Graz da Yeni Olmak FRAUEN WOHNHEIM

Transkript

1 Graz da Yeni Olmak FRAUEN WOHNHEIM

2 Graz da Yeni Olmak Yeni gelenler için kullanma kılavuzu 3

3 KİTAP KÜNYESİ İÇİNDEKİLER HAZIRLAYAN VE SUNAN: Graz Belediyesi, Belediye İdaresi, Hauptplatz 1, 8011 Graz, Eğitim ve Entegrasyon Bölümü ile ortak çalışma Keesgasse 6, Giris Kat, 8011 Graz PROJE YÖNETİMİ: Eğitim ve Entegrasyon Bölümü I II Selamlama Graz da Yeni olmak Oturma, Enerji & Doğa koruma Taşınma cek cak listesi III Çalışmak 26 IV Trafik 32 V Çocuk & gençler 36 FOTOĞRAFLAR: Stadt Graz/Foto Fischer (1) istockphoto (14) Graz Tourismus (7) Joel Kernasenko (4) Lupi Spuma (4) Robert Frankl (1) Jasmin Schuller (1) VI Kinder & Jugendliche 44 VII Eğitim 54 SUNUMVE PRODÜKSİYON: achtzigzehn Agentur für Marketing und Vertrieb GmbH Andreas-Hofer-Platz Graz BASKI: Universitätsdruckerei Klampfer GmbH Barbara-Klampfer-Straße 347 A-8181 St. Ruprecht/Raab ÇEVİRİ: OMEGA Kurumu nun çevirmen ekibi tarafından yapılmıştır Koordinatör: Julia Konegger 6. Baskı, 2017, VIII Sağlık 62 IX Entegrasyon & mültecilik 66 X Eşit muamele & katılım 74 XI Sanat & Kültür Spor ve Dinlenme XII Emekliler 90 XIII Acil & Kriz durumları 94 XIV Bilmeniz Gereken Diğer Şeyler Adres listesi

4 Foto: Graz Tourismus Harry Schiffer GRAZ A HOŞGELDİNİZ! Graz ı kendinize yaşam noktası olarak seçmenize çok memnun oldum! Graz, 160 dan daha fazla farklı ulusun yaşadığı, dünyada olup bitenlere ilgi duyan bir eğitim ve kültür şehridir den daha fazla genç okula gitmektedir, üzerinde öğrenci ise dört üniversitede ve iki uygulamalı bilimler üniversitesinde akademik bir eğitim almaktadır. Graz da, kültürün her çeşidi geniş bir alana sahiptir. Şehrin bütün iç kısmı ve de Eggenberg Sarayı UNESCO-Dünya Kültür Mirası olarak seçildi. Graz ın Nisan 2011 tarihinden beri UNESCO City of Design olması, bizim uluslararası mimarimizin müşterek sorumlusudur. Yenilik ve yaratıcılık şehrimizin özel unsurlarıdır! Belediye Başkanı olarak temennim, Graz ın, Avusturya nın yaşam kalitesi yüksek şehri olarak kalmasıdır. Bunun için ilk sırada, yurttaşların barış içinde beraber yaşamaları gelmektedir. Graz, bunlardan dolayı bir Birleşmiş Milletlerinsan hakları şehridir ve resmi olarak tanınan bütün dinlerin ve mezheplerin temsil edildiği Çok Çeşitli Dinler Kurulu aracılığıyla çok çeşitli dinlerle diyalog içinde olmaya özen gösterilmesi buna bir örnektir. Sizler de çevrenizde, ikamet ettiğiniz yerde ve de işyerinizde insanlarla lütfen diyaloğa geçmeye çalışınız! Bunu tanımlayacak en basit ifade: İnsanlar, ancak konuşarak bir araya gelebilirler. Graz da yeni olmak şehrimiz ile ilgili önemli bilgiler içermektedir ve bu bilgiler başlangıçta işlemlerinizi yaptırmada yardımcı olacaktır. Şehrimizde arkadaşlıklar edinmenizi, buraya yerleşmenizi ve de Graz da kendinizi evinizde ki gibi hissetmenizi diliyorum. Sizlerin Ihr Mag. Siegfried Nagl Belediye Başkan 6 7

5 I GRAZ DA YENI OLMAK SEVGİLİ YENİ GRAZLILAR! Foto: Graz Tourismus Harry Schiffer SEVGİLİ YENİ GRAZLILAR! İyi bir ev sahibi, konuklarına yeni ve alışık olmadıkları yerleri tanıtır, onları yönlendirir, oradaki kurallar ve de görülmeye değer yerler hakkında bilgi verir. Sizlere, oturacağınız çevreyi kişisel ola- rak tanıtma fırsatımız olmayabilir, fakat en azından başlangıç için şehri tanıyacağınız bir şehir turu çekiyle yardımcı olmak istiyoruz. Ayrıca, Graz da Yeni Broşürü nün içindeki bilgiler Steiermark Eyaleti nin Başkenti ni tanımanızda sizlere yardımcı olacaktır. Graz şehrinin mükemmel bir altyapıya sahip olduğunu, yaşam kalitenizin yüksek olmasına değer verildiğini göreceksiniz. Belediye yönetimiyle çalışarak, her zaman daha da iyi bir hizmet vermek istiyoruz. Bu konuda bir çok defa Avusturya idare mükafatıyla ve de daha bir çok farklı konularla mükafatlandırıldık. Umarım, herzaman haklı çıkacağız ve sizlerin de Graz Belediyesi Yönetimi ile iletişiminiz olumlu olacaktır. Sizlere, Graz da kendinizi huzurlu hissetmenizi ve de şehrimizin bir çok güzel taraflarını keşfetme fırsatını diliyorum. Belki de Mur Metropolü, sizlerin yalnızca ikamet ettiğiniz yer değil, aynı zamanda yurdunuz olacaktır. Ihr Mag. Martin Haidvogl Belediye Meclisi Direktör Graz da asli ikametgah kaydınızı yaptırdınız ve Graz da yeni broşürü nü aldınız. Bu Broşürde yer alan içerik ve bilgilerle Steiermark Eyaleti nin Başkenti nde geçireceğiniz ilk alışma devresinde sizlere birazcık da olsa yardımcı olmak istiyoruz. GRAZ DA YENİ -ÇANTANIZDA ŞUNLAR BULUNMAKTADIR Graz da yeni broşürü (Graz ve Graz daki yaşam hakkında önemli bilgiler sunar) Çöp ayırma konusu gibi konular hakkında deftercikler Rehberli Graz şehir turu için bir kupon Şehir planı Tükenmez kalem Bir Flas Belek: bunda iki tane tanıtım filmi ve Graz da yeni - broşürü kayıtlı bulunmaktadır. Bu broşürü böylece bilgisayarınıza da yükleyebilirsiniz. Graz da yeni -broşüründe faydalı bilgileri İş ten İkamet e kadar 14 bölümde topladık. Bu bölumlerde adı geçen kurum, makam ve dernekler hakkındaki bilgi ve irtibat adresleri özel bilgi kutularında sizlere sunulur. Bu bilgiler kısmen metin içerisinde de geçer ama eksik olacağına iki kere olsun dedik. Bazi bilgiler iki veya fazla bölümde kullanmak ugun düştü, ancak bir bölümde ayrıntılı olarak işlendi. Bu da dipnot olarak belirtildi. Tavsiyeler başlığı altında daha bir çok faydalı internet adreslerine ulaşabilirsiniz. Ek olarak tüm adresleri ve irtibat bilgilerini sizler için düzenli bir şekilde bir haritada buluşturduk. Umarız, Graz da yeni paketi sizler için yararlı olur ve sizlere güzel şehrimizde mutlu bir yaşam sürmenizi diliyoruz! Eksiksizlik üzerine hak iddia etmiyoruz- arzularınızı, şikayetlerinizi, daha iyi gördüğünüz önerileri ve özellikle de takdirlerinizi lütfen Graz Belediyesi Entegrasyon Dairesi ne bildiriniz. Yeni bilgileri sizinle paylasmak için çaba gösteriyoruz. Bunların arasında Yasalar ve Vergiler ile ilgili irtibata geçeceğiniz makamlar, çalışma saatleri ve adres değişiklikleri gibi bilgilere ineternetde de arastırarak ya da telefonla arayarak ulaşabilirsiniz integrationsreferat@stadt.graz.at Entegrasyon Bölümü Ekibiniz 8 9

6 I Foto: Joel Kernasenko GRAZ DA YENI OLMAK Graz Steiermark Eyaleti nin başkenti, Avusturya nın da ikinci büyük şehridir. Yaklaşık (Son güncelleme: , asli ikametgah Graz) nüfusa sahip olan Graz da aşağı yukarı 160 farklı ülkeden halk bulunmaktadır. İlk yerleşim yaklaşık yıl önce Mur Nehri ile Schlossberg arasında bulunan şehrin kalbi olarak tanımlanan sarp kayalıklara yapılmıştır yılında ilk defa Graz dan bahsedilmiştir. Şehrin renkleri beyaz ve yeşildir. Arması yeşil ve üzerinde dik yürüyen gümüş bir panter bulunmaktadır. Graz, bay-bayan belediye başkanı, belediye meclisi ve şehir senatosu tarafından yönetilmektedir. Belediye meclisi seçimleri her beş yılda bir yapılmaktadır. Be- lediye meclisi, şehir belediye meclisini, bele- diye başkanını ve onların yardımcılarını seçer. Hauptplatz da bulunan Belediye Binası şehir yönetiminin merkezidir. Şehir, Graz Belediye Meclisi aracılığıyla ortalama hizmetli tarafından yönetilmektedir. Halkın elektrik, su ihtiyacını karşılama, kamusal ulaşımı sağlama, çöp toplama, kanalizasyon vs. için Holding Graz ın (Altyapı Hizmetleri Veren Kamu Kuruluşu) ortalama hizmetlisi bulunmaktadır. Kısa mesafeli yollar şehri olarak da bilinen Graz, bir bilim, teknik ve kültür merkezidir. Eggenberg Sarayı ve şehrin tarihi kısmı UNES- CO- Dünya Kültür Mirasına aittir. Graz 2003 Avru- pa Kültür Başkenti, 2011 City of Design şehri seçildi. Ayrıca, 2001 yılından beri Avrupa nın ilk İnsan hakları Başkenti, ekolojik Adil Tica- ret Belediyesi (Fair Trade-Gemeinde) ve de Avusturya nın ilk lezzet başkentidir. Graz da 4 Üniversite, iki Meslek Yüksek Okulu ve iki pedagojik yüksek okul bulunmaktadır; kişi den fazla üniversitede eğitim görmektedir. DİĞER BİLGİLER Toplam Nüfusu: , ve bunların i Avusturya vatandaşı, i AB vatandaşı, i AB vatandaşı olmayan ( Güncelleme) Graz ın yüz ölçümü: 127,58 kilometre kare (bunun yüzde 40 ı yeşil alan) Denizden yüksekliği: 353 metre deniz seviyesinin üzerinde Coğrafi konum: 47,05 derece kuzey enleminde 15,22 doğu boylamında Stadtbezirke: 17 Mur Nehri nin belediye sınırları dahili: 15,87 km Karayolu ağı uzunluğu: Yaklaşık kilometre Bisiklet yolu ağı uzunluğu: Yaklaşık 120 kilometre Tramvay ağı uzunluğu: 60,15 kilometre (son güncelleme 2016) İşletme: Yaklaşık firma Çalışan: Yaklaşık kişi (Son güncelleme 2013) 10 11

7 I Foto: Graz Tourismus Harry Schiffer GRAZ DA YENI OLMAK Burada, Graz a geldikten sonra ilk önce ve en önemlisi neler yapmanız gerektiği konusunda bilgi edinebilirsiniz. Örneğin; pasaport, kimlik, vatandaşlık belgesi gibi belgeleri çıkartmak için hangi mercilere başvurmanız gerektiği konusundaki bilgilere burada ulaşabilirsiniz. Graz Belediyesi nin Yedi Yurttaş Servis Yerleri (BürgerInnen-Servicestellen der Stadt Graz) çalışanları sizin soru ve taleplerinizi yerine getirmekteler. İKAMETİNIZİN KAYDI Graz a taşınmanız durumunda üç gün içerisinde ikamet kaydınızı yaptırmanız gerekiyor. Yani, yaşamınızı gelecekte Graz da sürdürecekseniz, asıl ikametiniz orada olacaksa, kaydınızı mutlaka yaptırmalısınız. İkamet kaydı yaptırma zorunluluğu Graz a taşınan bütün aile bi- reyleri için geçerlidir. Eski ikamet kaydınızı (taşınmadan üç gün önce ve ya taşındıktan üç gün sonra) sildirmeniz gerekiyor. İkameti silme ve kaydetme işlemini taşındığınız yerde de yaptırabilirsiniz. Graz ı asıl ve ya geçici ikametiniz olarak belirtmelisiniz, bu, değişikliği yapmak (bir ay içerisinde) zorunludur. İkamet kayıt işlemi ücretsizdir. İkametinizi yaptırmadığınız takdirde kuralı ihlal etmeden suç işlemiş olursunuz. Kayıt yapma, silme veya değiştirme işlemlerini Graz Belediyesi Yurttaş Servisi nden (BürgerInnen-Srevicestellen der Stadt Graz) yaptırabilirsiniz. BU KURUMDA VERİLEN DİĞER HİZMETLER: ikamet işlemlerini yapma, silme ve değiştirme eşya bulma ve kaybetme kayıtları çocuk bakım için başvurma yeşil ve mavi park etme alanları (blaue und grüne Zone) için özel izinler köpek kayıt işlemleri bir çok onay belgesi ve diğer belgelerin elde edilmesi telefon kayıt ettirme işlemleri KAYIT BELGESİ Avrupa Ekonomik Alanı ülkeleri (Bütün Avrupa ülkeleri, İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç) ve İsviçre vatandaşları üç ay boyunca vize almadan Avusturya da kalabilirler. Avusturya da ikametlerinin uzun sürmesi durumunda dört ay içerisinde (giriş yaptıkları tarihten itibaren) kayıt belgesi için başvuru yapmaları zorunludur. Bu belgeyle, oturum hakları sürekli ikamet etmeleri halinde daimi oturum belgesi için başvuru yapabilirler. Steiermark Eyalet Hükümeti, Daire 3 Bölümü, bu konudan sorumlu olan mercidir. DİPNOT Ayrıntılı bilgi için Steiermärkische Landesregierung Eyalet Hükümeti Abteilung 3 Verfassung und Inneres Paulustorgasse 4, 8010 Graz abteilung3@stmk.gv.at Servicestellen der Stadt Graz Graz Hizmet Merkezi Hizmet Yeri Servicestelle Schmiedgasse 26 Belediye Hizmet binasinin ana girisnde giris katda Servicestelle Andritzer Reichsstraße Servicestelle Bahnhofgürtel 85, 1 kat Servicestelle Conrad-von-Hötzendorf- Straße 104 (Ostbahnhof) Servicestelle Kärntner Straße Servicestelle St. Peter-Hauptstraße Servicestelle Stiftingtalstraße 3, 1 kat ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi 7 den 18 e kadar Sali ve Cuma günleri 7 den 13 e kadar servicestelle@stadt.graz.at

8 I GRAZ DA YENI OLMAK PASAPORT ÇIKARTMAK Pasaportların alındığı yer, Graz Belediyesi Hizmet Merkezi (Service-Center der Stadt Graz), Schmiedgasse 26, 8011 Graz, Tel Ödenen para: 75,90 Euro. Süre: 10 yıl. reisepass adresinden öncesinde randevu alırsanız orada çok fazla beklememiş olursunuz. Prensip olarak pasaportunuza, Avusturya nın her yerinde, ikametinize bağlı kalmadan başvurabilirsiniz. Yüksek Güvenlikli Çipli Pasaport (Hochsicherheitspass) diye adlandırılan pasaportlar Avusturya nın Devlet Basım Evinde basılır ve beş iş günü içerisinde size gönderilir. Pasaportunuz taahhütlü mektup ile (Rsb- mektup) gönderilir, (İsterseniz iş yeri adresinize de gönderilebilir). Ev veya işyerinizde mektubu imzalayacak kimse yoksa, size bir tebliğ bırakılır ve orada hangi postaneden pasaportunuzu alacağınız belirtilir. Pasaport başvurusu için hangi belgelere ihtiyacınız olduğunu Hizmet Merkezi (Service-Center) ve 5254 telefon numarasından öğrenebilirsiniz. Pasaport başvurunuz için vatandaşlık bel- gesine de ihtiyacınız varsa, her ikisini de Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Bölümü nde (Referat für Personenstands- und Staats- bürgerschaftswesen) tedarik edebilirsiniz. Eğer, acilen pasaporta ihtiyacınız olursa iki seçeneğiniz var: bir ekspres pasaporta başvurabilirsiniz (üç iş günü içerisinde elinize ulaşır, ücreti ise 100 Euro dur) hatta bir günde alabileceğiniz bir gün pasaport da mevcuttur (başvurudan sonraki gün alınır, ücreti 220 Euro dur. her ikisinin de süresi 10 yıldır Graz havaalanında süresi 6 ay olan bir acil pasaport da çıkartılabilir. Dikkat: Bazı ülkelerde bu pasaport geçersizdir! Avusturya da çocuklar için de pasaport çıkartmak gerekir, eğer çocuk Avusturya vatandaşı ise. Avusturya vatandaşı çocukların pasaport ücreti için: Çocuk iki yaşını doldurmadan pasaport çıkartılırsa ilk başvuru ücretsizdir. 12 yaşını doldurana kadar 30 Euro, (3 gün içerisinde çıkartılan ekspres pasaport 45 Euro, bir gün pasaport 165 Euro) 12 yaşını doldurduktan sonra 100 Euro (Ekspres pasaport 100 Euro, bir gün pasaport 220 Euro) KİMLİK KARTI ÇIKARTMAK Kimliğinizi ispatlamak için sürekli pasaport taşımanız gerekmiyor, çünkü kimliklerde çek kart formatı kullanılıyor. Ayrıca kimlik kartı 32 Avrupa ülkesinde pasaport yerine kullanılabiliyor. Kimlik kartları idare binasındaki Hizmet Merkezi nde (Service- Center der Stadt Graz Amtshaus) verilmektedir. Kimliğin ücreti 61,50 Euro. Başvuru ve onay yaklaşık iki hafta sürmektedir. adresinden önceden randevu alırsanız, orada çok fazla sıra beklemeden işlemlerinizi yaptırabilirsiniz. VATANDAŞLIK BELGESI ÇIKARTMAK Yurttaş Dairesi (BürgerInnenamt), Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Dairesi (Referat Personenstandsund Staatsbürgerschaftswesen) Avusturya vatandaşları için vatandaşlık belgesi tamzim etmektedir. Graz da vatandaşlığa başvuracak olan kişilerin asli ikametgahlarının Graz da olması gerekiyor. Kendiniz ve ya çocuğunuz için vatandaşlığa başvuracaksanız, bunun için bir çok farklı belgeyi tedarik etmeniz gerekiyor , 5187, 5188 telefon numarasından gerekli belgeleri öğrenebilirsiniz. Ücret: 48,10 Euro dur. Çeviri masrafları ve de bazı belgeler için daha fazla ödeme yapmanız olasıdır. Bir çocuk, Avusturya vatandaşı ve iki yaşını doldurmamış ise vatandaşlık belgesi için ücret talep edilmez. İki yaşını doldurmayan çocuklardan vatandaşlık belgesi için ücret talep edilmez (Bir istisnai durumda belge için ücret ödenebilir). Vatandaşlık belgesiyle birlikte pasaport başvurusu da yapabilirsiniz, yetkili daire pasaport işlemlerini de yapmaktadır. BürgerInnenamt Yurttaşlık Dairesi Pass- und Urkundenservice Belediye Hizmet Binasi Schmiedgasse 26, Giris kat, 8011 Graz pass-urkundenservice@stadt.graz.at DANIŞMA BIR DOĞUM BELGESININ KAYDI Graz da doğan bir çocuk için sonradan da doğum belgeleri çıkartmak olasıdır - her resmi belge 9,30 Euro dur. ( Vergi yasası gereğince) GENEL OKUL ZORUNLULUĞU En az bir dönem Avusturya da yaşamakta olan tüm çocuklar için mecburi eğitim geçerlidir. Okula gitme zorunluğu, bir çocuğun 1 Eylül tarihi öncesi 6 yaşını doldurduğu yıl başlar ve 9 yıl devam eder. 9 yıllık zorunlu eğitim uygulaması şu şekildedir: İlk dört okul yıllarında: İlkokul (Volksschule veya Grundschule) 5. ila 8. yıl: Yeni Orta okul (NMS), Genel lise (AHS) 9. yıl: Politeknik Meslek Okulu na (Poly- technische Schule), bir orta okula ve ya yüksek eğitim veren (Meslek eğitimi) bir okula devam edilebilir. Avusturya daki bütün okulların tamamında (ücretli) Günlük bakım sunulmaktadır. SAĞLIK SIGORTASI Aylık kazancınız 425,70 Euro dan ( güncelleme) fazla ise, işe başlar başlamaz işvereniniz size sağlık sigortası yapmak zorundadır. Böylece, hastalık, kaza ve emekli sigortanız olmuş oluyor ve de tıbbi bütün hizmetlerden yararlanmış oluyorsunuz. Eşiniz veya çocuklarınız sizin sigortanızdan yararlanabilirler. Daha fazla bilgiyi Sağlık bölümünde edinebilirsiniz. DİPNOT: 14 15

9 I NEU IN GRAZ ayrıntıli bilgi için Eğitim ve Çocuk & gençler bölümlerine bakınız. İKAMET ETMEK/ÇALIŞMA/SAĞLIK/ YAŞAM ŞARTLARI VE SOSYAL YAŞAM DİPNOT: Ile ilgili detayli bilgileri bu konuyla ilgilibölümde bulabilirsiniz. BürgerInnenamt Yurttaşlık Dairesi Belediye Hizmet Binasi Schmiedgasse 26, 3. kat, 8011 Graz ALMANCA DERSİ DIPNOT: Bu konuyla ilgili detayli bilgi Entegrasyon &mültecilik bölümünde. TAŞIT/EHLİYET Avusturya da motorlu taşıtlar için (otomobil, tır, motorsiklet, motorlu bisiklet) sigorta yaptırmalısınız. Bir sigorta acentasında zorunlu trafik kaza sigortası yaptırmak mecburiyetindesiniz. Sigortanızı yaptırmadığınız sürece aracınızla trafiğe çıkamazsınız. Öngörülen ücreti ödedikten sonra size araç numarası ve araç muayene raporu (Pickerl) verilir. Sigorta acentanız kayıt işlemlerinizi yapacaktır, yani acentanız plakanızı ve kayıt belgelerinizi elinize verecektir. Kayıt işlemlerinizi sigortacınızda veya ruhsat dairesinde bizzat kendiniz de yaptırabilirsiniz. Orada, gerekli belgeler için size bilgi verilmektedir. Avusturya otobanları için mutlaka oto- ban kullanım etiketi (Autobahnvignette) satın almalısınız. Aracınızın ön camının iç tarafına görünür şekilde yapıştırınız. Satın alabileceğiniz yerler: postaneler, benzin istasyonları, tekel ürünleri satılan büfeler (Tabak-Trafık), otomobil Abteilung für Bildung und Integration Eğitim ve Entegrasyon Bölümü Keesgasse 6, 8011 Graz klüpleri. 10 gün- lük, 2 haftalık ya da 1 yıllık otoban kullanım etiketleri vardır. Avusturya da arabadaki bütün yolcuların emniyet kemeri bağlama zorunluluğu vardır. 14 yaşın altındaki çocuklar, 1,5 metreden kısalarsa arabada çocuk koltuğunda oturmak zorundalar. Ehliyet ile ilgili bilgileri Trafik bölümünde bulabilirsiniz. DİPNOT Ehliyet ile ilgili bilgileri Trafik bölümünde bulabilirsiniz.yukarıda belirtilen diğer konularla ilgili detaylı bilgi için Foto: Graz Tourismus Harry Schiffer

