SİNGAPUR (T.C. Singapur Ticaret Müşavirliği tarafından hazırlanmıştır.)

Transkript

1 SİNGAPUR (T.C. Singapur Ticaret Müşavirliği tarafından hazırlanmıştır.) TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER Genel Bilgiler Yüzölçümü(Km2) Başkent Singapur Para Birimi Singapur Doları Devlet Başkanı Sellapan Ramanathan (S.R.Nathan) Başbakan Goh Chok Tong Okuma Yazma Oranı %94.2 Nüfus Yıllık Nüfus Artış Hızı % 0.3 Resmi ve Dini Tatil Günleri : Yılbaşı 1 ocak Çin Yeni Yılı 2 Gün(Tarihleri Değişmektedir) Ramazan Bayramı 1 Gün Kurban Bayramı 1 Gün Paskalya 1 Gün (Tarihleri Değişmektedir) İşçi Bayramı 1 Mayis Çin Dini Bayramı 1 Gün (Tarihleri Değişmektedir) Milli Gün 9 Ağustos Hint Dini Bayramı 1 Gün Noel 25 Aralık Türkiye İle Saat Farkı 6 Saat (Yaz Saati Uygulamasında 5 Saat) Ekonomik Göstergeler (2001 ve 2002 için 1ABD Dolar=1.79 SGDolar, 2003 ise 1ABDDolar=1.74 SGDolar) GSYİH(1995 FİYATLARI İLE MİLYON ABDDolar) GSYİHH ARTIŞ ORANI % 2,4 %2,2 %5,9 GSYİH(CARİ FİYATLARLA MİLYON ABDDolar) GSYİH ARTIŞ ORANI % 3,6 %2,4 %4,9 KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR(ABDDolar) İŞSİZLİK ORANI %3.3 %4,4 %4.6 İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ (1995 Piyasa fiyatları bazında % 5,2 %3.6 %2,3 TÜK.FİY.ARTIŞ ORANI %1 % 0,4 %0.5 DIŞ BORÇ DÖVİZ KURU (YIL ORT. İTİBARİYLE 1Dolar=SGDolar) TOPLAM YABACI SERMAYE REZERVİ (MİLYON ABDDolar) İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

2 Dış Ticaret Göstergeleri (Singapur İstatistiklerine Göre) İHRACAT (MİLYON ABDDolar) İHRACAT ARTIŞ ORANI % 8,3 %2,6 %13,3 İTHALAT (MİLYON ABDDolar) İTHALAT ARTIŞ ORANI % 10,5 %0,2 %9,1 İHRACAT/İTHALAT %105 %107 %112 DIŞ TİCARET HACMİ(MİLYON ABDDolar) RE EKSPORT (MİLYON ABDDolar) Türkiye İle Dış Ticaret SİNGAPUR'UN İHRACATI(MİLYON ABDDolar) 66,5 67,9 94,0 İHRACAT ARTIŞ ORANI % 2,0 %27,7 SİNGAPUR'UN İTHALATI(MİLYON ABDDolar) 61,7 64,3 68,4 İTHALAT ARTIŞ ORANI % 4,0 % 5,9 Bazı Demografik Veriler Nüfus Nüfus Artış Hızı Ort. Yaşam Süresi (2004) (2003) (2002) Singapur da yaşayan yabancılar dahil, toplam yıllık artış: %1.3 (2004) %0.3 (2003) % 0.8 (2002) Singapurlular ve daimi ikamet eden yabancılar (2004) (2003) (2002) Yıllık artış: %1.4 (2004) %1.7 (2003) % 1.8(2002) Daimi ikameti olmayan yabancılar (2004) (2003) (2002) Nüfus Yoğunluğu 6066 kişi/km2(2004)/6004 kişi/km2(2003)/6075 kişi/km² (2002) %1.3 (2004) %0.3 (2003), %0,8 (2002) 78.9 (2004) yıl (2003), 78.7 yıl (2002) Okur Yazar Oranı %94.6 (2004), % 94.2 (2003), %93.7 (2002) Kullanılan Diller Etnik Dağılım Dinler İngilizce, Çince (Mandarin ve Çeşitli Lehçeler) Malayca, Tamilce ve Çeşitli Hint Dilleri (2004) (2003) Çinli % 77 %76.7 Malay % 14.0 %14.0 Hintli % 7.6 % 7.9 Avrupalı ve Diğerleri % 1.4 % 1.4 Budizm % 42.5, İslam (Şafi) % 14.9, Hristiyanlık (Katolik, Protestan, Baptist ve metodist) % 14.6 Taoizm % 8.5, Hinduizm % 4.0, Diğer % 0.6 Dini İnancı Olmayanlar % 14.8 Konumu Güney doğu Asya'da Endonezya ve Malezya arasında bir ada İklimi Tropical; sıcak, rutubetli ve yağışlı İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

3 Ülkenin Siyasi Yapısı İdare Şekli : Devlet Başkanı : Kıdemli Bakan : Başbakan : Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı : Başbakan Yardımcısı : Meclis Başkanı : Dışişleri ve Adalet Bakanı : Toplumsal Kalkınma, Spor ve Müslüman nufustan sorumlu Bakan : Parlamenter Demokrasi Sellapan Rama Nathan Lee Kuan Yew Goh Chok Tong (28 Kasım 1990'dan beri) Dr.Tony TAN Keng Yam Lee Hsien Loong (28 Kasım 1990'dan beri) Abdullah Tarmugi Prof. S. Jayakumar Doç. Dr. YAACOB Ibrahim 1 Parlementer Sistem Singapur, Cumhuriyet ile yönetilen parlamenter bir demokrasidir. Parlamento tek meclisten oluşmaktadır. Singapur Parlamentosu 3 Ocak 1991 tarihinde yaptığı bir Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı'nı halkın seçmesini öngören bir yasayı kabul etmiş ve Singapur Cumhuriyeti'ni temsili sistemden ayırarak, veto yetkisine