Canut Yayın Evi: 5 ISBN: Sosyalist ve Ekolojik Bir Uygarlık için Tezler Cilt II: Marksist Ekolojik-İktisat Teorileri Liu Sihua Canut Yayın Evi:

Transkript

1

2 Canut Yayın Evi: 5 Dünya Solu ve Marksizm Dizisi ISBN: Sosyalist ve Ekolojik Bir Uygarlık için Tezler Cilt II: Marksist Ekolojik-İktisat Teorileri Liu Sihua Canut Yayın Evi: Hırkayışerif Mahallesi, Balipaşa Caddesi, No.: 155/A, Fatih-Yavuzselim-İstanbul Telefon ve Fax: Web: / E-posta: info@solokur.net Editör: Cem Kızılçeç Çeviri: Deniz Kızılçeç Kapak Tasarım: Deniz Kızılçeç Çince Baskı: Principles of Marxist Eco-Economics, 2008 Renmin Peoples Publishing House Pekin Türkçe İlk Baskı: Şubat 2013 Copyright Canut Yayınları 2013

3 Sosyalist ve Ekolojik Bir Uygarlık için Tezler Cilt II Marksist Ekolojik-İktisat Teorileri Liu Sihua

4 Yazar Hakkında Bay Liu Sihua, 1940 doğumlu, Çin deki Ekolojik Uygarlık ve Sürdürülebilir Ekonomi Araştırma Merkezi Onursal Başkanı, Dünya (Marksist) Ekonomi Politikçiler Derneği (WAPE) kurucularından, Çin Marx ın Kapital i üzerine İncelemeleri Geliştirme Vakfı Yöneticisi, Zhongan Üniversitesi İktisat ve Hukuk Bölümü doktora çalışmaları eğitmeni, Çin Ekolojik-iktisat Enstitüsü Başkan Yardımcısı ve Eğitim Komitesi Dekanı. Liu Sihua, sürdürülebilir iktisat ve ekolojik uygarlık teorisinin Çin deki önde gelen kurucularındandır. Çok sayıda akademik makalesinin yanı sıra yayınlanan kitapları: Ekolojik İktisadın Çeşitli Sorunları Üzerine (1989), Günümüz Çin inde İzlenecek Yeşil Yol Dengeli Ekonomik Gelişme ve Pazar Ekonomisinin Ekolojik Koşulları (1994), Sürdürülebilir Gelişme İktisadı (1997), Liu Sihua Seçme Eserleri (2000), Yeşil İktisat Çin in Ekonomik Reform ve İnşasında Ekonomik Gelişme Teorisi (2001), Sürdürülebilir Ekonomik Gelişme 10 Cilt (2002), Liu Sihua, Toplu Eserler (2003), Ekolojik Marksizmin İktisat Teorisi (2006), Liu Sihua, Sürdürülebilir İktisat Üzerine Seçme Eserleri (2007), Ekolojik ve Sosyalist Bir Uygarlık İçin Ekolojik-İktisat Teorileri (2008), Batı Dünyasında Ekolojik İktisat ve Sürdürülebilir İktisat Araştırmalarının Değerlendirmesi (2011).

5 İçİndekİler Yazar Hakkında 4 Yayıncının Önsözü 7 Yazarın Önsözü 11 Başlık I Bağımsız Bİr Ekolojİk-İktİsat Bİlİmİnİn İktİsadİ Kaynakları 14 I Kapitalist Sömürünün Ekolojik-Ekonomik Temelleri 15 II Marx ın Düşüncelerinin Ekolojik-İktisat Açısından Anlamı 21 III Marx ın İktisat Yazılarında Ekolojik-İktisat Üzerine Geliştirdiği Düşünceler 27 IV Marx'ın Doğal Ekolojik Çevreyi İç Etken Olarak Görmesi 51 Başlık II Marksİst İkİlİ Kategorİler Teorİsİ 70 I İnsanın İkili Karakteri Teorisi 71 II Marx ın Emeğin ve Emek Sürecinin İkili Karakteri Üzerine Teorisi 85 III Marx ın Üretim Sürecinin İkili Karakteri Teorisi 91 IV Marx ın Metanın İkili Karakteri Teorisi 94 V Marx ın Sosyo-ekonomik Yapının Deviniminin İkili Niteliği Teorisi 101 Başlık III Marksİst Maddesel Alışverİş Teorİsİ 104 I Marx ta Maddesel Alışveriş Kavramı 105 II Maddesel Alışverişin Temel Biçimleri ve Farklı Toplumsal Yapılardaki Görünümleri 121 III Sosyalizmde Maddesel Alışveriş 144 Başlık IV Marksİst Bütünsel Üretİm Teorİsİ 155 I Marx taki Bütünsel Üretim Teorisinin Anlamı ve Bileşenleri 156 II Marksist Bütünsel Üretim Teorisinin Oluşum Süreci 167

