YENİ TÜRKİYE HEYECÂNI

Transkript

1 Orta Çağ da Altın Kültürümüz de İslâm Çağı (Ön Rönesans Dönemi) Öncülüğünde Bilgi Toplumu ndan İlim (Hikmet) Toplumuna Geçiş in İpuçları İSTANBUL 2015

2 2 BİZİM KÜLTÜRÜMÜZ ''Hiç küskün değilim. Hiçbir kırgınlığım yok Adnan Menders in Son Sözü Giriş Cumâ dergisinin Ağustos 1993 târihli sayısında Prof. Dr. Mehmet Altan la yapılan bir röportaj var. Batı eğer bize müdâhale etmeseydi, biz kendi Kültürel dokumuz içerisinde gelişirdik. Bizi geri bıraktıran kapitalizmdir. Kapitalist ekonomi olmasaydı biz kalkınan bir ülke olmaz mıydık? şeklindeki soruya Sayın Altan, röportajda şunları söylüyor: O zaman doğaya egemen olduğumuz konuları teker teker sıralamak lâzım. Tek bir ölçü vardır. Bu ölçüden bakılmadığı vakit, bu tartışmanın içinden çıkılmaz. İnsanlığa

3 3 hangi katkıda bulundun? Penisilini mi buldun? İnsanlara önceden depremi haber veren âleti mi îcat ettin? Sayın Altan ın bu cevâbından insan, ilk plânda şunları anlıyor: Biz Türkler, kendi Kültürel dokumuz içerisinde iken bir şeyler yapamadık ki... Bu Kültür bize ne verdi? İnsanlığa hizmet eden hiç bir buluşumuz yok... O hâlde sözünü ettiğimiz kendi Kültürümüz yeterli değil... Ben şahsen bu cevâbı okuduğumda ilk anda bunları anlamıştım. Gerçekten bugün İnsanlarımızın önemli bir kısmı, ne yazık ki, Batı kültürlerinin özentisine kapılmış olup kendi Altın Kültürümüz hakkında benzer düşünceler içinde bulunuyor. Ama Sayın Altan ın bu cevâbında yanıldığını bizzat vurgulamak istiyorum. Gerçekte, durum onun söylediklerinden çok farklıdır: Bu gün çoğumuz bütün bilimlerin kaynağının Batı olduğu inancı içindeyiz. Neden?

4 4 Çünkü şimdiye kadar bize hep böyle öğretilmiştir. O zaman nerden bileceğiz ki? Bu yüzden geçmiş Kültürümüz ün altın sayfalarından haberimiz yok Yeri gelmişken bir TV programında Sayın Erbakan ın, bu konuda gazeteci Sayın Mehmet Barlas a vermiş olduğu şâheser cevâbı da burada tekrar hatırlatmak isterim: Seçimler esnâsında bir TV programında Mehmet Barlas, Erbakan hocaya hitâben: Hem Batı ya karşısınız, hem onların yaptığı otomobile biniyor ve onların ilmini kullanıyorsunuz. deyince, Hoca ona şâheser bir cevap vermişti. Erbakan ın cevâbı aşağı yukarı şöyleydi: Siz İlim Târihi ni de bilmiyorsunuz! Batılılara o otomobili yapacak ilmi biz öğrettik, biz! Sonra siz, yanlış kapı vurdunuz. Almanların Leopar tanklarının mühendisli-ğini ben yaptım, ben! Bu iki örnekten, çoğu aydın geçinenlerin bile gerçekten İlim Târihi hakkında hiç bir şey bilmedikleri görülmektedir.

5 5 Bu bakımdan burada, kendi Kültürümüz ün ne olduğunu bizzat Batılıların ağzından tescil ettikten sonra, o Kültürümüz sâyesinde o zaman doğaya egemen olduğumuz konuları teker teker sıralayarak kaybolmuş gerçekleri su yüzüne çıkarmaya çalışacağım. Önemli Bâzı Batılıların Sözleri Herşey canımı sıkıyor. Winston Churchill in Son Sözü Bilim Târihi nde derinleştikçe görülmüştür ki, Milletimiz in ve Orta Çağ daki bilimin, günümüz bilimine, Mühendislik ve Teknoloji sahâsına yaptığı katkı %65 civâ-rında bulunmaktadır. Konuyu daha fazla uzatmamak için bâzı Batılı Bilim adamlarının bu konuda söylemiş oldukları sözleri özetle ele alalım. Şu sözleri ibretle okuyunuz 1 : 1 Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, 1984.

6 6 Batılı Brifoult, deney metodunu Avrupa ya Roger Bacon ın sunmamış olduğunu ancak onun İslâm İlim Ve Metodu nu Avrupa ya nakledici olduğunu, İslâm Medeniyeti - nin modern Dünyâ ya en büyük hediyesinin ve yardımının ilim olduğunu söylemekte, en büyük zaferlerin kazanılışına sebep olduğu alanın ise, Tabiat İlimleri yle ilim zihniyetinin teşkil ettiğini ifâde etmektedir. Fransız Matematik Ve Târihçi si Libri ( ), Târihten Müslümanları silecek olursanız, ilmî Rönesansımız asırlarca geri kalır. demekte, Gustav Lebon: Avrupa nın kara bir barbarlık içine daldığı bir devrede, Bağdat ve Kurtuba gibi, İslâm ın hüküm sürdüğü iki büyük merkez, parlak nûrlarıyla dünyâ yı aydınlatan bir medeniyetin ocaklarıydı. demektedir. Bu açıklamaları, Sedillot un ( ): Dokuzuncu asırla 13. asır arasında Dünyâ nın en geniş edebiyat dâirelerinden biri teşekkül etmiştir. Birçok kültür mahsulleri, kıymetli keşifler, fikrî faaliyetlerin ne derece mükemmel olduğunu göstermektedir. Bu mükemmellik Hı- Batılılar Orta Çağ Karanlığı nı yaşarken Müslümanlar 9. asır ile 12. asır arasında Ön Rönesans Dönemini yaşıyorlardı. Avrupa daki Rönesans, kaynağını Ön Rönesans Dönemi nden almıştır.

7 7 ristiyan Avrupa üzerinde de tesirini gösterdi. O kadar ki, bu Müslümanların her hususta bizim hocalarımız olduğu hakkındaki görüşe haklılık kazandırmış olabilir. şeklindeki sözleri ile Prof. E. F. Gautier in: Rönesans ın ilk kekeleme anları öyle bir devreye rastladı ki, barbarlıktan uyanmakta olan Avrupa, İslâm Medeniyeti ne bitkin bir hürmetle bakmaktaydı. Taklidi imkânsız bir örnek karşısında cesâretini kaybeden Batı nın kolları sarkıyordu. Yalnız Cebir i değil, diğer Matematik ilimlerini de, Avrupa kültür dâiresi, Müslümanlardan almış olduğu gibi, bugünkü Batı Matematiği gerçekten İslâm Matematiği nden başka bir şey değildir. biçimindeki sözleri ve Ernest Renan ın: İçimde derin bir eziklik duymadan, Müslüman olmadığıma teessüf etmeden aslâ bir câmiye girmedim. ifâdesi teyit etmekte, Prof. Jaques Risler ise: Rönesans ımızın Matematik hocaları Müslümanlar - dır 2. demektedir. 2 Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, 1984.

