HAFIZ İHO HAFIZ İMAM HATİP OKULU PROJESİ

Transkript

1 HAFIZ İHO HAFIZ İMAM HATİP OKULU PROJESİ KONYA VALİLİĞİ KONYA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İMAM HATİP OKULLARI HAFIZ YETİŞTİRME VE DERS BAŞARISINI DESTEKLEME PROGRAMI

2 HAFIZ İHO HAFIZ İMAM HATİP OKULU KONYA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İMAM HATİP OKULLARI HAFIZ YETİŞTİRME VE DERS BAŞARISINI DESTEKLEME PROGRAMI 1.1 Projenin Adı HAFIZ İHO (İMAM HATİP OKULLARI HAFIZ YETİŞTİRME VE DERS BAŞARISINI DESTEKLEME PROGRAMI) 1.2 Projenin Uygulanacağı Yer Proje Konya, Düzce, Sakarya, Bolu da uygulanmaktadır Bununla birlikte Ankara, Çorum, Kayseri, Osmaniye, Adıyaman, İstanbul, Rize, Isparta, Manisa, Ordu gibi birçok şehirde farklı şekillerde uygulanmaktadır. 1.3 Amaçları Projenin amacı özet olarak; İmam Hatip ortaokullarında okumakta olan öğrencilerin, yaş düzeylerine ve dönemlerinin ihtiyaçlarına uygun, okulla barışık bir biçimde hafızlık çalışmalarını yapmaları sağlamak; bununla beraber akademik başarılarına yardımcı olmak ve öğrendikleri bilgiler için uygulama alanı sunmaktır. Ayrıca hafızlık programıyla beraber İmam Hatip Ortaokullarından mezun olan öğrencilerin eğitimlerini yine proje kapsamında açılacak olan bir İmam Hatip Lisesi nde devam etmesi, bu aşamada da gerek İslami ilimlerde gerek yabancı dil alanında gerek de fenni ilimlerde okullarıyla beraber üst düzey bir eğitim almalarını sağlamaktır. Nasıl bir insan? Proje şahsiyet sahibi, her ortam ve şartta inandığı değerleri ödün vermeden yaşayan ve savunan, bağnazlığa bulaşmamış, kendisi ve toplumu için faydalı olmayı hedefleyen gençlerin yetiştirilmesine destek olmayı amaçlamaktadır. Neden Hafızlık? Günümüzde sayıları ve aynı doğrultuda önemi de oldukça artan İmam Hatip Liseleri ve Ortaokulları vizyon ve misyon olarak sadece Türkiye de değil tüm dünyada önemli hizmetlere imza atacak gençler yetiştirmektedir. Bu okullarda okuyan gençlerin din alnındaki temel kaynakları şüphesiz Kuran dır. Öğrencilerin Kuran ı tanımaları dini temel kaynaklarından öğrenmeleri açısından önemlidir. Bu, din anlayışında bağnazlığa ve taklitçiliğe karşı bir önlem niteliğindedir. Kuran ı gerektiği gibi tanıyan gençler, dine sonradan giren hurafeleri fark edecek, yanlış, aynı zamanda da birey ve toplum için zararlı din anlayışlarına karşı düzgün bir duruş sergileyebileceklerdir. Kur an ı düzgün bir şekilde tanımanın da ilk adımı şüphesiz onu düzgün okumak ve hafızlık yapmaktır. 1

3 Hafızlık, bir öğrencinin hadis, fıkıh, siyer, kelam vb. alanlarda eğitimi sırasında ufkunu açacak, öğrendiklerine birincil kaynaklardan delilleri gösterecek ve böylece öğrencinin öğrenmesinin yanında öğrendiği bilgileri temellendirmesini sağlayacaktır. Projenin ortaöğretim aşamasında hafızlığı tamamlamış öğrencilere Arapça dil eğitimi imkanı sunulacaktır. Sonunda mezun olan öğrenciler Kuran ı ezberlemiş ve onun tüm ayetlerini tercüme edebilen gençler olacaklardır. Verilecek İslami alan dersleri, özelikle de tefsir dersleri sayesinde Kuran ı anlayabilen ve anlatabilen gençler olmaları hedeflenmektedir. Proje bu hedefe