6 Başlık V Marksİst Genel Üretİcİ Güçler TeorİSİ 178 I Genel Üretici Güçler Teorisinin Temel İçeriği 179 II Genel Üretici Güçler Kavramının Özü ve Nitelikleri 191 III Çin de Marksist Üretici Güçler Teorisinde Yeni Açılımlar 204 Başlık VI Marksİst Maddesel Döngüler Teorİsİ 221 I Maddesel Döngüler Teorisi ile Maddesel Alışveriş Teorisi arasındaki Bütünsellik 222 II Marx ın Maddesel Döngüler ve Ekolojik-Kullanım (Fayda) Üzerine İlk Araştırmaları 232 III Marx ve Engels in Maddesel Döngüler Teorisinin Günümüz Açısından Önemi 242 Başlık VII Marx ın Ekonomİk ve Toplumsal Gelİşme Teorİsİ ve Ekolojİk-İktİsaT 254 I Marx ın Sosyo-ekonomik Gelişme Teorisinin Ekolojik İçeriği 255 II Marksist Ekonomik Büyüme Teorisinin Maddesel Alışveriş Teorisi Üzerinde İnşa Edilmesi Çabaları 268 III Ekolojik Yönelimli Marksist bir Gelişim Teorisinin İnşasında Önümüzde Duran Önemli Sorunlar 282 IV Marx ın Düşüncelerinin Ekonomi ve Ekolojinin Sürdürülebilir Gelişmesi Kavramına Getirdiği Yeni Ufuk 292 Başlık VIII Yenİ Bİr Uygarlık Kavramına Geçİş 301 Dört Uygarlık Sürecİnİn Bütünsellİğİ Bakış açisi I Marx ın Teorik Sisteminde İnsan Uygarlığı Üzerine Görüşlerin Özeti 302 II Marx ve Engels te Dört Alanda Uygarlaşma Çabasının Bütünsel Olması Üzerine Düşüncesi 312 III Komünist Uygarlık ve Bütünsel-Çok Yönlü Gelişme Kavramı 323 Başlık IX Bİlİmsel Gelİşme Teorİsİnİn Marx taki Teorİk Köklerİ Ekonomİk-Toplumsal Gelİşme İle Doğal-Ekolojİk Gelİşmenİn Bütünsellİğİ 357 I Marx taki Gelişme Kavramı ile Bilimsel Gelişme Bakış Açısı Kavramı arasındaki Bağlantı 358 II Marx ın Gelişim Kavramının Bugünkü Çin deki Yorumlanma Çabaları 368 III Çin de Sürdürülebilir Gelişme Kavramının İçeriği 383

