Tofaş Türk Otomobil Fabrikası Anonim Şirketi. 1 Ocak 30 Eylül 2017 ara hesap dönemine ait özet konsolide finansal tablolar

Transkript

1 Tofaş Türk Otomobil Fabrikası Anonim Şirketi 1 Ocak 30 Eylül 2017 ara hesap dönemine ait özet konsolide finansal tablolar

2 1 Ocak - 30 Eylül 2017 ara hesap dönemine ait özet konsolide finansal tablolar İçindekiler Sayfa Konsolide finansal durum tablosu Konsolide kar veya zarar tablosu... 3 Konsolide diğer kapsamlı gelir tabloları... 4 Konsolide özkaynak değişim tabloları... 5 Konsolide nakit akış tabloları... 6 Özet konsolide finansal tablolara ilişkin açıklayıcı notlar

3 30 Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibarıyla konsolide finansal durum tablosu VARLIKLAR Sınırlı Bağımsız denetimden denetimden geçmemiş geçmiş Notlar 30 Eylül Aralık 2016 Dönen varlıklar: Nakit ve nakit benzerleri Finansal yatırımlar Ticari alacaklar - İlişkili taraflardan ticari alacaklar İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar Diğer alacaklar Stoklar Peşin ödenmiş giderler Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar Diğer dönen varlıklar Toplam dönen varlıklar Duran varlıklar: Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar Türev araçlar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar Ertelenmiş vergi varlığı Peşin ödenmiş giderler Diğer duran varlıklar Toplam duran varlıklar Toplam varlıklar Ocak - 30 Eylül 2017 ara hesap dönemine ait özet konsolide finansal tablolar, 2 Kasım 2017 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmıştır. Takip eden notlar ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. (1)

4 30 Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibarıyla konsolide finansal durum tablosu KAYNAKLAR Sınırlı Bağımsız denetimden denetimden geçmemiş geçmiş Notlar 30 Eylül Aralık 2016 Kısa vadeli yükümlülükler: Kısa vadeli borçlanmalar Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları Ticari borçlar - İlişkili taraflara ticari borçlar İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar Ertelenmiş gelirler Devlet teşvik ve yardımları Dönem karı vergi yükümlülüğü Kısa vadeli karşılıklar Diğer kısa vadeli yükümlülükler Toplam kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler: Uzun vadeli borçlanmalar Devlet teşvik ve yardımları Uzun vadeli karşılıklar - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar Toplam uzun vadeli yükümlülükler Toplam yükümlülükler Özkaynaklar: Ödenmiş sermaye Sermaye düzeltme farkları Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm Kayıpları (27.865) (23.222) Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler - Nakit akış riskinden korunma kayıpları ( ) ( ) Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karları Net dönem karı Toplam özkaynaklar Toplam kaynaklar Takip eden notlar ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. (2)

5 30 Eylül 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren ara hesap dönemlerine ait konsolide kar veya zarar tablosu Notlar Sınırlı Sınırlı Sınırlı Sınırlı denetimden denetimden denetimden denetimden geçmemiş geçmemiş geçmemiş geçmemiş 1 Ocak - 1 Ocak - 1 Temmuz- 1 Temmuz- 30 Eylül Eylül Eylül Eylül 2016 Hasılat Satışların maliyeti (-) 14 ( ) ( ) ( ) ( ) Ticari faaliyetlerden brüt kar Finans sektörü faaliyetleri hasılatı Finans sektörü faaliyetleri maliyeti (-) ( ) ( ) (72.308) (66.408) Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kar Brüt kar Pazarlama giderleri (-) 15 ( ) ( ) (86.844) (65.147) Genel yönetim giderleri (-) 15 ( ) ( ) (71.614) (61.874) Araştırma ve geliştirme giderleri (-) 15 (32.236) (16.834) (10.655) (4.956) Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 16 ( ) ( ) ( ) ( ) Esas faaliyet karı Finansman gelirleri Finansman giderleri (-) 17 ( ) ( ) (63.180) ( ) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı Dönem vergi geliri Dönem vergi gideri 18 (16.524) (16.465) (6.216) Ertelenmiş vergi geliri Net dönem karı Net dönem karının dağılımı: Kontrol gücü olmayan paylar Ana ortaklık payları Pay başına kazanç (Kr) 19 1,72 1,38 0,57 0,42 Takip eden notlar ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. (3)

6 30 Eylül 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren ara hesap dönemlerine ait konsolide diğer kapsamlı gelir tabloları Sınırlı Sınırlı Sınırlı Sınırlı denetimden denetimden denetimden denetimden geçmemiş geçmemiş geçmemiş geçmemiş 1 Ocak - 1 Ocak - 1 Temmuz- 1 Temmuz - 30 Eylül Eylül Eylül Eylül 2016 Net dönem karı Diğer kapsamlı gelir: Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları (5.804) Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları, vergi etkisi (466) - Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacaklar - Nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir/(gider) ( ) (78.030) (94.976) (92.083) - Nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir/(gider), vergi etkisi Diğer kapsamlı (gider)/gelir (vergi sonrası) ( ) (62.424) (74.115) (73.666) Toplam kapsamlı gelir Toplam kapsamlı gelirin dağılımı: Kontrol gücü olmayan paylar Ana ortaklık payları Takip eden notlar ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. (4)

