TÜRKİYE-AB GÜMRÜK BİRLİĞİNİN GÜNCELLENMESİ. Doç. Dr. Çiğdem Nas İktisadi Kalkınma Vakfı

Transkript

1 TÜRKİYE-AB GÜMRÜK BİRLİĞİNİN GÜNCELLENMESİ Doç. Dr. Çiğdem Nas İktisadi Kalkınma Vakfı

2 Türkiye AB İlişkileri 1963 Ankara Anlaşması 1970 Katma Protokol 1987 Üyelik Başvurusu 1996 Gümrük Birliği 1999 AB Üye Adaylığı 2005 Üyelik Müzakereleri 2015 Gümrük Birliğinin güncellenmesi için mutabakat 2016 Mülteci Uzlaşısı

3 Ticari İlişkiler AB Türkiye nin birinci ticaret ortağı, Türkiye ise AB nin ihracat yaptığı ülkeler arasında 5., ithalat yaptığı ülkeler arasında 7. durumda 2016 da AB ye 66,7 milyar avro ihracat, AB den 78 milyar avro ithalat yapılmış Türkiye nin AB ye ihracat kalemleri arasında makine ve taşıt ekipmanı ve mamül ürünler geliyor Türkiye nin AB den ithalat kalemleri arasında makine ve taşıt ürünleri, kimya ürünleri ve mamül ürünler önde geliyor.

4 Türkiye İhracatın Gelişimi OECD data, IFO Center for International Economics, Research Center, Felbermayr, Aichele, Yalcin, 2016

5 Türkiye İthalatın Gelişimi OECD data, IFO Center for International Economics, Research Center, Felbermayr, Aichele, Yalcin, 2016

6 Türkiye İhracatın Niteliği OECD data, IFO Center for International Economics, Research Center, Felbermayr, Aichele, Yalcin, 2016

7 Yıl DYS Milyon USD Büyüme % , , , , , , , , , , , , , , ,9

8 Gümrük Birliğinin Önemi Avrupa üretim zincirlerine katılım Rekabet gücü ve verimlilik artışı Üretim standartları, rekabet, fikri mülkiyet, tüketici hakları uyumu Uluslararası yatırımlarda artış

9 Gümrük birliğinin güncellenmesi neden gerekli? Dünya ticaretinde değişim AB ticaret politikasındaki yönelimler Gümrük birliğinde yapısal sorunlar Gümrük birliğinin sağladığı faydalarda aşınma STA sorunu Üyelik müzakerelerinde tıkanıklık Kıbrıs sorunu Kota ve vize sorunları

10 Gümrük birliğinin güncellenmesinden neler bekleniyor? AB İç Pazarına erişim Ortak karar alma mekanizmaları Uyuşmazlıkların çözümü AB mevzuatına uyum AB nin imzaladığı STA lara taraf olmak Yapısal refomlara destek Doğrudan sermaye akışlarında artış

11 Nasıl bir Gümrük Birliği? Yapısal sorunların çözümlenmesi Türkiye nin AB nin ticari ortakları ile eş zamanlı STA imzalaması AB nin karar alma/danışma süreçlerine etkin katılım Anlaşmazlıkların halli mekanizması Ulaştırma kotaları ve tarife dışı engellerin kaldırılması GB nin yeni alanları kapsamına alması Tarım Hizmet sunumu ve iş kurma serbestisi Kamu alımları

12 AB nin STA larına Uyum 34 Trilyon dolar GSYİH 5,8 Trilyon dolar ithalat pazarı 3 Milyar nüfus

13 Ekonomik Etki Analizleri Neler Söylüyor? Avrupa Komisyonu nun etki analizi GSYİH da % 1,44 artış, 5 milyar avroya yakın ihracat artışı Ekonomi Bakanlığı nın etki analizi GSYİH da %1,90 artış (1,33 GB kaynaklı) İhracatta AB ye %24,43 artış, (Dünyaya % 15,16 artış) İthalatta AB den %23,92 artış (Dünyadan % 13,24)

14 Gümrük Birliği v. STA Based on OECD data, IFO Center for International Economics, Research Center, Felbermayr, Aichele, Yalcin, 2016

15 İKV nin hizmet sektörü anketi Hizmet sunumunun önündeki engeller 23 Şubat-10 Nisan 2016 Hedef grup: AB ile ticaret yapan firmalar 24 şehirden 152 firma % 53,9 sanayi, % 34,2 hizmet, % 3,2tarım, % 8,6 diğer

16 Bulgular 1- % 32,8 için AB öncelikli Pazar 2- % 26,3 AB ile ticarette engellerden şikayet ediyor; 3- % 43,4 AB ile ticarette engelle karşılaşmamış 4-% 17,1 bariyerlerden dolayı AB ye ihracat yapamamış 5-%4,6 AB ile e-ticaret yaparken, % 86,8 e-ticaret gerçekleştirmemiş

17 Bulgular 6- Taraflar arasında tarife dışı engeller ve kısıtlamalar ticari potansiyeli azaltıyor. Gümrük birliğinin güncellenmesi bu potansiyeli geliştirebilir. 7-Türk şirketleri ve hizmet sağlayıcılarının karşılaştığı engeller arasında şunlar yer alıyor: kişilerin serbest dolaşımı, vize şartı, mesleki yeterliklerin tanınması, kotalar, pazara giriş izinleri, vatandaşlık şartı, rekabet edebilirlik ve şeffaflıkla ilgili sorunlar

18 Bulgular 8- Hizmetlerin serbest dolaşımı açısından AB ile vize serbestliği sürecinin tamamlanması bir öncelik olarak görülüyor. 9-AB iç Pazarında geçerli mevzuat hakkında (vergi, rekabet, fikri mülkiyet, üretim standartarı vs) bilgi eksikliği

19 Gümrük birliğinin hizmetleri kapsayacak şekilde güncellenmesine destek oranı 6,6 Karşı 27,6 Destek 65,8

20 Gümrük birliğinin güncellenmesi ile ilgili bilgiye erişim (%) Bilgi eksikliği 27 Belirtilmemiş 56,6 Yeterli bilgi 16,4

21 AB Pazarına girişte engelle karşılaşanların oranı 30,3 Belirtilmemiş Engel var 26,3 Engel yok 43,3

22 AB ile hizmet ticaretinde engeller Şeffaflık Rekabet Kişilerin serbest dolaşımı ve yeterliklerin tanınması pazara giriş

23 Dikkatiniz için teşekkür ederiz.