EMZĠRME. Sağlık Bakanlığı ve Unicef El Kitabı. Bilgisayara Uyarlayan: Op. Dr. Bülent Potur

Transkript

1 EMZĠRME Sağlık Bakanlığı ve Unicef El Kitabı Bilgisayara Uyarlayan: Op. Dr. Bülent Potur

2 YENİ DOĞAN BEBEĞİNİ NASIL BESLEYECEKSİN?

3 YENİ DOĞAN BEBEĞİNİ NASIL BESLEYECEKSİN? BEBEĞĠNĠ NASIL BESLEMEYĠ DÜġÜNÜYORSUN? NE ZAMAN VERMEYE BAġLAYACAKSIN? NE KADAR SÜRE VERECEKSĠN? DĠĞER GIDALARA NE ZAMAN BAġLAYACAKSIN? TÜRKĠYE DE VE BÜTÜN DÜNYADAKĠ DOKTORLAR EMZĠRME KONUSUNDA YENĠ VE ÇOK ÖNEMLĠ BAZI GERÇEKLER KEġFETTĠLER. BEBEĞĠNĠN VE SENĠN SAĞLIĞIN ĠÇĠN, BU KONUDAKĠ YENĠ BĠLGĠLERĠ VE NELER YAPILMASI GEREKTĠĞĠNĠ SENĠNLE PAYLAġMAK ĠSTĠYORUM.

4 BEBEĞİN İÇİN TEK VE EN İYİ BESİN ANNE SÜTÜDÜR

5 BEBEĞİN İÇİN TEK VE EN İYİ BESİN ANNE SÜTÜDÜR 1. Anne sütü ve doğumdan sonra ilk gelen sarı süt (halk arasında ağız tıp dilinde kolosturum denen) bebeğini ishal soğuk algınlığı, öksürük ve diğer hastalıklardan korur. 2. Anne sütünün hazmı kolaydır, kaynatmak gerekmez, daima taze temiz ve bebeğe vermek üzere hazırdır. 3. Anne sütü alan bebeklerde kansızlık görülmez, çünkü anne sütü içerisinde kansızlığa karģı yeterli demir vardır ve bebek tarafından iyi emilir.

6 BEBEĞİN İÇİN TEK VE EN İYİ BESİN ANNE SÜTÜDÜR 4. Anne sütü alan bebeklerde piģik, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür. 5. Anne sütünde bebeğinin büyümesi için gerekli olan maddeler, inek sütündekinden daha fazladır. 6.Anne hasta, gebe veya adet görüyor olsa bile sütü her zaman bebek için en iyi besindir, çünkü bu dönemlerde bile kalitesi bozulmaz. Ancak bu durumlarda anne, kendi beslenmesine daha çok özen göstermek zorundadır.

7

8 DOĞUMDAN SONRAKİ İLK YARIM SAAT İÇİNDE BEBEĞİNİ EMZİRMEYE BAŞLA. 1.Doğum hem bebek hem anne için güzel bir olaydır. Doğumdan hemen sonra bebeğini kucaklaman, hem seni hem bebeğini rahatlatır ve bebeğinle aranda sıkı bir bağ oluģturur. 2.Doğumdan hemen sonra kucağına aldığında bebek, doğal olarak memeyi bulur ve emer. Bu dönemde bebek emmeyi öğrenir. 3. Bebeğin erken emmeye baģlaması eģin (plasentanın) çabuk ayrılmasına ve doğum sonrası kanamanın çabuk durmasına yardımcı olur.

