Maden Tetkik ve Arama Dergisi

Transkript

1 MTA Dergisi (2013) 147: Maden Tetkik ve Arama Dergisi GÖKOVA KÖRFEZİ NİN HAVADAN MANYETİK İMZASI Uğur AKIN a ve Ahmet ÜÇER a a Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Jeofizik Etütleri Dairesi, ANKARA Anahtar kelimeler: Gökova Körfezi, Datça, Bodrum, manyetik, gradiyent, tensör, FTG. Key words: Gulf of Gökova, Datça, Bodrum, magnetic, gradient, tensor, FTG. ÖZ Türkiye nin Ege genişleme bölgesinde yer alan Gökova Körfezi, bir çok araştırmacı için ilgi konusu olmuştur. Gökova Körfezi, KG yönlü rejyonal açılma tektonik rejimi içerisinde yer alır. Batı Anadolu nun K-G yönlü genişlemesi, birçok grabenin de buna dik D-B uzanımlı grabenlerin oluşmasını sağlamıştır. Körfez yaklaşık olarak DB yönlü 100 km, KG yönlü 25 km uzunluğa sahiptir. Körfezin güneyinde Datça Yarımadası kuzeyinde ise Bodrum Yarımadası yer alır. Son yıllarda Full Tensör Gradyometre potansiyel alan yöntemleri (FTG), gravite ve manyetik yöntemlerinin arasında uygulama alanı bulmuştur. Geçmiş yıllarda, gravitede olduğu gibi manyetik alanın da düşey bileşeni ölçülürken, son yıllardaki uygulamalarda yerini toplam alan (x, y ve z bileşenlerini kapsar) ölçümlerine bırakmıştır. Bu yöntem havadan toplam manyetik alan verilerine uygulanmıştır. Havadan toplam manyetik alan verisinin bileşenleri hesap edilerek FTG yöntemi uygulanmıştır. Sismik aktivitenin fazla olduğu Gökova Körfezi nin jeolojik yapısına farklı bir bakış kazandırmak amacı ile körfez içindeki var olan manyetik anomalinin full tensör manyetik gradyometre (FTG) yöntemi analizi yapılmıştır. Gökova Körfezi ndeki havadan manyetik anomalinin; alan bileşenleri T x, T y, T z hesap edilmiştir. Dönüşüm sonucunda elde edilen bileşenlere T xx, T xy, T xz,, T yz, türevler uygulanarak anomaliye neden olan jeolojik kaynağın konumu hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Körfez içindeki anomali, Datça yarımadasının ultramafik kayaçları peridotitler ve ofiyolitik melanjının, deniz içerisindeki devamlılığını göstermiştir. Ultramafik kütlenin kuzey sınırının, Gökova Körfezi nin kuzey kıyısına yaklaşık 9 km mesafeye kadar devam ettiği gözlenmiştir. Yöntem farklı manyetik duyarlılıklara sahip farklı jeolojik birimlerin doğru bir şekilde haritalanmasında, konumlarının ortaya çıkartılmasında fayda sağlamıştır. ABSTRACT The gulf of Gökova, which is located in the Aegean Extensional Zone of Turkey, has been a point of interest for many investigators. This gulf takes place within the regional extensional tectonic regime in NS directions. The extension of Western Aegean in N-S directions has also formed many other grabens which are perpendicular to grabens in E-W directions. The gulf has an approximate length of 100 km s (in EW) and 25 km s (in NS). Datça and Bodrum peninsulas take place towards south and north of the gulf, respectively. In recent years, Full Tensor Gradiometer (FTG) potential field methods have widely been used among the gravity and magnetic methods. In the past, vertical component of the magnetic field has been measured as it had been done in the gravitational method. However; this method has turned into total area measurements (x, y and z components) in recent applications. This method was applied to the data of total aeromagnetic field. FTG method was applied by measuring the data of total aeromagnetic field components. The FTG analysis (Full Tensor Magnetic Gradiometer) of the magnetic anomaly existing in the gulf was performed in order to give a different point of view to the geological structure of the gulf of Gökova in which there were intense seismic activities. Field components (T x, T y, T z ) of the aeromagnetic anomaly in the gulf of Gökova were estimated. Components obtained at the end of conversion were then applied the derivatives of T xx, T xy, T xz,, T yz, and information about the location of the geological source which causes anomaly were taken. It was observed that the northern boundary of the ultramafic body had continued up to a distance of 9 km s towards the northern coast of the gulf of Gökova. The anomaly in the gulf showed that ultramafic rocks, peridotites and the ophiolitic mélange of Datça peninsula had continued within the sea. The method has been useful in correct mapping of different geological units that have variable magnetic sensitivities and in revealing their locations. * Başvurulacak yazar : U. AKIN, ugurakin11@gmail.com 169

