Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 51, Ağustos 2017, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 51, Ağustos 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Doç. Dr. Eyyüp NACAR Fırat Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, enacar@firat.edu.tr Doç. Dr. Atalay GACAR Fırat Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, gacaratalay@gmail.com Arş. Gör. Esra BAYRAK AYAŞ Adıyaman Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu ebayrak@adiyaman.edu.tr BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ LİDERLİK ÖZELLİK- LERİNİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER AÇISINDAN İNCELENİLMESİ Öz Bu araştırma beden eğitimi öğretmen adaylarının liderlik özelliklerinin bazı demografik özellikler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya Fırat Üniversitesinde öğrenim gören Beden Eğitimi Öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Lee G. Bolman ve Terrence E. Deal (1990) tarafından geliştirilen ve ülkemizde geçerlik-güvenirlik çalışması Dereli (2003) tarafından yapılan Yönelimleri Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA) testi kullanılmıştır. Analiz sonuçları, beden eğitimi öğretmen adaylarının liderlik puanlarının yüksek olduğunu göstermiştir. Milli sporcu olma, aktif spor yapma ve spor branşları değişkenlerinde anlamlı farklılık bulunmazken; okudukları sınıf değişkeninde anlamlı farklılık bulunmuştur. alt boyutlarında öğrencilerin insan kaynaklı liderlik puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: özellikleri, öğretmen adayı, beden eğitimi

2 SURVEYING OF DEMOGRAPHIC CHARACTERISTIK OF LEADERS- HIP FEATURES OF PHYSICAL EDUCATION TEACHER CANDIDATES Abstract This research was carried out ın order to ınvestigate some demographıc feature of the leadership specıalıty of physıcal education teacher candidates. Research at Firat University educated physical education teacher candidates ın participated. In Research was used as a data collection tool the "Leadership Orientation Scale" developed by Lee G. Bolman and Terrence E. Deal (1990) and developed by Dereli (2003) is a validity and reliability study in our country. In the analysis of the data was used t-test, one way ANOVA test. Results of the analysis exhıbıted that were hıgh leadershıp poınt the physıcal educatıon teachers. While there are no significant differences in the variables of becoming a national athlete, active sports and sports branches; A significant difference was found by they read in the class variable. It was determined that the leadership poınt of the students were higher in the leadership sub-dimensions. Keywords: Leadership qualities, teacher candita, physıcal educatıon GİRİŞ İnsanlar grup halinde yaşayan sosyal nitelikli canlılar oldukları kadar oluşturdukları grupları yönetecek ve hedeflerine götürecek liderlere de ihtiyaç duyan varlıklardır. Birey kendi arzu ve ihtiyaçlarından bir kısmını gerçekleştirmek, kişisel hedeflere erişebilmek için bir gruba ihtiyaç duyar ve grup halinde hareket etme zorunluluğunu hisseder. Yalnız insan zayıftır, güçsüzdür, cesaretsizdir, arzu ve enerjileri azalmış, korkudan yetenekleri büzüşmüş durumdadır. İnsanları belirli hedeflere götürebilmek için bu hedeflere ulaşmada onların sağlayacakları kişisel arzu ve ihtiyaçlar ile çıkarların neler olduğunu takip etmek, daha sonra da bu insanları bir grup etrafında toplayarak güçlerini, cesaretlerini, arzu ve enerjilerini arttırmak gerekir. Grubu oluşturacak insanların bireysel çıkarlarını somut olarak belirlemek güç ise bu takdirde onların milli duygularına, müşterek olan sosyal, ahlaksal ve dinsel değerlere hitap edebilmek gerekecektir. Bu yüzden de belirli amaç ve hedeflere yönelmiş insan gruplarının oluşturulması ve harekete geçirilmesi her insanda kolay kolay bulunmayan ayrı bir beceri ve ikna etme yeteneklerini gerektirmektedir (Eren, 2008). Lider, başkalarını belirli amaçlar doğrultusunda davranışa sevk eden kişidir (Efil, 1996). Başka bir deyişle lider, problemi açıkça tarif edebilen, sınırlılıkları ve olanakları belirleyen, doğru uygulamaların yapılabilmesi için gerekli kriterleri belirleyen, problemi çözmek ve amaca ulaşmak için birçok alternatif üreten kişidir (Ermihan, 1998). Diğer bir değişle lider, grup aktiviteleriyle ilgili işleri koordine eden ve grup içerisinde yönlendirme işlerini gerçekleştiren kişidir (Hay and Miskel, 1987). 3 Özellikleri Myers (1959)'e göre liderlik özellikleri şunlardır; - bir statü ya da konumun değil, etkileşimin bir ürünüdür. - Liderliğin yapısı önceden belirlenemez, liderlik önceden yapılandırılamaz. Bireyler tarafından oluşturulan grupların her birinin benzersiz oluşu, etkileşim örüntülerinin benzersizliği, farklı amaç ve araçlar, gruplar üzerindeki iç ve dış baskılar farklı liderler yaratacaktır.