8 8 Bâzı Önemli Müslüman Bilim Adamları Komedi Bitti. Ludwig van Beethoven in Son Sözü Lavoisier Prensibi, Câbir bin Hayyan ın 14. asırda tercüme edilen kitabından; Geylusak Prensibi 17. asırda tercüme edilen kitabından, Nevton Prensibi, 19.yüzyılda istifâde edilen kitabından alınmıştır 3. Cardano un Ω, dünyâ nın 12 dâhîsi arasında gösterdiği Câbir bin Hayyan 4 ( ) laboratuvarında ilk sunî hücreyi yapmıştır 5. 3 Necmettin, E., İslâm ve İlim, Furkan Yayınları, Ω.Sayfa sonlarındaki pdf uzantılı koyu mavi kaynaklar tıklandığında, pdf uzantılı ilgili yazıya ânında ulaşılabilir. 4 Temiz, M., Câbir Bin Hayyan, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, YA DA Işık, A., Kimyânın Kurucusu: Câbir Bin Hayyan, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Cabir Bin Hayyan

9 9 Matematiği ve sıfırı Avrupa ya Harizmî 6, ( ), hediye etmiş, Ttrigonometri yi Müslüman ilim adamları geliştirmiş, Gıyâseddin Cemşid (Cemşid bin Mes ud bin Mahmud et-tabib el Kaşî, ) 7 bir derecenin sinü- 5 Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, Kocadurmuşoğlu, R., El-Harezmî ve Çalınan Türk Târihi, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Muhammed bin Musa el-harezmî 7 Cemşid bin Mes ud bin Mahmud et-tabib el Kaşi, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

10 10 sünü olarak daha o zaman-lar hesaplamıştır. Aynı bilim adamı pi sayısını olarak sonuçlandırmıştır. Newton a atfedilen Binom Açınımı nı Ömer Hayyam 8, (?-1123), bulmuş, Diferansiyel Hesâbı, Newton dan evvel Sâbit bin Kurra (?-901) ele almıştır. Gyaseddin Cemşid 8 Gölpınarlı, A., Ömer Hayyam ın Hayâtı, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, YA DA Anonim, Ömer Hayyam'in Hayati Ve Dörtlükleri, En Son Erişim Târihi:

11 11 Geometriyi aritmetiğe ilk defâ uygulıyan Dekart değil, Sâbit bin Kura dır. Ondalık sayıyı bulan, bu konuda ilk eser veren Gıyâseddîn Cemşid (?-1429) olmuş ve virgülü de ilk defâ o kullanmıştır 9. Ahmet bin Mûsâ nın (-878) 10 Harika Düzenler adlı eserinde çizilmiş 1000 kadar otomatik kontrol sistemi vardır. Ömer Hayyam 9 Hunke, S., Avrupa nın Üzerine Doğan İslâm Güneşi, Sayfa 107, (Orijinal adı: Allahs Sonne überdem Abendland-Unser arabisches Erbe. Çeviren: Servet Sezgin, Bedir Yayınevi, 1972). 10 Anonim, Ahmet Bin Mûsâ El Acil, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

12 12 Onun, her modern ev kadınının ve her köylünün vazgeçemeyeceği, günlük pratik hayatta kullanılacak, o zaman için birer fantâzi îcat gibi görünen, en basitinden en karışıklarına kadar değişen çeşitli âletler, çok üstün bir zekâ ile tertıplenmiş teknik oyuncaklar yaptığını biliyoruz. Her defâsında bir miktar su akıtabilen testiler, sıvıların izâfî yoğunluklarını hesaplayan kaplar, ihtiyâca göre ayrı veyâ karışık su akıtabilen şişeler, fitilleri yandıkça kendi kendine çıkan, içlerine otomatik şekilde yağ akan, rüzgârda sönmeyen lâmbalar onun buluşlarıdır. Ahmet Bin Mûsâ

13 13 Onun, su muayyen bir seviyeye vardığında vereceği otomatik işâretlerle sulamanın tamamlandığını belirten düdüklü âletler, dâimâ değişik şekillerle su fışkırtan fıskiyeler ve su sanâtının en çeşitli türlerini yaptığını; suyu, otomatik düzenlerde bu günün mühendisinin elektriği kullandığı gibi kullandığını da biliyoruz 11. Bu günkü lazer mühendisliğinin temelindeki bilim adamının İbni Hezem in olduğunu, optik ilminin temellerini İbni Hezem in ( ) attığını, Görüntüler Kitabı ile Roger Bacon ( ), Kepler ( ), ve Leonardo ( ) gibi bilginlere çalışmalarında rehber olduğunu da herkes bilmektedir 12. Sesin fiziksel îzâhının ilk defâ Farabî 13 ( ) tarafından yapıldığı, ilk torna tezgâhının İbni Kara 14 (?-1100) 11 Hunke, S., Avrupanın Üzerine Doğan İslâm Güneşi, Sayfa 107, (Orijinal adı: Allahs Sonne überdem Abendland-Unser arabisches Erbe. Çeviren: Servet Sezgin, Bedir Yayınevi, 1972). 12 Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, Vikipedi, Farabî, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

14 14 tarafından kurulduğu, 880 de İbni Firnas ın 15 uçağın öncülüğünü yaptığı, Firnas tan sonra ilk uçuş denemesinin İsmail Cevherî 16 ( ) tarafından yapıldığı, Hazerfen Ahme-t in yüzyılda gazasız ilk uçuşu başardığı ve Galata Kulesi nden Üsküdar daki doğancılara uçtuğu, ilk füze denemesinin 4. Murat Zamânında Lagarî Hasan Çe-lebi Farabî 14 Anonim, Osmanlida Teknoloji, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Anonim, Osmanlida Teknoloji, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Anonim, İlk Uçan İnsan ve Uçuş Denemeleri, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Vikipedi, Hezârfen Ahmed Çelebi, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

15 15 tara-fından başarıldığı 18, Er-Râzi 19, Birûnî 20 ve Hazinî nin 21 yer-çekimi ile uğraştıkları, Râzî nin boşlukta çekimin 18 Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, Bayhan, N., İlmin Gerçek Sahipleri (İLMİ YARIŞMA), Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Ebû Bekir Muhammed el-râzi 20 Karaosmanoğlu, Y., Asrın İlim Güneşi: El-Bîrûnî, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

16 16 ispatını yaptığı, ayrıca Hazinî nin terâzîler hakkın-da bilgi verdiği ve havanın yoğunluğunu hesaplamış olduğu, rüzgârın hızıyla hava yoğunluğu arasındaki bağıntıyı Toriçelli den ( ) önce bulmuş olduğu, Galile den (1564- El-Bîrûnî 21 Karaosmanoğlu, Y., Asırlara Işık Tutan Bir Âlim: Abdurrahman el-hazinî, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

17 ) evvel İbni Yunus un 22 sarkacı saate uyguladığı, atomdaki enerjiden ilk bahsedenin Câbir bin Hayyan ( ) olduğu, gökkuşağı olayını Dakart tan 300 yüz yıl evvel îzah edenin Kudbeddin Şirâzî 23 olduğu, havan topunu ilk kul- 22 Yeni Rehber Ansiklopedisi, İbn-i Yûnus, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: İbn-i Yûnus 23 Altın, M., Gözümüzün algılayabildiği için her şeyi ışık sayesinde algılayabildiğimizi biliyoruz, Alındığı İnternet Elektronik Adresi,

18 18 lananın ise, Fâtih Sultan Mehmet olduğu, Dünyâ nın çevresinin 9. ve 10. yüzyılda Mûsa Kardeşler 24 tarafından ölçüldüğü, Güneş yüzeyindeki lekelerin keşfinin ve ekliptik eğimin ilk doğru hesâbının Fargânî 25 tarafından yapıldığı, Fargânî nin As-tronomi alanındaki eserlerinin Avrupa da YA DA Altay, S., İslâm Alimlerinin Fiziğe Katkıları, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Anonim, Benî Mûsâ (Ahmed, Muhammed ve Hasen bin Mûsâ), Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Mûsa Kardeşler 25 Unat, Y., Fergânî'nin Astronominin Özeti ve Göğün Hareketlerinin Esasları Adlı Astronomi Eseri, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