sahip olan bir Başkanlık sistemine geçişi sağlamıştır. Ancak, yetkileri kısıtlı olan Cumhurbaşkanı'nın, bütçeyi ve kamu kuruluşlarına yapılan atamaları veto yetkisi bulunmakta, ayrıca, kendisi iç güvenlik yasası ve dinsel uyum alanındaki yasalar çerçevesinde Hükümetin uygulamalarını ve yolsuzlukla ilgili konularda yürüttüğü soruşturmaları inceleyebilmektedir. Singapur Anayasasına göre, Cumhurbaşkanı, adayların Anayasada belirtilen şartları haiz olup olmadığını inceleyen ve buna göre karar veren üç kişilik bir Cumhurbaşkanı Seçim Komisyonu tarafından belirlenmektedir. Cumhurbaşkanı, belirlenen adaylar arasından 6 yıl için halk tarafından seçilmektedir. Cumhurbaşkanı S R Nathan 1999 yılından bu yana Cumhurbaşkanlık görevini yürütmektedir. Singapur Anayasa sisteminde, Hükümetin Parlamentodan güvenoyu alma zorunluluğu yoktur. Bu nedenle Başbakan'ın Parlamento'ya Hükümet Programı sunması gibi bir gelenek de bulunmamaktadır. Buna karşılık, Cumhurbaşkanı, Parlamentoyu açış konuşmasında, gelecek çalışma döneminde Hükümetin izlemesi gereken sosyal ve ekonomik politikaları belirtmekte, bundan sonraki dört oturumda ise, parlamenterler, Cumhurbaşkanı'nın bu konuşması üzerine görüşlerini açıklamaktadırlar. Bir anlamda Hükümet Programı Cumhurbaşkanı tarafından Parlamento'ya okunmuş olmaktadır. Singapur Parlamentosu 94 milletvekilinden oluşmaktadır. 3 Kasım 2001 tarihinde yapılan Genel Seçimlerde, iktidar Partisi "People's Action Party" (PAP), toplam geçerli oyların %75'ini alarak Parlamentoya seçimle girmek durumunda olan 84 milletvekilinden 82'sini çıkarmış ve tekrar iktidara gelmiştir. Muhalefet partileri 2 milletvekilliği elde edebilmiştir. Bir sonraki seçimler Ağustos 2005'te gerçekleştirilecektir. Singapur Anayasasına göre Parlamento'da muhalefet kanadından en az 3 milletvekili bulunması gerekmektedir. Seçimlere "Singapure Democratic Alliance"dan (Singapur Demokratik İttifakı) giren "National Solidarity Party"e mensup bir milletvekili, seçilemeyen muhalefet adayları arasında en yüksek oy oranını elde ettiğinden "Non Constituency Member of Parliament" olarak Parlamentoya girmiştir. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

4 Singapur tarihinde muhalefet ilk olarak 1984 yılında Parlamento'da temsil edilmiş ve muhalefet milletvekillerinin sayıları hiçbir zaman 4'ü geçmemiştir. Seçimlerde muhalefet partilerinden hiçbiri milletvekili çıkaramamış olsa dahi, muhalefetten en az 3 (bu sayı Cumhurbaşkanının sadece o seçim için kararı ile en fazla 6'ya çıkarılabilmektedir) milletvekili Parlamento'ya "Non Constituency Member of Parliament" olarak seçilmektedir. Buna göre, bir seçim bölgesinde seçimi kazanamamakla beraber, kazanan Partiden sonra en yüksek oy oranına ulaşan ve diğer muhalefet partilerinin katıldıkları başka seçim bölgelerinin her birinde tek tek aynı şekilde sağladıkları oy oranlarının üzerinde oy alan muhalefet partisi bir "Non Constituency MP" çıkarma hakkını elde etmektedir. Örneğin 5 milletvekili çıkaracak bir seçim bölgesinde 5 aday göstermiş olan bir muhalefet partisi yukarıda belirtilen şekilde oy sağlamak kaydıyla bu bölgedeki kendi aday listesinden 3 kişiye kadar "Non Constituency MP"yi Parlamentoya sokabilmektedir. Şayet, muhalefet seçimle 2 mill etvekili çıkarabilmiş ise 3. muhalefet milletvekili "Non Constituency MP" olarak Parlamentoya girmektedir. Bu statüdeki milletvekili seçimde zaten bir milletvekili çıkarmış olan aynı muhalefet partisinden de olabilmektedir. Nitekim 1997 seçimlerinde, İşçi Partisi'nden bir aday seçilerek, bir aday da (daha sonra milletvekilliği düşürülmüştü) "Non Constituency MP" olarak Parlamentoya girmiştir. Seçilerek Parlamentoya giren milletvekillerine ilaveten, 1990 yılında Anayasa'da yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanına, sayıları en fazla 9 olmak kaydıyla dışarıdan milletvekili atama yetkisi verilmiştir. Singapur'da, değişik iş kesimlerinden