Mobile Batman Üniversitesi Batı Raman Kampüsü Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Batman

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Mobile Batman Üniversitesi Batı Raman Kampüsü Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Batman"

Pembe Toker
6 yıl önce
İzleme sayısı:

Sorumlu Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mahmut AYDIN İletişim:aydinm135@gmail.com, Mobile.

bünyesinde bulunan P-EDXRF ile, değerli metaller, alaşımlar, toprak malzeme, harç, sıva ve taş gibi malzeme ve eserlerin elementel kompozisyonu nitel ve nicel olarak tamamen tahribatsız bir şekilde

1 Sorumlu Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mahmut AYDIN Mobile Batman Üniversitesi Batı Raman Kampüsü Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Batman Taşınabilir Enerji Dağılımlı X Işını Floresans Spektrometresi (P-EDXRF) Batman Üniversitesi bünyesinde bulunan P-EDXRF ile, değerli metaller, alaşımlar, toprak malzeme, harç, sıva ve taş gibi malzeme ve eserlerin elementel kompozisyonu nitel ve nicel olarak tamamen tahribatsız bir şekilde tespit edilebilir. 1. P-EDXRF Çalışma Mantığı (Kısaca) X ray, X-Ray spektrometresinin X Ray kaynağından çıkıp eserimizin elektronlara çarpıyor böylelikle elektronlar bir seviyeden başka bir seviyeye geçerken Floresans oluşuyor, oluşan floresans spektrometrenin dedektörüne çarpıyor ve enerjisi farklı olan her element software ile tanımlanıyor. Böylelikle elementleri oluşturan elektronların enerji seviyesinden onları tanımlıyor (Şekil 1 ve 2). Şekil 1: ED-XRF çalışma mantığını gösteren figürler 1

Şekil 2:Batman Üniversitesi Arkeometri AB Dalında Kullanılan P-EDXRF 2. P-EDXRF Avantajları ve Dezavantajları 2.1.

sürede analiz sonuçlarının alınabilmesi Taşınabilir olmasından dolayı eserin bulunduğu yerde analiz yapma imkanı

Tahribatsız ve hızlı olmasından dolayı aynı eserin birkaç yerinden analiz yapma imkanı tanıması Kullanılan

dolayı çok küçük alandaki boya vb alanları da analiz yapma imkanı tanıması.

2 Şekil 2:Batman Üniversitesi Arkeometri AB Dalında Kullanılan P-EDXRF 2. P-EDXRF Avantajları ve Dezavantajları 2.1. Avantajları Eserden hiçbir parça alınmadan esere zarar vermeden analiz yapabilme olanağı 30sn-60sn gibi kısa bir sürede analiz sonuçlarının alınabilmesi Taşınabilir olmasından dolayı eserin bulunduğu yerde analiz yapma imkanı tanıması (İnsitu analiz, Şekil 3). Tahribatsız ve hızlı olmasından dolayı aynı eserin birkaç yerinden analiz yapma imkanı tanıması Kullanılan P-EDXRFgenelde bir analiz 2cm çapındaki alanı analiz ederken, kolimatöre (X Ray Fokuslayıcı) sahip olduğundan dolayı çok küçük alandaki boya vb alanları da analiz yapma imkanı tanıması. Sonuçlar hem spektrometrenin üzerindeki ekrandan görülebilir hem de bilgisayar aktarılarak excel programına aktarılabilir. Sonuçların doğru olup olmadığı ayrıca her bir analiz için alınan peak (zirve) sonuçlarından da kontrol edilebilir. 2