19 19 tam 700 yıl ders kitabı olarak okutulduğu, Battânî nin 26 hazırladığı Sabiî Cetvelleri adındaki Astronomi cetvellerinin, Kopernik ( ) devrine kadar Avrupa da temel kabul edildiği, Battânî nin Güneş yılını bu günkünden sâdece 2 dakika 24 sâniye farklı hesapladığı, hâlbuki Eski Mısırlı âlim Batlamyus un (Ptoleme) bir Güneş yılının 260 gün olduğunu zannetmiş olduğu, İslâm âlimi el-battânî nin ise, bir Güneş yılının 365 gün 5 saat 46 dakika 22 sâniye olarak hesapladığı, Bitrucî nin 27, 13. yüzyılda gezegenlerin sürüklendikleri dış merkezli dâirelere âit teoriyi çürüterek Kopernik e yol göstermiş olduğu, Câbir bin Eflâh ın Yüzyılda yıldızların yer ve açıklıklarını ölçen Azimut Kadranı - nın Avrupa da ancak 300 sene sonra Alman Astronom Regiomontanus tarafından aynı modele uygun olarak yapıldığı, İbni Bâtutâ Seyâhatnâmeleri nin ( ) birer Târih ve coğrafya şâheserleri oldukları, Evliyâ Çelebi yi 26 Karaosmanoğlu, Y., Astronomide Bir Öncü:El Battânî, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: İslâm Ans., BİTRÛCİ - XlI yüzyılda yaşayan Endülüslü astronomi âlimi, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, YA DA İslâm Ans., Ebû İshâk Nûrüddîn el-bitrûcî el-işbîlî, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Yeni Rehber Ansiklopedisi, Câbir Bin Eflah, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

20 20 ( ) ise herkesin tanıdığı, Kristof Kolomb un ( ) Ameri-ka nın varlığını, İbni Rüşt ün 29 eserlerinden öğrendiği bugün bilinen gerçekler arasındadır 30,31. Ayrıca, burada Kristof Kolomb un gemide isyan çıkaranlara karşı söylediği şu sözlerini nakletmeden geçemeyeceğim: Öyle çıkışmayın, böyle söylemeyin! Ben devamlı olarak Batıya gidildiği zaman yeni karalara rastlanacağı fikrini ve bilgisini Müslümanların kitaplarından okudum. Bu karaya mutlaka varacağız. Çünkü Müslümanlar yalan söylemezler 32. Yine şunları da biliyoruz: 29 İslâm Tarihi Ans., İbn-İ Rüşd, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, Hunke, S., Avrupanın Üzerine Doğan İslâm Güneşi, Sayfa 107, (Orijinal adı: Allahs Sonne überdem Abendland-Unser arabisches Erbe. Çeviren: Servet Sezgin, Bedir Yayınevi, 1972). 32 Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, 1984.

21 21 Birunî 33 de Amerika nın varlığından söz etmektedir. Vascoda Gama ya, ( ), Dünyâ turunda İbni Mâcit isimli bir Müslüman denizci yol göstermiştir. Pirî Reis in, ( ), haritası bu gün herkese şaşkınlık vermektedir. 33 Karaosmanoğlu, Y., Asrın İlim Güneşi: El-Bîrûnî, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Birunî

22 22 İdrisî ( ) günümüzden 800 sene önce, zamânımızın Dünyâ haritalarına benzer haritalar çizebilmiştir. Mürsiyeli İbrâhim in Pirî Reis ten 52 sene önce çizdiği Akdeniz haritası bugünkü ölçülere Tıpa Tıp uymaktadır 34. İbni Baytar ın ( ) 1400 civârında bitki ve ilâcı anlatan eseri 16. yüzyıla kadar kaynak eser olmuştur. Sosyoloji ilmini İbni Haldun, ( ), kurmuştur. O, ünlü Mukaddime siyle birçok Batı lıya öncülük etmiştir. Yıllardır yükselmek için kendi Kültürümüzü atıp Batı Kültürü ile haşır-neşir oluyoruz. Ne elde ettik? ''Biz hizmetimizi Allah için yaptık ve mükâfatını da Âhiret te bekliyoruz. Mimar Sinan ın Son Sözü Durum meydanda değil mi? Sayın hocamız Prof. Dr. Ayhan Songar ın, Batı ya Yönelme nin 100 Yıllık Bilânçosu diyerek verdiği tablodan şu bir kaç örneğe bakarak düşününüz: 34 Döven, Ş., Müslüman İlim Öncüleri Ansiklopedisi, Yeni Asya Yayınları, 1984.

23 de kilometrekare yüz ölçümü, 1992 de kilometrekare defâ küçülen vatan toprağı de donanmamız Dünyâ 3. sü de Dünyâ 32. si defâ gerileyen donanmamız de 1 dolar 0.3 lira de 1 dolar 7010 lira defâ küçülen paramız de dış borç lira de lira defâ büyüyen dış borç... Burada, rahmetli Ayhan Songar ın Batı nın 100 yıldır uyuttuğu yarı aydınlara ve hâlinden bihaber kitleye ilânen tebliğ olunur. şeklindeki görüşüne katılmamak mümkün değil... Endülüs Emevî Devleti 781 yıl İslâm Kültürü ile yaşamış ve bu müddet zarfında Avrupa ya ışık saçmıştır. Fransız fizikçisi Pierra Curin, İslâm Kültür ve Medeniyeti ile ilgili yapmış olduğu bir değerlendirmede: Endülüsten bize 24 kitap kaldı, bu sâyede uzaya gittik. Endülüs teki İslâm kütüphânelerini yakıp yıkmasaydık, şimdi galaksilerde şehirler kurup yaşıyor olacaktık...

24 24 diyerek İslâm Kültürü nün ne demek olduğunu en veciz bir şekilde dile getirmiştir. Başkaları bizim Kültürümüz ün Dünyâ yı aydınlattığını gâyet güzel bir şekilde biliyor da, biz daha kendi kendimizi tanımış değiliz. Nerden nereye gelmişiz? Bu, böyle kendi kendimizi inkâr ederek şahsiyetsizlik boşluğunda yok oluşumuz değil midir? Bütün bu başarı ve çalışmaları bugün bilerek sâdece gurur duymak da artık yetmiyor ama gücümüzü artırmak ve şahlandırmak için, yeni hamlelerimizi, ancak bu gerçekleri bilerek, bu târihî potansiyel değerlerimiz üzerine inşâ etmek zorundayız. Son söz olarak, Müslümanların bu başarılarının sebebi neydi? sorusuna iki cümle ekleyelim: Yukarıda değinilen Müslümanların bu başarılarının sebebi, akıl ve mantıklarını ilahi ölçülere göre kullanmalarıydı diyebiliriz.

25 25 AKIL VE MANTIK Öz Şimdi, kalitesiz ve karışık bilgi birikimlerinin Müslümanların eksikli akılları tarafından işlenmesiyle, kalitesiz sonuçlara varılmasının sorumluluğunu, İslâmî bilgi, değer yargıları ve inanışlarına bağlayanlara ne demeli? Bu haksızlığı yapanların ya samîmiyetlerinden ya da zekâlarından şüphe etmek gerekmiyor mu? Çocuklar günahkâr doğar. diyen, bir kültürden hayır gelir mi? Eşin kıskanılmasını yok eden ve kısırlık meydana getiren domuz etinin yenilmesinde mahzur görmeyen bir kültürden başka ne beklenir? Eşimi paylaşmak istiyorum diye gazetelere ilâna çıkılmasına kadar bozulan ve Kızımla birlikte olmak, mantığa daha yakın, bunda ne var. diyecek kadar bozulmuş bir

26 26 kültürde hiç gerçek mânevî değerlerden bahsedilebilir mi? Bundan dolayı, Batılıların akılları, insanları mutlu edebilecek sonuçlar üretmekten yoksun kalmaktadır. Bu yüzden Batı insanı, ahlâken çökmüş durumdadır. Biz Müslümanlar olarak inancımız odur ki, insanlığa faydalı bilgi ürünleri çıkarabilmemiz için, akıllarımızın işleyeceği malzemenin İslâmî bilgi, değer yargıları ve inanışları yanında, Erken Rönesans Dönemi inde olduğu gibi, en az onlar kadar hattâ daha fazla maddî bilgiden (bilim ve teknolojiden) oluşması gerekiyor. Bu da gençlerimize tahsilleri boyunca gerçek bilgi ve değer yargılarının verilmesine bağlıdır. İnsanlar, içinde aklen en olgun olanı, ahlâken en güzel olanıdır (Hadis) Resûlullah (SAV ) buyurdu ki, Tavırları güzel ve sempatik bir adamdan size bir haber gelirse, siz asıl onun aklının güzelliğine bakınız. Çünkü bu insan, aklının, seviyesine göre yapıp ettiklerinin karşılığını görecektir (Hadis) Allah ile kullar arasındaki kanıt (hüccet) Peygamber dir. Kullar ile Allah arasındaki kanıt ise akıldır(hadis). demektir. SAV kısaltması, Sallâllâhü Aleyhi ve Sellem - Allah O na salât etsin.