7 yayıncının Önsözü Elinizdeki kitap, Liu Sihua nın Marksist Ekolojik-iktisat: Sosyalist ve Ekolojik Bir Uygarlık için Tezler başlıklı eserinin ikinci cildidir. Elinizdeki bu ikinci cilt doğrudan Marksist ekolojik-iktisat teorilerini incelemekte ve tartışmaktadır. Yayınevimizin yayınladığı birinci ciltte ise Marx ın doğa ve ekolojik-iktisat üzerine düşüncelerinin iktisadi, felsefi, sosyolojik temelleri tartışılmıştır. Yazar, 1980 lerin ortalarından bu yana Çin de ekolojik-iktisadın ve sürdürülebilir iktisadın bağımsız bir bilim dalı haline getirilmesi ve Çin in gelişme pratiğinde merkezi konuma gelebilmesi için çaba sarf eden bu alandaki önde gelen araştırmacılardandır. Kendisi aynı zamanda Ekolojik Uygarlık ve Sürdürülebilir Ekonomi Araştırmaları Merkezi nin onursal başkanıdır. Marx ın iktisat teorisine göre insanın maddi üretim pratiği, bir yandan insan ile doğa arasındaki ekolojik ilişkiyi maddesel alışverişi diğer yandan insanlar arasındaki sosyo-ekonomik ilişkileri kapsamaktadır. Sözünü ettiğimiz bu diyalektik birlik olmaksızın, ne gerçek bir üretim ne de sosyo-ekonomik süreç olabilir. İşte tam da bu nedenle Marx ın, doğal-ekolojik çevrenin ve doğal-ekolojik ilişkinin maddi üretim pratiğinin içsel bir öğesi olduğu yönündeki düşüncesi ekolojik-iktisat açısından kilit önemdedir. Böylece maddesel alışveriş süreci ve ekolojinin içsel olgu haline olması Marksist ekolojik-iktisat teorisinin kalbini oluşturmaktadır. Doğal-ekolojik ilişki, toplumsal üretimin doğal-ekolojik niteliğidir ve üretim sürecinin doğal-ekolojik niteliğini yansıtmaktadır. Toplumsal ilişki ise, toplumsal üretimin sosyo-ekonomik niteliğidir ve üretim sürecinin toplumsal niteliğini yansıtmaktadır. Dolayısıyla toplumsal üretim ve yeniden-üretim süreci, sosyo-ekonomik ve doğal-ekolojik niteliklerin organik bir bütünlüğüdür ve birlikte toplumsal üretimin ekolojik-ekonomik temelini oluştururlar. Yazar, ekolojik-iktisadın başlıca beş teorik dayanağı olduğunu savunmaktadır, bunlar Marx ve Engels in iktisadi teorilerinden ve onların yaratmış olduğu teorik sistemin bütününden rahatlıkla türetilebilmektedir: Marksist düalite teorisi, maddesel alışveriş teorisi, bütünsel üretim teorisi, genel üretici güçler teorisi ve maddi döngüler teorisi. Yazara göre ekolojik-iktisadın güncelliği kapitalist sanayi uygarlığının özellikle 1970 lerden itibaren çıkmaza girmesi ve ekolojik krizin bütün belirimlerinin tek tek yaşanmaya başlanmasıdır. Sularımız, nehirlerimiz, denizlerimiz, ormanlarımız, topraklarımız, soluduğumuz hava ve birçok

8 canlı türünün yaşamı ciddi bir tehdit altındadır ve doğal-ekolojik döngüler mevcut ekonomist hoyratlığı ve keyfiliği kaldıramaz hale gelmiştir. Doğalekolojinin taşıma gücü hızlı nüfus artışlarının gerisinde kalmıştır. Tarımsal topraklar çürümekte ve tuzlanmaktadır. Başta iklim döngüleri olmak üzere doğadaki birçok ekolojik döngü dengesini yitirmiştir. Çağımızda insanlar sadece maddi ve kültürel ürünler değil, ekolojik ürünler talep etmektedir, ve sosyo-ekonomik alan bu taleplere göre düzenlenmelidir. Bu nedenle, insanların ekolojik ihtiyaçlarını karşılayan, insan doğasına uygun gelişen ekoloji dostu bir çevrenin yaratılması sorunu günümüz insanın ekonomik etkinliklerinin ciddi bir yönü haline gelmiştir. Bunun sonucunda insanın emek faaliyetine yeni biçimler eklenmiştir. Bu yeni emek biçimleri insanın yaşamını ve toplumsal, ekonomik gelişimini sürdürmesi için ihtiyaç duyduğu kullanım değerlerini sağlamak amacıyla yürütülen emek biçimleridir ve bu yeni emek faaliyeti doğayı korumayı, geliştirmeyi ve inşa etmeyi içermektedir. Bu ekolojik emek pratiği bazı ekolojik-iktisatçılar tarafından insan pratiğinin yeni ve dördüncü temel biçimi olarak tanımlanmaktadır. Ekolojik-iktisadın bakış açısına göre günümüz dünyası üç önemli değişim yaşamaktadır, modern sanayi uygarlığı dediğimiz gerçeklik tıkanmış ve ekolojik uygarlık kendisini dayatmaktadır. Ekonomik yaşamın örüntüsü maddi ekonomiden bilgi ekonomisine dönüşmektedir; sonuncusu ekonomik gelişme modeli sürdürülebilir olmayandan, ekolojik temelli sürdürülebilir gelişmeye doğru evrilmektedir. Bu anlamda Marksist ekolojik-iktisat çağdaş ekolojik-ekonomik toplumsal sürecin gereksinimlerine yanıt vermek için klasik iktisadı en az dört alanda reforma tabi tutmalıdır. Klasik İktisadın Aşılması Birincisi, ekonomideki işlevlere ve ekonomik büyüme tarzına baktığımızda ekonomik sistemdeki girdi ve çıktıların doğal-ekolojik sınırlamalar yok sayılarak ele alındığı bakış açısı aşılmalıdır. Çünkü ekonomik büyümeyi artık maddi sermaye kıtlığı değil ekolojik sermaye ve ekolojik rezervlerin yetmezliği engeller hale gelmeye başlamıştır. Maddi ve ekonomik gelişmeyi sınırsız, bedelsiz bir biçimde geliştirebileceğimiz sınırsız doğal-ekolojik kaynaklar bulunmamaktadır. Doğanın taşıma kapasitesi de sınırsız değildir, atıklarımızı gelişigüzel doğaya boca edeceğimiz bir ekonomik döngü sürdürülemez haldedir. Doğadan alınan her şey yerine konulmalı ve doğal ekolojik çevre sürekli bir biçimde telafi edilmeli ve kollanmalıdır. Dolayısıyla maddi zenginliklerin büyümesi, ekonomik büyüme, nüfus büyümesi ancak sınırlı olabilir ve bu sınırlar doğal-ekolojik çevre tarafından belirlenmektedir. Böylece ekolojik uygarlık çağının ana hatları ortaya çıkmaktadır. İkincisi, doğal-ekolojik gelişmenin ekonomik alan açısından dışsal olgu olduğu klasik iktisat yaklaşımı terk edilmelidir. Maddi sermaye, bilimselteknolojik yenileşme, kurumsal yenileşme teorileri sırasıyla iktisadın gözde