3 Şekil 3: P-EDXRF ile yerinde (insitu) analiz 2.2. Dezavantajları Atom numarası 1 ve 11 arası olan elementlerin ((H, He, Li, Be, B, C, N, O, F, Ne, Na ) enerjisi çok düşük olduğundan dolayı bu elementleri tespit/analiz edemez. 3. Analiz Edilebilen Malzeme/Eserler ve Modları P-EDXRF analiz edilen malzemenin hammaddesine göre analiz modu seçilerek malzemenin kimyasal kompozisyonu nitel ve nicel (minimum 100 PPM) olarak tespit edilebilir. Analiz modları şunlardır: 3.1. Metal Alaşım Modu (Alloy Plus) Metal alaşım modunda aşağıdaki tüm elementlerin nitel ve nicel analizleri 30sn de Alaşım Modunda tespit edilebilen elementler 3 farklı Analiz Işını gönderilmektedir--- 40KV, 13 KV ve 8 KV Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Hf Ta W Re Pt Au Hg Pb Bi Zr Nb Mo LE Pd Ag Cd Sn Sb Mg Al Si P S Mo Sn Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Analiz Işını 3: 8 KV Mg Al Si P S Mo Sn Ti V Cr Mn Fe 3.2. Precious Metal Modu (Değerli Metal, Altın, Gümüş, Platin vb) Değerli Metal modunda aşağıdaki tüm elementlerin nitel ve nicel analizleri 30sn de Değerli Maden Modunda tespit edilebilen elementler şunlardır Analiz Işını 40 KV Ti Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga W Au Ge Os Ir Pt Pb Bi Zr Mo Ru Rh Pd Ag Cd Sn Sb LE 3.3 Geochem Modu (Jeolojik Malzeme Modu) Jeolojik malzeme modunda aşağıdaki tüm elementlerin nitel ve nicel analizleri 30sn de Geochem Modunda tespit edilebilen elementler şunlardır 3

4 İki farklı ışında Analiz yapılmaktadır 40 KVve 10 KV: V Cr Fe Co Ni Cu Zn Pt W Hg As Se Au Br Pb Bi Rb U Sr Y Zr Th Nb Mo LE Ag Cd Sn Sb, Mg Al Si P S K Ca Ti Mn 3.4. Soil Modu (Toprak Modu) Toprak modunda aşağıdaki tüm elementlerin nitel ve nicel analizleri 30sn de Toprak Modu tespit edilebilen elementler şunlardır: Işın gücü iki farklı güçte analiz yapılmaktadır 40KV ve 15 KV: U Sr Y Zr Th Nb Mo Ag Cd Sn Sb Ti V Cr Mn Fe Co Ni Zn W Hg As Se Pb Bi Rb P S Cl K Ca Ti V Cr LE 4. Sonuçların Bilgisayar Ortamına Aktarılması Analiz sonuçları spektrometre cihazından bilgisayara excel ortamında nitel ve nicel analiz sonuçlarını içerecek şekilde toplu olarak (Şekil 4) ve Pdf olarak nitel ve nicel analizleri ve peakleri içerecek şekilde (şekil 5) aktarılarak hizmet alan taraflara aktarılabilir. Şekil 4:P-EDXRF analiz sonuçlarının toplu olarak excele aktarılmış hali 4

5 Şekil 5: P-EDXRF ten her bir analiz için verilen sonuç 5. Analizlerin Fiyatlandırılması P-EDXRF ile yapılan her analiz bedeli KDV hariç 50 Türk Lirasıdır. İl dışı veya kurum dışına ekip nakli istendiğinde ekibin masrafları talep eden kuruma aittir. P-EDXRF sonuçlarının uzmanlarca değerlendirilmesi örneğin analiz edilen metal eserlerin orijinal veya sahte olup olmadığı, analiz edilen taş veya toprak türünün belirlenmesi ayrıca fiyatlandırılmaktadır. Bu işlem için talep edilen ücret her bir yorum için KDV hariç 50 TL dir. Ücretler Batman Üniversitesi döner sermaye işletmesi hesaplarına yatırılacaktır. 5

Benzer belgeler

IĞDIR ÜNĠVERSĠTESĠ. ARAġTIRMA LABORATUVARI UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ ANALĠZ FĠYAT LĠSTESĠ AAS ANALĠZ ÜCRETLERĠ

IĞDIR ÜNĠVERSĠTESĠ. ARAġTIRMA LABORATUVARI UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ ANALĠZ FĠYAT LĠSTESĠ AAS ANALĠZ ÜCRETLERĠ IĞDIR ÜNĠVERSĠTESĠ ARAġTIRMA LABORATUVARI UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ ANALĠZ FĠYAT LĠSTESĠ AAS ANALĠZ ÜCRETLERĠ Diğer Kamu Kurumları Bakır Analizi 80 TL 32 TL 52 TL 48 TL 78 TL Altın Analizi 80 TL 32