hizmet etmektedir. Hafızlıkta neden ortaokul? Proje çocukların erken yaşlarda hafızlık çalışmalarına başlamalarını ve dört yılda yavaş yavaş ve sindire sindire hafızlık yapmalarını esas almaktadır. Zira gerek kıraat için dilin şekillenmesi gerek de Kuran ezberleme çalışmalarının hızlı ve kalıcı olması için en uygun yaşlar ortaokul yaşlarıdır. Sekiz yıllık eğitimle birlikte hafızlık çalışmalarının ortaöğretim düzeyine gerilemesi hafızlık çalışmalarının sürdürülmesini oldukça zorlaştırmışken yeni eğitim sistemi bu fırsatı tekrar ortaokul düzeyindeki öğrencilere sunmuştur. Bu öğrencilerin, okuldaki eğitim ve öğretim faaliyetlerini aksatmadan hatta onlara yardımcı olup okul başarılarını arttırarak hafızlık eğitimi alabilecekleri ortamlara ihtiyaç duyulmaktadır. Proje bu ihtiyacı karşılamayı amaçlamaktadır. Neden sosyal etkinlikler? Öğrencilerin okul çalışmalarının yanında hafızlığa zaman ayırmaları takdir edilmelidir ki zor ve bir o kadar fedakarlık isteyen bir iştir. Bu zorluklara rağmen öğrencileri bu faydalı uğraşa yönlendirmek, çevrelerindeki çekici ama faydasız hatta zararlı alışkanlıklardan onları uzaklaştırmak ve onları faydalı bir uğraşa yönlendirmek de oldukça güçtür. Bunun için bu öğrencilerle düzenli olarak ilgilenmek, zorlandıkları noktalarda onlara destek olmak ve bu uğraşlarını ilgi çekici bir hale getirmek eğitim öğretim işinin bir görevidir. Bu proje hafızlık çalışan öğrenciler için büyük bir fırsat olacaktır. Proje sosyal alanda başarı gösteren ve çevresinde insanlarla sağlam sosyal bağlar kuran gençler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Neden Akademik başarı? Proje sadece ilahiyat alanında hizmet edecek gençler değil, ilgi ve yeteneklerine uygun kendi seçecekleri alanlarda topluma hizmet edecek gençler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Zira sağlam bir Kuran bilgisi ve ahlakı bugün tüm alanlarda ülkemizin ve ümmetin en büyük ihtiyacıdır. Bu amaca binaen proje kapsamında öğrencilerin Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler ve Fen ve Teknoloji... vb. alanlarda, ortaöğretimde ise tüm fenni ve edebi alanlarda desteklenmesi sağlanacak ve inşallah hafız doktorlar, hafız mühendisler, hafız çiftçi ve işçiler, hafız devlet adamların eğitimlerine yardımcı olunacaktır. Proje belirli bir kalitede insan yetiştirmeyi hedef edinmektedir. Neden yabancı dil? Türkiye stratejik konumu itibariyle ve gelişimi neticesinde dünya üzerinde birçok ülkeyle sıkı ilişkiler içerisindedir. Bu da yabancı dil bilmenin önemini arttırmaktadır. Ayrıca ilim alanında kendini geliştirmek isteyen bir kişinin de Arapça ve İngilizce alanlarında kendisini geliştirmesi gerekmektedir. Proje kapsamında öğrencilerin bu iki dili öğrenmeye istekli hale gelmeleri ve temel eğitimlerini ortaokul tamamlamadan almaları amaçlanmaktadır. 2