27 27 Resûlullah (SAV) şöyle buyurdu: Ey Ali! Cehâletten daha çetin bir yoksulluk ve akıldan daha faydalı bir mal yoktur (Hadis) Aklı tam olmadıkça kişinin Müslümanlığı sizi yanıltmasın! (Hadis) Akıl ve Mantık Aklı doğru olmayanın dini de doğru olmaz (Hadis) Kişi, ilmi ve aklı sâyesinde kurtulur (Hadis) Akıl îmandandır (Hadis) Hak dinin yeri akıl sâhipleridir. Elmalılı Vur, korkak herif, sonuçta sâdece bir adam öldüreceksin! Ernesto Che Guevara Akıl, Allah ın (CC ) insanlar için, beyni çalıştırarak ruh ve kalbin cevheri içinde yarattığı, duyu organları ile bile duyulamayan şeyleri anlayabilme özelliğine sâhip olan, mânevî bir nûru ve bir nîmetidir. CC kısaltması, Celle Celâlühû - O nun şânı çok yücedir. demektir.

28 28 Aklın görevi, akıl yürütüp düşünmek, değerlendirme yapıp bilgi ve inanç birikimine göre sonuç çıkarmaktır. Akıl, sebeplerle sebeplerin meydana getirdiği sonuçlar arasındaki ilgiyi idrak ederek (algılayarak), eserden müessire (örneğin, sanat eserinden o eseri yapana) veyâ müessirden esere (meselâ, sanat eserini yapandan yaptığı esere) ya da müessirin (eseri yapanın) iki eserinin birinden bir diğerine intikal (geçiş) eder. Aklın bu intikâline (geçişine) mantık denir. Mantığın kusursuz kurulabilmesi, mantık sâhibinin, maddî ve mânevî bilgi birikimi ile orantılıdır. Bilgi okumakla çoğalır. Onun için OKU emri ile başlaması, Kültürümüz ün kusursuzluğunun başka bir delîlidir. Başka bir açıdan mantık, gerçeği (hakîkati) ararken vâsıta ile delil arasındaki tutarlılığa âit zihnî işlemlere ilişkin geçişlerdir. Akıl, bu geçişlerden hangilerinin doğru ve hangilerinin yanlış yola çıktığını görerek analiz edip değerlendirir ve sonucu bir rapor olarak sunar. Alak Sûresi, âyet 1: Yaratan Rab binin adıyla oku!

29 29 Mantığın (intikalin-geçişin) üç çeşidinden bir tânesi, bilhassâ bütün ilimlerin her birinin fiilî uygulamasının yapıldığı bir karşılaştırmadır. Bu karşılaştırma, çoğuldan tekile (tümden gelim), bir cinsten bir türe ya da bir türden bir ferde geçiş şeklinde yapılır. İşte akıl ve mantık sâyesinde duyu organlarıyla duyulan bir eserden, onun hissedilemeyen müessiri (sebebi ya da yapanı) anlaşılabilmektedir. Aklın böyle bir sonuca varması, beynimizde canlanan tasavvurları, düşünceleri, arzûları seçip mantık kurallarına göre, eşyâ ve hâdiseler arasındaki müşterek noktaları bulup tespit ve tahlil etmesiyle olur. Bu bakımdan akıl, Allah ın (CC) yarattığı gerçekleri, mantığı kullanarak bulma vâsıtasıdır. Akla takılan hayatî soruların doğru cevaplarının bulunması, öyle kolay bir şey olmasa gerektir. Örneğin, Bu Dünyâ ya niçin geldik? sorusunun gerçek cevâbının bulunması için yapılacak işlerden birincisi, gerçek bir ilim birikimine sâhip olmak, ikincisi deney ve gözlemi iyi kullanmak, üçüncüsü ise akıl vâsıtasıyla elde edilen ilmî sonuç ve delilleri, oluşan mantık kurallarıyla, I- nceleyerek karar vermektir.

30 30 Bunlar, böyle söylendiği gibi basit şeyler değildir. Bu sebeple, bu meziyetlere sâhip olan ilim adamı ya da âlimler İslâm da üstün bir yere sâhiptirler. Kültürümüz de (İslâm da) bu nedenle ilim adamlarının derecesi çok üstündür. Âlimin mürekkebi şehidin kanından üstündür. hadîsi bunun bir delîlidir. Akıl büyük bir nîmettir. Bu nîmetin büyüklüğü, en kolay bir şekilde akılsızlar görüldüğü zaman anlaşılıyor. Düşünmek, karar vermek, iyiyi kötüden ayırabilmek, olumlu işler yapabilmek, hep akıl nîmetiyle mümkün olmaktadır. Peygamberimiz (SAV ) Efendimiz demiştir ki: Allah ın ilk yarattığı akıldır. Akıl, Allah ın her emrine kendini teslim (inkıyad) etti. Sonra Allah: İzzet ve celâlim için senden daha değerli bir şey yaratmadım. Seninle verir, seninle alırım. Seninle mükâfatlandırır, seninle cezâlandırırım. buyurdu 35. Hz. Âişe (RAh ) vâlidemiz Resûlullah a sordu: SAV kısaltması, Sallâllâhü Aleyhi ve Sellem - Allah O na salât etsin. demektir. 35 Hadis. İhyâ-İ Ulûmid-Din, Cilt 1, Sayfa 211. RAh kısaltması, Radiyallâhü Anha - Allah ondan râzı olsun. demektir.

31 31 Yâ Resûlullah! İnsanlar dünyâda ne ile üstünlük kazanırlar? Resûlü Ekrem: Akıl ile buyurdu. Hz. Âişe tekrar: Herkesin değeri ameliyle ölçülmez mi? diye sorunca, Resûlullah (SAV) buyurdular: Yâ Âişe! Onlar akıllarından fazla bir şey yapabilir mi? Allah ın verdiği akıl nispetinde amel ederler. Sonra a- mellerine göre mükâfâtlandırılırlar 36. İmâm-ı Rabbânî (RhA ) in Mektûbât ında herkesin amellerinden alacağı sevâbın akılları nispetinde olduğunu söylemesi, Peygamberimiz (SAV) Efendimiz in bu hadîsine dayanmaktadır. Asıl ölüm, ilimden payını 36 Güzel, R., Aklı kullanabilmek, Zaman, Rahmetullâhi Aleyh - Allah ın rahmeti üzerine olsun! demektir.