2 Gökova Körfezinin Havadan Manyetik İmzası Giriş yılları arasında gerçekleşen havadan manyetik veriler kullanılarak Anadolu nun GB sında yer alan Gökova Körfezi nin jeolojisi ve bu jeolojinin yarattığı havadan manyetik imza araştırılmıştır. Körfezde yer alan, ultramafik Üst Kretase ofiyolitik melanjlar ile Mesozoyik peridotitlerden kaynaklı havadan manyetik anomalinin yapısal jeolojik yoruma katkısı sağlanmıştır. Böylece jeolojik yapının yayılımı, konumu, geometrisi hakkında çalışma yapılmıştır. Toplam manyetik alan verisinin tensörleri (T x, T y, T z ) hesap edilmiştir. Son zamanlarda teknolojideki gelişmelerle potansiyel yöntemlerde doğru ve güvenli ölçüm teknikleri ortaya çıkmıştır. Gravite yönteminde son yıllarda hareketli platformlar üzerinde ful tensör gradyometre (FTG) ölçüleri alınmaya başlanmıştır. Mineral ve petrol aramalarında geleneksel toplam manyetik alan araştırmaları son yıllardaki manyetik gradiyent tensör çalışmaları ile karşılaştırılarak yöntemin avantajları bir çok araştırmacı tarafından ileri sürülmüştür (Christensen ve Rajagopalan, 2000; Schmidt ve Clark, 2000; Heath vd., 2003). Murphy (2004), FTG yöntemini yer altı jeolojisiyle ilişkilendirmiştir. Bu ilişkilendirmede yatay bileşenler (T xx, T xz, T xy,, ve T xz ) jeolojik sınırların bilgisini, düşey bileşen ( ) ile jeolojik hedeflerin derinliği hakkında bilgiler elde etmiştir. Bracken ve Brown (2005), araştırmalarında prototip tensör manyetik gradyometre sistemi ile gömülü patlamamış patlayıcı objelerin taranması ile ilgili başarılı çalışma yapmışlardır. Sonuç haritalarında anomalilerin hedef objelerin üzerinde yoğun olduğunu göstermiştir. Yeni nesil potansiyel alan araştırmalarında ölçümlerin skaler olarak kabul görmesi nedeniyle, uygulama alanlarına geçişi uzun zaman aldı. FitzGerald vd. (2006) rastgele seçilmiş karmaşık gözlemlenen veri grubu kullanarak durumu geliştirmiştir. Murphy (2007), Murphy ve Brewster (2007) ve Murphy ve Dickinson (2010) gravite gradiyent tensör verileriyle çalışmalar yapmışlardır. Tensör bileşenlerini tamamını ya da belirli bir kısmını birleştirmişlerdir. Uygulamaların amacı yeni tensör sunumlarından yararlanarak hedef yer altı jeolojik yapıların genişlikleri, yönlenmeleri ilgili bilgiler ortaya koymaktadır. FTG yöntemi, gravite ve manyetikte, yerden, havadan ve denizden yapılan çalışmalarda da uygulanabilirliği olan yöntemlerdendir. Wan vd. (2008), bu yöntemi, denizlerde hidrokarbon araştırmasında, tuz domları ve karmaşık jeolojik yapıların ortaya çıkarılmasında kullanmışlardır. Rompel (2009), üç yılın üzerinde 20 den fazla araştırmasında Ful Tensör Manyetik Gradyometre sistemini kullanmıştır. Zayıf manyetik sinyallere sahip veya manyetik özellik sunamayan bazı daykların araştırmasında kullanmıştır. Mataragio vd. (2011), Brezilya da özellikle demir oksit yataklarının bulmak için manyetik yöntemle birlikte havadan tam tensör gradyometre ile yaklaşık 600 km 2 bir alanda ölçü almışlardır. Demir cevheri üzerinde pozitif yüksek genlikli anomalileri yorumlayarak, çalışma bölgesinin yapısı ve litolojisini daha net ortaya koymuşlardır. Olası yeni demir cevheri hedeflerin tespiti için yerden yapılacak çalışmaların yerini belirlemişlerdir. 2. Bölgesel Jeoloji İnceleme alanı, Türkiye nin güney batısında yer alır. Gökova Körfezi kuzeyde Bodrum Yarımadası ve güneyde Datça Yarımadası batıda ise Yunanistan ın Kos Adası ile çevrelenmiştir (Şekil 1). Bölge açılmaya bağlı olarak, sismik aktivite açısından Türkiye nin en dikkat çekici alanlarından biri olmaya devam etmektedir. Batı Anadolu da yer alan bir çok graben (Büyük Menderes, Gediz, Burdur) gibi çalışma bölgesi olan Gökova Körfezi de D-B uzanımlı graben içerisinde yer almaktadır. Günümüzde Batı Anadolu da gelişen DB yönlü çöküntülere en iyi örnek, Gökova Grabeni Ege Denizi tarafından doldurulmuştur. Gökova Körfezi DB yönlü normal faylar denetiminde gelişmekte olup fayların atımı kuzeyden güneye artarak güney kenarındaki fay üzerinde yaklaşık 1 km atıma ulaşmaktadır (Görür vd., 1995). Bölgenin jeolojisi incelendiğinde (Şekil 2) güneybatı Türkiye de, Menderes Masifi ile Bey Dağları Otoktonu arasında yer alan ve Erken Langiyen de Beydağları Otoktonu üzerine yerleşmiş olan allokton konumlu kütleler, Likya napları olarak tanımlanır. Likya napları, birbirinden farklı ortam koşullarında gelişmiş ve birbiri üzerinde tektonik binik yapılar oluşturan kaya birimleri ile temsil edilir. Likya napları; Tavas napı, Bodrum napı, Domuzdağ napı, Gülbahar napı ve Marmaris ofiyolit napı olmak üzere 5 ana tektonik birliğe ayrılır. Bodrum napı üzerinde genelde Marmaris ofiyolit