ve sosyal gruplardan seçkin Singapurluların atanma yoluyla Parlamento'ya girmelerini öngören bu uygulama gereğince, Parlamento Özel Seçim Komitesi tarafından seçilen adaylar arasından Cumhurbaşkanı iki yıllık bir süre için bu Milletvekillerini (Nominated Member of Parliament) atamaktadır. Muhalefet Kontenjanından yararlanan milletvekilleri ile (Non Constituency MP) Cumhurbaşkanı tarafından atanan milletvekillerinin (Nominated Member of Parliament) mali ve anayasal konularda görüş bildirme ve oy kullanma yetkileri yoktur. Bu çerçevede 2 Temmuz 2002 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından 9 adet Milletvekilinin (Nominated Member of Parliament) atamaları yapılmıştır. 3 Kasım 2001 tarihinde yapılan Genel Seçimlerde iktidar Partisi "Peoples' Action Party" (PAP)'nin çıkardığı 82 milletvekili, muhalefet partilerinin çıkardığı 2 milletvekili ve muhalefet kontejanından yararlanan bir milletvekili de eklendiğinde, toplam 94 Milletvekilinden oluşan Singapur Parlamentosu'nun oluşumu tamamlanmış bulunmaktadır. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

5 2 Hükümet Üyeleri Başbakan Bakanlar Kıdemli Bakan Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Bşbak Yrd. ve Güv. ve Sav. Eşgüder Bakanı (Başbakanlık Nez.) Başbakanlık Nezdinde Bakan ve Maliye İkinci Bakanı Başbakanlık Nezdinde Bakan ve Dışişleri İkinci Bakanı Başbakanlık Nezdinde Bakan Adalet ve Dışişleri Bakanı İçişleri Bakanı Savunma Bakanı Ulaştırma Bakanı Ticaret ve Sanayi Bakanı Enformasyon, İletişim ve Sanat Bakanı Ulusal Kalkınma Bakanı Çevre Bakanı Toplumsal Kalkın.Spor ve Müslüman nufustan sorumlu Bakan Eğitim Vekil Bakanı Sağlık Vekil Bakanı Çalışma Vekil Bakanı Devlet Bakanları Başbakanlık Nezdinde Kıdemli Bakan Adalet ve İçişlerinden Sorumlu Kıdemli Devlet Bakanı Eğitim ve Toplumsal Kalkınma ve Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Sağlık ve Ulaştırmadan SorumluDevlet Bakanı Dışişleri ve Ticaret ve SanayidenSorumlu Devlet Bakanı Ulusal Kalkınmadan Sorumlu Devlet Bakanı Savunmadan Sorumlu Devlet Bakanı GOH Chok Tong LEE Kuan Yew LEE Hsien Loong Dr. Tony TAN Keng Yam LIM Hng Kiang LEE Yock Suan LIM Boon Heng Prof. S. JAYAKUMAR WONG Kan Seng Tuğamiral TEO Chee Hean YEO Cheow Tong Tuğgeneral George Yong Boon YEO Dr. LEE Boon Yang MAH Bow Tan LIM Swee Say Doç. Dr. YAACOB Ibrahim Tharman SHANMUGARATNAM KHAW Boon Wan Dr. NG Eng Hen Matthias YAO HO Peng Kee CHAN Soo Sen Dr. Balaji SADASIVAN Raymond LIM Dr. Vivian BALAKRISHNAN Cedric FOO Chee Keng 3 Siyasi Partiler, Başkanları ve Milletvekili Sayıları * People's Action Party (İktidar Partisi) Genel Sekreter: GOH Chok Tong (Başbakan) Milletvekili Sayısı: 82 * Singapure People's Party Genel Sekreter: Chiam See Tong Singapure People's Party Genel Sekreteri, bu partinin National Solidarity Party, SJP Ve PKMS ile oluşturduğu "Singapure Democratic Alliance" çerçevesinde Parlamentoya girmiştir. National Solidarity Party : Yip Yew Weng Milletvekili Sayısı: 1 * Worker's Party Genel Sekreter: LOW Thia Khiang Milletvekili Sayısı: 1 İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

6 GENEL EKONOMİK DURUM Singapur Ekonomisindeki Gelişmeler 1 Genel Değerlendirme Dünya nüfusunun %55'ini barındıran Asya bölgesi, aynı zamanda dünyanın en dinamik ekonomisine sahiptir. Halihazırda, dünyanın en yüksek tasarruf oranı, en hızlı ticari gelişme, en yüksek cari işlemler fazlası ve en yüksek yabancı sermaye rezervi bu bölgede bulunmaktadır. Bu kapsamda bölge içi ticari ve ekonomik entegrasyonlar önem kazanmaktadır. Ticari açıdan bakıldığında; Asya ülkelerinin toplam ihracatının %40'ı diğer gelişmekte olan Asya ülkelerine, %10'u ise Japonya'ya gitmektedir. Japonya ise ihracatının %45'ini Asya Dünya nüfusunun %55'ini barındıran Asya bölgesi, aynı zamanda dünyanın en dinamik ekonomisine sahiptir. Halihazırda, dünyanın en yüksek tasarruf oranı, en hızlı ticari gelişme, en yüksek