9 DOĞUMDAN SONRAKİ İLK YARIM SAAT İÇİNDE BEBEĞİNİ EMZİRMEYE BAŞLA. 4.Annenin ilk gelen sarı sütü (tıp dilinde kolostrum denen ilk süt ağız sütü) bebek için çok önemlidir; Çünkü bebeği hastalıklara karģı korur, bebeğin ilk aģısıdır. 5.Ġlk günlerdeki ağız sütü azdır fakat bebeğinin bütün besin ihtiyacını karģılar Onun için Ģekerli su, mama inek sütü veya baģka bir besin verme. Bu besinler bebeğinin iģtahını kapatır, bebeğini hastalandırır. Bu besinleri alan bebek anne sütünü almak istemez ; 6.Bebeğine biberonla herhangi bir gıda veya yalancı meme verme. Bu, bebeğinin anne memesi ile yalancı memeyi karıģtırmasına neden olur ve bebeğin annesini emmeyi öğrenmesini zorlaģtırır.

10

11 BEBEĞİNE İLK DÖRT AY SADECE ANNE SÜTÜ VER BAŞKA YİYECEK VE İÇECEK VERME 1. Anne sütünün yapısı bebeğin ihtiyacına göredir. 2. Anne sütü. bebeğin ilk 4-6 ayda ihtiyacı olan her türlü besin değerine sahiptir. (protein, yağ demir. vitamin, ve benzeri) 3. Anne sütünde yeterli miktarda su bulunduğu için, çok sıcak iklimlerde dahi bebeğe su vermeye gerek yoktur. 4. Anne sütünde yeterli miktarda vitamin bulunduğu için, ilk 4-6 ayda ayrıca meyve suyu vermeye gerek yoktur.

12

13 BEBEĞİN 24 SAAT SENİNLE AYNI ODADA KALMASINI SAĞLA VE BEBEĞİNİ HER İSTEDİĞİ ZAMAN VE ACIKTIĞINDA EMZİR 1 BEBEĞĠNĠN 24 SAAT SENINLE AYNI ODADA KALMASINI SAĞLA: Hemen doğumu takiben, bebeğin anne ile aynı yatakta veya annenin yatağının yanında bir beģikte yatmasını sağlayın. Böylece anne, bebeği ihtiyacı olduğunda besleyebilir, bakabilir, kucaklayabilir. 2 BEBEĞĠNĠ HER ĠSTEDĠĞĠNDE EMZĠR, ÖZELLĠKLE GECE BOYUNCA EMZĠRĠRSEN Süt yapımı artar. Memede süt birikmesinden dolayı ortaya çıkacak problemler önlenir. Özellikle çalıģan anneler için çok faydalıdır.

14 BEBEĞİNİ HER İSTEDİĞİ ZAMAN VE ACIKTIĞINDA EMZİR 3. BEBEĞĠNĠ ĠSTEDĠĞĠ SÜRE KADAR EMZĠR: -Bazen emme 5-10 dakika bazen de yarım saat sürer. Bebek sadece süt almak için emmez, bazen kendi öz güvenini oluģturabilmek bazen de emmekten keyif almak için emer. - Sütünün yeterli olduğunu bebeğinin günde 5-6 defa idrara çıkmasından ve aylık kontrollarda muntazam kilo almasından anlayabilirsin. -Hasta ve yorgun bebeğin sık aralıklarla ve azar azar emmeye ihtiyacı vardır. 4. BEBEĞĠN ĠÇĠN YETERLĠ SÜT ÜRETEBĠLECEĞĠNE ĠNAN: - Yeterli süt üretimi düzenli emzirmeye bağlıdır. -Memelerinden birini daha az emziriyorsan, bu tarafın süt üretimi giderek azalacak ve duracaktır. - Bebeğin bir memedeki sütü tamamen bitirinceye kadar emmesine izin ver. ġayet bebek hala aç ise diğer memeyi de emzir. -Bir sonraki emzirmede, son emzirdiğin memeden baģla ve bebeğin bu memeyi tamamen boģaltmasını sağla, bebek hala aç ise tekrar ilk meme ile emzirmeye devam et.

