Eğitimde Dijital Araçlar: Google Sınıf Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme

Transkript

1 Eğitimde Dijital Araçlar: Google Sınıf Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme Murat ÇINAR1, Dilek DOĞAN2, S. Sadi SEFEROĞLU1 1Hacettepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara 2Ankara Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara Özet: Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişme ve değişmeler bilginin kapsamı kadar bilgiye erişim kanallarında da farklı uygulamaların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu değişimden en çok etkilenen kurumlardan biri de okullardır. Bilgiye her zaman her yerden erişim olanağı sağlayan araçlar öğrenme ortamlarına erişimin önündeki fiziksel engelleri kaldırmakta, bu sayede öğrenmenin formal olmayan boyutu giderek önem kazanmaktadır. Bu gelişmeler sayesinde eğitim faaliyetlerinin yürütüleceği sanal öğrenme ortamlarına olan ilgi giderek artmaktadır. Günümüzde, uzaktan eğitimde kullanılan ortamlar eğitim-öğretim faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla örgün eğitimde de kullanılmaktadır. Uzaktan eğitimle gerçekleştirilen ya da desteklenen eğitim öğretim faaliyetleri için öğrenen, öğretici, içerik ve etkinlikleri bir araya getirmek amacıyla geliştirilen birçok öğretim ortamı bulunmaktadır. Bu sistemler farklı teknolojik altyapılara, sistem arayüzü ve içerik yönetimine, kullanıcı izinlerine ve eğitsel araçlara sahiptir. Öğrenme-öğretme süreçlerinde kullanılan öğretim yönetim sistemlerinden biri de Google tarafından eğitim kurumları için geliştirilen Google Sınıf öğretim yönetim sistemidir. Bu çalışmada Google Sınıf ın temel bileşenleri ve özellikleri, eğitsel olarak öğrenme sürecine katkıları ve sistemle ilgili geliştirilmesi gereken özellikler tartışılmaktadır. Çalışmada ayrıca Google Sınıf aracının benzer diğer sistemlerle bir karşılaştırması yapılmaktadır. Yapılan değerlendirme sonucunda Google Sınıf eğitim yönetim sisteminin kullanıcı yönetimi, basit ve sade arayüz tasarımı, zengin içerik oluşturma araçları, anlık olmayan iletişim araçları, web-tabanlı çalışması ve ek yazılım kurulumu gerektirmemesi, çoklu platform desteği, kaynak paylaşma, ödev dağıtım ve toplama, dosya depolama, kullanıcı güvenliği, duyuru panosu ve görev hatırlatma özellikleriyle okullarda kullanımının önemli katkılar sağlayacağı söylenebilir. Bu sistemin benzer sistemlerle karşılaştırılması sonucunda dosyaların depolanması ve öğrencilere ait dijital portfolyo oluşturulması, içerik oluşturma araçları, e-posta hizmeti gibi farklı Google hizmetleriyle entegrasyonu sayesinde işlevsellik ve zengin eklenti seçenekleriyle geliştirilebilirlik açısından artıları olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte Google Sınıf ta intihal kontrolü, otomatik öğrenci kaydı, anlık iletişim araçları, not tablosu, diğer e-öğrenme içerikleriyle entegrasyon yönünden eksiklikler bulunmaktadır. Anahtar Sözcükler: Öğrenme Yönetim Sistemi, sanal sınıf, e-öğrenme, uzaktan eğitim, Google Sınıf, üretkenlik araçları Digital Tools for Education: An Evaluation of Google Classroom Application Abstract: Developments and changes in information and communication technology has led to emergence of innovative implementations on information use as well as access channels to information. Schools are also one of the institutions most affected by this change. Tools that providing access to information from anywhere and anytime, has removed physical barriers to access to learning environments, thus non-formal dimension of learning has been become increasingly important. Through these developments, the interest in virtual learning environments for educational activities has been increasingly growing. Today, the environments already used in distance education are also used to support teaching and learning activities in formal education. There are a great number of developed learning environments exist to bring together learner, teacher, content and activities for educational activities delivered or supported by distance education. These systems are different technological infrastructure, system interface, content management, user permissions and educational tools. One of the learning management systems used in teaching-learning process is Google Classroom learning management system developed by Google for educational institutions. In this study, the main components and features of Google Classroom, its contributions to learning process, and features needed to be developed are discussed. The comparison of Google Classroom tool and other similar system is also made in the study. Based on the evaluations, the use of Google Classroom in school settings is likely to make significant contributions owing to its properties include user management, simple interface design, diversity of content creation tools, non-immediate communication tools, web-based working and not require additional software installation, 483

