Canut Yayın Evi: 8 Kalkedon-Canut Dünya Solu ve Marksizm Dizisi ISBN:

Transkript

1

2 Canut Yayın Evi: 8 Kalkedon-Canut Dünya Solu ve Marksizm Dizisi ISBN: Sovyet Mirası ve Sovyet Sonrası Rusya da Toplumsal Mücadeleler Sovyet Sosyalizminin Dersleri - Cilt II Editör: Li Shenming Yardımcı Editörler: Wu Enyuan, Wang Liqiang Canut Yayın Evi: Hırkayışerif Mahallesi, Balipaşa Caddesi, No.: 155/A, Fatih-Yavuzselim-İstanbul Telefon ve Fax: Web: / E-posta: info@solokur.net Yayıncı Sertifika Numarası: Editör: Cem Kızılçeç Çeviri: Deniz Kızılçeç, Adnan Köymen Kapak Tasarım: Deniz Kızılçeç Çince Baskı: History Tendency. Comments of the Disintegration of the Soviet Union and Evaluation of the Soviet History by Chinese Scholars, Copyright 2007 Renmin Press Beijing, People s Publishing House, PRC ISBN: Türkçe İlk Baskı: Haziran 2013 Copyright Canut Yayınları 2013

3 Sovyet Sosyalizminin Dersleri Cilt II Sovyet Mirası ve Sovyet Sonrası Rusya da Toplumsal Mücadeleler Li Shenming

4 Yazarlar Hakkında Editör: Prof. Li Shenming, 1949 yılı Henan, Wenxian doğumlu. Uzun yıllar Halk Kurtuluş Ordusunda, tıp bölümlerinde araştırmacı olarak çalıştı, generallik rütbesine yükseldi. Halk Kurtuluş Ordusu nun başlıca gazetelerinde baş editörlük yaptı yılından itibaren, bugüne değin Çin Sosyal Bilimler Akademisi adlı araştırma kuruluşunun, Başkan Yardımcılığı görevine geldi. Aynı zamanda bu akademiye bağlı Dünya Sosyalizmi Araştırma Merkezi, direktörlüğü görevini yürütmektedir. Çin de A.B.D. merkezli dünya ekonomik krizinin çıkacağını ilk kez bilimsel olarak araştıran ve bu konuda araştırmaları başlatan araştırmacı olarak kabul edilmektedir. Li Shenming in özel uzmanlık alanları politik demokrasi ve uluslar arası ilişkilerde stratejilerdir Başlıca Eserleri: Yazarın çok sayıda akademik makalesi yanı sıra araştırma kitapları bulunmaktadır: Sovyetler Birliği Komünist Partisi nin Çöküşünün Dersleri Üzerinde Düşünceler (2011), Çin in Barışçıl Gelişmesi Uluslar arası Stratejileri (2007), Tarihin Eğilimi: Sovyet Partisi ve Sovyetler Birliği nin Dağılması Üzerine Düşünceler (2007), Hegemonyacılığın ve Güç Politikalarının Sonunda Sosyalizmin Yükselişi (2004), A.B.D. Doları Hegemonyası ve Ekonomik Kriz: Güncel Ekonomik Kriz Açısından Bugünkü Durumun Analizi (2009), Marx ın Kapital inin Teori ve Gerçekliğine Ekonomik Kriz Açısından Bakmak (2010), Yeni Yüzyılın Başlangıcında Dünya Düzeni ve Çin in Uluslar arası Stratejisi (1999).

