Sporda Tesislerin Planlanması ve İşletmeciliği

Transkript

1 Sporda Tesislerin Planlanması ve İşletmeciliği 4.Hafta Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1

2 Spor Tesis İşletmelerinde Kuruluş Yerini Etkileyen Faktörler Pazar: Spor tesis işletmesinin faaliyette bulunacağı pazarın özelliği, genişliği ve sürekliliği kuruluş yeri seçimini etkileyen önemli faktörlerdendir. İşletme ister büyük, ister orta isterse de küçük olsun pazarın özelliği, fonksiyonları açısından tüm işletmeleri yakından ilgilendirir. Her üretim faaliyetinin bir pazardaki talebi karşılamak için yapıldığını düşünürsek, spor tesis işletmesinin pazara sunacağı ürünlere yönelik bir talebin var olması gerekmektedir. Spor tesis işletmeleri gerek aktif katılım gerekse de pasif katılım fırsatları sunduğundan dolayı varlıklarını devam ettirebilmek için pazar taleplerini karşılayacak şekilde yapılandırılmalıdırlar. Ayrıca pazar içerisindeki rakipler ve rekabet ortamı da kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler içerisinde değerlendirilir. 2

3 Spor Tesis İşletmelerinde Kuruluş Yerini Etkileyen Faktörler İşgücü: Kuşkusuz bir spor tesis işletmesinin işgücü olmadan faaliyette bulunması düşünülemez. Bu nedenden dolayı bir spor tesis işletmesinin kuruluş yeri seçilirken yeterli işgücünün bulunup bulunmadığı göz önüne alınmalıdır. Spor tesis işletmelerinde işgücü ile ilgili bir başka konu, uzmanlaşmış işgücüne ihtiyaç duyulmasıdır. Spor tesis işletmelerinde görev yapacak personelin son derece uzmanlaşmış olması beklenir 3

4 Spor Tesis İşletmelerinde Kuruluş Yerini Etkileyen Faktörler Ulaşım: Spor tesis işletmeleri gibi hizmet işletmelerinde yer seçimi kararının verilmesinde alternatif kuruluş yerlerinin gelir/fayda sağlayıcı özellikleri üzerinde durulur. Hizmet işletmelerinde üretimle tüketimin eş zamanlı olması nedeniyle kuruluş yeri seçiminde tüketicilerin yoğun olduğu bölgeler tercih edilmelidir. Zira tüketicinin kolay ulaşabileceği bir bölgede faaliyet gösteren hizmet işletmesinin satış/kullanım hacmini arttırma şansı her zaman mevcuttur. Spor tesis işletmesinin sunduğu etkinlik ve imkânlardan yararlanmak isteyen tüketicilerin işletmeye kolay, süratli ve güvenli biçimde ulaşabilmesi işletmenin varlığını sürdürebilmesinde kolaylık sağlar. 4

5 Spor Tesis İşletmelerinde Kuruluş Yerini Etkileyen Faktörler Fiziki Çevre: Spor tesis işletmelerinde kuruluş yeri kararını etkileyen bir diğer faktör de fiziki çevredir. İklimsel özellikler, arazi yapısı, enerji olanakları, sıcaklık-soğukluk, yağış-nemlilik, rüzgâr ya da kuraklık gibi doğal elemanlardan oluşan fiziki çevre unsurları spor tesis işletmesinin açık ya da kapalı olması, büyük ya da küçük ölçekli olması gibi birçok konuyu ilgilendirmektedir. 5

6 Spor Tesis İşletmelerinde Kuruluş Yerini Etkileyen Faktörler Devlet Politikaları: Devlet tarafından uygulanan sosyal ve ekonomik politikalar, spor tesis işletmesinin kuruluş yeri kararını etkiler. Bazı bölgelerde uygulanan teşvikler, vergi oranlarındaki azalma, uzun dönemli ve düşük faizli kredi bulma olanağı, devlet yardımları ve hibeler kuruluş yeri kararını etkileyen faktörler içerisinde yer almaktadır. 6

7 Spor Tesis İşletmelerinde Kuruluş Yerini Etkileyen Faktörler Diğer Faktörler: Yukarıda açıklanan faktörlerin dışında kalan bazı faktörler de bulunmaktadır. Spor tesis işletmesinin sunduğu mal ve/ya da hizmetlere yönelik hedef kitlenin özellikleri ve bulundukları bölgeler, kültürel koşullar, yerel vergiler ve harçlar diğer faktörler başlığı altında incelenebilir. 7

