OKUL ÖNCESİNDE ETKİLİ EBEVEYN OLMA BECERİLERİ GELİŞTİRME PROGRAMI

Transkript

1 OKUL ÖNCESİNDE ETKİLİ EBEVEYN OLMA BECERİLERİ GELİŞTİRME PROGRAMI

2 GELİŞİM Öğrenme, yaşantı ve olgunlaşma sonucunda bireyde görülen düzenli ve sürekli değişikliklere gelişim denir. Bu üç etkenin etkileşimi sonucunda gelişim gerçekleşir.

3 GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER G E L İ Ş İ M ÖĞRENME YAŞANTI OLGUNLAŞMA Bir çocuk basket topunu nasıl tutacağını, bu oyunun kurallarını, topa nasıl daha iyi hakim olacağını vs. öğrenir. Arkadaşlarıyla bildiklerini tecrübe eder, çeşitli kurslara gider. Genetik programlamaya bağlı olarak çocuk daha güçlü ve büyük bir vücuda sahip olur, yani olgunlaşır. 3

4 GELİŞMİN İKİ BİLEŞENİ KALITIM; Anne ve babadan getirilen kalıtımsal özellikler ÇEVRE ; Döllenmeden itibaren insanın içinde yaşadığı ve etkilendiği tüm dış uyarıcılar çevreyi meydana getirir. Çevre; Doğum öncesi, Doğum esnası ve Doğum sonrası tüm durumları kapsar.

5 Doğum Öncesi Etkenler ; Bebeğin anne karnındaki gelişimi, Annenin hamilelikte yetersiz beslenmesi, psikolojik gerginlikler gelişimi olumsuz etkileyen doğum öncesi etkenlerdir.

6 Doğum Esnasındaki Etkenler ; Doğumda yanlış yöntem kullanılması, bebeğin travmaya maruz kalması doğum esnasında karşılaşılabilecek çevreyle ilgili olumsuz etkenlerdir.

7 Doğum Sonrası Etkenler; Aile çevresi, beslenme, hastalıklar, kazalar, sosyal çevre sayılabilir.

8 KALITIM VE ÇEVRE Gelişimin bazı alanlarında kalıtım, bazı alanlarında çevre daha etkilidir. Çocuğun genel fiziksel özelliklerinin (cinsiyet, göz rengi vb.) belirlenmesinde kalıtım, Dil gelişimi, kişilik özellikleri, yetiştirme tarzı gibi konularda çevrenin etkisi daha fazladır. SONUÇ OLARAK ; İnsan gelişiminde kalıtım ve çevre birlikte rol oynar ve bunlardan herhangi biri ihmal edilemez.

9 GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur. Yeni doğan bir bebeğin başı vücuduna göre oldukça büyüktür. İlk önce başın büyümesi vücudun diğer organlarının gelişimi kontrol edecek olan beynin gelişimiyle ilgilidir. Buna bağlı olarak, bebek önce Başını sonra omuzlarını, kollarını ve ayaklarını kontrol eder. Gelişim Yönü

10 GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ Gelişimin Devamlılığı Gelişim durmaksızın ilerleyen ve belirli dönemler içinde bazen hızlı bazen yavaş oluşan bir süreçtir.

11 GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ Gelişim Alanlarının Etkileşimi Gelişim fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal alanlarda bir bütün olarak ilerler. Bir alandaki gelişim diğer alanlardaki gelişimle etkileşerek çocuğun genel gelişimine katkıda bulunur.

12 GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ Gelişimin İlk Yıllarının Önemi Çocuklar zihin gelişiminin üçte ikisini, sinir sisteminin gelişimini yaklaşık olarak beşte dördünü ilk beş yıl içerisinde tamamlar. Aynı şekilde, temel kişilik özellikleri de ilk beş yıl içinde oluşur. Bu nedenle ilk beş yıl içinde alınan eğitimin niteliği bireyin varolan potansiyel gücünü gerçekleştirme düzeyini doğrudan etkiler. Bu amaçla, bu dönemdeki çocuklara olduğunca zengin uyaranlar sunulmalıdır.

13 GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ Gelişimde bireysel farklılıkların olması Her birey kendine özgü bir gelişim çizgisi gösterir. Çünkü bireylerin doğuştan getirdikleri özelliklerle, çevreden aldıkları etkiler farklıdır. Örneğin, bazı çocuklar ilk yaşlarda hızlı bir gelişim gösterirken, bazıları daha sonraki yıllarda hızlı büyürler. Öğrencilerin boyları, cinsiyetleri, zekaları, kişilikleri, fiziksel görünüşleri, kısaca her şeyleri birbirinden farklıdır.

14 Bireysel Farklılıklar Zeka Sosyoekonomik düzey BİREYSEL FARKLILIKLAR Cinsiyet Kültür 14

15 ÇOCUKLAR ARASıNDAKI BIREYSEL FARKLıLıKLAR KALıTıMSAL VE ÖĞRENILMIŞ OLMAK ÜZERE IKI BOYUTTA ELE ALıNABILIR.