3 MTA Dergisi (2013) 147: Şekil 1- Çalışma alanının (kırmızı daire) genel konumu ( Şekil 2- Bölgenin jeoloji haritası (MTA, 2002) napı bulunur. Marmaris ofiyolit napına ait tektonik dilimleri Bodrum napı altında, hatta Tavas napı altında da izlemek mümkündür. Marmaris ofiyolit napı, genelde masif peridotit, dunit, gabro vb. kaya türlerinden oluşan Marmaris peridotiti ile ofiyolitli melanj ve olistostromdan oluşan Kızılcadağ melanj ve olistostromu ile temsil edilir (Şenel, 2007). Gökova Körfezi, Denizli 1: ölçekli paftasında yer alır. Akın ve Duru (2006), Türkiye nin ısı akısı potansiyelini araştırmak için yaptıkları çalışmada bölgenin ortalama ısı akısını 86 mw/m2 olarak hesaplamışlardır. Bu değer jeotermal açıdan Türkiye ortalamasının oldukça üzerindedir. 171

4 Gökova Körfezinin Havadan Manyetik İmzası Akın ve Çiftçi (2011), yaptıkları çalışmada bu bölgenin gravite, manyetik ve jeoloji verilerini analiz etmişlerdir. Buna göre gravite ve manyetik süreksizliklerinin doğrultularını KD-GB (30o-60o) arasında bulurken, jeolojik süreksizliklerinin ise KBGD ve KD-GB doğrultularında eşit derecede etkinlik gösterdiğini ortaya koymuşlardır. 3. Jeofizik Uygulama Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) Türkiye nin yer altı kaynaklarının, genel jeolojik ve tektonik durumunun ortaya konması için 1978 yılında havadan manyetik uçuşlara başlamış ve 1989 yılında sonlandırmıştır. Yaklaşık 11 yıl süren bu çalışmalarda ülkenin rejyonal havadan manyetik haritası yer seviyesinden 610 m yükseklikte km uzunluğunda uçularak gerçekleştirilmiştir (Ateş vd., 1999; Aydın vd., 2005). Uçuş hatları 1-5 km aralıklı olarak seçilmiştir. Ölçülere IGRF1985 manyetik düzeltmesi uygulanmıştır. Türkiye ölçeğinde yürütülen MTA nın bu çalışmasında uçuşlar topoğrafya ve jeolojik yapılar dikkate alınarak yapılmıştır. Gökova Körfezi ndeki ölçülmüş toplam havadan manyetik alan, FTG çalışmalarını yapmadan önce veri-işlem aşamasında kutba indirgenmiştir (Şekil 3). RTP haritasında belirgin 3 adet anomali mevcuttur. Birinci anomali, kuzeybatıda Yalıkavak da yer alan Üst Miyosen yaşlı andezitler ve piroklastik kayaçların üzerindeki kapanmamış (ülke sınırı nedeniyle uçulmamış) anomalidir. İkinci anomali ise Marmaris in doğusunda Mesozoyik yaşlı peridoditlerin karşılık gelen parçalı anomalidir. Makaleye konu olan sonuncu anomali ise DB ve KG yönlerinde 25 km dalga uzunluğuna sahiptir (Şekil 3). Anomalinin yarıya yakın kısmı karada yer alır. Bu anomalinin karada yer alan kısmındaki Mesozoyik yaşlı peridoditlerin üzerinde 8x10-3 ile 16x10-3 SI aralığında yüksek suseptibilite değerler ölçülmüştür. Gökova Körfezi, kalınlığı en çok 2.5 km olan Geç Miosen-Pliyosen-Kuvaterner yaşlı sedimanlarla kaplıdır (Kurt vd., 1999). Bölge özellikle son yıllarda yüksek sismisiteye sahiptir. Gökova Körfezi ve çevresinde 1919 yılından günümüze, çalışma sahası içerisine düşen deprem verisi vardır. Magnitüd değeri 3 ten büyük depremler için ortalama odak derinliği 14,8 km iken ofiyolit anomalisi içerisinde 178 adet deprem mevcuttur. Yine magnitüd değeri 3 ten büyük depremler için ortalama odak derinliği 32.5 km dir. Çalışma sahası alanı yaklaşık km2 iken ofiyolit anomalisinin alanı 471 km2 dir. Buna göre, Şekil 3- Havadan manyetik verilerin kutba indirgenmiş haritası (RTP) ve beyaz noktalarla gösterilen deprem odak merkezleri haritası dan günümüze magnitüd değeri 3 ten büyük depremler (Bu çalışmada Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü nün verileri kullanılmıştır). 172