8 SPOR TESİS İŞLETMELERİNİN FAALİYETE GEÇMESİ Türkiye de spor tesislerinin kurulması ve işletilmesi ile ilgili usul ve esaslar Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre; tesis açmak isteyen gerçek ya da tüzel kişiler, açılış izni alabilmek için tesisin açılacağı ilin gençlik ve spor il müdürlüğüne dilekçe ile başvururlar. Gerçek kişiler dilekçelerine yönetmeliğin 6., tüzel kişiler ise 7. maddesinde belirtilen belgeleri eklerler. Yönetmeliğin 6. maddesine göre gerçek kişilerden istenen belgeler aşağıdaki biçimdedir: 8

9 Spor Tesis İşletmelerinin Faaliyete Geçmesi Tesisin adı ve adresi ile uygulanacak spor dallarını belirtir dilekçe Tesis işletmecisinin T.C. kimlik numarası Tesis sahibi ya da vekâlet edecek olan tesis sorumlusunun açık adresi ile adli sicil beyanı Adres Beyanı Üç adet vesikalık fotoğraf Faaliyette bulunulacak her spor dalının çalıştırıcısına ait antrenör, masör veya diğer eğiticilerle yapılan bir yıllık sözleşmenin ilgili federasyon ya da il müdürlüğünden tasdikli sureti 9

10 Spor Tesis İşletmelerinin Faaliyete Geçmesi Tesisin onaylı 1/100 ölçekli planı. Belediyelerce verilecek işyeri açma izin belgesi, itfaiye raporu, illerde il sağlık müdürlüğü, ilçelerde ilçe sağlık müdürlüğü raporu ve mahallin güvenlik teşkilatından alınacak genel güvenlik ve asayiş açısından kolluk kuvveti görüşü. Faaliyette bulunulacak spor dalları federasyonlarınca düzenlenecek yeterlilik belgesi 10

11 Spor Tesis İşletmelerinin Faaliyete Geçmesi Yönetmeliğin 7. maddesine göre tüzel kişilerden istenen belgeler ise şunlardır: Kuruluşun, tesisin adı ve adresi ile uygulanacak spor dallarını belirtir dilekçe. Tesis sorumlusu ya da vekâlet edecek olan tesis amirinin açık adresi ve adli sicil beyanları. Faaliyette bulunulacak her spor dalının çalıştırıcısına ait antrenör, masör veya diğer eğiticilerle yapılan bir yıllık sözleşmenin ilgili federasyon ya da il müdürlüğünden tasdikli sureti. Tesisin tasdikli 1/100 ölçekli planı. Belediyelerce verilecek işyeri açma izin belgesi, itfaiye raporu, il sağlık müdürlüğü raporu ve kolluk kuvvetlerinden alınacak genel güvenlik ve asayiş açısından kolluk kuvveti görüşü 11

12 Spor Tesis İşletmelerinin Faaliyete Geçmesi Faaliyette bulunulacak spor dalları federasyonlarınca düzenlenecek yeterlilik belgesi Tesis açmak isteyen tüzel kişilerden; şirket ise unvanı ve ticaret sicil numarası, dernek tüzüğü ya da vakıf senedinin yayınlandığı gazetenin bir nüshası. Gerçek ve tüzel kişilerin gerekli belgeleri il müdürlüğüne vermelerinin ardından tesisin hizmete açılması için bir komisyon tarafından yerinde tetkik edilerek bir tutanak düzenlenir. Tesisin Yönetmelik hükümlerine uygun görülmesi halinde yeterlilik belgesi düzenlenerek valinin onayına sunulur. Valinin onayını müteakip açılacak tesisin özelliği ve ilin gelişmişlik düzeyi göz önüne alınarak; Genel Müdürlükçe tespit edilen tescil ücreti tesis sahibinden tahsil edilir. 12

13 Spor Tesis İşletmelerinin Faaliyete Geçmesi Birden fazla spor dalında faaliyette bulunmak için başvuran ve gerekli şartları yerine getirenler faaliyette bulunacağı her spor dalı için ilgili federasyonlardan ayrı ayrı yeterlilik belgesi alır ve her spor dalı için ayrı tescil ücreti öderler. Hazırlanan dosyalardan biri il emniyet müdürlüğüne, il müdürlüğüne, biri ilgili federasyona, birden fazla spor yapılan tesislerde ilgili federasyonlara, biri de tesiste kalacak şekilde dağıtımı yapılır. Bütün belgelerin tamamlanması ve açılış izninin verilmesinden sonra tesis faaliyete başlamış sayılır. 13