2 multi-platform support, resource sharing, assignment distribution and collection, file storage, user security, notice board and task reminder. As a result of comparisons, it is understood that Google Classroom has advantages in terms of expandability with functionality and rich add-on options due to other google services such as file storage and the preparation of a digital portfolio of students, content creation tools, service. However, Google Classroom has some shortcomings such as plagiarism check, automated student enrollment and inadequacy of communication tools. Keywords: Learning management systems, virtual classroom, e-learning, distance education, Google Classroom, Productivity tools 1. Giriş Öğrenme ve öğretim için popüler araçlar haline gelen e-öğrenme sistemleri günümüzde geleneksel sınıf pratiklerini desteklemek amacıyla da kullanılmaktadır. E-öğrenme ortamlarının en önemli özelliklerinden biri bağımsız platformlarda da kullanılabilecek birçok iletişim ve etkileşim aracını bir arada bulundurmasıdır[1]. Öğrenme topluluklarının bilgi paylaşımını ve etkileşimini sağlamak amacıyla farklı öğretim ve içerik yönetim sistemleri (Moodle, Blackboard, Atutor, Sakai, OpenLMS vb.) kullanılmaktadır. Yüz yüze eğitimi çevrimiçi destekleyebilecek araçlardan biri de Google Eğitim uygulamaları içerisinde yer alan Google Sınıf tır. Google Sınıf ın temel amacı öğreticilerin ve öğrenenlerin sınıf içi etkinliklerini, zaman ve mekan farkı gözetmeksizin çevrimiçi kullanılabilecek araçlar yardımıyla desteklemektir. Google Sınıf ve Google Apps eğitim sürümü içerisinde yer alan uygulamalarla eğitim amaçlı kullanılabilecek özellikler Şekil 1 de gösterilmektedir. Eğitim için Google sloganıyla yola çıkan Google geliştirici topluluğu öğretmen ve öğrencilerin eğitim ortamındaki üretkenliğini artırmak, sınıf dışında da öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci etkileşimini güçlendirmek, öğrencilere grup çalışmaları için işbirlikli öğrenme ortamı sağlamak, ders kaynaklarının zenginleştirilmesini ve paylaşılmasını teşvik etmek, öğrenci görevlerinin takibini kolaylaştırmak (ödev teslim, proje çalışmaları vb.) ve öğrencilere hızlı geribildirim sağlamak kısaca sınıf atmosferinin fiziksel bariyerleri aşması amacıyla Google Sınıf ı geliştirmiştir. Google Sınıf Ağustos 2014 te öğretmenlerin ve öğrencilerin hizmetine sunulmuştur. Birçok ülkede teknoloji projeleriyle tablet ve dijital içeriklerin eğitime entegrasyonunun halen devam etmekte olduğu düşünülürse, yeni olmasına karşın sınıf içinde ihtiyaç duyulacak birçok özelliği bir arada barındıran Google Sınıf ın eğitim sisteminde kullanılması öğretim sürecinde verimliliği, sınıf yönetimini ve etkinliklerin kontrolünü kolaylaştırma açısından büyük potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir. Öte yandan Google Sınıf ın pratik kullanımının önünde bazı sınırlılıklar bulunmaktadır. Bu amaçla bu çalışmada, Google Sınıf ın temel bileşenleri ve özellikleri, öğretim ve öğrenme sürecine katkıları ve geliştirilmesi gereken özellikleri benzer diğer sistemlerle karşılaştırılarak tartışılmaktadır. Bu bağlamda mevcut çalışmada aşağıdaki sorularına cevap aranmıştır. Google Sınıf ve diğer Google Eğitim uygulamaları 21.yy öğrenme becerilerinin kazanılması ve öğrenme ortamlarının desteklenmesi amacıyla geleneksel sınıf etkinliklerinde öğretmen ve öğrencilere hangi faydaları sağlamaktadır? Google Sınıf ın eğitimde pratik kullanımının önündeki engeller ve geliştirilmesi gereken özellikler nelerdir? Şekil 1. Google Sınıf ve Google eğitim sürümü bileşenleri ile eğitim amaçlı kullanılabilecek özellikler 2. Temel Bileşenler ve Özellikleri Google Sınıf uygulaması kapsamında ele alınacak temel bileşenler 5 başlık altında toplanmıştır. Bunlar: kaynak ve materyal paylaşımı, 484

3 ödev ve duyuru organizasyonu, iletişim ve işbirlikli çalışma desteği, sınıf yönetimi ve arayüz kullanışlılığı ve destek yapılarıdır Kaynak ve Materyal Paylaşımı Google Sınıf, ders akışı içerisinde öğrenci ve öğretmenlerin Google sürücü (doküman, sunu, çizelge, form, çizim, harita vb.) öğelerini, yerel dosyaları, Youtube videolarını ve web sitesi bağlantılarını yayınlamak suretiyle çok çeşitli ve zengin içerikleri paylaşmasına olanak tanımaktadır. Özellikle Google sürücü entegrasyonu ile çevrim içi alanda her bir kullanıcı ve sınıf(ders) özelinde belge ve klasörlerin oluşturulması, düzenlenmesi ve paylaşılmasını da sağlanmaktadır. Kullanıcılar ayrıca Google sürücü üzerinden üçüncü taraf uygulamaları kullanarak animasyon, diyagram, kavram haritası, program kodları, not ve teknik çizimler vb. içerikleri oluşturma ve paylaşma olanağına da sahiptir. Aragon [2] tarafından sisteme girişte görülebilecek bir hoş geldiniz mesajının bulundurulmasının ortamı kullanan kişilerin toplumsal buradalık hissini artıracağı vurgulanmaktadır. Google Sınıf ta öğretmenler bir sınıf oluşturduktan sonra derse ait genel bilgileri ve ders kaynaklarını paylaşmak üzere sınıfları için tanıtım sayfası oluşturabilir. Ders tanıtım sayfasının en üst bölümünde görünen dersin genel bilgileri kısmında ders adı, ders tanımı, yüz yüze sınıf etkinliklerinin yapılacağı fiziksel mekân bilgileri, öğretmenin e-posta adresi ve derse ait Google Sürücü klasör bilgileri bulunmaktadır. Öğretmenler ders tanıtım sayfasına kolay ve hızlı bir şekilde ders materyallerini ekleyebilmektedir. Tek bir başlık altında birden fazla kaynak eklenebildiği gibi her bir kaynak ayrı başlıklar altında da eklenebilmektedir. İçeriğin paylaşılmasının yanında içeriklerin öğrencilerin özelliklerini yansıtması gerekliliği nedeniyle öğretmenlerin ders akış sürecinde paylaşılan içerikler üzerinde çeşitli güncellemeler yapması neredeyse kaçınılmazdır[3]. Bununla birlikte, çoğu popüler öğretim yönetim sisteminde (Moodle, Blackboard vb.) eş zamanlı içerik güncelleme özelliği bulunmamaktadır. Bulut depolama özelliği Google sürücü ve Google sürücü ile eşzamanlı çalışan çoğu üçüncü taraf uygulamaları aracılılığıyla Google Sınıf üzerinden paylaşılan öğrenme materyallerinin kaynak dosyalarda yapılan değişiklere göre dinamik olarak güncellenmesine olanak tanımaktadır. Öğrenme yönetim sistemleri üzerinden paylaşılan içeriklerin yeniden düzenlenmesi de iyi tasarlanmış içeriklerin geliştirilebilmesi için önemlidir. Bu noktada Google Sınıf ın içeriklerin güncellenmesinden doğan iş yükünün azaltılmasında faydalı olacağı düşünülmektedir. Videolar