16 Kalıtımsal Farklılıklar: 1. Takvim yaşı 2. Görünüş: Ağırlık, boy, kas yapısı, ırk 3. Algısal güçler: Görme, işitme, tatma, dokunma, koklama 4. Genel sağlık: Alerji, metabolizma, bazı fiziksel özürler. 5. Özel yetenekler: Müzik, sayısal, dil vs. 6. Zeka: Akademik yetenek, yaratıcılık.

17 Öğrenilmiş Farklılıklar: Dil: Kelime hazinesi, cümle kurma becerisi, konuşma vs. Duygusal uyum: Emniyet, sevme, nefret etme, kızgınlık. Sosyal duyarlılık ve davranış: içe çekilme, saldırganlık, Kabalık, kendine güvenme, alçak gönüllülük vs. Çalışma alışkanlıkları: Tembel, çalışkan. Ahlaki davranışlar: Dürüst,sahtekar, hortumcu vs. İlgiler: Tabiat, sanat, edebiyat, müzik vs.

18 Olgunlaşma ve Dönem Genetik yapı ve çevrenin etkileşimi sonucu bireylerde görülen biyolojik değişikliklere olgunlaşma denir. Organizma fizyolojik olarak bir davranışı, bir işi yapabilecek hale geldiğinde olgunlaşma gerçekleşmiştir. Belirli zaman dilimleri içinde belirli özellikler öne çıkar. Bazı özelliklerin öne çıktığı bu gelişim aşamalarına dönem denir. En yaygın dönem sınıflaması yaşa göre yapılan sınıflamadır. Bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik, yaşlılık bu tür sınıflamaya örnek gösterilebilir.

19 BENİMLE BİR YOLCULUĞA ÇIKMAK İSTER MİSİNİZ?

20 Bacası tüten bir ev,içinde şen kahkahalar renkli boyalar,pembe umutlar..işte başlıyor benim maceram

21 Ağlayarak gözlerimi açmamla başlayan bu macerada,gülümseyen gözleri ile bana bakan bir melek eşlik ediyordu

22 Bilmiyordum hiçbir şey gözlerimi açtığım bu yeni dünyaya dair.hissederek öğrendim güveni ve sevgiyi.

23 övülerek, takdir etmeyi

24 Kabul görüp,kendimi sevmeyi

25 TAKLİT EDEREK ÖĞRENMEYİ

26 Ben keşfederken,öğrenirken,ve doyasıya eğlenirken o hep yanı başımdaydı

27 SIMSIKI TUTTUĞUM BU EL HAYATTAKİ YOL HARİTAMDI

28 3-6 YAŞ ÇOCUĞUNUN FİZİKSEL-ZİHİNSEL- ÖZELLİKLERİ VE ANAOKULU DÖNEMİ afyonram.meb.k12.tr

29 ANAOKULU ÇOCUĞUNUN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Dönemin başlangıcında bedenine hakim olabilecek düzeye gelmiştir... afyonram.meb.k12.tr

30 GİTTİKÇE ARTAN BİR AKTİVİTE İÇİNDEDİR Oyun ve Aktiviteden sadece oyun ve aktivite hatırına hoşlanır... afyonram.meb.k12.tr

31 En Önemli İhtiyacı Dinlenmektir ve Çocuk Kendi Kendine Bunun Farkına Varamayacak Durumdadır... afyonram.meb.k12.tr

32 FAZLA ENERJİ GEREKTİRECEK ETKİNLİKLER VE DAHA AZ ENERJİ GEREKTİREN ETKİNLİKLER ARAKA ARKAYA PLANLANMALIDIR... afyonram.meb.k12.tr

33 Dikkat edilecek hususlar Aktiviteler esnasında 1. Yaralanmalar 2. Gözetime 3. Serbestliğe 4. Beden hakimiyetine 5. Kaba ve ince psiko motor faaliyetlerdeki değerlendirmelere 6. Sağ el sol el durumu. afyonram.meb.k12.tr

34 Fiziksel gelişim öğrenilmesi gereken iki görevi 1. Kendi Kendine Bakım (Öz Bakım) 2. Göz el koordinasyonu kazanabilme Eğer bunlarda sorun varsa fazla baskı yapılmaksızın büyüklere olan bağımlılığı yavaş yavaş azaltılmalıdır. afyonram.meb.k12.tr

35 ANAOKULU ÇOCUĞUNUN ZİHİNSEL ÖZELLİKLERİ Dil becerileri yönünden oldukça gelişmişlerdir... BEN afyonram.meb.k12.tr

36 Konuşmaları ben merkezlidir. Çok geveze ve Suskun Çocuklara dikkat. Hayal Gücü Zirvede Öğrenme ve Keşfetmeye arzulu Oyun-hikaye ve resimler önemli Hayal gerçek ayrımı tartışmaları... afyonram.meb.k12.tr

