Aladağlar da (Kayseri-Yahyalı) Yetişen Doğal Bitkilerin Flora Turizmi Açısından Değerlendirilmesi

Transkript

1 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 8 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, Aladağlar da (Kayseri-Yahyalı) Yetişen Doğal Bitkilerin Flora Turizmi Açısından Değerlendirilmesi Meliha AKLIBAŞINDA1, Yahya BULUT1, Elif AKPINAR KÜLEKÇİ1 1 Atatürk Ünirsitesi Mimarlık Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Erzurum ÖZET: Türkiye; topografik, jeolojik jeomorfolojik çeşitliliği, iklim farklılıkları üç fitocoğrafik bölgenin birleştiği yerde olması gibi nedenlerle oldukça zengin bitki örtüsüne sahiptir. Ülkemizde yaklaşık 9000 i çiçekli bitki türü olmak üzere den fazla bitki türünün yetiştiği belirlenmiştir. Bunların da 3000 kadarı endemiktir. Çalışmaya konu olan Aladağlar, Akdeniz Bölgesi ile Orta Anadolu Bölgesi arasında geçiş kuşağı oluşturması, hem alpin hem step bitki örtüsünü birlikte barındırması, endemik bitkilerce zengin Toros dağ silsilesi içinde yer alması nedeniyle ülke bitki çeşitliliğinde önemli yer tutmaktadır. Bunun yanı sıra doğal yapısı ile dikkat çekici manzara güzelliklerine sahiptir. Günümüzde artan çeşitlenen turizm faaliyetleri sonucu böyle kaynak değeri yüksek alanlar gündeme gelmektedir. Bu bağlamda doğal güzelliği, bitki örtüsü yaban hayatı bakımından önemli özellikleri bulunan Aladağlar ın özellikle 2000m rakımın üstünde yetişebilen bitkileri incelenmiş, bölgede alternatif turizm çeşitlerinden flora turizminin gelişmesine olanak sağlayacak önemli bir potansiyele sahip olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Aladağlar, alpin çiçekler, flora turizmi Evaluation of Natural Plants Growing in Aladağlar Mountains (Kayseri-Yahyalı) for Flora Tourism ABSTRACT: Turkey has dirse getation cor because it has topographic, geological and geomorphologic varieties, various climate types and is at the cross-section point of three different phyto geographic regions. It was determined that there are more than plant species nearly 9000 of which are flowering plants in Turkey. Among them 3000 species are endemic. Aladağlar region has an important place in the plant dirsity of Turkey since it is a passage zone between Mediterranean region and Central Anatolia Regions, shelters both alpine and step plant cor, located in Toros mountain range which is rich in endemic plants. The region has also scene beauty with its natural structure. As the result of dirsification in tourism activities, such areas as Aladağlar with high source values has gained importance. In the study, plants growing abo 2000m in Aladağlar which has favourable features for natural beauties, plant cor and wild life were instigated and it was determined that the region has considerable potential for the delopment of alternati tourism types especially flora tourism. Keywords: Aladağlar, alpine flowers, flora tourism GİRİŞ Günümüzde insanlar günlük hayatın monotonluğundan uzaklaşmak, iş hayatının yorgunluğunu stresini atabilmek, yeşilden yoksun kentlerden biraz olsun uzaklaşarak doğa özlemini gidermek gibi pek çok nedenlerle yeni yerler gezmeye, dinlenme eğlenmeye daha çok önem göstermektedirler. İnsanların bu arayışı doğrultusunda giderek turizm faaliyetleri artmakta çeşitlenmektedir. Turizm; genel olarak dinlenme, boş zaman geçirme seyahat kavramlarını kapsamaktadır. Dünya Turizm Örgütü turizmi, gelir getirici etkinlikler dışında kalan, boş zamanların hemen hepsini içine alan bir seyahat, bundan doğan konaklama, yemeiçme, ulaşım, eğlence gibi hizmetler ilişkiler olarak tanımlamıştır (Erdoğan 2003). Turizm