7 30 Eylül 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren ara hesap dönemine ait konsolide özkaynak değişim tabloları (Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ( TL ) olarak belirtilmiştir.) Ödenmiş sermaye Sermaye düzeltme farkları Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderler Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderler Nakit akış riskinden korunma kayıpları Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karları Birikmiş karlar Net dönem karı Ana ortaklığa ait özkaynaklar toplamı Kontrol gücü olmayan paylar Özkaynaklar Toplamı 1 Ocak 2016 itibarıyla bakiyeler (18.545) ( ) Transferler ( ) Toplam kapsamlı gelir (62.424) Temettüler ( ) - ( ) - ( ) 30 Eylül 2016 itibarıyla bakiyeler (18.545) ( ) Ocak 2017 itibarıyla bakiyeler (23.222) ( ) Transferler ( ) Toplam kapsamlı gelir - - (4.643) ( ) Temettüler ( ) - ( ) - ( ) 30 Eylül 2017 itibarıyla bakiyeler (27.865) ( ) Takip eden notlar ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar. (5)

8 30 Eylül 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren ara hesap dönemlerine ait konsolide nakit akış tabloları (6) Sınırlı Sınırlı denetimden geçmemiş Denetimden geçmemiş Notlar 30 Eylül Eylül 2016 A. İşletme faaliyetlerinden nakit akışları Dönem karı Dönem net karı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler Amortisman ve itfa giderleri ile ilgili düzeltmeler Faiz gelirleri ile ilgili düzeltmeler 17 (70.617) ( ) - Stok değer düşüklüğü ile ilgili düzeltmeler Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar ile ilgili düzeltmeler (1.091) (1.571) - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar ile ilgili düzeltmeler Garanti karşılıkları ile ilgili düzeltmeler Alacaklarda değer düşüklüğü ile ilgili düzeltmeler 6, Faiz giderleri ile ilgili düzeltmeler Vergi gideri/geliri ile ilgili düzeltmeler 18 (67.286) ( ) - Vadeli alımlardan ve satışlardan kaynaklanan ertelenmiş finansman gideri/geliri, net Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler (42.058) İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler ( ) ( ) - Stoklardaki azalışlar (artışlar) ile ilgili düzeltmeler ( ) ( ) - İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklardaki artış (azalış) İlişkili taraflardan ticari alacaklardaki azalış (artış) ( ) ( ) - Faaliyetlerle ilgili diğer alacaklardaki azalış (artış) 421 (1.228) - İlişkili olmayan taraflara ticari borçlardaki azalış (artış) ( ) İlişkili taraflara ticari borçlardaki artış (azalış) (10.752) - Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklardaki (azalış) artış (46.786) ( ) - Peşin ödenmiş giderlerdeki artış (azalış) (13.420) (18.782) - Ertelenmiş gelirlerdeki (azalış) artış Devlet teşvik ve yardımlarındaki azalış (artış) (6.281) (6.281) - Faaliyetlerle ilgili diğer varlıklardaki artış (azalış) (94.493) - Faaliyetlerle ilgili diğer yükümlülüklerdeki artış (azalış) Finansal yatırımlardaki (azalış) artış ( ) Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları Vergi ödemeleri (9.429) - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar kapsamında yapılan ödemeler (28.959) (16.309) - Diğer nakit çıkışları (40.323) (41.897) B. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları ( ) ( ) - Maddi duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları ( ) ( ) - Maddi olmayan duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları ( ) ( ) - Maddi duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri C. Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları ( ) ( ) - Ödenen temettüler ( ) ( ) - Ödenen faiz (26.477) (45.965) -Alınan faiz Yabancı para çevrim farklarının etkisinden önce nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/(azalış) ( ) D. Yabancı para çevrim farklarının nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi (36.960) Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış / (azalış) ( ) E. Dönem başı nakit ve nakit benzerleri Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri Takip eden notlar ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar.

9 özet konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar 1. Grup un organizasyonu ve faaliyet konusu 1968 Yılında Türk-İtalyan ortaklığıyla kurulan Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. nin ( Şirket veya Tofaş ) faaliyet konusu Fiat Chrysler Automobiles Italy S.p.A. ( Fiat ) lisansı altında binek oto ve hafif ticari araç üretimi, ithalatı ve satışıdır. Koç Holding A.Ş. ( Koç Holding ) ve Fiat ın ortak yönetiminde ve kontrolünde olan Tofaş ayrıca kendi otomobillerinde kullanılan çeşitli otomobil yedek parçaları da üretmektedir. Şirket in Genel Müdürlük adresi Büyükdere Cad. No:145 Zincirlikuyu Şişli-İstanbul dur. Üretimin yapıldığı fabrikası ise Bursa da bulunmaktadır. Tofaş, Sermaye Piyasası Kurulu na ( SPK ) kayıtlı olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası na ( İMKB ) 1991 yılında kote edilmiştir ve hisse senetleri halen Borsa İstanbul A.Ş. de ( BİST ) işlem görmektedir. Şirket, ticari faaliyetlerinin önemli bir kısmını Koç Holding ve Fiat Grubu Şirketleri ile gerçekleştirmektedir (Not 20). 30 Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibarıyla Şirket in konsolidasyona tabi tutulmuş bağlı ortaklıkları aşağıda yer almaktadır. Şirket in ortaklık payı (%) Şirket ismi Faaliyet alanı 30 Eylül Aralık 2016 Koç Fiat Kredi Finansman A.Ş. ( KFK ) Tüketici finansmanı 99,9 99,9 Fer Mas Oto Ticaret A.Ş. Otomobil ve Yedek Parça Ticareti Bundan böyle özet konsolide finansal tablolarda Tofaş ve konsolide edilmiş bağlı ortaklıkları Grup olarak adlandırılacaktır. Kategorileri itibarıyla dönem içinde çalışan personelin ortalama sayısı aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 30 Eylül Ocak 30 Eylül 2016 Mavi yakalı Beyaz yakalı Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Uygulanan finansal raporlama standartları İlişikteki özet konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu nun ( SPK ) 13 Haziran 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri II 14.1 No lu Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup söz konusu tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları ( TMS ) esas alınmıştır. TMS ler; Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ( TFRS ) ile bunlara ilişkin ek ve yorumları içermektedir. (7)

