Pıhtılaşmaya eğilim aşağıdaki hastalıklara yol açar:

Transkript

1 ANTİTROMBİN III AT III; Antitrombin III pıhtılaşma mekanizmasını kontrol eden bir proteindir. Kandaki değerine bakılır. Heparin gibi kan sulandırıcı ilaçlara rağmen tekrarlayan emboliler olursa Antitrombin III bakılır. Kan sulandırıcıların işe yaramadığı, sık emboli, trombüs gibi durumlarda bakılan testtir. Antitrombin III testi ne için yapılır? Antitrombin III miktarının düşük olması pıhtılaşmaya eğilim oluğunu, emboli ve trombüs riskinin artığını gösteren laboratuar testidir. Antitrombin III miktarını düşüren sebepler: Kemik iliği transplantasyonu, DİC ( dissemine intravasküler koagülasyon), Antitrombin III eksikliği ( genetik tir), Karaciğer yetmezliği ve siroz, Nefrotik sendrom, Doğum kontrol ilaçları. Pıhtılaşmaya eğilim aşağıdaki hastalıklara yol açar: Derin ven trombozu, Flebit ( venöz iltihap), Pulmoner emboli ( akciğer damarlarının pıhtı ile tıkanması), Tromboflebit. Anabolik steroid kullanımı Antitrombin III miktarının yükselmesine, doğum kontrol ilaçları düşmesine ve embolilere yol açar. Referanslar: Schafer AI. Thrombotic disorders: hypercoagulable states. In:

2 Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2007:chap 182 B ASPERGİLLUS ANTİKOR TESTİ Aspergillosis precipitin; Aspergillus İmmunodiffusion Test; Test for precipitating antibodies; Ayrıca bkz: galaktomannan testi. Kanda aspergillus mantarına karşı antikor olup olmadığını araştıran laboratuar testidir. Aspergillus mantarı akciğer ve dokularda enfeksiyon yapabilen, derin dokulara yayılan bir mantar türüdür. Aspergillus Antikor testi için normal değerler: Normal değer: negatif olmalıdır. Aspergillus antikor testinin pozitif olması ne anlama gelir? Aspergillus antikor testi pozitif olması vücutta bu mantara karşı antikor varlığı anlamına gelir, hastalık varlığını yada antikor varlığını gösterir. Mantar enfeksiyonu halen var yada geçirilmiş olabilir. Test aktif enfeksiyon varlığını göstermez. Aspergillus enfeksiyonlarının teşhisinde zaman içinde yükselen değerler enfeksiyon varlığını gösteren önemli laboratuar bulgularıdır. Test yanlış negatif sonuç verebilir ( enfeksiyon olduğu halde sonuç negatif olabilir). Örneğin invaziv aspergillus enfeksiyonlarında test genellikle negatif olur. Testin pozitif olması için enfeksiyondan 2 hafta geçmesi gerekir. Çok spesifik bir test değildir. Galaktomannan testi bu açıdan daha

3 spesifiktir. Referanslar: 1. Stevens DA. Aspergillosis. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;2007:chap Patterson TF. Aspergillus species. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Principles and Practice of Infectious Diseases. 7th ed. Philadelphia, Pa: Elsevier Churchill Livingstone; 2009:chap 258 AST SGOT; Aspartat Aminotransferaz; Serum Glutamik Oksalasetik Transaminaz; Karaciğer, kalp kası ve kaslarda bolca bulunan bir enzimdir. Kandaki miktarına bakılır. AST testi ne için yapılır? Test karaciğer hastalıklarının teşhis ve takibinde ayrıca kalp kası hasarının tespitinde kullanılır. Beraberinde ALT ve ALP testleri de istenir. AST testi için normal değerler: Erişkin: IU/L dir. AST seviyesini arttıran sebepler: Karaciğer hücrelerini etkileyen bütün hastalıklar kanda AST yükselmesine sebep olur. Sadece AST yükselmesi bir hastalığı göstermez. Hepatitler,

4 Karaciğer iskemi ve nekrozu, Siroz, Karaciğer yetmezliği, Akut böbrek yetmezliği, Kalp krizi, Hemokromatoz, Hemolitik anemiler, Karaciğer tümörleri ve metastazları, Karaciğere zarar veren ilaçlar, İnfeksiyöz mononükleozis, Kas travması ve ezilmesi, Pankreatitler. Ayrıca aşağıdaki durumlarda da AST artar: Yanıklar, Kalp girişimleri, Epilepsi krizleri, Ameliyatlar. AST seviyesi gebelikte ve egzersiz sonrasında normal olark artar bu artış hastalık anlamına gelmez. Referanslar: 1. Berk PD, Korenblat KM. Approach to the patient with jaundice or abnormal liver test results. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap Pratt DS. Liver chemistry and function tests. In: Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran s Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;2010:chap 73