3 - Bir durumda lider olan bir kişinin, bir başka durumda lider olması gerekmez. -, bir statü konumundan değil, bireyin örgüt içindeki davranış biçiminden doğar. - Bir bireyin grup içindeki liderliği, grubun ona ilişkin algısına bağlıdır. - Liderin eylemini onun kendi rolünü algılayış biçimi belirler. - Grupların çoğunluğunda liderlik rolü oynayan birden fazla kişi vardır. -, grup etkinliklerine ve gruptaki üyelere karşı olumlu duygular geliştir, bu duyguları güçlendirir. - demokratik ya da otokratik olabilir ama asla bırakınız yapsınlarcı olmaz. - bir otoritedir ve grup üyeleri tarafından grubun belli bir liderlik rolünü oynayacak yeterlikte algılanan üyelerine tanınır (Aydın, 2005). Liderliğin herhangi bir pozisyon, statü ya da meslek alanı ile sınırlandırılması düşünülmemekle birlikte eğitim/öğretim liderliği denilince öncelikle akla okul yöneticilerinin geldiği anlaşılmaktadır (Deniz ve Hasançebioğlu, 2003). Fakat Bakioğlu (1998) nun da belirttiği gibi özellikle öğretimsel liderlik kavramı ile sadece okul yöneticisi değil, alanında yaptığı öğretimde liderlik ileri sürecek öğretmenler de kastedilmektedir. Her öğretmen, sınıfında bir liderdir. Bir öğretmenin eğitimde başarılı olabilmesi için sınıfı iyi yönetmesi gerekir. (Seçgel, 2005). Öğretmenin sınıfını iyi bir şekilde yönetebilmesi, eğitim ve öğretim faaliyetlerinde başarılı olmak için ilk ve en önemli adım olarak kabul edilmelidir. Öğretmen sınıfta sadece öğretim yapmaz, çalışmaları arasında yönetmek, yönetilmek, yönetime katılmak, yönetimi desteklemek ve ilerde yönetim görevlerinde bulunmak da vardır. Bu nedenle öğretmenin de liderlik rolü ön plana çıkmakta ve grup dinamizminin bilinmesi ve bu dinamizmden yararlanması önem kazanmaktadır (İlgar, 2000). Lider Öğretmenin Temel Nitelikleri Öğretmen bir lider olarak düşünüldüğünde temel nitelikleri şu şekildedir; - Öğretme yi değil öğrenme yi merkeze alarak öğrenciler için bir modeldir. - Eğitimle ve okulla ilgili gelişmeleri kendi sınıfına uygulamada ve değerlendirmede yeterlidir. - Değişimin izleyicisi değil bir parçası olmaya çalışır. - Eğitim uygulamalarının geliştirilmesine çalışır ve diğer meslektaşlarını etkiler. - Çevresindekileri etkileyerek çalıştırma, yeni yaklaşımları cesaretle uygulama ve kolaylaştırma yeteneğine sahiptir. - Birlikte kararlar oluşturma ve birlikte uygulama yeterliliği vardır. - Eğitim programlarının geliştirilmesine ilgi duyar, önerilerini arkadaşlarıyla paylaşır ve yetkililere ulaştırır. - Meslektaşlarının eğitimi ve geliştirilmesi etkinliklerinde isteklilikle görevler alır. - Öğretmenin görevi konuyu/ana temayı daraltmak değil, öğrenilebilir ve anlaşılabilir hale getirmektir. - Öğretmenin görevlerinden biri öğrenciyi istekli hale getirmek ve onun öğrenme hedefine odaklanmasını sağlamaktır (Can, 2011). Ayrıca beden eğitimi ve spor öğretmenleri, antrenörler ve spor yöneticileri bir grubu yöneterek, bir amacı gerçekleştirmek üzere lider olarak görevler almaktadırlar (Atar ve Özbek, 2009). Beden eğitimi öğretmenlerinde bulunması gereken en önemli niteliklerin başında liderlik davranışı sergileyebilmeleri gelmektedir (Durukan, 2003). davranışlarını sergileyen beden eğitimi öğretmenleri bulundukları çevrede ve kurumda güven ve saygı çerçevesinde grup üyeleri ile iyi bir iletişim ağı kurarak verimli, sağlıklı bir yapının oluşmasını sağlamaktadırlar (Durukan, 2003). Dolayısıyla beden eğitimi öğrencilerinin de gelecekte beden eğitimi öğretmeni olacakları