9 kategorileri haline gelmiş, fakat Marx ın iktisadı dışında ekolojiyi içsel etken olan bir iktisadi teori ne yazık ki üretilememiştir. Üstelik 20.yüzyıl sosyalizmi de bu teorik körlüğün kurbanı olmuştur. Bütün bu teorilerin zaafı ekolojiyi ekonomiden soyutlamaları olmuştur. Bu anlamda ekolojikiktisat ekolojik zenginleşmeyi içsel bir kaynak olarak öne çıkartmaktadır. Üçüncüsü, klasik iktisadi yaklaşıma göre pazar mekanizmasının mükemmelleştirilmesi, teknolojik gelişme her türlü sorunu baş edecek güçte görülmektedir ve bu iki ilke sınırsız ekonomik etkinliği hedeflemektedir, bu iki ilkenin iktisada egemen olması, ekonomi ile ekoloji arasındaki bugünkü çatışmayı daha da derinleştirmektedir. Bu anlamda ekolojik-iktisat, pazar mekanizması ve teknoloji ilkelerinin olumsuz etkilerinin ekolojinin önceliği ilkesi ile düzeltmeye ve onarıma tabi tutulmasını savunmaktadır. Bunun anlamı ekolojik gelişmenin, başta ekonomi olmak üzere tüm diğer toplumsal gelişmelerin temeli olarak kabul edilmesidir. Dördüncüsü, klasik iktisadın temel hipotezi olan ekonomik insan kategorisinin yerini ekolojik-toplumsal (olan) ekonomik insan kategorisi almalıdır. Ekonomik insanın tüm amacı azami sosyo-ekonomik öz-çıkarın öznesi olarak, doğal-ekolojik çıkarları, diğer insanların çıkarlarını, toplumun çıkarlarını ve diğer halkların çıkarlarını çiğnemek anlamına gelmektedir ve çağın talepleri ile tamamen çelişmektedir. Marksist Ekolojik-İktisadın Teorileri Yazar, Marksist ekolojik-iktisadın beş teorik dayanağı olduğunu savunmaktadır, bunlar Marx ve Engels in iktisadi teorilerinden ve onların yaratmış olduğu teorik sistemin çağdaş koşullarda yeniden üretilmesinin ürünleridir. Marksist Düalite teorisi, insanın, emek sürecinin, üretim sürecinin, metanın, meta ilişkisinin doğal-ekolojik yanını açıklamaktadır. Maddesel Alışveriş teorisi insan ile doğa arasındaki en temel ilişkiyi, ekonomik sistem ile ekolojik sistem arasındaki en önemli bağlantıyı ve emek sürecinde gördüğümüz doğal-ekolojik ilişkiyi ifade etmektedir. Marx emeği şöyle tanımlamıştı: Emek, öncelikle insan ile doğa arasındaki bir süreçtir, insanın kendisi ile doğa arasında maddesel alışverişi, kendi eylemi aracılığı ile başlattığı, düzenlediği ve kontrol ettiği bir süreçtir. insan ile doğa arasındaki maddesel alışveriş üç biçimde belirir: Doğal maddesel alışveriş (metabolizma), toplumsal maddesel alışveriş ve bu iki döngü arasındaki maddi alışveriş. Böylece bu teori ekolojik-iktisadın en önemli çıkış noktalarından birini oluşturmaktadır. Marksist bütünsel üretim teorisi, beş tür üretim ve yeniden-üretimin organik birliğini açıklamaktadır: Maddi üretim araçlarının üretimi ve yeniden üretimi; manevi/entelektüel üretim; insanın bizzat kendisini üretmesi ve yeniden üretmesi; ekolojikçevrenin üretimi ve yeniden üretimi; toplumsal ilişkilerin üretimi. Genel üretici güçler teorisi, doğal-ekolojik üretici güçlerin tüm diğer üretici