öğretim ve öğrenme için yaygın olarak kullanılmakta olup, etkili kullanıldığı takdirde öğrencilerin öğrenme süreçlerine önemli katkılar sağlamaktadır [4] yılında faaliyete geçmesine rağmen kısa zamanda İnternet üzerindeki en büyük video paylaşım web sitesi olan ve içerdiği videoların kullanım yaygınlığı eğlence, sağlık, reklam vb. hayatın her alanında artan Youtube, öğrenme ortamında da farklı amaçlar için sıklıkla kullanılmaktadır. Bir web kamerası, akıllı telefon, ya da ekran kaydı uygulaması aracılığıyla bir video oluşturup, Youtube üzerinden paylaşılarak öğrencilerin video ile öğrenmesi desteklenebilir. Ayrıca Youtube u kullanarak öğrenciler ürettikleri videoları diğerleriyle paylaşabilir, paylaşılan videolar ile ilgili hususları görüşebilir ve video kaynaklarına dayalı olarak öğrenme toplulukları oluşturabilirler[5]. Bu işlevleri yapılandırmacı işbirlikli öğrenme yaklaşımını teşvik ederek, çeşitli bağlamlarda ders müfredatına yeni ilgiler ve uygulamalar getirilebilir [6]. Web 2.0 teknolojileri grubuna giren sosyal bir video paylaşım sitesi olan Youtube dan pedagojik açıdan uzaktan eğitim sistemlerinde de faydalanılmaktadır. Youtube videoları öğretim ve öğrenme üzerindeki etkilerini geliştirmek ve derinleştirmek amacıyla sıklıkla Blackboard ya da Moodle gibi diğer web-tabanlı ya da çevrim-içi ders çevrelerinde kullanılmaktadır. Google Sınıf Youtube entegrasyonu ile öğretmenler ve öğrenciler hazırladıkları video içerikleri kadar diğer Youtube kanallarından seçtikleri videoları sınıflarıyla paylaşmak üzere öğrenme ortamına taşımaktadır Ödev ve Duyuru Organizasyonu Öğrenciler öğrenme sürecinde dersle ilgili çeşitli görev ve ödevleri yapmakla sorumludur. Özellikle geleneksel bir ders süreci düşünüldüğünde kimi zaman ödev ve yapılması planlanan etkinliklerle ilgili yanlış anlaşılmalar, dersle ilgili güncelleme ve değişikliklerin takip edilememesi, derse gelmeyen öğrencilerin ödev ya da etkinliklerle ilgili sorumluluklarını tam olarak öğrenememesi ya da eksik bilgilendirilmesi gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır. Ödevlerin teslim edildikten sonra öğretmenlerin ödevlerle ilgili dönüt veremeyişi değerlendirme sürecini aksatabilmektedir. Google Sınıf öğretmenlerin basılı olmayan ödevler hazırlamaları ve toplamaları, yapılacak olan etkinliklerle ilgili öğrencileri bilgilendirmeleri, öğrencilere görevleriyle ilgili dönüt verebilmeleri için ideal bir araçtır. Öğretmenler Google Sınıf üzerinden kolay ve hızlı bir şekilde ödev ve görevler oluşturup, sınıflarıyla paylaşmak üzere bunları ders akışında yayınlayabilmektedir. Öğrencilerin ödev gönderileri otomatik olarak Google sürücüde organize edilmekte- 485

4 dir. Google sürücü klasörleri sınıf ve ödev adına göre etiketlenmektedir. Ödevler için sadece görüntülenme, düzenlenebilme ve her öğrenci için bir ödev kopyasının oluşturulması olmak üzere üç farklı paylaşım seçeneği bulunmaktadır. Ödevlerin niteliğine göre (bireysel ya da grup) öğretmenler bu paylaşım seçeneklerinden birini seçmektedir. Özellikle bireysel nitelikteki ödevler için her bir öğrenci adına otomatik bir Google doküman ödev kopyasının oluşturulabilmesi oldukça zaman kazandırıcı bir özelliktir. Çünkü bu paylaşım seçeneği ile öğrencilere ödev verildiğinde Google sürücüde ilgili ödeve ait bir klasör ve bu klasörünün altında her öğrenci için ödev kopyası oluşturulmaktadır. Ayrıca öğrencilerin ödevle ilgili diğer gönderileri de aynı klasörde saklanmaktadır. Böylece öğrencinin işleri ödevlere göre tasnif edilip, düzenli bir şekilde tutulması sağlanırken, aynı işlerin tekrarından doğacak iş yükü azaltılmaktadır. Sınıfla ilgili ödevler öğrencilerle paylaşılan bir klasörde olmadığından öğrencilerin diğer öğrencilerden esinlenme ya da kopya çekmesi güçleşmektedir. Google Sınıf ta öğrenci ve öğretmen arasında gerçekleşen tipik bir ödev akışı Şekil 2 de görülmektedir.öğretmenler ödevin başlığını, yönergelerini ve son teslim tarihi belirleyip, ders akışında paylaşmaktadır. Ödevler gerektiğinde Google sürücü öğeleri, Youtube videoları ve web site bağlantıları eklenerek zenginleştirilebilmektedir. Ödevlerin ders akışında görülmesiyle birlikte öğrenciler tek tıklamayla ödeve ulaşıp, ödevi hazırlamaya başlamaktadır. Öğretmenler Google Sınıf üzerinden kolay bir şekilde ödevi tamamlayan ve tamamlamayan öğrencileri görebilmektedir. Ayrıca yapılan işlerle ilgili öğrencilere doğrudan gerçek-zamanlı dönütler verip, öğrencinin görev ve ödevlerini notlandırarak ödevleri öğrencilere teslim edilebilmektedir. Tüm ödev notları tek seferde farklı bir dosya olarak indirilebilmektedir. Google Sınıf ta öğrencilere ödevleriyle ilgili zengin içerikleri oluşturmaları için farklı içerik oluşturma seçenekleri (doküman, sunu, e-çizelge ve çizim) ve bağlantıları (Google Drive, YouTube ve web sitesi) sunulmaktadır. Moodle, Edmodo vb. öğrenme yönetim sistemlerinde ödev yüklemeleri için çoğunlukla bir dosya boyutu sınırı bulunmaktadır. Google Sınıf, Google Drive entegrasyonu sayesinde öğrenciler ve öğrenenlere öğrenme kaynakları ve ödevler için yüksek kapasiteli depolama alanı sunulmaktadır. Öğrenciler Ödevler sayfasında ödevleriyle ilgili bilgileri düzenli olarak takip edip, ödev süreçlerini yönetebilmektedir. Bu sayfada öğrencinin tamamlanan ve tamamlanmayan ödevlerine ait bir liste bulunmaktadır. Listede bulunan bir ödeve tıklanıldığında ilgili ödeve ait yönergelerin ve ödevle ilgili öğrenci tarafından yapılan işlerin görülebildiği 2 sekmeden oluşan bir ödev alt sayfasına geçiş yapılmaktadır. Öğrenciler bu sekmelerden ödev ile ilgili detaylı bilgilere ulaşıp, diğer arkadaşlarına sorular sorarak fikirlerini paylaşabildikleri gibi ödevle ilgili öğretmenlerine özel ya da gizli