5 Yazarlar Hakkında Editör Yardımcısı: Prof. Wu Enyuan, 1957, doğumlu. Çin Sosyal Bilimler Akademisi adlı araştırma kuruluşunun, Marksizm Araştırmaları Enstitüsü Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda Dünya Sosyalizmi Araştırma Merkezi sekreterliğini yürütmektedir. Başlıca Araştırma alanı İnsan Hakları ve Doğu Avrupa, Rusya ve Orta Asya Araştırmaları ve Sovyetler Birliği Tarihidir. Başlıca Eserleri: Şanghay İşbirliği Örgütünün Gelişme Yönü Üzerine Değerlendirme (2010), Çin-Rusya ve Orta Asya-Doğu Avrupa İlişkileri Üzerine (2009), Uygarlıkların Çeşitliliği ve İnsan Haklarının Gelişmesi (2006), Sovyetler Birliği Tarihinin Anahatları (2004), Çin ve Rusya daki Reformun Karşılaştırılmalı Araştırmasında Sorunlar (2002), 1917 ve 1937 arasında Sovyetler Birliği Tarihi (1991), 1953 ve 1964 Arasında Sovyetler Birliği Tarihi (1996), Mikhail Gorbaçov un Hızlandırma Stratejisi Üzerine (1999), Ekim Devrimi nin Tarihsel Dersleri ve Kaçınılmazlığı Üzerine (1998), Rusya da Büyük Yurtsever Savaş Üzerine Araştırmalar (1995). Editör Yardımcısı: Prof. Wang Liqiang, 1956 doğumlu. Dünya Sosyalizmi Araştırma Merkezi Genel Sekreteri. Başlıca Eserleri: Bugünkü Dünya Sosyalist Hareketi ve Sol Kanat Akımlar Üzerine (2011), Dünya Marksizminin Tarihinin Aşamaları Üzerine (2010), Gorbaçov ve Yeltsin in Tarihsel Dayanağı ve Tarihsel Rolü (2008), Gramsci ve Rosa Luxemburg un Devrimci Sosyalist Mirası Üzerine Dünya ve Çin Araştırmaları (2007).

6

7 İçİndekİler Yazarlar Hakkında 4 Yayıncının Önsözü 13 Çinli Editörün Önsözü 15 Başlık I Sovyetler Bİrlİğİ nin dağılmasının en temel nedeni 19 I Sovyetler Birliği nin dramatik çöküşünün temel nedeni 19 II Çıkartılacak derslerin analizinde, diyalektik ve tarihi materyalizmin bakış açısı ve yöntemi 36 Başlık II Son Dönemlerde Rusya da Sovyetler Bİrlİğİ ne Olan Özlem Neden Artıyor? 47 I Sovyetler Birliği nin dağılması önlenebilir miydi? 48 II Halk Hangi Dönemi Beğeniyor 51 III Petrova ve Ortakları Araştırma Şirketi nin yaptığı anket 54 Başlık III Putİn İn Sİyasal Davranışlarını Belİrleyen Dört Önemlİ Mİrası ve Putİn İn Sovyetler Bİrlİğİ Üzerİne Düşüncelerİ 57 I Putin in Sovyetler Birliği Mirası 58 II Putin in St. Petersburg mirası 63 III Putin in KGB kompleksi 66 IV Yeltsin in seçtiği halef olarak Putin in Yeltsin mirası 67 Başlık IV Sovyetlerİn Dağılmasından Sonra Toplumsal Etİk Alanında Yapılanlar: Burjuvazİsİz Burjuva Devrİmİnİn SonuÇLARI 71 I Sovyetlerin dağılmasından sonra Rusya daki toplumsal etik alanın durumuna genel bir bakış 71 II Ortodoks kilisesine bağlanan umut ve kilisenin toplum üzerindeki etkisi 77 III Yeni bir Rus İdeolojisi arayışı 84 IV Rusya da yurtseverlik eğitimi üzerinden arayış ve beklentiler 91 V Bugünkü Rusya da toplumsal etik alanında durum: Bu alanda yaşanan çatışma ve çelişmeler 99 VI Burjuvazisiz burjuva devrimi 112