4 Proje çerçevesinde öğrencilerde şu temel kazanımları gerçekleştirmek amaçlanmaktadır; Hafızlık gibi Kuran çalışmalarına istekli hale gelmek, Kuran ı kurallarına uyun bir biçimde okumak, Kendisine ve topluma faydalı uğraşlar edinerek zararlı uğraşlardan uzaklaşmak, Akademik alanda başarılı olmaya istekli olmak, Birden fazla dil öğrenmeye istekli olmak, Öğrendiklerini sosyal alana aktarması gerektiğini fark etmek, Kendisine ve topluma faydalı projeler üreterek bu projelerde görev almak. 1.4 Hedef Kitle ve Sayısı Proje ortaokul ve ortaöğretim olmak üzere iki aşamalı bir şekilde tasarlanmıştır. Birinci aşama Hafız İmam Hatip Ortaokulu, ikinci aşama ise Hafız İmam Hatip Lisesi'dir. Her yıl ortaokul 5. Sınıf düzeyinde projeye öğrenci alınacaktır. Bu öğrenciler projede toplam sekiz yıl eğitim göreceklerdir. Her yıl projeye her yıl belirli sayıda öğrenci alınması planlanmaktadır. Öğrenci sayısı projenin uygulanacağı ildeki projeyle ilgilenecek ekip, okulun fiziksel şartları, bölgenin ihtiyacı gibi etkenlere göre değişebilecektir. Ancak, öğrenci sayısının sınırlı tutulması projenin başarıya ulaşması açısından önemli görülmektedir. Özellikle Kuran derslerini verecek nitelikli eğitmen sayısı önemlidir. Sayının sınırlı tutulmasının diğer bir nedeni ise öğrenci sayısı arttıkça öğrenci kalitesinin de düşecek olmasıdır. Projeye seçilen öğrenciler 12 şer kişilik gruplara ayrılacaklardır. Öğrenciler Kuran derslerinde ve sosyal etkinliklerde bu gruplarla hareket edeceklerdir. Her grup için bir grup lideri belirlenecektir. Öğrenci seçimi; Projenin Milli Eğitim Müdürlüğü ile işbirliği çerçevesinde yürütülmesi planlanmaktadır. Öğrenci seçimlerinde ilk önce projenin tanıtımı amacıyla ilkokullarda görev yapan DKAB öğretmenleri ve idarecileri ile bir toplantı yapılacak ve bu toplantıda proje öğretmenlere tanıtılacaktır. Her okuldan projenin tanıtımında gönüllü olarak çalışacak temsilci öğretmenler seçilir, bu öğretmenler projenin tanıtım aşamasında okullarındaki tanıtım faaliyetlerini organize edeceklerdir. Ardından Milli Eğitim Müdürlüğü kanalıyla okullara duyuruya çıkılacak ve öğretmenlerin okullarındaki 4. Sınıf öğrencilerinden istekli ve yetenekli öğrencileri yapılacak olan HSBS (Hafızlık Seviye Belirleme Sınavı) na yönlendirmeleri istenecektir. İkinci aşamada öğrenciler bir ön eleme için bir deneme sınavına tabi tutulacak, sınavda ezber yeteneği, yorum kabiliyeti ve akademik başarıyı ölçen sorular bulunacaktır. Bu sınav sonunda projeye alınacak öğrenci sayısının üç katı öğrenci mülakata katılma hakkı kazanacaktır. Öğrenci Seçme sınavında başarılı olan öğrenciler uzman öğretmenlerin oluşturacağı komisyon tarafından bir mülakata tabi tutulacaktır. Bu mülakat neticesinde belirlenen öğrenciler projenin eleme aşması olan yaz kurslarına alınacaktır. Yaz kursu süresince bu 3

5 öğrenciler değerlendirilecek ve yaz sonunda kurs yönetimi tarafından yapılacak mülakat neticesinde belirli sayıda öğrenci programa katılma hakkı kazanacaktır. Her iki sınav için İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından sınav komisyonu ve mülakat komisyonu belirlenir. Komisyondaki öğretmenler sınav için belirlenen kriterler çerçevesinde sınavları gerçekleştirerek en kısa süre içerisinde sonuçları açıklarlar. Projeye katılacak öğrenciler belirlendikten sonra velilerle bir toplantı yapılır ve öğrencilerin velileri projeden ve üzerlerine düşen görevlerden haberdar edilirler. Proje için hazırlanan veli sözleşmelerini kabul eden veliler öğrencilerinin projeye katılımı için gerekli evrakları hazırlayarak projeye katılım sağlanır. 4