mesajlar da gönderebilmektedir. Öğrenciler Ödevlerim sayfasının dışında da ödevlerle ilgili çok çeşitli şekillerde bilgilendirilmektedir. Sınıf seçiminin yapıldığı karşılama sayfasında ve ders akışı sayfasında yaklaşan ödevlerle ilgili hatırlatmaları yapılmaktadır. Öğretmenler öğrencilerin gönderdiği belgeyi Google dokümanda açarak ödev belgesi üzerinde yorumlar, düzeltmeler ve yönlendirmeler yapıp, öğrencilere dönüt sağlayabilmektedir. Öğrenciler tıpkı yüz yüze sınıflarda olduğu gibi doğrudan kendi işi üzerinden dönütler almaktadır. Böylece hem öğrencinin görev ve ödevlerine verilen geribildirimlerin daha etkili olması hem de öğrenme ve öğretim için daha çok zaman kazanılması sağlanmaktadır. Şekil 2. Google Sınıf ta öğretmen ve öğrenci arasındaki ödev iş akışı [7]. Öğretmenler istedikleri anda öğrenciler için Google Sınıf akışına duyurular ekleyebilir. Duyuruların bilgilendirme amaçlı kullanımının yanında hatırlatma ya da anımsatma amaçlı olarak da kullanılabilmektedir. Google Sınıf ta Duyurular öğrencilere soru sormak, anket uygulamak, çevrim-içi tartışmalar başlatmak ve ders, proje ya da mevcut bir olay hakkında öğrenci yansımaları öğrenmek amaçlı da kullanılabilir. Tıpkı ödevde olduğu gibi duyuru içerikleri de Google Sınıf ın standart içerik araçlarıyla zenginleştirilebilir. Tek yönlü iletişimi olan bir web sitesinin aksine Google Sınf ta öğrenciler duyurulara yorum yapabilmektedir. Ayrıca Moodle vb. öğretim yönetim sistemlerinde her ders için ayrı duyuru ve ödev oluşturulması gerekirken. Google Sınıf ta ise öğretmenler bir sınıf için hazırladıkları duyuru ve 486

5 ödevi diğer sınıflarında da paylaşabilmektedir. Bu özellik işlerin tekrar edilmesini engelleyerek, öğretmenlere zaman kazandırmaktadır İletişim ve İşbirlikli Çalışma Öğrenenler birbirinden uzak olduğunda topluluk hissinin oluşturulması için çevrimiçi etkileşim araçlarının kullanımı anlamlı hale gelmektedir [8]. Bu bağlamda kullanılabilecek e-posta, forum, blog, anlık sohbet, eşzamanlı görüşme, forum, sosyal ağlar, işbirlikli ortamlar vb. farklı araçlar bulunmaktadır. Google Sınıf öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci iletişimini sağlayan iletişim kanallarına sahiptir. Öğretmenler sınıf sayfasında duyurular yayınlayarak öğrenciler ile kolayca iletişim kurabilmektedir. Sınıf duyurularının yanı sıra öğretmenler sınıfındaki öğrencilere Google Sınıf aracılığıyla doğrudan e-posta gönderebilmektedir. Öğretmenler ayrıca ödevler bölümünden geri bildirim sağlarken belli bir öğrenciye özgü mesajlar da gönderebilmektedir. Çevrimiçi bir öğrenme ortamında kullanıcılara ait profil bilgileriyle, sisteme kayıtlı olan kullanıcılar arasındaki iletişim daha kolay hale gelmektedir [1]. Google Sınıf ta öğrenciler için sınıf arkadaşlarım bölümünde derse kayıtlı tüm öğrencilerin bir listesi bulunmaktadır. Sınıf listesinde öğrenci isimlerinin yanı sıra öğrencilerin profil fotoları ve e-posta bağlantıları yer almaktadır. Bu liste öğrencilerin sınıf arkadaşlarını tanımasına, öğrencilerde bir sınıfta oldukları hissinin oluşmasına ve toplumsal buradalık algılarının artırılmasına katkı sağlamaktadır. Google Sınıf a kayıtlı kullanıcılar, yönetici izni verildiği takdirde Google Eğitim hesabına bağlı uygulamaları kullanabilmektedir. Özellikle Google Plus hizmetlerinden Google Talk/Hangout uygulamasıyla öğretmen ve öğrencilere anlık mesajlaşma, sesli ve görüntülü iletişim, ekran paylaşımı, sunum yapma, uzaktan kontrol, fotoğraf çekme, moderatör kontrolleri ve Hangout a entegre diğer uygulamalara bağlı hizmetlerden yararlanabilmektedir. Hangout görüşme bağlantısı Google Sınıf akışından paylaşılabildiği gibi görüşme davetiyeleri e-posta ve Google Plus aracılığıyla da gönderilebilir. Hangout aracılığıyla bire bir görüşmelerin yanı sıra grup görüşmeleri de yapılabilmektedir. Video görüşme yoluyla aynı anda on kullanıcıya kadar grup toplantıları yapılabilmektedir. Youtube üzerinden canlı etkinlikler oluşturulup, özellikle kalabalık sınıflar için uzaktan sunumlar yapılabilmektedir. Canlı etkinlikler esnasında video konferans sistemi oluşturulup, soru-cevap etkinlikleri düzenlenebilmektedir. Canlı etkinliklere katılamayan ya da bu etkinlikleri izleyemeyen öğrenciler için oturum otomatik olarak Youtube a kaydedilerek yayınlanabilmektedir. İşbirlikli öğrenme analiz, iletişim ve yüksek düzey kritik düşünme becerilerini geliştiren etkili bir pedagoji olarak kabul edilmektedir [9]. Bu bağlamda Google Sınıf Google doküman aracılığıyla sağladığı işbirlikli öğrenme ortamları ve kontrol yapılarıyla öğrencilerin grup çalışması becerilerinin geliştirilmesi için büyük bir potansiyele sahiptir. Google Docs sayesinde öğrenciler ortak belgelerde işbirlikli olarak gerçek zamanlı düzenleme yapabilmektedir. Öğrenciler, aynı belge üzerinde çalışırken sohbet aracıyla grup arkadaşlarıyla anlık olarak mesajlaşmaktadır. Böylece öğrenciler hızlı, kolay ve etkin işbirlikli çalışmalar yürütmektedir. Öğretmenler oluşturduğu bir proje taslağını sınıftaki tüm öğrencilerin erişimine açıp, her bir öğrencinin kendi rollerine göre projeye katılımını sağlayabilir.ayrıca öğretmen işbirlikli öğrenci çalışmalarını incelerken belgenin güncelleme geçmişini görüntüleyip, yazarlık katkısı hakkında bilgi edinebilir Sınıf Yönetimi Aktarım biçimi (yüz yüze, çevrim içi ya da harmanlanmış öğrenme) ne olursa olsun etkili sınıf yönetimi öğretim ortamında eğitimcilerin en önemli sorumluluklardan biridir. Teknolojik açıdan zenginleştirilen sınıflarda sınıf yönetimine farklı ve yeni boyutlar eklendiği de yadsınamaz bir gerçektir. Google Sınıf öğretim kaynaklarının çeşitlendirilmesi, zaman yönetimi, sınıf içi iletişimin desteklenmesi, değerlendirme pratiklerinin