cari işlemler fazlası ve en yüksek yabancı sermaye rezervi bu bölgede bulunmaktadır. Bu kapsamda bölge içi ticari ve ekonomik entegrasyonlar önem kazanmaktadır. Ticari açıdan bakıldığında; Asya ülkelerinin toplam ihracatının %40'ı diğer gelişmekte olan Asya ülkelerine, %10'u ise Japonya'ya gitmektedir. Japonya ise ihracatının %45'ini Asya ülkelerine, %25'ini ABD'ye ve %16'sını ise AB ülkelerine gerçekleştirmektedir. Bu arada bölgenin dinamik gücü Çin, toplam ihtacatının %31'ini gelişmekte olan diğer Asya ülkelerine, %27 sini ABD'ye, ve %13'ünü de Japonya ya gerçekleştirmektedir. Finans ve mali açıdan bakıldığında, 2002 ve 2003 yıllarında bölgedeki yüksek tasarruf oranı etkisini göstermiş ve Asya'nın temel önemli ekonomilerinin toplam cari işlemler fazlası 540 milyar ABD Doları (249 milyarı Japonya'nın) olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, ABD'nin aynı dönemdeki milyar Dolarlık cari işlemler açığının yarısına tekabul etmektedir. Diğer yandan, aynı dönemde bölgenin temel ekonomilerine net sermaye akışı 178 milyar Dolardır. Fakat, söz konusu dönemde Singapur ve Hong Kong'a giren sermaye miktarları çıkan sermaye miktarlarından az olmuştur. Fakat genel toplamda, cari işlemler fazlası ile net sermaye akışı sayesinde toplam yabancı para rezervi 718 milyar Dolar olmuştur. Bunun içinde Singapur'un payı 96,3 milyar Dolardır. Diğer yandan bölge ülkeleri, söz konusu yabancı para rezervinin çoğunu, mevcut ihracat seviyelerini korumak amacıyla Doların daha fazla düşmesini engellemek için kullanmışlardır. Bölgede yabancı para rezervinin çokluğu, ekonomik krizinden sonra güney doğu Asya ülkelerinin IMF kaynakları yerine bölge içindeki mevcut kaynaklardan faydalanma ve bu vesile ile bölge ülkeleri ile ekonomik bağların güçlendirilmesini amaçlayan politikalar izlemesine neden olmuştur. ASEAN'ın, Çin, Japonya ve G. Kore'yi de dahil ederek ASEAN+3 şeklinde yapılanmaya gitmesi yine bölge içi ticari ve ekonomik entegrasyonlar doğrultusunda gelişmektedir. Asya bölgesindeki bu ticari ve ekonomik entegrasyonlar doğrultusunda Singapur'un faaliyetleri ise aşağıda belirtilmiştir. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

7 Singapur, çevre ülkeler ile oluşturulan "Bölgeselleşme Programı"nı destekleyerek, bölge ekonomilerinin iç ekonomilerine yarar sağlayacak yatırımlar gerçekleştirmektedir. Böylece, bölge ekonomilerinin gelişmesi ve ortak rekabet gücünün artırılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla yatırım gerçekleştirilen ülkeler, Myanmar, Vietnam, Endonezya, Malezya,Tayland ve Çin Halk Cumhuriyeti'dir. Ülke, bölgede oluşturulan beş sanayi parkı ve kalkınma bölgesi projesine de katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle, Çin Halk Cumhuriyeti'nde Suzho ve Wuxi Singapur Sanayi Parkları, Vietnam'da Vietnam Singapur Sanayi parkı, Filipin'de Camelray Sanayi Parkı II, Hindistan'ın Bangalore şehrinde Ulus lararası teknoloji Parkı ve Endonezya'da Batamindo Sanayi Parkı ile Bintan Sanayi Bölgesi'nin oluşumuna destek vermiştir. Singapur'un ekonomik anlamda en büyük avantajı, çevre ülkelere ve Asya piyasasına girişlerde bir geçiş noktası vazifesi görmesi ve bu avantajını en yüksek düzeyde alt yapı, kalifiye işgücü, üstün teknoloji, kaliteli ve güvenilir hizmet anlayışı ile pekiştirebilen bir düzeni olmasıdır. Singapur üzerinden yapılan her türlü faaliyet Singapur ekonomisine maksimum katkıyı sağlayacak şekilde düzenlenmiş ve beraberinde ek gelir imkanlarını da getirmiştir. Bu avantajların iyi kullanılabilmesinin yanısıra, istikrar ve güven ortamında sunulması ve verimli sonuçlar alınması, dünyada dolaşımda olan sermaye kaynaklarını Singapur'a çekmektedir. Bölgede baş gösteren SARS hastalığı ve Irak savaşının global olumsuzluklarına rağmen, Singapur 2003'de de bölge ile ekonomik bağlarını güçlendirmeyi sürdürmüştür. Pazarlama faaliyetleri ve fuarlar, bölgede yeni fırsatlar elde