15

16 BEBEĞİNE 4-6 AYINDAN SONRA EK GIDA VERMEYE BAŞLA EMZİRMEYE DE 1-1,5 YAŞINA KADAR DEVAM ET 1. DOĞUMDAN SONRAKĠ 4-6 AYINDA BEBEĞĠNE EK GIDA VERMEYE BAġLA 4 ay sonra, bebeğin ek gıda almağa hazırdır. Yeni gıdalara azar azar ve tek tek baģla. Ġ1k olarak hangi ek gıdaya baģlayacağına ebe veya sağlık personeline danıģtıktan sonra karar ver. 2. EMZĠRMEYE 1-l,5 YAġINA KADAR DEVAM ET Ek gıdaya baģladıktan sonra, anne sütü 1-1,5 yaģına kadar hala bebek için Çok önemli bir enerji ve besin kaynağıdır. Özellikle bebeğin hasta olduğu dönemde, anne sütü bebeğe iyilik ve rahatlık sağlar, sindirimi kolaydır, daha iyi hazmedilir; ishal ve üst solunum yolu enfeksiyonları gibi hastalıkların daha çabuk iyileģmesini sağlar.

17

18 EMZİREN ANNE KENDİ BESLENMESİNE ÖZEN GÖSTERMELİDİR - Emziren anne günde en az iki bardak süt veya yoğurt peynir gibi süt ürünlerinden almalıdır. - Besin ve enerji ihtiyacını karģılamak içim, her öğünde fasulye, nohut veya et tavuk, balık gibi yiyecekler yenilmelidir. - Emziren anneler yeterli miktarda meyve ve sebze yemelidir. - Anne kendi beslenmesine özen göstermeğe bebeğin doğumundan önce baģlamalıdır.

19

20 DOĞRU EMZİRME TEKNİĞİ İLE EMZİRMEYE AİT PROBLEMLER ÖNLENEBİLİR (1) 1. ELLERĠNĠ YIKA -Bebeğinin mikrop almasını ve hastalanmasını önle. 2. MEME BAġINI TEMĠZLE -Emzirmeden önce meme baģını ve çevresini temiz su ile sil. -Karbonatlı su sabunlu su vb. kullanma. Bunlar meme baģında çatlak ve yaraya neden olur. 3. BEBEĞĠNLE RAHAT BĠR YERE OTUR -Sırtını bir yere dayayarak destekle. -Oturduğun yer temiz ve yeterince sıcak olsun. -Emzirirken mutlu ve huzurlu ol.

21 DOĞRU EMZİRME TEKNİĞİ İLE EMZİRMEYE AİT PROBLEMLER ÖNLENEBİLİR (2) 4. BEBEĞĠNĠ, YÜZÜ VE BEDENĠ SANA DÖNÜK OLACAK ġekġlde TUT. BEBEĞĠNĠN BAġINI KOLUNUN ĠÇ KISMINA YERLEġTĠR. AYNI KOL VE ELLE BEBEĞĠ KALÇA VE BACAKLARINDAN KAVRA. - Emzirirken anne ve bebek rahat olmalıdır. -Anne ve bebeğin göz teması çok önemlidir. 5. ELĠNLE GÖĞSÜNÜ TUT MEME BAġI ĠLE ETRAFINDAKĠ KAHVERENGĠ KISMA DOKUNMA. 6. BEBEĞĠNE GÜLÜMSEYEREK BAK VE MEME UCUNU BEBEĞĠNĠN DUDAĞINA VE ÇENESĠNE DEĞDĠR. 7. BEBEK AĞZINI AÇINCA MEME UCUNU VE ETRAFINDAKĠ KAHVERENGĠ KISMI BEBEĞĠN AĞZINAYERLEġTĠR. - Bebeği memeye, tekniğine uygun yerleģtirdiğinde bebeğin çenesi ile göğsün arasında boģluk kalmaz.