faaliyetlerinin hızla gelişmesinde; çalışma gün saatlerinin azalması, ücretli izin uygulamalarının yasal zemine oturtulması, sanayi devrimiyle birlikte ülke kişi gelirlerinin artması, Sor. Yazar: Aklıbaşında, M., meliha38@hotmail.com ulaşım sistem araçlarındaki gelişmelerin çok uzak mesafeleri ulaşılabilir kılması gibi sebepler yanında, yıl boyunca çalışan insanların tatil dinlenmeye olan ihtiyaçlarının artması, yeni yerler görme, değişik kültürleri tanıma isteği gibi nedenler de oldukça etkili olmuştur (Zengin 2006). Değişen yaşam standartlarına çevre bilincinin gelişmesine bağlı olarak turizmde yenilik çeşitlilik arayışları artmaktadır. Deniz, kum güneşten oluşan klasik turizm anlayışı yerini kültür, tarih, yerel değerler, macera eğlence anlayışına bırakmaktadır. Kitle turizmine alternatif olarak ekoturizm, sürdürülebilir turizm, macera turizmi, duyarlı turizm, doğaya dayalı turizm, yeşil turizm, kültür turizmi gibi turizm akımları ortaya çıkmıştır. Böylece turizm kıyı alanlarından sıyrılarak kırsal alanlara yönelmiş, belirli dönemlerde yapılan seyahatler ise yılın tümüne yayılmıştır (Mansuroğlu 2006). Turizm; günümüzde küresel yakınlaşmayı kalkınmayı kolaylaştıran en önemli faaliyetlerden biri olarak kabul edilmektedir. 21. yüzyılın bacasız sanayisi olarak adlandırılan turizm sektörünün yöneldiği alternatifler arasında özellikle kültür doğa turizmi son yıllarda popüler olmuştur. Kıyı

2 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, (deniz) turizmine göre turist sayısı az olmasına rağmen, kültür doğa turizm gelirleri daha yüksek değerler göstermektedir. Bu durum tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de kültür doğa turizmiyle ilgili yatırımların artmasına neden olmaktadır (Özgen 2010). Doğaya dayalı turizm türleri içerisinde ekoturizm kavramı Hector Ceballos-Lascurain tarafından ortaya atılmış doğadan zevk alma doğanın kıymetini bilme şeklinde tanımlanmıştır. Turizm Bakanlığı nın turizmin çeşitlendirilmesi projesi kapsamında ekoturizm faaliyetleri yayla turizmi, trekking, mağara turizmi, kuş gözlemciliği, sualtı dalış, sportif olta balıkçılığı, bisiklet turizmi, atlı doğa yürüyüşü, kampkaravan turizmi, flora (botanik) turizmi, av turizmi, akarsu turizmi(kano-rafting), fotosafari rüzgar sörfü olarak alt kategorilere ayrılmıştır (Erdoğan 2003). Doğa turizminde en çok ilgi çeken canlı gurubu bitkilerdir. Hayvanlar hareketli oldukları için bunlar kolay gözlenemezler. Ancak bitkiler hareketsiz oldukları için bunların gözlenmesi, seyri fotoğraflanması, hayvanlara göre çok kolaydır. Biyolojik çeşitliliğin ülkemiz turizm faaliyetleri arasına alınmasının; ülkemiz tanıtımına, kırsal yörelerin kalkınmasına, turizm sezonunun genişlemesine, doğa rehberliği gibi yeni bir iş dalının oluşmasına biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkı sağlayacağı bilinmektedir (Tuna 2002). Çeşitli coğrafi özellikleri, coğrafi farklılığın getirdiği iklim çeşitliliği, üç kıta arasında doğal bir köprü olması, Anadolu Yarımadası'nı dünyada benzerine az rastlanan bir bitki çeşitliliğine sahip kılmıştır. Avrupa'nın tamamında var olan bitki sayısı toplam adet iken bu sayı ülkemizde adettir (Anonim 2010). Türkiye bitkiler açısından zengin olmanın yanı sıra endemik bitkilerinin zenginliği bakımından da dünyanın önemli ülkelerinden biridir. Türkiye deki endemik bitkilerin floradaki bütün bitkilere oranı %34 tür. Türkiye de yalnız o bölgeye has endemik bitkiler açısından en zengin bölgemiz, 800 kadar türü ile Akdeniz Bölgesi dir (Anonim 2005). Nadir bulunan, çiçek güzelliği ile ön plana çıkan, tıbbi özelliği olan yiyecek olarak