32 32 almayanlaradır. Faydalı ile faydasızı bilenler ilim (bilgi) sâhipleridir. Şeyh Edebali nin Son Sözü Aklın Kullanılması Eğer arkadaşın: Hem akıllı ve hem de çalışkan ise takdir et! Akıllı ve tembel ise îkaz et! Akılsız ve çalışkan ise dikkat et! Hem akıllı ve hem de tembel ise terk et! Akıl, maddî ve mânevî gerçek birikimlerle kullanılırsa, hem kendisi ve hem de insanlık için faydalı sonuçlar üretebilir. Günümüzde, her şeyin akıl ile çözülebileceğine kuvvetle inanıldığı hâlde, ne gariptir ki, çoğu insanın yaptıkları akılla îzah edilebilir değil Örneğin içkinin sağlığa zararlı olduğu bilinmesine rağmen, sen onu hele bir yasaklamaya cüret et! İnsanların söylemediği kalmıyor Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

33 33 Demek ki, sırf akıllı olmak yetmiyor. O aklı iyi işlerde kullanabilmek, işletebilmek için gerçek bilgilere gerçek i- nançlara ve ayrıca eğitime (doğru dürüst bir terbiyeye) ihtiyaç vardır. Aklı iş göremez biçime sokmamak için, onu aşırılıklardan, bâtıl adetlerden ve şartlanmışlıklardan da koru-mak gerekiyor. Dinimiz de akla verilen değer büyüktür. Allah ın (CC) Kur an da müşriklere, Siz hiç düşünmez misiniz? anlamında akla vurgu yapması 37,38,39,40, bu değer dolayısıyladır. Akıllı insanın davranışı konusunda şu hâdise, çok güzel bir örnektir: 37 Hud Sûresi, âyet 51: Ey kavmim! Bu iş için sizden bir ücret istemiyorum. Benim ecrim ancak beni yaratana âittir. Artık akıllanmayacak mısınız? 38 Nahl Sûresi, âyet 12: Geceyi, gündüzü, Güneş i ve Ay ı sizin hizmetinize O verdi. Bütün yıldızlar da O'nun emrine boyun eğmişlerdir. Şüphesiz ki bunda aklını kullanan bir toplum için ibretler vardır. 39 Enbiyâ Sûresi, âyet 66-67: (İbrahim) dedi: O halde, Allah'ı bırakıp da size hiçbir fayda ve zarar veremeyecek olan putlara mı tapıyorsunuz? Size de, Allah'ı bırakıp taptıklarınıza da yazıklar olsun, siz hâlâ akıllanmayacak mısınız? 40 Kasas Sûresi, âyet 60: Size verilen şeyler, dünyâ hayâtının geçim vâsıtası ve debdebesidir. Allah katında olanlar ise, daha hayırlı ve daha kalıcıdır. Hâlâ buna aklınız ermeyecek mi?

34 34 Atina da hâkimin biri, ölüm döşeğinde iken yardımcı hâkimi çağırıp der ki: -Ben artık ölüyorum, hâkimliği sana bırakıyorum. -Ben nasıl yapabilirim, efendim? -Hiç merak etme! Eğer bir akıllı ile bir deli arasında dâvâ olursa, akıllıyı dinler, karârı ona göre verirsin! İki deli gelirse, zâten mübaşir senin haberin olmadan onların işini halleder. -Peki efendim! Ya iki akıllı gelirse, ne yapayım? -Olacak şey mi? Ben kırk yıllık hâkimim. Daha hiç iki akıllının birden geldiğini görmedim 41. ''Allah Memleketi korusun, Millete zeval vermesin, haydi Allah'a ısmarladık.'' Fatin Rüştü Zorlu nun Son Sözü 41 Güzel, R., Aklı kullanabilmek, Zaman,

35 35 Aklın Kısım ve Vasıfları Büyük beyinler fikirleri, orta beyinler olayları, küçük beyinler ise kişileri konuşur. Hyman Rickover Akıl, nedensellik (kozalite-sebep) kânununu uygulayarak Allah ın (CC) varlığını, birliğini ve rahmetini zârurî o- larak anlar ve keşfeder. Hissedilenden hissedilemeyene geçişe (mantığa) sebep olan ya da hissedilemeyen bir mânayı açıklıkla bizzat keşfeden bir idrak vâsıtası olan akıl, bir takım kısım ve mertebelere sâhiptir. Elmalılı Hamdi Yazır a göre, aklın başlıca iki yürüyüşü vardır. Birincisi fikir, ikincisi tahmindir. Fikir, aklın zamâna bağlı olarak derece derece ve inceden inceye düşünme seyridir. Buna fikir yürütmek de denir. Tahmin ise, aklın ânî bir seyridir. Tahmin, tabiî akıl ve işitilmiş akıl dan ibârettir. İşitilmiş akıl tahsil, tecrübe ve alıştırmalarla kazanılan alışkanlık sıfatı olup çalışmanın ürünüdür / çalışmayla kazanılır.

36 36 Tabiî akıl ise, çalışmanın dışında ve Allah ın (CC) vergisi olan bir akıldır. Aklın en yüksek mertebesine Akl-ı evvel-küllî akıl denir ki, bu başlangıçtan sonucu, sonuçtan başlangıcı, önceden sonrayı, sonradan önceyi tam bir bilgi ile gören ilk akıl dır. Bu akıl, Hz. Muhammed (SAV) Efendimiz in nûrudur. Nitekim Peygamberimiz (SAV): Allah ın yarattığı şeylerin ilki, benim nûrumdur 42. buyurmuşlardır. Her bir insanın aklı, Allah ın (CC) bir lutfudur, derecesi ise basit bir zekâ ile akl-ı evvel arasında değişir. Aslında Akıl yolu birdir. Ama akılların derecelerindeki değişiklik, kişilerin eksikliklerinden ileri gelmektedir. Örneğin, yapılan her bir günah, akıl ve gönle menfi etki etmektedir. 42 Hamdi Yazır, E., Hak Dini Kur an Dili, Zaman, Cilt 1, sayfa 468.

37 37 Anlamamızı sağlayan asıl sebepler hakkındaki kavrayışımızı, Elmalılı Hamdi Yazır ın deyimiyle, ilk aklın anlayış durumunu gösteren birer hissemiz oluşturmaktadır. Bütün olgunluğuyla akl-ı evvel, Allah (CC) vergisi olup çalışma ile elde edilemez. Ancak sâhip olduğumuz akl-ı evveldeki hissemiz ise, çalışıp kazanmaya, özgür irâdemize bağlıdır. Dolayısıyla Allâhü Teâla, Kur an daki birçok âyetlerle insanları kendi özgür irâdeleriyle düşünmeye ve akıllarını kullanmaya çağırmaktadır. Akıl, önemlidir ama her şey değildir. Nitekim Abduaciz in Akıl, her şey olduğunu zannedecek kadar hiçbir şey; hiçbir şey olduğunu bilecek kadar her şeydir. Sözünün, Elmalılı Hamdi Yazır ın, Akıl, en iyi bir anlama vâsıtası olmakla berâber, kalple ilgili hâllerle ilgili olmadığından, rûhun bütün varlığına uyum sağlayamaz. şeklindeki sözü ile desteklenmesi de aklın her şey olmadığının bir teyidini oluşturmaktadır. Aklın İşi Rab bimiz, beni kendi Hazretine dâvet ediyor. Artık gitmek zamânıdır. Yâ Azrâil! Çabuk ol! Beni Rab bime çabuk kavuştur! Hazret i Mevlâna nın Son Sözü

38 38 Akıl, yalnızca elindeki malzemeyi işler ve elindeki malzemenin kalitesine ilişkin sonuçlara ulaşır. Aklın malzemesi, kişinin bilgi ve tecrübe birikimi ve değer yargıları ve inanışlarıdır. Malzemenin kalitesi, gerek gerçek bilgi birikimi, gerekse gerçekdışı bilgi birikimiyle veyâ kişiden kişiye göre değişen, gerçek ve gerçekdışı bilginin, belli oranlardaki karışımıyla, ortaya çıkar. Aklın malzemesi içinde kişilerin inanç faktörleri de vardır. Kişilerin her birinin beyninde depolanmış bu malzemenin, bu malzeme doğrultusunda ortaya çıkan mevcut mantık kurallarının kullanılarak, akıl tarafından işlenmesiyle, eldeki malzeme kalitesine uygun olan bir kalitede üretilen, sonuçlar elde edilir. İnancımıza göre en gerçek malzeme İslâmî bilgi, değer yargıları ve inanışlarıdır. Bunlara bağlı olarak da bir İslâmî mantık oluşur.