yönetilmesi, öğrenci ilişkilerinin geliştirilmesi, öğrenci kontrolü olmak üzere sınıf yönetimini destekleyecek bir çok özelliğe sahiptir. Ayrıca çok sayıda sınıf rutinini otomatikleştirdiği için sınıfta öğretim etkinliklerine daha çok zaman ayrılmasına katkı sağlamaktadır. Google Sınıf öğrenme sürecinin bir düzen içerisinde ilerlemesi için öğretmen ve yöneticilere çeşitli ayrıcalıklar ve kısıtlayıcı haklar tanımaktadır. Öğretmenler öğrencilerin mesajlarını ve yorumlarını kontrol edip, silinen tüm öğeleri (mesaj, yorum ve diğer paylaşımlar) görebilmektedir. Öğretmenler akış içinde öğrenciler tarafından yapılan yorumları silebilir, tüm sınıf ya da her bir öğrenci özelinde yayın paylaşma ve yorum yapma haklarını kısıtlayabilir. Yönetici hem kullanıcı hesapları için uygulamalara erişimi hem de söz konusu uygulamaların özellikleriyle düzenlemeleri yapmaktadır. Örneğin öğrencilerin çevrim-içi anlık iletişim aracında sadece alan adına kayıtlı kullanıcılarla iletişim kurmasının sağlanması gibi Arayüz Kullanışlılığı ve Destek Yapıları Öğretim ve içeriğin yönetildiği sistemlerin arayüzleri bu sistemlerin kullanımını etkileyeceği için oldukça önemlidir. Arayüz kullanışlılığı erişilebil- 487

6 irlik, tutarlılık, dallanma yapısı, sezgisel buluş ve arama seçenekleri olarak beş başlık altında incelenebilir [10]. 1. Erişilebilirlik: Kullanıcıların zaman kaybı olmaksızın kolay bir biçimde herhangi bir işlemi gerçekleştirebilmesidir. 2. Tutarlılık: Sistem içerisinde kullanılan bileşenlerin (simgeler, materyaller vb.) aynı anlam ve amaç doğrultusunda tutarlılık göstermesidir. 3. Dallanma Yapısı: Sistemdeki içeriklere en hızlı, en kolay ve en az tıklama ile erişilebilmesi ve rahat bir gezinimin sağlanması amacıyla dallanma yapısının oluşturulmasıdır. 4. Sezgisel Buluş: Evrensel olarak tanımlanan ya da standartlaşmış kavram ve özelliklere göre oluşturulan yapıların daha kolay tahmin edilebilir olması durumudur. 5. Arama Seçenekleri: Sistemdeki içeriğe ilişkin farklı bilgilerin (kullanıcılar, mesajlar, duyurular, dosyalar vb.) aranabilmesidir. Google Sınıf bir Google Eğitim uygulamasıdır ve tıpkı diğer Google Eğitim uygulamaları gibi k12 ve yükseköğretim kurumları için ücretsizdir. Google Eğitim uygulamalarından yararlanmak için alan adı gereksinimi bulunmaktadır. Google Sınıf sadece Google Eğitim hesabına bağlı alan adına kayıtlı kullanıcılar tarafından kullanabilmektedir. Google Sınıf kullanıcılara farklı erişim seçenekleri sunmaktadır. Kullanıcılar istedikleri zaman istedikleri yerde bilgisayar, tablet ve telefonlarından sanal sınıf ortamına ulaşabilmektedir. Google Sınıf hem tarayıcı hem de mobil uygulama (Android ve IOS için) aracılığıyla kullanabilmektedir. Google Sınıf mobil uygulaması (Classroom) sayesinde kullanıcılar sınıfa daha hızlı erişme, güncellemelerini daha hızlı alma ve seyir halindeyken öğrenme etkinliklerini sürdürme olanağına kavuşurken, çevrimdışı önbellekleme sayesinde İnternet bağlantısının olmadığı durumlarda da ödevlerine erişebilmektedir. Ayrıca Classroom mobil uygulamasında ödevler için fotoğraf çekme ve paylaşma özellikleri de bulunmaktadır. Kısacası çoklu cihaz desteği ve platform zenginliği sayesinde Google Sınıfı yüksek erişim olanaklarına sahiptir. Web tabanlı bir öğretim yönetim sistemi olan Google Sınıf sade ve tutarlı bir arayüz tasarımına ve sistem içi işlevsel bağlantılara sahiptir. Örneğin kullanıcılar tek tıklamayla kayıtlı olduğu sınıflar arasında gezinmekte ve ödevlerini inceleyebilmektedir. Diğer birçok öğretim yönetim sisteminin aksine fazla içerik öğesinin bulunmadığı arayüzde öğrencilerin sık kullanacağı sayfa bağlantıları (akış, sınıf arkadaşları ve ders bilgileri) ana ekranın üst bölümündeki bir şerit üzerinde sekme görünümündedir (Şekil 3). Ders akışı sayfasının içerik oluşturma araçları, duyuru, ödev ve öğrenciler tarafından yapılan paylaşımlarının görüntülendiği bir içerik alanı ve teslim tarihi yaklaşan ödevler ile ilgili bilgilendirmelerin yapıldığı bir hatırlatıcı bulunmaktadır. Sınıf arkadaşlarım/öğrencilerim sayfasında sınıfa kayıtlı öğrencilerin bir listesi bulunurken, hakkında sayfasında öğretmen ve ders bilgileri, ders kaynakları ve sınıfın saklama alanı bilgileri bulunmaktadır. Tüm sayfaların en üst bölümünde ders ve öğretmen bilgileri bulunmaktadır. Google sınıf reklam içermeyip, kullanıcı verileri ticari amaçla kullanılmamaktadır. Ayrıca Google Sınıf için herhangi bir yazılım kurulum gereksinimi bulunmamaktadır. Diğer bir ifadeyle açık kaynaklı öğretim yönetim sistemlerinin aksine Google Sınıf ın kurulumu için teknik bilgiye (sunucu yapılandırmaları, veri tabanı bağlantısı sağlama, yazılım kurulması vb.) ihtiyaç duyulmamaktadır. Kullanıcılar bağlam ve koşullara bağlı olarak farklı desteklere gereksinim duymaktadır. Hangi karmaşıklıkta olursa olsun yardıma ihtiyaç duymaksızın sadece kullanıcı sezgileriyle kullanılabilecek bir etkileşimli sistem yoktur [11]. Bu nedenle kullanıcı desteği ve yardım, tasarımın ayrılmaz bir parçasıdır. Google Sınıf kullanıcılarına çok çeşitli destek seçenekleri sunmaktadır. Sisteme ilk girişte kullanıcılar girş ekranı üzerinde metin ve görsel ipuçlarıyla zenginleştirilen interaktif bir oryantasyon eğitimiyle karşılanmaktadır. Ayrıca kullanıcılara (öğretmen, öğrenci ve yönetici) göre farklılaşan zengin dokümantasyon kaynakları sunulmaktadır. Google Eğitim kullanıcı forumu aracılığıyla kullanıcılar sorular sorarak bu ortamda deneyimlerini paylaşma olanağına kavuşmaktadır. Kullanıcılar bu ortamlar aracılığıyla sisteme eklenen yeni özellikler hakkında bilgilendirilip, sistemle ilgili geliştirilmesini istedikleri özelliklere yönelik önerilerde de bulunabilmektedir. Şekil 3. Google Sınıf ders akış sayfası 488