4 düşünülerek, yaşadıkları toplumlarda ve çevrelerinde birer lider olmaları ve bu liderlik davranışlarını gösterebilmeli için eğitim almaları gerekmektedir (Durukan ve diğ. 2006). GEREÇ VE YÖNTEM Araştırma Gurubu Araştırma gurubunu Fırat Üniversitesi spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören kadın ve 85 erkek olmak üzere toplam beden eğitimi öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Veri Toplama Aracı Yönelimleri Ölçeği, Lee G. Bolman ve Terrence E. Deal (1990) tarafından geliştirilmiş ve ülkemizde geçerlik-güvenirlik çalışması Dereli (2003) tarafından gerçekleştirilmiştir. Ölçekte toplam 32 madde yer almaktadır. Ölçek her biri kendi içinde 2 boyutu olan alt boyuttan oluşmaktadır. Bunlar ise; İnsan Kaynaklı boyutunda Destekleyici (Supportive) ve Katılımcı (Participative) alt boyutları, Yapısal boyutunda Analitik (Analytic) ve Örgütlenmiş (Organized) alt boyutları, Politik boyutunda Güçlü (Powerful) ve Hünerli (Adroit) alt boyutları, Sembolik boyutunda ise İlham Verici (Inspirational) ve Karizmatik (Charismatic) alt boyutlarıdır. Katılımcılar ölçekte yer alan her bir ifadenin belirttiği davranışı sergileme sıklığını Likert tipi 5 li derecelendirme cetveli üzerinde işaretlemişlerdir. Veri Analizi Araştırmaya katılan beden eğitimi öğretmen adaylarının demografik özellikleri yüzde ve frekans analizi kullanılmıştır. Bağımsız İki gurup (cinsiyet, spor branşı, aktif sporcu, milli sporcu) arasındaki farkın tespiti için t test ikiden fazla gurubun (sınıf, yaş) arasındaki farkın tespiti için tek yönlü varyans analizi ANOVA testi kullanılmıştır.. Anova testi sonucunda farklılığın hangi guruplar arasında oluştuğu Post Hoc testlerinden tukey testine başvurulmuştur. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. 5 BULGULAR Bu bölümde araştırmada ölçüm araçlarından eldi edilen beden eğitimi öğretmen adaylarının liderlik özelliklerinin incelenmesi verilerinin bulgularına yer verilmiştir. Tablo 1: Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Kişisel Özelliklerine İlişkin Bulgular Guruplar N % Sınıf Toplam 6 35,7 33,3 31,0 100 Yaş Cinsiyet yaş arası yaş arası yaş arası 26 ve üzeri yaş Toplam Bayan Bay 85 18,6 57, 20,9 3, ,9

5 Spor Branşı Aktif Sporcu Milli Sporcu Toplam ,0 38,0 Toplam Toplam Toplam ,0 31, ,6 82, 100 Araştırmaya katılan Beden Eğitimi öğretmen Adaylarının 6 sı (%35,7) birinci sınıf, ü (%33,3) ikinci sınıf, ı (31,0) ise üçüncü sınıfta okuyan beden eğitimi öğretmen adayları oluşturmaktadır. Yaş değişkeni bakımından Beden Eğitimi öğretmen Adaylarının ü (18,6) yaş, ü (57,) yaş, si (20,9) yaş, ü (3,1) 26 ve üzeri yaş aralığındadır. Cinsiyet değişkeni bakımından Beden Eğitimi öğretmen Adaylarının ü (3,1) bayan, 85 i (65,9) baylardan oluşmaktadır. Tablo 2: Cinsiyet Değişkenine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin t Testi Sonuçları 6 Boyutlar Cinsiyet N x Ss t p Kadın 3,95 0,52 0, 0,78 Erkek 85 3,93 0,53 İnsan Kaynaklı liderlik Kadın,20 0,56 0,87 0,38 Erkek 85,12 0, Yapısal Kadın 3,91 0,62 0,73 0,6 Erkek 85 3,99 0,56 Politik liderlik Kadın 3, 0,61 0,79 0, Erkek 85 3,70 0 Sembolik Kadın Erkek 85 3,90 3,90 0,55 0,60 0,01 0,98 Tablo 2 de cinsiyete göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin t Testi Sonuçlarında aritmetik ortalama puanları birbirine yakın olup aralarında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Tablo 3: Spor Branşı Değişkenine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin t Testi Sonuçları Boyutlar Spor Branşı N x Ss t p 3,87,0 0,5 0, -1,79 0,75 İnsan Kaynaklı liderlik,09,25 0,51 0,50-1,73 0,08