10 güçlerin kaynağını oluşturduğunu açıklamaktadır. Böylece, insani üretici güçler, manevi-entelektüel üretici güçler, maddi üretici güçler ve doğal üretici güçler-bu dört tür üretici güç, doğal-ekolojik üretici güçler temelinde organik bir birlik oluşturmaktadır. Diğer anlamda doğal-ekolojik sistemden kaynaklanan üretici güçler ile sosyo-ekonomik alandan kaynaklı üretici güçler organik bir birlik oluşturmaktadır. Sonuncusu, maddesel döngüler teorisine göre, doğal-ekolojik sistem ve sosyo-ekonomik alanın birliğinden oluşan nesnel dünyada, başlıca üç tür devinim bulunmaktadır: Birincisi, doğal dünya içindeki maddesel alışverişler, bunlar doğal maddelerin döngüsel devinimleridir. İkincisi, insan toplumu içindeki yani insanlar arasındaki alışverişler, diğer deyişle sosyo-ekonomik alana dâhil olan ekonomik maddelerin döngüsel devinimleridir; Üçüncüsü, insanın emek faaliyeti üzerinden gerçekleşen insan ile doğa arasındaki maddesel alışveriştir. Bütün bu üç tür maddesel döngü organik ve iç içe geçmiş bir meta-sistem oluşturmaktadır. Örneğin sosyo-ekonomik alanda başlıca 3 madde dolaşmaktadır: Enerji, bilgi ve değerler ve bu döngüleri diğer döngülerden den ayırmak olanaksızdır. Kitapta Marx ın ürünlerin geri-dönüşümlü ve kapsamlı kullanımı üzerine Kapital de ortaya koyduğu görüşler ve çeşitli sermaye döngüleri üzerine görüşleri bu teorinin kapsamı içinde tartışılmaktadır. Ekolojik-İktisat Bakış Açısının İçselleştirilmesi Kitabın son üç başlığı: Birincisi, ekolojik-iktisadın bakış açısından ekolojik uygarlık tartışmasını ve dört uygarlık bakış açısını, ikincisi Marksist sürdürülebilir ekonomik ve toplumsal gelişme teorisini ve bugün Çin de egemen olan gelişme üzerine bilimsel bakış açısı doktrinini tartışmaktadır. Yazara göre 20.yüzyıl Marksizmi ve sosyalist bakış açısı Marx ın ekolojik bakış açısını kavrayamamış ve Batı iktisadının, ekolojik çevreyi ikincil ve dışsal öğe gören, saf ekonomist yaklaşımının ötesine geçememiştir. Bu kavrayış hatasının sonucunda ciddi ekolojik krizler baş göstermiş, Marx ın değerli ekolojik mirası unutulmuş, hatta bazı hatalı pratikler teorileştirilmiştir. Çin de bir dönem sloganlaştırılan doğanın fethedilmesi teorisi bunun en açık belirimi olarak ortaya çıkmıştır. Bugün herhangi bir hakiki sosyalist gelişme başarısı, gerçek sınavını ancak ekoloji ve sürdürebilir gelişme alanında pratiği ile diğer deyişle insan ile doğa ve ekonomi ile ekoloji arasındaki eşgüdümlü gelişmeyi sağlayabilmesi ile kanıtlayabilecektir. Okuyucu bu titiz ve yaratıcı eserde ekolojik-iktisadın teori ve pratiği üzerine zengin bir tartışmaya katılmış olacaktır. Cem Kızılçeç