8 Başlık V Rusya daki Komünİstlerİn Tarİh Tezlerİ ve Bugünkü Durum Üzerİne Görüşlerİ 119 I Sovyetler Birliği Komünist Partisi nin 2007 Tezleri 121 II Rusya Federasyonu Komünist Partisi nin dünyaya ve Rusya ya Bakışı 154 Başlık VI Bugünkü Rusya da Marksİst OkuLLAR 167 I Klasik Marksizm Okulu 168 II İç Gözlemci veya Eleştirel Marksizm Okulu 169 III Yenilikçi Marksizm Okulu 171 Başlık VII Rusya da Sovyetler Bİrlİğİ Komünİst Partİsİ nin Kısa Tarİhİ nin Yenİden YAYINLANMASI 175 I Roy Medvedev in kitaba katkısı 176 II Tarihin reddi 178 III Putin döneminde tarihi düzeltme çabaları 179 IV Putin in kişisel tutumu 180 Başlık VIII Şubat 1956 Da Eve Düşen Yıldırım: Kruşçev İn Hazırlattığı Gİzlİ Rapor HAKKINDA 183 I Gizli Rapor olayına giden adımlar 184 II Gizli Rapor un ana içerikleri 189 III Gizli Rapor un yarattığı iç ve dış sonuçlar 203 Başlık IX Son dönemde Stalİn İn yeniden değerlendirilmesi eğilimi 211 I Stalin in yeniden değerlendirilmesinin arka planı 213 II Stalin hakkındaki bazı tarihsel gerçeklerin açıklığa kavuşturulması 217 III Stalin in Marksizm-Leninizm e katkıları 224 IV Stalin in tarihsel statüsünün değerlendirmesi 226 Başlık X Stalİn Modelİnİ reddetmeliyiz, Ne kadar köklü reddedersek, o denli İyİ olacaktır görüşü üzerine 233

9 Başlık XI Sovyetler Bİrlİğİ nin Dağılmasının Eşİğİnde Ortaya Çıkan Tarİhsel Nİhİlİzm Olgusunun Analİzİ 245 I Gorbaçov un Tarihsel Nihilizm tercihinin tarihsel koşulları 246 II Tarihsel Nihilizmin taktikleri ve nitelikleri 250 Başlık XII Rusya da Aydınlar Önemlİ Olaylar ve İsİmler Üzerİne Neler Düşünüyor? 259 I Ekim Devrimi ve Lenin in izlediği yol üzerine değerlendirmeler 259 II Stalin üzerine düşünceler 268 III Gorbaçov ve reformları üzerine değerlendirmeler 275 IV Günümüzde Rus halkının özgürlük ve demokrasi kavrayışı 281 Başlık XIII Sovyetler Bİrlİğİ nin Sosyalİst Modelİnİn Özgün Nİtelİklerİ Ve Dağılmanın Nedenlerİ 287 I Konunun incelenmesinde yöntem sorunları 288 II Sovyetler Birliği nin sosyalist modeline bilimsel yaklaşım 292 III Sovyetler de ortaya çıkan dönüşümün nedenlerinin bilimsel analizi 300 IV Sovyetler de 1990 larda ortaya çıkan değişimin en temel nedeni 301 Başlık XIV Sovyetler Bİrlİği nin Dağılmasının Ardından Rus Yazarların Ruh Halİ Ve Bugünkü Düşüncelerİ 309 I Liberal yazarların ve aydınların içine düştüğü sıkıntılı durum 310 II Yurtsever yazarların acıları ve direniş çabaları 316 III Rejimle farklı politik görüşlere sahip olan yazar ve aydınların düşünce dünyası 321 Başlık XV A.B.D. nin Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğunu Hedef Alan Renk Devrİmlerİ Stratejİsİ 331 I Renk Devrimleri nedir? 332 II Bağımsız Devletler Topluluğu nu hedefleyen Renkli Devrimler 339 III Amerikan stratejileri 340