6 Yapısal Politik Sembolik 3,89,08 3,66 3,86 3,85 3,98 0,63 0,6 0,72 0,66 0,59 0,57-1, 0,07-1,59 0,11-1,25 0,21 Tablo 3 te spor branşı değişkenine göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin t Testi Sonuçlarında aritmetik ortalama puanları birbirine yakın olup aralarında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Tablo : Aktif Sporcu Değişkenine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin t Testi Sonuçları Boyutlar Aktif Sporcu N x Ss t p 89 3,87 0,5-2,26 0,02,09 0,5 İnsan Kaynaklı liderlik 89,11 0,51-1,11 0,26,22 0,52 Yapısal 89 3,91 0,61-1,1 0,15,07 0,7 Politik 89 3,63 3,98 0,73 0,58-2,68 0,00 Sembolik 89 3,81,09 0,61 0,8-2,57 0,01 7 Tablo te aktif sporcu değişkenine göre beden eğitimi öğretmeni adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin spor yapmayanların aritmetik ortalamalarının aktif spor yapanlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Tablo 5: Milli Sporcu Değişkenine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin t Testi Sonuçları Boyutlar Milli Sporcu N x Ss t p 3,79 0,61 1,51 0, ,97 0,50 İnsan Kaynaklı,0 0,58-1,10 0, 105,17 0,50 Yapısal 3,8 0,67-1,10 0, 105 3,99 0,55 Politik 105 3,55 3,78 0,8 0,66-1,2 0,15 Sembolik 105 3,71 3,9 0,6 0,56-1,70 0,09 Tablo 5 e bakıldığında milli sporcu olmayanların aritmetik ortalama puanlarının milli sporculara göre daha yüksek olmasına rağmen aralarında anlamlı farklılık bulunamamıştır.

7 Tablo 6: Sınıf Değişkenine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin ANOVA Testi Boyutlar Sınıf N x Ss F p Anlamlı Fark İnsan Kaynaklı Yapısal Politik Sembolik ,97 3,71,16,1,0, 3,99 3,77,13 3,96 3,77 3,1,05 3, 3,92 3,62,12 3,90 0,60 0, 0, 0,62 0, 0, 0,66 0,5 0,6 0,58 0,71 0,56 0,59 0,70 0,65 0,6 0,52 0,58 7,63 0, ,2-3 2,15 0,12 -,31 0, ,76 0,00 1-2,2-3 8,737 0,00 1-2,2-3 8 Tablo 6 ya bakıldığında beden eğitimi öğretmeni adaylarının liderlik alt boyutlarına bakıldığında insan kaynaklı liderlik alt boyutunda anlamlı farklılık bulunamamış; ancak diğer liderlik alt boyutlarında sınıflar arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Tablo 7: Yaş Değişkenine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Alt Boyutlarına İlişkin Anova Testi Boyutlar Sınıf N x Ss F p Anlamlı Fark yaş yaş yaş 26 yaş ve üzeri 3,8 3,89,10,20 0,60 0,5 0, 0,26 1,69 0,17 - İnsan Kaynaklı Yapısal yaş yaş yaş 26 yaş ve üzeri yaş yaş yaş 26 yaş ve üzeri,03,13,, 3,8 3,92,17,12 0,65 0,50 0,1 0,21 0,69 0,59 0,38 0,36 1,21 0,30-1,77 0,15 -

8 Politik Sembolik yaş yaş yaş 26 yaş ve üzeri yaş yaş yaş 26 yaş ve üzeri 3,71 3,63,01,06 3,77 3,89,18 3,90 0,6 0,75 0,58 0,23 0,65 0,56 0,58 0,63 2,35 0,07-0,89 0, - Tablo 7 de beden eğitimi öğretmeni adaylarının yaşları arasında anlamlı farlılık bulunamamıştır. TARTIŞMA Beden Eğitimi Öğretmeni adaylarının liderliklerinin demografik özellikler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada bayan beden eğitimi öğretmeni adaylarının (x=3,95), bay beden eğitimi öğretmeni adaylarına göre (x=3,93) daha yüksek olduğu görülmektedir. Ancak beden eğitimi öğretmeni adaylarının cinsiyet değişkenine göre aralarında anlamlı farklılık yoktur. Benzer şekilde Çelik ve Sünbül (2008) üniversite öğrencileri üzerinde gerçekleştirdiği çalışmalarında, cinsiyet değişkeninin üniversite öğrencilerinin liderlik algılamalarında anlamlı bir farklılık yaratmadığını saptamışlardır. Özkan (2012) hemşirelik bölümünde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediğini belirlemiştir. Semiz (2011) ortaöğretim öğrencilerinin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediğini saptamıştır. Spor branşına göre beden eğitimi öğretmeni adaylarının takım sporcularının (x=,0) liderlik genel aritmetik