22 Memeye Yerleştirme

23

24 EMZİRME HEM ANNE HEM BEBEK SAĞLIĞI İÇİN ÖNEMLİDİR.» EMZĠRMENĠN ANNE ĠÇĠN FAYDALARI:» Kısa sürede eski kilosuna döner.» Rahim daha çabuk toparlanır.» Bebekle arasında yakın bir bağ kurulur.» Psikolojik tatmin sağlar.» Özel bir hazırlık gerektirmez.» Ekonomiktir.

25 EMZĠRMENĠN BEBEK ĠÇĠN FAYDALARI» ANNE SÜTÜ» Daima temiz, taze ve uygun ısıdadır.» Hazmı kolaydır.» Kabızlığı önler.» Hastalıklardan korur.» Doğal besinlerden içeriği en mükemmel olanıdır. EMZĠRME» Çene ve diģ sağlığı için yararlıdır.» KonuĢmayı geliģtirir.» Anne ile bebek arasında sıcak bir bağ oluģturur.

26

27 BABALAR! BÜYÜKANNE VE BÜYÜKBABALAR! ARKAŞLAR VE AKRABALAR! YENİ ANNEYE EMZİRME KONUSUNDA YARDIMA HAZIR OLUN! ANNENİN EMZİRME KONUSUNDA BAŞARILI OLACAĞINA İNANMASI GEREKLİDİR. BEBEĞİ VE KENDİSİ İÇİN SAĞLIKLI BIR YAŞAM BU YOLLA MÜMKÜNDÜR. -Annenin emzirme döneminde diğer aile fertlerinin yardımına ihtiyacı vardır. -Anne gebelik ve emzirme sırasında süt yoğurt, peynir, yeģil sebzeler meyveler nohut fasulye et mercimek üzüm suyu gibi gıdalar almalıdır.

28 BABALAR! BÜYÜKANNE VE BÜYÜKBABALAR! ARKAŞLAR VE AKRABALAR! YENİ ANNEYE EMZİRME KONUSUNDA YARDIMA HAZIR OLUN! Evde rahat temiz, aydınlık sessiz ve sıcak bir yer olmalıdır. Emzirme sırasında bu yer kullanılmalıdır. Anne bebeğini yatarak emzirecek ise bebeğini meme hizasında tutabilmek için emzireceği taraftaki kolun altına destek olarak yastık yerleģtirmelidir. -Anne önü açılan rahat elbiseler giymelidir memeler için destekleyici rahat bir sütyen kullanmalıdır. -Anne ve bebek her zaman emzirebilmek için, gece ve gündüz aynı odada kalmalıdır. -Tuvaletten çıktıktan sonra, bebeğin altını değiģtirdikten sonra, emzirmeden önce, kendi beslenmesinden önce ellerini yıkamalıdır.

29 EMZİREN ANNELERİN PSİKOLOJİK OLARAK DESTEKLENMESİ, RAHAT VE MUTLU OLMASI GEREKİR. ÖZELLĠKLE ÇALIġAN ANNELER ĠÇĠN ÇalıĢan anne bebeğini iģyerine götüremiyorsa, sütünün kesilmemesi için anneye sütün nasıl sağılacağı gösterilmelidir. Bu Ģekilde sütün göğüslerde birikip dolgunluk yapması da önlenir. SağılmıĢ anne sütü her türlü bebek mamasından daha faydalıdır. Süt sağıldıktan sonra temiz bir kapta korunur ve bebeğe bakan kiģi tarafından annenin iģte olduğu dönemde bebeğe verilir. Annenin iģte olduğu saatlerde önceden sağılmıģ olan anne sütü, kaģıkla bebeğe verilmelidir. Bu dönemde kesinlikle biberon ve emzik kullanılmamalıdır. KaĢıkla beslenen bebek anne iģten döndükten sonra tekrar emmek isteyecektir, bu da sütün kesilmemesini sağlar.

