HUKUK HUKUK T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ

Transkript

1 Esas No : 2000/14922 Karar No : 2001/137 KKarar Tarihi : HUKUK HUKUK : FAZLA MESAÝ ÜCRETÝ-KÖTÜNÝYET TAZMÝNATI Ýhtirazi kayýt konulmaksýzýn bordrolarýn iþçi tarafýndan imzalanmasý halinde daha çok fazla mesai yapýldýðý iddiasýyla iþçinin alacak talebinde bulunmasý olanaðý yoktur. Bölge Çalýþma Müdürlüðüne davacý iþçinin baþvurusundan sonra sözleþmenin davalý iþveren tarafýndan feshedildiði görülmekte ise de; davacý tanýklarý feshin kötüniyete dayandýðýný doðrulamamýþlardýr. Varsayýma dayanýlarak sonuca gidilmesi mümkün olmadýðýndan kötüniyet tazminatýnýn hüküm altýna alýnmasý hatalýdýr. : Davacý, kötüniyet tazminatý, fazla çalýþma ücreti ile yemek parasýnýn ödetilmesine karar verilmesini istemiþtir. Hüküm süresi içinde davalý avukatý tarafýndan temyiz edilmiþ olmakla dosya incelendi, gereði konuþulup düþünüldü: 1. Dosyadaki yazýlara, toplanan delillerle kararýn dayandýðý kanuni gerektirici sebeplere göre, davalýnýn aþaðýdaki bendin kapsamý dýþýnda kalan temyiz itirazlarý yerinde deðildir. 2. Dosya içine sunulan bordrolarda fazla mesai sütunu bulunmuþ olup, tahakkuku da vardýr. Bu bordrolar davacý tarafça da imzalanmýþtýr. Dairemizin kararlýlýk kazanmýþ uygulamasýna göre ihtirazi kayýt konulmaksýzýn bordrolarýn iþçi tarafýndan imzalanmasý halinde daha fazla mesai yapýldýðý iddiasýyla iþçinin alacak talebinde bulunmasý olanaðý yoktur. Ýþ müfettiþi raporunda bordrodaki fazla mesainin saat 17.00'den sonraki döneme iliþkin olduðu þeklindeki açýklamasý davacýnýn fazla mesaiye hak kazandýðýný göstermez. Bordrolar imzalý olduðuna göre artýk saat 17.00'den önce yada sonra yapýlan fazla mesai alacaðýnýn kendisine ödendiði kabul edilmelidir. 3. Her ne kadar Bölge Çalýþma Müdürlüðüne davacý iþçinin baþvurusundan sonra sözleþmenin davalý iþveren tarafýndan feshedildiði görülmekte ise de; davacý tanýklarý feshin kötüniyete dayandýðýný doðrulamamýþlardýr. Gerçekten üç tanýkta böyle bir açýklama yapmýþ deðildir. Varsayýma dayanýlarak sonuca gidilmesi mümkün olmadýðýndan kötüniyet tazminatýnýn hüküm altýna alýnmasý hatalýdýr. SONUÇ : Temyiz olunan kararýn yukarýda yazýlý sebepten BOZULMASINA, peþin alýnan temyiz harcýnýn istek halinde ilgiliye iadesine, gününde oybirliðiyle karar verildi. 67