10 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Grup, 30 Eylül 2017 tarihinde sona eren ara döneme ilişkin özet konsolide finansal tablolarını SPK nın Seri: XII, 14.1 No lu tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama standardına uygun olarak hazırlamıştır. Ara dönem özet konsolide finansal tablolar ve notlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. İşletmeler, TMS 34 standardına uygun olarak ara dönem finansal tablolarını tam set veya özet olarak hazırlamakta serbesttirler. Grup bu çerçevede, ara dönemlerde özet konsolide finansal tablo hazırlamayı tercih etmiştir. Grup un ara dönem özet konsolide finansal tabloları yıl sonu finansal tablolarını içermesi gerekli olan açıklama ve dipnotların tamamını içermemektedir ve bu sebeple Grup un 31 Aralık 2016 tarihli finansal tabloları ile beraber okunmalıdır. Grup un özet konsolide finansal tabloları ve notları, SPK tarafından 7 Haziran 2013 tarihli duyuru ile açıklanan formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. Şirket ve Türkiye de kayıtlı olan Bağlı Ortaklıkları muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, SPK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ( TTK ), vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen türev araçlar ile yatırım amaçlı gayrimenkuller dışında tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara TMS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un cari dönem konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır. Grup, 2016 yılına ilişkin kurumlar vergisi hesaplaması ve nihai Kurumlar Vergisi Beyannamesi nde kullanılmamış olan yatırım indirimleri hesaplamasında, 31 Aralık 2016 tarihli konsolide finansal tablolarda yaptığı hesaplamayı değiştirmiştir. Söz konusu hesaplama değişikliği neticesinde, Grup un cari dönem konsolide finansal tabloları ile uygunluk sağlaması açısından 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla raporlanan konsolide bilançosundaki ertelenmiş vergi varlığı TL tutarında azaltılmış, cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar ise aynı tutarda arttırılmıştır Fonksiyonel ve sunum para birimi Grup un fonksiyonel ve raporlama para birimi Türk Lirası dır ( TL ). Yabancı para işlemler, işlem tarihlerinde geçerli olan döviz kurları üzerinden çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülükler, bilanço tarihinde geçerli olan döviz kurları kullanılarak çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülüklerin çevrimlerinden doğan bu kur farkı geliri veya gideri konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. (8)

11 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Uygulanan konsolidasyon esasları Bağlı ortaklıklar, Grup un kontrolünün olduğu şirketlerdir. Grup, bir işletme ile olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere maruz kaldığında veya bu getirilere hakkı olduğunda ve bu getirileri işletmenin faaliyetlerini yönetmek üzere kullandığı gücü ile değiştirme yeteneği olduğundan, bu işletmeyi kontrol eder. Bağlı ortaklıklar, kontrolün Grup a geçtiği tarihten itibaren tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilirler ve kontrolün ortadan kalktığı tarih itibarıyla konsolidasyon kapsamından çıkarılırlar. Grup içi işlemlerde bakiyeler ve grup şirketleri ile yapılan işlemlerden doğan gerçekleşmemiş kazanç ve kayıplar da dahil olmak üzere tüm kar ve zararlar elimine edilir. Gerekli olduğunda, bağlı ortaklıklar tarafından bildirilen tutarlar, Grup un muhasebe politikalarına uyumlu olması için düzenlenmiştir. Tofaş ın bağlı ortaklıklarında bulunan azınlık hisseleri, konsolide finansal tablolar açısından parasal olarak önem arz etmemesinden dolayı, ana ortaklık dışı payların ( Azınlık payları veya Kontrol gücü olmayan paylar ) içerisinde muhasebeleştirilmemiştir. Şirket in ve konsolidasyona tabi olan bağlı ortaklıklarının finansal tabloları aynı tarih itibarıyla hazırlanmıştır Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında Grup yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibarıyla vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibarıyla gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadırlar. Konsolide finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar aşağıdaki gibidir: a) Grup, garanti karşılığını her bir araç modeli için geçmiş yıllarda gerçekleşen araç başına düşen garanti giderlerini ve araç başına kalan garanti sürelerini göz önünde bulundurarak tespit etmektedir. Karşılık hesaplanırken garantiye konu araç adedi, garanti süresi ve geçmişte oluşan garanti taleplerine (kleymler) dayanarak geleceğe ilişkin varsayımlar yapılmaktadır (Not 12). b) Grup un bağlı ortaklığı KFK yönetimi, verilen krediler üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tahsili şüpheli görülen alacaklardan doğabilecek zararlar için belli bir karşılık ayırmaktadır. Değer düşüklüğü ve tahsil edilememe riski, bireysel olarak önemli olan her bir kredi için ayrı, bireysel bazda değer düşüklüğü tespit edilmemiş krediler dahil tüm krediler için toplam portföy bazında hesaplanmaktadır. Özet konsolide finansal tablolarda 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar için TL tutarında kredi karşılığı ayırmıştır (31 Aralık 2016: TL) (Not 7). (9)