11 yazarın Önsözü Çin dâhil olmak üzere dünyadaki Marksist iktisadi araştırmalar Marx ve Engels in iktisadi teorilerini ekolojik perspektiften incelemek konusunda yeterli çaba göstermemişlerdir. Aynı sorunu onların ekolojik düşüncelerinin iktisadi bakış açısı ile araştırılmasında da görebiliyoruz. Bu araştırmalardaki temel problem Marx ın iktisat teorilerinin, salt iktisadi bir bakış açısı ile incelenmiş olmasıdır. J.Bellamy Foster ve diğer birçok Marksistler gibi biz de bu eğilimi ekonomizm olarak nitelemekteyiz. Kanımızca bu durum Marx ın iktisat teorileri sisteminden kalan miras içindeki ekolojik-iktisat üzerine olan düşüncelerin üzerinin örtülmesinin ve unutulmasının temelini oluşturmuştur. Ayrıca, genel olarak Marksist araştırmacılar da yerli ve yabancı iktisatçılar dâhil olmak üzere onun ekolojik-iktisat üzerine görüşlerini, Marksist teorik sistemin genel bütünlüğü içerisinde değerlendirememişlerdir. Bu yetersizlik bütünsel Marksist teorik sistem ile ekolojik-iktisat teorileri arasındaki bağları kopartmakta, özellikle onun iktisat teorileri ile ekolojik-iktisat teorileri arasındaki içsel ve organik bağlar göz ardı edilmektedir. Bu iki kitaplık, dizinin 1. kitabı sözünü ettiğimiz sorunların aşılmasına ayrılmıştır. Marx ve Engels in eserlerinde, ekolojik-iktisat üzerine teoriler, iktisat, felsefe ve sosyalizm üzerine teoriler ve tarihsel materyalizm teorisi ve bunların yanı sıra doğal çevreye ilişkin teoriler bulunmaktadır. Marx, doğal çevre ile ilgili teorisinde insan, toplum ve doğa üçlüsü arasındaki ilişkileri, üretken emek sürecini ve aynı zamanda iktisadi teorilerini ve doğal çevreyi oldukça zengin bir biçimde tartışmıştır. Kanımca Marx ın doğal çevre teorisini diyalektik, pratik, tarihsel ve materyalist bir teori olarak niteleyebiliriz. Bu doğal çevre teorisinin özgünlüğü insan, toplum ve doğa üçlüsü arasında diyalektik bir birlik ilişkisini öngörmesidir. Birinci kitapta Marx ın genel teorik mirası içerisindeki ekolojik-iktisadi düşüncelerini ele aldık, bir yandan yukarıdaki tezlerimizi savunurken, diğer yandan ekolojik-iktisat bilimine bir giriş yapmış olduk. Kanımca Marx ın ekolojik-iktisat teorisi ile onun doğa üzerine olan öğretisi ayrılmaz bir birliktelik oluşturmaktadır. Bu nedenle, Marx ın ekolojik iktisat teorilerinin onun teorik sisteminin bütünselliği içerisinde temel bir yere sahip olduğunu söyleyebilirim. Marx ın iktisat, felsefe, sosyoloji ve ekoloji üzerine olan düşüncelerinin sistematik bütünlüğü dikkate alındığında onun ekolojik-iktisat üzerine olan düşüncelerinin bulunmadığını savunmak

12 hem gerçekçi olmayacak hem de zamanımızın gereksinimleri göz ardı edilmiş olacaktır. Bununla birlikte ekolojik iktisadın Marksist sürdürülebilir iktisat teorisi ile güçlü bağlar içinde olduğunu da belirtmem gerekiyor. İkinci kitabın birinci başlığı, Marksist iktisat ile ekolojik-iktisat arasındaki organik bağı ele almaktadır. Bu kitaptaki diğer başlıklarda ekolojik-iktisadın 5 önemli teorisi ele alınacak, İkili Kategoriler teorisi, Maddesel Alışveriş (metabolizma) teorisi, Bütünsel Üretim teorisi, Genel Üretici Güçler teorisi, Maddesel Döngüler teorisi incelenecektir. Kitabın son başlıklarında ise Ekolojik-iktisadın bakış açısı ile yaklaşarak, Sürdürülebilir Gelişme Teorisini, Ekolojik Uygarlık teorisini, Çin in Marksistlerinin Gelişmeye Bilimsel Bakış Açısı Teorisini inceleyeceğiz. Bu iki kitapla umudumuz, ekolojik-iktisadın bağımsız bir bilim dalı haline gelmesi, Batı, Doğu, Kuzey ve Güney tüm dünya Marksist ve sol-kanat araştırmacılarının gelişen teorik diyaloglarının güçlenmesine katkıda bulunmaktır. Liu Sihua, Eylül 2012