edilmesini sağlamıştır. Güney doğu Asya, Singapur'un en büyük ticaret ve yatırım merkezi konumunu korumuştur. Singapur, Malezya, Tayland, Filipinler ve Vietnam gibi bölge ekonomilerinde başlıca yatırımcılar arasında yer almıştır. Diğer yandan Singapur, Çin'in hizmet sektörüne girebilmek ve özellikle geleneksel Çin tıp ürünlerinin re eksport merkezi haline gelebilme çabasını sürdürmektedir. Bunun yanında, Çin firmalarının ülkeye yerleşmelerinde de yardımcı olunmaktadır. Singapur'un üyesi olduğu bölgesel kuruluşlar ise; APEC (Asia Pasific Ekonomic Forum), ADB (Asian Development Bank), ESCAP (Economic and Social Comission for Asia and Pasific) Ülkenin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar ise; IBRD (Internatıonal Bank of Reconstruction and Development), ICC (International Chamber of Comerce), IFC(International Finance Corporation), IMF (International Monetary Fund), ISO (International Organisation and Standardization), WTO(World Trade Organization)'dur. 2 Sektörler Dünyanın en işlek limanlarından birine sahip olması yanında, önemli bir ticaret, finans ve bankacılık merkezi olan Singapur, aynı zamanda dünya çapında önemli bir transit ticaret merkezidir. Sağlam ekonomik altyapısı sayesinde, 11 Eylül olayları ve ardından komşu ülke Endonezya'da vuku bulan Bali bombalama olayları, Irak savaşının etkileri ve 2003 yılının İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

8 ilk aylarında ortaya çıkan SARS hastalığının bölgesel ve global olumsuz etkilerini en az zararla atlatmayı başarmıştır. 1Bu kapsamda, maliyet düşürme, verimlilik arttırma ve genel tasarruf politikaları önlemlerine başvuran Singapur'un ekonomik verileri 2003'ün birinci ve ikinci çeyreğinde düşüş göstermesi ve ekonomisinde büyük kayıplar yaşanmına rağmen, yılın üçüncü çeyreğinde ekonomi tekrar rayına oturmuş, ve 2003 yılı için öngörülen %1'lik büyüme hızı hedefine ulaşılmıştır yılı sonuna yaklaşıldığında ihracat istikrarlı artış trendine girmiş, yeni iş alanları yaratılmış ve turizm eski canlılığına kavuşmuştur. Singapur'un gayrisafi yurtiçi hasılasının üç katı dış ticaret hacmi gerçekleştiren dünyanın en liberal ekonomilerinden biri olduğu belirtilmektedir. Yapılan araştırmalar, Singapur'un gelişiminde başlıca 4 hususun önemli olduğunu belirlemiştir. Bunlar; ABD ekonomisi, Endonezya/Malezya ekonomileri (ASEAN 2), dünya yarı iletken satışları ve inşaat ile benzeri işleridir yılında bağımsızlığını almasından itibaren 2001 yılında en büyük ekonomik gerileme gösteren ve % 2,4 küçülen ülke ekonomisi, 2002 yılında 89,8 milyar ABD Doları olarak gerçekleşen sabit fiyatlarla gayrisafi yurt içi hasıla itibariyle %2,2 büyümüştür. Bu kapsamda, fert başına milli gelir ,4 ABD Dolarından ,6 ABD Dolarına gerileme göstermiştir yılı sabit fiyatlarla gayrisafi yurt içi hasılası ise %5,9 artarak, 95,5 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. Ayrıca, yapılan araştırmalar, yılları arasında yabancıların gayrisafi yurtiçi hasıla gelişiminde %36,9'luk katkılarının olduğunu belirlemiştir. Singapur'da gelecek 10 yıl içinde, %4 5,9 büyüme beklenmektedir. Ülkenin büyümesinde, özellikle, Amerikan ekonomisinin, Endonezya ve Malezya başta olmak üzere Çin ve Hindistan'ın da dahil olduğu bölgesel ekonomilerin, global yarı iletken pazarının ve inşaat sektörünün performansının etkili olacağı belirtilmektedir. Ülkede milli gelir hesaplamalarında baz yıl, 1990'dan 1995'e değiştirilmiştir. GSMH'nın %64'ünü hizmetler, %31'ini sanayi ve kalan %5'ini ise tarım dahil diğer sektörler oluşturmaktadır. Yeterli araziye sahip olmaması nedeni ile ülkede tarım sektörünün Gayri Safi Hasıladaki payı önemsizdir. Gerekli gıda maddeleri ağırlıklı olarak Malezya, Endonezya gibi komşu ülkelerden sağlanmaktadır yılında sektörlerin genel durumu dikkate alındığında, sanayi sektörü bir önceki yıl %3,4 büyümesine rağmen 2003 yılında ancak %0,2'lik, hizmetler sektörü ise önceki yıl %1,4'lük büyümesine rağmen 2003'te ancak %1,0'lık bir artış yakalayabilmiştir. Söz konusu azalışlar sanayi sektöründe % 10,7 ile inşaatta, hizmetler sektöründe ise % 12,2 ile otele ve restorant alt dallarında kendini göstermiştir. Toptan ve parekende satışlar ile finansman hizmetlerde geçen yıla göre daha iyi performans görülmüştür. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