10 II İKAMET ETME İLE İLGİLİ BÜTÜN KONULAR GRAZ BELEDİYESİ KONUT DANIŞMA BÜROSU WOISTev konuları ile ilgili bilgi veren tarafsız danışma yeridir. İKAMET KAYDI YAPTIRMA ZORUNLULUĞU Avusturya ya geldiğinizde Avusturya içinde başka bir yere taşınırsanız, ikametgahınızı üç gün içerisinde resmi mercilere yaptırmalısınız. Bu konuyla ilgili detayları Graz da yeni olmak bölümünde YENİ BIR EV BULMAK Yeni bir evi şu şekilde bulabilirsiniz Kooperatif evlerinden Emlakçıdan Ev sahibinden kiralama veya satış yoluyla En kolayı günlük ve haftalık gazetelerin emlak ve ev ilanlarına bakmanız. Ayrıca, sadece ev ilanlarını veren özel dergiler de mevcuttur. Tabii ki, internette de sayısız ev ilanları bulabilirsiniz. Dikkat: Emlakçılar buldukları ev için bir komisyon (genellikle bir aylık kiranın iki katı ve ev satış parasının belli bir yüzdeliği) talep eder- ler. Kira kontratınızı ve satış sözleşmenizi bir hukukçuya (Avukat, Kiracı haklarını koruma derneği, Çalışma Odası, Graz Belediyesi Ev Bilgi ve ) kontrol ettirin. Kiraya hangi giderlerin dahil olduğunu, yani işletme masraflarını sorunuz, örneğin; Elektrik, ısıtma, çöp toplama ve apartman bakımı bir evin masraflarını oldukça yükseltebilir. Bir kira kontratı en az üç yıl olmalıdır. Ama kiracının bir yıl sonra evden çıkma hakkı vardır. (Dikkat: Kiracı evden çıkmadan üç ay önce ev sahibini bu konuda bilgilendirmelidir). Ev sahibi ve kiracının anlaşıp isteddikleri zaman iptal etme hakları da vardır. BELEDİYE EVLERİ Belirli koşullar yerine getirildiğinde Graz Belediyesi nin Konut ve Kira Yardımı Dairesi nde mevcut belediye dairelerinden birisi için başvuru yapılabilir. Bu şartları detaylı olarak sayfasında okuyabilirsiniz. Bir belediye evi için başvuru, yazılı olarak bir başvuru formuyla veya internet üzerinden yapılabilir. Başvuru için bir çok belge gerekmektedir Çok az sayıda boş ev mevcut olduğundan, sadece internette www. graz. at sayfasında belirtilen beklemesiz evler (Gemeindewohnungen ohne Wartezeit) dışında, hemen bir ev bulmak mümkün değildir. Bir, iki veya üç kişilik haneler için mevcut bekleme süresi 9 ila 12 aydır. Dört kişi ve daha fazlasından oluşan aileler için bekleme süresi 18 ila 24 aydır. KİRA BEDELİ İÇIN YARDIM Bir belediye evinin kiracısı, eve giren gelirin %33 den daha fazlasını kira, elektrik ve yakıt için ödüyorsa, kira yardımı için başvurma hakkı vardır. Detaylı bilgileri, Konut ve Kira Yardım Dairesi, Kira Ek Yardım Bölümü nden (Wohnungsamt, Referat für Mietzinszuzahlung) alabilirsiniz. Ücretsiz olarak sunulan danışma ev ile ilgili tüm konular, örneğin Kira hukkuku, ev sahibi olma, yardım ve destek olanakları, ev arama, enerji vs. için geçerlidir. Bütün önemli belgeleri lütfen beraberinizde getiriniz. DIPNOT: Ayrıntılı bilgi için lütfen Entegrasyon & mültecilik bölümüne bakınız. WOIST Wohnungsinformationsstelle der Stadt Graz Konut Yeri, Konut Meseleleri Schillerplatz 4, Giris kat, 8011 Graz wohnungsinformationsstelle@stadt.graz.at INFO POINT Schillerplatz 4, Giris kat, 8011 Graz Basvuru ve Evraklar icin merkezi Kabul Bürosu: Pazartesi Cuma 7 den 15 kadar Anahtar teslimi: Pazartesi Cuma 7 den 13 kadar giris Katda Bilgi Noktasinda Ev Yönetimiyle ön görüsme icin Fis alinmasi: Sali Cuma 7 den 9 Zemin Kat (en fazla gunde 60 Fis) oder wohnungswesen@stadt.graz.at Gemeindewohnungen/ Wohnungsmanagement Schillerplatz 4, 3. kat, 8011 Graz Belediye Evleri kosulsuz Belediye Evleri wohnungsmanagement@stadt.graz.at Gebäudemanagement/ Hausverwaltung Schillerplatz 4, 1 kat, 8011 Graz gebaeudemanagement@stadt.graz.at Tahkim Bürosu Basvuru Merkezi, Pazartesi Cuma 7 den 15 kadar, giris katda Bilgilendirme Bürosunda, Tahkim bürosu 4 Kat, Sali Cuma gunleri 8 ile 12 Saatleri arasi acik schlichtungsstelle@stadt.graz.at Mietzinszuzahlungsreferat Kira yardimi Dairesi Merkezi Basvuru Bürosu: Pazartesi Cuma 7den 15 kadar giris Katda Bilgi Noktasi,Kiraya Katki Payi 4 Kat, Sali ve Cuma 8 den 12 kadar mietzinszuzahlung@stadt.graz.at 18 19

11 II İKAMET ETME İLE İLGİLİ BÜTÜN KONULAR Mietervereinigung Steiermark Steiermark Kiracı Haklarını Koruma Derneği Feuerbachgasse 1, 8020 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi dan Perşembe 9 dan 12 ve 13 dan 16 kadar, Cuma 9 dan 12 kadar steiermark@mietervereinigung.at Sadece kayitli Üyeler icin Danismanlik Arbeiterkammer Steiermark Graz Çalışma Odası Hans-Resel-Gasse 8-14, 8020 Graz Telefonda Danismanlik: Pazartesi dan Cuma 8 ile 13 kadar Mieterschutzverband Österreich Sparbersbachgasse 61, Gris kat, 8010 Graz CALISMA SAATLERI: Pazartesi dan 17, Carsamba dan 19, Cuma 9 dan kadar. Randevu alinabilir office@mieterschutz-steiermark.at Kundenservice-Center Energie Graz Andreas-Hofer-Platz 15, 8010 Graz CALISMA SAATLERI: Pszsrtesi, Sali, Carsamba, Cuma 7.30 dan 15.00, Persebe 7.30 dan kadar DANIŞMA ELEKTRIK, SU, KALÖRIFER KAYDI Elektrik, doğalgaz, merkezi ısıtma kayıt-iptal işlemlerini Energie Graz da, Müşteri Hizmetleri-Merkezi (Kundenservice- Center) Andreas- Hofer-Platz 15 adresin- de yaptırabilirsiniz. Su abone işlemleri: Holding Graz Services su kullanım ve dağıtım bölümü (Wasserwirtschaft). RADYO VE TELEVIZYON KAYDI Avusturya da televizyon ve radyo için vergi ödenmektedir. Televizyon ve radyonuzu lütfen GIS te (Verginin ödendiği kurum) kaydettiriniz. Kayıt formunu sayfasında da bulabilirsiniz. Bazı belirli durumlarda radyo-tv vergisinden muaf tutulma olanağı vardır. Bir satalit çanağını kiracı olduğunuz evin herhangi bir yerine monte edebilmeniz için bina yönetiminden izin almanız gerekmektedir. Holding Graz Wasserwirtschaft Wasserwerkgasse 11, 8045 Graz wasser@holding-graz.at GIS Gebühren Info Service des ORF ORF Radyo-TV Vergi Kurumu (Telefonla Servis) Hizmeti: Pazartesi Cuma 8 ile 21 kadar, Cumartesi 9 ile 17 kadar kundenserice@gis.at, Basvuru formlarini Graz sehri Servis Merkezinden de elde edebilirsiniz. Foto: istockphoto ah_fotobox BIR ARADA İYI YAŞAMAK Yeni bir şehirde yaşamaya başlamak, yaşam tarzınızda değişiklik yapmak ve de oraya uyum sağlamak demektir. Yeni kiracı veya ev sahibi olarak, taşınılan apartmanın kurallarına ayak uydurmak gerekir. Bir çok apartmanın girişinde bina yönetmeliği asılıdır. Lütfen, bu yönetmeliğe uyunuz. Almanca bilmeseniz de kendinizi yeni taşındığınız apartmandaki komşulara tanıtınız, Almanca bilmemenize saygı göstereceklerdir. Evde, bahçede, avluda çalışıp gürültü çıkarmak (çivi çakmak, testere gibi aletler kullanmak, çim biçmek, yüksek sesle müzik dinlemek) belli saatlarde yasaktır. Pazartesi-Cuma 19:00 ila 07:00 arası, Cumartesileri 12:00 ila 15:00 arası, Pazar ve tatil günlerinde ise tüm gün yasaktır. 22:00 ila 07:00 saatleri arası da genel uyuma saatidir. Evinizde veya bahçede herhangi bir kutlama yapacaksanız da önceden komşularınıza haber veriniz. Balkonda mangal (dumandan dolayı) yakmayınız. Bisiklet, çocuk arabası vs. lütfen merdivenlerde ve girişlerde bırakmayınız. Çöp bidonlarını kullanınız ve çöpleri karışık atmayınız. (Bu konuyla ilgili bilgileri aşağıda bulabilirsiniz). Nachbarschaftsservice Graz Friedensbüro Graz Barış Bürosu Keesgasse 6, EG, 8010 Graz

12 II İKAMET ETME İLE İLGİLİ BÜTÜN KONULAR YERLEŞİM YERLERİNDEKİ ANLAŞMAZLIKLAR İÇİN ÇÖZÜMLER Sitelerdeki anlaşmazlıklara hızlı ve barışçıl bir çözüm bulmak için Graz Belediyesi nin Barış Bürosu na (Friedensbüro) başvurun ve Graz Komşuculuk Hizmetlerinden faydalanın. Bu servis, komşuluk çatışması olaylarına açıklık getirmek, karşılıklı yasal haklar, komşular arası arabuluculuk yapmak ve ya ilgili mercilerde komşular arasında yeniden uzlaşma sağlamak gibi konularda hizmet vermektedir. Dört uzlaştırıcı kişi, taraflara bilgi vererek yardım etmektedir. Çatışma-İletişim Hattı na (Konflikt-Hotline) telefon numarasından, Pazartesi ila Perşembe günleri saat 8 den 15 e kadar ve Cuma günu saat 8 den 12 ye kadar ulaşabilirsiniz. EV DEĞIŞTİRME İÇİN KONTROL LİSTESİ Bir taşınmada yapmanız gereken resmi ve diğer işlemleri bir sonraki sayfalarda kapsamlı olarak bulabilirsiniz. ENERJİ TASARRUFU Elektrikte ve kalöriferde tasarruf etmek demek, bütçenize özen göstermek demektir! Merkezi sistemi açma (kısmen gelir durumunuza bağlıdır) ve güneş enerjisi kurma Graz Belediyesi tarafından maddi yardım ile desteklenir. Bununla ilgili bilgi internette graz.at sayfasında sunulur. Energie Graz ın telefon numarasından merkezi ısıtma ve özellikle de hat olasılıkları ile ilgili bilgilere ve de onların internet sayfasından ulaşabilirsiniz ATIKLAR: KAÇINMAK, AYIRMAK, DOĞRU TOPLAMAK! Avusturya da atık sanayi yasal olarak düzenlenmiştir. Çöp üretiminden sakınmak da bunların başında gelir. Çöplere özen göstermek çevreye ve doğaya özen göstermek demektir. Graz şehrinde çöpler şu şekilde ayrıştırılır: Atık çöp bidonu (Siyah bidon; tabak vs., pencere camı, süprüntü, evcil hayvan kumu, kemik, kirli kağıtlar, çocuk bezleri, oyuncaklar, elektrikli süpürge torbaları vs.) Organik çöp bidonu (Kahve rengi bidon; sebze ve meyve atıkları, kuru gıda atıkları, sıvı olmayan yemek atıkları, çiçek ve bitkiler, çim atıkları ağaç dalları ve yapraklar, kahve ve çay atıkları filtre kağıtlarıyla, yumurta kabukları vs.) Kağıt çöp bidonu (Kırmızı bidon; Kağıtlar, kartonlar, gazeteler, kataloglar, kitaplar vs.) Energie sparen: Städtisches Umweltamt Energieberatung umweltamt@stadt-graz.at Foto: istockphoto ah_fotobox Cam çöp bidonu (Yeşil bidon; Yeşil ve renkli cam atıklar) Plastik çöp bidonu (Sarı bidon; Bütün plastik ve tekstil atıklar, seramik eşyalar, polistrol ve ahşap atıklar, tek kullanımlık tabak vs.) Metal çöp bidonu (Mavi bidon; İçecek, konserve kutuları, hayvan yemi kapları, boya ve cila kutuları, kapaklar vs). Çok yer kaplayan atıklar örneğin döşekler, mobilyalar, bisikletler, inşaat atıkları, elektronik eşyalar ve sorunlu atıklar (örneğin boyalar, kullanılmış yağlar, piller vs.) ayrıştırılarak Graz Holding in geri dönüşüm çöpüne verilmelidir. Giriş 4 Euro dur, 200 kiloya kadar çöp atmak ücretsizdir. Problemli atıkları, Graz Zehirli Atık Ekspres e (Giftmüllexpress der Holding Graz Service Abfallwirtschaft) veya itfaiyeye verebilirsiniz. ( telefon numarasından randevu alabilir, istasyonları öğrenebilirsiniz). İtfaiye bilgileri: Zentralfeuerwache Lendplatz, Feuerwache Dietrichsteinplatz, Pazartesi-Cuma 8:00 ila 17:30, Cumartesi 8:00 ila 14:00 saatleri arası ulaşabilirsiniz. at adresinden ya da telefon numarasından. Graz Belediyesi Atık ve Çevre Koruma dan (Abfall-und Um- weltberatung der Stadt Graz) çöp üretiminden sakınma, atıkları ayırma ve toplama konusunda yeterli bilgiye asagidaki internet adresinden ulaşabilirsiniz.. Holding Graz Abfallwirtschaft Recyclingcenter Geri Dönüşüm Merkezi Dogal cöp bidonu,atik cöp konteynere icin dilekce verin,siparis edin veya degistirin; Cöp Vergisi Sturzgasse 16, 8020 Graz CALISMA SAATLERI: Pazartesi dan Cuma 7 dan 17, Cumartesi, Pazar ve Tatil günleri 8 dan18 kadar. Abfall- und Umweltberatung der Stadt Graz Belediyesi Cöp ve Cevre Danismanligi Schmiedgasse 26, 8011 Graz

13 II TAŞINMA CEK CAK LISTESI EV DEĞIŞTIRIRKEN YAPMANIZ GEREKENLER EVDEN TAŞINMADAN ÖNCE Eski kira kontratınızı yasal süresinde iptal ettiriniz. Gerektiğinde eve girecek olan kiraciyla evdeki eşyaları alacağına dair yazılı bir kağıt imzalamalısınız. Sayaç endekslerinizi okutunuz Gaz, Elektrik, Su, Isıtma (yeni ve eski evin)! Eski evinizin Gaz, Yakıt ve Elektrik işlemlerini (kayıt iptal ve yeni kayıt) yaptırınız. Radyo Televizyon ve Kablo TV işlemlerini (kayıt iptal ve yeni kayıt) yaptırınız. Telefon ve Internet işlemlerini (kayıt iptal ve yeni kayıt) yaptırınız. Çocuklarınızın anaokulu, okul ve etüt eğitim merkezi kayıtlarını zamanında yaptırınız. Postaneye adres değişikliği için bir dilekçe veriniz. (gelen mektup vs. yeni adresinize gönderilsin diye) Mazeret izninizi işvereninize bildiriniz. Anahtarları teslim etmek veya almak için bir randevu alınız. Gerekirse park müsadesini alınız. Gerekiyorsa: yeni ve eski evde tadilat planları yapınız. Gerekiyorsa: taşınma için bir ev taşıma firmasıyla anlaşınız. Gerekiyorsa: taşınmada yardım edecek kişileri, paketleme işlemleri ve transport için organize yapınız. Taşınma için bir gün belirleyiniz. Taşınacağınız evin konut sigortası hakkında vaktinde bilgi edininiz. (yönetmelikte sigorta kapsamı taşınma için de geçerlidir) Gerekiyorsa: durmak yasaktır yeri için kısa süreli bir eşya boşaltma ve yükleme işlemi için bir organize yapınız. Taşınmada kullandığınız ve vergiden düşürülebilecek belgeleri (Fatura vs.) saklayınız. Taşınacağınız evi, taşınmadan önce belgeleyiniz. (Örneğin; Fotoğraflarını çekiniz, devralma protokolü yapınız) Bulunduğunuz belediyeden çöpçüler tarafından alınmayan büyük atık eşyalar hakkında bilgi edininiz. Taşındığınız evin kira ve en son faturalarını isteyiniz. Taşındığınız evin kira, işletme ve elektrik giderleri otomotik ödemeleri iptal ediniz. EVE TAŞINDIKTAN SONRA Eski evin anahtarlarını teslim ediniz. İkametgah işlemlerinizi yaptırınız (kayıt, iptal, değişiklik). İsminizi kapı ve posta kutusuna yazınız. Köpeğinizin kayıt ve iptal işlemlerini yazdırınız. Araciniz icin park yerine basvurunuz Organik çöp, atık çöp için çöp bidonu alabilmek için başvurun. Adres değişikliğinizi ruhsat belgenize yazdırınız ADRES DEĞİŞİKLİKLERİNİ BİLDİRMENİZ GEREKEN RESMİ KURUMLAR Adres değişikliğinizi iş yerinize, iş ve işçi bulma kurumu na bildiriniz. Sağlık Sigortası Kurumu na (Krankenkasse) ve Emeklilik Sigortası Kurumu na adres değişikliğinizi bildiriniz. Araç sigortanıza ve ruhsat aldığınız kuruma bildirin Bankanıza ve sigortanıza adres değişikliğinizi bildiriniz. Zamanında yeni evinizin verilerini konut sigortanıza bildiriniz (en geç taşınma döneminde). Vergi dairesine adres değişikliğinizi bildiriniz. Adres değişikliğinizi tapu defterine yazdırınız. Adres değişikliğinizi sivil hizmetler bölümüne bildiriniz Adres değişikliğinizi bağlı olduğunuz dini kuruma (Örneğin Kilise ye) bildiriniz. Adres değişikliğinizi anaokuluna, okula, etüt merkezine, üniversiteye bildiriniz. Adres değişikliğinizi askeri makama bildiriniz (yalnızca yurtdışına taşınıyorsanız). Adres değişikliğinizi avcılık ve balıkçılık kartınıza işletiniz. Adres değişikliğinizi vekaletnamenize yazdırınız. Adres değişikliği ve iptal bilgilerini abone olduğunuz yerlere bildiriniz. (Gazete, Mecmua, Tiyatro vs.) Adres değişikliğinizi hekiminize bildiriniz Kayıtlı olduğunuz kurum ve kulüplere adres değişikliğinizi bildiriniz. (Örneğin spor kulübü, kitap kulübü vs) Adres değişikliğinizi hekiminize bildiriniz. Adres değişikliğinizi kütüphanenize bildiriniz. Adres değisikliğini üye olduğunuz ve müşteri kartı aldığınız kulüp ve derneklere (örneğin arabacılar kulübü, spor kulübü kitap kulübü) bildiriniz. Adres değişikliğinizi GIS e (Radyo ve TV Vergi Kurumu) bildiriniz. Adres değişikliğini Sosyal yardım aldığınız kuruma bildirin. Adres değişikliğini Eğitim yardımı aldığınız kuruma bildirin. DIPNOT Bu Liste, ev değiştireceğiniz zaman neler yapmanız gerektiği konusunda bir klavuzdur ve üzerinde herhangi bir eksiksizlik hakkı talep edilemez. Sorumluluğu tarafından alınmıştır Tarihi itibariyle 24 25

14 III ÇALIŞMAK Avusturya iş piyasası bir çok kanuna dayanmaktadır. İŞ PİYASASINA SERBEST GİRİŞ İZNİ İÇİN ÖNEMLİ KURALLAR İŞ PİYASASINA SINIRSIZ KATILIMI OLANLAR ŞUNLARDIR Bütün Avusturya vatandaşları ve onların eşleri ve çocukları, şayet yerleşimleri NAG ye (Yerleşim ve Oturum Yasası) uygun ise Asağıda adı geçen bütün ülkelerin vatandaşları: Belçika, Danimarka, Almanya, Finlandya, Fransa, Yunanistan, İngiltere (Büyük Britanya), Kuzey İrlanda, İrlanda, İzlanda, İtalya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Portekiz, İskoçya, İspanya, Kıbrıs, İsviçre YABANCILARI ÇALIŞTIRMA YASASI NDAN MUAF TUTULANLAR Diplomatik veya konsolosluk hizmeti verenler ve onların hizmetlileri ve de üniversite ve bilim kurumlarında hizmet veren profesör- ler ve araştırmacılar tanınan konvansiyon mültecilerdir. KIRMIZI-BEYAZ-KIRMIZI KARTI Kırmızı-Beyaz-Kırmızı Kart ta iki olasılık vardır: KBK-Kartı: Yerleşim hakkı olanlara ve bir işverenin yanında çalışanlara verilmektedir KBK-Kartı Artı: Yerleşim hakkı olanlara ve iş piyasasına girişi serbest olanlara verilmektedir. KBK Kartı özellikle şu kişilere verilir: eğitimli kişilere Rekabet görmeyen mesleklerde kalifiye elemanlara Diğer Kilit Personele Yabancı yüksek öğrenim mezunlarına Üçüncü Ülke Vatandaşları ve onların aile bireyleri Kırmızı-Beyaz-Kırmızı-Kartı ile süresiz şekilde Avusturya ya yerleşim yapabilirler. Bu izin puan sistemi ile gerçekleştirilir. KBK-kartına sahip olmak için gerekli koşullar: kalifiye olmak, mesleki tecrübe, yabancı dil bilgisi, yaş, alanında bir teklifi ve yeterli maaşı olan kişilere verilmektedir. KIRMIZI-BEYAZ-KIRMIZI ARTI -KARTI KBK artı-kartı oturma izinin yanı sıra sınırsız çalışma izini sağlamaktadır. 12 ay içerisinde Kırmızı-Beyaz-Kırmızı-Kartı ile 10 aylık çalışmışlığı olan kişiler Kırmızı- Beyaz-Kırmızı Artı-Kartı için başvuru yapabilir. Özellikle KBK-kartına sahip olan alanında uzman ve eğitimli kişiler ailelerini yanlarına alabilirler. Bu kişilerin aileleri hemen KBK-kartını süresiz alıyorlar. Foto: istockphoto lovro77 AB BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE SÜRESİZ OTURUM Eğer bir kişi 5 yıldır Avusturya da yaşıyorsa ve oturma izni varsa Avrupa Ülkelerinde Süresiz Oturum için başvurabilir. Bu süresiz olarak kendisinin yerleşimini ve de sınırsız şekilde iş piyasasına katılımını sağlar. Bu oturum izni için ilerletilmiş Almanca bilgisi (B1 seviyesinde) gerekmektedir CİNT ULUSLARARASI KULÜBÜ Club İnternational iki dilli yeterlik ve servis bölümü olarak uluslararası uzman ve kilit personel ve de onların aileleri için üye girişimcilerini destekler, ayrıca Steiermark yerleşme bölgesinin uluslararası olma sürecinde katkıda bulunur. DIPNOT Detaylı bilgileri aşağıdaki adreslerden Tel: , veya Sosyal Bakanlığı İçişleri Bakanlığı edinebilirsiniz. İŞ ARAMA SERVİSİ AMS ş Piyasası Hizmetleri (AMS) Avusturya nın resmi İş ve İşçi Bulma Kurumu dur ve bütün çalışma konuları ile ilgili danışmanlık hizmetlerinden, iş bulmada yardımcı olma ve de işsizlik sigortası hizmetlerinden sorumludur. AMS in meslek edindirme bilgi merkezleri, 26 27