10 BAŞLIK XVI A.B.D. ve Rusya nın Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkelerİ Üzerİnde Rekabetİ 345 I Bağımsız Devletler Topluluğu nun sorunları 345 II Demokratik Barış Teorisi Bush un demokrasi ihracı politikasının dayanağıdır 350 III Dört eleştiri noktası 353 IV Rusya nın Renk Devrimine karşı aldığı 5 önlem 357 V Rusya da Renk Devrimi olasılığına karşı gençliğin eğitimi 360 Başlık XVII Rusya nın Renk Devrİmİne Karşı Aldığı Sıkı önlemler 365 I Batı Ülkelerinin demokrasi gerekçesiyle Rusya üzerindeki baskıları 365 II Rusya daki muhalif partilerin Renk Devrimi çabaları 368 III Putin Yönetimi nin konumunu savunması ve aldığı karşı önlemler 372 IV Renk Devrimi çabalarının Rusya da başarı olasılığı var mıdır? 378 Başlık XVIII Rusya nın Renk Devrİmİne karşı Gelİştİrdİğİ Yasal önlemler 381 I Yasal önlemlerin geliştirilmesinin arka planı 382 II Getirilen yasal önlemlerin içeriği 386 III Getirilen yasal önlemlerin temel nitelikleri 391 Başlık XIX Rusya daki Son Dönemde Yapılan Özelleştİrmelerden Çıkan Dersler Ve SonuÇLARI 401 I Rusya daki özelleştirmenin itici güçleri ve nitelikleri 402 II Rusya daki özelleştirmenin hedefleri ve ortaya çıkan somut sonuçlar 405 III Özelleştirmenin toplumsal etkileri ve politik sonuçları 414 Başlık XX Sovyetler Bİrlİğİ nin Dağılması ve Ekonomİk Reformlarda Başarısızlığa Uğramasına İlİşkİn Deney ve Çıkarabİleceğİmİz DERSLER 421 I Çin in Reform uygulaması ile Sovyetler Birliği nin Reform uygulaması arasındaki farklılıklar 421 II Sovyetler Birliği neden dağıldı ve kapitalizmin ilkel başlangıç aşamasına yuvarlandı 429 III Batılı ülkeler tarafından, sosyalizme olan güvenimizi sarsmak üzere sürdürülen yumuşak savaşa karşı uyanıklığın anlamı 435

11 Başlık XXI Bugünkü Rusya da Medya Organları Ve Medya Alanında Yapılan Son RefoRMLAR 439 I Putin Yönetiminin medya organlarına yönelik yaklaşımı ve çabaları 439 II Rus hükümeti ile medya arasındaki ilişkiler 447 Başlık XXII Sovyetler Bİrlİğİ nin Çöküşünün Nedenlerİnİn Ekonomİk ve Polİtİk Analİzİ 451 I Birinci neden: Yüksek düzeyde merkezileşmiş iktidar yapılanmasına dayalı bir politik sistemin inşa edilmiş olması 451 II İkinci önemli neden: Sosyalist ekonomik sistemin yüksek düzeyde yoğunlaşmış ve merkezileşmiş olması 452 III Üçüncü etken: Sovyetler Birliği nde ayrıcalıklı bir bürokratik elitin oluşması bu elit ile halk kitleleri arasındaki çelişmelerin tırmanması 455 IV Dördüncü önemli neden: Sovyetler Birliği liderliğinin hatalı stratejik kararları 456 Başlık XXIII Stalİn Modelİ üzerine tarihsel ve gerçekçi bir perspektiften düşünmek 461 I Stalin modelinin oluşumunun tarihsel boyutu 463 II Stalin modelinin pratiği 468 III Stalin modeli üzerine bir değerlendirme ve çıkarımlarımız 472 Başlık XXIV Rusya Komünİstlerİ Dünya Sosyalİst Hareketİndekİ Büyük Bölünmeyİ Nasıl Değerlendİrİyorlar? Değerlendİrme Belgesİnİn İncelenmesİ 481 I Rusya komünistlerinin direnişi 482 II Mayıs 2005-Brüksel Belgesi nin içeriği 486 Başlık XXV Deng Xİaopİng ve Gorbaçov zirvesinde Deng Xİaopİng İn yaptığı konuşma 497 Yazarla Görüşme NoTLARI 501 Kaynak Eserler 527

