SDÜ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEK OKULU YOL BİLGİSİ DERSİ ARA SINAVI

Transkript

1 SDÜ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEK OKULU YOL BİLGİSİ DERSİ ARA SINAVI ADI VE SOYADI : OKUL NO :. SORU 1.) a. Ulaştırma b. Trafik ve kapasite c. Yol geometrik standartları d. Geçki- güzergah etüd aplikasyon istikşaf e. yol projeleri yukarıdaki konulardan istediğiniz birisi hakkında veriniz. Değerlendirme : Konu ile ilgili sunu hazırlama 20 puan Sunu ve konuya hakimiyet 30 puan Sınıfiçi çalışmaları ve quiz 28 puan 1. soru nun cevabı 22 puan TOPLAM 100 puan CEVAP A. Ulaştırma : Yeterli bir ulaşım;gelişime neden olur, bu gelişme sebebiyle, ulaşıma ihtiyaç artar ve daha iyi bir ulaşım gerekli olur, ve bu sağlandığında daha fazla gelişimi teşvik eder. Tarihe baktığımızda ulaşımın M.Ö 5000 yıllarına kadar uzandığı bilinmektedir. Sanayi devrimi ve teknolojinin ilerlemesi sonucu ulaşım sistemleri de devamlı bir gelişim içerisinde olmuş ve bugünkü halini almıştır Ulaştırma modelleri 19.yüzyıl a kadar yavaş bir gelişim içinde olmuşlardır. Bu dönemin sonunda, kara yolu ile ulaşım daha çok tercih edilir hale gelmiştir.yine bu dönemde buharlı gemiler, önemli ticari rotalarda (daha çok göllerde ve nehirlerde) ulaştırma hizmeti verirken karayolu ile ulaşım olanakları ikinci dünya savaşından sonra önem kazanmaya başlamıştır Ülkemiz de Ulaşım Avrupa, Kafkasya, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'yu birleştiren ulaşım yolları, enerji taşımacılığında Türkiye yi merkezî bir konuma getirmiştir. Avrupa ülkelerini Orta Doğu'ya bağlayan kara yolları, Türkiye üzerinden geçer. Ulaşım ; ekonomik faaliyetlerle ve özellikle de sanayi ile yakından ilişkili olup bölgeler arasındaki ilişkilerin gelişmesinde önemli rol oynar. Özellikle ham maddenin işlenmek üzere yer değiştirmesinde ve işlendikten sonra tüketim merkezlerine taşınmasında ulaşım büyük önem taşır. KARA YOLU İLE ULAŞIM

