İŞ GÜVENLİĞİ YAPI İŞLERİNDE İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ Bağlamında Alınacak Güvenlik Tedbirleri

Transkript

1 İŞ GÜVENLİĞİ Madde 18 - Belediye sınırları içinde meskun bölgelerde, yapı kazılarına başlamadan önce yapı alanının çevresiortalama2 metre yükseklikte tahta perde ile çevrilecek, payandalar içten vurulacak ve bunlar yapının bitimine kadar bu şekilde korunacaktır. Yrd.Doç.Dr. A. Erkan KARAMAN 1 Yapının oturacağı alanın çevresinin açık ve geniş olması halinde tahta perde yerine kazı sınırı gerisinden başlamak üzere santimetre yükseklikte bir korkuluk yapılacaktır. Madde 19 - İşyerlerindeki trafiğe açık yolların kesiştikleri yerler uygun şekilde kırmızı renkte ışıklandırılacaktır. 2 Madde 20 - Kazı işlerinin yapılacağı yerlerde; elektrik kabloları, gaz boruları, su yolları, kanalizasyon ve benzeri tesisatın bulunup bulunmadığı önceden araştırılacak ve duruma göre gereken tedbirler alınacaktır. Kazı sırasında zehirli ve boğucu gaz bulunduğu anlaşıldığı hallerde, işçiler, derhal oradan uzaklaştırılacak; gaz çıkışı önlenecek ve biriken gaz boşaltılmadıkça kazı işlerine başlanmayacaktır. Madde 22 - Genellikle kazı işleri, yukarıdan aşağıya doğru ve toprağın dayanıklılığı ile orantılı bir şev verilmek suretiyle yapılacaktır. Madde 21 - Kazıların her bölümü sorumlularca her gün en az bir defa kontrol edilecek ve çalışmasında bir sakınca olmadığı sonucuna varılırsa işe devam edilecek; çalışılmasında sakınca olduğu anlaşılırsa sakınca giderilinceye kadar iş durdurulacaktır

2 Madde 23 - Sert kaya, sert şist, betonlaşmış çakıl, sert kalker, killi şist kaya gibi kendini tutabilen zeminlerde yetkililerin gerekli gördüğü hallerde ve şevsiz yapılmak zorunluluğu bulunan 150 santimetreden daha derin kazılarda, yan yüzler uygun şekilde desteklenmek veya iksa edilmek suretiyle tahkim olunacak ve iksa için kullanılacak kalas başları, kazı üst kenarından 20 santimetre yukarı çıkarılacaktır. Hiçbir zeminde, şevsiz olarak iksa yapılmadan, 1,5 mt den daha derin kazı YAPILAMAZ!!! 5 6 Eğik destekli iksa yapısı 7 8 2

3 Ahşap palplanş Ahşap palplanş 9 10 Çelik palplanş Çelik palplanş

4 Betonarme palplanş I veya H profilli kalas perdeler Madde 24 - Açıkta yapılan kazı işlerinde, 150 santimetreden daha derin toprak yığınlarının ve her derinlikte yapılar temel ve kanal kazılarında yan cidarların altlarını şerit gibi kazarak yukarıdan çökertmek yasaktır. 15 Madde santimetreden daha derin olan kazı işlerinde, işçilerin inip çıkmaları için yeteri kadar el merdivenleri bulundurulacaktır. İksa tertibatını ve desteklerini, inip çıkma için kullanmak yasaktır. 16 4

5 Madde 26 - Kuyu ve lağım çukurları gibi derin yerlerde çalıştırılacak işçilere güvenlik kemeri gibi uygun koruyucu araçlar verilecektir. Gerekli durumlarda, bu gibi çalışma yerlerine, temiz hava sağlanacaktır. Madde 27 - Kazı işlerinde yağış sırasında işçi çalıştırılmaz. Yağışın durmasından ve güvenlik tedbirlerinin alınmasından sonra işçi çalıştırılabilir. 17 Madde 28 - İşveren, yağışlı havalarda, işçilerin ıslanmalarını önlemek için kendilerini koruyacak kapalı bir yer sağlamakla yükümlüdür. İşçiler ıslak elbise ile çalıştırılamaz. 18 Madde 29 - Su içinde çalışmayı gerektiren hallerde, işçilere, uygun lastik çizmeler verilecektir. Diz boyunu aşan suların yenilmesi için ayrıca gerekli tedbirler alınacaktır. Madde 30 - Ekskavatör, buldozer ve benzeri makinalarla yapılan kazılarda bu makinaların hareket alanı içinde işçi çalıştırılamaz. Bu makinaların üzerinde ehliyetli operatörden başka kimse bulundurulamaz. 19 Madde 31 - Kazılan toprağı dışarıya taşıyacak araçların kazı yerine kolaylıkla girip çıkmalarını sağlayacak rampa eğimleri 35 dereceden fazla olamaz. Bunun sağlanamadığı hallerde yük asansörleri kullanılacaktır. Rampalarda birden fazla araç bulundurulamaz. Madde 32 - Kazıdan çıkan toprak, kaymasına engel olmak üzere, toprak cinsinin gerektirdiği uzaklığa atılacaktır. 20 5