7 3. Geliştirilmesi Gereken Özellikler ve Pratik Kullanımın Önündeki Sınırlılıklar Kim ve Lee [12] tarafından e-öğrenme alanındaki öğretim yönetim sistemlerinin değerlendirilmesi için önerilen modele göre bir öğretim yönetim sisteminin değerlendirilmesi öğretim yönetimi, ekran tasarımı, teknoloji, etkileşim ve değerlendirme olmak üzere 5 boyutu kapsamaktadır. Öğretim yönetimi, Ekran Tasarımı ve Teknoloji boyutlarında ortamın yönetimi, kullanıcıların erişebilirliği, ekranın okunabilirliği, navigasyon yapısı, öğrenen kontrolü ve çoklu ortam özellikleri, kolay kurulum, sistemin kararlılığı vb. unsurları yer alırken, Etkileşim ve Değerlendirme boyutlarında iletişim araçlarının çeşitliliği ve kullanılabilirliği, test çeşitleri, kolay ve tekrar kullanılabilirliği vb. unsurlar yer almaktadır. Bu çalışmada Google Sınıf ın geliştirilmesi gereken özellikleri ve pratik kullanımının önündeki sınırlılıklar Kim ve Lee [12] tarafından önerilen Öğretim Yönetim Sistemi Değerlendirme Modeline uygun olarak 5 boyut altında yapılmıştır (Şekil 4). Şekil 4. Öğretim Yönetim Sistemi Değerlendirme Modeli [12] 3.1. Öğretim Yönetimi Google Sınıf ta otomatik öğrenci kaydı özelliği de bulunmamamaktadır.google Sınıf ta öğrenme sürecinin başlatılabilmesi için öncelikle kullanıcıların tanımlanması gerekmektedir. Her kullanıcı için Google Eğitim servisine kayıtlı alan adına bağlı bir kullanıcı hesabı oluşturulması gerekmektedir. Yani kişisel e-posta adresleri (gmail, yahoo, hotmail vb.) ile sisteme kayıt olunamamaktadır. Bu durum kullanıcıların hâlihazırda kullandıkları e-posta hesaplarına ek olarak ayrı hesapla uğraşma yükünü beraberinde getirmektedir. Ayrıca söz konusu uygulamayla kullanıcıların sisteme kayıt işleminin kontrol altına alınması sağlarken, kullanıcıların kayıt sürecini uzatmaktadır. Google Sınıf giriş ekranına ilk girişte kullanıcılar öğrenci ve öğretmen rollerinden birini seçerek Classroom a giriş yapmaktadır. Bununla birlikte Google Sınıf ta rol seçimi için herhangi bir denetim bulunmaması rol seçimlerinde hata yapılması riskini doğurmaktadır. Diğer öğretim yönetim sistemleriyle karşılaştırıldığında paylaşılan kaynakların sayfadaki konum sırasında değişiklik yapılamaması ve IMS, SCORM ya da NLS standartlarına göre hazırlanan e-öğrenme içerik paketlerinin oynatılamaması Google Sınıf ta içerik sunumunda göze çarpan eksiklerden bazılarıdır. Öğretim sürecinde etkili olan bir diğer durum ise işbirlikli çalışmadır. Google Sınıf ta grup çalışmaları için öğrencileri gruplara ayırma seçeneğinin bulunmaması ve ödevlerin belirlenen öğrencilere yönelik olarak dağıtılamaması önemli bir eksiklik olarak dikkat çekmektedir. Bu durum özellikle kalabalık sınıflarda grup çalışmasına dayalı bir pedagojik yaklaşımı uygulamak isteyen öğretmenler için zorluk oluşturabilir. Google Sınıf ta teslim edilen ödevler için dahili bir intihal kontrolü ya da algılaması yapılmamaktadır. Ayrıca merkezi bir not defterinin olmaması eksik yönlerinden biridir. Bu yüzden her bir ödev için tüm notların öğretmenin not çizelgesine transfer edilmesi gerekmektedir. Google Sınıf ta Google Dokümanlar aracılığıyla paylaşılan içeriklerin yeniden yüklenmesine gerek kalmadan güncellenmesinin diğer öğretim yönetim sistemlerine göre kolaylık sağladığı düşünülse de WebCT, Blackboard, Moodle gibi sistemlerde var olan bir dersin başka bir derste kullanılmak üzere tamamen kopyası oluşturulabilirken, Google Sınıf ta içerikler sadece arşivlenebilmektedir. Arşivlenen içerikleri öğretmenler ve öğrenciler sadece görüntüleyebilmekte fakat üzerinde değişiklik yapamamaktadır. Google Sınıf içerisinde dahili planlama araçları ve takvim uygulamasının bulunmamaktadır. Bununla birlikte sınıf üzerinden bağlantı adreslerinin paylaşılmasıyla Takvim ve diğer uygulamalara erişim sağlanabilmektedir. Moodle, Edmodo gibi sistemlerde bu araçların dâhili olarak bulunması hem öğrenciler tarafından kolay kullanımlarını sağlamakta hem de söz konusu uygulamaları kullanmak amacıyla farklı alanlara geçiş yapma zorunluluğunu ortadan kaldırmaktadır. 3.2.Ekran Tasarımı Sade bir arayüz tasarımı ve değiştirilebilir bir arayüz teması olmasına rağmen Google Sınıf ın tekdüze bir sayfa yapısının bulunması kişiselleştirilebilirlik açısından geliştirilmesi gereken özelliklerinden biridir. Diğer öğretim yönetim sistemlerinde (Moodle, Blackboard vb.) açık 489

8 kaynak kodlu ya da ticari amaçlı özel şablonların kullanılmasına, yazı tipinin ve boyutunun değiştirilmesine, takvim, sohbet, duyurular, ders içerikleri, testler vb. araçların yerlerinin ve aktifleştirme/pasifleştirme durumlarının ayarlanmasına ilişkin seçenekler bulunmaktadır. Google sınıfta ise sayfa düzenine ait kontroller bulunmamaktadır. Ayrıca Google Sınıf ders akışında sadece ödev, duyuru ve yaklaşan görevlere ilişkin hatırlatma alanı bulunmakta, diğer google ve üçünçü taraf uygulamaları için farklı bir sayfaya yönlendirme yapılmaktadır. 3.3.Teknoloji Google Classroom farklı uygulamalar aracılığıyla da olsa işbirlikli çalışma için farklı araçlar sunmakta ve üçüncü taraf uygulamalar sisteme eklenebilmektedir. Özellikle üçüncü taraf uygulamaları kullanabilmek için bu uygulamalara tekrar üye olunması gerekmektedir. Güncellenmesi ve geliştirilmesi devam eden Google Sınıf masaüstü bilgisayarlarda herhangi bir uygulama olmaksızın İnternet tarayıcıları aracılığıyla kullanıldığında kurulum gerektirmediği ve kullanıcıların kendisine ait bir sunucuda bulunmadığı için güncelleme yapması gerekmemektedir. Sistemle ilgili geliştirilen özellikleri otomatik olarak ekrana yansımaktadır. Ancak mobil uygulamaların kullanılması durumunda uygulamaların güncellenmesi gerekmektedir. 