14 İŞ PLANI VE İŞ PLANI HAZIRLAMA Spor tesis işletmesi ile ilişkili bir iş fikrinin başarılı biçimde uygulamaya geçirilmesinde araştırma ve planlama çalışmaları oldukça önemlidir. Neyin, ne zaman, nasıl ve kim tarafından yapılacağının belirlenmesi uygulamada büyük fayda sağlar. İş planı, iş kurmadan önce bu sorulara cevap bulmak için gerekli araştırma ve planlama çalışmalarının yapılmasını sağlayan bir araçtır. İş planı, büyük ya da küçük bütün spor tesis işletmeleri tarafından kullanılabilir. 14

15 İş Planı ve İş Planı Hazırlama İş planı, girişimcinin kurulu ya da kurmayı düşündüğü iş ve işletmesi ile ilgili düşüncelerinin, hedeflerinin, planlarının yer aldığı bir dokümandır. Bu doküman, girişimciye iş kurma ve işletme sürecinde yol gösterici bir rehberdir. Bu anlamda iş planı; bir iş fırsatını açıklayan, hizmet edilecek pazarı betimleyen ve girişimci işletmenin nasıl yol almayı planladığını ayrıntılı bir şekilde gösteren belgedir. Detaylı bir iş planı genellikle 10 bölümden oluşmaktadır. 15

16 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Giriş: Bankacılar, ortak sermayedarlar, yatırımcılar ve iş planını okuyan çoğu kişi, planın özelliklerini ve önemli bölümlerini gösteren bir giriş görmek isterler. Üç sayfadan uzun olmayacak böyle bir giriş, izlenecek tüm aşamalar hakkında genel bir fikir sağlayacaktır. Bu şekilde planın her bir bölümünün tanımlaması sağlanmış olacaktır. 16

17 İş Planı ve İş Planı Hazırlama İşletmenin Tanımı: Bu bölüm içerisinde öncelikle işletmenin ismi belirtilmelidir. Ardından faaliyet gösterilecek sektör analiz edilmeli ve planı etkileyebilecek endüstriyel gelişmelerden söz edilmelidir. Ayrıca kurulacak olan işletmenin rakipler ile rekabet edebilirliği ve gelecek potansiyeli bu bölüm içerisinde yer almalıdır. 17

18 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Pazarlama Planı: Spor tesis işletmesinin üreteceği mal ve/ya da hizmetin pazarlanabilirlik özellikleri ve bunun nasıl gerçekleştirileceği pazarlama planının ayrıntılarını oluşturur. Bu bölümde girişimci, yatırımcılara pazarda var olan rekabet ortamı içerisinde başarılı olunabileceğini göstermelidir. 18

19 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Üretim Planı: Bu bölüm işletmenin kuruluş yerinin tanımlanmasıyla başlar. Seçilen yer işgücü olanakları, ücret oranları, tüketicilere yakınlık ve toplum desteğinin sağlanması açısından uygun olmalıdır. Bunlara ek olarak vergi yükümlülükleri ve bankaların yerel girişimcilere sağladığı desteklere de değinilmelidir. Ayrıca bu bölüm içerisinde üretim maliyetleri, üretim ihtiyaçları ve taşıma maliyetleri ile ilgili veriler sunulmalıdır. 19

20 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Yönetim Planı: Yatırımcılar, kilit varlıklar olarak gördükleri işin gerisindeki kişileri tanımakta ısrarlı davranırlar. Bu yüzden yönetim planı anahtar personelin görev ve sorumluluk alanlarını tanımlamalı, bilgi ve deneyimlerini ortaya koymalıdır. Bu bölümde yönetim kadrosunun özgeçmişleri ve eğer danışmanlık hizmeti alınacaksa danışmanların tanıtımı yer alır. 20

21 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Finansal Plan: Finansal plan girişimcinin kısa, orta ve uzun dönemde parasal ihtiyacının belirlenmesi amacıyla oluşturulur. Bu bölüm içerisinde belirlenen bir dönem için ihtiyaç duyulan fonlar, nakit akışı, fon kaynaklarının nasıl bulunacağı ve nasıl kullanılacağı ayrıntılı biçimde yer alır. 21