tüketilen bitkileri kısa bir doğa yürüyüşü sonunda yerinde görmek, fotoğraflamak bunu yaparken de yörenin özelliklerini görerek tanımak ekolojik temelli turizmin önemli bir dalı olma eğilimindedir (Irmak 2008). Bu çalışmaya konu olan Aladağlar, endemik bitkilerce zengin Toros dağ silsilesi içerisinde yer alması, Akdeniz Bölgesi ile Orta Anadolu Bölgesi arasında geçiş kuşağı oluşturması, hem alpin hem de step bitki örtüsünü birlikte barındırmasından dolayı ülkemiz flora turizmine kazandırılması gereken önemli bir alandır. Bu nedenle alanın florası literatürler yerinde incelemelerle ortaya konularak manzara güzelliği, değişik jeomorfolojik oluşumlar, su kaynaklarının bulunması da göz önüne alınarak flora turizmine uygun öneri trekking rotası oluşturulmuştur. 9 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, MATERYAL YÖNTEM Çalışmanın ana materyalini Kayseri nin Yahyalı İlçesi sınırlarında kalan Aladağlar oluşturmaktadır (Şekil 1). Yahyalı İlçe si, Kayseri nin güneyinde kurulmuş olup 37º45' 38º15' kuzey enlemleri ile 35º12º 35º40' doğu boylamları arasında yer almaktadır. Kayseri il merkezine uzaklığı 87 km dir. İlçenin kuzeyinde Kayseri nin Deli Yeşilhisar İlçeleri, güneyinde Adana nın Aladağ İlçesi, doğusunda Adana nın Feke İlçesi, batısında da Niğde nin Çamardı İlçesi yer almaktadır. Yahyalı nın denizden yüksekliği 1210 m. yüzölçümü 1225 km2 dir (Anonim 2008). Arazisinin %70'i dağlık olan ilçe, bitki örtüsü yönünden farklılıklar gösterir. Güneyinde geniş alanlar orman ile kaplı iken kuzeyde step bitki örtüsü hakimdir (Anonim 2009). Yahyalı İlçesi eşsiz doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir yerdir. İlçenin başlıca doğal kaynak değerleri arasında Kapuzbaşı Takım Şelaleleri, Derebağ Şelalesi, Güney Şelalesi, Zamantı Irmağı, Zamantı Kanyonu, Hacer Ormanları, Yedigöller, Aladağlar Milli Parkı Sultan Sazlığı Milli Parkı yer almaktadır. Özellikle ilkbahar yaz aylarında iklimin daha elrişli olması, florası zengin su kaynaklarıyla ilgi çekmektedir. Yörede yılın değişik dönemlerinde turizm faaliyetleri görülse de gerek ilçenin yeterince tanıtılmaması, gerekse konaklama tesislerinin alt yapının yetersiz olması gibi nedenlerle turizmde etkin olarak değerlendirilememektedir. Yahyalı turizmine alternatif olarak önerilen flora turizmi kapsamında incelenen araştırma alanına Yahyalı-Mansurlu yolunun 15. km sinde Aladağ yol ayırımından yaklaşık 25 km gidilerek ulaşılmaktadır. Yol stabilize olup maden ocaklarını geçtikten sonra daha da bozulmaktadır Aladağlar a çıkınca araç yolu sona ermektedir. Yürüyüş güzergahı üzerinde yakın çevresinde yerleşim alanı bulunmamaktadır. Sadece yaz aylarında Adana bölgesinden gelen yörükler yaylalara çıkan Yahyalı halkının çadırları dikkat çekmektedir. Çalışmada öncelikle alanın florası ile ilgili literatür taranmıştır. Bağcı (1998) Tüfekçi ark. (2002) nin çalışmalarından faydalanarak alanın florası ortaya konmuştur yılı temmuz ayında arazi çalışması yapılmış, Aladağların 2000 metrenin üzerindeki florası incelenerek estetik özellikleriyle dikkat çekenler fotoğraflanmıştır. Yürüyüş konaklama için en uygun güzergahın zamanın belirlenmesinde yöre halkı yerel idaredeki yetkililerin görüşleri alınmıştır. Yürüyüş rotasının belirlenmesinde floristik olarak zengin alanların yanı sıra görsel kalitesi yüksek olan vadi oluşumları su kaynaklarının yer aldığı en rahat yürüme imkanı sağlayan güzergah dikkate alınmıştır. Çalışma alanı minimum 2 gün çadırlı konaklamayı gerektirmektedir. Yürüyüş rotası Magellan explorist XL GPS ile kaydedilerek Vantage Point v 1.94 programı ile harita üzerine aktarılmıştır.