12 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.2 Türkiye Finansal Raporlama Standartları ndaki Değişiklikler Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar 30 Eylül 2017 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ait özet konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. 1 Ocak 2017 tarihi itibariyle geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standardı veya TFRYK yorumu bulunmamaktadır. i) Yayınlanan ama yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar Ara dönem özet konsolide finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Grup aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra konsolide finansal tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır. TFRS 15 - Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat KGK Eylül 2016 da TFRS 15 Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat standardını yayınlamıştır. Yayınlanan bu standart, UMSK nın Nisan 2016 da UFRS 15 e açıklık getirmek için yaptığı değişiklikleri de içermektedir. Standarttaki yeni beş aşamalı model, hasılatın muhasebeleştirme ve ölçüm ile ilgili gereklilikleri açıklamaktadır. Standart, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan hasılata uygulanacak olup bir işletmenin olağan faaliyetleri ile ilgili olmayan bazı finansal olmayan varlıkların (örneğin maddi duran varlık çıkışları) satışının muhasebeleştirilip ölçülmesi için model oluşturmaktadır. TFRS 15 in uygulama tarihi 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleridir. Erken uygulamaya izin verilmektedir. TFRS 15 e geçiş için iki alternatif uygulama sunulmuştur; tam geriye dönük uygulama veya modifiye edilmiş geriye dönük uygulama. Modifiye edilmiş geriye dönük uygulama tercih edildiğinde önceki dönemler yeniden düzenlenmeyecek ancak mali tablo dipnotlarında karşılaştırmalı rakamsal bilgi verilecektir. Söz konusu değişikliğin Grup un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. TFRS 9 Finansal Araçlar KGK, Ocak 2017 de TFRS 9 Finansal Araçlar ı nihai haliyle yayınlamıştır. TFRS 9 finansal araçlar muhasebeleştirme projesinin üç yönünü: sınıflandırma ve ölçme, değer düşüklüğü ve finansal riskten korunma muhasebesini bir araya getirmektedir. TFRS 9 finansal varlıkların içinde yönetildikleri iş modelini ve nakit akım özelliklerini yansıtan akılcı, tek bir sınıflama ve ölçüm yaklaşımına dayanmaktadır. Bunun üzerine, kredi kayıplarının daha zamanlı muhasebeleştirilebilmesini sağlayacak ileriye yönelik bir beklenen kredi kaybı modeli ile değer düşüklüğü muhasebesine tabi olan tüm finansal araçlara uygulanabilen tek bir model kurulmuştur. Buna ek olarak, TFRS 9, banka ve diğer işletmelerin, finansal borçlarını gerçeğe uygun değeri ile ölçme opsiyonunu seçtikleri durumlarda, kendi kredi değerliliklerindeki düşüşe bağlı olarak finansal borcun gerçeğe uygun değerindeki azalmadan dolayı kar veya zarar tablosunda gelir kaydetmeleri sonucunu doğuran kendi kredi riski denilen konuyu ele almaktadır. Standart ayrıca, risk yönetimi ekonomisini muhasebe uygulamaları ile daha iyi ilişkilendirebilmek için geliştirilmiş bir finansal riskten korunma modeli içermektedir. TFRS 9, 1 Ocak 2018 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir ve standardın tüm gerekliliklerinin erken uygulamasına izin verilmektedir. Alternatif olarak, işletmeler, standarttaki diğer şartları uygulamadan, sadece gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan olarak belirlenmiş finansal yükümlülüklerin kazanç veya kayıplarının sunulmasına ilişkin hükümleri erken uygulamayı tercih edebilirler. Grup, standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir. (10)

13 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) ii) Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar Aşağıda listelenen yeni standartlar, yorumlar ve mevcut UFRS standartlarındaki değişiklikler UMSK tarafından yayınlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiştir. Fakat bu yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler henüz KGK tarafından TFRS ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır ve bu sebeple TFRS nin bir parçasını oluşturmazlar. Grup konsolide finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu standart ve yorumlar TFRS de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır. - UFRS 10 ve UMS 28: Yatırımcı İşletmenin İştirak veya İş Ortaklığına Yaptığı Varlık Satışları veya Katkıları Değişiklik - Yıllık İyileştirmeler Dönemi - UFRS 16 Kiralama İşlemleri - UMS 12 Gelir Vergileri: Gerçekleşmemiş Zararlar için Ertelenmiş Vergi Varlıklarının Muhasebeleştirilmesi (Değişiklikler) - UMS 7 Nakit Akış Tabloları (Değişiklikler) - UFRS 2 Hisse Bazlı Ödeme İşlemlerinin Sınıflandırma ve Ölçümü (Değişiklikler) - UFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri (Değişiklikler) - UMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller: Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Transferleri (Değişiklikler) - UFRS Yorum 22 Yabancı Para Cinsiden Yapılan İşlemler ve Avans Bedelleri - UFRS Yıllık İyileştirmeler Dönemi - UFRYK 23 Gelir Vergisi Muameleleri Konusundaki Belirsizlikler - UFRS 17 Yeni Sigorta Sözleşmeleri Standardı - UMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar da yapılan değişiklikler (Değişiklikler) - Negatif Tazminli Erken Ödeme Özellikleri (UFRS 9 Değişiklik) Söz konusu değişikliklerin Grup un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. 2.3 Önemli muhasebe politikalarının özeti 30 Eylül 2017 tarihinde sona eren döneme ait ara dönem özet konsolide finansal tablolar, TMS/TFRS nin ara dönem finansal tabloların hazırlanmasına yönelik TMS 34 standardına uygun olarak hazırlanmıştır. 30 Eylül 2017 tarihinde sona eren döneme ait ara dönem özet konsolide finansal tablolar 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında uygulanan muhasebe politikalarıyla tutarlı olan muhasebe politikalarının uygulanması suretiyle hazırlanmıştır. Dolayısıyla, bu ara dönem özet konsolide finansal tablolar 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolar ile birlikte değerlendirilmelidir. (11)