12

13 Çİnlİ Edİtörün Önsözü Tarihin Rüzgârı Sovyetler Birliği nin dağılması ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi nin çöküşü tarihsel bir olgu birçok ülkenin, kurumun ve halkların ilgisini çeken önemli bir tarihsel olgu olarak karşımızda durmaktadır. Olanlara bakıldığında nihai ve kesin bir sonuca varmak zordur ve söz konusu tarihsel olaylardan bu yana uzun bir zaman geçmiş bulunmasına karşın genel kabul gören bir yargıya neredeyse varılamamıştır. Ancak bu, ilerde daha uzun süre boyunca dahi asla doğru bir sonuca hiç bir zaman varılmayacağı anlamına mı gelmektedir? Tabi ki hayır. Kanımca görecelik (relativizm) tarihin akışına uzun süre direnemeyecektir. Rus toplumu, Sovyetler Birliği nin dağılmasını izleyen ilk on yıllar içinde devlet sisteminin çöküşü, ulusal parçalanma, ülkenin güç kaybı, ekonomik yıkım, hayat standartlarının düşüşü, ahlaki yozlaşma ve hatta ulusal uygarlığın dinamizmini yitirmesi, insanların yaşam süresinin düşüşü, v.b. gibi ciddi sorunlar yaşamıştır. Toplumsal gelişmeler ve değişimler, kesinlikle insanların toplumsal psikolojisinde değişikliklere neden olmaktadır. Bu anlamda Rus halkının ulusal çöküşe ve dağılmaya sebep olan olgular üzerine kavrayış ve yorumları da önemli değişimler ortaya çıkmıştır. Halk içinde ve aydınlar arasında Sovyetler Birliği nin dağılmasının hemen öncesindeki ve dağılma sonrası yargılar büyük ölçüde farklılaşmış ve yeni düşünceler ortaya çıkmıştır. Bu değişim, aslında Marksist tarihsel materyalizmin ekonomik temelin üst yapıyı belirlediği biçimindeki temel yasasını yansıtmaktadır. Rusya halkının toplumsal duygularının geçirdiği bu değişimi göz ardı eden eskimiş ve zamanı geçmiş fikirler şüphesiz zamana ayak uydurmada zorluk çekmektedir.

14 Gerçekçi yaklaştığımızda, Sovyetler Birliği nin dağılması hakkında en derin duygu ve yargılar yaşamış ve oluşturmuş olan Rus halkıdır ve bu halkın düşünce ve görüşleri bizler açısından önemli bir değer ifade etmektedir. Son yıllarda Rusya devlet başkanı Putin, Sovyetler Birliği nin dağılması hakkındaki görüşlerini birçok kez ortaya koymuştur: Sovyetler Birliği nin çöküşü tüm ulus açısından büyük bir trajedidir ve Rus halkının büyük çoğunluğu bu gelişmeden mağdur olmuştur. Aslında Putin in bu görüşü Sovyetlerin dağılmasından dolayı büyük bir vicdanı sıkıntısı duyan Rus nüfusunun %70 inin duygularını yansıtmaktadır. Bu olgunun yansıttığı nedir? Olayların yoğunlaştığı günlerde insanların büyük çoğunluğu anavatanlarının ve onlar açısından anlamını yitirmiş görünen Sovyetler Birliği nin çöküşü hakkında kayıtsız kalmış olmalarına rağmen, bu günlerde pişmanlık ve üzüntü duymaya başlamışlardır. Bu anlamda bugün Rus halkı anavatanın- Sovyetler Birliği nin- tarihini yeniden gözden geçirmeye başlamıştır. Doğal olarak insanların bakışında oluşan bu değişim Çin de ve tüm dünyadaki akademik çevreleri harekete geçirmekte, bu tarihsel gerçeklik hakkında yeni kavrayışlara ve aşamalar yapılmasına yol açmaktadır. Rusya da komünist ve sosyalist partiler güçlenmekte ve Sovyet tarihi üzerine yaptıkları nesnel değerlendirmelerle kendilerini sürekli yenilemekte başta işçi sınıfı olmak üzere geniş emekçi kitlelerle sıkı bağlar kurmaya özen göstermektedirler. Onların yaptıkları değerlendirmeler bizim tarafımızdan saygıyla izlenmekte ve araştırmalarımıza ışık tutmaktadır. Büyük figürler tarihin simgeleridirler. Kanımca Sovyetler Birliği Komünist Partisi nin tarihinde en önemli dört figür Lenin, Stalin, Kruşçev ve Gorbaçov dur. Lenin ve Kruşçev in tarihsel rolü üzerine yargılar daha nettir ve tartışma azdır. Temel tartışma ve paradokslar Stalin ve Gorbaçov hakkındaki yorumlar üzerinedir. Bu anlamda Stalin ve Gorbaçov un doğru değerlendirilmesinin Sovyetler Birliği nin dağılması ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi nin çöküşünün temel sebebinin genel olgularına belirli ölçüde açıklık getirebileceğini söyleyebilirim.