2 DENİZ YOLU İLE ULAŞIM HAVA YOLU İLE ULAŞIM DEMİR YOLU İLE ULAŞIM BORU HATLARI İLE ULAŞIM Ulaşım sistemlerini anlatmaya geçmeden önce belirtmek isterim ki; ulaşım sektörünün gelişmiş olması ülkemiz açısından çok önemlidir. Ulaşım konusunda ilerlemiş olan ülkeler daha hızlı gelişmekte ve yatırım olanakları bakımından daha avantajlı konumda bulunmaktadırlar. Ulaşım, üretim ile tüketim merkezleri arasındaki ticaretin gelişmesini sağlayarak ülke ekonomisine pozitif katkı sağlamaktadır Ulaşım sistemlerini anlatmaya geçmeden önce belirtmek isterim ki; ulaşım sektörünün gelişmiş olması ülkemiz açısından çok önemlidir. Ulaşım konusunda ilerlemiş olan ülkeler daha hızlı gelişmekte ve yatırım olanakları bakımından daha avantajlı konumda bulunmaktadırlar. Ulaşım, üretim ile tüketim merkezleri arasındaki ticaretin gelişmesini sağlayarak ülke ekonomisine pozitif katkı sağlamaktadır Ülkemizde en yaygın olan ulaşım türüdür. Yük taşımacılığının % 90 ı, yolcu taşımacılığının da % 85 i karayolu ile yapılmaktadır. Özellikle 1950'li yıllardan sonra, karayolu yapımı artmıştır.şu an ülkemizdeki toplam yol miktarı Km.dir Eski bir yerleşim sahası olması nedeniyle tarihteki önemli kara ulaşım yolları Türkiye üzerinden geçmiştir. Kral yolu İpek yolu gibi önemli ticaret yolları ülkemizde yer almaktadır. Ülkemizde kara yollarının doğrultusu yer şekillerinden oldukça fazla olarak etkilenmektedir. Genellikle ülkemizde yer alan kara yolları batı-doğu doğrultusunda uzanmaktadır. Dağların batı-doğu doğrultusunda uzanması kara ve demiryolu ulaşımının kuzey güney doğrultusunda olmasına izin vermemektedir. Karadeniz ve Akdeniz Bölgesinde dağların uzanış doğrultusuna bağlı olarak kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım güçlükle yapılmaktadır. Türkiye de ortalama yüksekliğin 1132 metre olması, batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti ortalamasında artışlar yaşanması ulaşım üzerinde olumsuz bir şekilde etkili olmaktadır. Yükseltiye bağlı olarak kar yağışlarının artması kış aylarında yolların kapanmasına neden olmaktadır. Önemli bir özellik de yükselti arttıkça kara ve demiryollarında yol yapım maliyet artmaktadır. Çeşitli iklim olayları ulaşım üzerinde etkilidir.örneğin yoğun kar yağışının görülmesi yolların kapanmasına neden olmaktadır.sis ise tüm ulaşım sistemlerini olumsuz bir şekilde etkilemektedir. İklim koşullarına bağlı olarak yükselti arttıkça kara ve demiryollarında yol yapım maliyeti artmaktadır. Özellikle Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinin engebeli arazi koşullarını göz önüne aldığımızda buralardaki yol yapım maliyetleri de daha fazladır. Liman Gemilerin barındıkları, yük alıp boşalttıkları, yolcu indirip bindirdikleri, çeşitli tesisleri bulunan tabii veya sun'i olan deniz kenarıdır. Limanlar tabii, sun'i ve yarı sun'i olmak üzere üçe ayrılır. Bir limanın rahatlıkla kullanılabilmesi için suyun en az metre derinliğe sahip olması gerekir. Böylece, büyük tonajlı gemiler, karaya oturmadan limana rahatlıkla girip çıkabilir. Geniş limanlar ise gemilerin manevra yapmalarına