3.4.Etkileşim Google Sınıf taki en önemli olumsuzlukların başında sınıf üzerinde kullanılabilecek iletişim araçlarının yetersiz olması gelmektedir. Google Sınıf ta çoğu öğrenme yönetim sisteminde bulunan anlık sohbet, sesli veya görüntülü görüşme, forum, wiki araçları ve eş-zamanlı görüntülü etkileşim yazılımlarıyla entegrasyon seçeneği bulunmamaktadır. Bununla birlikte Google Sınıf a kayıtlı kullanıcılar yönetici izni verildiği takdirde Google Eğitim hesabına bağlı uygulamaları kullanabilmektedir. Özellikle Google Plus hizmetlerinden Google Talk/Hangout uygulamasıyla öğretmen ve öğrencilere anlık mesajlaşma, sesli ve görüntülü iletişim, ekran paylaşımı, sunum yapma, uzaktan kontrol, fotoğraf çekme, moderatör kontrolleri, efekt uygulama hizmetleri ve Hangout a entegre diğer uygulamalara bağlı hizmetler sağlanabilmektedir. Bununla birlikte söz konusu araçta eş zamanlı görüntülü etkileşim için kullanıcı sayısındaki sınırlılık özellikle kalabalık sınıflar açısından sıkıntı oluşturabilir. 3.5.Değerlendirme Google Sınıf ta çevrimiçi sınav yapabilmek amacıyla üçüncü taraf uygulamaların kurulması gerekmektedir. Çevrimiçi sınavlar için dâhili bir aracın olmayışı sistemin önemli eksiklerindendir. Google Eğitim hesabına bağlı kurumlar için gelişmiş bir raporlama hizmeti bulunmaktadır. Çok sayıda sınıf etkinliği (oturum açma, ödev, mesaj vb.) ve standart Google hizmetleriyle (e-posta, dosya depolama, doküman hazırlama ve düzenleme, vb.) ilgili etkinlikler kayıt altına alınmaktadır. Ayrıca log kayıtlarına ait istatistikler hazırlanıp, grafikler oluşturulabilmektedir. Bununla birlikte bu gelişmiş raporlama özellikleri herhangi bir ayrıcalık ya da yetki paylaşımı sağlanmadıkça sadece yöneticilerin erişimine açıktır. Öğretmenlerin öğrencilerin öğrenme ortamıyla olan etkileşimleri hakkında bilgi edinmesi öğretim etkinliğinin geliştirilmesi adına önemli geribildirimler sağlayabilir. Bu nedenle Google Sınıf etkinlikleriyle ilgili log kayıtlarının ve analiz araçlarının öğretmenlerin erişimine açılması geliştirilmesi gereken bir özellik olarak durmaktadır. 4. Sonuç, Tartışma ve Öneriler Teknolojik ilerlemelere bağlı olarak değişen dünyada öğrencilerin öğrenme gereksinimlerinin değişmesi de kaçınılmazdır. Bu durum öğrencileri hayata hazırlayan öğretim kurumlarını da BİT ten daha fazla yararlanma, sınıf pedagojilerine teknolojiyi entegre etme ve onu teknolojiyle destekleme zorunluluğunu beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte geçmiş deneyimler okulların teknoloji entegrasyonuna en direnç gösteren kurumların başında geldiğini göstermektedir. Bu durum bir çelişki yaratsa da problemin detaylı analizleri teknolojiyi sınıf ortamında kullanacak ve sınıf pratiklerine uygulayacak olan öğretmenlerin önemini bir kez daha ortaya çıkarmaktadır. Etkili teknoloji kullanımı için öğretmenlerin, teknolojik araçlara erişim ve kullanımı kadar teknolojik açıdan zengin ortamlarda sınıf yönetimi, eğitim programı ve eğitsel etkinlik planlanması konusunda desteklenmesi gerekmektedir [13]. Daha fazla öğretim daha az teknik anlayışından yola çıkılarak öğretmenler tarafından adreslenen sorunlar ve onlardan gelen talepler doğrultusunda tasarlanan Google Sınıf çevrim-içi ortamda öğrenme olanaklarının artırılmasına, öğrenme sürecinin bir düzen içerisinde gerçekleşmesine, sınıf iletişimin geliştirilmesine ve ödev akışının kâğıtsız bir şekilde gerçekleştirilerek öğretmenlerin zaman kazanmasına yardımcı olmaktadır [7]. Google sınıf öğretmenlere öğretim stratejileri açısından esneklik sağlamaktadır. Öğretmenler sistemi sadece ders içeriğini ya da kaynaklarını 490

9 aktarım için kullanabildiği gibi oluşturduğu bir proje taslağını sınıftaki tüm öğrencilerin düzenlemesi için erişime açarak her bir öğrencinin kendi rollerine göre projeye katılımını sağlayıp, bilginin işbirlikli olarak yapılandırılmasına rehberlik edebilir. Google Sınıf zengin içerik oluşturma seçenekleri (belge, sunu, çizim, diyagram, web sitesi, video vb.) farklı öğrenci özelliklerine uygun öğretim materyallerinin tasarlanmasına, öğrenme ortamının çoklu ortam ilkelerine dayalı olarak zenginleştirilmesine, öğrenci motivasyonunun artırılmasına olanak sağlamaktadır. Ayrıca bireysel ve grup işlerinde öğrencilerin yaratıcılıklarını desteklemektedir. Google Sınıf, öğretmenlere anında duyuru yapma ve ödev dağıtma imkânı sağlarken öğrencilere sınıflarıyla ilgili paylaşımda bulunma (soru sorma, dosya paylaşma, sınıf tartışmaları başlatma) imkânı sunmaktadır. Ayrıca Google Sınıf üzerinden öğrencinin görev ve ödevlerini pratik olarak gözden geçirmek, notlandırmak ve öğrencilere anında geri bildirim vermek mümkündür. Google Sınıf öğretim sürecini desteklemek ve öğrenmeyi geliştirmek için çok sayıda Google hizmetini (e-posta, dosya depolama ve paylaşma, işbirlikli çalışma ortamı vb.) birbirine bağlamaktadır. E-posta hizmeti öğrencilerin öğretmen ve sınıf arkadaşlarıyla kolayca iletişim kurmasını sağlamaktadır. Ayrıca sınıf üzerindeki bilgilendirme ve hatırlatmalara ek olarak öğrenciler duyuru, ödev, yorum, sosyal ağ bildirimleri vb. hakkında e-posta aracılığıyla bilgilendirilmektedir. Dosya depolama, paylaşma ve düzenleme hizmeti sayesinde öğrenciler akranlarıyla iletişim kurma, farklı bakış açılarını tartışma, akrandan öğrenme ve işbirlikli olarak bir ürün oluşturma olanağına kavuşmaktadır. Öğretmenler öğrencilerine doğrudan kendi işleri üzerinden dönüt verebilmektedir. Böylece geribildirimin daha etkili olması sağlanmaktadır. Öğrenciler ödev sayfasında kendi ödevlerinin tamamını görebilirken, öğrenci işleri otomatik olarak Google sürücü üzerinde arşivlenmektedir. Bu özellik öğrencilere ait dijital portfolyo oluşturulmasına ve süreç içinde gelişimlerinin izlenmesine olanak