39 39 İşlenmek üzere aklın önüne böyle bir malzeme sunulduğunda İslâmî mantığa göre işlenerek en gerçekçi ve kaliteli sonuçlar ortaya çıkar. Günümüzde, ne yazık ki, İslâmî bilgi ve değer yargıları ve inanışları mükemmel olan çok az Müslüman bulunuyor. Bugün, Müslümanım diyenlerin çoğunun bilgi birikimleri, değer yargıları ve inanışları o kadar karışık bir hâl almıştır ki, Müslümanların akılları tarafından işlenmesi gereken malzemeler, o kadar çok kalitesiz duruma düşmüş bulunmaktadır. Bu Müslümanların kafalarında oluşan mantık kuralları da yalnızca elde bulunan bu malzemelere göre ortaya çıkan mantık kurallarıdır. Müslümanların akılları, mevcut olan bu mantık kurallarına göre ne yazık ki bu malzemeleri işlemektedir. Dolayısıyla, günümüz Müslümanlarının kalitesiz malzeme birikimine sâhip olan kafalarından ne kadar gerçeklere uygun sonuç çıkabiliyor? Zâten gerçeklere uygun sonuçların çıkmadığı, bugünkü Müslümanların acınacak durumlarından görülmüyor mu? Şimdi, kalitesiz ve karışık bilgi birikimlerinin Müslümanların bu eksikli akılları tarafından işlenmesiyle, kali-

40 40 tesiz sonuçlara varılmasının sorumluluğunu, İslâmî bilgi, değer yargıları ve inanışlarına bağlayanlara ne demeli? Bu haksızlığı yapanların ya samîmiyetlerinden ya da zekâlarından şüphe etmek gerekmiyor mu? Teknolojide ileri devletlerde insanların ve araştırıcıların kafalarında daha çok maddî bilgi birikimi ve buna ilişkin mantık kuralları olduğu için, onların akılları bu malzemeleri, kafalarında bu malzemelere göre oluşan mantık kurallarına göre, işleyerek sonuçta onlarda daha çok maddiyata ve bencilliğe ilişkin bilgi ürünü elde edilmektedir. Onların birikimlerindeki malzeme, mânevî bakımından yok denecek kadar eksiktir, olanlarının çoğu ise gerçek dışıdır. İçinde Çocuklar günahkâr doğar. diyen bir bilgiyi barındıran bir malzemeyi işleyen akıl ürününden bir hayır gelir mi? Eşin kıskanılmasını yok eden ve kısırlık meydana getiren domuz etinin yenilmesinde mahzur görmeyen bir kültürden başka ne beklenir? Eşimi paylaşmak istiyorum. diye gazetelere ilâna çıkılmasına kadar bozulan bir malzemeye ve Kızımla birlikte olmak, mantığa daha yakın, bunda ne var diyecek kadar bozulmuş bir mantığa sâhip olan bir akıl, hiç gerçek mânevî değerlere yaklaşan aklî ürünler üretebilir mi?

41 41 Bütün bunlardan dolayı Batılıların akılları, insanları mutlu edebilecek sonuçlar üretmekten yoksun kalmaktadır. Bu yüzden Batı insanı, ahlâken çökmüş durumdadır, gerçek huzurdan da yoksundur. Biz Müslümanlar olarak inancımız odur ki, insanlığa faydalı bilgi ürünleri çıkarabilmemiz için, akıllarımızın isleyeceği malzemenin İslâmî bilgi, değer yargıları ve inanışları yanında, Erken Rönesans Dönemi 43, inde olduğu gi-bi, en az onlar kadar hattâ daha fazla maddî bilgiden (bilim ve teknolojiden) oluşması gerekiyor. Bu da gençlerimize tahsilleri boyunca gerçek bilgi ve değer yargılarının verylmesine bağlıdır 44,45,46, Temiz, M., Bilim Târihinde Erken (Ön) Rönesans Dönemi İslâm Çağı, Bilim ve Teknolojinin Gerçek Sâhipleri Türk Bilim Adamları, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, 20çağı%20bilim%20ve%20teknolojinin%20gerçek%20sâhipleri%20türk%20bilim%20ad amları.doc, En Son Erişim Târihi: Temiz, M., Erken Rönesans Döneminde Matematik Bilimi, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, NDE%20%2 0MATEMATİK%20BİLİMİ%20(PDF).pdf YA DA NDE%20%20M ATEMATİK%20BİLİMİ%20(PDF).doc, En Son Erişim Târihi: Temiz, M., Ön Rönesans Döneminde Fizik ve Fen Bilimleri, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, NDE%20%2 0FİZİK%20VE%20FEN%20BİLİMLERİ%20(PDF).pdf YA DA

42 42 ÇALIŞMANIN VE TEMBELLİĞİN KÜLTÜRÜMÜZDEKİ YERİ Gayrimeşrû niyetleri gerçekleştirmek için çalışmak günahtır. Büyük zulümlerden birinin, bir kimsenin sevmediği mesleğinde çalışırkenki huzursuz durumu olduğuna inanıyorum. Öz NDE%20%20F İZİK%20VE%20FEN%20BİLİMLERİ%20(PDF).doc, En Son Erişim Târihi: Temiz, M., Ön (Erken) Rönesans Dönemi nde Astronomi Bilimi, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, NDE%20AS TRONOMİ%20BİLİMİ%20(PDF).pdf YA DA NDE%20ASTR ONOMİ%20BİLİMİ%20(PDF).doc, En Son Erişim Târihi: Temiz, M., Erken (Ön) Rönesans Dönemi nde Tıp Bilimi, Alındığı İnternet Elektronik Adresi NDE%20TI P%20BİLİMİ.pdf YA DA NDE%20TIP% 20BİLİMİ.doc, En Son Erişim Târihi:

43 43 Kişinin geçimi üzerine farz olan kimseleri ihmal etmesi, günah olarak kendine yeter. Hadis Bir gün bir genç, sabah erkenden işine giderken, orada bulunan Eshâb-ı Kirâm dan bâzılarının bunu uygun görmemeleri üzerine Peygamberimiz (SAV) Efendimiz: Öyle demeyiniz! Eğer bu genç kimseye muhtaç olmamak, ana babasını ve âilesini başkalarına muhtaç etmemek için işine gidiyorsa her adımı ibâdettir. Eğer kazanacağı para ile öğünmek, keyif sürmek niyetinde ise, o şeytanla berâberdir. Hadis Olumlu Ve Olumsuz Niyetler Ah iyi olsam, terliklerimi giysem, şu odada dolaşsam, şu köşeye geçsem, resimlerimi yapsam! Cemal Nadir in Son Sözü Kültürümüz ün (Dinimiz in) çalışmaya verdiği önemi, O, hanginizin daha iyi iş yapacağını imtihan etmek için ö- lümü ve hayâtı yaratandır 48 âyetinden hemen görmediniz mi? 48 Mülk Sûresi, âyet 2.

44 44 Konuyu daha da açılığa kavuşturmak için, Bir işi bitirdiğinde, hemen diğerine başla! emrini bildiren İnşirah Sûresi ni zikretmek yetmektedir. Meşrû niyetler için çalışmak ibâdettir. Niyetler temelde iki gruptur. Bunlar olumlu ve olumsuz niyetlerdir. Bilimde bunlara pozitif ve negatif niyetler de denebilir. Bunları en temel görüş ile açıklamak gerekirse, Kültürümüz ün (Dinimiz in) övdüğü konuları yaşamaya ilişkin niyetler olumlu ve yasakladığı konuları yaşamaya âit niyetler olumsuz niyetler olarak tanımlanabilir. Kültürümüz ün (Dinimiz in) övmesinin ve yasaklamasının sebeplerinin bilinmesi de gerekir. Elmalılı Hamdi Yazır, Kültürümüz ün (Dinimiz in) övdüğü konuların hayâta geçirilmesinin insanları geliştiren, yasakladığı konuların hayâta geçirilmesinin insanları yokluğa götüren konular olduğunu söylemektedir. Olumlu niyetlere meşrû niyetler, olumsuz niyetlere garımeşrû niyetler de diyebiliriz.

