan, H. (Ed.). (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı. Demir, S.C. (2010) seviye belirleme sınavı (sbs) türkçe sorularının öğretim programı açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Demirel, Ö. (2001). Eğitim Sözlüğü. Ankara: Pegem A. Demirel, Ö. (2011). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem. Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelken. Doğan, N. & Atılgan, H. (Ed.). (2009). Çoktan seçmeli sınavlar. eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı. Eren, M. (2010). Sbs türkçe sorularının (2005) türkçe ders programına uygunluğu. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Güler, N. ( 2013). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem A. Gözütok, F. D. (2003). Türkiye'de program geliştirme çalışmaları. Milli Eğitim Dergisi, 160. İnci, T. (2014). Sekizinci sınıf fen ve teknoloji dersine ilişkin ortak sınav sorularının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi-Kavramlar, İlkeler, Teknikler-. Ankara: Nobel. MEB, (2006). İlköğretim türkçe dersi( 6, 7, 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB. MEB, (2013). Orta öğretim kurumlarına geçiş yönergesi, birinci kısım, tanımlar, madde: 4. Tebliğler Dergisi, kasım 2007/

74 MEB, (2013a). Millî eğitim bakanlığı ortaöğretim kurumlarına geçiş yönergesi. Ankara: Meb. 11 Ağustos 2014 tarihinde sayfasından erişilmiştir. MEB, (2013b). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş. Ankara: Meb. 12 Ağustos sayfasından erişilmiştir. MEB, (2013c). Sıkça sorulan sorular. Ankara: Meb. 13 Ağustos 2014 tarihinde sayfasından erişilmiştir. MEB, (2013d) eğitim-öğretim yılı ortaöğretime geçiş ortak sınavlar ı e kılavuzu. Ankara: Meb. 14 Ağustos sayfasından erişilmiştir. Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri II. ( 1. baskı). Ankara: Öncü Kitap. Özbay, M. (2008). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. (2. baskı). Ankara: Öncü Kitap. Özçelik, D. A. (2014). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem A. Özcan, S. (2010). İlköğretim türkçe ders kitaplarındaki soruların sbs türkçe sorularıyla örtüşme düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Şişman, M. (2013). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pepem A. Tan, Ş. (2009). Öğretimde ölçme ve değerlendirme kpss el kitabı. Ankara: Pegem. Tekin, H. (1991). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı. Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2013). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem. Küçükahmet, L. (2009). Program geliştirme ve öğretim. Ankara: Nobel. Yıldızlar, M. A. (2005). Başöğretmenlik, uzman öğretmenlik sınavına hazırlık el kitabı. Ankara: Tekağaç. 58

75 EKLER 59

76 Ek Nisan Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı "A" Kitapçığı Soruları ve Cevap Anahtarı 60

77 61

78 62

79 63

80 64

81 65

82 66

83 Ek-2. Anket Formları Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: 4.1. Kelimeler arasındaki anlam ilişkilerini kavrayarak birbiriyle anlamca ilişkili kelimelere örnek verir. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: 2.1. Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 67

84 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: 4.3. Okuduğu metinde geçen kelime, deyim ve atasözlerini cümle içinde kullanır. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: 2.8. Metindeki sebep-sonuç ilişkilerini fark eder. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 68

85 Türkçe Sorusu Dil Bilgisi Kazanım: Cümleye hâkim olan duyguyu fark eder. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: Metindeki söz sanatlarının anlatıma olan katkısını fark eder. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 69

86 Türkçe Sorusu Dil Bilgisi Kazanım: 2.9. Cümlenin ifade ettiği anlam özelliklerini kavrar. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantıları fark eder. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 70

87 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: Metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarının işlevlerini açıklar. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: 2.4. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 71

88 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: Metnin öncesi ve/veya sonrasına ait kurgular yapar. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: Metne ilişkin karşılaştırmalar yapar. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor Hayır, bu soru, bu ölçmüyor.

89 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: Okuduklarını kendi cümleleriyle, kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 73

90 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: 2.3. Metnin konusunu belirler. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 74

91 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: Metnin türüyle ilgili özellikleri kavrar. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 75

92 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Okuma Kazanım: 2.6. Anlatımın kimin ağzından yapıldığını belirler. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Dil Bilgisi Kazanım: 1.1. Fiilimsiyle, fiil ve isim soylu kelimeler arasındaki farkları kavrar. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 76

93 Türkçe Sorusu Dil Bilgisi Kazanım: 2.5. İsim ve fiil cümlelerini, anlam ve kullanım özelliklerine uygun biçimde kullanır. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. Türkçe Sorusu Dil Bilgisi Kazanım: 2.7. Cümlelerin yapı özelliklerini kavr ar. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 77

94 Türkçe Sorusu Öğrenme Alanı: Yazma Kazanım: 6.2. Noktalama işaretlerini işlevlerine uygun olarak kullanır. 1. Evet, bu soru, bu ölçüyor. 2. Bu soru, bu kısmen ölçüyor. 3. Hayır, bu soru, bu ölçmüyor. 78

95 ÖZ GEÇMİŞ Kişisel Bilgiler Soyadı, adı YORGANCI, Osman Kürşat Uyruğu Türkiye Cumhuriyeti Doğum tarihi ve yeri / Bolvadin Medeni hali Evli Telefon E-posta kursatyorganci@hotmail.com Eğitim Derecesi Okul/Program Mezuniyet yılı Yüksek Lisans Lisans Lise Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe Öğretmenliği Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bolvadin M. H. G. Anadolu Öğretmen Lisesi İş Deneyimi/Yıl Çalıştığı Yer Görev 1 Yıl 2 Yıl Akyurt İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü; Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Akyurt Anadolu İmam Hatip Lisesi, Akyurt, Ankara; Kazım Karabekir İlkokulu, Esenler, İstanbul Kültür Komisyonu Üyesi Soru Oluşturma ve Geliştirme Daire Başkanlığı Türkçe Komisyonu Üyesi Türkçe Öğretmeni Yabancı Dil İngilizce 79

96 GAZİ GELECEKTİR...