COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLER ZİRVESİ NİSAN 2017 ANKARA Gelenekten Geleceğe

Transkript

1 COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLER ZİRVESİ NİSAN 2017 ANKARA Gelenekten Geleceğe

2

3 Coğrafi İşaret (Cİ) Nedir? Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren ad veya işaretlere Coğrafi İşaret denir. (Örnek: Gaziantep Baklavası, Taşköprü Sarımsağı, Finike Portakalı, Kars Kaşarı vb.) Neden Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi? Coğrafi İşaretli Ürünler için pazar oluşturmak Türkiye de Coğrafi İşaretler konusunda farkındalık oluşturmak Dünyada ve Türkiye de hızla gelişen Coğrafi İşaretli Ürünler pazarına hitap eden, yalnızca Coğrafi İşaretlere konu bir ihtisas fuarını ülkemize kazandırmak için Coğrafi İşaretler Zirvesi

4 Coğrafi İşaretli Ürünler in Diğer Sınai Mülkiyet Haklarından Üstün Farkı Nedir? Coğrafi İşaretli Ürünler in diğer sınai mülkiyet haklarından üstünlüğü; tek bir üreticiyi değil, belirli şartlar altında üretim yapan kişilerin tümünü birden korumasıdır. Çünkü Coğrafi İşaretli Ürünler alansal, yöresel, bölgesel, ülkesel genelliğe, bir anlamda anonimliğe sahip olup, sağladığı hak belli bir kişiye veya bazı kişilere bağlanamaz.

5 Coğrafi İşaretli Ürünler Tesciline Neden İhtiyaç Duyulur? Coğrafi İşaret tescili özellikle aşağıdaki nedenlerle yapılır: Coğrafi İşaret e konu olan ürünün üretimi, kaynağı gibi bir takım genel niteliklerine bağlı olarak yerel özelliklerden ötürü belli bir üne kavuşmuş ürünlerin korunmasını sağlamaktır. Örneğin leblebi için Çorum leblebisi ibaresi, halı için Isparta halısı ibaresi, kaymak için Afyon kaymağı ibaresi belirli bir kalitenin işareti olarak ortaya çıkmaktadır. Coğrafi İşaretler, ürüne pazarlama gücü katar, bir tekel hakkı olmayıp ürünün gerçek üreticilerini koruyan kolektif bir hak olduğundan kırsal kalkınmaya aracılık eder ve ülke ekonomisine katkı sağlar. Coğrafi İşaret korumasının amaç ve faydalarından biri de Coğrafi İşaret ibarelerinin, gerekli özellikleri taşımayan sahte ürünler üzerinde kullanılmasının önüne geçilerek, tüketicinin yanıltılmasına engel olunması, dolayısıyla tüketicinin korunmasına yardımcı olmaktır. Tüketiciler söz konusu yöre adıyla satılan ürünleri yöre adına duydukları güven nedeniyle diğer yerlerde üretilenlere tercih edebilirler. Bu nedenle bir ürün için belirli bir kalite sembolü haline gelmiş yer adlarının Coğrafi İşaret olarak koruma altına alınmasında o yöre halkının menfaatlerinin korunması açısından büyük fayda vardır.

6 Coğrafi İşaretli Ürünler in Amaçları Nelerdir? Coğrafi İşaretli Ürünler i önemli kılan unsurlardan bir tanesi, içinde barındırdığı anlam ve onun bir kırsal kalkınma aracı olarak küreselleşmeye karşı, yerel hareketlerin teşvikini sağlayan bir olgu olarak görülmesidir. Bu nedenle, Coğrafi İşaretli Ürünler in yerele ve dolayısıyla kırsal kalkınmaya sağladığı avantajlar çok fazla ve çeşitlidir. Bunlar; Koruma Aracı Olarak Cİ: Bu işaretler, üreticilerin sahte kullanımdan dolayı haklarının gasp edilmesinden ve tüketicilerin ise aldatılmasından koruyan bir araç olarak kullanılabilir. Pazarlama Aracı Olarak Cİ: Coğrafi İşaretli Ürünler, ürünün pazardaki bilinirliğini, imajını ve profilini olumlu etkilemektedir. Kırsal Kalkınma Aracı Olarak Cİ: Üretim için farklı bir yaklaşım olup, yerel işletmelerin sürdürülebilirliğinin sağlanması, kırsal-kültürel mirasın ve biyoçeşitliliğin korunması amacı ile kullanılabilmektedir. Ekonomik Bir Denge Oluşturma Aracı Olarak Cİ: Az gelişmiş ile gelişmiş alanlar arasındaki ekonomik farklılığın giderilmesinde kullanılabilmektedir. Bunun yanında korumanın devlet tarafından sağlanması, üreticiler için daha az masraf anlamına gelmektedir.