6 1.7. Projenin Ders Aşaması Proje Hafızlık temelinde dört ana konuda çalışmalarını yürütecektir. > Hafızlık faaliyetleri, > Akademik başarıyı arttırmaya yönelik faaliyetler, > Dil eğitimine yönelik faaliyetler, > Sosyal faaliyetler ve toplum hizmetleri. Öğrencilerin seçiminin ardından öğrencilerle birlikte çalışmalara başlanır. Öğrenciler 12 şer kişilik gruplara ayrılır ve her grup için bir hafızlık hocası ve bir grup lideri eğitimci görevlendirilir. Hafızlık hocası öğrenciye hafızlık çalışmalarında rehberlik ederken grup liderleri öğrenciyi takip eder, onunla yakından ilgilenir, sosyal faaliyetleri ve toplum hizmetlerini beraber planlayarak beraber gerçekleştirir ve çalışmalarında gruba destek olurlar. Grup liderlerinin öğrencilerle anlaşabilecek kişiler olmasına dikkat edilir. Hafızlık faaliyetleri hafta içi planlanırken sosyal faaliyetler hafta sonu planlanır. 8 yıl olarak planlanan projenin aşağıdaki aşamalarda yapılması öngörülmektedir. PLANLANAN PROJE AŞAMALARI 5.SINIFTA 6. SINIFTA 7. VE 8. SINIFTA LİSE DÖNEMİ 9. SINIFTA 10. VE 11. SINIFTA LİSE DÖNEMİ SONUNDA 12. SINIFTA Hafızlık hazırlık Hafızlık eğitimi Bu süreç sosyal ve kültürel faaliyetlerle desteklenerek zor olan bu süreç eğlenceli hale getirilmektedir. Akademik derslerin yanında Arapça ya ağırlık verilecektir. Bu dönemin sonunda dili yerinde pratik etme amaçlı Arapça konuşan ülkelere yaz dönemi kampları düşünülmektedir. Akademik derslerin yanında İngilizce ağırlıklı eğitim planlanmaktadır. Bu dönemin sonunda İngilizce konuşan ülkelere yaz dönemi kampları planlanmaktadır. Sınıflarda öğrencilerin kazanımlarının korunması, İslami eserlerin taranması ve insani değerler eğitimi üzerinde durulacak olup, yaşadığı toplumu iyi tanıyan erdemli örnek ve önder gençler yetiştirmek hedef olarak belirlenmiştir. Öğrencilerimize önceden yapıla gelen yetenek ve ilgi testleri sonrasında en doğru meslek seçimi yapmaları için rehberlik yapılacak ve bu doğrultuda desteklenerek iyi bir üniversiteye yerleşmeleri sağlanacaktır. 5

7 Hafızlık faaliyetleri; Hafızlık faaliyetlerinin Program için hazırlanacak olan derslik sistemine sahip bir binada gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Hafızlık faaliyetleri için öğrenciler her gün önce hafızlık yapacakları binaya gelirler. Ardından her grup kendi öğreticisi ile günün dersini gerçekleştir, hafızlık derslerinin ardından yemek, temizlik gibi ihtiyaçları karşılanır, dersin ardından öğrenciler okul derslerine devam ederler. Akademik Başarıyı Destekleyen Faaliyetler; Yukarıda amaçlar bölümünde bahsedildiği üzere Programın temel amaçlarından biri de hafızlık yapan öğrencilerin akademik alanda da gayet başarılı öğrenciler olmalarını sağlamaktır. Hafızlık çalışmalarının zorluğuna rağmen seçilecek öğrencilerin kalitesi ve samimiyeti öğrencileri her iki alanda da başarılı olmalarına imkan sunmaktadır. Zaten