5 MTA Dergisi (2013) 147: çalışma sahasının alansal olarak yaklaşık %10 luk bir kısmını oluşturur. Buna karşın anomali üzerine düşen deprem sayısı ise, %5 lik kısmını oluşturur (Şekil 3). Diğer bir ilgi çekici bir durum ise, depremlerin %88 lik büyük bir bölümünün son 10 yıl içerisinde gerçekleşmesi bölgenin çok aktif sismik hareketlilik içerisine girdiğini göstermektedir. Kutba indirgenmiş manyetik verinin x, y ve z yönlerindeki alan bileşenleri, dönüşüm yolu ile (T x, T y ve T z ) hesaplanmıştır. Tensörlerin sabit bir koordinat sisteminde x, y, z yönlerinde gösterimi sunulmuştur (Şekil 4). tensörü, anomaliyi negatif ve pozitif olarak bölmüştür. Bu anomali aynı zamanda ofiyoliti kuzey ve güney yönlerinden sınırlandırmıştır. Fakat ayrımı, T xx tensörünün ayrımı kadar net olmamıştır (Şekil 8). T yz tensörü, gri çizgiyle gösterilen ofiyolit sınırının anomalisi kuzey-güney yönlü olarak ortadan ayırılmıştır (Şekil 9). T yz tensörü, gri çizgiyle gösterilen ofiyolit sınırını belirgin olarak ortaya koymuştur (Şekil 10). Pedersen ve Rasmussen (1990) ilk kez tanımladıkları rotasyonel sabit 1 (R_1) ve rotasyonel sabit 2 (R_2) hesap edilmiştir. R_1 ve R_2 rasyonel sabitlerini hesaplamak için T xx T xy T xz T yz ve (Şekil 5, 6, 7, 8, 9 ve 10) haritalarından yararlanılmıştır. R_1= ((T xx + +T xx )-(T xy 2 T yz 2 +T zx 2 )) 1/2 R_2= ((T xx ( -T yz2 )+T xy (T yz T xz - T xy )+T xz (T xy T yz T xz )) 1/3 R_1 rotasyoneli çeşitli küçük intrüzyonların şekillerini ve kenar zonlarını belirginleştirmiştir. Ana kütle ofiyolitik birimi sınırlayan daire içerisinde 3 adet küçük intrüzyon tespit edilmiştir (Şekil 11). Şekil 4- Tensör gösterimi. tensörü hedef kütlenin yerini, T xx ve tensörleri hedef kütlenin kuzey/güney ve doğu/batı kenarlaşmalarını, T xz ve T yz tensörleri hedef kütlenin merkez eksenlerini tanımlamanın yanı sıra keskin düşük ve yüksekliklerden fayların tanımlanmasını, T xy anomalilerin kütle merkezine yakın kısmını ortaya koyar (Şekil 4). T xx tensörü, anomaliyi negatif ve pozitif olarak bölmüştür. Bu anomali aynı zamanda ofiyoliti doğu ve batı yönlerinden sınırlandırmıştır (Şekil 5). T xy tensörü, anomaliyi GB-KD ayırabilirken KB-GD yönünde ayrım gücü belirgin olmamıştır (Şekil 6). T xz tensörü ise gri çizgiyle sınırı gösterilen ofiyolit anomalisini merkez eksenden doğu/batı yönlü olarak ortadan ikiye ayırmıştır (Şekil 7). Şekil 12 de R_2 hesap edilmiştir. R_2 rotasyoneli çok küçük yapıların şeklini ortaya koymuştur. Şekil 12 de ofiyolit kütlenin varlığını artırarak göstermiştir. Şekil 12 deki bilgiler kullanılarak 1. dereceden düşey türevin hesaplanmasıyla ana yapı üzerindeki küçük dalga boylu sığ yapılar belirginleşmiştir (Şekil 13). Ana kütle ofiyolitik sınır içerisindedir. R_2 rotasyonelinin 1. düşey türevi küçük sığ yapıları derin hedef yapıdan ayırmıştır. 4. Sonuçlar FTG yöntemi ile toplam havadan manyetik verileri kullanılarak, Anadolu nun GB sında yer alan Gökova Körfezi içerisindeki Marmaris ofiyolit napının körfez içerisindeki anomalisi bu çalışmada yorumlanmıştır. Şekil 3 te yer alan RTP haritasında baskın 2 anomali mevcuttur. Batıdaki anomali (körfez içindeki) kendi içerisinde kapanırken, doğusunda yer alan anomali çalışma sahasının dışına doğru devam ettiğinden yorumlamada işleme tabi tutulmamıştır. Daha önce yaptığımız güç spektrumu çalışmalarına göre (yayınlanmamış), en üstte yaklaşık 173