30 Problem: MEMELERİMDE SÜT BİRİKTİ.

31 PROBLEM: MEMELERĠMDE SÜT BĠRĠKTĠ" SEBEBĠ: Bebeğe süt gelinceye kadar baģka yiyecek vermek. Bebeği sık sık emzirmemek.

32 PROBLEM: MEMELERĠMDE SÜT BĠRĠKTĠ" ÇÖZÜM: Ġstirahat et Bebek istedikçe sık sık emzir. Bebeği memeler çok dolup gerginleģse bile emzirmeye devam et. Meme gevģeyince tekrar emzir. Bebek memeyi boģaltamazsa sütü elle veya pompa ile boģalt ve sağdığın sütü kaģıkla ver. (Resim 1a,b) Süt çok fazla ise atma, anne sütü oda ısısında 8 saat, buzdolabında 2 gün bozulmadan kalabilir. Bu sağılmıģ ve sakladığın sütü kendi bebeğin için kullanabilirsin, çok fazla ise baģka bebeğe ver. Ağrıyan memeye sıcak havlu koy.

33 PROBLEM: MEME UÇLARIM YARIK, ÇATLAK"

34 PROBLEM: MEME UÇLARIM YARIK, ÇATLAK" SEBEBĠ : YanlıĢ emzirme sonucu meme ucu tahriģ olur. Bu tahriģler çatlak veya yaralara yol açar. (Resim 2) Bu çatlaktan bakteriler girerek meme iltihabına (mastitis) neden olur. ÇÖZÜM: Bebeği memeye uygun pozisyonda yerleģtir ve emzirmeye devam et. Emzirdikten sonra meme ucunun iyileģmesi için bir damla sütü meme ucunda bırak. Ağrı ve acı nedeniyle emzirmek mümkün değilse; veya Memelerin çok dolu olmasından bebek memeye uygun pozisyonda yerleģtirilemezse; Sütü birkaç gün elle veya pompa ile çek. (Resim 1a,b) Sağdığın sütü temiz kapta topla. kaģıkla ver. Bebeği meme ucu baģlığı ile emzir.

35 PROBLEM : MEME UÇLARIM ÇOK KISA"

36 PROBLEM : MEME UÇLARIM ÇOK KISA" Sebebi: Doğumsaldır. Çözüm: Önce meme uçlarını dokunmadan incele. Meme ucunun görünüģünü ve uzayıp esnemesini kontrol et (Resim 3a, b, c) Meme ucunu çıkartabilmek için her iki iģaret parmağınla iki zıt yöne doğru dokuyu gerdir. (Resim 4a, b) Bu egzersizi günde iki defa beģer dakika yap. Bebeği doğumdan hemen sonra emzir ve uygun pozisyonda olduğundan emin ol. Bebek meme ucuna uygun pozisyonda yerleģtirilmezse, bir hafta on gün süre ile meme ucuna takılan baģlıkla emzir. BaĢlık, meme ucunun esneyip uzamasını sağlar. Bu baģlık vasıtası ile bebek iyi emdiği ve meme yumuģadığı, gevģediği zaman bebeği baģlık olmadan emzir. Memelerin çok dolu ve gerginse yumuģayıncaya kadar sütünü sağ. Bu bebeğin meme ucunu daha kolay tutmasını sağlar. Emzirirken meme ucunun ve koyu renkli kısmın bebeğin ağzında olmasına dikkat et.(resim 5)

37 PROBLEM: MEME UÇLARIM ÇOK UZUN" SEBEBĠ : Doğumsaldır. TANIMI: Meme uçları uzun olduğunda bebek sadece meme ucunu emer. Koyu renkli kısmı ağzına alamaz. Dil üst damağa dokunmaz. Süt yapımını sağlayan hormonu uyaramaz. Sonuçta bebek yeterince süt alamaz. Çözüm: Emzirirken meme ucunun ve çevresindeki koyu renkli kısmın bebeğin ağzında olması, doğru teknikle emzirilmesi önemlidir. (Resim 6)