7 Bilgi Aracı Olarak Cİ: Coğrafi İşaretli Ürünler, üretici ile tüketici arasında bilginin ve kültürün paylaşımını sağlayan önemli bir bilgi aracıdır. Özellikle tüketicilerin sadece tükettikleri ürün hakkında değil, bölgenin kültürü hakkında da bilgi sahibi olmasına olanak vermektedir. Coğrafi İşaretli Ürünler in Ekonomik Değeri Coğrafi İşaretli Ürünler in önemli bir pazar değeri bulunmaktadır. Özellikle Avrupa, ABD ve gelişmiş ülkelerdeki tahmini pazar büyüklüğü 200 milyar doların üzerindedir. Fransa nın Coğrafi İşaretli Ürünleri nin pazar değeri 19 milyar avro veya ülkenin toplam gıda harcamasının %10 luk bir kısmına denk gelmektedir. İtalya nın Coğrafi İşaretli 430 ürünü, yaklaşık 12 milyar avro gelir ile 300,000 civarında istihdam sağlamaktadır. İspanya nın 133 Coğrafi İşaret Tescilli Ürünü ise yaklaşık 3.5 milyar avroluk bir ekonomik değer oluşturmaktadır. Türkiye nin Coğrafi İşaretli Ürün tescili için potansiyel ürün sayısı 2500 civarındadır.

8

9 Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi nin Kapsamı Kırsal kalkınmanın önemli araçlarından biri olan yöresel ürünlerin, ulusal ve uluslararası alanda üretici ve tüketici nezdinde farkındalığını artırarak, pazar oluşturmak Coğrafi İşaretli Ürünler in rekabet edebilirliğini artırmak Kırsal bölgelerde istihdamı artırarak göçü önlemek Yöresel ürünlerin hak ettiği ticari değeri bulmasına zemin hazırlamak Coğrafi İşaret tescilli veya tescil başvurusunda bulunulmuş, yöresel ürün üreticileri ile alıcıları için güvenilir bir Pazar oluşturmak Coğrafi İşaretli ürünlerimiz için farkındalık oluşturmak, Coğrafi İşaretli ürünlerimizin değerini artırmak. Üreticiler, aracı kuruluşlar ve son kullanıcılar için, Coğrafi İşaretli ürünler arz ve talep ilişkisini geliştirmek, üretimi özendirmek. Arz ve talep ilişkisine dayalı bir denetim mekanizmasının oluşmasına zemin hazırlamak Kamu kurumları ve kanun yapıcılar nezdinde lobi yaparak, gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını teşvik etmek Coğrafi İşaretli ürünlerimiz için uluslararası pazarlara ulaşım ve ihracat için zemin oluşturmak Coğrafi İşaret potansiyelli yöresel ürünlerimizin ulusal ve uluslararası alanda tescil ettirilmelerini teşvik etmek Odamızı, diğer oda ve borsaları yöresel ürünlerin tescili ve tanıtımı konusunda teşvik etmek Üreticilerimizin tescile konu Coğrafi İşaretli Ürün ü, tescil şartlarına sadık kalarak üretim yapmalarını teşvik etmek Toplum gıda güvenliğine katkıda bulunmak

10 Coğrafi İşaretli Ürünler Konferansı ve Fuarı Cİ stratejimizin ve politikamızın değerlendirileceği konferans ATO, TPE, Ankara Üniversitesi ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın ortaklığında ve birçok kurum ve kuruluşun desteği ve sektörde aktör olan kuruluşların sponsorluğunda gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. İki gün sürecek olan konferans kapsamında ulusal ve uluslararası konuşmacıların katılacağı paneller, sunumlar ve Coğrafi İşaret alanında çalışmalar yapan kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katılacağı toplantılar gerçekleştirilecektir. Cİ alanında çalışmalar yapan akademisyenlerin sunumlarının özeti ve panelistlerin yapacağı konuşmaların ana teması katılımcılarla basılı dokümanlar ve web üzerinden paylaşılacaktır. Program sonunda ortaya çıkan bilgi ve dokümanlar Coğrafi İşaretler Ankara Manifestosu olarak yayınlanacak, basılı hale getirilecektir. Konferansın AB ve Türkiye de Cİ üzerinde çalışan kurum, kuruluş, üniversite ve STK ların bir araya geldiği uluslararası bir organizasyon olması hedeflenmektedir. Coğrafi İşaret Tescilli ve tescil başvurusunu Türk Patent Enstitüsü ne ve Avrupa Komisyonu na yapmış olan ürünlerin katılacağı fuar alanında, bir yandan ürünlerin tanıtımına fırsat sunulurken, bir yandan da söz konusu ürünlerin potansiyel alıcılarının katılımı sağlanarak, ürünlerin ticarileşmesine katkı sağlanacaktır.

11

12

13 AB nin 19 Aralık 2013 tarihinde tescillediği Gaziantep Baklavası, AB de tescillenen ilk Türk ürünüdür. Ardından Aydın İnciri 17 Şubat 2016 da tescil almıştır. Ve Malatya Kayısısı da 13 Ocak 2017 de tescilini yayınlatmış ürünler arasına girmiştir.

14