14 3. Nakit ve nakit benzerleri 30 Eylül Aralık 2016 Kasa Banka -vadeli mevduat vadesiz mevduat Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla vadeli mevduatların detayı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2016 Yıllık faiz Yıllık faiz Tutar oranı (%) Tutar oranı (%) Avro ,50 2, ,00 2,20 TL ,60 14, ,30-11, Eylül 2017 tarihi itibarıyla vadeli mevduatların vadeleri 3-42 gün arasında değişmektedir (31 Aralık 2016: 3-35 gün arasında). 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla, vadeli ve vadesiz mevduatların toplam TL lik kısmı (31 Aralık 2016: TL) ilişkili kuruluş olan bankada bulunmaktadır (Not 20). 30 Eylül 2017 ve 2016 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akış tablolarında yer alan nakit ve nakit benzeri değerler: Kasa ve bankalar Eksi: faiz tahakkukları (4.697) (2.527) Eksi: bloke mevduatlar (20.221) (26.874) 4. Finansal yatırımlar a) Kısa vadeli finansal yatırımlar: Eylül 2017 tarihi itibarıyla Grup un kısa vadeli yatırımlar amacı ile tutulan TL tutarında orijinal para birimi Avro olan gün vadeli, %2,4-%2,5 faiz oranlı vadeli mevduat hesabı bulunmaktadır (31 Aralık 2016: TL tutarında gün vadeli, %1,7-2,2 faiz oranlı). b) Satılmaya hazır finansal yatırımlar 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla Grup un 323 TL tutarında satılmaya hazır finansal varlığı bulunmaktadır (31 Aralık 2016: 395 TL). (12)

15 5. Finansal borçlar a) Kısa vadeli borçlanmalar 30 Eylül Aralık 2016 Döviz TL Faiz Döviz TL Faiz tutarı (bin) karşılığı oranı (%) tutarı (bin) karşılığı oranı (%) Avro krediler Euribor + 0, Euribor + 0,15 Euribor + 0,7 Euribor +1,15 TL krediler (*) ,81-15, ,09-16,10 b) Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları Eylül Aralık 2016 Döviz TL Faiz Döviz TL Faiz tutarı (bin) karşılığı oranı (%) tutarı (bin) karşılığı oranı (%) TL krediler (*) ,02-16, ,09-16,10 Avro krediler Euribor + 0, Euribor + 0,80 - Euribor + 2,90 Euribor + 2,90 ABD Doları krediler (*) , İhraç edilen tahviller ( 1,2,3,.6 ) ,44-11, ,44 13,06 c) Uzun vadeli borçlanmalar Eylül Aralık 2016 Döviz TL Faiz Döviz TL Faiz tutarı (bin) karşılığı oranı (%) tutarı (bin) karşılığı oranı (%) Avro krediler Euribor + 0, Euribor + 0,80 - Euribor + 2,90 Euribor + 2,90 TL krediler (*) ,13-17, ,09-16,10 ABD Doları krediler (*) ,86 İhraç edilen tahviller ( 1,2,3,.6 ) , ,44-13, (*) 30 Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibarıyla kısa ve uzun vadeli TL ve ABD Doları kredilerin tamamı konsolide edilen bağlı ortaklık KFK tarafından, vermiş olduğu tüketici kredilerini finanse etmek amacıyla alınan kredilerden oluşmaktadır. (13)

16 5. Finansal borçlar (devamı) (1) Grup un bağlı ortaklıklarından KFK, 14 Nisan 2015 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 9 Mayıs 2016 tarihinde 18 ay vadeli %11,49 faiz oranlı TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır. (2) Grup un bağlı ortaklıklarından KFK, 26 Şubat 2016 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 3 Haziran 2016 tarihinde 20 ay vadeli %11,26 faiz oranlı TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır. (3) Grup un bağlı ortaklıklarından KFK, 26 Şubat 2016 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 10 Ağustos 2016 tarihinde 24 ay vadeli %11,13 faiz oranlı TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır. (4) Grup un bağlı ortaklıklarından KFK, 26 Şubat 2016 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 04 Kasım 2016 tarihinde 18 ay vadeli %11,82 faiz oranlı TL nominal ödemeli iskontolu tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır. (5) Grup un bağlı ortaklıklarından KFK, 26 Şubat 2016 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 23 Kasım 2016 tarihinde 24 ay vadeli %12,29 faiz oranlı TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır. (6) Grup un bağlı ortaklıklarından KFK, 30 Mart 2017 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 4 Temmuz 2017 tarihinde 18 ay vadeli %14,46 faiz oranlı TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır. TL kredilerin faiz oranı sabit olup, Avro ve ABD Doları kredilerin faiz oranı değişkendir. 30 Eylül 2017 itibarıyla, kısa ve uzun vadeli finansal borçların TL lik kısmı (31 Aralık 2016: TL) ilişkili kuruluşlardan elde edilmiştir (Not 20). 30 Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibarıyla, Grup un uzun vadeli kredilerinin geri ödeme planı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık yıl arası yıl arası yıl arası yıl arası yıldan uzun (14)