ortalama puanlarının bireysel sporculara göre (3,87) daha yüksek olduğu saptanmıştır. alt boyutlarında da takım sporcuların liderlik özelliklerinin bireysel sporculara göre daha çok geliştiği söylenebilir. Ancak takım sporcusu ile bireysel sporcular arsında liderlik alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Benzer şekilde Efekan (2007) Kara Harp Okulu öğrencilerinin liderlik özelliklerinin yapmış oldukları spor branşı değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermediğini saptamıştır. Araştırmada aktif sporcu değişkenine göre beden eğitimi öğretmen adaylarının spor yapmayanların liderlik puanlarının (x=,09), spor yapanlara göre (x=3,87) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Aynı şekilde liderlik alt boyutlarında da spor yapmayan adayların aritmetik ortalama puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Spor yapanların liderlik özelliklerinin daha çok gelişmiş olması beklenirken spor yapmayanların liderlik özelliklerinin daha çok geliştiği sonucu elde edilmiştir. Ancak spor yapanalar ile spor yapmayan beden eğitimi öğretmeni adayları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunamamıştır. Milli sporcu değişkenine göre beden eğitimi öğretmeni adaylarının liderlik aritmetik ortalama puanları milli sporcu olmayanların (x=3,97), milli sporcu (x=3,79) olanlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ancak aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunamamıştır. Yapılan araştırmada sınıf değişkenine göre beden eğitimi öğretmenlerinin liderlik (F=7,639; p=,001); liderlik alt boyutlarında, yapısal liderlik (F=,311; p=,015), politik liderlik (F=9,76; p=,000) ve sembolik liderlikte (F=8,737; p=,000) sınıflar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Arslan ve Uslu (201) öğretmen adaylarının liderlik özelliklerinde sınıf düzeyi değişkenine göre politik liderlik ve sembolik liderlik alt boyutlarında üst sınıf düzeyinde öğrenim görenler lehine anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Fakat, diğer alt boyutlarda öğretmen 9

9 adaylarının liderlik özelliklerinin sınıf düzeyi değişkeni açısından anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Semiz (2011) ortaöğretim öğrencilerinin yapısal liderlik ve karizmatik liderlik özelliklerinin sınıf düzeyinin artması ile birlikte gelişme gösterdiğini saptamıştır. İnsan kaynaklı liderlik ve politik liderlik özelliklerinin ise sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediğini belirlemiştir. Yaş değişkenine göre beden eğitimi öğretmeni adaylarının liderlik (F=1,692; p=,172), liderlik alt boyutunda insan kaynaklı liderlik (F=1,215; p=,307), yapısal liderlik (F=1,779; p=,15), politik liderlik (F=2,357; p=,075) ve sembolik liderlik (F=0,893; p=,7) boyutları karşılaştırıldığında, aralarında anlamlı farklılığı niteleyecek bir bulguya rastlanmamıştır. Benzer şekilde Köleşoğlu (2009) ilköğretim öğretmenlerinin liderlik özelliklerini belirlediği çalışmasında, öğretmenlerin liderlik özellikleri ile yaş değişkeni arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığını saptamıştır. Özkan (2012) hemşirelik bölümünde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin liderlik özellikleri ile yaş değişkeni arasında anlamlı bir farklılık olmadığını saptamıştır. Fakat bazı araştırmaların sonuçları bu çalışmalar ile farklılık göstermektedir. Arslan ve Uslu (201) öğretmen adaylarının liderlik özelliklerin yaş ilerledikçe geliştiğini çalışmalarında belirlemişlerdir. Bununla beraber, Dereli (2003) nin çalışması öğretmen adayları üzerine olmasa da eğitim yöneticilerinin