38 PROBLEM: MEME UÇLARIM ÇOK UZUN"

39 PROBLEM: BEBEĞİM MEME EMMEYİ REDDEDİYOR

40 PROBLEM: BEBEĞİM MEME EMMEYİ REDDEDİYOR SEBEPLER: Bebek hasta olabilir. Soğuk algınlığı nedeniyle burnu tıkalıdır. Ağzında pamukçuk vardır. Bebek ememeyecek kadar küçük ve güçsüzdür. Doğumdan sonra bebek anneden ayrı kalmıģ, ve emzirme gecikmiģtir. Annenin iģi, hastalığı nedeni ile bebek uzun süre anneden ayrı kalmıģtır. Biberonla beslenen bebek anne memesi ile biberon ucundaki suni memeyi karıģtırmıģtır. Anne sütünün yanı sıra su, Ģekerli su veya mama verilmiģtir. Annenin süt salınması ile ilgili problemi vardır. Süt birden gelmiģ ve bebek baģ edemeyerek korkmuģtur veya ; süt çok yavaģ gelmiģ ve bebek öfkelenerek emmeyi bırakmıģtır

41 PROBLEM: BEBEĞİM MEME EMMEYİ REDDEDİYOR ÇÖZÜM: Doktora götür. Her emzirme öncesinde burun deliklerini kaynamıģ ılık su ile ıslatılmıģ fitil haline getirilen pamukla temizle. ĠyileĢinceye kadar doktorun verdiği ilacı kullan. Bebek emmeye baģlayıncaya kadar sütünü temiz kaba sağ ve gavajla veya kaģıkla ver. Sabırla emzirmeyi dene. Sütünü sağ, kaģıkla verilmesini sağla. (Birkaç gün memeleri emzirmek veya sağmak sütü artırır.) Biberonla beslemeyi durdur. sütünü sağ, kaģıkla ver. Anne sütünden baģka yiyecek,içecek verme. Her emzirmeden önce sağarak memeyi boģalt. Çok dolu olmasını ve birden akmasını önle. Sık sık ve bebeğin istediği süre emzirerek yeterince sütün olmasını sağla. Emerken çok giydirme.

42 PROBLEM: SÜTÜM YETERLİ DEĞİL SEBEPLER:(1) Yeterince sık emzirmedikleri için sıklıkla anneler sütünün yetmediğini düģünürler. SÜTÜN YETERLĠ OLMADIĞI ĠLE ĠLGĠLĠ BELĠRTĠLER Bebeğin kilo almaması sebepleri: 1.Bebek hastadır veya normal olmayan bir durum mevcuttur. 2.Anne yeteri sıklıkta bebeği emzirmez. 3.Bebeği. bebek istediği süre kadar emzirmez. Bazı bebek bir kaç saniye emer ve uyur. Özellikle çok giydirilen bebekler için geçerlidir. Kısa sürede uyanır ve ağlarken, anne, sütünün yeterli olmadığını düģünür. 4.Annenin bebeği 4-6 aylık olmadan ek gıdaya baģlaması 5.Bebeğini uygun pozisyonda emzirmemesi

43 PROBLEM: SÜTÜM YETERLİ DEĞİL SEBEPLER:(2) 6. Annenin kendine güveni olmaması ve yeterince süt salgılanmaması. 7. Annede beslenme bozukluğu olması. 8. Gerçek baģarısız bir emzirme söz konusudur. Çünkü: Bebek kilo almaz. Bebek hasta veya normal değildir. Annenin sütü her türlü yardıma rağmen artmaz.