3 10 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, KSU J. Nat. Sci., Special Issue, Şekil 1. Çalışma alanı BULGULAR İlçenin önemli doğal kaynak değerlerinden Aladağlar, Toros dağ silsilesi içerisinde yer almaktadır. Aladağlar da çinko demir madeni bakımından oldukça zengin yataklar vardır. İlginç jeomorfolojik yapısı bitki örtüsüyle zaman zaman bilimsel araştırmalara konu olmuştur. Araştırma alanı tamamen İran-Turan floristik bölgesi içine girmektedir. Aladağlar yüksek rakımıyla zengin otsu bitki örtüsüne sahiptir. Alpin kuşak olarak adlandırılan bu bitki toplulukları orman eko sistemlerinin üst sınırından başlayıp kar örtüsünün devamlı olduğu ortalama m yüksekliklere kadar uzanırlar. Alpin kuşağı bitki topluluklarında ağaç bulunmaz, bozkırlarda olduğu gibi, bir ya da birkaç yıl ömürlü ancak çetin doğa koşularına dayanıklı otsu bitkiler yer alır. Ancak burada ağaçların yetişmesine imkan rmeyen kısıtlayıcı etken yağış azlığı değil, ortam ısısının düşük oluşudur. Ekim ayından mayıs ayına kadar devam eden kar örtüsü, bitkiye yaşaması için, en fazla dört beş aylık bir süre tanımaktadır (Anonim 2010). Bölgede Bağcı (1998) in yaptığı araştırmaya göre endemizm oranı %20.34 tür. İlçenin, coğrafik jeomorfolojik yapısı itibariyle değişik bitki topluluklarının bulunduğu güney kesiminde yapılan çalışmalara göre alanın jetasyonu şöyledir (Bağcı, 1998; Tüfekçi vd., 2002): Yahyalı-Aladağlar Yolu: 1500 m lerde Salvia türleri (Salvia sclarea, S. virgata, S. rticillata, S. multicaulis) oldukça yaygındır m yükseklikte bozuk bir Astragalus microcephalus topluluğu mevcuttur. Bu topluluğun içinde; Onobrychis cornuta, Astragalus condensatus, Acantholimon ulucinum, Phlomis linearis, Berberis crataegina gibi bitki türlerine rastlanır. Aralarında yer yer Gramineae türleri de bulunur. Aladağlar-Maden Yolu: En dikkat çeken bitki; Asphodelina damascena'dır. Aladağların bu kesimlerinde alçak dağ stebi hakimdir. Yahyalı, Aladağlar-Maden yolunun m. ler arasında kayalıklar dik yamaçlarda daha çok şu türlere rastlanmaktadır: Aristolochia maurorum, Onosma albo-roseum, Rindera caespitosa, Ferula rigidula, Sedum tenellum, Euphorbia macroclada birçok Astragalus. Aladağların, Kurukapuz Suçatı Mevkii nde rakım m. arasındadır. İlk girişte bir vadiyi andıran bu kesimde çok dik yamaçlı kayalıklı yerler vardır m. lerde Sedum tenellum, S. acre, Mentha longifolia, Campanula glomerata, Cyperus longus gibi bitki türleri bulunur. Yüksekliğin 2300 m lerinde Orobanche türleri Biebersteinia orphanidis bitki türü yoğun şekilde bulunmaktadır. Ayrıca 2000 m. lerde belirli bir alanda Circium lappaceum baskın bir şekilde görülmektedir. Bu topluluğun içinde: Circium arnse, Eryngium campestre, Stipa lessingiana, Bromus tomentellus, Carduus nutans gibi bitki türlerine rastlanır. Aladağların 2600 m lerinde maden şantiyesi civarında ocakların açılmasıyla oluşan tahrib sonucu bozulmaya yüz tutmuş Astragalus microcephalus,

4 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, Marrubium globosum Daphne oleoides birlikleri karışık olarak bulunmaktadırlar. İçerisinde Verbascum cherianthifolium, Acantholimon ulucinum Gramineae türleri mevcuttur. Bu yüksekliklerde ayrıca Asphodelina taurica Onobrychis cornuta yaygın olarak görülür. Maden yolu 3100 m ye kadar çıkar metrelerde, derin topraklı yerlerde yüksek dağ stepi, çayır alpin bitkiler yetişmektedir. Burada Gramineae türleri, Marrubium globosum, Astragalus lineatus, A. angustifolius, Acantholimon ulucinum, A. acerosum yaygın olan bitkilerdir. Bu kesimin zirlerinde ise (3250 m) oldukça az sayıda tür mevcuttur. Bunun nedeni, buranın oldukça rüzgârlı soğuk olmasıdır. Zirde bulunan bitkilerden bazıları şunlardır; Onobrychis cornuta, Pedicularis cadmea, Potentilla pulrulenta, Potentilla speciosum, Alopecurus textilis, Aethionema oppositifolium, Tanacetum armenum, Paracaryum lithospermifolium, Anthyllis vulneraria, Erigeron acer, Draba brunifolia, Allium