2 Esas No : 2000/15386 Karar No : 2001/162 Karar Tarihi : : HATALI ÜRETÝM SEBEBÝYLE ORTAYA ÇIKAN ZARARIN TAZMÝNÝ Davacýnýn kusurlu olup olmadýðýnýn tespiti teknik bir iþ olup, bu konuda tekstil mühendisinden rapor aldýrýlmasý ve varsa kusur oranýnýn belirlenmesi gerekir. Diðer taraftan davalý iþverence hatalý üretilen mamüllerin ederinin tamamý talep edilmiþ ancak söz konusu ürünlerin ikinci kalitede satýlmasý ya da baþka þekilde kullanýmý ile elde edilen menfaat açýklanmamýþtýr. Mahkemece takdiri olarak talep konusu miktarýn yarýsýna hükmedilmiþse de, bu konuda inceleme ve araþtýrma yapýlmaksýzýn sonuca gidilmesi de isabetsizdir. Mahkemece bu konuda davalý yararýna oluþan usulü kazanýlmýþ hak ilkesi de dikkate alýnarak sonuca gidilmelidir. : Davacý, þirket zararýnýn ödetilmesine karar verilmesini istemiþtir. Hüküm süresi içinde, davalý avukatýnca temyiz edilmiþ olmakla dosya incelendi gereði konuþulup düþünüldü. Davacý iþverence, tekstil iþyerinde çalýþan davacý iþçinin iþinde gerekli dikkat ve özeni göstermemesi sebebiyle hatalý üretim yapýldýðý ileri sürülerek zararýn tahsili isteði ile bu dava açýlmýþtýr. Mahkemece davacýnýn kusurlu olup olmadýðýnýn tespiti ve varsa kusur oraný yönünden tekstil mühendisi bilirkiþiden rapor alýnmasýna karar verilmiþ ancak moda teknikeri bilirkiþi raporuna göre sonuca gidilmiþtir. Söz konusu bilirkiþi raporunda davacýnýn kusurlu olup olmadýðý yönünde bir tespite yer verilmemiþtir. Daha sonra rapor düzenleyen hesap bilirkiþisi de davacýnýn kusur durumunun açýklýða kavuþturulmadýðýný belirtmiþtir. Davacýnýn kusurlu olup olmadýðýnýn tespiti teknik bir iþ olup, bu konuda tekstil mühendisinden rapor aldýrýlmasý ve varsa kusur oranýnýn belirlenmesi gerekir. Diðer taraftan davalý iþverence hatalý üretilen mamüllerin ederinin tamamý talep edilmiþ ancak söz konusu ürünlerin ikinci kalitede satýlmasý ya da baþka þekilde kullanýmý ile elde edilen menfaat açýklanmamýþtýr. Gerçekten tanýk anlatýmlarýna göre bu ürünlerin ikinci kalite olarak satýþlarý yapýlabilmektedir. Mahkemece takdiri olarak talep konusu miktarýn yarýsýna hükmedilmiþse de, bu konuda inceleme ve araþtýrma yapýlmaksýzýn sonuca gidilmesi de isabetsizdir. Mahkemece bu konuda davalý yararýna oluþan usulü kazanýlmýþ hak ilkesi de dikkate alýnarak sonuca gidilmelidir. SONUÇ : Temyiz olunan kararýn yukarýda gösterilen sebepten BOZULMASI- NA, peþin alýnan temyiz harcýnýn istek halinde ilgiliye iadesine, gününde 68

3 Esas No : 2000/15826 Karar No : 2001/265 Karar Tarihi : : ÖDEME BELGESÝNÝN SAVUNMA ARACI NÝTELÝÐÝ "Tediye", hakký ortadan kaldýran bir savunma aracý olup itiraz niteliðindedir. Bu itibarla itiraz mahkemece kendiliðinden dikkate alýnmalýdýr. Böyle olunca ödeme belgeleri miktarlarý gerçekleþen alacaklardan mahsup edilmesi gerekir. : Davacý, izin ücreti ve ücret alacaðýnýn ödetilmesine karar verilmesi ni istemiþtir. Hüküm süresi içinde, davalý avukatýnca temyiz edilmiþ olmakla dosya incelendi gereði konuþulup düþünüldü. 1.Dosyadaki yazýlara, toplanan delillerle kararýn dayandýðý kanuni gerektirici sebeplere göre, davalýnýn aþaðýdaki bendin kapsamý dýþýnda kalan temyiz itirazlarý yerinde deðildir. 2.Davalý iþveren mahkemece mütaalasýna baþvurulan ilk bilirkiþi raporundan sonra iki ödeme belgesini dosyaya ibraz etmiþtir. "Tediye" hakký ortadan kaldýran bir savunma aracý olup itiraz niteliðindedir. Ýtiraz bu itibarla mahkemece kendiliðinden dikkate alýnmalýdýr. Böyle olunca ödeme belgeleri miktarlarý gerçekleþen alacaklardan mahsup edilmesi gerekir. Mahkemece de gerekçeli karar da bu görüþ kabul edilmesine raðmen mahsup cihetine gidilmemiþtir. O halde karar bu yönden bozulmalýdýr. SONUÇ : Temyiz olunan kararýn yukarýda gösterilen sebepten BOZULMASI- NA, peþin alýnan temyiz harcýnýn istek halinde ilgiliye iadesine, gününde 69