9 3 Finansal Hizmetler ve Bankacılık: Singapur Para Kurumu, (MAS) 20 Mart 2002'den itibaren Singapur Dolarının daha serbestçe kullanımını kabul etmiştir. Yeni liberasyon düzenlemesi ile bankalara ve diğer finans kuruluşlarına döviz takaslarında daha fazla serbestlik tanınacağı belirtilmiştir. Finansman sektörü, global belirsizlikler ve borsa piyasasındaki zayıf işlem gerçekleşmeleri nedeni ile 2003'te beklenen performansı gösterememiştir. Sigorta endüstrisindeki aktivitenin geçen yılki durumunu koruduğu kaydedilmektedir. Ancak, zayıf ekonomik gelişim nedeni ile, ticari bankacılık faaliyetlerinde düşme görülmüştür. "Bank of Singapure", Singapur'un ilk E Bankası, 13 mart 2002 tarihinden itibaren müşterilerine elektronik ortamda hizmet vermeye başlamıştır. Devlet, dinamik bir özel sektör yaratmayı amaçladığından, finans politikasını, kredi kolaylıkları sağlayacak biçimde oluşturmaktadır. Bunun yanında, finans politikasının hedefi, sürekli bir ekonomik gelişimi esas alarak fiyat istikrarına odaklanmıştır. Singapur'da, yıllar içinde gelişim gösteren "Singapure Foreign Exchange Market", "Asian Dollar Market", "Financial Futures Market" ve "Physical Gold Market" faaliyetlerini sürdürmektedir. Diğer yandan, ülkede faiz oranları çok düşüktür. Bu kapsamda, 2003 yılında gerçekleşen bazı önemli faiz oranları aşağıda verilmektedir; Aylık Hazine Tahvili Faiz Oranı 0.71 Aylık Interbank Faiz Oranı 0.75 Bankaların Faiz Oranı (10 büyük bankanın ortalaması) 12 Aylık Sabit Mevduat İçin Aylık Sabit Mevduat İçin 0.42 Tasarruf Mevduatı İçin 0.24 Finansal Firmaların Faiz Oranı (10 büyük firmanın ortalaması) Tasarruf Mevduatı İçin Aylık Sabit Mevduat İçin itibariyle Singapur'da 117 ticari banka (5'i yerel) mevcut olup, bu bankalardan 31'i tam lisanslı bankadır. Ülkede 22 yabancı banka şubesi ve 59 "off shore" banka faaliyet göstermektedir. Singapur'da ayrıca 5 finans şirketi, 8 "money broker" bulunmaktadır. Finans sektörü 1995 piyasa fiyatları ile, GSYİH içinde; 2001 yılında milyon; 2002 yılında milyon, 2003 yılında ise milyon ABD Doları katkı sağlamıştır. Bankacılık/iş sektörünün GSYİH içindeki payı ise; 2001 yılında milyon; 2002 yılında milyon, 2003 yılında ise milyon ABD Doları olmuştur. 4 Alt Yapı Singapur, gelecek 10 yıl içinde mevcut 5 hattına ilaveten 3 yeni metro hattının daha inşası kararını almıştır. Böylece, bugün 90 km olan hat 2012'ye kadar 240 km olması planlanmaktadır. Ayrıca, ülkede 2005 yılında günde 30 milyon galon tuzdan arındırılmış su elde edilmesini sağlayacak tahmini bedeli 400 milyon Dolar olan bir proje gerçekleştirilecektir. Ülke, Malezya ile su nedeni ile oluşan anlaşmazlık nedeni ile, kullanılmış sudan temiz su elde etmeyi amaçlamaktadır. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

10 5 Ödemeler Dengesi 2002'de milyar ABD Doları fazlalık veren toplam ödemeler dengesi 2003'te milyar olmuştur. 6 Enflasyon 2002 yılında global ekonominin genel olarak zayıflaması ve düşük ekonomik faaliyetlerden etkilenen enflasyon oranı % 0,4 olarak gerçekleşmiş, ancak 2003 yılında söz konusu oran %0.5 olmuştur. 7 Turizm 2003 yılında SARS hastalığının olumsuz etkilerine rağmen ülkeyi 6 milyon 127 bin turist ziyaret etmiştir. Bu sayı 2002 yılında 7 milyon 567 bin olmuştu. Ülkeye en çok turist gönderen bölge ve ülkeler arasında ASEAN (2 milyon 307 bin); Japonya (434 bin); Çin (568 bin); Avustralya (393 bin); İngiltere (388 bin); Hindistan (309 bin); Güney Kore Cumhuriyeti (261 bin); ABD (251 bin); Hong Kong (226 bin); Tayvan (145 bin) bulunmaktadır. 