yaşlarının ilerlemesiyle birlikte liderlik özelliklerinin de geliştiğini ifade etmiştir. SONUÇ Araştırmamız Beden eğitimi öğretmeni adaylarının liderlik özelliklerini belirlemek ve çeşitli değişkenler açısından fark olup olmadığının anlaşılması amacıyla yapılmıştır. Cinsiyet, yaş, aktif sporcu olma, milli sporcu olma ve spor branşı değişkenleri arasında anlamlı farklılık bulunmazken; beden eğitimi öğretmeni adaylarının okudukları sınıf değişkeni açısından anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğretmen adaylarının liderlik puanlarının yüksek olduğu tespit edilmiştir. alt boyutu, insan kaynaklı liderlik puanlarının diğer liderlik alt boyutu puanlarından yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir. Beden eğitimi öğretmenlerine yönelik liderlik ve spor liderliği dersleri verilmesi, Milli sporcuların liderlik konusunda bilgilendirilmeleri, Beden eğitimi öğretmen adayları ile diğer branşlardaki öğretmen adaylarına yönelik karşılaştırmalı liderlik çalışmasının yapılması önerilmektedir. 500 KAYNAKLAR Atar, E. & Özbek, O. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Davranışları, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7 (2), s Arslan, H., & Uslu, B. (201). Öğretmen adaylarının liderlik yönelimlerinin incelenmesi. E- Journal of Educational Research. 5(1), Aydın, M. (2005). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu. Bakioğlu, A. (1998). Lider Öğretmen. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10, s Can, N. (2011). Sınıf yönetiminde ve okulda öğretmen liderliği. Dilek Erbaş (Ed.), Sınıfta etkili öğretim ve yönetim içinde (s ), Ankara: Data. Çelik, C., & Sünbül, Ö. (2008). algılamalarında eğitim ve cinsiyet faktörü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), -66.

10 Durukan, E. (2003). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu I. ve IV. Sınıf Öğrencilerinin Davranışlarının Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı. Durukan, E., Can, S. Göktaş, Z., Arıkan, A. N, (2006). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Cinsiyete Bağlı Olarak Davranışı (Yapıyı Kurma Boyutu) Yönünden Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 6 (1), s Efekan, H. (2007). Kara Harp Okulu olimpik spor branşlarında yapılan bireysel sporlar ile takım sporlarının Harbiyeli lerin liderlik özelliklerine sağladığı etkilerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Efil, 0. (1996). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayını No:. Eren, E. (2008). Yönetim ve organizasyon (çağdaş ve küresel yaklaşımlar). İstanbul: Beta Yayınları Ermihan, N. (1998). Kara Harp Okulu nda Görev Yapan Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Ders İçi Davranışlarına İlişkin Öğrenci Yaklaşımları Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Dereli, M. (2003). A survey research of leadership styles of elementary school principals. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 501 Hay. K. W. & Miskel, G. C. (1987). Educational Administration. New York: Random House. Hasançebioğlu, T. (2002). Öğretmenlerin Stilleri, Bilgisayar Tutumları ve Aralarındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlgar, L. (2000). Eğitim Yönetimi, Okul Yönetimi, Sınıf Yönetimi (2. Basım). 0stanbul: Beta Basım. Semiz, H. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde sporun liderlik üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. Seçgel, N. (2005). Müzik Öğretmenlerinin Stilleri. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Özkan, N. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.