22 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Araştırma ve Geliştirme Bölümü: Yapılacak araştırma ve geliştirme faaliyetleri bu bölümde gösterilen maliyet ve zaman testlerine bağlı olarak ifade edilir. Yapılacak olan araştırma ve geliştirme çalışmaları ayrıntılı biçimde ele alınmalıdır. Ayrıca iş fikrini geciktirebilecek güçlükler de bu bölümde tartışılmalıdır. 22

23 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Önemli Riskler Bölümü: Bu bölümde potansiyel riskler ifade edilir. Faaliyet gösterilen pazarda var olan riskler, tesis için gerekli mal ve hizmetlerin alınmasında karşılaşılan güçler ve olası rakipler bu bölüm içerisinde yer alacak risklerden bazılarıdır. 23

24 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Zaman Tablosu Bölümü: Zaman tablosu bölümü, gerçekleştirilmesi düşünülen çeşitli faaliyetlerin sıralamasını vermektedir. Gerçekçi zaman aralıklarının planlanması ve bu zaman aralıklarında gerçekleştirilecek olayların ifade edilmesi büyük önem taşımaktadır. Zaman tablosu içerisindeki zaman aralıkları haftalık, aylık ya da üçer aylık olarak verilebilir. 24

25 İş Planı ve İş Planı Hazırlama Ekler: Planın bu son bölümü, olması zorunlu bir bölüm değildir. Ancak planın ana bölümlerinde verilmesi uygun olmayan ek belgeler sağlamaktadır. Diyagramlar, planlar, finansal veriler, finansal tablolar (tahmini bilânço, gelir tablosu ve nakit kış tablosu), yönetim takımının özgeçmişleri ve kaynaklar ile diğer bölümleri destekleyen materyaller bu bölümün örnekleridir. Bu bölüme konulacak materyaller, girişimcinin kendi kararına bağlıdır. Ancak bu bölüm destekleyici bilgilerle sınırlandırılmalıdır 25

26 SPOR TESİS İŞLETMECİLİĞİNDE YÖNETİM VE ORGANİZASYON Toplum yaşamı içerisinde örgütlü çabaların ortaya çıkmasıyla beraber yönetim sürecine ihtiyaç duyulmuş ve yönetimin önemi de örgütlü yaşamla birlikte artmıştır. İşletmelerde yönetim; mali, mekanik ve işgücünden meydana gelen kaynakların uygun biçimde sevk ve idare edilmesini içerir. Ortak amaçları gerçekleştirmek için işbirliği içerisinde olan insan kümelerinin eylemleri olarak tanımlayabileceğimiz yönetim süreci spor tesis işletmelerinin yaşamlarını devam ettirmelerinde hayati öneme sahiptir. 26

27 Spor Tesis İşletmeciliğinde Yönetim ve Organizasyon Spor tesis işletmelerinde yönetim, üretim unsurlarını verimli biçimde kullanarak başkaları aracılığıyla iş görme sürecidir ve belirli fonksiyonların bir bütün içerisinde düzenli işleyişi ile meydana gelir. 27

28 Spor Tesis İşletmeciliğinde Yönetim ve Organizasyon Spor tesis işletmelerinde yönetim süreci diğer işletmelerde olduğu gibi kısa ve uzun süreli çeşitli planların hazırlanması ile başlar. Bu hazırlığın ardından planlarda ifade edilen amaçlara ulaşmak için örgütsel bir yapı oluşturulur. Oluşturulan yapının işlemesine yönelik olarak çeşitli görevler belirlenir ve bu görevlere yetkili bireyler ve/ya da birimler atanır. Bu bireylerin ve/ya da birimlerin bir arada uyumlu şekilde çalışması sağlanarak planlarda belirtilen amaçlara ulaşılmaya çalışılır. Bu süreç içerisinde oluşturulması düşünülen ve gerçekleştirilen tüm faaliyetlerin hazırlanan planlara uygun yürüyüp yürümediği kontrol edilmelidir. 28

29 Spor Tesis İşletmeciliğinde Yönetim ve Organizasyon Tüm bunların ışığı altında; spor tesis işletmelerinde yönetim süreci planlama, organizasyon, insan kaynakları yönetimi, yöneltme, koordinasyon ve denetleme olarak altı temel fonksiyondan meydana gelmektedir. 29