17 5. Finansal borçlar (devamı) Grup ile Societe Generale Credit Agricole, Fortis Bank S.A., Ing Bank NV ve Intesa Sanpaolo bankalarının düzenleyici, kredi veren ve garantör, Avrupa Yatırım Bankası nın ( EIB ) garantör ve kredi veren ve Servizi Assicurativi per il Commercio Estero S.p.A. nın ( SACE ) garantör sıfatları ile yer aldığı konsorsiyum arasında 450 milyon Avro tutarında bir kredi anlaşması 4 Mart 2008 tarihinde imzalanmış olup, 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla konsolide bilançoda taşınan değeri TL dir ( bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016: TL lik kısmı ( bin Avro karşılığı)). Söz konusu kredi Yeni Doblo geliştirilmesi ve üretilmesi ile ilgili yatırım harcamalarının finansmanında kullanılmış olup, iki yılı ödemesiz olmak üzere on yıl vadelidir. Grup un ileride Yeni Doblo model araçların üretimi için kullanılan kredi ile ilgili maruz kalabileceği döviz kurundaki ve faiz oranındaki dalgalanmalardan oluşabilecek risk, Fiat tarafından üstlenilmiştir. Grup 2011 yılında Yeni Doblo kapasite artışı yatırımında kullanılmak üzere 36 milyon Avro kredi temin etmiştir. Kredinin geri ödemesi 2012 yılı itibarıyla başlamış olup 2018 yılına kadar eşit taksitlerle ödenecektir. 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla konsolide bilançoda taşınan değeri TL dir (7.714 bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016: TL dir ( bin Avro karşılığı)). Grup un 30 Eylül 2017 tarihi itibariyla Eximbank tan alınan kredisinin konsolide bilançoda taşınan değeri toplam TL dir ( bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016: 15 Kasım 2016, 16 Aralık 2016 ve 27 Aralık 2016 te toplam TL ( bin Avro karşılığı)). 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla Grup un konsolide bilançoda taşınan değeri TL ( bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016: TL ( bin Avro karşılığı)) olan Yeni Sedan R&D projesi kapsamında kullanılmak üzere 9 Aralık 2014 tarihinde Avrupa Yatırım Bankası ndan ( EIB ) alınan 2020 yılı vadeli finansman kredileri bulunmaktadır. Grup un 31 Mart 2014 tarihinde HSBC PLC den alınan, 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla konsolide bilançoda taşınan değeri TL olan ( bin Avro karşılığı) (2016: TL ( bin Avro karşılığı)) 2020 yılı vadeli işletme kredisi bulunmaktadır. Grup ile HSBC Bank plc, J.P.Morgan Limited, Societe General ve BNP Paribas bankalarının yetkilendirilmiş düzenleyiciler ve HSBC Bank plc, J.P.Morgan Limited/ JPMorganChase Bank N.A. London Branch, Societe General ve BNP Paribas Fortis SA/NV bankalarının kredi veren, HSBC Bank Plc bankasının koordinatör kuruluş ve BNP Paribas Fortis SA/NV bankasının kredi temsilcisi sıfatları ile yer aldığı 250 milyon Avro tutarında uzun vadeli dış ticarert finansman kredisi 17 Şubat 2015 tarihinde kullanılmış olup, 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla söz konusu kredinin konsolide bilançoda taşınan değeri TL dir ( bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016: TL ( bin Avro karşılığı)). Grup ile HSBC Bank Plc ve ING Bank, a branch of ING-Diba AG bankalarının yetkilendirilmiş düzenleyiciler ve kredi verenler, HSBC Bank Plc bankasının koordinatör kuruluş ve kredi temsilcisi sıfatları ile yer aldığı 200 milyon Avro tutarında SACE Garantörlüğü Kapsamında Kredi Sözleşmesi 11 Ağustos 2015 tarihinde imzalanmış olup, vadesi Aralık 2022 tarihinde dolacak olan altı ayda bir faiz ödemeli kredinin kullanım takvimi ve ortalama vadesi dikkate alındığında, sigorta primi dahil yıllık toplam maliyeti yaklaşık 6 aylık Euribor + %2,4 olacaktır. 30 Eylül 2017 itibarıyla konsolide bilançoda taşınan değeri TL dir ( bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016: TL ( bin Avro karşılığı)). (15)

18 5. Finansal borçlar (devamı) Grup ile European Bank for Reconstruction and Development, HSBC Bank Plc ve Bank of America, N.A., London Branch bankalarının yetkilendirilmiş düzenleyiciler ve kredi verenler sıfatları ile yer aldığı 200 milyon Avro tutarındaki kredi sözleşmesi 22 Ekim 2015 tarihinde imzalanmış olup, vadesi Aralık 2022 tarihinde dolacak olan altı ayda bir faiz ödemeli kredinin kullanım takvimi ve ortalama vadesi dikkate alındığında, yıllık toplam maliyeti 6 aylık Euribor + %2,3 olacaktır. Kredinin 100 milyon Avro tutarı 5 Kasım 2015 tarihinde kullanılmış olup, kalan 100 milyon Avro Mart 2016 da çekilmiştir. 30 Eylül 2017 itibarıyla konsolide bilançoda taşınan değeri TL dir ( bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016: TL, ( bin Avro karşılığı)). Grup ile Citibank NA Jersey arasında MCV FL yatırım harcamaları finansmanında kullanılmak üzere 24 Mayıs 2016 tarihinde bin Avro tutarında Eurolibor+ %1,80 faiz oranıyla 5 yıl vadeli ihracat taahhütlü döviz kredisi sözleşmesi imzalanmış olup 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla bilançoya taşınan değeri TL dir. ( bin Avro karşılığı) (31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla bilançoya taşınan değeri TL dir. ( bin Avro karşılığı )). Grup ile HSBC Bank PLC ve ING Bank, a branch of ING-Diba AG bankalarının yetkilendirilmiş düzenleyiciler ve kredi verenler, HSBC Bank PLC nin koordinatör kuruluş ve kredi temsilcisi sıfatları ile yer aldığı 70 milyon Avro tutarında SACE Garantörlüğü Kapsamında kullanmış olduğu kredinin Sözleşmesi 26 Mayıs 2017 tarihinde imzalanmış olup, vadesi Aralık 2022 tarihinde dolacak olan altı ayda bir faiz ödemeli kredinin tahmini kullanım takvimi ve ortalama vadesi dikkate alındığında, sigorta primi dahil yıllık toplam maliyeti yaklaşık 6 aylık Euribor + %1,91 olacaktır. 30 Eylül 2017 itibarıyla konsolide bilançoda taşınan değeri TL dir ( bin Avro karşılığı). 6. Ticari alacaklar ve borçlar a) İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 30 Eylül Aralık 2016 Alıcılar Şüpheli alacaklar Eksi: şüpheli alacak karşılığı (7.161) (7.119) Eksi: vadeli satışlardan kaynaklanan hakedilmemiş finansman geliri (2.836) (2.873) Şüpheli ticari alacak karşılığının hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Ocak Dönem içerisindeki artış Tahsilatlar Eylül (16)