44 ANCAK %1'DEN AZ KADININ SÜTÜ YETERLİ DEĞİLDİR ÇÖZÜM (1) Bebeğin günde kaç kez idrar yaptığını takip et. Anne sütünden baģka Ģey (su, meyve suyu vb.) vermiyorsan ve bebek günde 6 kez idrar yapıyorsa. sütün yeterlidir Sık sık tart, iki tartı arasında kilo almıģsa sütün yeterlidir. 1.Doktora götür. 2 Sık sık emzir. 3.Bebeği bebek istediği süre kadar emzir..her memeni en az 5-10 dakika emzir..emerken uyursa uyandır..emerken çok giydirme. 4..Sadece anne sütü ver. 4 ay olmadan ek gıdaya baģlama. 5. Sütünü artırmak için bebeğini sık sık doğru teknikle emzir.

45 BEBEK YETERİNCE EMMEZSE SÜT GİDEREK AZALIR. ÇÖZÜM(2) 6. Her anne gibi senin sütünün de yeterli olacağına inan. EndiĢe etme, üzülme. Emzirirken rahat bir yere otur veya uzan, rahatla gevģe. Emzirmeye baģlamadan önce ılık Ģekerli bir bardak Ģurup veya meyve suyu iç. (Bazen gülmek veya ağlamak da rahatlatır.) Aile üyelerinin veya arkadaģlarının desteğini sağla. Bebeğin kilo alıyorsa sütüm yeterli" diye düģün. 7. Dengeli ve yeterli beslen. Süt yoğurt, peynir, et, yumurta,tavuk YeĢil yapraklı sebze meyve Nohut, fasulye, mercimek vb Pekmez, Ģekerli bol sıvı iç. 8. Formül sütü veya inek sütü ver. Sütü temiz cam bardaktan kaģıkla ver Diğer ek gıdalara bebek 4 aylık olmadan baģlama.

46 MEME İLTİHABI (MASTİTİS), MEME ABSESİ (1) MEME ĠLTĠHABI (MASTĠTĠS) SEBEBĠ: Kanallar açılmazsa meme iltihaplanır. Memenin büyük kısmı gergin, ĢiĢ ve hassastır MEME APSESĠ: SEBEBĠ Tıkalı ve enfekte kanalın erken tedavi edilmemesi sonucu abse oluģur. BELĠRTĠLERĠ: Düzgün olmayan ağrılı sıcak içi sanki sıvı ile doluymuģ gibi ĢiĢlik olması.

47 MEME İLTİHABI (MASTİTİS), MEME ABSESİ (2) ÇÖZÜM: MASTĠTĠS VEYA MEME APSESĠNDE: Emzirmeye devam et. Emziremezsen sütünü elle veya pompa ile sağ ve günde birkaç kez boģalt. Süt memede kalırsa mikroplar yayılır ve süt tamamen kesilir. Doktora git, ilaçlarını düzenli al, Mümkün olduğunca istirahat et. Ağrıyan memeye, ılık suya batırılmıģ havlu ile pansuman yap. Apse geçmezse, doktora apseyi açması için git. Apse boģalınca en kısa zamanda bebeğini emzirmeye devam et.

48 PROBLEM: ATEŞİM VAR (SÜT ATEŞİ) SEBEBĠ: Sütten bazı elementlerin kana geçmesinden olduğu düģünülmektedir. ÇÖZÜM: Genellikle tedavi gerektirmez. Kendiliğinden geçer. 48 saat sonra geçmezse doktora git.

49 PROBLEM:MEME BAŞLARIM ACIYOR SEBEBĠ: Bebeğin memeyi yanlıģ teknik ile emmesi. ÇÖZÜM: Bebeği meme ucuna tekniğine uygun yerleģtir. Bebek emerken meme ucu acırsa uygun pozisyonda mı; diye kontrol et. Memeni sabunla yıkama; Bebek emmeyi bitirince: Memeyi bırakıncaya kadar bekle. Bebeğin memeyi bırakmasını istersen küçük parmağını bebeğin ağzının köģesinden sokarak memeni bastır. Sonra memeyi yavaģça çek. Emme süresini kısaltmaya gerek yok.