15 III ÇALIŞMAK meslek ve eğitim olasılıkları, iş bulma, meslek seçiminde tavsiyelerde bulunma konularında hizmet vermekteler. Eğer iş arıyorsanız, ya da işsiz kalacağınızı düşünuyorsanız oturduğunuz mahallenin bağlı bulunduğu AMS (iş ve işçi bulma kurumu) servisine mümkun olan en hızlı şekilde başvurmalısınız. Daha detaylı ve önemli bilgilere asağıdaki adresinden ulaşabilirsiniz. GİRİŞİM BAŞVURULARI Bir çok gazetede özellikle de günlük gazetelerin haftasonu eklerinde bir çok iş ilanı bulabilirsiniz. Kendiniz de başvuru belgelerinizi kişisel insiyatifinizle çalışmak istediğiniz bir firmaya gönderebilirsiniz. İnternetteki sayısız iş platformlarinda da bir çok iş ilanı bulabilirsiniz. AVRUPA ÇAPINDA İŞ ARAMA EURES Kurumu, AEA ülkelerinde iş bulma AMS AusländerInnenfachzentrum Niesenbergergasse 67-69, 8020 Graz CALISMA SAATLERI: Pazartesi dan Persembe 7.30 dan 15.30, Cuma 7.30 dan kadar konusunda yardımcı olmaktadır. europa.eu ÇALIŞANLARIN TEMSİLCİLİKLERİ Çalışma Odası: Çalışma Odası, Avusturya Çalışma ve Sosyal İşler Mahkemesi nde hakların korunması, hukuk danışmanlığı ve temsilciliği, çalışanı ve tüketiciyi koruma alanlarında hizmet vermektedir. İşçi Sendikası: Avusturya Sendikalar Birliği (ÖGB), bir çok iş kolu sendikasının en üstüdür (Kamu hizmeti, yapı-ahşap, özel çalışanlar). İşçi sendikası serbest melslek sahiplerini, mesleki eğitim görenleri, işsizleri ve emeklilerin ihtiyaclarını temsil etmektedir. ÖGB bu şekilde genel toplu sözleşmeler veya yasalar hakkında görüşmeler yapmaktadır. Sendikaya üyelik ücreti mesleki staj görenlerde, öğrencilerde, okuyanlarda ve işsizlerde brüt maaşlarının %1 kadardır. Daha detaylı bilgi için ve özel bir anlaşma için aşağıdaki internet adresine bakabilirsiniz. AMS Graz West und Umgebung Graz AMS Batı ve Çevresi Niesenbergergasse 67-69, 8020 Graz AMS Graz Ost Neutorgasse 46, 8010 Graz İşletme temsilciliği: Bir işletmede en az 5 çalışanın (hangi ülke vatandaşı olduğu önemli değil) oyu ile temsilci seçilebilir. İşletme temsilciliği, işletme yönetimine karşı çalışanların menfaatlerini savunur. Bir işletme temsilciliği harcı işletmenin masraflarını karşılamak içindir, direk maaştan düşürülür ve en fazla brüt maaşın yarım bir yüzdesi belirlenir. Personel Temsilcilik: Bir kamu dairesinde, işletme temsilciliği personel temsilcilik olarak ifade edilir. ÖĞRENİM DIPLOMASININ TANINMASI Avusturya da, belli bir meslekte çalışmak isteyen birinin, meslek eğitimini tamamladığını kanıtlaması iş bulması konusunda önemli bir rol oynamkatadır. Ayrıca bu konuda yardımcı olabilecek ve değerlendirme yapabilecek bazı kurum ve kuruluşlar vardır. Bunlar Avusturya da yaşayayan kişiler için ücretsiz öğrenim diplomasının tanınması hakkında bir çok dilde bilgi vermektedir. Graz da bu kurumlardan birtanesi ZEBRA kendi başvuru merkezlerinde AST kalifiye ve meslekleri hakkında bilgi vermektedir. Detaylı bilgiler: academic_mobility/enic_naric_austria BAĞIMSIZ ÇALIŞMA/İŞYERİ AÇMA RUHSATI İÇİN DİLEKÇE VERME Avusturya da bağımsız çalışmak istiyorsanız ilk önce Ticaret Odası ndan bu konu ile ilgili bilgi edinmelisiniz. Avusturya da sadece ticaret tecrübesi olan kişilere işletme ruhsatı verilmektedir. İşletme ruhsatı, ticaret sicilinden alınan belgeyle kanıtlanır. Ticaret yoksa işletme ruhsatı almak istiyorsunuz bunu hangi firma veya hangi işletme için alacağınızı ve sermayeniz olup olmadığını açıklamalısınız. İşyeri açma ile ilgili hangi koşulları yerine getirmeniz gerektiğini veya hangi belgelere ihtiyacınız olduğunu, Graz Belediyesi Yurttaşlık Dairesi Ruhsat İşlemleri Bölümü nden ve de Steiermark Ticaret Odası nın sayfasından ( öğrenebilirsiniz. GENÇLER VE İŞ Avusturya da çocuklar ve gençler özel koruma görürler ve bundan dolayı çalısmaları yasaktır. 9 yıllık okul eğitimlerine bitiren gençler ise meslek edinebilirler. İltica eden gençler meslek edinmek istiyorlar ise bunun için özel bir izin gerekmemekdedir. Avusturya da erkek ve kadın eşit şekilde meslek edinme ve mesleğinde çalışma hakkına sahiptir. Bir çok talebe ve öğrenci henüz eğitmini bitirme- Arbeiterkammer Steiermark Graz Çalışma Odası Hans-Resel-Gasse 8-14, 8020 Graz , ÖGB Region Graz Karl-Morre-Straße 32, 8020 Graz steiermark@oegb.at

16 III ÇALIŞMAK den çalışıp para kazanmak ister. Bu konuyla ilgili detaylı bili İş Bulma Kurumu ndan elde edilebilir. AMS irtibat bilgileri sayfa 28 dedir. İŞ PİYASASINDAN UAZKLAŞMIŞ KİŞİLERİN YENİDEN KAZANILMASI Steiermark Eyaleti Meslek edinme bürosu ortak çalistığı kurumlarla birlikte iş piyasasından uzaklaşmış ve yeniden iş hayatına atılamk isteyen kişileri kazanmak için çaba sarfetmektedir. İŞ SÖZLEŞMESİ/ÇALIŞMA KAĞIDI İş vereniniz size çalısma ilişkinizi yazılı olarak ispatlayan bir iş sözleşmesi veya bir çalışma kağıdı vermeli. Bu çalışma kağıdında örneğin ışverenin ve işalanın adı, adresi, iş ilişkisinin hangi tarihte başlayacağı, istifa etme süresi, maaşın yüksekliği, maaşın her ay ödeneceği gün belirtisi, çalışma saatlerinin kapsamı, senelik tatil hakkın kapsamı belirtilmesi gerek. Serbest meslek elemanların da iş sözleşmesi alma hakları var. Mesleki eğitim anlaşmaları daima yazılı olması gerek. İş sözleşmeleri belirli bir süre için veya süresiz olarak yapılabilir. SİGORTA İşe başlamadan önce işveren tarafından sosyal sigortalarda çalışanın sigorta kaydı yaptırılmalıdır ve sigorta ücreti ödemesi zorunludur. İşverenden bu belgenin bir fotokopisi alınmalıdır. Böylece, sağlık, kaza, emekli ve işsizlik sigortasına sahip olunur ve tıbbi hizmetlerden yararlanabilmek için de E-Card verilir. Serbest çalışanlar kendi sigortalarını kendileri (Ticaret odası Sigorta bölümünde) yaptırmalılar. Serbest meslek sahipleri mecburi sağlık sigortasının içinde hastalık, kaza ve serbest melsek sahipleri için tedbir sigortası bulunmaktadır. Detaylı bilgileri Sağlık Bölümü nde bulabilirsiniz! MESAİ SAATLERİ, TATİLLER Avusturya da, bir günlük normal mesai saati 8, haftada ise 40 saattir. Bunun dışında başka çalışma türleri vardır. Bunlar örneğin saat ücretli çalışma, az saat çalışma, part taim çalışma, sezon işçi olarak calışma gibi. Yılda en az 5 hafta tatil hakkı vardır, bu part taim ve az saat çalışanlar ıçin de geçerlidir. Hukukki açıdan 13 ve 14üncü maaşı (tatil ve noel maaşları) alma hakkı yoktur, ancak bununla ilgili iş sözleşmesinde yazılı olarak anlaşma yapılmış ise çalışan bu ekstra maaşları alır. VERGILER Avusturya da düzenli olarak ikamet eden biri, bütün gelirlerini vergilendirmekle yükümlüdür. Yurt dışından gelen gelirlerin çifte vergi uygulamasından kaçınmak için komşu ülkelerle (AB, AEA ülkeleri) yaılan bir çifte gelir vergi uygulaması mevcuttur.çalışanların ve emeklilerin, işverenin elinde tuttuğu ve vergi dairesine havale ettiği gelir vergisini ödeme zorunlulukları vardır. Fazla ödenen vergiler kişiye iade edilmektedir. Serbest çalışanlar gelir vergisi ödemekteler ve bir gelir vergisi beyannamesi vermeleri zorunludur. Bu gelir Foto: Stadt Graz/Foto Fischer vergisi beyannamesini üzerinden verebilirler. İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ Bir fesih, yalnızca süresiz bir hizmet münasebetinde işveren tarafindan yapılır. Süresi sınırlanmış iş ilişkileri bu süre içinde işveren ile çalışan arasındaki anlaşmaya bağlı olarak bitirilir. Sözleşmenin bitim ve fesih bildirme süresini çalışma sözleşmenizde veya sizin için geçerli olan toplu sözleşmede bulabilirsiniz. Finanzamt Graz Stadt Graz Vergi Dairesi Conrad-von-Hötzendorf-Straße 14 18, 8010 Graz bbs Beschäftigungsbetriebe Steiermark Keesgasse 3, 2 Kat, 8010 Graz office@bbsnet.at Infos zur Anerkennung von Bildungsabschlüssen: Verein ZEBRA, Anlaufstelle AST Randevu alindiktan sonra Danismanlik yapilmaktadir. Granatengasse 4, 3. kat, 8020 Graz ast.steiermark@zebra.or.at BürgerInnenamt Yurttaşlık Dairesi Gewerbeverfahren Schmiedgasse 26, 8011 Graz, Belediye Hizmet Binasi, 3. kat buergerinnenamt@stadt.graz.at CALISMA SAATLERI: Pazartesi, Carsamba, Cuma 7.30 dan 13 kadar, Sali ve Persembe günleri hizmet verilmiyor. Wirtschaftskammer Steiermark Steiermark Ticaret Odası Gründerservice Kurucu Servisi Körblergasse , 8010 Graz gs@wkstmk.at

17 IV Foto: Joel Kernasenko TRAFIK: ARABA KULLANMAK PARK ETMEK BİSİKLET KULLANMAK Graz, bir Kısa mesafeli yollar şehri dir: Özellikle de şehir merkezinde her yere yürüyerek gidebilir ve işlerinizi halledebilirsiniz. Böylece, hem tasarruf etmiş olursunuz, hem çevreyi hem de formunuzu korumuş olursunuz. Yürüyemiyor veya yürümek istemiyorsanız bunun için de çözümler mevcuttur. TOPLU TAŞIMACILIK OTOBÜS VE TRAMVAY Graz ulaşımın çok kolay olduğu bir sehirdir. Mobil Zentral Jakoministraße 1, 8010 Graz CALISMA SAATLERI: Pazartesi dan Cuma 8 dan 18, Cumartesi 9 dan 13 kadar Bunu, Graz da yeni olmak -broşüründe de eklenen şebeke planında göreceksiniz. Graz Toplu Taşıma Araç Hatları (Graz Linien) size sabah saat 5:00 ila gece 24:00 arası otobüs ve tramvaylarla şehrin her yerinde hizmet vermektedir. Ayrıca, Cuma ve Cumartesi leri de Gece Hattı (Nightline) otobüsleri gece yarısından sonra hizmet vermektedir. Otobüste, otobüs şoföründen nakit parayla 1 saatlik ve ya 24 saatlik otobüs bileti satın alabilirsiniz. Tramvaylarda ise demir parayla, bankomat ve ya kredi kartıyla 1 saatlik, 24 saatlik, 1 haftalık ve 1 aylık otobüs bileti satın alabilirsiniz. Tekel bayilerinde (Tabak Trafik) 1 saatlik, 24 saatlik, 1 haftalık ve 1 aylık otobüs bileti satın alınabilir. Yıllık ve altı aylık biletler sadece Mobilite Merkezi nde (Mobilitätszentrum); bilgileri aşağıda; satılmaktadır. Otobüslerde, tramvaylarda, tekel bayilerinde bilet ücretleri aynıdır. Yaşlılar için indirimli otobüs ve tramvay biletleri de mevcuttur (60 yaşından itibaren, kişinin gelirine bağlıdır, detayları Yaşlılar bölümünde öğrenebilirsiniz). Ayrıca, öğrenci ve çıraklar için de indirimli uygulama yapılmaktadır. Graz da oturan öğrenciler için de her dönem 30 ila 40 Euro arası bir mobilite çeki (Mobilitätsscheck) verilmektedir. Bu çek için öğrencilerin neler yapmaları gerektiği, nasıl kullanabilecekleri ve nerede başvurmaları gerektiği bilgilerini adresinden öğrenebilirsiniz. Detaylı bilgileri edinebileceğiniz adres ise (Mobilite Merkezi). BİSİKLET SÜRMEK Graz, iyi bir bisiklet yolu ağına sahiptir (Yaklaşık 120 km). Graz Bisiklet Yolları Haritası nı (Radkarte Graz) herhangi bir ücret ödemeden Mobil Merkezi nde temin edebilirsiniz. Mobil Merkezi (Bütün toplu taşımacılık hizmetlerinin bir çatı altında birleştiği kurumdur), Jakoministraße 1, Graz Turizm de (Graz Tourismus) Herrengasse 16, tren garındaki (Hauptbahnhof) Bisiklet İstasyonu nda (Fahrradstation) ve Trafik Planlama ve Destek Dairesi nde (Abteilung für Ver- kehrsplanung), Europaplatz 20 veya haritayı aşağıdaki telefon numarasından alabilir ve adreslerden ısmarlayabilirsiniz; Tel , E-posta verkehrsplanung@stadt.graz.at ya da radkarte. Tren garındaki bisiklet istasyonunda (Ana girişin güneyinde) bisikletinizi bırakabilir veya bir tane kiralayabilirsiniz. (Tel ). Abteilung für Verkehrsplanung Trafik Planlama ve Destek Dairesi Europaplatz 20, 7 Kat, 8020 Graz verkehrsplanung@stadt.graz.at Landespolizeidirektion Steiermark Führerscheinstelle, Parkring 4, 8010 Graz CALISMA GÜNLERI: Pazartesi dan Cuma 8 dan 13 kadar lpd-st-verkehrsamt@polizei.gv.at 32 33

18 IV TRAFIK ARABA KULLANMAK Sürücü belgesi: Sürücü belgenizin geçerli olması lazım. Geldiğiniz ülkedeki ehliyetinizin var olan süresi (hala var ya da geçmiş ise) Avusturya da da geçerlidir. Sürücü belgeniz, AB- veya AEA- ülkelerinin birinde alınmışsa, Avusturya da geçerlidir (Sürücü belgenizi isteğe bağlı olarak da değiştirebilirsiniz). Bir üçüncü ülkeden geliyorsanız ve de asli ikametiniz Avusturya ise ehliyetinizi 6 ay boyunca değiştirmeden kullanabilirsiniz. Eğer yarım seneden fazla kalacaksanız, bu zaman zarfında değiştirmelisiniz. Pratik sınav yapmanız gereklidir. Bilgi almak için Graz Eyalet Emniyet Müdürlüğü ne (Landespolizeidirektion Graz) başvurabilirsiniz. EMNİYET KEMERİ TAKMA ZORUNLULUĞU Avusturya da araç hareket halindeyken emniyet kemeri takılması zorunludur, ön veya arka koltuk ayrımı yapmadan. 14 yaşın altında ve 1,5 metreden kısa olan çocuklar mutlaka çocuk koltuğunda oturmalılar. PARK ETMEK Graz da caddelerde ve alanlarda, Mavi ve Yeşil Alan olarak da bilinen (Blaue Zonen, Grüne Zonen) ortalama ücretli park yeri vardır. Mavi alan park yerleri Pazartesi-Cuma 9:00 ila 20:00, cumartesileri 9:00 ila 13:00 saatleri arası ücretli olur, satın alınan park fişi arabanın ön camının arkasına iyi görünülür şekilde bırakılır. Europaplatz/Bahnhofvorplatz (tren istasyonu etrafındaki park yerleri) 8:00 ila 22:00 saatleri arası ücretlidir. Mavi park etme alanları tüm şehirde başlangıç ve bitiş çizgileriyle belirlenmiş ya da caddenin şekline göre trafik işaretleriyle levhalandırılmıştır. Maksimum park süresi 3 saattir. İstisnalar: Europaplatz/Bahnhofvorplatz sadece 1 saat; Kaiser-Losef-Platz, Schlögelgasse ve Lendplatz 90 dakikkadır.yeşil park etme alanlar işaret levhalarıyla levhalandırılmıştır ve mesai günleri Pazartesi- Cuma 9:00 ila 20:00 saatleri arasıdır. Burada, herhangi bir süre sınırı olmadan ücretli park edilebilir. Cumartesileri yeşil ile belirtlen park yerleri ücretsizdir. Park ücreti, park bilet otomatlarıyla veya cep telefonuyla ( at) ödenebilir. Elektrikli araçlar resmi bir belgeyle ücretsiz park edilir. Vatandaşlar, girişimciler ve de çalışanlar için bazı koşullar karşılığında özel izin verilmektedir. Yeşil park etme alanları için (sadece burada) aylık ve yıllık kartlar mevcuttur. Caddede park etme ile ilgili daha detayli bilgi için www. parken.graz.at Graz da park etme konulu bolümde bulabilirsiniz. TOPLU TAŞIMA ARAÇLARI İÇİN İNTERNET ÜZERINDEN ALINAN BILETLER Internet üzrinden Graz Online Shop dan otobüs ve tramvay biletlerini kolay ve hızlı bir şekilde almaya ne dersiniz? Evden, büronuzdan veya yurürken sadece Foto: Joel Kernasenko bir tıkla biletiniz cebinizde! Graz da ikamet edenler için 6 aylık veya yıllık biletler, 3 günluk biletden, haftalık ve aylık bilete kadar, ayrıca öğrenciler için dönemlik veya yıllık bilet alabilirsiniz. Online Shop da sadece Graz içi için değil, şehirler arası yolculuklar için de bilet bulabilirsiniz. Cep telefonuna bilet almakta sorun degil. Graz Hatları nın Öffi-Ticket app i ile veya taşımacılık birliği nin (Verkehrsberbund) sunduğu BusBahnBim app i ile biletiniz her zaman ve her yerde cep telofonunuza yükleyerek yanınızda olur. İki program da hem Google Play Store (Android ler için) hem de App Store da (IOS lar için) mevcuttur. Bu linkleri ücretsiz olarak indirmek için Graz Hatları nın online sayfasına bakınız. Bir tıklama ile : Straßenamt Karayolları Dairesi Parkgebührenreferat Park Yeri İşletme Bölümü Keesgasse 6, 8010 Graz parkgebuehrenreferat@stadt.graz.at GPS Grazer Parkraumservice Graz Park Yeri Hizmetleri Jakominigürtel 20, 8010 Graz parkraumservice@stadt.graz.at