19 6. Ticari alacaklar ve borçlar (devamı) Ticari alacaklar ile ilgili alınan teminatlar 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla Grup'un alacaklarına karşılık olarak atanmış olan TL tutarında teminat mektubu, TL tutarında teminat senetleri, TL tutarında ipotek, TL tutarında doğrudan borçlanma sistemi limiti (bankanın müşterisine işlem hacmine göre tanıdığı ödeme garanti limiti) bulunmaktadır (31 Aralık 2016: TL tutarında teminat mektubu, TL tutarında teminat çeki ve senedi TL tutarında ipotek, TL tutarında doğrudan borçlanma sistemi limiti (bankanın müşterisine işlem hacmine göre tanıdığı ödeme garanti limiti) bulunmaktadır). b) İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar 30 Eylül Aralık 2016 Ticari borçlar Eksi: borç reeskontu (4.652) (4.645) Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar 30 Eylül Aralık 2016 Kısa vadeli tüketici finansman kredileri Tahsili şüpheli krediler Özel karşılıklar (38.354) (31.042) Genel karşılıklar (13.413) (15.417) Uzun vadeli tüketici finansman kredileri Genel karşılıklar (10.459) (8.817) Eylül 2017 tarihi itibarıyla tüketicilere kullandırılan kredilerin faiz oranları sabit olup, aylık TL krediler için %0,01- %1,54 tür (31 Aralık 2016 %0,01 - %1,49). Uzun vadeli tüketici finansman kredilerinin vadeleri aşağıdaki gibidir: Yıllar 30 Eylül Aralık yıl arası yıl arası yıl arası yıl üzeri (17)

20 7. Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar (devamı) Kredi karşılıkları hesabının dönem içi hareketleri aşağıdaki gibidir: Ocak Cari dönem provizyonu Tahsilatlar (3.288) (1.763) 30 Eylül Grup tarafından kullandırılan kredilere karşılık müşterilerle yapılan sözleşmelerde toplam alacak tutarı kadar araçlar üzerinde rehin hakkı bulunmaktadır. Grup un 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla TL tutarında alınan orijinal değerleriyle kayıtlara alınan teminatı bulunmaktadır (31 Aralık 2016: TL). Ayrıca, Grup gerekli gördüğü durumlarda ek olarak ipotek teminatı da almaktadır. Grup un 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla özel karşılık ayırdığı TL (31 Aralık 2016: TL) tutarında kredi tüketici finansman kredileri için araç rehni teminat olarak bulunmaktadır. 8. Stoklar 30 Eylül Aralık 2016 Hammadde stokları Yarı mamul stokları Mamul stokları İthal araçlar Yedek parçalar Yoldaki mallar Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) (6.595) (7.464) Stok değer düşüklüğü karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: Ocak (7.464) (6.728) Dönem içinde kullanılan karşılık Dönem içinde ayrılan karşılık (942) (5.515) 30 Eylül (6.595) (10.065) 9. Yatırım amaçlı gayrimenkuller 30 Eylül 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren ara dönemler içindeki yatırım amaçlı gayrimenkullerin hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Ocak, net kayıtlı değer Gerçeğe uygun değer artışı Eylül (18)

21 10. Maddi duran varlıklar 30 Eylül 2017 tarihinde sona eren ara dönem içindeki maddi varlık ve ilgili birikmiş amortismanlara ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Arsa, yeraltı/yerüstü Yapılmakta düzenleri Makine ve Özel olan ve binalar ekipmanlar Demirbaşlar Taşıtlar maliyetler yatırımlar Toplam 1 Ocak tarihleri itibarıyla Maliyet Birikmiş amortisman ( ) ( ) ( ) (46.604) (6.802) - ( ) Net kayıtlı değer Ocak 2017, net kayıtlı değer Girişler Çıkışlar, net (210) (4.248) (8.657) (8.413) - - (21.528) Transferler ( ) - Amortisman gideri (10.053) ( ) (25.920) (2.719) (352) - ( ) 30 Eylül 2017, net kayıtlı değer Eylül 2017 itibarıyla Maliyet Birikmiş amortisman ( ) ( ) ( ) (49.323) (7.154) - ( ) 30 Eylül 2017, net kayıtlı değer Eylül 2017 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerinde rehin veya ipotek bulunmamaktadır (31 Aralık 2016: Yoktur). (19)