4 Esas No : 2000/15646 Karar No : 2001/272 Kara Tarihi : : HER YIL YENÝLENEN HÝZMET AKÝTLERÝ -ÝZÝN ÜCRETÝ, ÝHBAR VE KIDEM TAZMÝNATI Davacý iþçi her yýl yenilenen sözleþmelerle çalýþmasýný sürdürmüþ olup yýlda 15 gün kadar bir ara verildiði görülmektedir. Ancak dinlenen tanýklar bu ara vermenin de kaðýt üzerinde kaldýðýný söylemiþlerdir. Mahkemece de yýllýk ücretli izin isteði hüküm altýna alýnmakla devamlý çalýþmayý kabul ettiði sonucuna varýlmýþtýr. Bu durumda davacý iþçinin ihbar ve kýdem tazminatý istekleri bilirkiþi tarafýndan hesaplandýðýna göre bu rapor deðerlendirmeye tabi tutularak istek doðrultusunda hüküm kurulmalýdýr : Davacý, ihbar ve kýdem tazminatý ile yýllýk izin parasýnýn ödetilmesine karar verilmesini istemiþtir. Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarýnca temyiz edilmiþ olmakla dosya incelendi, gereði konuþulup düþünüldü. 1. Dosyadaki yazýlara, toplanan delillerle kararýn dayandýðý kanuni gerektirici sebeplere göre, davalýnýn temyiz itirazlarý yerinde deðildir. 2. Davacýnýn temyizine gelince; Davacý iþçinin tarihinde iþyerinde çalýþmaya baþladýðý ve 'e kadar bu çalýþmasýný sürdürdüðü, daha sonra tarihinde iþe tekrar baþlayýp bununda 'ya kadar devam ettiði ve nihayet yeni bir sözleþme ile den 'ye kadar çalýþtýðý dosya içeriðinden anlaþýlmaktadýr. Görüldüðü gibi davacý iþçi her yýl yeniden sözleþmelerle çalýþmasýný sürdürmüþ olup yýlda 15 gün kadar bir ara verildiði görülmektedir. Ancak dinlenen tanýklar bu ara vermenin de kaðýt üzerinde kaldýðýný söylemiþlerdir. Bu durumda mevsimlik iþten söz etmek mümkün deðildir. Mahkemece de yýllýk ücretli izin isteði hüküm altýna alýnmakla devamlý çalýþmayý kabul ettiði sonucuna varýlmýþtýr. Kabul þekli isabetlidir. Bu açýklamalardan da anlaþýlacaðý üzere davalý iþverenin son sözleþmenin hitam tarihinde hizmet akdini fesh ettiði sonucu çýkarýlabilmektedir. Bu durumda davacý iþçinin ihbar ve kýdem tazminatý istekleri bilirkiþi tarafýndan hesaplandýðýna göre bu rapor deðerlendirmeye tabi tutularak istek doðrultusunda hüküm kurulmalýdýr. SONUÇ : Temyiz olunan kararýn yukarýda yazýlý sebepten BOZULMASINA, peþin alýnan temyiz harcýnýn istek halinde ilgiliye iadesine, gününde 70