19 V YAŞAM DURUMLARI VE SOSYAL KONULAR Graz Belediyesi, vatandaşlarına bütün yaşam durumlarında eşlik etmektedir. EVLENME Belediye nikahı için resmi başvuruyu yapmak ortak bir yaşama başlamanın ilk adımıdır. Graz Belediyesi Yurrtaşlık Dairesi Evlendirme Bölümü nde , 5143, 5144, 5145 telefon numarasından bir randevu alınmalı. Daha sonra hangi belgelere ihtiyaç olunduğu ve işlemler için ne kadar para ödeneceği bilgisi edinilmelidir. Başvuru esnasında nikahın yeri, tarihi ve ne kadar süreceği, hangi evlilik soyadının alınacağı konuları netleştirilir. Yabancılar için kendi ülkelerinin kuralları geçerlidir. ONAYLI BİRLİKTELİKLER Hemcins partnerinizle birlikteliğinizi resmileştirebilirsiniz. Gerekli işlemler için Vatandaşlık Dairesi nde bir randevu alınmalıdır. Tel: HAMILELIK Bir çocuk beklediğinizi öğrenir öğrenmez işyerinize hamile olduğunuzu ve doğumunuzun hangi tarihte olacağını bildirmelisiniz. Çalışan bir kadının doğumdan sekiz hafta önce ve sekiz hafta sonra çalışması kesinlikle yasaktır (Anneyi koruma- Mutterschutz). Anne ve bebek için sağlık hizmetleri sunulmaktadır. Bu hizmetlerden bir tanesi de hamileliğin başlangıcından başlayıp çocuğun 5 yaşına kadar süren düzenli olarak yapılması gereken doktor, kontrollerinin not edildiği Mutter-Kind- Pass tır (Anne-Çocuk-Defteri). Anne-Çocuk-Defteri hamileliğinizin tespit edildiği yerde verilir. Bu defter her kadına verilir, kadının hangi ülke vatandaşı olduğunun bir önemi yoktur. Sağlık sigortanızla anlaşması olan bir doktora giderseniz, kontrolleriniz ücretsiz yapılır. Sağlık sigortanız yoksa, kontrolden önce bulunduğunuz bölgenin sağlık sandığından bir belge tanzim ettirebilirsiniz. Çocuk bakım parasını ancak, doktor kontrollerinizi düzenli yaptırdığınız zaman alabilirsiniz! İstemediğiniz bir hamilelikte size yardım edecek bir çok farklı danışma yerleri vardır. Kadın Sağlık Merkezi de (Frauengesundheitszentrum) bunlardan bir tanesidir. Bu konu ile ilgili detaylı bilgileri Acil Durumlar & Kriz bölümlerinden edinebilirsiniz. DOĞUMDAN SONRA Doğumdan sonra bazı kurumların yolları sizi bekliyor. Graz Belediyesi Nüfus Dairesi Doğum Sicili Bölümü, size mükemmel bir hizmet sunmaktadır: Graz LKH da, Ragnitz ve Leonhard Sanatoryumlarɪ nda doğum yapıldığında, belirli koşullar altında, bebeğinizin doğum belgesi, sağlık sigortası için gerekli olan doğum tasdik belgesi ve de ikametgah belgesi lohusa yatağınıza kadar getirilmektedir! Çocuğunuzun asli ikametgahı Graz ise ve doğum Graz LKH da olmuşsa vatandaşlık belgesini de hastane yatağınızda alabilirsiniz. Bunun için ekstra ücret talep edilmemektedir. Çocuğunuzu yukarıdaki hastanelerin dışında bir hastanede dünyaya getirmişseniz, aşağıda yazılı olanları yerine getirmelisiniz. Nüfus kayıt belgesi: Nüfus kayıt belgelerini bulunduğunuz yerin nüfus dairesinden alabilirsiniz. Bebeğiniz Graz da doğmuş ise Graz Belediyesi Nüfus Dairesi, Doğum Sicili Bölümü nden işlemlerinizi yaptırabilirsiniz. Ayrıca, burada hangi belgelere ihtiyacınız olduğu da söylenir. Tel: ,E-posta: standesamt@stadt.graz.at, İkametgah Kaydı: Hizmet Merkezi, İdare Binası nda (Service Center im Amtshaus), Schmiedgasse 26 veya bir Yurttaşlık Servisi nden (Graz da Yeni Olmak bölümünde detaylı bilgi edinebilirsiniz) alabilirsiniz. Beraberinizde getireceğiniz belgeler: Çocuğun ikametgah kaydı, doldurulmuş kayıt formu, kaydı yaptıran kişinin fotoğraflı kimliği. Vatandaşlık Belgesi: Vatandaşlık İşlemleri Bölümü, Tel: , 5187, Evli bir çiftten doğan bir çocuğun annesi ve babası ve ya ikisinden biri Avusturya vatandaşı ise çocuk otomatikmen Avusturya vatandaşı olmaktadır. Evlilik dışı doğan bir çocuğun annesi Avusturya vatandaşı ise çocuk da otomatikmen Avusturya vatandaşı olmaktadır. Çocuğun evlilikten ve ya evlilik dışı olma durumuna göre belgeler istenmektedir Sağlık sigortası kaydı: Bu kayıt, nüfus dairesi tarafından otomatik olarak yapılmaktadır. Çocuk, hem annenin hem de babanın sigortasına kaydedilebilir (Annenin ve babanın sağlık sigortası varsa). Çocuğa, bir E-Card verilir. Pasaport: Çocukların yurtdışına çıkabilmeleri için kendi şahsi pasaportlarına ihtiyaçları vardır! Pasaport başvurusunu Graz Hizmet Merkezi, İdare Binası nda (Service Center der Stadt Graz, Amtshaus), Schmiedgasse 26, yapılabilir , 5254 telefon numarasından hangi belgelere ihtiyacınız olduğunu öğrenebilirsiniz. Graz da Yeni Olmak bölümünde bu konu ile ilgili bilgilere ulaşabilirsiniz. ANONİM DOĞUMLAR/ BEBEK KAPAKLARI Çocuğuyla yaşaması mümkün olmayan annelerin iki olasılığı vardır: Anonim doğum hastanede yapılır. Doğmuş olan çocuk anonim doğum bölümüne teslim edilir. Babyklappe Graz LKH da Doğum Klinik in dış tarafındadır, Auenbruggerplatz 18. Bebek, oraya bırakılır bırakılmaz hemen doktorlar tarafından bakılır ve olabildiğince erken bir şekilde evlatlık edinmek isteyen bir aileye verilir. Bilgi-İletişim Hattı: HAFTALIK PARASI/ ÇOCUK BAKIM PARASI Anneyi koruma döneminde yaklaşık dört ay boyunca, koşulları farklı olan, annelere ek bir gelir olarak paylarına düşen haftalık bir para verilir. En erken, doğumun olduğu gün, çocuk bakım parası için dilekçe ve- rilebilir. Ebeveynler, en fazla 36 ay öde- nen, beş tane farklı şekli olan çocuk bakım yardımının bir şeklini seçebilirler. Çocuk bakım parasının alınması için Anne-Çocuk- Defteri nde yazılı olan kontrollerin hepsinin yapılmış olması gerekir. Çocuk bakım parası dilekçe başvurusunu, haftalık parayı alacağınız yerde yani kayıtlı olduğunuz sağlık sigortasında yapmalısınız 36 37

20 V YAŞAM DURUMLARI VE SOSYAL KONULAR AILE YARDIMI, VERGİDEN DÜŞÜRÜLEBİLEN YARDIM Çocuklara harcanması için ebeveynlere bir aile yardımı yapılır ve bu yardımda ebeveynlerin meslekleri ve gelirleri göz önünde bulundurulmaz. Bu yardımın tutarı, çocukların yaşına ve de ailedeki çocuk sayısına bağlıdır. Engelli çocuklar için daha fazla para yardımı yapılmaktadır. 18 yaşının doldurulmasıyla aile yardımı sadece bazı belirli durumlarda yapılmaktadır. Aile yardımı başvuru dilekçesini bulunduğunuz yerden sorumlu olan maliye dairesine (Finanzamt) yapınız. Vergiden düşürülebilen bu yardım (olumsuz vergi) aile yardımı ile birlikte ödenmektedir. Bu yüzden, ayrı bir başvuru yapmaya gerek yoktur. ÇOCUK BEZİ ÇEKI Graz Belediyesi, Çevre Koruma Dairesi yıkanabilir kumaş çocuk bezlerinin kullanımı için bebek başına 80 Euro luk bir çocuk bezi çeki ile yardımda bulunmaktadır. Detaylı bilgiler: ÇOCUK BAKIMI Küçük çocukların bakımı ile ilgili ayrıntılı bil- giyi, Çocuklar & Gençler bölümünde bulabilirsiniz. Okul ve çıraklık eğitimi vs. ile ilgili bilgileri Eğitim bölümünde bulabilirsiniz. DİKKAT: Steiermark ta zorunlu kılınan bir çocuk bakım yılı vardır. Çocuklar ilkokula başlamadan bir yıl önce anaokuluna gitmek ZORUNDADIRLAR. Bu zorunlu yıl eğitimi, haftada 30 saate kadar (günde 6 saat) ücretsizdir. Tel: ten detaylı bilgi edinebilirsiniz. ENGELLİLER Graz Belediyesi ve bir çok kurum engelli insanların ihtiyaçlarını karşılayıp onlara yardım etmektedir. (Detaylı bilgiler: Eşit Muamele ve Eşit Haklar Bölümü ndedir). Sosyal Yardım Dairesi, bu konu ile ilgilenen esas kurumdur. Aşağıda, bu önemli hizmet ile ilgili bazı bilgiler mevcuttur. DIPNOT Detaylı bilgi edinmek icin Ekonomi Aile ve Gençlik Fedaral Bakanliğı adreslerinden bakabilirsiniz. ENGELLILER IÇIN YARDIM BÖLÜMÜ NÜN SORUMLU OLDUĞU KONULAR; Steirermark eyaleti engelilere yardım yasası (StBHG) gereğince Graz da yaşayan engellilerin ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Bu süreçin başındaki başvuru yapımından başlar ve karar tespitine kadar igilenmeyi ve de maddi yardımı ya engelli için hizmet sunan kuruluşa veya bizzat engellinin kendisine ödeme yapmayı da içerir. Engellilere yardım yasasının hizmet alanı şunları içerir: Doktor muayenelerine, terapilere, ilaç ve destek verici aletlere maddi katkıda bulunma Foto: istockphoto IvanJekic Yerleştirme masraflarını ve eğitim ve özel okul masraflarını üstlenme Günlük kuruluşlarını veya yatılı bakım kuruluşların masraflarını üstlenme Seyyar hizmetler masraflarının üstlenmesi Maddi destek Engellilere yardım bürosunun görevi, engelli kişi için bir veya birden fazla alanda dilekçe verildiyse bunların ne kadar yardım hakları olduğunu belirlemek. Bu sürec onay belgesinin ellerine geçmesiyle son bulur. Engellilere yardım bürosu yapılan hizmetlerin karşılığını bu hizmetleri yapan kuruma ödemektedir. Başka bir seçenekte engellilere yardım bürosunun bu parayı direk size kesintileriyle ödemesidir.bu broşürde sayfasında Engelli insanlara hizmet bölümünden son yıllarda karşılaştığımız sorularla ilgili cevaplar bulabilirsiniz. Kısmen diğer makamların ve kuruluşların sunuları ve hizmetleri hakkında da bilgi edinebilirsiniz. Referat für Behindertenhilfe Engelliler için Yardım Bölümü Schmiedgasse 26, 8010 Graz behindertenhilfe@stadt.graz.at Beauftragter der Stadt Graz für Menschen mit Behinderung Graz Belediyesi Engelliler Vekili Mag. Wolfgang Palle Herrengasse 3, 8010 Graz behindertenbeauftragter.graz@gmx.at 38 39

21 V YAŞAM DURUMLARI VE SOSYAL KONULAR ÇALIŞMA/İŞSİZLİK PARAS Detaylı bilgileri Çalışma bölümünde bula- bilirsiniz. Serbest iş piyasasında iş bulma şansı zayıf olan insanlara yardım eden ERFA (45. Sayfa, Herkes için Tecrübe) Kurumu ndan hemen söz edebiliriz. Hedeflenen yardımla, saat başına çalışma ve transit işyerleri, çalışma sürecine giriş olasılıklarını yükseltmektedir. ERFA Kurumu nun Sosyal Müdahale Makamı, toplumsal veya ekonomik olarak dışlanan insanlara yardım etmektedir. YAŞAMIN ZOR DURUMLARINDA YARDIM Kendi kazandığıyla geçimini sağlayamayan insanlar, Sosyal Yardım Kurumu na konut ve günlük yaşam ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için bir yardım dilekçesi verebilirler. Asgari güvence almaya hakkı olmayanlara, Sosyal Yardım Kanunu ndan bir hak verilebilir. Sosyal Yardım Kanunu ndaki gönüllü hizmetler kadınlara ve erkeklere asgari güvence verebilirler (Örneğin; Elektrik ve kira borçlarını ödeme, evdentaşınmayı engelleme, asgari güvencede sigortalı olmayan hasta kişilere hastalık yardımı). Her iki kanunun yürütülmesinden Graz Sosyal Yardım Dairesi nin Asgari Güvence ve Sosyal Yardım Bölümü sorumludur. Personel Pazartesi Cuma 8:00 ila 12:30 saatleri arası size bilgi vermeye hazırdır. Tel: , 6313, BORÇLU DANIŞMA BÜROSU Resmi olarak kabul edilmiş Graz Borçlu Bürosu, insanların kendi borçlarını tanzim etmeleri için yardım etmektedir. hizmeti güvenilir ve ücretsizdir. Gitmeden önce lütfen randevu alınız. (Sayfa 45 e bakınız)! Bazı hizmet alanlarında (yaşam, konut ve sağlık sigortası) 1 Mart 2011 den beri Asgari Gelir Güvence Kanunu (StMSG, Steiermärkische Mindestsicherungsgesetz) Sos- yal Yardım Kanunu yla paralel olarak yürürlüktedir. Asgari güvence gerekli görüldüğü takdirde yılda 12 defa ödenmektedir. bmsrechner/ sayfasında asgari güvence alıp alamayacağınızı hesaplayabileceğiniz bir hesaplama vardır. TOPLUMA UYUM SAĞLAMA YARDIMI Topluma Uyum Sağlama Yardımı, insanların yeni bir hapis cezası işlememeleri veya onları hapis cezasından sonra yeniden topluma kazandırmak için yapılan bir yardımdır. NEUSTART Kurumu, Avusturya da bu konuda sorumlu olan kurumdur (Sayfa 45 e bakınız). Bu konumda olan kişilere tecil süreleri içinde sosyal yardım konularında destek olan görevliler vardır. Bu görevliler, ev ve iş aramada, resmi daireler ve mercilerle iletişime geçmede ve de en önemlisi onları yeniden topluma kazandırmada yardımcı olmaktalar Foto: istockphoto ozgurdonmaz

22 V YAŞAM DURUMLARI VE SOSYAL KONULAR SAĞLIK SİGORTASI OLMAYAN KİŞİLER İÇİN YARDIM Sağlık sigortası olmayan bir kişinin, herhangi bir hastalık durumunda yardım için yine de yasal bir hakkı vardır: Doktor masraflarını, sosyal yardım ve asgari gelir güvence kurumu üstlenmektedir. Graz da Caritas Marienambulanz, sigortası olmayanlara veya sigortalı olup da kamusal sağlık sigortasından faydalanmak istemeyenlere (örneğin alkol ve uyuşturucu bağımlısı olanlar) herhangi bir engel çıkarmadan, ücretsiz tıbbi bakım yapmaktadır. EVSIZ KIŞILER İÇIN YARDIM Detaylı bilgileri Acil Durumlar & Krizler bölümünde bulabilirsiniz. DENKLEŞTİRME VE BAKIM PARASI Düşük bir emekli maaşı alanlar, asgari ücretin garantisi için bazı şartlara bağlı olarak denkleştirme parasını almaya hakları vardır. Ayda 60 saatten fazla bir bakıma ihtiyacı olan bir kişinin bakım parasını almaya hakkı vardır. Detayları Yaşlılar bölümünde okuyunuz. VEFAT ETME Bir evde biri vefat etmişse, hemen doktora haber verilmeli ve ölü muayenesini yapan doktor ölüm kağıdını ve ölü muayene belgesini yazılı olarak hazırlamalıdır. Doktor gelinceye kadar ölen kişiye dokunulmamalıdır, herhangi bir değişiklik yapılmamalıdır (Hatta üzerindeki elbise dahi değiştirilmemelidir). Yurttaşlık Dairesi ne, Nüfus Dairesi ne kişinin vefat ettiği hemen bildirilmelidir. Genelde bu işlemler Cenaze Servisi tarafından yapılmaktadır, orada hangi mercide neler yapmanız gerektiği konusunda bilgi verilmektedir. Hastanede ve ya huzur evinde vefat edilmişse, bütün işlemler orada yapılmaktadır. Graz da katolik kilisesine ait bir çok mezarlık vardır. Protestan kilisesinin iki tane, yahudi dini cemaatinin ise bir tane mezarlığı vardır. Graz Holdig in mezheplerarası mezarlığında müslümanlara ait bir bölüm ayrılmıştır. Sozialtelefon des Bundesministeriums für Arbeit, Soziales und Konsumentenschutz Is, sosyal ve Tüketiciyi korumak icin Fedaral Bakanligin sosyal Telefonu Issizlikte Yardim: Verein ERfA Karlauer Straße 16 18, 8020 Graz Referat für Mindestsicherung und Sozialhilfe des Sozialamtes (Neuanträge) Sosyal Güvenlik Dairesi, Asgari Güvenlik ve Sosyal yardim bölümü(yeni Dilekce) Schmiedgasse 26, 2. Stock, Zi , 8010 Graz , 6368 Sozialservicestelle des Landes Steiermark Steiermark Eyaleti Sosyal Hizmetler Merkezi Hofgasse12, 8010 Graz Sozialministeriumservice Landesstelle Steiermark Steiermark Eyaleti Sosyal Hizmetler Bakanligi Babenbergerstraße 35, 8020 Graz SchulnerInnenberatung Graz Borclular icin Danismanlik Annenstraße 47, 8020 Graz NEUSTART Steiermark Arche Noah 8 10, 8020 Graz office.steiermark@neustart.at Saglik Sigortasi olmayan Kisilere yardim: Caritas Marienambulanz Mariengasse 24, Eingang Kleiststraße 73, 8020 Graz Ölüm Beyani: BürgerInnenamt Yurttaşlık Dairesi, Referat Standesamt Joanneumring 6, 3 kat, 8010 Graz und 5153 standesamt@stadt.graz.at Holding Graz Bestattung Grazbachgasse 44 48, 8010 Graz (0 bis 24 Uhr) PAX Alte Poststraße 371, 8055 Graz (0 bis 24 Uhr) Alpha Conrad-von-Hötzendorf-Straße 151, 8010 Graz (0 bis 24 Uhr) Bestattung Wolf Triester Straße 164, 8055 Graz Bestattung Pius Petersgasse 49, 8010 Graz

23 VI ÇOCUKLAR VE GENÇLER EBEVEYNLERİN, YANİ ÇOCUĞUN VELAYETİNİ ELİNDE BULUNDURAN KİŞİNİN HAKLARI VE SORUMLULU- KLARI (VELAYET) Velayet, reşit olmayan bir çocuğu yetiştiren ve onun bakımını üstlenen yani çocuğun velayetini alan kişinin mal varlığını yönetme sorumluluğunu almak demektir. Evli ebeveynlerin, meşru ve reşit olmayan çocukları için kanun önündeki hakları ortaktır. Çocuk dünyaya geldiğinde anne ve baba resmi olarak evli değilse çocuğun velayet hakkı annenindir. Fakat, burada ebeveynlerin beraber yaşayıp yaşamamaları fark etmemektedir (Nüfus dairesi veya yetkili mahkeme belirliyor), baba da belirli durumlarda veya herzaman velayet hakkına başvurabilir. Ebeveynler çocuğun kimde kalacağı konusunda uzlaşırlarsa, boşanmadan sonra çocuk her iki tarafta da ortak bir velayetle kalabilir. Ebeveynler arasında bir uzlaşma sağlanamıyorsa ebeveynlerden bir tanesi tek taraflı velayet hakkı için başvurabilir ve mahkeme geçici bir karar verebilir. Velayet hakkı verilmeyen tarafın, çocuğu ziyaret etme hakkı vardır ve de çocuğu hakkındaki bilgileri öğrenmeye, önemli durumlarda kendi görüşünü dile getirmeye hakkı vardır. Ebeveynler, çocuğa iyi bakamıyorlarsa mahkeme, çocuğu büyükanne ve büyükbabasına, çocuğun bakımını üstlenen bir aileye veya başka uygun bir kişiye ya da çocuğu velayetiyle çocuk esirgeme kurumuna verir. Her iki ebeveyn de (velayet hakkının kimde olduğuna bakmadan) çocuğun veya çocukların nafaka yükümlülüğünden sorumludur. Çocukla beraber yaşamayan ebeveyn, çocuğa özellikle nafaka ödemek zorundadır. Nafakanın miktarı nafakayı ödeyen kişinin gelirine ve çocuğun yaşına bağlıdır. Çocuğuyla beraber yaşamayan veli her harükarda çocuğunu görme ve çocuğu ile ilgili önemli bilgileri alma hakkına sahiptir. Bu konuyla ilgili detaylı bilgileri, Graz Belediyesi Aile ve Gençlik Dairesi nin (Amt für Jugend und Familie der Stadt Graz) danışma bölümünde alabilirsiniz. Tel: Mesai saatleri: Pazartesi Cuma 7:30 ila 15:00 arası. Kinderschutz: Çocukların Korunması: Çocuğuna zarar veren ebeveyn ve de tehlikeye maruz kalan çocuk tanıyorsanız veya çocukların korunması konusunda bilgi edinmek istiyorsanız Aile ve Gençlik Dairesi nin Bölümüne başvurunuz. Nöbetçi hizmetine Pazartesi-Cuma 7:30 ila 18:00 arası telefon numarasından ulaşabilirsiniz. Bu saatler dışında bilgi alabileceğiniz telefon numarası, Veya çok acil durumlarda yakınınzdaki polis karakoluna yöneliniz (Telefon ). En yakın zamanda çocuk dairesinin bir sosyal yardım görevlisi size dönecektir. AİLELER İÇİN DANIŞMA VE YARDIM Graz Belediyesi, çocuk yetiştiren ailelere ailevi ortak yaşam sorunları ve de anlaşmazlıkları konusunda yardım eli uzatan bir çok sunuya sahiptir. Bunun amacı, çocuklara ve gençlere yardım etmek ve onlara yeteneklerini ve güçlerini kullanma olanağı sağlamaktır. İşin merkez noktasında çocukların istekleri ve hedefleri bulunuyor. Ailelere görevlerini yerine getirmede yardım etmek, tehlikede olan çocuklar ya da gençler için önlem almak, Gençlik dairesinin, gençlik sosyal yardım kanununda yer almaktadır. Ayrılık ve boşanma aşamasında her iki ebeveyn de (hukkuki) danışma hizmeti ve/veya uzlaştırıcı hizmet (mediasyon) için yardım talabinde bulunabilir. Ailevi durum yüzünden ebeveynleri ile uzun süre kalamayan veya kalmaması gereken çocuklar ve gençler Sosyalpedagojik Yaşam Evleri nde veya bakıcı bir ailenin yanında yeni bir yuva edinirler. Aile danışmanlık yeri ailelere yeni doğan bebekler, küçük çocuklar ile ilgili yetiştirme, bakım, beslenme ve sağlık konularında bir çok soruda yardımcı olmaktadir. Okul sosyal yardımlaşma çalışmaları: ISOP Kurumu nun okul sosyal hizmetler personeli Graz daki bir çok okulda herkese yardım ve danışma hizmeti vermektedir. Çocuklar ve gençler burada çok ciddi konularda tartışıp fikir alışverişinde bulunabiliyorlar, aynı zamanda boş vakitlerini değerlendirme ve spor aktiviteleri konusunda bilgi ediniyorlar. ÇOCUKLARIN VE GENÇLERİN HAKLARI VE SORUMLULUKLARI (GENÇLİK KORUMA KANUNU) Gençleri tehlikelerden korumak için Steiermark da Gençlik Koruma Yasası (StJG) mevcuttur. Bunda örneğin dışarı çikma zamanları belirlenmiştir: 14 yaşından küçük olan gençler saat 5:00 21:00 arası yanlarında göz kulak olan kimse olmadan dışarda bulunabilirler. 14 ila 16 yaş arasındaki gençler saat 5:00 23:00 arası yanlız başlarına dışarda gezebilirler. 16 yaşından itibaren dışarı çıkma ile ilgili herhangi bir kısıtlama yoktur. DIPNOT Steiermark Eyalet Hükümeti nin Aile Bölümü nün internet sayfasında çocuk ve gençler konusu hakkında bir çok bilgi edinebilirsiniz. Eyaletin Aile ve Cocuk Bürosu nda, Karmeliterhof, Karmeliterplatz 2 de özel danışma da temin edebilirsiniz. Telefon Ancak her zaman için ebeveynler yasal olarak Gençlik Koruma Kanunu nun öngördüğü zaman çerçevesine uymak gerekip gerekmediği hakkında bizzat kendileri karar verir. Gençlik Koruma Kanunu ayrıca yaş sınırlarına, bir yerde Amt für Jugend und Familie Aile ve Gençlik Dairesi Kaiserfeldgasse 25, 8011 Graz Verein ISOP Schulsozialarbeit Yeniliğe Açık Sosyal Projeler Kurumu Dreihackengasse 2, 8020 Graz isop@isop.at