5 ASO ASLO; Anti Streptolizin O; ASO titresi; Kanda A gurubu beta hemolitik streptokok ( beta mikrobu ) karşı antikor varlığını araştıran laboratuar testidir. Anti Streptolizin O antikoru beta enfeksiyonlarından sonra oluşan bir antikordur. Kanda tespit edilmesi geçirilmiş bir beta enfeksiyonunu gösterir. Testin en az 6 saat açlık ile yapılması gerekir. ASO neyi gösterir? ASO geçirilmiş beta enfeksiyonunun göstergesidir. Beta enfeksiyonu ; Bakteriyel endokardit, Glomerülonefrit, Romatizmal ateş, Kızıl, Streptokoksik anjin Etkeni olduğundan tehlikeli bir enfeksiyon hastalığıdır ve erken dönemde yakalanıp tedavisi gerekir. A gurubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonlarından haftalar aylar sonra dahi kanda ASO seviyesi yüksek bulunur. ASO için normal değer: Erişkin: < 200 ünite Çocuk: <300 ünite ASO seviyesini yükselten sebepler: Beta Streptokok enfeksiyonu, Bakteriyel endokardit, Post streptokokal glomerulonefrit, Romatizmal ateş, Kızıl.

6 References 1.Bisno AL, Stevens DL. Streptococcus pyogenes. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Principles and Practice of Infectious Diseases. 7th ed. Philadelphia, Pa: Elsevier Churchill Livingstone; 2009:chap Bisno AL. Nonsuppurative poststreptococcal sequelae: Rheumatic fever and glomerulonephritis. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Principles and Practice of Infectious Diseases. 7th ed. Philadelphia, Pa: Elsevier Churchill Livingstone; 2009:chap 199 ASİT MUKOPOLİSAKKARİT Dermatan Sulfat; İdrarda Heparan Sulfat; AMP; Mukopolisakkaritler uzun zincirli şeker molekülleridir, vücutta birçok organ ve dokuda en çok mukus ve eklem sıvılarında bulunurlar. Asit Mukopolisakkarit laboratuar testi 24 saatte idrarla atılan miktarın ölçülmesidir. Mukopolisakkaridoz denen hastalıklarda idrarla atılımı artar. Asit Mukopolisakkarit testi ne için yapılır? Bir gurup genetik hastalık olan mukopolisakkaridozların teşhisinde kullanılır. Bu hastalıklarda vücutta mukopolisakkarit maddeler birikir, idrarla atılan miktar artar. Normal değerler: Normal değerler laboratuardan laboratuara değişir.

7 ASİT FOSFATAZ Hücre içi enzimdir prostatta bol miktarda bulunur ayrıca dalak, pankreas, böbrek ve kan hücrelerinde bulunur. Asit Fosfataz için normal değer: Normal Değerler: < 10 U/L. dir Asit fosfatazda artışa neden olan hastalıklar; Prostat hastalıkları, Prostat kanseri ve kanser yayılması, Kemik iliğine sıçrayan habis tümörler, Bazı karaciğer hastalıkları, Kemik hstalıkları, Böbrek hastalıkları, Kan ve kan hücrelerini ilgilendiren hastalıklar, Enfaktüs te artar ASETİLKOLİN RESEPTÖR ANTİKORU Ach reseptör antikoru; Ach Reseptör Ab; Myastenia Gravis hastalığının teşhisinde kullanılan laboratuvar testidir. Asetilkolin reseptör antikoru Myastenia Gravis hastalarının kanında bulunan bir proteindir. Asetilkolin sinirler arasında ve sinirlerden kasa iletim sağlayan bir proteindir bu proteinin bağlandığı reseptöre karşı antikor gelişir ise Myastenia Gravis denilen ve kas güçsüzlüğü ile seyreden bir hastalık oluşur. Hastaların yarıdan fazlasında hastalık gözlerde sınırlı kalır diğer yarısında ise diğer vücut kasları

8 da etkilenir. Hastalık her yaşta görülebilir. Bir veya her iki gözde göz kapağı düşüklüğü ve kaşların yukarı çekilmesi tipiktir. Asetil kolin Reseptör Antikoru için normal değerler: Erişkin : < 0,05 nmol/l dir. Asetil kolin Reseptör antikorunun pozitif olması ne anlama gelir? Testin pozitif olması Myastenia Gravis teşhisi koydurur. Myastenia Gravis hastalığı hastaların % 50 sinde sadece gözde sınırlıdır ( okular Myastenia Gravis ). Ancak testin negatif olması Myastenia olmadığını göstermez. Myastenia hastalarının beşte birinde test negatiftir. Referanslar: 1.Vincent A, Newson-Davis J. Disorders of neuromuscular transmission. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier. 2007: chap Sanders DB, Howard JF Jr. Disorders of neuromuscular transmission. In: Bradley WG, Daroff RB, Fenichel GM, Jankovic J, eds. Bradley: Neurology in Clinical Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Butterworth-Heinemann Elsevier; 2008:chap 82 ASETİLKOLİNESTERAZ Asetilkolinesteraz; Psedokolinesteraz; Acetylcholinesterase; RBC (or erythrocyte) cholinesterase; Pseudocholinesterase; Plasma