rotundum, Jurinella moschus, Lamium garganicum Ornithogalum oligophyllum'dur. Yapılan araştırmalarda görüldüğü gibi çalışma alanı alpin kuşakta zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. Bu yönüyle turizm açısından önemli bir kaynak değeri taşımaktadır. Flora turizminde insanlar belirli bir yürüyüş mesafesinde alanın bitki çeşitliliğini, endemik bitkilerini, bunların fiziksel özelliklerini, mevsimsel değişimlerini incelemektedirler. Flora turizmi bu amaçlarla yapılan trekking faaliyetlerini de içermektedir. Trekking, bir bölgenin dağlık kesimlerinde, dağcılık tekniği gerektirmeden, zor sarp yerlere girmeden, küçük patikaların takip edildiği, belirli zorluklar özellikler gösteren doğa koşullarında, yaş guruplarına uygun zamanla sınırlı olarak düzenlenen uzun yürüyüşlerdir (Erdoğan 2003). Meraklılarına doğayla bütünleşme, fiziksel kondisyonlarını yeteneklerini zaman zaman ölçme sürekli değişen bitki örtüsünü gözlemleme kamp kurma gibi amaçları sunmaktadır. Bu amaçlar içerisinde çeşitli orman jetasyonlarının, alpin jetasyonların, geofitlerin, yenilen ya tıbbi amaçla kullanılacak bitki topluluklarının gözlenmesi ya toplanması trekking için önemli bir yer kaplamaktadır. Ayrıca ülkemizde milli park, doğa koruma alanları, özel çevre koruma alanları gibi koruma statüsü olan, bünyesinde birçok flora faunayı barındıran bu özelliklerinde dolayı da koruma statüsü kazanmış alanlara yapılan geziler de trekking bünyesinde kabul edilebilmektedir(irmak, 2008). Çalışmada ortaya konulan flora turizmine uygun trekking rotası, Yahyalı-Aladağlar yol ayrımından başlamakta, Suna yaylası ( D, K), 11 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, Sarnıç yaylası ( D, K), Karataş mevkii ( D, K), Düşmüş yaylası ( D, K), Böcülü yaylası, Gökoluk ( D, 466K), Delikkaya maden işletmesi ( D, K), Örentepe ( D, K), Höbeğen tepe ( D, K), Aksu deresi ( D, K), Yusufça pınarı, Karakuzluk ( D, K), Koç Gölü ( D, K), Sarımahmut Yaylası ( D, K), Akçay Yaylası ( D, K), Akçay Gölü nü ( D, K) takip ederek Teke Kalesi nde ( D, K) sona ermektedir. Delikkaya Maden İşletmesi nin yukarısına kadar araçla gidilebilmekte, buradan sonra yaklaşık 8 km uzunluğundaki trekking rotası başlamaktadır. Rota üzerinde derin vadiler, geniş yayla alanları, ilgi çekici topografik jeolojik yapı ile çok sayıda dere, pınar, küçük göl oluşumları gibi su kaynaklarına rastlanmaktadır (Şekil 2). Bunlardan hemen hemen hepsi içilebilir niteliktedir. Rota yakın çevresinde yerleşim yeri bulunmamaktadır. Ancak Yahyalı dan Adana tarafından hayvanlarını otlatmak için yaylara gelenler çadırları görülmektedir (Şekil 3). Rota üzerinde su kaynaklarına yakın, rüzgardan tamamen ya kısmen korunaklı vadiler çadırlı konaklama için uygundur. Bu özelliklerin yanı sıra rota uzunluğu trekkinge başlama saati göz önüne alınarak Karakuzluk mevkii ya Koç gölü birinci konaklama alanı olarak önerilmiştir (Şekil 4). İkinci konaklama için Teke Kalesi nin önündeki yayla çadırlı konaklamaya uygundur (Şekil 5). Teke Kalesi nden (1) aynı güzergahı takip ederek konaklama yapmadan dönüş yapılabileceği gibi (2) başlangıçta biraz daha zorlu bir rota olmakla beraber kayalık bir tepe aşılarak Hacer Ormanı ndan geçip Kapuzbaşı Şelaleleri ne ulaşmak mümkündür. İkinci rota yaklaşık 15km olup en az bir gecelik konaklamayı gerektirmektedir. Hacer ormanları, etrafı yüksek dağlarla çevrili bir vadi içerisinde yer almaktadır. Ormanın florasını göknar, meşe, sedir, ardıç, gürgen, titrek kavak, ladin, kızılçam karaçam oluşturmaktadır (Şekil 6). Araştırma alanı m arasında değişen rakıma sahiptir. Yüksek rakım nedeniyle gece sıcaklık çok düşmektedir. Hem klimatik nedenler hem de jetasyon periyodu dikkate alındığında bu rota üzerinde florayı inceleme amaçlı trekking faaliyetlerinin haziran-temmuz aylarında yapılması uygun olacaktır. Belirlenen trekking rotası temmuz başında yapılan trekkingde çiçekleriyle dikkat çeken bitkilerden bazıları Şekil 7 de rilmiştir.