8 Singapur Deniz Limanı Singapur Limanı 2003 yılında 986,4 milyon gross ton deniz ulaştırması tonajına ulaşmıştır. Bu rakam 2002 yılındaki 971,7 milyon gross tonluk rakamı geride bırakmıştır. Bu çerçevede 2003 yılında işlem gören kargo miktarı bir önceki yıla oranla %3,5 artarak 347,7 milyon ton olmuştur. Singapur Limanında işlem gören konteyner sayısı ise 2003 yılında bir önceki yıla oranla %7,9 artarak 18 milyon 410 bin adete ulaşmıştır. 9 Singapur Hava Limanı: Singapur Hava Limanı 2003 yılında 23 milyon 162 bin yolcuya hizmet vermiştir yılında hava taşımacılığına konu yük tonajı ise 1.615,500 olmuştur. Singapur uluslararası hava trafiği açısından en yüksek hacme sahip Heathrow, Narita ve Japonya havalimalarının ardından dördüncü ya da beşinci sırayı almaktadır. Aynı durum hava kargo taşımacılığı için de sözkonusudur. Singapur Sivil Havacılık İdaresi (Civil Aviation Authority of Singapure CAAS) Singapur Hava Yollarını da etkin bir şekilde çalıştırmaya gayret göstermekte, yalnızca iyi hizmet sunmanın ötesinde değişik uçuş noktalarına yolculukları artıracak "güzergah promosyonu" yapmak gibi yöntemler izlemekte, çeşitli uçuş noktalarına başka hava yollarınca yapılan seferleri desteklemektedir yılında Singapur Hava Yollarının haftalık sefer sayısı civarında seyretmiştir. 10 Singapur'un Dünyadaki Bazı Sıralamalardaki Yeri: "International Institute for Management Development"ın (IMD) "World Competitiveness Yearbook 2003" adlı yayınında, ekonomik performans, hükümetin verimliliği, iş verimliliği ve altyapı kriterleri baz alınarak yapılan rekabet edilebilirlik performansında dünyada 2'inci sırada yer almaktadır. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

11 World Ekonomik Forum'un (WEF) 2003 yılı "Growth Competitiveness Index"inde 6 ıncı, "Business Competitiveness Index"inde ise 8 inci sırada yer almaktadır. Ülke, dünya sağlık sıralamasında 30 uncu sırada bulunmaktadır. "Economic Intelligence Unit"in araştırmasında, dünyada ticaret yapılabilecek en uygun ülkeler arasında Singapur ilk yedi ülke arasına girmiştir. Rüşvetin olmadığı ve en az olduğu 102 ülkenin dikkate alındığı sıralamada Singapur, Finlandiya, Danimarka, Yeni Zelanda, İzlanda'dan sonra 5. sırada yer almaktadır. Singapur UNCTAC tarafından 35 ülke arasında yapılan bir değerlendirme sonucunda, ilk kez dünyanın ilk 10 denizcilik ülkesi arasına girmiştir. Ülke 1991'de 19'uncu ve 1999'da 11. sırada, 2000 yılında ise 9. sırada yer almıştır. Derecelendirme, gemi sayısı ve toplam tonaja göre yapılmıştır. Singapur, toplam tonajın %2,75'ini taşımaktadır.ayrıca ülke 756 gemisi ile toplam gemi içinde %2,48'lik paya sahip bulunmaktadır. Ancak, son aylarda bazı firmaların maliyet gerekçesiyle Malezya'nın Tanjung Pelapas limanına yönelmeleri gerçeği de söz konusudur. Bu nedenle ülke, gemicilik firmaları için bir vergi teşvik programı uygulayacaktır. Bunun yanında, 2001 yılında, Uluslararası Gemi Seyahat Kurumu tarafından da ülkeye en ileri düzeyde terminal olanaklarına sahip olduğu için ödül verilmiştir. Singapur'un, Houston ve Rotherdam'dan sonra dünyanın 3. büyük rafine merkezine sahip bulunduğu belirtilmektedir. Uluslararası Hava Ulaşım Birliği (ATA) tarafından yılda 25 ile 40 milyon yolcuya sahip hava alanları arasında gerçekleştirilen bir araştırmaya göre Singapur'un Changi Havaalanı dünyada ve Asya Pasifik bölgesinde en iyi hava alanı olarak belirlenmiştir. Böylece Singapur üst üste 3 yıl en iyi hava alanı ödülüne sahip olmuştur. Singapur Hava Yolları (SIA), Asya Pasifik'teki ülkeler arasında ilk beş arasında yer almaktadır. Vergi ödenmesi, ruhsat yenilenmesi ve diğer bilgisayar işlemlerinin yapılabileceği e hükümet sistemi geliştirdiği için ülke ABD'de ödül almıştır. Singapur Telefon İdaresi Singtel ile Flextronics (elektronik firması), dünyanın ilk 100 şirketi arasında yer almıştır. 