sağlanmaktadır. Google Sınıf öğretmen ve öğrenci arasındaki gizli mesajlara ve bireysel ödev dokümanlarına erişimi üçüncü şahıslara kapatmaktadır. Böylece hem öğretmen-öğrenci gizliliği hem de öğrenci işlerinin mülkiyeti korunmaktadır. Google sınıf ortamında öğrenci güvenliği ön planda tutulmaktadır. Ücretsiz bir hizmet olan Google Sınıf reklam bildirimlerine kapalıdır ve öğrenci bilgileri ticari amaçla kullanılmamaktadır. Eğitim kurumlarından Google Sınıf kullanımı için herhangi hizmet bedeli talep edilmemektedir. Ayrıca Google Sınıf kullanıcılarının e-posta, takvim, planlama ve doküman oluşturma dâhil olmak üzere standart Google servislerine erişimi sağlamaktadır. Çoğu öğretmen ve uzman öğrenmeyi etkili ve çekici hâle getirmek, öğrenme yollarını çeşitlendirmek, zaman kazanmak ve iş yükünü azaltmak için teknoloji kullanımının yollarını aramaktadır. Zengin içerik oluşturma ve paylaşma seçenekleri, ödev dağıtım ve takip süreçleri, iletişim araçları, dosya yönetim ve arşivleme yetenekleri, Google hizmetleriyle uyumu, sınıf kontrolleri, farklı erişilebilirlik olanakları, görev hatırlatma özellikleriyle sınıflarında bilişim teknolojilerinden yararlanmak isteyen ve çevrim-içi ortamda da öğretimi belirli bir düzene koymayı amaçlayan öğretmenler için oldukça kullanışlıdır. Ülkemizde BİT in eğitim sürecinin temel araçlarından biri olması ve teknolojinin öğretmen ve öğrenciler tarafından etkin olarak kullanılmasının sağlanması vizyonundan hareketle başlatılan FATİH projesiyle okulların teknolojik açıdan zenginleştirilmesi ve böylece eğitimde yeni fırsatların yakalanması hedeflenmektedir [14]. Bu proje kapsamında okullarda internet altyapısının iyileştirilmesi, sınıfların etkileşimli tahtayla donatılması, öğretmen ve öğrencilere tablet bilgisayarların dağıtılması, eğitsel e-içeriklerin hazırlanması ve öğretmenlerin etkili teknoloji kullanımı konusunda desteklenmesi planlanmaktadır. Bununla birlikte yapılan çalışmalar projeyle ilgili yüksek beklentilerin ve olumlu tutumların olmasına [15] karşın sınıf yönetimi ve organizasyonunda sorunlar yaşandığını, öğrencilerin pasif kaldığını [15, 16], e-içeriklerinin yetersiz olduğunu [15] ve dolayısıyla kaynakların etkili kullanılmadığını ve geleneksel sınıf atmosferinin hâlen sürdüğünü göstermektedir. Bu anlamda Google Sınıf gibi öğretim yönetim sistemlerinin sınıf dışında kullanımı kadar sınıf içi öğrenme sürecine entegre edilmesi okullara yapılan teknolojik yatırımların potansiyellerine erişmesine dolayısıyla istenen eğitsel dönüşümlerin gerçekleştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 5.Kaynaklar [1] Seferoğlu, S. S., Doğan, D. & Duman, D., Toplumsal buradalık algısı ve çevrimiçi ortamlarda bu algının arttırılması, Demirci, D.D., Yamamoto, G. T., & Demiray, U. (Eds.), Türkiye de e-öğrenme: Gelişmeler ve uygulamalar II, Bölüm 4, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 37-60, (2011). [2] Aragon, S. R., Creating social presence in online environments,. New Directions for Adult and Continuing Education, 100:57-68 (2003). [3] Usagawa, T., Yamaguchi, M., Chisaki, 491

10 Y., Ijtihadie, R. M., & Affandi, A., Dynamic Synchronization of Learning Contents of Distributed Learning Management Systems over Band Limited Network - Contents sharing between distributed Moodle 2.0 series, Paper presented at the 12th International Conference on Information Technology Based Higher Education and Training (Ithet), Antalya, [4] Szeto, E., & Cheng, A.-N., Exploring the Usage of ICT and YouTube for Teaching: A Study of Pre-service Teachers in Hong Kong, The Asia-Pacific Education Researcher, 23(1):53-59 (2014). [5] Agazio, J., & Buckley K. M., An untapped resource: using YouTube in nursing education,. Nurse Educ, 34(1): (2009). [6] Duffy, P., Engaging the YouTube Google-Eyed Generation: Strategies for Using Web 2.0 in Teaching and Learning, The Electronic Journal of e-learning, 6(2): (2008). [7] Google (2015). Google for Education: Google Classroom Basics. 14 Ocak 2015 tarihinde get-trained/classroom/basics.html adresinden erişildi. [8] Anderson, B., & Simpson, M., Learning and Affective Support Online in Small Group and Class Contexts,. The International Review Of Research In Open And Distributed Learning, 5(3),.(2004). adresinden erişildi. [9] McLoughlin, C., & Luca, J., A learner centred approach to developing team skills through web based learning and assessment, British Journal of Educational Technology, 33(5): (2002). [10] Gülbahar, Y., e-learning (e-öğrenme), (2nd edition) Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, (2012). [11] Dix, A., Finlay, J., Abowd, G., & Beale, R., Human-Computer Interaction, (3rd ed.). Pearson Prentice Hall, Edinburgh Gate, (2004). [12] Kim, S.W. & Lee, M.G., Validation of an evaluation model for learning management systems, Journal of Computer Assisted Learning, 24(4): (2007). [13] Kleiman, G. M. Myths and realities about technology in K-12 schools. In the Harvard Education Letter report, The digital classroom: How technology is changing the way we teach and learn, (2000). 26 Ocak 2015 tarihinde pdf adresinden erişildi. [14] MEB (2015). Fatih Projesi: Proje Hakkında. 14 Ocak 2015 tarihinde meb.gov.tr/tr/icerikincele.php?id=6 adresinden erişildi. [15] Pamuk, S., Çakır, R., Ergün, M., Yılmaz, H. B., & Ayas, C., The Use of Tablet PC and Interactive Board from the Perspectives of Teachers and Students: Evaluation of the FATİH Project, Educational Sciences: Theory & Practice, 13(3): (2013). [16] Keleş, E., Öksüz, B. D. & Bahçekapılı, T., Teknolojinin eğitimde kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri: FATİH projesi örneği. Gaziantep University Journal of Sciences, 12(2): (.2013). 492