15 Henüz 1943 yılında Stalin şu ifadeleri kullanmıştı: Bazı kişilerin mezarımı çöplemek ve kirletmek isteyeceğini biliyorum, fakat tarihin rüzgârı onları savurup bir kenara atacaktır! Bana göre günümüzde bu rüzgâr kuvvet toplamaktadır. Fakat henüz esecek kadar kuvvetli midir? Çin Sosyal Bilimler Akademisi Dünya Sosyalizmi Araştırma Merkezi, ülkemizde dünya sosyalist hareketinin gelişimi ve dünyadaki sosyalist düşüncelerin oluşumu hakkındaki araştırma ve izleme çabalarını sürdüren kurumlardan bir tanesidir. Yakın dönemin en önemli tarihsel olayları olan Sovyetler Birliği nin dağılması ve Doğu Avrupa daki dramatik dönüşümler bu araştırmaların başlıca odakları konumundadır. Son yıllarda arka arkaya bu alanda belirli sayıda araştırma kitapları ve derinlikli bilimsel makaleler yayınlanmıştır. Bu eserlerin önemli bir bölümü Sovyetler Birliği nin dağılması ile Sovyetler Birliği tarihi arasındaki ilişkileri değerlendirmektedir. Bunun yanı sıra, bu Merkez de sürdürdüğümüz araştırmalara daha fazla okuyucu ve araştırmacının ilgisini ve katılımını sağlayabilmek için üç yeni kitap derlemiş bulunuyoruz: Tarihin Eğilimi - Sovyetler Birliği nin Dağılması Hakkında, Çinli Araştırmacıların Sovyet Tarihi Üzerine Değerlendirmesi, Tarihin Eğilimi - Sovyetler Birliği nin Dağılması Hakkında, Rus Araştırmacıların Sovyet Tarihi Üzerine Değerlendirmesi, Sovyetler Birliği nin Dağılması Hakkında, Batılı Ve Diğer Araştırmacıların Sovyet Tarihi Üzerine Değerlendirmesi. Elinizdeki iki ciltlik kitap, kırktan fazla etkili araştırmacının bu sorunlar yazdığı makaleleri kapsamaktadır. Derleyenler olarak yazarların kendi görüşlerine tamamen saygı duyuyoruz. Bu yüzden, makalelerin içerdiği düşüncelerin sorumluluğu tümüyle yazarlara ait olduğunu belirtmem gerekiyor. Okurlarımızdan bu olguyu kaydetmelerini, eleştiri ve önerilerini rica ediyoruz. Li Shenming Ocak, 2008

16

17 Yayıncının Önsözü Çin in sosyalizmin tarihi üzerine en önemli araştırmacılarından olan Li Shenming in bu iki ciltlik eseri dünyanın ilk sosyalist devleti Sovyetler ve 93 yıllık parlak bir komünist partisinin neden dağıldığını incelemektedir. Kitabın 1. cildi, Çinli araştırmacıların araştırmalarını sunmaktadır. İkinci cilt ise başta Rusya olmak üzere Çin ve dünyadaki diğer araştırmacıların görüşlerini içermektedir. Şüphesiz bu incelemenin amacı dünya sosyalist akımının bu büyük olaydan çıkarabileceği derslerle ilgilidir. Böylece kitap dünya sosyalizminin tarihini incelemek ve tartışmak isteyenler ve Rus Marksistlerin de görüşlerini incelemek için çok zengin veriler sunmaktadır. Kitap aynı zamanda bugünkü Rusya toplumundaki durumu ve Sovyet tarihinin nasıl değerlendirildiği üzerinde durmaktadır. Bugün Rus aydınlarının bu tarih üzerine düşünceleri büyük değişim göstermektedir. Kitap özellikle, Gorbaçov, Yeltsin ve Putin dönemi arasındaki farklılıkları incelemekte, Putin yönetiminin, A.B.D. ve NATO dan gelen tehditleri savuşturmak için ülke içinde aldığı önlemleri değerlendirmektedir. Çinli Marksist araştırmacılar 1970 lerin sonlarından itibaren Sovyetler Birliği tarihi ve toplumu üzerine araştırmalarda, önemli bir gelişme kaydetmeye başlamıştır. Bu gelişme Çin in motoru olan Ç.K.P nin teorik inceleme araştırma alanında özellikle 1957 den itibaren adım adım savrulduğu hatalı sol çizginin aşması ile bağlantılıdır. Özellikle Kültür Devrimi döneminde Sovyetler Birliği tarihi ve Sovyet Komünist Partisi hakkında oldukça absürt fikirler ve araştırılması tabu olan alanlar yaklaşımı egemen olmuştu. Söz konusu dönemde bu alanda neredeyse hiçbir ciddi ürün ortaya çıkmamıştı. Çin in bu alandaki en saygın eski kuşak araştırmacısı olan Chen Zhihua ya göre bunun sonucunda bu ülkede kapitalizmin restore edildiği ve hatta sosyal emperyalist bir toplum kurulduğu düşüncesi tartışmasız bir doğru olarak kabul edilmişti. Bilimsel tarihsel materyalizm yerine doğrularla, yanlışların iç içe geçmiş olduğu bir eklektik bakış etkiliydi. Bu araştırmacıya göre dünyada üzerinde en fazla duygusallığın ve önyargının bulunduğu tarih Sovyet tarihidir ve bu yüzden Marksistlerin işi çok daha zorlaşmaktadır. Batılı siyasi çevreler ve çeşitli Sovyet liderleri bu önyargıları oluşturmak için ellerinden gelen tüm çabayı göstermişlerdir.