6 Madde 33 - Kazının, komşu biryapıyı devamlı veya geçici olarak tehlikeye soktuğu hallerde, yapı tekniğinin gerektirdiği tedbirler alınacaktır. Madde 34 - Maden ocakları hariç inşaat yapmak amacıyla açılan kuyu, tünel veya yeraltı galerilerinde yapılan inceleme her posta değişiminde kontrol edilecek ve sonuçlar günlük yapı iş defterine yazılarak imzalanacaktır. 21 Madde 35 - Dinamit veya diğer patlayıcı maddelerin kullanıldığı hallerde 100 metre uzaklıktaki çevrede kavlak muayenesi yapılacaktır. Bu maddelerin kullanılmasından sonra en az bir saat geçmeden kuyu, tünel, galeri ve benzeri yerlere girilmesi yasaktır. Bu hususlar yapı iş defterine yazılır. Madde 36 - Yeraltı işlerinde, delme ve kazma sırasında isçilerin sağlığını koruyacak ve güvenliğini sağlayacak yeterli ve uygun havalandırma tesisatı yapılacaktır. 22 Madde 37 - Çeşitli gazların hava ile patlayıcı bir karışım meydana getirebileceği yeraltı işlerinde, açık alevli lamba veya cihazlar kullanılmayacaktır. Madde 39 - Kaya kazılmasını gerektiren yeraltı işlerinde, sulu delici makinalar kullanılacak veya tozların işçilerin sağlığına zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Madde 38 - Kuyu, tünel, galeri ve benzeri yerlerin örme duvar veya betonla takviyesinde gerekli tedbirler alınacaktır

7 Madde 40 - Patlayıcı maddelerin kullanıldığı veya serbest silisin bulunduğu yerlerde, kazı toprağı ıslatılacaktır. Madde 41 - Yeraltı çalışmalarında, bucurgat başında devamlı bir işçi bulundurulacaktır. Derinliğin 6 metreyi aştığı hallerde, elle çalıştırılan bucurgat en az 2 işçi tarafından kullanılacaktır. Madde 42 - Derinliği 25metreyiaşan kuyularda, işçilerin kuyuya inip çıkmaları için kullanılan bucurgatlar veya vinçler fren tertibatlı olacak ve motorla işletilecektir. 25 bucurgat ağır yükleri çekmek için manivela ile döndürülen ve döndükçe urganı geren çıkrıklı dolap 26 Madde 43 - Su baskını olasılığı bulunan arazide yapılan galeri çalışmalarında, işçilerin hızla boşaltılmasını sağlayacak çıkış yerleri bulundurulacak veya yeterli sayıda yükseltilmiş hücreler yapılması gibi uygun tedbirler alınacaktır. Madde 44 Tabanlarda bulunan boşluklar, seviye farkları, daralan geçitler, alçak kemerler; araba veya katarların yolları ve geçitleri gibi işçiler için bir tehlike veya sıkışıklık gösteren engeller, uygun ve yeterli bir şekilde aydınlatılacaktır. Madde 45 - Taşıt araçlarının kullanıldığı galerilerde yeterli bir aydınlatmanın yapılamaması halinde, çalışılan yerler iyice görülebilecek şekilde ışıklarla işaretlendirilecek ve taşıt katarlarının önünde beyaz, arkasında kırmızı ışıklar yakılacak veya arkalarında aynı rengi aynı derecede yansıtacak kedi gözü veya benzeri işaret bulundurulacaktır. Madde 46 - Yeterli ve sabit bir aydınlatmanın sağlandığı galerilerin ağızlarında, taşıt veya katarın durma yolunu uygun bir şekilde aydınlatmaya yeterli bir projektör bulundurulacaktır