dikkat edildiyse hafızlık çalışmalarının ağırlığı, yaz tatillerine ve öğrencilerin ara verecekleri yıla aktarılmış durumdadır. Akademik çalışmalar hafta sonlarına programlanır, bu çalışmalarda öğrencilere ders anlatımından ziyade öğrendiklerini pratiğe dökme imkanları sunulmaya çalışılır. Konular okul dersleriyle paralel devam eder. Matematik başarısı öncelikli hedef konumundadır. Zaten uzmanlar hafızlık yapabilecek öğrencilerin matematik alanında da başarılı olabilecek öğrenciler olduğunu belirtmektedirler. Seçilecek ve bu alanda görev almaya istekli bir Matematik öğretmeni oluşturacağı programa göre çalışmalarını sürdürür. Fen ve Teknoloji dersinde hedef okulda öğrenilecek teorik bilgileri eğlenerek, görerek ve dokunarak pratiğe dökecekleri bir laboratuarın program çalışmalarına hizmet vermesidir. Böylece öğrenciler okulda bulamadıkları bir imkanı programda bulacak hem öğrenecek hem de tecrübe kazanırlar. Sosyal Bilgiler dersinde tarihsel olayların günümüze ışık tutan yönleri üzerinde durulur, coğrafya konuları hakkında belgesellerle öğrenilenler pekiştirilir, sosyoloji ile alakalı konularda çocuklarda bir toplum bilinci oluşturulmaya çalışılır. Türkçe alanında grup liderleri öğrencilerin her hafta mutlaka bir kitap okumalarını, bununla beraber bir iki cümle ile de olsa mutlaka her hafta bir şeyler yazmalarını ve fikirlerini kısaca arkadaşlarıyla paylaşmalarını sağlayacak ve düzenli olarak grubunu takip edecektir. Okuyan, okuduğunu yorumlayan ve düşüncelerini yazabilen öğrencinin Türkçe dersindeki başarısının artacağı ortadadır. Dini Dersler ortaokul kademesinde çocuklara bilgi ve yoruma boğmadan basit dersler şeklinde yapılacaktır. Bu alandaki çalışmalar ders olarak değil daha çok sosyal etkinliklerin içine yayılarak öğrenciye ahlak, edeb ve şuur verilmeye çalışılacaktır. Zira öğrenciler bu alandaki dersleri okulda alacaklardır. 5. Sınıftan itibaren kademeli olarak ilmihal dersi, 5. sınıfta hikaye ağırlıklı Peygamber kıssaları, 6. sınıfta Siyer, 7. sınıfta Kuran ve Hadis hikayeleri, 8. sınıfta Sahabe hayatları dersleri yapılabilecektir. Proje kabul edildiği taktirde alanlarında uzman bir ekip bir okul müfredatına uygun bir program üzerinde çalışacak ve hazırlanan program kademeli olarak düzenli bir biçimde uygulanacaktır. 6

8 Yabancı Dil Eğitim Faaliyetleri; Programda temel hedeflerden birisi de yetiştirilecek olan öğrencilerin Arapça ve İngilizce temellerinin sağlam olmasıdır. Bunun için 5. Sınıfta yabancı dil bilmenin önemi, kullanacakları alanlar ve getirileri belirtilerek öğrencilere anlatılacaktır. 5. Sınıfın sonunda hedef öğrencilerin yabancı dil öğrenmeye istekli olmalarıdır. 6. Sınıftan itibaren Kur an Arapçası egzersizlerine yavaş yavaş başlanacak öğrencilerin Kuran ın bir dili olduğu ve onun anlaşılması gerektiği bilinci verilecek. 