11 Singapur'un Geleceğe Yönelik Stratejisi: Bu amaçla Ekonomik Gözden Geçirme Komitesinin Singapur'un geleceğine yönelik önerilerine aşağıda yer verilmiştir. 1 Derhal Yapılması Gerekenler: Maliyetlerin düşürülmesi ve rekabetin korunmasıdır. Belirsizlik yüzünden iyileşme 2004 yılında beklenmektedir. Böylece 2 yıl içinde %36 olan CPF'de de iyileştirici bir düzenleme beklenmektedir. Yabancı işçi politikaları, firmaların gerek duydukları işçileri istihdam etmeleri, üretim maliyetlerini aşağıya çekmeleri ve üretimlerini daha kolay gerçekleştirmeleri için yeterince esnek olabilecektir. Singapur'da sürekli milli eğitim öğretim kurumu teşvik edilip, geliştirilecektir. Bu, işsizlerin daha çabuk iş bulmalarında yardımcı olacaktır. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

12 2 Uzun Dönem Stratejileri: Uzun dönem için beş ana itici unsur düşünülmektedir. Dış bağlantılar geliştirilmelidir; ABD, AB ve Japonya gibi gelişmiş ekonomiler ile ilişki içinde olunmalıdır. Dünya Ticaret Organizasyonu desteklenmelidir. Başlıca ticaret ortakları ile ikili Serbest Ticaret ile çokuluslu Serbest Ticaret anlaşmaları desteklenmelidir. Rekabet ve esneklik sürdürülmelidir; Singapur'un doğrudan vergilerinden dolaylı vergilerine kadar tüm vergi rejimi değiştirilmelidir. Merkezi sigorta sisteminde işverenler için yasal ücret sınırları azaltılmalıdır ve özellikle yaşlı işçiler için istihdam umudu yaratacak düzenleme yapılmalıdır. İşgücü piyasası ve ücret sistemini daha esnek yapmak için önlem alınmalı, ücret kıdem yerine performansa bağımlı hale getirilmeli ve esnek iş anlaşmaları uygulaması kolaylaştırılmalıdır. Girişimcilik özendirilmelidir; Singapur'un bilgi ekonomisine girişte kaliteyi artırmak için girişimcilik ve yaratıcılık ruhunun geliştirilmesine gerek vardır. Girişimciliğe daha fazla teşvik verilmelidir. İkiz gelişim motorları olan üretim ve hizmet sektörleri teşvik edilmelidir. Singapur, yüksek katma değerli faaliyetlerin esasını oluşturan elektronikler, kimyasallar, biyomedikal bilimler ve mühendislik gruplarının kalitesini yükseltmelidir. Mikroelektronik, nanoteknoloji ve fotonik sistemler gibi ortaya çıkan teknolojilerde yeni kapasite oluşturulmalıdır. Asyadaki başlıca yeni fırsatları elde etmek için hizmet sektörü geliştirilmelidir; Ticaret, lojistikler, bilgi iletişim teknolojisi, finans hizmetleri ve turizm gibi oluşturulmuş sahalarda ilerleme kaydedilirken, sağlık koruma, eğitim ve yaratıcılık endüstrileri gibi yeni ihraç olanağı olan hizmetlerde de gelişim sağlanmalıdı. Toplum kalkınması sağlanmalıdır; Bütün bu stratejilerin gerçekleştirilmesi,yeni fırsat avantajının yakalanması ve sürekli değişen çevrenin dikkate alınabilmesi için Singapurlular beceri ve ustalık ile donatılmalıdırlar. Dışardaki Singapurlular ile de ilişkiler sürdürülmelidir. Komite, yukarıda sıralanan stratejilerin gelecek 15 yıl içinde Singapur'u rehber konumundaki bir dünya ülkesi, bir beceri, girişimcilik ve yenilikler ülkesi haline getireceğini belirtmektedir. Bu amaçla Singapur'un hedeflerini ise aşağıda yer aldığı şekilde ifade etmiştir; Bütün başlıca ekonomiler ve ileri çıkan bölgeler ile ilişkide olan dünya network'ünde anahtar konumunda bulunan globalleşen bir ekonomi oluşumu, Yeni başarı ve iş yaratma riskini almaya istekli girişimci ve yaratıcı bir ulus oluşumu, Geleneksel, yeni ve yaratıcı iş imkanları ve çok uluslı şirketlerin varlığı yanında üretim ve hizmet sektörlerinden ibaret iki motor ile güçlendirilmiş çeşitliliğe sahip bir ekonomi oluşumu. Diğer yandan ülke, çip endüstrisini geliştirme kararlılığını sürdürmektedir ve 2005 yılında 30 milyar ABD Dolarlık üretim hedeflenmektedir. Bunun yanında, Singapur'un büyük üretim endüstrisi olan kimya endüstrisi için de önemli bir merkez oluşturma çabaları vardır ve bu amaçla 2002 yılında kimya endüstrisi eğitim merkezi kurulması için 40 milyon SG Dolar tahsis edilmiştir. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,