8 Madde 47 - Elektrikle aydınlatılmış yeraltı işyerlerinde, akımın kesilmesi halinde işçilerin boşaltılmalarını sağlamak ve ancak bu sürede kullanılmak üzere madenci lambaları veya fenerleri yahut benzeri uygun aydınlatma araçları bulundurulacaktır. Yapı İskelelerinde ve Merdivenlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 48 - Yapı iskeleleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemanın yönetimi altında, tecrübeli ustalara iskele ölçüleri ve malzeme özellikleri göz önünde bulundurularak kurdurulacak veya söktürülecektir. İskeleler, sık sık ve en az ayda bir kere muayene ve kontrol edilecek ve sonuçlar yapı iş defterine yazılacaktır. kontrol edilecektir. İskeleler her fırtınadan sonra 29 Madde 49 - İskelelerin taşıyabilecekleri en çok ağırlık, levhalar üzerine yazılarak iskelenin uygun ve görülebilir yerlerine asılacaktır. Bu ağırlıklardan fazla bir yükün iskelelere yüklenmesi yasaktır. 30 Yapı İskelelerinde ve Merdivenlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 50 - İskelelerin yağmur, kar, buz veya benzeri nedenlerle kayganlaşması halinde, kaymayı önleyecek tedbirler alınacaktır. Madde 51 - İskelelerde görülecek arızalar derhal onarılacak, zayıf kısımlar kuvvetlendirilecek veya yenileri ile değiştirilecektir. İskeleler üzerine moloz ve artıklar ile geçişi engelleyecek malzeme bırakılmayacaktır. 31 Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 76 - Çelik borulu iskelelerde kullanılacak bütün boru ve madeni kısımların dayanıklılığı ve diğer özellikleri taşıyacakları yüke göre normlara uygun bulunacaktır. Madde 77 - İskele yapımından gayri İşlerde kullanılmış bulunanboruve diger malzeme, iskele yapımı işlerinde kullanılmayacaktır. Madde 78 - Çelik borulu iskeleler, sağa ve sola sallanmayacak şekilde yeteri kadar çapraz borularla takviye edilecek ve binadan ayrılmayacak şekilde tespit olunacaktır. 32 8

9 Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 79 - Düşey ve yatay borulardaki ekler en çok 6 metrede bir yapılacaktır. Madde 80 - Boru başlarının, tabana yerleştirilen kalas altlıklara batmaması için, özel surette yapılmış madeni başlık kullanılacak ve bu başlıklar çivi veya uzun vidalarla bu altlıklara tespit edilecektir. Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 82 - Boru veya madeni iskeleler, statik, elektriğe karşı uygun şekilde topraklanacaktır. Madde 83 - Sisli ve alaca karanlık havalarda, çalışma devam ettiği sürece, iskeledeki merdiven ve asansör başları ve çalışılan döşemeler boydan boya uygun şekilde aydınlatılacaktır. Madde 81 - Çelik borulu iskelelerdeki platformlarda kullanılacak kalas veya diğer ahşap kısımların özellikleri ile kullanılacak çaprazlar, korkuluklar, ara korkuluklar ve benzeri kısımlardaki aralıklar ahşap iskelelerde aranan özelliklere uygun olacaktır. 33 Madde 84 - Boru iskelenin bir kısmı veya kısımlarının sökülmesinde gereken güvenlik tedbirleri alınacak ve 75 inci madde hükümlerine uyulacaktır. 34 Madde Yıkım işleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemanın denetimi altında yapılacaktır. Madde Yıkımdan önce yapının içindeki ve etrafındaki havagazı, su ve elektrik bağlantıları kesilecektir. Yıkım sırasında su ve elektriğin kullanılması gerektiği hallerde, bunlar, yapı dışında özel koruyucular içine alınacaklardır. Yıkım İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Yıkım İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde Yıkım sırasında çıkan taş, tuğla, demir ve moloz gibi artıklar kat döşemelerinde yığılmayacaktır. Yıkılan kısmın malzeme ve molozları kattan kata veya yere güvenlik tedbirleri alındıktan sonra atılacaktır. Madde Yıkım sırasında çıkan kiremit, tuğla veya benzeri malzemenin yere indirilmesinde kullanılan olukların üstlerikapalı olacak ve çalışma sırasında aşağıya bırakılan malzeme, oluktan alınmadıkça başka malzeme bırakılmayacaktır