7. Sınıftan itibaren günlük Arapçaya ve İngilizceye dair pratik yapma imkanları öğrencilere sunulacak (Uluslararası AİHL öğrencileri ve Turistler gibi) 8. Sınıfta da çok basit metinler okutulmaya başlanacak. Bu çalışmalarda ağırlık grup liderlerinde olacak gerektiği taktirde İngilizce ve Arapça öğretmenleri görevlendirilecek. Sosyal Faaliyetler ve Toplum Hizmetlerine Yönelik Faaliyetler; Bu faaliyetlerin temelde iki hedefi bulunmakta; birincisi, öğrencilere sosyal hayatta öğrendikleri bilgileri uygulayabilecekleri bir alan sunmak ve böylece toplumsal görevler edinerek faydalı insanlar oldukları bilincini kazandırmaktır. İkinci hedef öğrencinin derslere boğularak eğitim sisteminden kopmasını önlemek, başta hafızlık çalışması olmak üzere çocukları gerek okul gerek program çalışmalarına teşvik etmek ve onları desteklemektir. Bu alanda kastettiğimiz gezdirelim, film izletelim, yemek yedirelim, oyun oynatalım gibi oyalayıcı faaliyetlerden ziyade bizzat öğrendikleri ile alakalı ve mutlaka öğrencinin içinde görev alacağı faaliyetler planlamaktır. Sosyal Faaliyet Laboratuarı: Faaliyetler program bünyesinde oluşturulacak bir komisyonun çalışmalarıyla üretilecektir. İlerleyen yıllarda (7. Sınıf gibi) öğrencilerinde bu proje ekibinde görev almaları ve faaliyet laboratuarına faaliyet üretmeleri sağlanacaktır. Hâlihazırda uygulanması planlanan faaliyetlere şunlar örnek olabilir; Hadis Dersleri; Öğrenciler birer hadis getirir, getirdikleri hadisleri grup liderlerinin rehberliğinde açıklar. Öğrencilerden bu hadisten görevler çıkarmaları istenir. (Örnek, "Erkeğin sırf Allah 'in rızasını kazanmak ümidiyle ev halkına yaptığı harcama onun sadakasıdır." hadisi işlendikten sonra Harçlığımdan aileme bir harcama yapmalıyım. görevi çıkarılabilir ve öğrenci kendi harçlığı ile evin bir günlük ekmeğini alabilir.) Çıkarılan basit görevler artık gelecek haftaki derse kadar tamamlanması gerekir. Ertesi hafta dileyen öğrenciler görevleri uygularken yaşadıkları tecrübeleri arkadaşlarıyla paylaşır ve görevin her hafta tekrar edilmesi sağlanır. (Örnek, öğrenci zaman zaman evin ihtiyaçlarını kendi harçlığından karşılar ve bunu alışkanlık haline getirir) Böylece hadis dersi ilerledikçe görevler birikir. Grup lideri her hafta biriken görevleri tekrar eder ve tecrübeler paylaşılır. Bu, öğrenciye öğrendiğini yaşaması gerektiği bilincini kazandırır. Yaşlı ziyaretleri; Grup liderleri ile her grup belirledikleri bir yaşlıyı düzenli olarak ziyaret ederler, onların duasını alırlar. Böylece edep, saygı, ziyaret adabı gibi konularda çocuklar hem eğitilir, hem de sosyalleşmeleri sağlanır. 7

9 Yetim kardeş; Öğrencilerden okullarından ya da mahallelerinde kendilerinden küçük birer yetim bulmaları istenir. Öğrenciler buldukları yetimle yiyeceklerini paylaşır, onu okulda korur, ona ihtiyaç durumunda yardım eder. Meslek Deneyimleri; 8. Sınıfta öğrencilerin sanayide ya da çeşitli esnaf dükkânlarında çeşitli meslekleri tecrübe etmelerine imkân vermeleri sağlanır. İslam Ülkelerinin Tanıtımı; 7. Sınıftan itibaren öğrencilerin Müslümanların yaşadığı yerleri araştırarak tanımaları için internet ve/veya başka materyallerin kullanmaları sağlanır. Sanat eğitimi; Yeteneği olan öğrencilerle hikâye, şiir, tiyatro yazmaları sağlanır, öğrencilerin piyesler oynamaları için imkân oluşturulur. Gerekirse uzman eğitmenlerin ilgilenmeleri sağlanır. 8