18 Çin de hızla gelişen çalışmalar içersinde, son 25 yıl içersinde bu alanda 200 ye yakın akademik kitap, önemli Sovyet figürlerine ait monografi türü kitap dâhil olmak üzere 112 çeviri kitap ve 611 bilimsel makale yayınlanmıştır. Çinliler araştırma sürecine oldukça geç başlamalarına karşın toplumsal ihtiyacın zorlaması ile oldukça sağlam bir temelde yola koyulmuşlardır. Araştırma kaynakları zenginleşmiş, Batılı ve Rus araştırmacıların görüşlerinden yararlanılmış, genelde farklı ve zengin bakış açılarını içeren bir disiplin oluşmuştur. Dünya-tarihsel ilerleme boyutundan bakıldığında, Marx ın sosyalizm teorilerini Rusya toplumunda yerelleştirmeye ve çağa uyarlamaya çalışan, dünyanın ilk sosyalist devletinin inşa çabası 20. yüzyıl ve daha sonraki insani gelecek açısından en önemli olayların başında gelmektedir. Bu büyük olay, Marx ın kapitalizmin çöküşü, sosyalizmin zaferi kaçınılmazdır biçimindeki teorisinin açık kanıtını oluşturmuştur. Aynı zamanda olayın kapitalizmin en geri parçasında gerçekleşmesi, hem doğu, hem batı halklarında büyük bir bilinç sıçramasına yol açmıştır. Yazara göre Sovyet tarihinde dört figür ve dört dönem ele alındığında sosyalizmin inşasında en yaratıcı teorik ve pratik çabanın Lenin ve Stalin döneminde yürütülmüştür. Buna karşın Kruşçev ve Brejnev dönemleri ise teorik açıdan gerileme, yapıbozum, pratikte ise başarısız reformlar, var olanı tüketme dönemidir. Brejnev dönemi muhafazakâr istikrar ve ayrıcalıklı elitin oluşum dönemidir. En yaratıcı teorik ve pratik çabanın Lenin ve Stalin döneminde olması bu dönemde ciddi hataların ve sorunların bulunmadığı anlamına gelmemekte, ayrıca bu zaaflar daha sonraki dönemde düzeltilmeden korunmaktadır. Lenin ve Stalin in kurmuş olduğu Rusya ya özgün sosyalist model daha sonra kısmi nitel dönüşümler geçirmiş olmasına karşın, sosyalizmden asıl köklü uzaklaşma ve kopuş süreci Gorbaçov döneminde yaşanmıştır. Okuyucu, sosyalizmin en değerli eserlerinden birini Sovyet sosyalizmini tartışan bu kitapta konuyu çok çeşitli açılardan ele alan görüşleri tartışma olanağı bulabilecektir. Kitabın son başlığında yazar ile yaptığım görüşme notlarını okuyabilirsiniz. Cem Kızılçeç