10 Madde Altında veya etrafında bulunan işçilerin güvenliği sağlanmadıkça yıkılacak kısmın duvar ve döşemeleri kitle halinde yıkılamaz. Duvarın döşemeye oturduğu kısımda veya herhangi bir yüksekliğin de şerit gibi oyuk açmak ve sonra duvarı üstten iple çekmek ve ittirmek suretiyle yıkımyapılması yasaktır. Madde Yıkılacak kısımlar, yıkılmadan önce ve yıkım sırasında bol su ile sık sık ıslatılacak ve toz kalkmaması için gerekli tedbirler alınacaktır. Yıkım İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri 37 Madde Yıkılacak kısmın etrafında, en az yapı yüksekliğinin iki katına eşit güvenlik alanı bırakılacak ve bu alan korkulukla çevrilecektir. Boş alan bulunmaması gibi nedenlerle bu yükümün yerine getirilmesi olanağı yoksa yıkım sırasında fırlayacak parçaların etrafa zarar vermesini önlemek için, yapı etrafı gerekli yükseklik ve dayanıklılıkta bir perde ile çevrilecektir. Madde Elle yıkılacak duvarlar için kurulacak iç kısım iskeleleri tabandan en çok 4 metre yükseklikte yapılacaktır. Madde Binadaki merdivenler ve bunların dayanakları en sonra yıkılacaktır. Yıkım İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri 38 Madde Camlı kapı, pencere ve ayna gibi kırıldıklarında tehlikeli olabilecek kısımlar, yıkıma başlamadan önce sökülüp uygun yerlere taşınacaklardır. Yıkım İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Amaç Madde1 BuYönetmeliğin amacı, işyerlerinde kullanılacak güvenlik ve sağlıkişaretlerinin uygulanması ile ilgili kuralları belirlemektir. Madde Yıkımda çalışan işçilere gözlük, koruma başlığı (baret) ve çelik burunlu ayakkabı gibi kişisel korunma araçları verilecektir

11 İnşaat Sektöründe Gürültü ve Gürültü Yönetimi Yüksek düzeyde gürültüye maruziyet, geri dönüşü olmayan işitme kayıplarına, iş kazalarına ve diğer sağlık problemlerine neden olabilmektedir. İnşaat sektöründe gürültüye sebep olan birçok iş bulunmaktadır. Bu durum çalışanların, sadece kendi işlerinden kaynaklanan gürültüyle değil, çalışma alanında yapılan diğer işlerden kaynaklanan gürültüye de maruz kalındığını göstermektedir. Gürültü Kaynakları Darbeli araçlar (beton kırıcılar gibi) Patlayıcı kullanılması Basınçlı havayla çalışan ekipman İçten yanmalı motorlar İnşaat Sektöründe Gürültü ve Gürültü Yönetimi Planlama Aşamasında Dikkate Alınacak Hususlar Çalışmaya başlamadan önce gürültü kontrol önlemlerinizi planlayın. Tasarım aşamasında gürültülü işleri tamamen ortadan kaldırmaya bu mümkün olmuyorsa asgari seviyeye indirmeye çalışın. Organizasyon aşamasında inşaat alanının nasıl yönetileceği ve risklerin nasıl kontrol edileceğini planlayın. Sözleşme aşamasında alt işverenlerin yasal şartları karşılamalarını sağlayacak yasal hükümlerin sözleşme metninde yer almasını sağlayın. Yapım aşamasında riskleri değerlendirin, onları ortadan kaldırmak veya kontrol etmek için gerekli önlemleri alın vedeğerlendirmeleri gözden geçirin. 43 Aşağıdaki tabloda yer alan hususlar güvenlik rengi kullanılan tüm işaretlere uygulanır. Renk Anlamı veya Amacı Talimat ve Bilgi Kırmızı Yasak işareti Tehlikeli hareket veya davranış Tehlike alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et Yangınla mücadele ekipmanı Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve ne olduğu Sarı Uyarı işareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol et Mavi (1) Özel bir davranış ya da eylem Zorunluluk işareti Kişisel koruyucu donanım kullan Yeşil Kapılar, çıkış yerleri ve Acil kaçış, ilk yardım işareti yolları, ekipman, tesisler Tehlike yok Normale dön (1) Mavi: Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir. (2) Fluoresan turuncu: Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir. Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında bu renk çok dikkat 44 çekicidir. 11

12 Kullanılacak işaret levhaları Yasaklayıcı işaretler Temel nitelikler Daire biçiminde, Beyaz zemin üzerine siyah piktogram (sembol), kırmızı çerçeve ve diyagonal çizgi (kırmızı kısımlar işaret alanınınenaz%35 ini kapsayacaktır)

13 Temel nitelikler Uyarı işaretleri Üçgen şeklinde Sarı zemin üzerine siyah piktogram, siyah çerçeve (sarı kısımlar işaret alanının en az % 50 sini kapsayacaktır)