22 10. Maddi duran varlıklar (devamı) 30 Eylül 2016 tarihinde sona eren ara dönem içindeki maddi varlık ve ilgili birikmiş amortismanlara ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Arsa, yeraltı/yerüstü Yapılmakta düzenleri Makine ve Özel olan ve binalar ekipmanlar Demirbaşlar Taşıtlar maliyetler yatırımlar Toplam 1 Ocak tarihleri itibarıyla Maliyet Birikmiş amortisman ( ) ( ) ( ) (38.745) (6.197) - ( ) Net kayıtlı değer Ocak 2016, net kayıtlı değer Girişler Çıkışlar, net (223) (1.033) (232) (1.995) - - (3.483) Transferler (*) ( ) ( ) Amortisman gideri (5.930) ( ) (25.732) (5.824) (326) - ( ) 30 Eylül 2016, net kayıtlı değer Eylül 2016 itibarıyla Maliyet Birikmiş amortisman ( ) ( ) ( ) (44.569) (6.523) - ( ) 30 Eylül 2016, net kayıtlı değer (*) TL tutarındaki transfer, önceki dönemlerde yapılmakta olan yatırımlarda takip edilen maddi duran varlıkların maddi olmayan duran varlıklara sınıflanmasından oluşmaktadır. (20)

23 11. Maddi olmayan duran varlıklar 30 Eylül 2017 ve 2016 tarihleri itibarıyla sona eren ara dönemler içindeki maddi olmayan duran varlıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Lisanslar ve geliştirme maliyetleri Diğer Toplam 1 Ocak tarihleri itibarıyla Maliyet Birikmiş itfa payları ( ) (74.920) ( ) Net kayıtlı değer Ocak 2017, net kayıtlı değer Girişler İtfa gideri ( ) (6.590) ( ) 30 Eylül 2017, net kayıtlı değer Eylül 2017 itibarıyla Maliyet Birikmiş itfa payları ( ) (81.510) ( ) 30 Eylül 2017, net kayıtlı değer Lisanslar ve geliştirme maliyetleri Diğer Toplam 1 Ocak tarihleri itibarıyla Maliyet Birikmiş itfa payları ( ) (63.783) ( ) Net kayıtlı değer Ocak 2016, net kayıtlı değer Girişler(*) İtfa gideri ( ) (8.111) ( ) 30 Eylül 2016, net kayıtlı değer Eylül 2016 itibarıyla Maliyet Birikmiş itfa payları ( ) (71.894) ( ) 30 Eylül 2016, net kayıtlı değer (*) TL tutarındaki transfer, önceki dönemlerde yapılmakta olan yatırımlarda takip edilen maddi duran varlıkların maddi olmayan duran varlıklara sınıflanmasından oluşmaktadır. (21)

24 12. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler Kısa vadeli karşılıklar: 30 Eylül Aralık 2016 Garanti karşılığı Dava karşılıkları İdari gider karşılığı Diğer Garanti karşılığının hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Ocak Dönem içinde ödenen (48.975) (43.660) Dönem içerisinde ayrılan karşılık Eylül Dava karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Ocak Yıl içerisindeki artış Eylül Grup aleyhine davalar 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla Grup aleyhine ve bilanço tarihi itibarıyla henüz sonuçlanmamış davaların toplam tutarı TL dir (31 Aralık 2016: TL). Bu davalara ilişkin ayrılan karşılık tutarı ise TL dir (31 Aralık 2016: TL). Vergi cezaları: Şirket nezdinde gerçekleştirilen vergi incelemeleri neticesinde hazırlanan vergi inceleme raporlarında, dar mükellef kurumlara yapılan bazı ödemeler stopaj ve sorumlu sıfatıyla KDV açısından eleştiri konusu yapılmıştır. Bu kapsamda yılları arasındaki dönemler için tebliğ edilen gecikme faizi hariç toplam 131 milyon TL tutarındaki cezalı vergi tarhiyatları ile ilgili ihtilaflar için, Vergi Usul Kanunu'nun uzlaşma hükümleri kapsamında Merkezi Uzlaşma Komisyonu ile gerçekleştirilen görüşmelerde bir uzlaşma sağlanamamış olup, söz konusu ihtilafların yargı süreci yoluyla çözümlenmesi öngörülmektedir. Grup yönetimi, ilgili vergi inceleme raporlarında eleştiri konusu olan uygulamaların ilgili vergi mevzuatlarına ve uluslararası çifte vergiyi önleme anlaşmalarına uygun ve uyumlu olduğunu düşünmektedir. Hukuki süreç dahilinde oluşacak nihai kararın müspet gerçekleşme ihtimali, aksi duruma göre daha olası ve yüksek görülmektedir. (22)

25 12. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler (devamı) Teminat, rehin, ipotekler ve kefaletler: 30 Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibarıyla Grup un vermiş olduğu teminat, rehin, ipotekler ve kefaletlerin ( TRİK ) dökümü orijinal para birimleri ile aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2016 TL TL karşılığı Avro TL karşılığı Avro TL A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK lerin toplam tutarı B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİK lerin toplam tutarı C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİK lerin toplam tutarı D. Diğer Verilen TRİK lerin toplam tutarı i) Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİK lerin toplam tutarı ii) B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİK lerin toplam tutarı iii) C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİK lerin toplam tutarı Eylül 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibarıyla Grup un vermiş olduğu diğer TRİK lerin Grup un öz kaynaklarına oranı sıfırdır. Diğer 6 Mayıs 2016 tarihli ve 2016/D numaralı, 5 Kasım 2017 tarihine kadar gerçekleştirilmek üzere ABD Doları ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında ABD Doları ihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır ABD Doları ithalat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında ABD Doları ithalat gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 23 Mayıs 2017 tarihli ve 2017/D numaralı, 22 Mayıs 2018 tarihine kadar gerçekleştirilmek üzere ABD Doları ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında ABD Doları ihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır ABD Doları ithalat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında ABD Doları ithalat gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 13. Peşin ödenmiş giderler ve gelirler, diğer varlık ve yükümlülükler a) Diğer dönen varlıklar 30 Eylül Aralık 2016 KDV alacakları Diğer (23)