37 OKUL ÖNCESİNDE ZİHİNSEL GELİŞİM Eşyayı kelimeler ve resimlerle temsil eder ama mantıksal anlamlandırma eksikliği vardır. Dili kullanmayı öğrenir. Taklit yeteneği gelişir, Sembolik İşlem Dönemi (2-4 yaş): Nesneleri bir özelliğe göre sınıflar, Düşünceler ve konuşmalar benmerkezlidir. Başka bir insanın bakış açısını değerlendiremez. Algılarını kendine göre yorumlar, Sezgisel İşlem Dönemi (4-7 yaş): Konuşmalarda animizm ve monolog, Sıralama ve sayı uygunluğunu kavrayamaz. 37

38 Zihinsel Gelişim Bu evrede çocuk dile ve sembolik düşünme yeteneğine sahiptir. Artık o eylemdeki başarısının yanında imaj ve sembollere de yer verir. 3 ve 4 yaş civarında çocuklar büyük ölçüde dış dünyayı zihni semboller halinde tasarımlayabilecek güçtedirler, yetişkin ve yaşıtları ile serbestçe etkileşimde bulunabilirler anca bu etkileşim ben merkezlidir.

39 Zihinsel Gelişim Mantıksal düşünme işlemi bu dönemde gelişmemiştir. Bu dönemde çocuklar, nesnelerin görünüşünün etkisi altındadırlar. Henüz korunum için gerekli zihinsel kavrama sürecinden yoksundurlar. Korunum ilkesini kazanmış bir birey, herhangi bir nesnenin şeklinin değişmesinin etkisi altında kalmaksızın onun aynı kaldığını anlayabilir. İşlem öncesi evrede çocuk, nesneleri başka şeylerin simgesi gibi kullanmaya başlar. Örneğin bir değneğe binip at diye dolaşabilir. Bu aşama somut işlemler için bir hazırlık evresi olup duyusal-motor yapılardan operasyonel düşünceye geçiş dönemini oluşturur.

40 Zihinsel Gelişim Bu evrede çocuk gözle görülebilecek bir yerde bulunmayan bir nesneyi veya insanı temsil eden bir kelime veya sembol geliştirir. Zihinsel semboller geliştirir. İşlem öncesi dönemin başlarında bir şeyin yerine bir başkasını sunma yeteneği gelişir.bu dönemde özellikle dilin gelişimi ile birlikte düşüncede yaygınlık ve hız görülür. Bu yetenek çocuğun dili kullanmasını yorum yapabilmesini, resim çizebilmesini oyunlarında sembolik ve inşa oyunlarına doğru yaygınlaşabilmeyi daha sonra okuyabilmesini ve yazabilmesini olanaklı kılar.

41 Zihinsel Gelişim Bu evrede çocukların büyük bir bölümü ayrı orantıları dikkate almadan genel olarak algılar ve ilişkisiz obje ve kavramları bütünleştirirler. Çocuk her şey arasında her türlü ilişki kurabilir.yine bu dönemde çocuk parçayla bütünü aynı zamanda düşünememektedir. Bu dönemde çocuklar hala zihinsel kıyaslama yapamazlar. Zihinsel düzeyde temsil edebilme, kavram kullanabilme mümkün olmamakta, onun yerini ani algılamalar almaktadır. Bu dönemde çocukların düşüncesi hala ben merkezcidir; öznel olanla nesnel olanı ayıramazlar. Bunun sonucu olarak da doğal olayların insanlar tarafından kontrol edildiklerine inanırlar.

42 Bu dönemde daha önce kazanılan iç temsil süreçleri daha karmaşık ve çok yönlü olmaya başlar. Çocuk bu dönemde kelime kullanmaya ve ilkel bir düzeyde ilk olarak bir sembol ile bu sembolün temsil ettiği nesne arasındaki ilişkiyi anlamaya başlar.

43 Kelime, kavram ve sembollerin verdiği zenginlikten faydalanarak oyun yaşamına yeni zenginlikler getirir. Örneğin; bir ağaç dalını at gibi kullanmaya, ana-baba rollerine girerek arkadaşlarıyla yetişkin ilişkilerini taklit oyunları oynamaya başlar. Bu sembolik, hayali ve oyunsal maceralar sayesinde çocuk yavaş yavaş gerçek yaşama hazırlanır.

44 Çocuğun bu yaşta becerdiği önemli adımlardan biri nesneleri kategorilere ayırmayı öğrenmesidir. Nesnelerin büyüklük, renk, biçim gibi belirli duyusal özelliklere göre sınıflandırması, nesnenin değişmezliği aşamasından sonra kendini gösterir. Beş yaşına ulaştığında çocuk, bir nesneyi ayrı, bağımsız bir nesne olarak değil, o nesnenin ifade ettiği sınıfın bir temsilcisi olarak görebilir.

45 Dil gelişimi, çocuğun bilişsel gelişiminin belirli bir aşamaya ulaşmasının doğal sonucudur. Bilişsel gelişimin temelinde dil gelişimi değil, aksine dil gelişiminin temelinde bilişsel gelişim yatar.