5 Esas No : 2000/15654 Karar No : 2001/278 Karar Tarihi : : HÝZMET AKDÝNÝN ÝÞÇÝ TARAFINDAN HAKLI NEDENLE FESHÝ, KIDEM TAZMÝNATI, ÝÞ GÜVENCESÝ TAZMÝNATI Davacý iþyerini terk ettikten sonra davalý iþveren disiplin kurulu kararý ile sözleþmeyi feshetmiþse de daha önce gerçekleþen hukuki durumu iþverenin bu iþlemini deðiþtirecek nitelikte olduðu düþünülemez. Bu durumda feshin haklý olduðu kabul edilerek davacý iþçinin kýdem tazminatýna hak kazandýðý sonucuna varýlmalýdýr. Davacýnýn iþyerini terk etmesi sebebi ile akit sona erdiðine göre iþ güvencesi tazminatý þartlarý olayda gerçekleþmemiþtir. : Davacý, kýdem tazminatý ve iþ güvencesi tazminatýnýn ödetilmesine karar verilmesini istemiþtir. Hüküm süresi içinde, davalý avukatýnca temyiz edilmiþ olmakla dosya incelendi gereði konuþulup düþünüldü. Davacý iþçinin belediyeye ait iþyerinde fen iþleri bölümünde çalýþýrken tarihinde temizlik iþleri bölümünde çalýþmasý istendiði ancak önce 10 günlük rapor aldýðý, sonra da iþyerine gitmediði bu suretle sözleþmeyi kendisinin feshettiði, anlaþýlmaktadýr. Her ne kadar davacý iþyerini terk eden sonra davalý iþveren disiplin kurulu kararý ile sözleþmeyi feshetmiþse de daha önce gerçekleþen hukuki durumu iþverenin bu iþlemini deðiþtirecek nitelikte olduðu düþünülemez. Bu durumda feshin haklý olduðu kabul edilerek davacý iþçinin kýdem tazminatýna hak kazandýðý sonucuna varýlmalýdýr. Mahkemece kýdem tazminatýnýn hüküm altýna alýnmasý isabetlidir. Ne var ki mahkemenin ayrýca iþ güvencesi tazminatýný da hüküm altýna almasý doðru deðildir. Davacýnýn iþ yerini terk etmesi sebebi ile akit sona erdiðine göre iþ güvencesi tazminatý þartlarý olayda gerçekleþmemiþtir. SONUÇ : Temyiz olunan kararýn yukarýda gösterilen sebepten BOZULMASI- NA, peþin alýnan temyiz harcýnýn istek halinde ilgiliye iadesine, gününde 71

6 ESAS NO : 2000/16908 KARAR NO : 2001/1382 KARAR TARÝHÝ : : HÝZMET AKDÝNÝN TESPÝTÝ Davacý adýna Sosyal Sigortalar Kurumuna iþveren tarafýndan iþe giriþ ve dört aylýk prim bildirgelerinin verilmesi davacýnýn hizmet akdi ile çalýþtýðýnýn kanýtýdýr. Ortak kamyon alýmý hizmet akdi ile ek çalýþmaya engel deðildir. Bu nedenlerle kuruma bildirilen sürelerde davacýnýn hizmet akdi ile çalýþtýðýnýn kabulü gerekir. : Davacý, ihbar ve kýdem tazminatýnýn ödetilmesine karar verilmesini istemiþtir. Yerel mahkeme, davayý reddetmiþtir. Hüküm süresi içinde davacý avukatý tarafýndan temyiz edilmiþ olmakla dosya incelendi, gereði konuþulup düþünüldü: Davacý adýna Sosyal Sigortalar Kurumuna iþveren tarafýndan iþe giriþ ve dört aylýk prim bidirgelerinin verilmesi davacýnýn hizmet akdi ile çalýþtýðýnýn kanýtýdýr. Kýsa bir süre için davalýlardan...ile davacýnýn ortak kamyon almýþ olmasý davacýnýn kuruma bildirilen sürelerde hizmet akdi ile çalýþmadýðýnýn kabulü için yeterli olmadýðý gibi, ortak kamyon alýmý hizmet akdi ile ek çalýþmaya engel deðildir. Bu nedenlerle kuruma bildirilen sürelerde davacýnýn hizmet akdi ile çalýþtýðýnýn kabulü gerekir. Mahkemece hatalý deðerlendirme ile davacýnýn hizmet akdi ile çalýþmadýðý kabul edilerek dava konusu isteklerin reddedilmesi hatalýdýr. Mahkemece davacýnýn hizmet akdi ile çalýþtýðý kabul edilerek ve tüm deliller hep birlikte deðerlendirilerek dava konusu istekler hakkýnda hüküm kurulmalýdýr. SONUÇ : Temyiz olunan kararýn yukarýda yazýlý sebepten BOZULMASINA, peþin alýnan temyiz harcýnýn istek halinde ilgiliye iadesine, gününde oybirliðiyle karar verildi. 72