24 VI ÇOCUKLAR VE GENÇLER bulunma yasağına, sigara içme, alkol alma, oyun makineleri ve kumar oyunları konularını da içerir. Gençlerin hakları ve sorumlulukları dışında ebeveynlerin, başka bakım personellerin, kuruluşların ve düzenleyicilerin sorumluluğunu da belirtir. Yasal dışı davranışlarda gençleri zorunlu olarak danışma görüşmeleri, grup çalışmaları, eğitim, sosyal hizmet ve para cezası (300 Euro ya kadar) bekler. Steiermark Eyaleti tarafından uygulama yetkisi sayesinde işlenen suçun türüne göre bir tepki belirtilir. Yetişkinlerin sınır aşma durumlarında para cezası öngörülür. ÇOCUKLARIN VE GENÇLERİN HAKLARI VE SORUMLULUKLARI (MEDENİ HUKUK) MEDENI HAKLARINI KULLANMA EHLIYETI Çocuklar 7 yaşına kadar kendi biriktirdikleri cep harçlıklarıyla çikolata gibi küçük şeyler satın alabilirler. 7 ila 14 yaş arası çocuklar artık medeni haklarını kullanma ehliyetlerinin bir parçasıdır. Günlük yaşamlarında, sinema kartı, hediye almak gibi küçük alış verişler yapabilirler. Diğer şeyler için veliler alışveriş yapmalı veya veliler en azından onların almak istedikleri şeyleri onaylamalılar yaş arası gençler ebeveynlerin onayı olmadanda bazı hukuki uygulamaları yapabilirler. Sahip oldukları bir şeyi (örneğin kendilerine verilen bir hediyeyi) yeniden satabilirler. Fakat, kendilerine kullanmaları için verilen, kendi şahıslarına ait olmayan bir şeyi (örneğin çocuk odasındaki masa lambası gibi) satamazlar. Yaşam ihtiyaçları tehlikede olmadığı müddetçe cep harçlıklarına veya kendi gelirlerine sahip olabilirler. Ayrıca, gençler gençlik çalışma sözleşmeleri (örneğin yaz tatilinde çalışma) yapabilirler. Çıraklık sözleşmelerinde kurallar farklıdır. Bu tarz soruları veya benzer hukuki soruları, örneğin gençler ne zamandan itibaren ebeveynlerin iznini almadan dövme veya piercing yaptırabilirler gibi soruların cevaplarını adresinden alabilirsiniz. ÇOCUK EĞİTİM VE BAKIM KURUMLARI ABI servis merkezi gibi kurumlar Graz da çocuk bakım olanakları ve de yardımları konusunda ücretsiz bilgi vermektedir. hizmeti Almanca ve İngilizce olarak verilmektedir. KISA SÜRELI BAKIM HİZMETİ (BEBEK BAKICISI) Graz ın bir çok semtinde saatlik bakım hizmeti veren sunular vardır (bebek bakıcı ekibi, büyükanne-baba servisleri gibi). Daha detaylı bilgi için Eğitim gerçekleşiyor broşürüne sayfasından bakınız. OYUN GRUPLARI Graz ın bir çok semtinde oyun grupları mevcuttur. ÇOCUK KREŞLERI (0 3 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR IÇIN EMEKLEME ODALARI) Kamusal kreşlerde ( Foto: Lupi Spuma at) ve özel kreşlerde çocuğun bakımı, yemeği, sosyal de- stekler, ruhsal, motor ve bilişsel gelişimi hizmetleri verilmektedir. Çocuklar ve ebeveynler için özel bilgilendirme günleri vardır. BAKICI ANNELER VE BABALAR Çocuklar, 0 15 yaş arası küçük gruplarda eğitimli bakıcı anneler ve babalar tarafından bakılabilirler. MIKADO-Bakıcı Anneler, özel ihtiyaçlara gereksinim duyan çocuklara, özel eğitim alan bakıcı annelerle hizmet vermektedir. Ücretler, bakım saatine bağlıdır. Gelire göre para yardımına da başvurulabilir. Ayrıntılı bilgileri ABI kurumundan edinebilirsiniz. Tel: 0316/ ÇOCUK EVLERI (1,5 İLA 12 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR İÇİN) Graz da bulunan üç çocuk evinde, küçük çocuklara, anaokuluna ve okula giden çocuklara bakılmaktadır. Her yaş grubu için ayrı odalar bulunmaktadır, fakat çocukların yaşına ve grubuna bakmadan birlikte oynamaları için de yer verilmektedir. ANAOKULLARI (3 6 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR İÇİN) Ebeveynler, çocuklar ilkokula başlamadan bir yıl önce çocuklarına bir anaokulundan eğitim aldırmak zorundalar. 5 yaşındaki çocuk için zorunlu kılınan bu eğitim, haftada 30 saat e 46 47

25 VI ÇOCUKLAR VE GENÇLER kadar (günde 6 saat) ücretsizdir den bilgi edinebilirsiniz. Graz da toplamda 100 Anaokulu bulunmakta ve bunlardan bazıları özel Anaokulu olup çoğunluğu devlet Anaokullari yonetmeliğine göre yönetilmektedir Bakım ücretleri ebeveynlerin gelirlerine bağlıdır. Bilgileri kayıt esnasında edinebilirsiniz. GELİŞİM GERİLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR İÇİN Gelişme geriliği olan çocukların, gelişme çağında hareket bilgisinde, dilinde ve de bilişsel gelişiminde göze çarpan bir davranış veya engel varsa, bütünleştirici ek bir bakım hizmeti verilmektedir. Ebeveynler bir bakım eğitimi, çocuklar da bireysel yardımlar ve terapiler almaktadır. Ek bakım ücretsizdir, fakat bunun için ebeveynlerin Graz Belediyesi Engelliler Bölümü ne dilekçe vermeleri gerekmektedir. Okul Psikoloji Hizmeti ve Özel Eğitim Pedagoji Merkezi okul olanakları konusunda bilgi vermektedir. Bunların yanısıra bir çok anaokulu entegre grupları ve de 4 tane Anaokulu Rehabilitasyon Merkezi eğitim bulunmaktadir. TÜM GÜN EĞİTİM VEREN OKULLAR, ÖĞLEDEN SONRA BAKIM HİZMETİ (6-18 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR İÇİN) Graz da ortalama 50 tane ilkokul, yeni orta okulları (NMS), özel eğitim okulları, (Real) liseleri ve de özel okullar (Liste: at Abteilung für Bildung und Integration) vardır. Tüm gün eğitim veren bir okulda birlikte öğlen yemeği yeme, ev ödevlerinde yardımcı olma, öğrendiklerini tekrar etme ve de boş zamanlarını değerlendirme mevcuttur. DERS ÇALIŞMA CAFÉLERİ (6 15 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR IÇIN): Caritas, Lend, Gries ve Eggenberg semtlerinde öğrencilere öğleden sonra ücretsiz olarak bakım hizmeti sunmaktadır. ÖĞRENCI EĞİTİM YUVASI (6 15 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR İÇİN): Graz da ortalama olarak 28 tane belediyeye ait ve de özel öğrenci yuvası vardır. Ayrıca, çocuklara ve gençlere okula gitme zorunluluklarını kendi sorumluluklarıyla yerine getirme konusunda yardımcı olunmaktadır. Bu eğitim yuvaları entegre görevlerinide üstlenmektedir (çok çeşitli kültürler ve de özel olarak eğitim hakları). Ücretler gelire göre değişmektedir. EĞİTİM YUVASI- TATİL DÖNEMİNDE HİZMET Bazı eğitim yuvaları yaz tatilinde de açıktır. ÇOCUK ÜNIVERSITESI Çocuklara bilimi yaşatmak için Graz üniversiteleri ilkokullarla birlikte çalışarak ilkokullarda workshoplar (seminerler) düzenliyorlar. Harika bir yaz tatili programı! Foto: Lupi Spuma Amt für Jugend und Familie Yeniliğe Açık Sosyal Projeler Kurumu Kaiserfeldgasse 25, 8010 Graz Caritas-Lerncafes Bezirk Gries: Andräfoyer (Dreihackengasse neben Andräkirche) Bezirk Lend: Marienpfarre (Mariengasse 24) Bezirk Eggenberg: Pfarre Schutzengel (Hauseggerstraße 72) Lerncafé Südbahnstraße 100, 8020 Graz Sozialamt, Referat für Behindertenhilfe Graz belediyesi Sosyal Yardım Kurumu Schmiedgasse 26, 2. Stock, 8010 Graz (Leben in Graz Gesundheit + Soziales) IBOBB-Café Egitim ve Meslek icin yönlendirme ve Danismanlik , 7446, 7447 ibobb@stadt.graz.at ABI-Service Bildungsservicestelle Abteilung für Bildung und Integration Eğitim ve Entegrayon Bölümü Keesgasse 6, 8010 Graz abiservice@stadt.graz.at

26 VI ÇOCUKLAR VE GENÇLER SAĞLIK YARDIMI Aile ve Gençlik Dairesi nin) hekim ve terapistleri tarafından yapılan sağlık yardımları (Hekim Hizmeti). Doğum hazırlığı yapan ebeveynler, emzirilen bebekler ve küçük çocuklar için Belediyenin 15 aile danışma yerinde tıbbi danışma hizmeti, erken dil eğitim desteği verilmektedir. Okul çağındaki çocuklara okula başlarken ebeveylerin huzurunda görme ve duyma testide dahil olmak üzere kapsamlı bir doktor muayenesi yapılır. Sağlık koşullarının okula başlamasına uygun olup olmadığı kontrol edilir. Mevcut muayeneler devlet okullarında yapılmaktadır. Ayrıca beslenme tıbbi danışmacılık ve de spor ve hareket programları çocuk sağlığını koruma amaçlı sunulur. Aşılar sağlık müdürlüğünde yapılmaktadır. Okullarda ayakta diş tedavisi: Sağlık personeli, çocukları diş sağlığına teşvik etmekte, onlara diş sağlığı hakkında genel bilgi vermekte, doğru diş fırçalamayı öğretmekte ve de diş muayenesi yapmaktadır. Bu muayeneden korkan çocuklar için motivasyon toplantıları yapılmaktadır. Bu sunular ücretsizdir. Seksüalite: 14 yaşından itibaren sağlık muayenesi konularında kendileri karar verebilirler. Aynı zamanda, hangi gebelik önleyici metodu (Doğum kontrol hapı gibi) kullanacaklarına kendileri karar verebilirler ve de kürtaj olma konusunda ailelerinin onayını almak zorunda değiller. Kadın sağlık merkezi kız çocuklarını, erkek bilgi danışma yeri ise erkek çocuklarını bu konuda bilgilendirmektedir. Ärztlicher Dienst des Amtes für Jugend und Familie Aile ve Gençlik Dairesi Hekimlik Hizmeti Keesgasse 6, 2 Kat, 8010 Graz aerztl.jugend@stadt.graz.at Gesundheitsamt Graz Belediyesi Sağlık İşleri Dairesi Belediye Hizmet Binasi, Schmiedgasse 26, 8010 Graz gesundheitsamt@stadt.graz.at Schulzahnambulatorien der Abteilung für Bildung und Integration Eğitim ve Entegrayon Bölümü Okul Diş Sağlığı Ayakta Tedavi Nibelungengasse 18, 8010 Graz Brucknerstraße 51, 8010 Graz Wielandgasse 9, 8010 Graz , 7035, Frauengesundheitszentrum Kadın Sağlık Merkezi Joanneumring 3, 8010 Graz frauen.gesundheit@fgz.co.at Männerberatung Graz Verein für Männer- und Geschlechterthemen Erkekler için Bürosu Dietrichsteinplatz 15, 8 Kat, 8010 Graz beratung@maennerberatung.at BOŞ VE TATİL ZAMANLARINI DEĞERLENDİRME, KÜLTÜR Oynanılır Şehir : Graz, çocuklar ve gençler için de eğlence alanları düzenlemek istiyor. Bunun için ilkbahar ile sonbahar arası Graz parklarında, sitelerinde ve kamusal oyun alanlarında grafiti, ayak topu ve de oyun araçgereçlerini taşıyan araçlar sayesinde yaratıcı oyunlar sunulmaktadır. Randevu için www. graz.at/spielmobile adresine başvurabilirsiniz. Graz daki bütün oyun alanları ile ilgili bilgiye adresinden bakabilirsiniz. Aile ve Gençlik Dairesi ve Spor Dairesi, bütün tatillerde (Yarıyıl, paskalya ve yaz tatillerinde) çocuklar için bir çok boş zamanlarını değerlendirme sunusu sunmaktadır. Detaylı bilgiler alabileceğiniz adres: ferienhits Yaz tatili kamplarından yararlanmak için Aile ve Gençlik Dairesi, Referat Offene Kinder- und Jugendarbeit a başvurulabilirsiniz. Points4action generasyon projelerinde, yaşlılar ve gençler (14-18 yaş arası çocuklar) birlikte boş vakitlerini geçiriyorlar. Bu projelere katılan gençlere sinema bileti gibi ikramiyeler veriliyor. Bilgi: Çocuk müzesinde 3 ila 12 yaş arasındaki çocuklar için sergiler, seminerler ve tiyatro etkinlikleri ve de oyun ve araştırma alanları sunulmaktadır. Next Liberty tiyatrosu çocuklara ve gençlere özel bir tiyatrodur. Landesludothek te de oyunlar ödünç alınabilmektedir. Şehir kütüphanesi ( özellikle çocuklar ve gençler için zengin bir sunu sunmaktadır. Amt für Jugend und Familie Referat für Offene Kinder- und Jugendarbeit Aile ve Gençlik Dairesi 18 yaş arası çocukların kişisel gelişimlerine katkıda bulunan, toplumda kendilerine güvenenbireyler olarak yer edinmelerini sağlayan kurum Kaiserfeldgasse 25, 8010 Graz jugendamt@stadt.graz.at Kindermuseum FRida & fred Friedrichgasse 34, 8010 Graz kontakt@fridaundfred.at Next Liberty Theater für junges Publikum Kaiser-Josef-Platz 10, Opera nin yaninda, (Ayakta, Elinde Isin Kilici Heykel), 8010 Graz ticket@ticketzentrum.at LandesLudothek Karmeliterplatz 2, 8010 Graz office@ludovico.at Sportamt Stadion Graz-Liebenau Stadionplatz 1 (Giris Kat), 8010 Graz sportamt@stadt.graz.at ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi Perşembe 8 dan 14 kadar, Cuma 8 dan 12 kadar 50 51

27 VI ÇOCUKLAR VE GENÇLER KÜLTÜRLERARASI, GEZİCİ VE BAĞIMSIZ GENÇ ÇALIŞMASI yaşlarındaki gençler için gençlik merkezleri. Bunların adresleri ve sunuları hakkında internet sayfasına bakınız YAŞ ARASI GENÇLERE YÖNELİK STREETWORK Bu kurum çalışanları, şehrin içinde gezerek yardıma ve konuşmaya ihtiyacı olan gençlere yardım etmekteler. Bu durumdaki gençlerin, ilk olarak Jakominiplatz 1 avlusunda bulunan yiyecek, içecek satın alma zorunluluğu kılmayan gençlik merkezine başvurabilirler. Burada gençler, yemek yiyebilirler, duş alabilirler, elbiselerini yıkayabilirler ve de bilgi ve danışma, uzlaştırma ve eşlik etme (örneğin danışma yerlerine, Polis e giderken) hizmetlerinden yararlanabilirler. İletişim: Tel KÜLTÜRLERARASI GENÇ ÇALIŞMALARI Göçmen kökenli gençler, ebeveynler ya da öğretmenler, günlük aile yaşamı, eğitim olanakları veya sosyal ve entegrasyon konuları hakkında bilgi edinmek istedikleri zaman ISOP Kurumu na başvurabilirler. MOBİLİTE VE ULAŞIM YAYALAR Temel trafik kurallarını çocuğunuza zamanında öğretiniz. Çocuğum artık tek başına okula gidebilir fikrini edininceye kadar, çocuğunuzu kendiniz okula götürün ve de yol üzerindeki tehlikeli yerleri gösterip anlatınız. MİKRO SCOOTER, SCOOTER, SKATEBOARD VS. Sadece yayaların kullandıkları yollarda yani yaya kaldırımlarında, yaya geçitlerinde, oyun sokaklarında vs. oynanabilir. Paten: Yaya kullanım alanlarının yanısıra bisiklet sürülen yollarda da kullanılabilir. 10 yaşından itibaren bisiklet sürmek: Belediye, anaokulu çocuklarına bisiklet kullanmayı öğrenme konusunda yardımcı olmaktadır. 10 yaşın altındaki çocukların, kamusal alanlarda bisiklet kullanabilmeleri yalnızca 16 yaşından büyük olan bir kişinin kontrolüyle olasıdır. Çocuklar, 10 yaşından itibaren ancak bisiklet ehliyetiyle tek başlarına trafikte bisiklet kullanabilirler veya tek başlarına trafiğe çıkmak için 12 yaşına girmeyi beklemeliler. Bisiklet ehliyeti başvurusu, Graz Belediyesi Karayolları Dairesi nde yapılmaktadır. Teori sınavı 4. sınıfta ilkokul öğretmenleri tarafından yapılmaktadır. Pratik sınav ise Graz da Stadt Park ta trafik bahçesinde yapılmaktadır. Detaylı bilgileri www. radfahrtraining.at adresinden Almanca ve Ingilizce dillerinde bulabilirsiniz. Foto: Lupi Spuma SKUTER (ROLLER) Bisiklet kullanmada geçerli olan kurallar burada da geçerlidir. Bisiklet ve de araç yolunda kullanılabilir, fakat yaya kaldırımında kullanılamaz. 15 yaşından itibaren hafif motorsiklet (Moped) kullanmak: 15 yaşından itibaren bir AM ehliyetiyle 45km hız limiti olan bir motorsiklet kullanılabilir. Moped kullanmak için 15 yaşına girmeden altı ay önce bir teori ve pratik kursuna kayıt olmak gerekir. ARABADA BİRLİKTE YOLCULUK ETMEK 14 yaşından küçük ve 150 santimden kısa olan çocuklar, vücut ölçülerine uygun çocuk koltuklarında oturmak zorundalar. 17 YAŞINDAN İTİBAREN ARABA KULLANMAK 16 yaşına girdikten sonra bir ehliyet kursunda temel eğitimle başlanılabilir. 17 yaşından itibaren de en az yedi yıllık ehliyeti olan birinin eşlik etmesiyle araba kullanılabilir. Direksiyon sınavına ilk olarak 17 yaşına girdikten sonra girilebilir. TOPLU TAŞIMACILIK Ücretsiz öğrenci bilet başvuru formları okullarda alınmaktadır. Ayrıca, çıraklık eğitimi alan ve yatılı okullarda kalan öğrenciler için de indirimli tarifeler mevcuttur (detaylı bilgileri at/schuelerlehrlinge/ tickets/schuelerinnen-ticket adresinden bulabilirsiniz).yaz tatillerinde, 15 yaşın altındaki çocuklar Graz toplu taşıma araçlarını ücretsiz olarak kullanabilirler. Talebeler ve çıraklık eğitimi alanlar da diğer bütün ulaşım hatlarından indirimli yaz biletleri ile toplu taşıma araçlarını kullanabilirler. Detaylı biligileri adresinden edinebilirsiniz. Straßenamt Karayolları Dairesi Bauamtsgebäude, Europaplatz 20, 4 ve 5 Kat, 8020 Graz strassenamt@stadt.graz.at (Leben in Graz Verkehr und Parken) Logo JUGEND.INFO! Karmeliterplatz 2, 8010 Graz info@logo.at

28 VII EĞİTİM ZORUNLU EĞİTİM (6 15 YAŞ ARASI, YANİ 1. İLE 9. SINIF ARASI) Avusturya da çocuklar 6 yaşından itibaren 9 yıl boyunca okula gitmek zorundalar. Zorunlu eğitim 18 yaşına kadar uygulanmaktadır. Okullar her yıl Eylül ayında açılır. Çocukları okula gönderme sorumluluğu tamamen ebeveynlere aittir. Ebeveynler, çocukları okula göndermedikleri takdirde cezalandırılabilirler. İLKOKUL (6 10 YAŞ ARASI, YANİ 1. İLE 4. SINIF ARASI) Çocuklar, okul başlamadan dokuz ay önce ikametgahlarına yakın bir okula kaydedilmek zorundalar. Ebeveynler, çocuklarını ikametgahlarına yakın bir okula kaydettirmek istemiyorlarsa bunun için Eğitim ve Entegrasyon Bölümü nden (Abteilung für Bildung und Integration) onay almaları gerekir. Eğitim ve Entegrasyon Bölümü, ebeveynlere veya velilere okul ile ilgili bütün bilgileri içeren bir mektup gönderir. 50 den daha fazla devlet ve özel okul, yani alternatif okul vardır. (Liste: www. lsr-stmk.gv.at - Schulführer). Okula gitme yaşını doldurmuş olan, fakat okula başlamak için gelişimi henüz yeterli olmayan bir çocuk ilk yıl hazırlık sınıfına gitmek zorundadır. Çocuk, bu hazırlık sınıfında okula başlama gelişimini tamamlar. Bu bir yıllık hazırlık eğitimi, dokuz yıllık zorunlu eğitim süresine dahildir ve bütün okullar böyle bir hazırlık sınıfı sunmak mecburiyetindedir. Eğitim ve Entegrasyon Bölümü nde bu konu ile ilgili daha fazla bilgi edinebilirsiniz. İlkokuldan yani 4. sınıftan sonra bir çok farklı eğitim yolları vardır. YENİ ORTA OKUL (10 14 YAŞ ARASI, YANİ 5. İLE 8. SINIF ARASI) Graz da 20 den daha fazla devlet okulu ve özel yeni ortaokulu (NMS) vardır. Yeni ortaokul (NMS) iyi bir genel eğitim vererek çocukları meslek yaşamına (Politeknik okuluna devam ederek) ve de diğer üst okullara hazırlar. Müzikte ve sporda yetenekli olan ögrenciler için de okullar mevcuttur: NMS Musik Graz-Ferdinandeum ve NMS Sport Graz-Brucknerstrasse. NMS öğrencileri, tamamen Real Lisesi nin eğitim planının uygulanmasının yanısıra bireysel olarak da desteklenmekteler. 8.sınıftan sonra gösterilmiş olan başarıya göre ya ortaokul diploması ya da Real Lisesi diploması alınır. POLITEKNIK MESLEK OKULU (POLYTECHNISCHE SCHULE) (15 YAŞINDA, YANI, 9. SINIF YAŞINDA, YANI, 9.SINIF) Politeknik Meslek Okulu alınan 8 yıllık eğitimden sonra çıraklık ve meslek okullarına yönelik eğitim vermektedir. Graz da Herrgottwiesgasse 160c ve NMS Webling de 2 sınıfta bulunmaktadır. Politeknik Meslek Okulu, 8.sınıfı başarıyla bitirmiş ve ya sınıfta kalıp sınıfı tekrarlamış ve bu yüzden de sekiz yıllık eğitimi tamamlayamamış olan öğrencilerin gittiği bir okuldur. GENEL EĞİTIM VEREN YÜKSEK OKULLAR Meslek eğitimi veren orta ve yüksek dereceli okullar 59. Sayfaya bakınız! ANADİLDE EĞİTİM İlk yabancı dili Almanca olan öğrenciler, herhangi bir önkoşul olmadan kendi anadillerini geliştirebilirler. Ayrıca anadil dersinden not da verilmektedir. Bu derse katılma isteğe bağlıdır ve ücretsizdir, aynı zamanda dilbilgisinin geliştirilmesinde oldukça faydalı olan bu ders fırsatının kaçırılmaması önerilmektedir, çünkü anadile hakim olmanın bir çok konuda pozitif getirisi vardır. Öğrenilecek diğer dillerin temelini oluşturur. Anadil eğitimi her dilde yapılabilir. Graz daki bir çok ilk ve yeni orta okullarda (NMS) ve de politeknik meslek okulunda yabancı dil eğitimi verilmektedir. Bunlar: Arnavutça, Arapça, Boşnakça, Hırvatça, Sırpça, Çince, Fransızca, Farsça, Lehçe, Portekizce, Rumence, Rusça, Çeçence, Türkçe. Detaylı bilgileri Eğitim ve Entegrasyon Bölümü nde (Abteilung für Bildung und In- tegration) veya çocuğunuzun gittiği okulun müdürlüğünden alabilirsiniz. unterricht/muttersprachlicher-unterricht adresinden Almanca ve de başka bir çok dilde bilgi edinebilirsiniz. ENGELLI ÇOCUKLAR Engelli ve özel eğitime ihtiyacı olan çocuklar için, ebeveynlerin arzusuna göre, bir çok eğitim yolu vardır. Çocuklar, özel eğitim programıyla ilk ve yeni ortaokullarda ve de politeknik meslek okulunda bir entegre sınıfında eğitimlerine devam edebilirler. İhtiyaçları varsa bir bakım ve yardım hizmeti de sunulur. Bazı okullar, engellilere uygun bir şekilde yapılmıştır. Görme ve işitme engelli öğrenciler için sayısızca okul vardır. Eğitim ve Entegrasyon Bölümü nde (Abteilung für Bildung und Integration), özel eğitim merkez lerinde bu konu ile ilgili daha detaylı bilgiler edinebilirsiniz. DİN BİLGİSİ DERSİ Avusturya da öğrenciler için din bilgisi dersi verilir. Avusturya da din dersi egitimini kiliseler ve diyanetin onayladığı kişiler vermektedir. Din dersi, normal okul dersi çercevesinde verilmektedir. Ebeveynler (14 yaşından itibaren çocuğun kendisi) çocuğu din bilgisi dersine kayıt ettirmeyebilir. ZORUNLU EĞİTİMDEN SONRA Graz da, zorunlu eğitimin tamamlanmasından sonra hangi okullara devam edilebilir ve de meslek eğitimi olanakları nelerdir konusunda bilgi edinebileceğiniz sayısızca danışma yeri vardır: Meslek Bilgi Edinme Merkezleri IBOBB- CAFÉ veya BIZ olarak bilinir. Eyalet Eğitim Müdürlüğü nün Okul Psikolojisi ve Eğitim Bölümü, ilk yabancı dili Almanca olan öğrencilere ve onların ebeveynlerine, öğretmenlerine, okul problemleri olan eğitim ABI-Service Keesgasse 6, 8011 Graz abiservice@stadt.graz.at ZIS Sprachheilschule Brockmanngasse 119, 8010 Graz oder