45 45 Çalışmak Beni göğsümden vurun! Benito Mussolini n Son Sözü Meşrû niyetler için çalışmak ibâdettir. Bu sözden yanlış anlamlar çıkaranlar da olabilir. Şöyle ki, çalışmak ibâdettir sözcüğünü gören câhil bir kimse, ilk bakışta bu sözden: Aa! Mâdem, çalışmak ibâdet ise, o zaman ben, güzel bir şekilde çalışırsam, namaz, oruç, hac gibi, üzerime düşen, ibâdetlerden kurtulabilirim diyerek bir yanılgıya düşebilir. Namaz, oruç, hac gibi ibâdetlerin yapılması, her bir Müslüman için zorunludurlar. Buna farz ibâdetler denir. Farz ibâdetlerin dışındaki ibâdetler nâfile ibâdetler adını alır. Nâfile ibâdetler farz olmadığı için, yapmak zorunlu değildir ama yapılırsa dereceyi artırırlar. Yapılan ya da yapılmakta olan bir çalışma, çalışmanın içinde bulunduğu özelliklere ya da çalışmanın tipine bağlı olarak ya farz, ya nâfile ya da günah sınıfına girebilir.

46 46 Örneğin, bir insanın, rızıklarını temin etmek ve eğitimlerini sağlayarak, çoluk çocuğunu hayâta hazırlamak için çalışması sevaptır. O kişi, bu görevini tam olarak yapmaz ise, günah işlemiş olur. Bunu da şu Müslim Hadîsi nden öğreniyoruz. Kişinin geçimi üzerine farz olan kimseleri ihmal etmesi, günah olarak kendine yeter. Bu sonuçlara göre: Gayrimeşrû niyetleri gerçekleştirmek için yapılan çalışmalar günah olur. Peygamberimiz (SAV ) Efendimiz, Hazreti Muaz ile müsâfaha edince (el sıkışınca) buyurdular ki: Yâ Muaz! Ellerin nasırlaşmış Muaz: demektir. SAV kısaltması, Sallâllâhü Aleyhi ve Sellem - Allah O na salât etsin.

47 47 Evet, Yâ Resûlallah! Kazma elimde toprakla meşgul oluyor ve böylece çoluk çocuğumun geçimini sağlıyorum. Peygamberimiz (SAV) Efendimiz in sözüne dikkat ediniz: Bu eli Cehennem yakmaz! Bir gün bir genç, sabah erkenden işine giderken, orada bulunan Eshâb-ı Kirâm dan bâzılarının bunu uygun görmemeleri üzerine Peygamberimiz (SAV) Efendimiz: Öyle demeyiniz! Eğer bu genç kimseye muhtaç olmamak, ana babasını ve âilesini başkalarına muhtaç etmemek için işine gidiyorsa, her adımı ibâdettir. Eğer kazanacağı para ile ö- ğünmek, keyif sürmek niyetinde ise, o şeytanla berâberdir 49. Yukarıda, meşrû niyetler için dememiz boşuna değildir. Hadisten de anlaşılıyor ki, öğünmek, keyif sürmek, eğlenmek, bunlar için örneğin deniz kenârında bir köşk al- 49 Taberânî hadisi.

48 48 mak gibi niyetlerle çalışmak, bir ibâdet olmadığı gibi, ayrıca, o şeytanla berâber olmak gibi, zararı da vardır. Duâ ''Hekimler, bana niçin kıydınız?'' Fatih Sultan Mehmet in Son Sözü Duâ, kulun, Allah ın (CC ) yüceliği karşısında aczini î- tiraf etmesi, sevgi ve tâzim duyguları içinde lütuf ve yardımını istemesidir. Hadisten çıkarılan diğer bir sonuç da, duânın kabul olması için Allah tan (CC) korkmalı, istektekleri yalvarırcasına olmalıdır. Âraf Sûresi nin 55. âyetinde, Rab binize yalvara yalvara ve gizlice duâ edin! buyurulmaktadır. Mehmed Zahid Kotku Hazretleri nden dinlemiştim. Demişti ki. CC kısaltması, Celle Celâlühû - O nun şânı çok yücedir. demektir.

49 49 Öyle büyük günahlar vardır ki, onları namaz kılmak, oruç tutmak ve hac etmek affettiremez. Onları ancak çoluk çocuğun rızkını kazanmak için çekilen sıkınılar affettirir. Nitekim çok sonraları bu sözlerinin kaynağının Ramûzul-Ehadis adlı hadis kitabında bulunduğunu görmüştüm: Hadis şöyleydi: Bâzı günahlar vardır ki onları namaz, zekât, oruç ve hac affettiremez. O günahları, ancak geçim çalışmalarında çekilen zahmetler giderir. Yaşasın tam bağımsız Türkiye! Yaşasın Marksizm-Leninizm! Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği! Yaşasın işçiler, köylüler! Kahrolsun Emperyalizm! Deniz Gezmiş in Son Sözü Tembellik Tembellik insanı öyle sarar ve etkiler ki, çalışan bir insanın, tembelliğin kurbanı olmuş bir kişiden daha çok dinlenme zamânı vardır. Edmund Burke Kültürümüz de (Dinimiz de) beğenilmeyen en kötü şey tembelliktir. Tembellik, lügatta, iş görmeyi, çalışmayı sev-

50 50 meyen, çaba göstermekten, sıkıntıdan kaçan (kimse), üşengeç diye tanımlanmaktadır. Arapça da, çoğul şekli küsâlâ olmak üzere, önemli kabul edilen konularda ilgisiz kalmak, aldırmaz bir tutum içerisinde olmak gibi, anlamlara gelen kesel kelimesiyle ifâde edilen tembellik 50, çalışmamak, iş görmemek, çaba göstermemek, sıkıntıya katlanmaktan kaçınmak gibi, anlamlarına gelen bir insanlık sıfatıdır. Müslümanları bu kötü durumdan kurtarmak için Peygamberimiz (SAV) Efendimiz: İki günü eşit olan zarardadır. demiştir. Tembellik kelimesi bu kadar kötü olmasaydı, Peygamberimiz (SAV) Efendimiz in: Ya Rab bi, faydasız ilimden, makbul olmayan i- bâdetten ve kabul edilmeyen duâdan, âcizlikten, tembellikten, korkaklıktan, cimrilikten ve her çeşit hastalıktan, 50 Anonim, Güzel Bir Türkçe Dua, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

51 51 gece ve gündüz gelecek kötülüklerden, sıkıntılardan kötü arkadaştan ve kötü komşudan sana sı-ğınırım! 51,52 şeklindeki duâsına hiç yer verir miydi? Tembellik o kadar tehlikeli bir hâldir ki, bu her alana sirâyet eden bir sıfattır. Bunu Nisa Sûresi nin 142. Âyetindeki Allah ın (CC) sözü ile ifâde edebiliriz: Münâfıklar, Allah ı aldatmaya çalışırlar. Allah da onların bu çabalarını başlarına geçirir. Onlar, namaza kalktıkları zaman tembel tembel kalkarlar, insanlara gösteriş yaparlar ve Allah ı pek az anarlar. Samuel Smiles, tembelin beynini bakın nasıl tasvir ediyor: Tembel bir dimağ, şeytanın çalışma odasıdır. İnsanlara Faydalı Olmak Çalışmalarım olması gereken kaliteye erişmediği için Tanrıyı ve insanlığı gücendirdim. Leonardo da Vinci nin Son Sözü 51 Anonim, Resulullah'ın (S.A.V) Dilinden Bâzı Duâlar, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi: Anonim, Güzel Bir Türkçe Dua, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, En Son Erişim Târihi:

52 52 İnsanlara faydalı olmak niyetiyle çalışmak, çok kutsal bir meşgaledir. Bu kutsallık, Halka hizmet Ha ka hizmettir. sözü ile perçinleniyor. Ali Rıza Demircan Hoca Efendi: İlmî, zirâî, ticârî ve sınâî alanlarda ve diğer muhtelif hizmet alanlarında halka dönük verimli çalışmalar yapmak ibâdettir. Allah ın rızâsını kazanmaya sebeptir. Âhiret saadetine ermeye vesîledir 53. demektedir. Doğrusunu söylemek gerekirse, şu satırların bir yazarı olarak sıhhatim yerinde olduğunda, en büyük huzûru çalışırken alıyorum. Bu nedenle büyük zulümlerden birinin, bir kimsenin sevmediği mesleğinde çalışırkenki huzursuz durumu olduğuna inanıyorum. Basit bir insanın elinden geleni yapabilmesi, zekî bir insanın tembelliğinden çok daha değerlidir. Baltasar Bracias 53 Demircan, A.R., Meşru Çalışmak İbâdettir, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, ChjxqA%3D%3D&ContentID=F2cEj4Z%2BIFlqqcqCkwxnbg%3D%3D, En Son Erişim Târihi:

53 53 BİLİMİN İSLÂM DAKİ YERİ SÜNNETULLAH İlim ve Bilim Biraz daha ışık.. Johann Wolfgang von Goethe nin Son Sözü İlim kelimesi ve kavramı, Batılıların malı değildir. İ- lim, bizim Kültürümüz ün malı olup Allah ın (CC) doksan dokuz sıfatından biri olan ilmün kelimesinden gelmektedir. İlim kelimesinin iki cephesi vardır. Bunlar ilmin maddî (bilim-aklî ilimler) ve mânevî cepheleridir. Başka bir ifâ- CC kısaltması Celle Celâlühû - O nun şânı çok yücedir. demektir.