5 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 12 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, Şekil 2. Araştırma alanından görünümler Şekil 3. Yaylalardan görünümler

6 13 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, Şekil 4. Birinci konaklama alanı KSU J. Nat. Sci., Special Issue, Şekil 5. İkinci konaklama alanı Şekil 6. Hacer Ormanı Şekil 7. Yürüyüş rotası rota üzerinde görülebilecek bitkilerden örnekler

7 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, SONUÇ Daha önce de değinildiği gibi Yahyalı İlçesi özellikle doğal güzellikleri, ilginç jeomorfolojik yapısı ile ön plana çıkan bir yerdir. Bu potansiyeliyle Türkiye nin dört mevsime yayılmaya çalışan turizm faaliyetleri sonucu yeni yer arayışları içerisinde mutlak surette değerlendirilmesi gereken bir alan niteliğindedir. Planlı yapılan turizm faaliyetlerinin yöre ekonomisine katkıları azımsanamayacak kadar çoktur. Doğru turizm planlaması ile ilçenin yok denecek kadar az olan gelişiminin hızlanacağı düşünülmektedir. Nitekim yerel halkla yapılan görüşmeler sonucu turizm faaliyetlerinde etkin olarak rol almak istedikleri fakat ne tür katkılar sağlayabileceklerini bilmedikleri görülmektedir. Bu nedenle öncelikle yörenin doğal kültürel kaynaklarının envanteri çıkarılmalı, bunlara uygun turizm stratejileri geliştirilmeli yerel halkın da katılımı sağlanmalıdır. Turizm konusunda yeterince bilgi sahibi olmayan halka konuyla ilgili eğitim rilmeli, yörenin kontrollü turizm faaliyetleriyle çeşitli kazançlar elde edebileceği, bununla birlikte kendilerine de yeni iş imkânları açılacağı anlatılmalıdır. Yörenin turizm açısından önemli bir avantajı da konumu itibariyle Sultan Sazlığı Milli Parkı, Göreme Tarihi Milli Parkı (Kapadokya Bölgesi) Erciyes Dağı gibi turizm merkezlerine yakın olmasıdır. İyi bir tanıtımla bölgedeki turistik faaliyetlerin içerisinde Yahyalı ilçesi de yerini alacaktır. Sadece şelaleleriyle birçok turist çeken ilçe flora turizmi, foto safari, trekking, yaban hayatı gözlemleme, kampçılık, yaylacılık, atlı doğa yürüyüşü, bisiklet turizmi, rafting gibi doğaya dayalı turizm türlerinin gelişmesine olanak sağlayacak kaynak değerlerine sahiptir. Yapılan araştırmalara göre doğaya dayalı turizm faaliyetleri içerisinde özellikle flora(botanik) turizmine katılan kişilerin ekonomik düzeylerinin yüksek olduğu ortaya konmuştur. Bu turist profiline hitap edecek konaklama, alışriş olanaklarının geliştirilmesi ilçenin cazibesini artıracaktır. Şüphesiz ilçenin kültürel özellikleri, yöresel el sanatları(yahyalı el halıları kilimleri) tarımsal potansiyeli de turizmi destekleyecektir. İlçe de seyahat acentaları ya turlarca organize edilen flora turizmi aktivitesi bulunmamakta olup zaman zaman bireysel olarak Aladağlar da bilimsel amaçlı araştırma faaliyetleri yerel yönetimlerce son üç yıldır düzenlenen fotosafari etkinliği görülmektedir. Flora turizmi faaliyetleri için alternatif bir alan olarak düşünülen Kayseri nin Yahyalı İlçesi Aladağlar kesimi, turizme açılırken öncelikle şunlar yapılmalıdır: Her şeyden