29 VII ve ileri eğitim veren bütün kurumlara hizmet vermektedir. Ayrıca, meslek eğitimi almadan çalışanlara Almanca kursu aramalarında yardımcı olmaktadır. 18 YAŞINA KADAR OLAN EĞİTİM Avusturya hükümetinin 18 yaşına kadar Eğitim deki amacı gençlerin mecburi eğitimlerini tamamladıktan sonra eğitimlerini yarıda bırakmadan kalifiye birer eleman olmalarını sağlamaktır. Eğitim yılı den itibaren bu eğitim 18 yaşını doldurana kadar bütün gençleri kapsamaktadır. Mecburi eğitimini tamamlayan ve Avusturya da yaşamakta olan EĞİTİM Berufsinformationszentrum (BIZ) Meslek Edindirme Bilgi Merkezi Neutorgasse 46, 8010 Graz Landesschulrat für die Steiermark Steiermark Eyaleti icin Devlet Müfetisi Körblergasse 23, Postfach 663, 8011 Graz IBOBB-Café Egitim ve Meslek icin Danismanlik ve Yönlendirme Keesgasse 6, 8010 Graz herkes 2017 yılından itibaren bu eğitimin ilk bolümüne başlamaktadır.) Gençlik eğitmenleri özellikle gençleri, aileleri, çocuklardan sorumlu kişileri, çocuklara danışmanlık yapan kişileri bu zorunlu eğitim konusunda bilgilendirmektedir , -7446, Koordinierungsstelle Steiermark 18 yasina kadar Egitim (Okul yasamindan Mesleki yasama gecisde dahil) Team Styria Werkstätten GmbH Radetzkystraße 31, Tür 1, EG, 8010 Graz Stadtbibliothek Sehir Kütüphanesi Kernstockgasse 2, 8020 Graz Stadtbibliothekshotline: LİSE DİPLOMASI (MATURA) ALMA GENEL EĞİTİM VEREN LİSELER (AHS-ALLGEMEINBILDENDE HÖHERE SCHULEN) (10 18/19 YAŞ ARASI, YANİ, 5. İLE 12./13. SINIF ARASI) Bu okullar, kapsamlı genel bir eğitim verirler ve lise bitirme sınavıyla (Matura) eğitimi sonlandırırlar. Bu, lise bitirme belgesiyle üniversitede ve de kolej, akademi gibi uygulamalı bilimler okullarında öğrenime devam edilebilir. Bu liselere gidebilmek için 4 yıllık ilkokulu başarıyla bitirmek gerekir, Almanca, matematik ve okuma derslerinin pekiyi veya iyi olması gerekir (aksi takdirde bir giriş sınavına tabi tutulur). Liseler arasında bir seçim yapmak gerekir. Düz Lise (Gymnasium - ağırlıklı konuları yabancı diller), Fen dersleri ağırlıklı lise (Realgymnasium ağırlıklı konular fen ve teknik) ve bilimsel/iktisat dersler ağırlıklı lise (Wissenschaftskundliches Realgymnasium - Liste: Detaylı bilgileri Eyalet Eğitim Müdürlüğü nden (Landesschulrat) edinebilirsiniz. REAL LİSEDE SON DÖRT SINIF (OBER- STUFENREALGYMNASIUM) (14 18/19 YAŞ ARASI YANİ, 9. İLE 12./13. SINIF ARASI) Bu okula yeni ortaokuldan sonra (mezuniyete göre) veya lisenin ilk sınıflarından sonra gidilebilir ve ağırlıklı olarak şu konular işlenir: enstrümantal ve sanatsal yaratıcılık dersleri, biyoloji, çevre bilgisi, spor, bilgi ve iletişim teknolojisi. Özel yeteneklere sahip olan öğrenciler için ayrıcalıklı eğitim olanakları mevcuttur. Detaylı bilgileri Eyalet Eğitim Müdürlüğü nden (Landesschulrat) alabilirsiniz. MESLEK EĞİTİMİ MESLEK EĞİTİMİ VEREN ORTA VE YÜKSEK DERECELI OKULLAR (BERUFSBILDENDE MITTLERE UND HÖHERE SCHULEN) (14 YAŞINDAN ITIBAREN, 3/4 VE YA 5 YILLIK EĞİTİM) Meslek okullarında (Fachschulen), bir mesleğin nasıl uygulanacağı konusunda iyi bir uzmanlık eğitimi verilir ve 3 veya 4 yıldan sonra (Bazı meslekler 3, bazıları 4 yıl sürmektedir) bitirme sınavı yapılarak eğitim tamamlanır. 5 yıllık yüksek dereceli meslek okullarında, uzmanlık alanıyla ilgili iyi bir meslek eğitimi verilir ve eğitim, bir diploma sınavıyla tamamlanır, alınan diplomayla üniversitede öğrenime devam edilebilir. Uzmanlık alanlarına göre mevcut olan okullar: Teknik, ticari ve uygulamalı tasarım okulları, diğer zanaat okulları, ticari meslek okulları, hizmet meslekleri ve sosyal meslekler, kreş öğretmenleri, eğitimciler yetiştiren eğitim kurumları ve de tarım ve ormancılık eğitimi veren meslek okulları. Bir ve iki yıllık meslek okulları da mevcuttur. Detaylı bilgileri Eyalet Eğitim Müdürlüğü nün adresinden alabilirsiniz. ÇIRAKLIK EĞİTİMİ 3 veya 4 yıl süren çıraklık eğitimine, zorunlu eğitim tamamladıktan hemen sonra başlanılabilir. adresinde çıraklık meslekleri ile ilgili bir öneri listesi mevcuttur. adresinden çırak hakları ve görevleri ile ilgili detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz. Meslek okuluna gitmek çıraklık eğitimine dahildir ve eğitim çıraklık bitirme sınavıyla (LAP) tamamlanır. Çıraklık eğitiminden sonra bireylerin kendilerini geliştirmeleri için bir çok olanaklar sunulmaktadır. Örneğin ustabaşı okullarına ve uzmanlık akademilerine devam edilebilir ve bu okullarda da bitirme sınavları yani, ustalık ve meslek olgunluk sınavları yapılmaktadır. İKİNCİ BİR EĞİTİM YOLU Tamamlanmamış bir temel eğitime devam etmek ve de öğrenim diploması almak için bir çok olanaklar sunulmaktadır

30 VII EĞİTİM TEMEL EĞİTİM Zorunlu egitim ve temel egitimle ilgili Egitim ve öretim bolumu kapsamli olanlaklar sunmaktadir. Eger zorunlu egitiminizi ve meslek edinme egitiminizi tamamlamadiysaniz veya baska bir meslek de egitim almak istiyorsaniz bunu tamamlayabilirsiniz. Örnegin bazi egitim alanlari zorunlu egitimi tamamlama olanagi sunuyor. Bu konuyla ilgili detayli bilgilereri Steiermark Eyaleti Egitim agi bulabilirsiniz. ÇIRAKLIK EĞİTİMİNİ TAMAMLAMA Çıraklık eğitimini tamamlamamış biri, belli koşulları yerine getirdikten sonra çıraklık eğitimi bitirme sınavı yapabilir. Ayrıca, 18 yaşından büyük olanlar da bu sınavı yapabilirler, fakat, mesleki bilgiye sahip olduklarını kanıtlamaları gerekir. Yarım bırakılan bir meslekte ise genellikle en az iki yıllık bir mesleki tecrübenin olduğunun kanıtlanması durumunda bu sınava girmeye hak kazanılır. DIŞARIDAN BİTİRME SINAVI Okula gitmeden dışardan bitirme sınavı ve ya bir sınıfın belirli ders konuları yapılabilir. Başvuru için gideceğiniz okulun müdürüyle konuşunuz. MESLEK OLGUNLUK SINAVI Graz daki bir çok kurumda (Akşamokulları vs...) bir okul ve ya kurs bitirdikten sonra meslek olgunluk sınavına girmeye hak kazanılır (Bu sınav en erken 17 yaşında yapılabilir). Bu sınav, lise bitirme sınavına denk düşer ve bu diplomayla üniversiteye, yüksek okula, uygulamalı bilimler üniversitesine, akademiye ve koleje gitmeye hak kazanılır. ÜNIVERSITEYE GIRIŞ SINAVI Lise diploması olmayan kişilerin akademi, uygulamalı bilimler üniversitesi ve üniver- site öğrenimi yapabilmeleri için bu sınavı başarmaları gerekir. Fakat bu uygulama sa- dece bazı bölümler için geçerlidir. ÇALIŞANLAR İÇIN OKUL Çalışanlar, yani daha önce meslek eğitimlerini tamamlamış kişiler, aldıkları eğitime bağlı olarak akşam eğitimi veren belli okullarda EGITIM VE ILERI EGITIM KURSLARI ISOP Innovative Sozialprojekte GmbH Yeniliğe Açık Sosyal Projeler Kurumu Dreihackengasse 2, 8020 Graz BFI Berufsförderungsinstitut Steiermark Meslek Destekleme Kurumu Mariengasse 24, Paula-Wallisch-Straße 8, Eggenberger Allee Foto: Lupi Spuma bit best in training Kärntner Straße 311, 8054 Graz office@bit.at Volkshochschule Steiermark (VHS) Steiermark Halk Eğitim Merkezi Hans-Resel-Gasse 6, 8020 Graz vhsan1@akstmk.at Urania Steiermark Burggasse 4/I, 8010 Graz urania@urania.at Bildungsnetzwerk Steiermark Steiermark Eyaleti Egitim Dairesi Niesenbergergasse 59, 8010 Graz bildungsnetzwerk@eb-stmk.at lisanslarını devam ettirebilirler. Bu eğitim için öngörülen koşullar; en az 17 yaşında olmak, 8. sınıfı başarıyla bitirmiş olmak, çalışıyor veya meslek eğitimini tamamlamış olmak. ÜNİVERSİTE EĞİTİMİ YÜKSEK LİSANS OKULLARI (FACHHOCHSCHULEN, FH) Yüksek lisans okulları ekonomi ve teknoloji alanlarında iş hayatına yakın pratik eğitim sunar. Graz daki mevcut iki yüksek lisans okulları FH Joanneum ( at) ve de Campus02 ( 50den fazla Bachelor ve Master seviyesinde üniversite eğitimi sunar.alınma süreci ve eğitim koşulları hakkında detaylı bilgiyi bu yüksek lisans okullarının ilgili danışma telefonlarından elde edebilirsiniz. ÜNIVERSİTELER Bir çok farklı mezuniyet olanakları mevcuttur: Lisans, yüksek lisans ve doktora. Graz da dört tane üniversite var: Altı fakülteyle, Karl-Franzens-Üniversitesi (

31 VII EĞİTİM Yedi fakülteyle, Teknik Üniversitesi ( Tıp Fakültesi ( Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi ( Üniversite eğitimi için mutlaka lise bitirme sınavını (Matura) başarmış olmak gerekir. Bazı bölümlerde eğitime başlamak için ekstra bir giriş sınavı yapmak gerekiyor. Yurtdışından gelen öğrencilerin üniversiteye gidebilmeleri için bazı şartlar öngörülüyor. Yabanci Ülkelerden okumak için gelen öğrenciler için KF-UNI Graz da öğrenci danışma bölümünde AAI uluslar arasi ilişkiler bürosu, okula kabul edilip edilmeyeceği konusunda yardımcı olmaktadır. Önkoşul Almanca bilmek gerekiyor. Detaylı bilgiler alabileceğiniz internet adresi: oehunigraz. at. Avusturya Yüksek Öğrenim Kurumu ndan (ÖH) üniversite eğitimiyle ilgili bütün konularda bilgi edinebilirsiniz.graz a yeni gelmiş birisi üniversite ile ilgili her türlü bilgiye ulaşabilir. PEDAGOJİ YÜKSEK OKULLARI Burada, ilköğretim ve meslek okullarına öğretmen yetiştirilir. Steiermark Pedagoji Yüksek Okulu ( ve Diözese Graz-Seckau Kilise Pedagoji Yüksek Okulu ( at) Graz daki pedagoji okullarıdır. YABANCILARIN ÖĞRENIM DIPLO- MASININ KABULÜ Yurtdışında alınan okul ve üniversite bitirme diplomalarının Avusturya da geçerli olabilmeleri için ilk önce Almancaya tercüme edilmeleri daha sonra da yetkili kurum tarafından onaylanması gerekir. Onaydan sonra tekrar bir eğitim almak gerekebilir. Detaylı bilgiyi Çalışma bölümünde bulabilirsiniz. YETİŞKİNLER İÇİN EĞİTİM Yetişkinlere, genel kültürden, dile, yemek kurslarından ek meslek geliştirme kurslarına varıncaya kadar eğitim veren bir çok kurum var. www. bildungsnetzwerk-stmk.at adreslerinden bütün eğitim kurumlarını, aktüel sergileri, seminerleri, kursları vs. içeren bir liste bulabilirsiniz. Göçmenler, ZEBRA Kurumu tarafından eğitim klavuzları olarak yetiştiriliyorlar. AST Başvuru Merkezi, bir çok dilde yurtdışında edinilmiş kalifikasyonları tanıma hakkında danışma hizmeti sunmaktadır. ( DİL KURSLARI ALMANCA Özel ve meslek yaşamınızda kolaylık sağlamak veya herhangi bir resmi mercide iletişimi sağlamak için Almanca bilmek zorundasınız (Yazı dili konuşma dilinden çok farklı). Graz da uzun süre yaşayan, AB vatandaşı olmayan kişiler, Avusturya da ka- labilmek için Almancabilmek zorundalar (Detaylı bilgileri Göçmen ve Entegrasyon bölümünde bulabilirsiniz). KÜTÜPHANELER Graz da bir çok sayıda mevcut olan kamusal ve bilimsel kütüphaneler eğitim konusunda katkıda Foto: Robert Frankl bulunmaktadır. Şehir kütüphanesi (Stadtbibliothek) Zanklhof ana şubesi ve medyateki, ayrıca 6 kütüphane şubeleri ve de kitap otobüsü ile Graz Belediyesi Kültür Dairesi nin bir parçasıdır ( Buradan sayısız kitap, dergi, dinleme kitapları, film, müzik CDleri vs temin edilebilir. Ayrıca hem çocuklar için hem de yetişkinler için yabancı dillerde kitaplar ve Almanca öğrenimi için faydalı dil programları mevcuttur. Ayriyetten Steiermark Eyalet Kütüphanesi, İşçiler Odası Kütüphanesi ve de Graz Üniversitelerinin kütüphaneleri de eğitim almada ve tamamlamada önemli adresleridir. MÜZELER Eğitimde, müzelerin ve sergilerin de katkısı vardır. Bununla ilgili olarak Sanat & Kültür bölümüne bakınız

32 VIII SAĞLIK Graz, hekimler (bütün uzmanlık alanlarında), hastaneler, eczaneler, terapistler konusunda geniş bir ağa sahiptir. Graz halkının tıbbi temini günün 24 saati sağlanmakta ve yüksek kaliteli unsurlar uygulanmaktadır. SAĞLIK SİGORTASİ Avusturya da zorunlu sağlık sigortası uygulaması vardır: İşvereniniz sizi işe almadan önce, sosyal sigortalara kaydınızı yaptırmak zorundadır (İşverenden bu belgenin bir fotokopisini almalısınız). Bu kayıt işleminden sonra hastalık, kaza, emeklilik sigortanızı ve bütün tıbbi ihtiyaçlarınızı giderebilirsiniz. Çalıştığınız yerde aylık 425,70 Euro dan daha az kazanıyorsanız (2017 itibariyle) Geringfügig olarak az çalışıyorsunuz demektir. Bu durumda sadece kaza sigortanız olmuş oluyor. Sağlık sigortası yaptırmak isterseniz, kendiniz Sağlık Sandığı nda (Gebietskrankenkasse) cüzi bir rakam ödeyerek sigorta pirimlerinizi ödeyebilirsiniz. Size, kayıt işlemleri sırasında her zaman ihtiyaç duyacağınız bir sigorta numarası verilir (numarayı ezbere bilirseniz iyi olur). Sosyal sigortalar priminiz direk maaşınızdan düşer. Sigortanızdan eşiniz ve çocuklarınız yararlanabilirler (genelde ücretsizdir, ama çok az bir ücret de ödenebilir). İşsizseniz veya işinizden ayrılma durumunuz varsa sağlık sigortanız iş ve işçi bulma kurumu (AMS/ Arbeitsamt) tarafından işlenmektedir. Hangi sağlık sandığında (Krankenkasse) kaydınızın olacağı, mesleğinize bağlıdır. İşçi ve memurlar kurallar çerçevesinde Steiermark Gebietskrankenkasse de sigortalılardır. Avusturya da halkın % 99,5 inin sağlık sigortası vardır. Sağlık sigortanız yoksa, eşinizin veya ebeveynlerinizin sigortasından da yararlanma olasılığınız yoksa, kendi sigortanızı kendiniz yatırabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken sadece Steiermark Sağlık Sandığına (Steiermark Gebietskrankenkasse) bir dilekçe vermenizdir. Şahıs siğortasında altı ay gibi öngörülen bir bekleme süresi vardır. Özel durumunuzla ilgili bir danışma isterseniz, Steiermark Gebietskrankenkasse ye gidiniz. E-CARD Ecard ınızı sigorta kurumunuzdan alıyorsunuz (Bu kart, banka kartı şeklinde olan bir sağlık karnesidir) - kartınızı doktor, hastane veya sağlık sandığında mutlaka göstermelisiniz. Doktora E-Card ınızı almadan giderseniz, oraya bir emanet bırakmanız gerekmektedir. E-Card ınızda sadece isminiz ve sigorta numaranız kayıtlıdır. İlticacılar ise E-Card ı ancak Federal korumaya alındıktan sonra alabiliyorlar. SAĞLIK REÇETESİ HARCI Avusturya da, sağlık sigortasından yararlanan kişiler, bir çok tıbbi hizmetten de ücretsiz yararlanmaktadırlar. Doktorunuz, size bir ilaç yazdığında (size bir reçete verdiği zaman), bunun için eczanede para ödemelisiniz. Reçete harcı Foto: istockphoto sturti tarihi itibariyle 5,85 Euro dur. Gelir düzeyi düşük olan kişi ve aileler, düzenli olarak ilaç kullanması gerekenler reçete harcından muaf tutulmaktadırlar. Reçete harcı giderleriniz bir yılda yıllık net gelirinizin yüzde ikisinden daha fazla ise, otomotik olarak reçete harcından muaf tutuluyorsunuz. Detaylı bilgileri telefon numarasından ve de Steiermark Gebietskrankenkasse den edinebilirsiniz. DOKTORLARIN NÖBET GÖREVI/ ACİL SERVİS Acil doktor tedavisi, normal mesai saatleri dışında da yapılmaktadır: Pazartesi-Cuma 19:00 ila 7:00 saatleri arası, Cumartesi, Pazar ve tatil günleri ise 24 saat hizmet verilmektedir. Marburger Kai 51, 8010 Graz; Acil Çağrı: 141. İLK YARDIM DOKTORU/AMBULANS Hayati tehlike içeren akut durumlarda Graz halkına, ilk yardım doktorları, ambulanslar hizmet vermektedir. Acil durumlarda 144 telefon numarasını arayınız (Ambulansı yani, Avusturya Kızılhaçı)! Doktor nöbet bilgilerini ve doktorlar listesini Steiermark Tabipler Odası ndan (Ärtzekammer für Steiermark) öğrenebilirsiniz. ECZANELER Eczaneler; Pazartesi Cuma 8:00 ila 18:00 saatleri arası, Cumartesileri 12:00 veya 13:00 e kadar açıktır. Geceleri, hafta sonları ve de tatil günleri nöbetçi eczaneler vardır. (küçük bir nema ödemeniz gerekiyor). Hangi eczanenin açık olduğunu eczane ilanlarından, günlük gazetelerden ve de internetten öğrenebilirsiniz. index.at, or.at. Eczane acil çağrı telefon mumarası GRAZ BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ DAİRESİ Sağlık İşleri Dairesi çocuk aşılarını ücretsiz olarak sunmaktadır ve de Eyalet in aşı programlarına da (FSME Virüsü/Grip) katılmaktadır, yetişkinler aşıları (ücretli olarak) buna dahildir. Aynı zamanda, doğum hazırlıkları, beslenme kursları ve bir çok benzeri hizmetleri sunar