3 elverişli olur. Gemilerin kolayca demir atabilmeleri için dip kısmı fazla kumlu ve fazla kayalık olmamalıdır. Büyük limanda gemilerin yükletilip boşaltılmasına yarıyan rıhtımlar, depolar, havuzlar bulunur. Modern bir limanda şunlar bulunur: Gemi tezgahları, deniz uçağı hangarı, kalafat yeri, meteoroloji ve işaret merkezi, fener, rıhtım, liman ağzı, liman dışı, dalgakıran feneri, dalgakıran, şamandıra, römorkör, antrepola, silo, rıhtım, demiryolu, vinç, yük gemisi, sığ yerleri gösteren işaretler, liman havzası iskele, yolcu gemisi, vs. Limanlar genellikle, kayalarla çevrili bir koy; bir nehir ağzı gibi doğal olarak elverişli bir yere kurulur ya da bütün bölümleriyle inşa edilir. Her iki durumda da limanları şiddetli dalgalara karşı mendirekler korur ve gemileri rüzgârlı ve fırtınalı havalarda barındırırlar Bir mendirek, ağır ve kütleli temeller üzerine inşa edilir. Bu temeller, genellikle, inşaat yerine büyük dubalarla ya da yüzer doklarla taşınan ve bunların üzerine yerleştirilmiş vinçlerle suyun dibine indirilen büyük kaya bloklarıyla yapılır. Bu taş kütlesinin üzerine, gelgit sırasında suların alçalmasından ve havaların iyi gittiği dönemlerden yararlanılarak asıl mendirek kurulur. Dalgaların gücünü kırmak için, mendirekler, hâkim rüzgâr doğrultusuna dik olarak inşa edilir. Bir mendireğin, yüksekliği, gelgit olayında suların yükselebileceği en üst düzeyi bir kaç metre geçmelidir. Bu önlemlere rağmen bazı dev dalgalar fırtınalı havalarda mendireğin üzerinden aşabilirler. Büyük limanlarda, mendireğin üzerine yapılan yol, büyük taşıtların gidip gelmesine olanak verecek kadar geniştir. Balıkçı limanlarında, mendirek, doğrudan doğruya, balıkçı gemilerinin yanaştığı bir rıhtımı korur. Günümüzde, temel için, kaya bloklarını yığmak yerine, ağırlığı yüzlerce tonu bulan beton bloklar yapılmakta, sonra bu bloklar denize indirilerek geçmelerle birbirine eklenmektedir. Çok sayıda yolcu ve binlerce ton ağılığındaki yük çok uzak mesafelere birlikte taşınabilmektedir. Türkiye nin üç tarafının denizlerle çevrili olması deniz taşımacılığı için bir avantajdır. Deniz filomuz henüz istenen seviyeye gelmemiştir. Deniz yolu taşımacılığının daha az tercih edilmesinin nedeni yavaş olmasıdır. Ülkemiz ulaşımında en az payı olan ulaşım sektörüdür. Çünkü, hava yolu ile ulaşım yüksek sermaye ve teknoloji gerektirmektedir.son yıllarda, Türk hava yollarının yanında, özel hava yolu şirketlerinin kurulması hava yolu taşımacılığında önemli artışlar meydana getirmiştir. Uçakla ulaşımın insanlar arasında yaygın olmamasının sebebi diğer ulaşım araçlarına göre daha pahalı olmasıdır Havaalanların da uçakların inecekleri yer olan pistlerin inşası çok önemlidir. Pistler kaliteli beton kaplama yöntemi ile yapılırlar.beton kullanılmasının sebebi ise aşınmalara mukavemet göstermesi ve uzun ömürlü oluşudur Havaalanların da uçakların inecekleri yer olan pistlerin inşası çok önemlidir. Pistler kaliteli beton kaplama yöntemi ile yapılırlar.beton kullanılmasının sebebi ise aşınmalara mukavemet göstermesi ve uzun ömürlü oluşudur Ülkemizde en işlek olan hava limanlarımız İstanbul (Atatürk), Ankara (Esenboğa), İzmir (A. Menderes) dedir. Hava yolu ile ulaşımın diğer ulaşım sistemlerine göre avantajı güvenli olması ve zamandan tasarruftur.

4 Şu anda ise, ülkemizde km uzunluğunda demiryolu ağı vardır. Bu uzunluk yeterli değildir. Sözgelimi, Almanya da 43 bin, Fransa da 34 bin, İtalya da 29 bin km.lik demiryolu ağı bulunmaktadır Demir yollarının döşenmesinde raylar arasındaki mesafe mastarla kontrol edilip, traversler uygun evsafta seçilip nizami aralıklarla döşenmeli, rayların pabuçla bağlandığı yerlerin altına travers döşenmemeli, pabuç cıvataları iyice sıkıştırılmalı, kullanılan nakliyat vasıtalarının ağırlığına uygun mukavemette ray seçilmeli, yol döşenirken belirli meyli tutturmak için Yol terazisi kullanılmalıdır. Raylar döşenirken ağaç, demir veya beton traversler kullanılır. Demiryolu döşenen yerin taşıma mukavemetine göre traverslerin arasındaki mesafe iyi tespit edilir. Demiryolu raylarının döşenmesinde daha önceleri ahşap kullanılmakta iken artık beton traversler kullanılmaktadır. Boru hatlarından oluşan kapalı sistemler sıvı ve gaz halindeki akışkanların taşınmasında kullanılır. Türkiye de ilk boru hattı, 1966 yılında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından Batman-Dörtyol (İskenderun Körfezi) arasında döşenmiş ve işletmeye açılmıştır Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Ceyhan-Kırıkkale Ham Petrol Boru Hattı Türkmenistan - Türkiye Avrupa Hattı Mısır Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Son olarak bir değerlendirme yapmam gerekirse; ulaşım bir ülkenin gelişmişlik ve refah göstergelerinden birisidir.ayrıca üretim ve ticari sahalarında sahip olduğu bu imkanlar sayesinde diğer ülkelerle rekabet edebilecek ekonomik güce sahip olmasını sağlamaktadır.ulaşım konusunu sadece ekonomik yönden değil kültürler arası iletişimin gelişmesinde bir yardımcı unsur olarakta kabul etmek gerekir.

5

6

7