9 cholinesterase; Butyrylcholinesterase; Serum kolinesteraz. Asetilkolinesteraz ve Psedokolinesteraz sinir sisteminin sağlıklı çalışması için gerekli iki önemli enzimdir. Asetilkolin sinirler arasında ve sinirlerden kaslara iletimi sağlar. Asetilkolin salındıktan sonra temizlenmesi gerekir yoksa ileti devam eder bu işi Asetilkolinesteraz ve Psedokolinesteraz yapar. Sinirler arasına sinyallerin düzgün iletilmesi için bu iki enzim gereklidir. Asetilkolinesteraz hem sinir hem de kırmızı kan hücrelerinde bulunur. Psedokolinesteraz ise sadece karaciğer hücrelerinde bulunur. Asetilkolinesteraz neden bakılır? Böcek öldürücü ilaç zehirlenmelerinde (organofosfat zehirlenmelerinde), zehirlenme durumunuzun tespiti için, Karaciğer hastalıklarının teşhisinde, Anestezi ve bazı girişimler öncesinde süksinil kolin ilacı veriecek ise bu enzimlere bakılır (aksi halde ölümcül ateş yükselmesi olur). Buna Malin hipertermi denir. Asetilkolinesteraz için normal değerler: Erişkin: 8-18 Unit /ml Asetilkolinesteraz ı düşüren sebepler: Organofosfat içeren böcek ilaçları ile zehirlenme, Akut enfeksiyonlar, Kronik malnutrisyon, Kalp krizi, Karaciğer hasarı, Metastazlar, Tıkanma sarılığı, Ayrıca hamilelik ve doğum kontrol ilaçları hafif düşüklüğe neden olabilir. Rereanslar:

10 1.Ford MD. Acute poisoning. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier. 2007: chap Aminoff MJ. Effects of toxins and physical agents on the nervous system: effects of occupational toxins on the nervous system. In: Bradley WG, Daroff RB, Fenichel GM, Jankovic J, eds. Bradley: Neurology in Clinical Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Butterworth-Heinemann Elsevier; 2008 ARTER KAN GAZI Kan Gazı; AKG; ABG; Arter kanında bulunan oksijen, karbon dioksit ve asiditeyi (ph miktarını) ölçen laboratuar testidir. Test arter kanından alınan kan ile çalışılır. Solunum sistemini değerlendirmek amacıyla yapılır. Verilen oksijenin yada yapılan müdahalenin işe yarayıp yaramadığını test etmek için yapılır. Vücudun asit / baz dengesini görmek akciğer böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek genel metabolik durumu anlamak amacıyla yapılır. Arter kan gazı için normal değerler: Parsiyel oksijen basıncı ( PaO2): mmhg, Parsiyel karbondioksit basıncı ( PaCO2): mmhg, Arteriyel kan ph:7,38-7,42, Oksijen satürasyonu ( SaO2):94-100% Bikarbonat (HCO3):22-28 meq/l Anormal değerler akciğer, böbrek ve metabolik bozukluklara işaret eder. Referanslar:

11 Seifter JL. Acid-base disorders. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 119 ARGİNİN TESTİ Büyüme Hormonu Stimülasyon Testi; Growth hormone stimulation test; Arginine test; Arginine-GHRH test ; Büyüme hormonu ( GH ) beyinde yer alan hipofiz bezinden salgılanır. Arginin ve/ veya GHRH verilerek uyarılmış hormon salgısı ölçülür. Hipofiz bezinin hormon salgılama kabiliyetine bakılır. Cücelik ve büyüme hormonu eksikliklerinin araştırılmasında kullanılan bir testtir. Önce kan alınır GH bakılır. Arkasından 30 dakika boyunca arginin ve / veya GHRH verilerek her 30 dakikada bir kan alınır. Test aç karnına ve fiziksel aktivite yapılmadan sabahleyin yapılmalıdır. Arginin için normal değerler: Normal pik değer en az 10 ng/ml ve üstü Sınır 5 10 ng/ml Düşük < 5 ng/ml dir Eğer sınır değerin altında çıkarsa beyinhipofiz bölgesinde Büyüme Hormonu rezervi / üretimi yetersizdir denir. Çocuklarda bu büyüme hormonu eksikliği gelişme geriliği ve cüceliğe yol açar. Referanslar: 1. Parks JS, Felner EI. Hypopituitarism. In: Kliegman RM,

12 Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 19th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap Melmed S, Kleinberg D. Anterior pituitary. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2008:chap Reiter EO, Rosenfeld RG. Normal and aberrant growth. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2008:chap 23