33 VIII GESUNDHEIT MARIENAMBULANZ - SAĞLIK SİGORTASI OLMAYAN KİŞİLER İÇİN YARDIM Sağlık sigortası olmayan bir kişinin, herhangi bir hastalık durumunda yardım almak için yine de yasal bir hakkı vardır. Sağlık sigortasının doktor masraflarını, sosyal yardım yani asgari gelir güvence kurumu üstlenmektedir. Graz da Caritas Marienambulanz, sigortası olmayanlara veya sigortalı olup da kamusal sağlık sigortasından faydalanmak istemeyenlere (örneğin alkol ve uyuşturucu bağımlısı olanlara) herhangi bir engel çıkarmadan, ücretsiz tıbbi bakım yapmaktadır. DIPNOT Hastalandığınızda lütfen ilk önce bağlı bulunduğunuz (Ev Doktoruna)pratisyen doktora gidiniz,hastane polikliniklerine degil. Rettung/Rotes Kreuz Notruf 144 Notarzt 141 Ärztenotdienst Marburger Kai 51, 8010 Graz 141 Pazartesi Cuma 19 dan 7 kadar Cumartesi, Pazar, tatil 0 dan 24 kadar Vergiftungs-Notruf Kinderärztlicher mobiler Notdienst Baby-Hotline LKH Graz Zahnärztlicher Notdienst LKH Graz Marienambulanz Mariengasse 24 / Eingang Kleiststr Graz marienambulanz@caritas-steiermark.at Landeskrankenhaus- Universitätsklinik (LKH) Auenbrugger Platz 1, 8036 Graz Foto: istockphoto sturti Landeskrankenhaus Graz-West Göstinger Straße 22, 8020 Graz Unfallkrankenhaus Graz Göstinger Straße 24, 8020 Graz Steiermärkische Gebietskrankenkasse Josef-Pongratz-Platz 1, 8010 Graz service@stgkk.at Gesundheitsamt der Stadt Graz Graz Belediyesi Sağlık İşleri Dairesi Belediye Hizmet Binasi Schmiedgasse 26, 2. Kat, 8010 Graz gesundheitsamt@stadt.graz.at Allgemeine Auskünfte/Genel Cagri Impfauskunft/Impfstelle Asi bilgilendirme/asi yaptirma Merkezi CALISMA SAATLERI: Pazartesi Cuma 8 13 kadar Ärztekammer für Steiermark Steiermark Tabibler Odası Kaiserfeldgasse 29, 8010 Graz aek@aekstmk.or.at

34 IX ENTEGRASYON & GÖÇ Avusturya vatandaşı olmayanların, fakat uzun süre Avusturya da kalmak isteyenlerin oturumlarını düzenleyen bir çok yönerge mevcuttur. AEA VE İSVİÇRE VATANDAŞLARI AEA: Avrupa Birliği ülkeleri ile İzlanda, Norveç ve Lihtenştayn ülkelerinden oluşmaktadır. AEA ve İsviçre vatandaşları Avusturya da üç aydan daha fazla oturum hakkına sahipler, fakat şu durumlarda: Avusturya da işçi veya işveren olmalılar Kendilerini ve ailelerini geçindire bilmeliler ve de hastalık sigortasını karşılayabilmeliler. AEA ve İsviçre vatandaşları üç aydan daha fazla kalacaklar ise, dört ay içerisinde (giriş yaptıkları tarihten itibaren) yetkili merciye başvurmalılar (Başvuru Kayıt Belgesi ). Steiermark Eyalet Hükümeti, Daire 3 (Abteilung 3 der Steiermärkischen Landesregierung) bu konudaki yetkili mercidir (69. sayfadaki bilgi kutusuna bakınız). Beş yıl kesintisiz Avusturya da yaşayan, yasal oturumu olan AEA ve İsviçre vatandaşları daimi bir oturum hakkına sahip oluyorlar (Başvuru Daire 3 te Daimi Oturum Belgesi ile yapılmaktadır). Avusturya da oturum hakkı olan AEA ve İsviçre vatandaşları belirli koşullarda (örneğin eş veya resmi beraberlik durumlarında, birinci derece akrabalıklarda) tabii ki üç aydan daha fazla kalabilirler. Detaylı bilgileri Steiermark Eyaleti Daire 3 te alabilirsiniz. ÜÇÜNCÜ ÜLKE VATANDAŞLARI Üçüncü ülke vatandaşı olan birinin (Avrupa Birliği nde veya Avrupa Serbest Ticaret Birliği nde olmayan ülkeler) Avusturya da altı aydan daha fazla kalmak istemesi durumunda bir oturum iznine ihtiyacı vardır. Bir oturumda, altı aya kadar Yabancılar Polisi Kanunu, daha sonra da Yerleşme ve Oturum Kanunları (NAG) geçerlidir. OTURUM İZNİ Süreli veya süresiz yerleşme hakkı için bir çok farklı oturum izni mevcuttur. SÜRELİ YERLEŞME İÇİN OTURUM İZNİ Oturum izni (Aufenthaltsbewilligung): geçici süreli oturum Kırmızı-Beyaz-Kırmızı Kart: Süreli oturum, çalışma izni sınırlı Kırmızı-Beyaz-Kırmızı Artı Karr: Süreli oturum, serbest çalışma izni Mavi Kart AB: Süreli yerleşme, çalışma izni sınırlı Yerleşim izni (Niederlassungsbewilligung): Süreli yerleşim, serbest çalışma izni Çalışma hakkı vermeyen yerleşme izni: Süreli yerleşim, çalışma izni yok Aile yakınları yerleşme izni : Süreli yerleşim, çalışma izni yok Aile bireyleri : Süreli yerleşim, serbest çalışma izni DAİMİ YERLEŞİM İÇİN OTURUM İZNİ AB daimi oturum izni: Süresiz oturum, serbest çalışma izni İLK BAŞVURU Oturum izni için ilk başvuru, yurtdışında Avusturya Konsolosluğu nda veya Büyükelçiliği nde yapılmak zorundadır. Oturum iznini alabilmek için de bazı koşulların yerine getirilmesi gerek (Örneğin; sağlam bir gelir, sigorta, ikamet etmeye uygun bir yer). Vize almak zorunda olan dilekçe sahiplerine, Avusturya ya gelebilmeleri için ilk önce bir giriş vizesi verilir, Avusturya ya geldikten sonra da oturum izinleri verilir. Süreli oturum izni, genelde on iki aydır ve belgenin verildiği tarihle düzenlenir. Bazı kişiler (Avusturya vatandaşı aile bireyleri), oturum izni ilk başvuru dilekçesini Avusturya da yapabilirler veya vizeden muaf tutulanlar vizeden muaf tutuldukları ikamet döneminde yapabilirler. OTURUM İZNİNİN UZATILMASI Oturum izninizin geçerlilik süresi sona ermeden zamanında sorumlu mercide bir dilekçe vererek izni uzatabilirsiniz. Graz da ikamet edenlerin başvuruyu yapmaları gereken merci aşağıda mevcuttur. (Steiermark Eyalet Hükümeti Dairesi, Bölüm 3 İçişleri, Vatandaşlık İşleri ve Oturum Amt der Steiermärkischen Landesregierung, Abteilung 3 Innere Angelegenheiten, Staatsbürgerschaft und Aufenthaltswesen). Dikkat: Uzatma dilekçesi için başvuru geç yapılırsa, başvuru ilkbaşvuru olarak işlem görür! Oturma belgesi de her defasında bir yıl uzatılır. OTURUM İZNİ SEBEBİNİN DEĞİŞMESİ Oturum iznine, herzaman belli bir amaç için başvurulur (çalışmak gibi). Oturumunuzun sebebinin değişmesini istiyorsanız, bunu yetkili merciye (Steiermark Eyalet Hükümeti, Daire 3 bildirmelisiniz. YENI DOĞAN ÇOCUKLAR İÇİN YERLEŞİM İZNİ Avusturya vatandaşı olmayan yeni doğmuş bebekler, ilk altı aya kadar giriş vizesi damgası zorunluluğundan muaf tutulmaktalar. Eğer anne veya çocuğa bakan, büyüten kişinin Avusturya da hukuki olarak yerleşim hakkı varsa çocuğun ne giriş ne de oturum iznine ihtiyacı vardır. Annenin, Avusturya da oturum izni yok ise anne ve çocuk için aile birleşimi ilk başvuru dilekçeleri yurtdışından (Hangi ülkeden geliyorlarsa) yapılmak zorundadır. YERLEŞİM İZNİYLE AİLE BİREYLERİNE YERLEŞİM HAKKI Bir yerleşim izniyle aile bireyleri, beş yıl aile birleşimi yerleşim hakkına sahipler. İlk beş yılda aile birleşimi yerleşim iznini kaybetmek, bireylerin yerleşme hakkını da kaybetmesi demektir. Aile bireyi, başkasından yardım almadan verilen koşulları yerine getiriyorsa yerleşim hakkını kaybetmez Steiermärkische Landesregierung, Abteilung 3 Verfassung und Inneres Paulustorgasse 4, 8010 Graz abteilung3@stmk.gv.at

35 IX ENTEGRASYON & GÖÇ YERLEŞİM HAKKI ŞU DURUMLARDA YOK OLMAZ... Aile bireyleri yerleşim izinlerini aşağıda belirtilen durumlarda kaybetmezler: Eşin veya ebeveynlerden birinin vefatı durumunda Diğer eşin büyük bir kabahatinin olmasından dolayı boşanma durumunda İstisnai durumlardaki nedenler (aile içerisinde şiddet kurbanı olmak gibi). Yukarıda belirtilen durumlar sözkonusu ise aile ferti tarafından bu durum derhal mercilere bildirilmesi gerek. Avusturya ya giriş ve burada yerleşim izni ile ilgili detaylı bilgileri, Federal İçişleri Bakanlığı telefon numarasından ve de ve adreslerinden edinebilirsiniz. GÖÇTEN ÖNCEKİ ALMANCA BİLGİSİ Üçüncü ülke vatandaşları, oturum izni dilekçesini verirken Almanca dil bilgilerinin A1 seviyesinde olduğunu (Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Sınıflandırılması) kanıtlamaları gerekmektedir. Yani basit bir Almanca bilgisine sahip olmaları gerekmektedir. Kanıt olarak, kabul edilen kurumlardan alınan bir dil diploması veya kurs belgesi getirilebilir (Detaylı bilgiler Entegrasyon Sözleşmesi Bölümü nde mevcuttur). Dikkat: Diploma veya belge bir yıldan daha eski olmamalıdır. ENTEGRASYON SÖZLEŞMESİ Avusturya da kalmak isteyen ve bir yerleşim iznine sahip olan üçüncü ülke vatandaşları entegrasyon sözleşmesine (İntegrationsvereinbarung veya İV) tabi tutulmaktalar. Entegrasyon Sözleşmesi nde yer aldığı gibi göçmenler, oturum izinlerini uzatmak istiyorlarsa Almanca dilinin temel bilgilerini edinmek zorundalar. (İlk oturum izni alınırken en azından basit bir Almanca bilgisine sahip olunduğu kanıtlanmalıdır, yukarıyı okuyunuz). Entegrasyon Sözleşmesi iki basamaktan (Modul) oluşmaktadır. Modul 1 ilk oturma iznini aldiktan sonra iki yil icinde yapmak zorunda.-ikinci basamakta ise Modul 2 Seviyesinde Almanca öğrenilmektedir. Bu, hem daimi oturum hakkını hem de Avusturya vatandaşlığını alabilmek için gerekli görülmektedir. Kurs olanaklari danismalik ve kurs ucreti odeme ile ilgili daha detayli bilgileri ÖIF (wwwintegrationsfonds.at) bulabilirsiniz. ENTEGRASYON YASASI Entegrasyon yasasi zamaninda bu Brosürü planlayarak yürürlüge koymustur.bu brosurde Almanca kurslarinin olusumu,degeri ve yon belirlemesini saglamlastirmistir. Bunun disinda bir entegrasyon sözlesmesi degerli ve agir yaptirimlari olan bir entegrasyon yasasi bir parcasi olurdu.yonetim programinin icinde mecburi entegrasyon yıli ile ilgili bilgilere internet sitesinde bulabilirsiniz. Sorulariniz icin ÖIF Steiermark eyaleti ( bulunmaktadir. Foto: istockphoto Rawpixel GRAZ ENTEGRASYON BÖLÜMÜ Graz Entegrasyon bölümü 3 Kasim 2005 de kurulmus olup Entegrasyon tedbirleri kapsaminda Graz da yasayan yabancılara uyum saglamada destek olmak amaciyla kurulmustru. Entegrasyon bölümünun uzmanlık, alanı Toplumdaki cesitlilik,kültürler arasi uyum gibi aktif konularada danismanlik yapmak ve bi rag olusturmaktir. Graz belediyesinin 2015 Integrationsreferat der Stadt Graz Graz Belediyesi Entegrasyon Bölümü Keesgasse 6, 8010 Graz integrationsreferat@stadt.graz.at

36 IX ENTEGRASYON & GÖÇ yilinda aldigi bir kararla Entagrasyonstratejisinde programli yonetmenliklerle entegrasyon politikasi cercevesinde bir proje baslatmakti. Entegrasyon bölümu entagrasyon konulu bir cok Proje desteklemektedir. ENTEGRASYON BÖLÜMÜNÜN GÖREVLERI Entegrasyon bölümümün görevleri kisaca sunlar: Graz belediyesi Entegrasyon bölümünün Entegrasyon stratejilerini hayata gecirmek Külturler arasi kaynasmayi saglamak icin danısmanlık yapmak örnegin: Seminerler, Egitim programlari ve birlikte calısma projeleri uygulamak Belediye Meclisi ile Organizasyon arasinda ara bulucu olmak, Örnegin Dernekler, ilgilenen, bireysel destek sunmak isteyenler, girisimciler ve bu isi yapmak isteyen ilgili vatandaslar Yaptigi projelerle Is alanındakı göcü ve uyumsuzlugu onlemek amaciyla tedbir almak. Seminarlarda uzman kamu calisanlarinin aktiv katilimini ve gerekli bilgilendirme yontemlerini kulanmak. Dinler arasindaki bagla ilgili destek sunmak Farkli kültürlerde hazirlanan projelere birlestirime cercevesinde maddi destek sunmak. GRAZ DA ALMANCA ÖGRENMEK Almanca baslama noktasi size bu konudaki onemli fırsatlar konusunda yardim etmektedir. Siz almanac kursuna giderken,oturdugunuz yere yakin olmasi,calisma saatlerinize uygun olmasi veya cocugunuzun bakıcıya bırakılması gibi onemli konularada ve hangi kursa gitmek istediginiz konusunda size yardimci olmaktadir. STEIERMARK TA ÇEŞİTLİLİK İÇINDE BİRLİKTE YAŞAMA ANLAŞMASI Steiermark Eyaleti Entegrasyon Bölümü, Steiermark Entegrasyon Platformu nun temel ön çalışması olarak çeşitlilik içinde birlikte yaşama anlaşmasını Haziran 2011 de Steier- mark Eyalet Meclisi nde nihayetlendirdi. Stei- ermark Eyaleti nin gelecekteki entegrasyon politikası ile ilgili önemli noktalar tespit edildi. Anlaşmada, Steiermark ta yaşayan bütün insanlar için eşit haklar, farklı muamele etme karşıtı ve de adaletli toplumsal ortaklık inancı verilmektedir. Birlikte Yaşama Anlaşmas böylece Steiermark Eyaleti nin politika ve yönetiminin, toplumsal çeşitliliĝi, profesyonel ve geleceĝe yönelik olarak ele alınması gerektiĝine yönelik tabii anlayışını ifade etmektedir. Bu hedefe ulaşmak için Steiermark Eyaleti nin öncelikli girişimi, çok çeşitli toplumun birlikte getirdiĝi taleplere yönelik görevlerini çaĝdaş ve ehil bir şekilde yerine getirebilmeleri için kamusal kurumlar ve sistemleri geliştirmek ve güçlendirmektir Foto: istockphoto kali9

37 IX ENTEGRASYON & GÖÇ TERCÜMANLIK HİZMETİ Avusturya ya yeni gelmiş ve Almancası yeter- li olmayan kişilere, sosyal ve tıbbi konularda, terapi alanlarında veya resmi mercilerde dil ve kültürel engelleri aşabilmeleri için eşlik edilmektedir. Çok çeşitli sunuları olan OMEGA ve ISOP Kurumları tercümanlık alanında da hiz- met vermekteler. Ayrıca, kendi tercümanlık hiz- metleri ve de bir çok dile çevrili bilgi kaynakları olan başka kurumlar da mevcuttur. Graz kendi icinde gönulüler tutmaktadir. Graz a insanlari bu gönüllüler ordusu ve istege bagli sigorta getirmektedir,bos zamanlalirini gonullu olarak bu organizasyonlara yardim ederek gcirmek istemektedirler. Bu Gönülüler ordusuna tamamen istege bagli olup internet uzerinden Online-Platform ucretsiz olarak katilinir.daha fazla bilgi edinmek icin bakabilirsiniz. Graz da Göcmen ve Göcmenlerin bulusma yeri,örnegin: MigrantInnenbeirat der Stadt Graz Graz Belediyesi Göçmenler Meclisi Keesgasse 6, Parterre rechts, 8010 Graz mb.graz@stadt.graz.at ISOP Innovative Sozialprojekte Dreihackengasse 2, 8020 Graz isop@isop.at OMEGA Trans Kültüler arasi Zihinsel ve Fiziksel saglik sorunlari butunlesme Merkezi Albert-Schweitzer-Gasse 22, 8020 Graz GRAZ BELEDİYESİ GÖÇMENLER MECLİSİ (MIGRANTINNENBEIRAT DER STADT GRAZ) Graz Belediyesi Göcmenler Meclisi Göcmenlerin politik olarakda yasama katılımını saglamaktadir. Göcmen meclisi göcmenlerin yerel siyasete görus bildirmelerini ve katilimlarini saglamaktadir. Şehirdeki halkla olan iletişimi sürdürmek ve de göçmen meclisi ile ilgili aktiviteleri öğrenmek için bilgilendirme toplantıları yapılmaktadır. Göçmenler Meclisi kişisel danışma hizmeti vermemektedir. Göçmenlerle ilgili genel konular meclisin ağırlıklı çalışma noktasıdır. Siyasal ve sosyal haksızlıklar, ikamet etme ve eğitim gibi konular uygun düzeltme önerileriyle Göçmen Meclisi tarafından sorumlu yerlere iletilmektedir. Göçmenler Meclisi ile ilgili detaylı bilgilere ve de Graz daki göçmenlerin kendi derneklerinin bir listesini (Yabancı dernekler) Graz Belediyesi nin internet adresinden bulabilirsiniz. Österreichischer Integrationsfonds Avusturya Entegrasyon Fonu Integrationszentrum Steiermark Entegrasyon Merkezi Reitschulgasse 19, 8010 Graz steiermark@integrationsfonds.at STARTPUNKT DEUTSCH Reitschulgasse 19, 8010 Graz steiermark@startpunktdeutsch.at FEE Ehrenamtsbörse der Stadt Graz Kaiserfeldgasse Graz ehrenamt@stadt.graz.at Sozialzentrum der Caritas der Diözese Graz-Seckau Mariengasse 24, 8020 Graz erstkontakt@caritas-steiermark.at Verein DANAIDA Kadinlar icin egitim ve Bulusma Noktasi Marienplatz 5, 8020 Graz danaida@aon.at Antidiskriminierungsstelle Steiermark Anti ayrimcilik Bölümü Andritzer Reichsstraße 38, 8045 Graz buero@antidiskriminierungsstelle.steiermark.at Ikemba Burggasse 4, 8010 Graz office@ikemba.at office@omega-graz.at Zebra Kültürlerarasi Danismanlik ve Terapi Merkezi Granatengasse 4/3. Stock, 8020 Graz office@zebra.or.at Afro-Asiatisches Institut Afrika, Asya ve Latin Amerika öğrencileri İletişim Merkezi (für StudentInnen) Leechgasse 24, 8010 Graz office@aai-graz.at ARGE Sidette ve Irkciliga karsi Gencler Karmeliterplatz 28, 8010 Graz graz@argejugend.at

38 X EŞIT MUAMELE VE YÖNETIME KATILMA Farklı nedenlerden dolayı toplumsal yaşama diğerleri gibi aynı olanaklarla katılamayan insanlar var. Bazen, kişiler veya gruplar da mağdur oluyorlar, yani farklı muamele görüyorlar. Avusturya da bu ayrımcılığı yasaklayan yasalar ve mağdurları savunan kurumlar var. GRAZ, İNSAN HAKLARI ŞEHRİ Graz, 2001 den beri Avrupa nın ilk İnsan Hakları Şehri, 2006 dan beri de Irkçılığa Karşı Avrupa Şehirleri Dayanışması na üyedir. Bu yüzden, Graz da yaşayan herkese insan haklarını savunma ve ırkçılığa karşı mücadele etme konusunda büyük bir görev düşüyor. Graz İnsan Hakları Konseyi, her yıl Graz daki insan hakları durumu ile ilgili ve de bu konuda hayata geçirilenler ile ilgili bir insan hakları raporu yayımlamaktadır. İnsanların, etnik kökenlerinden, dinlerinden veya cinsiyetlerinden dolayı farklı bir muamele görmemeleri için daha yapılacak çok şey var. www. menschenrechtsstadt.graz.at KADIN- ERKEK AYIRIMI YAPMADAN EŞİT HAKLAR VE EŞIT MUAMELE Avusturya da kadınlar ve erkekler kanunen aynı haklara (Eşit Haklar Kanunu kadınlar, erkekler ve transgenderler için geçerlidir) ve de teorik olarak (eğitimde ve iş yerlerinde) eşit şansa sahipler. Fakat, bu durum uygulamada genellikle böyle görünmüyor; Kadınlar cinsiyetlerinden dolayı hala farklı muamele görüyor. Bir çok meslekte erkeklerle aynı işi yapmalarına rağmen daha az para kazanıyorlar, aile içerisindeki görev dağılımında (çocuklar, bakım,...) kadınların omuzuna çok daha fazla yük bindiriliyor. Kadınlar, aldıkları eğitimlere rağmen çok nadiren yüksek veya yönetici mevkilere geliyorlar. Kadınlar, aile içerisinde, iş yerlerinde ya da diğer vakitlerde sık sık cinsel tacize veya şiddete uğruyorlar, yani cinsel ayrımcılık yapılıyor. Graz da mağdur olan kadın ve kızlara bilgi veren, onlara yardım eden bir çok kurum var. Bunlar; Graz Belediyesi Kadınlar ve Eşit Haklar Bölümü (Referat Frauen & Gleichstellung der Stadt Graz), Graz Belediyesi Kadınlar ve Esit Haklar Bölümu kadınların ve erkeklerin yaşamın her alanında eşit haklara sahip olduklarını yaptıkları çalışmalarla göstermektedirler. Soruşturmacı kurulu Graz lı kadın ve erkekler için bağlı bulundukları mahallede danışmanlık ve destek veriyor. Graz Belediyesi Eşit Muamele Görevlileri ve Steiermark Eşit Muamele Avukatlık Yerel Bürosu, cinsiyet ayrımı yapmadan kendisine ayrımcılık yapıldığını hisseden kişiler için çalışmaktadır. Kızlar, MAFALDA ya (genç kadınlara ve kızlara yardım ve destekte bulunan kurum) müracat edebilirler. Orada JAM adındaki özel kız merkezi de mevcuttur. Kızlar ve genç bayanlar Kadın Sağlık Merkezi nden (Frauengesundheitszentrum) doğum kontrol ilaçları, hamilelik, çocuk aldırma konularında ve de ruhsal sorunlar ve sağlık hakları konusunda bilgi edinebilirler. Steiermark eyaletinde yaşanmış bir çok kadin ve erkekle yapılmış Foto: istockphoto apomares Eşitlik, Sağlık haklari gibi konularda araştırma yapılmıştır. Bir çok dile çevrilmiş sağlık ile ilgili bilgiler de mevcuttur. Göçmen kökenli kadınlar sorunları ile DANAİDA adındaki derneğe de başvurabilirler. Günde yirmidört saat koruma sunan Graz Kadınlar Sığınma Evi ne (Frauenhaus Graz), (cinsel) şiddete mağruz kalmış kadınlar (çocukları ile birlikte) sığınabilirler. Cinsel şiddet ve/veya evsel şiddet konularında kızlara ve kadınlara TARA ve de Şiddetten Koruma Merkezi (Gewaltschutzzentrum) yardımcı olur. Cinsel şiddete karşı önlem alma konularında kızlara ve oğlanlara yönelik çalışmalar Hazissa sunmaktadır. PERIPHERIE adındaki araştırma ve eğitim merkezi Steiermark çapındaki kadın ve erkek eşitliği ile ilgili istatistikler ve çalışmalar ile meşguldur. PERIPHERIE ayrıca Gender Mainstreaming konusu ile ilgili eğitim, danısmanlık ve de workshoplar sunar. Graz da erkeklerin sorunları olduğunda gidebilecekleri özel yerler de var. Steiermark çapında Erkeler için Acil Telefon Hattı ve de Erkek Yeri (Verein für Männer. Und Geschlechterthemen veya Männerberatung) erkeklere ve oğlanlara acil kriz durumlarında, haksızlık durumlarında ve yaşanmıs şiddet durumlarından sonra destek olur