6 Gökova Körfezinin Havadan Manyetik İmzası Şekil 5- FTG Txx haritası. Şekil 6- FTG Txy haritası. Şekil 7- FTG Txz haritası 174

7 MTA Dergisi (2013) 147: Şekil 8- FTG Tyy haritası Şekil 9- FTG Tyz haritası Şekil 10- FTG Tzz haritası 175

8 Gökova Körfezinin Havadan Manyetik İmzası Şekil 11- R_1 rotasyonel haritası. Şekil 12- R_2 rotasyonel haritası. Şekil 13- R_2 rotasyonelinin 1. düşey türevi haritası. 176

9 MTA Dergisi (2013) 147: km sediman kalınlığı ve bunun altında yaklaşık 5-6 km kalınlığında Marmaris ofiyolit napının yer aldığı düşünülmektedir. Manyetik alanın bileşenleri (T x, T y, T z ) hesap edilmiştir. Yapılan dönüşüm sonucunda elde edilen bileşenlerin (T xx, T xy, T xz,, T yz ve ) haritalarında kuvvetli negatif ve pozitif kontrastlar ortaya çıkmıştır. FTG yöntemi ile, anomalilerin genlikleri ve keskinlikleri önem kazanmıştır. Elde edilen FTG haritalara göre, Gökova Körfezi içerisindeki anomaliye neden olan örtülü jeolojik yapının varlığı gösterilmiştir. Aktif tektonizma ile Batı Anadolu nun K-G yönlü genişlemesi, bölgede birçok grabeni oluşturmuştur. Gökova Körfezi nde benzerleri gibi DB 100 km ve KG yönünde ise ortalama 25 km açılma gerçekleşmiştir. Son yıllarda Gökova Körfezi nde oldukça artış gösteren sismik aktivitenin büyük bir kesiminin manyetik anomali ile tanımlı ofiyolit grubunun kenar zonlarında oluştuğu gözlemlenmiştir. FTG yöntemi ile ofiyolitik zonun kenar kuşakları ve tektonik kuşaklar bulunmuştur. Deprem odaklarının ofiyolitlerin kenar zonlarında ve dışarısında kümelenmesi, ofiyolit içinde tektonik hareketliliğinin olmadığını, ofiyolitik kuşak kenarında ve dışında deprem olması buraların aktif tektonik kuşak olduğuna işaret etmiştir. Katkı Belirtme Doç. Dr. Ünal Dikmen e ve Dr. Halil İbrahim Yusufoğlu na ve Yrd. Doç. Dr. Bülent Kaypak a katkılarından dolayı teşekkür ederiz. Değinilen Belgeler Geliş Tarihi: Kabul Tarihi: Yayınlanma Tarihi: Aralık 2013 Akın, U., Duru M., Türkiye Isı Akısı Haritası (manyetik verilerden) raporu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 10840, (yayımlanmamış) Ankara. Akın, U., Çiftçi, Y., Türkiye nin Yapısal Süreksizlikleri: Jeolojik-Jeofizik (Gravite ve Manyetik) Analiz. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Monografi Serisi No: 6, 155 sf. Ateş, A., Possibility of deep gabbroic rocks, east of Tuz Lake, central Turkey, interpreted from aeromagnetic data. J. Balkan Geophys. Soc., 2, Aydın, İ., Karat, H.