önce yörenin bitki envanteri çıkarılarak bunların özellikleri (Latince Türkçe adları, jetasyon dönemi, çiçekli kalma süresi, en göz alıcı dönemi, çiçek-gövde-yaprak özellikleri, 14 KSU J. Nat. Sci., Special Issue, yetişme ortamı gibi) ile ilgili dokümanlar bastırılmalıdır. İlçede ilgili kurumların işbirliği ile flora turizmine uygun rotalar bu rotaları kullanmak için uygun zamanlar tespit edilmeli, buralar yönlendirme levhaları ile işaretlenmelidir. Belirlenen rotalarla ilgili (rota uzunlukları, ortalama yürüyüş süreleri, konaklama alanları, rota üzerindeki peyzaj özellikleri vb) bilgilendirici dokümanlar hazırlanmalıdır. Flora turizmi belirli bir uzmanlık gerektirmektedir. Flora turizminde rehberlik yapacak kişilere bitkilerle ilgili eğitim rilmeli ya da bitkiler konusunda eğitimli kişiler turistlere rehberlik etmelidir. Verilecek eğitimlerle kontrollerle flora turizminde turistlere rehberlik edecek kişilerin çevre koruma bağlamında duyarlı yönlendirici olmaları sağlanmalıdır. Flora turizmi yapacak kişilere önceden alanla ilgili bilgi rilmeli, çevreye zarar recek faaliyetlerde bulunmaları önlenmelidir. Doğadan izinsiz bir şekilde bitki toplanmasının önüne geçilmeli, turistlerin bunları sadece fotoğraflamaları sağlanmalıdır. Nesli tehlike altındaki türler endemik bitkiler koruma altına alınmalı, alanın sürdürülebilirliği açısından taşıma kapasitesi belirlenmelidir. Yapılacak iyi bir tanıtım organizasyonla flora turizmi faaliyetleri teşvik edilmelidir. KAYNAKLAR Anonim Türkiye nin Biyolojik Zenginlikleri, Türkiye Çevre Vakfı Yayını, Önder Matbaa, 273 S, Ankara. Anonim T.C. Kayseri Valiliği Web Sitesi, 6&ekrantip=true&ayrica=listegetir&menu=ilc eler&fx=icerik&dbx=icerik&tx=posix&asx=t.c.%20kayseri%20valiliği%20&basx=ilçeler %20»%20YAHYALI (Son Erişim Tarihi: ) Anonim (Son Erişim Tarihi: ) Anonim T.C. Kültür Turizm Bakanlığı, er.aspx?f6e10f cff679a c CB0A9F7F51EA80CC43B (Son Erişim Tarihi: ) Bağcı, Y Aladağlar ın Florası (Zamantı Irmağı-Yahyalı Arası,Kayseri). Doktora Tezi, Selçuk Ünirsitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya. Erdoğan, N Çevre Ekoturizm. Pozitif Matbaacılık, 317 s, Ankara. Irmak, M.A Erzurum İli Yakın Çevresinin Flora Turizmi Potansiyeli Açısından

8 KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Atatürk Ünirsitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Mansuroğlu, S Turizm gelişmelerine yerel halkın yaklaşımlarının belirlenmesi: Akseki/Antalya örneği. Akdeniz Ünirsitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (1): Özgen, N Doğu Anadolu Bölgesi nin doğal turizm potansiyelinin belirlenmesi planlamaya yönelik öneriler, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2): Tuna, E TÜRSAB Botanik Semineri Notları. Türsab Ar-Ge Departmanı, a2_1021_1811.pdf (Son Erişim Tarihi: ) Tüfekçi, S., Savran, A., Bağcı, Y., Özkurt, N Aladağlar Milli Parkı nın florası. Orman Bakanlığı Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 206, Tarsus. Zengin, B Turizm Coğrafyası. Değişim Yayınları, İstanbul. 15 KSU J. Nat. Sci., Special Issue,