14 53 54 Temel nitelikler Emredici işaretler Daire biçiminde, Mavi zemin üzerine beyaz piktogram (mavi kısımlar işaret alanının en az % 50 sini kapsayacaktır)

15 57 58 Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri Temel nitelikler Dikdörtgen veya kare biçiminde, Yeşil zemin üzerine beyaz piktogram (yeşil kısımlar işaret alanının en az % 50 sini kapsayacaktır)

16 61 62 Temel nitelikler Yangınla mücadele işaretleri Dikdörtgen veya kare biçiminde, Kırmızı zemin üzerine beyaz piktogram (kırmızı kısımlar işaret alanının en az % 50 sini kapsayacaktır)

17 İlgili Mevzuat Gürültü yönetmeliği(23/12/2001 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.) Titreşim Yönetmeliği (23/12/2001 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.) Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (11/02/2004 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.) Aşama-Değerlendirme İnşaat Aşamasında Gürültü Yönetimi 1. Aşama Değerlendire: Gürültünün neden olduğu risklerin uzman kişi tarafından değerlendirilmesi, 2. Aşama - Ortadan kaldırma: Gürültü kaynaklarının inşaat alanından uzaklaştırılması, 3. Aşama - Kontrol etme: Maruziyeti engellemek için önlemlerin alınması (kişisel koruyucu kullanımı son çare olarak ele alınmalıdır), 4.Aşama - Gözden geçirme: Çalışmada bir değişikliğin olup olmadığını görmek için kontrol edilmesi ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda önlemlerin tekrar gözden geçilmesi. 67 Çalışanların gürültü maruziyeti: Maruziyet düzeyi, türü ve süresi (kısa aralıklı gürültü ve darbe gürültüsü dahil) ve kişinin belirli bir risk grubuna dahil olup olmadığını, Gürültü ile titreşimin ve gürültü ile ototoksik maddelerin (kulak için Zaralı olabilecek maddeler) etkileşiminden kaynaklanan muhtemel etkilerini, Çalışanların uyarı sinyallerini ve alarmları duymamalarından kaynaklanabilecek sağlık ve güvenlik risklerini, Maruziyet süresinin uzamasını, dikkate alarak değerlendirmelidir

18 3.Aşama-Kontrol Teknik ve organizasyon ile ilgili önlemler alarak işçileri gürültüden korumak için üç aşama vardır: Gürültünün kaynağında kontrol edilmesi 3.Aşama-Kontrol Ortak Önlemler Teknik ve organizasyon ile ilgili önlemler alarak işçileri gürültüden korumak için üç aşama vardır: Gürültünün kaynağında kontrol edilmesi İş organizasyonunu da içeren ortak önlemler düşük gürültü emisyonlu makinelerin kullanımı metalin metale çarpmasını önleme gürültüyü azaltmak için ses emici malzemelerin veya titreşimli parçaların izolasyonu önleyici bakımlarınyapılması İş organizasyonunu da içeren ortak önlemler Kulak koruyucuları kullanılması 69 Gürültü işlemlerin izolasyonunu ve gürültülü alanlarda girişlerin kısıtlanmasını, Gürültü engelleri ve bariyerleri kullanmak suretiyle gürültü havayolunun kesilmesi, Ses yankılarını azaltmak için ses emici malzeme kullanılması, Yüzer plak önlemleri ile zemin yollu gürültünün ve titreşimin kontrol edilmesini, Gürültülü alanlarda geçirilecek sürenin sınırlı olacak şekilde organize edilmesini, Gürültü maruziyetini kontrol eden iş planlarınınuygulanmasını Kulak koruyucuları 70 3.Aşama-Kontrol Kulak Koruyucuları Teknik ve organizasyon ile ilgili önlemler alarak işçileri gürültüden korumak için üç aşama vardır: Gürültünün kaynağında kontrol edilmesi İş organizasyonunu da içeren ortak önlemler Kulak koruyucuları Kulak koruyucusu son çare olarak kullanılmalı ve kullanımın gerekli olduğu durumlarda; Kulak koruyucusu takılmalı ve kullanımı zorunlu olmalı, Yapılan işe, gürültünün türüne ve düzeyine uygun ve diğer koruyucu donanımlara uyumlu olmalı, Çalışanların, en rahat olanını bulabilmek için uygun kulak koruyucusu seçme imkanı olmalı, Çalışanlar, kulak koruyucusunun nasıl kullanılacağını, saklanacağını ve bakımının 71 yapılacağı konusunda eğitilmelidir