İ., Koçak, A., Curie-point depth map of Turkey. Geophys. J. Int. 162, Bracken, E.B., Brown P.J., Reducing Tensor Magnetic Gradiometer Data for Unexploded Ordnance Detection. Scientific Investigations Report U.S. Geological Survey. Christensen, A., Rajagopalan, S., The magnetic vector and gradient tensor in mineral and oil exploration: Preview, 84, 77. FitzGerald, D., Argast, D., Paterson, R., Holstein, H., Full tensor magnetic gradiometry processing and interpretation developments Part A. Adding new value to Electromagnetic, Gravity and Magnetic Methods for Exploration. EGM 2010 International Workshop, Capri, Italy. Görür, N., Sengör, A. M. C., Sakinü, M., Akkök, R., Yiğitbaş, E., Oktay, F.Y., Barka, A., Sarica, N., Ecevitoğlu, B., Demirbağ, E., Ersoy, Ş., Algan, O., Güneysu, C., Aykol, A., Rift formation in the Gökova region, southwest Anatolia: implications for the opening of the Aegean Sea. Geological Magazine, 132 (06) Heath, P., Heinson, G., Greenhalgh, S., Some comments on potential field tensor data: Exploration Geophysics, 34, Kurt, H., Demirbağ, E., Kuşçu, İ., Investigation of the submarine active tectonism in the Gulf of Gökova, southwest Anatolia southeast Aegean Sea, by multi-channel seismic reflection data. Tectonophysics 305, Mataragio, J., Jorgensen, G., Carlos, D.U, Braga, M., State of the Art Techniques for Iron Oxide Exploration. Twelfth International Congress of the Brazilian Geophysical Society. August MTA, 2002, 1/ ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara Murphy, C.A., The Air-FTG airborne gravity gradiometer system, in R.J.L. Lane, editor, Airborne Gravity 2004 Abstracts from the ASEG- PESA Airborne Gravity Workshop: Geoscience Australian Record 2004/18, Murphy, C.A., Interpreting FTG Gravity data using horizontal Tensor components: EGM 2007 International Workshop - Innovation in EM, Grav and Mag methods: new Perspective for Exploration. Murphy, C.A., Brewster, J., Target delineation using Full Tensor Gravity Gradiometry data : ASEG, Perth, Australia, Extended Abstracts. Murphy, C.A., Dickinson, J. L., 2010.Geological Mapping and Targeting using Invariant Tensor analysis on Full Tensor Gravity data. EGM 2010 International Workshop Adding new value to Electromagnetic, Gravity and Magnetic Methods for Exploration Capri, Italy, April

10 Gökova Körfezinin Havadan Manyetik İmzası Pedersen, L.B., Rasmussen, T.M., (1990) The gradient tensor of potential field anomalies: some implications on data collection and data processing of maps: Geophysics, 55, Rompel, A.K.K., Geological Apllications for FTMG. 11th SAGA Biennial Technical Meeting and Exhibition Swaziland, September, pages Schmidt, P.W., Clark, D.A., Advantages of measuring the magnetic gradient tensor: Preview, 85, Şenel, M Likya Naplarının Özellikleri ve Evrimi, Menderes Masifi Kolokyumu, 51-55s., İzmir. Wan, L., Zhdanov, M.S., Focusing inversion of marine full-tensor gradiometry data in offshore geophysical exploration. SEG Las Vegas 2008 Annual Meeting. 178