30 SPOR TESİS İŞLETMELERİNDE YÖNETİM SÜRECİ Spor tesis işletmelerinde yönetim sürecini anlamanın en iyi yollarından biri, süreci meydana getiren temel fonksiyonların ele alınmasıdır. Ancak öncelikle misyon, vizyon, amaç ve hedef kavramlarının açıklanması yönetim sürecinin anlaşılmasına fayda sağlayacaktır. 30

31 SPOR TESİS İŞLETMELERİNDE YÖNETİM SÜRECİ Misyon, kelime anlamı itibariyle, bir kişi ya da topluluğun üstlendiği özel görevdir. Örgütsel bağlamda misyon, bir kurum ya da kuruluşun varoluş nedeni, ne yapmak ve hangi amaçla yapmak üzere kurulduğu, kendisini nasıl görmek istediği, kendisinden beklenen görev olarak tanımlanabilmektedir. Misyon, spor tesis işletmesinin niçin var olduğunu ve ne yapmak istediğini gösterir. Her spor tesis işletmesi yazılı olsun ya da olmasın bir misyona sahip olmalıdır. Misyon, herhangi bir işletmenin var oluş nedenidir ve stratejik amaçların nasıl gerçekleştirileceğini belirleyen çerçeveyi oluşturur. 31

32 Spor Tesis İşletmelerinde Yönetim Süreci Vizyon spor tesis işletmesinin gelecekte ulaşmayı planladığı hedefi tanımlar. Geliştirilen vizyonun üyelerin kolayca anlayabilecekleri kadar yalın, kendi rol, görev ve sorumluluklarına uygulayabilecekleri kadar işlevsel olması ve bütüncül bir anlayışla tanımlanması gerekir. 32

33 Spor Tesis İşletmelerinde Yönetim Süreci Türkiye Voleybol Federasyonu Lisesi Vizyon ve Misyonu VİZYON Atatürkçü düşünce sistemini davranış haline getirmiş, milli birlik, bağımsızlık ve manevi değerlerden ödün vermeyen ; Türk sporunu dünyada temsil edebilecek başarılı sporcular yetiştiren, alanı ile ilgili yüksek öğretim programlarına hazırlayan diğer kamu kurumları, spor kurumu ve kuruluşları ile işbirliği içerisinde çalışan, ideal fiziki gerçekliğine ulaşmış bir eğitim kurumu olabilmektir. MİSYON 33 Öğrencilerimizi; Çağımızın gelişen ve değişen ihtiyaçlarına cevap verebilecek, beden zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür bilimsel düşünce gücüne ;geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı milli ve manevi değerlere önem veren, topluma karşı sorumluluk duyan; gelecekte kendilerini kabul ettirecek bilgi ve yetenekle donanmış olimpiyat felsefesini ve spor kültürünü kavramış, alanında ülkemizi uluslar arası düzeyde temsil yeteneği ve birikimleriyle donanmış kişiler olarak yetiştirmektir.

34 Spor Tesis İşletmelerinde Yönetim Süreci Amaç, bir işletmenin gelecekte ulaşmak istediği durumdur ve strateji oluşumuna temel teşkil etmektedir. Strateji ve misyon amaçların gerçekleştirilmesinde araç konumundadır. Amaçlar, işletmelerin erişmeye çalıştığı uzun dönemli genel sonuçlar olarak tanımlanabilir. 34

35 Spor Tesis İşletmelerinde Yönetim Süreci Hedefler ise amaçlara erişmek için gerekli olan kısa süreli aşama durumlarını oluşturur. Ayrıca hedefler daha açık ve ölçülebilir özellikler taşır. Amaçlar soyut olabilir fakat kesinlikle hedeflerin somut ve rakamsal olması gerekmektedir. Örneğin; her yıl yüz adet yeni üye kazanmak ya da her yıl yeni beş adet sınıfı hizmete sokmak gibi ifadeler bir fitness merkezi için hedef ifadeleri olarak ele alınabilir. 35

36 Spor Tesis İşletmelerinde Yönetim Süreci Spor tesis işletmelerinde misyon, vizyon, amaç ve hedefler tesiste gerçekleştirilen ve gerçekleştirilmesi düşünülen tüm fonksiyonlara ışık tutmaktadır. Yönetimde fonksiyon kavramlarıyla yöneticilerinin yerine getirdikleri görevler ifade edilmek istenir. 36

37 KAYNAK Katırcı, H. (Editör). (2012).Spor Tesisi İşletmesi ve Saha Malzeme Bilgisi. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Eskişehir. 37