54 54 deyle ilim, madde ve mâna olarak her türlü işlevi içermektedir. İlmin içinde bulunan bilim, maddeyi konu edindiği I- çin, ilim kelimesinin bir çeşit maddî kısmıdır. İslâm-Türk ilim adamları, ilmin bu iki maddî ve mânevî cephelerinin taşıdığı anlamları dengeli bir şekilde hayâta geçirerek, bugün bilim târihçilerinin yapmış oldukları tasnife göre, Erken Rönesans Dönemi ni kurmuşlardır 54. Batılılar, kendileri için bir Güneş mâhiyetinde olan, Erken Rönesans Dönemi nde ancak ilim kavramının Müslümanlar tarafından eksiksiz bir şekilde uygulanması sâyesinde, bugün bilim ve teknolojiye sâhip olabilmişlerdir 55. Erken Rönesans Dönemi nde Dünyâ yı aydınlatan bu ilim güneşi, bizim kültürümüzde OKU emriyle başlamıştır. Bu öyle bir emirdir ki, ilim ve bilimin bütün yolları ondan 54 Temiz, M., Bilim Târihinde Erken (Ön) Rönesans Dönemi, İslâm Çağı, Bilim ve Teknolojinin Gerçek Sâhipleri, Türk Bilim Adamları, mi%20islâm%20çağı%20bilim%20ve%20teknolojinin%20gerçek%20sâhipleri%20türk% 20bilim%20adamları.doc, Son Erişim Târihi: Temiz, M., Bilgi Ve İlim Toplumu, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, Son Erişim Târihi:

55 55 başlamakta İslâm ın bilime verdiği önemin bir meş alesini oluşturmaktadır. Kültürümüz ün OKU emriyle başlamasının, onun özgül ve üstünlüğü hakkında size meraklı bir düşünme kapısı açmıyor mu? OKU emri, başka hangi kültürlerin ilk satırlarına yerleşmiştir? Bunu bir düşününüz bir kerre Bugün aklî ilimleri daha ziyâde bilim kelimesi ile telaffuz ediyoruz. Naklî ilimlerin kaymağı ise, Vahiy İlmi o- larak biliniyor. Batılıların sözlüklerinde ilim kelimesinin karşılığı yoktur; logos ya da science olarak sâdece bilim (fen) kelimesinin karşılığı vardır 56. Batılıların bilim diye isim verdikleri günümüzdeki bilim kavramı, İslâm da Sünnetullah-Allah ın Sünneti kavramı ile isimlendirilmiştir. Başka bir ifâdeyle ilmin maddî cephesine Müslümanlar Sünnetullah, Batılılar bilim demişlerdir Temiz, M., Bilinmeyenler Üzerine Kurulan Bilim ve Teknoloji, Alındığı İnternet Elektronik Adresi, ve%20teknoloji.doc, Son Erişim Târihi: Temiz, M., Bilim, Bilim Adamı Ve Teknoloji Hikmet in Neresinde?, Şimdi de Nanoteknoloji Heyecânı, Alındığı İnternet Elektronik Adresi,

56 56 Allah ın (CC) (Maddî) Sünneti-Bilim Yeryüzündeki âlimler, gökteki yıldızlar gibidir. Hz. Muhamme Bir yaprağın düşmesi, bir karıncanın adım atması ya da meselâ Dünyâ nın Güneş etrâfında veyâ kendi etrâfında zerre miktarı kadar da olsa hareket etmesi veyâ herhangi bir e-lektronun çekirdek etrâfında dönerken enerji kazanması ya da enerji kaybederek bir fotonun meydana gelmesi gibi, Evren de meydana gelen büyükküçük her bir olay, Allah ın (CC) dilemesi ile olur ve bütün bunların her biri, Allah ın (CC) Sünneti kavramı içindedir. Yâni, hiç bir olay yoktur ki, O nun izni dışında olsun. O, her an büyük-küçük her olaya tarassut (gözleme) ve tasarruf etmektedir (hükmetmektedir). Bu son cümleyi şöyle gelişigüzel söylenmiş bir cümle olarak kabul etmeyiniz! Allah ın (CC) doksandokuz sıfat isimlerinden biri de Er- Rakîb dir. Bunun anlamı çerçevesinde, Allâhü Teâlâ bütün varlıkları ve bütün olayları control ve murâkabesi altında bulundurmaktadır. Diğer taraftan âyette bildirildiği gihttp://mtemiz.pau.edu.tr/bilim/bilim,%20bilim%20adamı%20ve%20teknoloji%20 Hikm et in%20neresinde.doc, Son Erişim Târihi:

57 57 bi, her bir olayın Allâhü Teâlâ nın dilemesi ile meydana geldiğini de hesâba katmak gerekiyor ki, işte o zamam tarassut (gözleme) ve tasarruf sözünün anlamı daha iyi anlaşılmış olur. Bu gün bilim dünyâsı, Allah ın (CC) maddî sünnetlerinin en ince teferruatına kadar araştırılması için yoğun bir şekilde çalışmaktadır. Bunun için birçok bilim dalları ortaya çıkmış, bu bilim dallarındaki her bir bilim adamı, birer disiplin içinde gizli sırları keşfetme çabasını sürdürmektedir. Öyleki, 2008 yılı îtibârıyla insanoğlu düşünceyi de okuyacak seviyeye gelmiş bulunuyor. Almanya nın İnsan ve Beyin Bilimi Enstitüsü ile Londra ve Oxford üniversiteleri bilim insanlarının insan düşüncelerini okuma çalışmaları, başarılı bir sonuç vermiştir. Hepsi de nörolog olan uzmanlar, yüksek çözünürlü beyin tarama cihazı kullanarak beynin faaliyetlerini, geliştirilen bilgisayar programı aracılığıyla, okumayı başarmışlardır. Buluş, ileride daha karmaşık düşüncelerin okunması için önemli bir adım oluşturuyor. Yeni teknik, beyin kontrollü bilgisayarlar, yapay kol ve düşünceyle hareket eden makinelerin üretiminde kullanılabilecek... Tekniğin daha da gelişmiş bir sürümünün, Azınlık Raporu (Minority Report) filminde olduğu gibi, suçluların sorgulanmasında kullanılabileceği belirtilmektedir. Ayrıca cezâ evinden tahliye edilecek mahkûmların ileride yeni suç işleyip işlemeyeceğini saptamak da bu teknik sâyesinde mümkün olabilecektir. Araştırmacıların bundan sonra insanın aklından geçenlerle gerçek niyetini ayırt etmeyi sağlayacak yeni bir yöntem geliştirmek için çalışacakları ifâde edilmiştir. İnsan ve Beyin Bilimi Enstitüsü uzmanı ve araştırmayı yürüten heyetin başkanı Prof. John-Dylan Haynes, geliştirdikleri tekniği anlatırken, Tarama cihazı aracılığıyla beyne bakıyor ve bilgiyi okuyoruz. Bu, karanlıkta meşale aracılığıyla duvardaki yazıyı okumaya benziyor demektedir.