39 X EŞIT MUAMELE VE YÖNETIME KATILMA Referat Frauen & Gleichstellung Kadınlar ve Eşit Haklar Bölümü Kaiserfeldgasse 17, 1. Stock, 8010 Graz Ombudsstelle für Grazer Mädchen und Frauen Gleichbehandlungsbeauftragte der Stadt Graz Graz Belediyesi Eşit Muamele Görevlileri Gleichbehandlungsanwaltschaft Regionalbüro Steiermark Eşit Muamele Avukatlık Yerel Bürosu Europaplatz 12, 8020 Graz Frauenhaus Graz Notruf rund um die Uhr (0 dan 24 kadar) TARA Kadın ve Kızları Cinsel Şiddetten Koruma, Terapi Hizmetleri Haydngasse 7, EG/1, 8010 Graz Gewaltschutzzentrum Steiermark Şiddete Karşı Koruma Merkezi Granatengasse 4, 2 Kat, 8020 Graz office@gewaltschutzzentrum.at Hazissa Cinsel şiddetin önüne geçme konusunda genç kızlara ve erkeklere yardım eden kurum Karmeliterplatz 2, 8010 Graz office@hazissa.at; Frauenservice Graz Graz Kadın Hizmetleri Lendplatz 38, 8020 Graz office@frauenservice.at; Mafalda und Mädchenzentrum JAM Arche Noah 9 11, 8020 Graz office@mafalda.at; Frauengesundheitszentrum Joanneumring 3, 8010 Graz frauen.gesundheit@fgz.co.at; DANAIDA Kadinlar icin egitim ve Bulusma Noktasi Marienplatz 5, 8020 Graz danaida@aon.at; PERIPHERIE Schwimmschulkai 6/II, 8010 Graz office@peripherie.ac.at, Männerberatung Graz Verein für Männer- und Geschlechterthemen Erkekler için Bürosu Dietrichsteinplatz 15, 8 Kat, 8010 Graz beratung@maennerberatung.at Männernotruf Steiermark hilfe@maennernotruf.at ÇOCUKLARIN VE GENÇLERİN YÖNETİME KATILMA HAKLARININ TEŞVİKİ Avusturya Anayasası nda çocuk hakları insan haklarıdır diye özellikle altı çizilmiştir. Şiddete karşı koruma, eğitim hakkı, en iyi şekilde gelişim konuları da çocuk hakları arasındadır. Çocukları, şiddetten (bir tokat bile atılmamalı) özellikle de cinselliği içinde barındıran şidetten koruma konusunda çok daha fazla özen gösterilmektedir. Çocukların isteklerine saygı göstermek ve o istekleri mümkün kılmak gerekir. Çocukların da istekleri olabilir ve onların yaşam çevresini, kamusal alanlarını (park alanları gibi) onlarla birlikte düzenlemek gerekir. Graz da çocukların haklarını hayata geçiren bir çok kurum var. Steiermark Eyaleti nin bir kurumu olan LOGO meslek seçimi danışmanlığından checkit-karte (Steiermark eyaleti tarafindan verilen fotoğraflı bir kimlik karti olup öğrencilere ve çıraklık eğitimi alanlara verilmekte ve ücretsizdir) dağıtımına kadar bir çok olanaklar sunuyor. ESO.INFO da gençler gizbilim, gizli ilimler, satanizm, aşırı sağcılık ve kökten dincilik konularında bilgilendiriliyorlar. Steiermark Çocuk ve Gençlik Avukatlık Bürosu (kija), çocukları ve gençleri hakları konusunda telefonla bilgilendiriyor ve onlara yardım ve danışmanlık hizmeti sunuyor. Steiermark Çocuk Bürosu, çocuklara kendi yasal talepleri konusunda, eğitim-bilim, şehir ve ulaşım düzenleme, ikamet etme ve çalışma konularında yardımcı olmaktadır. Graz da düzenli olarak toplantılar yapan, Graz da neler değiştirilebilir konusunda tartışan, bir tane çocuk belediye başkanı Gençler, 16 yaşından itibaren oy kullanabilirler, 18 yaşından itibaren de seçimlere aday olarak katılabilirler (İstisna: Federal başkanlık seçimleri hariç). Graz da gençlerin boş vakitlerini geçirebilecekleri, talepleri ve soruları için başvurabilecekleri onüç tane gençlik merkezi var. Kızlar için ayrıca JAM Kız Merkezi mevcuttur. JAM Gençlik kültür merkezi, özellilkle de müzik tutkunları için. Aile içinde yaşanan sorunlar (şiddet dahil olmak üzere) için toplam dört tane Graz Belediyesi Gençlik Merkezi var ve bunlardan birisi de çocukların, gençlerin ve onların ailelerinin başvuracakları ilk yerdir. Yaşanan olay acil ise, Tartaruga ya (13 yaşından itibaren gençlere danışma hizmeti ve sığınma yeri sağlayan bir kurum) başvurabilirler. Burada, özellikle de ebeveynlerin yanında kalamayan veya kalmak istemeyen gençler konaklayabilirler. Tabiiki, ebeveynler de zor durumlarda çocuklarıyla birlikte Tartaruga ya gelebilirler. Caritas kuruluşunun Schlupfhaus adındaki acil konaklama imkanı gençlerin ve de genç yetişkinlerin acil durumlarda konaklayabilmeleri için hizmet vermektedir. AVUSTURYA VATANDAŞI OLMAYAN KİŞİLERİN HAKLARI VE YÖNETİME KATILIMLARI Graz da AB vatandaşlarının hakları, AB vatandaşı olmayanlardan (Üçüncü Dünya Ülke Vatandaşı diye nitelendirilen) daha çoktur. Örneğin; AB vatandaşları Belediye Meclisi Seçimlerine katılabiliyorlar. AB vatandaşları için Graz da özel danışma yerleri yok, onlardan Avusturyalılardan sorumlu olan merciler sorumludur. Graz da AB vatandaşı olmayanlar (Üçüncü Dünya Ülke Vatandaşları) için özel bir 76 77

40 X EŞIT MUAMELE VE YÖNETIME KATILMA Logo JUGEND.INFO! Karmeliterplatz 2, 8010 Graz Kinder- und Jugendanwaltschaft Steiermark Çocuk ve Gençlik Avukatlık Bürosu Paulustorgasse 4, 8010 Graz Kinder- und Jugendrechtetelefon Kinderbüro Steiermark Steiermark Çocuk Bürosu Die Lobby für Menschen bis 14 Karmeliterplatz 2, 8010 Graz KinderParlament Graz Graz Çocuk Parlamentosu Karmeliterplatz 2, 8010 Graz info@kinderparlament.at Schlupfhaus Notschlafstelle der Caritas für Jugendliche Caritas ın gençlere acil durumlarda konaklamayı sağladığı ev Mühlgangweg 1 (Fröhlichgasse nin kösesinde, 34 numarali Otobusle Seifenfabrik duraginda iniliyor), 8010 Graz schlupfhaus@caritas-steiermark.at Jugendamt Graz-Nordwest (Eggenberg, Gösting ve Lend den sorumlu) Jugendamt Graz-Nordost (Andritz, Mariatrost, Geidorf, Ries, Sehir Merkezi, St. Leonhard, Walendorf dan sorumlu) (Generationen Jugend) Jugendamt Graz-Südost (Jakomini, St.Peter, Liebenau dan sorumlu) (Generationen Jugend) Jugendamt Graz-Südwest (Gries, Puntigam, Strassgang, Wetzelsdorf dan sorumlu) (Generationen Jugend) MigrantInnenbeirat Graz Belediyesi Göçmenler Meclisi Keesgasse 6, Giris kat sagda, Zimmer Graz ab.graz@stadt.graz.at Tartaruga Schutz und Hilfe für Jugendliche Ungergasse 23, 8020 Graz (rund um die Uhr) tartaruga@jaw.or.at temsilcilik (Graz Göçmen Meclisi) mevcuttur. Meclis temsilcileri Graz da yaşama ve AB vatandaşı olmama koşuluyla beş yılda bir, Graz Belediye Meclisi yle aynı zamanda seçilirler. İNSANLARIN KÖKENLERİNE, TEN RENKLERİNE, DİLLERİNE VE DİNLE- RİNE BAKMAYAN EŞIT MUAMELE VE EŞİT HAK Graz a son yirmi yılda başka ülkelerden farklı sebeplerden dolayı bir çok insan geldi ve şehrimizi kendilerine ve ailelerine yaşam noktası olarak seçtiler. Bunların bir çoğu Avusturya vatandaşı oldu. Göçmen kökenlilerin sayısı giderek arttı ve göçmen kökenliler artık Graz lı yani Avusturyalı olarak doğup, büyüyorlar. Bu yüzden, Mur metropolü kendini değiştirdi ve çok çeşitli lehçelerin, dillerin, kültürlerin, geleneklerin ve dinlerin olduğu bir şehir oldu. Graz, bu durumdan yararlanmaktadır. Bu çeşitlilik tabii ki beraberinde korkular ve savunmalar da getiriyor. İnsanlara kendi dillerinden, görünüşlerinden veya dinlerinden dolayı ayrımcılık yapılıyor. Örneğin lokallere alınmama, haklarından yoksun bırakma, ev ve iş aramada mağdur olma gibi. Bunlar, kanunen ayrımcılık yasağı kurallarının ihlali demektir. Ayrımcılık ile karşılaşan kişi Polise veya Steiermark eyaleti Antiayrımcılık kurumuna başvurabilirler. Steiermärkische Landesregierung, Abteilung 3 Verfassung und Inneres abteilung3@stmk.gv.at Graz Belediyesi, kendi Entegrasyon Bölümü yle ve de diğer kurumlarla, Graz da beraberce refah içinde yaşamayı sağlamak ve ayrımcılığı önlemek için bir çok proje çalışmaları yapmaktadır. Graz Belediyesi nin beraber çalıştığı kurumlar; ARGE Gençlik - Şiddete ve Irkçılığa Karşı, Graz ETC, Graz Barış Bürosu ve Omega derneğidir Graz, bir çok üniversiteye sahip olan bir şehirdir. Yurtdışından bir çok öğrenci geliyor. Bu öğrencilere destek veren bir çok yer var. Yabancı öğrenciler Afro-Asiatische Institut a öğrenmek istediklerini sorabilirler. Karl-Franzens Üniversitesi nde okumak isteyen biri, üniversitenin Graz ÖH Yabancı Öğrenciler Bölümü nde, Graz Teknik Üniversitesi nde okumak isteyen biri, Graz HTU Sosyal Politik Bölümü nde yardım alabilir. Güzel Sanatlar Üniversitesi öğrencileri ÖHKUG Yabancı Öğrenciler Bölümü nden bilgi ve yardım alabilirler. Herhangi bir nedenden dolayı kendisine ayrımcılık yapıldığına inanan biri, Steiermark Anti-Ayrımcılık Bürosu na mutlak kanuni bir gerekçeden bağımsız olarak bizzat telefon edebilir veya gönderebilir. Burada, size neler yapılması konusunda bilgi verilir. Tehlikeli veya fiziksel bir saldırı durumunda hemen polise haber vermelisiniz. Polis Tel: 133. Dini konularda Graz Belediyesi Çok Dinler Kurulu ndan bilgi alınabilir. Bu kurulda resmi olarak tanınan dinlerin temsilcileri bulunmaktadır ENGELLİLER İÇİN EŞİT HAKLAR VE EŞIT MUAMELE Engelli olduklarından dolayı dışlanan bir çok kadının, erkeğin, çocuğun önünde bariyerler 78 79

41 X EŞIT MUAMELE VE YÖNETIME KATILMA var. Graz Belediyesi nde engelliler konusuyla ilgilenen bir çok yer var (84. sayfayı okuyunuz). Belediye, kaldırımları alçaltma, sesli trafik lambaları koyma, engellilere uygun tuvaletler yapma, çok katlı devlet binalarını engellilere uygun düzenleme gibi konularda çalışmalar yaparak bariyerleri aşmaya çalışmaktadır. Graz da engellileri bilgilendiren, onlara yardım eden bir çok kurum bulunmaktadır. Bu kurumlar; alpha nova, Atempo, Jugend am Werk, Lebenshilfe ve Odilieninstitut. Avusturya İşitme Engelliler Birliği ile Steiermark Görme Engelliler Birliği nin yanısıra mağdurların kendi taleplerini karşılayan şahsi temsilcilik kurumları da mevcuttur. Engelliler ile ilgili detaylı bilgileri sosyal konusunun işlendiği bölümde bulabilirsiniz. CİNSEL TERCİHLERİNDE BAĞIMSIZ OLANLARA EŞİT HAKLAR VE EŞİT MUAMELE 1 Ocak 2010 tarihinden beri hemcinslerin birlikteliklerini Graz Belediyesi nde onaylatma olanaklarına sahipler (Yaşam ve Sosyal Durumlar bölümünde detaylı bilgi edinebilirsiniz). Antidiskriminierungsstelle Steiermark Anti ayrimcilik Bölümü Andritzer Reichsstraße 38, 8045 Graz buero@antidiskriminierungsstelle.steiermark.at ARGE Şiddet ve ırkçılığa karşı gençlik Karmeliterplatz 2, 8010 Graz Europäisches Trainings- und Forschungszentrum für Menschenrechte und Demokratie (ETC Graz) Elisabethstraße 50 B, 8010 Graz office@etc-graz.at, Friedensbüro Graz Graz Barış Bürosu Keesgasse 6, Parterre links, 8010 Graz office@friedensbuero-graz.at Afro-Asiatisches Institut Afrika, Asya ve Latin Amerika öğrencileri İletişim Merkezi Leechgasse 24, 8010 Graz office@aai-graz.at, Referat für ausländische Studierende der ÖH Graz Schubertstraße 6a, 8010 Graz / foreignstudents@oehunigraz.at Referat für ausländische Studierende an der ÖHKUG Brandhofgasse 21, 8010 Graz oeh@kug.ac.at Foto: istockphoto XiXinXing

42 X EŞIT MUAMELE VE YÖNETIME KATILMA Graz da cinsel tercihinden dolayı kendini kötü hissedenlere yardım eden bir bilgi danışma hizmeti mevcuttur. Rosalila PantherInnen, Annenstrasse 26, 8020 Graz, Tel: , E-posta: info@homo.at, BİLGİ VE KATILIM Vatandaş Katılım Dairesi (Das Referat für BürgerInnenbeteiligung), Ortak Çıkarlar Topluluğu ve de seçme seçilme hakkına sahip olan vatandaşlar Graz için proje ve tasarım etkinlikleri organize etmekteler. Böylece, Graz halkı da şehrin planlama ve tasarım kararlarında katkıda bulunuyor. Burada, vatandaşlara girişimlerinin kurulma aşamasında bilgi veriliyor ve de kendilerine ait bir internet sayfasında ücretsiz olarak sunum yapabiliyorlar. Yurttaşlar Bilgi Bölümü nde (BürgerInnen- BIG ), şehir ile ilgili hizmet ve sunu bilgilerini edinebilirsiniz. alpha nova Idlhofgasse 63, 8020 Graz office@alphanova.at Referat Barrierefreies Bauen der Stadt Graz Graz Belediyesi Engelsiz Şehir Tasarım Dairesi Europaplatz 20, 8020 Graz barrierefrei@stadt.graz.at Beauftragter der Stadt Graz für Menschen mit Behinderungen Graz Belediyesi Engelliler Vekili behindertenbeauftragter.graz@gmx.at Referat für Behindertenhilfe des Sozialamtes der Stadt Graz Amtshaus, Schmiedgasse 26, 8010 Graz behindertenhilfe@stadt.graz.at WOIST Wohnungsinformationsstelle Konut Yeri,Konut Meseleleri Amt für Wohnungsangelegenheiten Schillerplatz 4, 8010 Graz Hotline des Bundesministeriums für Arbeit, Soziales und Konsumentenschutz Is, sosyal ve Tüketiciyi korumak icin Fedaral Bakanligin sosyal Telefonu (gebührenfrei) Lebenshilfen Soziale Dienste GmbH Conrad-von Hötzendorf-Straße 37a, 8010 Graz office@lebenshilfe-guv.at Odilieninstitut Leonhardstraße 130, 8010 Graz verwaltung@odilien.at Steirischer Landesverband der Gehörlosenvereine im österreichischen Gehörlosenbund Plabutscher Straße 63 (Giris Batida), 8051 Graz office@stlvgv.at Atempo Heinrichstraße 145, 8010 Graz atempo.graz@atempo.at Jugend am Werk Lendplatz 35, 8020 Graz office@jaw.or.at Zentrum Integriert Studieren (ZIS) Universitätsplatz 3, Giris Kat, 8010 Graz barbara.levc@uni-graz.at ÖZIV Österreichischer Zivil-Invalidenverband Triester Straße , 8055 Graz oezivstmk@aon.at Hochschülerinnen- und Hochschülerschaft an der TU Graz Rechbauerstrasse 12, 8010 Graz info@htu.tugraz.at Referat für BürgerInnenbeteiligung Belediyesi Yurttaş Katılım Bölümü Hauptplatz 1, 8011 Graz buergerinnenbeteilgung@stadt.graz.at Steiermärkischer Blinden- und Sehbehindertenverband Steiermark Görme Engelliler Birliği Augasse 132, 8051 Graz Hotline Blindline office@bsvst.at

43 XI SANAT VE KÜLTÜR Graz, kültürel ve sanatsal konularda oldukça zengindir (2003 Avrupa Kültür Başkenti seçildi, tarihi şehir merkezi ve Eggenberg Sarayı ise UNESCO- Dünya Kültür Mirası na aittir). Şehir, bu sanatsal ve kültürel etkileri, göçmenlerin yüzyıllar içerisindeki katkılarına da borçludur. Örneğin İtalyan mimarlara ve zanaatkarlara ya da Johannes Kepler veya Nicola Tesla nın bilimsel hizmetlerine teşekkür borçludur. Graz Turizm da at sayfasında görülmeye değer tarihi yerler ve modern mimari yapılar konusunda bilgi edinebilirsiniz. Opera ve tiyatro binası gibi büyük sahneler, son derece faal ve çok farklı kültürel etkinliklerin gerçekleştirildiği Joanneum Evrensel Müzesi kültür alanlarındandır. TİYATRO, KABARE Theaterholding Graz/Steiermark GmbH nın (Graz daki sahne hizmetlerinden sorumlu olan kurum) bir çok oyun sahnesi bulunuyor: Opera ve tiyatro binası, Next Liberty Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu, Dom im Berg, Kasematten Schlossberg Sahnesi. Bunların yanısıra Bağımsız Sahne nin bir çok profesyonel tiyatro faaliyetleri de mevcuttur. Örneğin; Theater im Bahnhof, TaO! - Theater am Ortsweinplatz, TAL Theater am Lend, Mezzanin Theater, SchaubühneGraz, Theater im Keller, THEATERMeRZ, Drama Graz vs. Das andere Theater da belediyenin aracılığıyla ve finansesiyle prova olanakları sunmaktadır ve tiyatro sahneleri için önemli bir bilgi platformudur ( MÜZIK Theaterholding Graz/Steiermark GmbH, Graz Operası, Grazer Spielstätten GmbH müzik alanında hizmet sunmaktalar. Ayni zamanda başka gösteri yerlerinde her çağın enstrumanlarının kullanıldığı bir çok konser yapılmaktadır. Aynı zamanda Graz Sanat Ünüversitesinde ağırlığı çağın müziklerinden oluşan konserler verilmektedir. Ayrıca, Styriarte ( ve yıllardır yapılan Sommerakademie des American Institute for Musical Studies (AIMS) festivalleri de vardır. Jazz ise Jazz Bigband Graz gibi uluslararası ünlü sanatçılarla müziğe harikalık katmaktadır. Stockwerk Jazz, Royal Garden Jazz Club kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Graz Jazz Sahnesi adı altında birleştirilmiştir. Graz Sanat Üniversitesi (KUG), MUMUTH a sahip (MUMUTH, KUG nin Tiyatro ve Müzik Evi) ve konserlerini, tiyatro oyunlarını burada yapmaktadır. Postgarage, das ppc, Generalmusikdirektion vs. modern ve pop müziğin dinlendiği yerler. Uluslararası kabul edilen festivaller: Elevate, Spring. EDEBIYAT Graz, pozitif edebiyat imajını uzun yıllar önce Forum Stadtpark ta faaliyet gösteren bir yazar grubuna borçludur. Edebiyat Evi modern yazın için bir çok olanak sunmaktadır. Manuskripte, Sterz, Lichtungen, Perspektive, Foto: Graz Tourismus Harry Fischer Schreibkraft gibi yazın mecmuaların yanısıra yayınlanan daha bir çok mecmua vardır. Her yıl StadtschreiberIn için sayısızca başvurular yapılmaktadır. (StadtschreiberIn: Avusturya ve diğer Avrupa Ülke yazarlarının Graz da konuk olarak bir yıl yaşamaları) DANS, TİYATRO DANSLARI Graz da opera balesinden off-festivallerine kadar bir çok etkinlik yapılmaktadır. Uluslararası Dans Tiyatro Festivali bir çok senedir modern dans ve tiyatro dansı konularında büyük uğraş vermektedir yılından beri Andere Tiyatrosu nda da bir dans bölümü mevcuttur. GÜZEL SANATLAR, FOTOĞRAFÇILIK, DESIGN, MIMARLIK Joanneum Evrensel Müzesi nin büyük bölümlerinin yanısıra Kunsthaus (Sanat Evi), Alte Galerie (Eski Sergi Salonu), Bruseum Sanat ve Medya Salonu ve de Camera Austria ve Mimarlar Evi gibi Güzel Sanatlar, Medya Sanat Galerisi bulunmaktadır. Bunların yanısıra insiyatif kurumlar da mevcuttur. Bunlar; Kunstverein, <rotor>, Werkstadt Graz, Medienturm ya da Grazer Kunstverein ve de sayısız özel galeriler. FILM, MEDYA SANATLARI, BAĞIMSIZ RADYOLAR Diagonale Avusturya Film Festivali nin önemi büyüktür ( Sanat, yeni tekniklere ve bilgi yapımlarına bağlı olarak söz konusu olan medyada veya Eurovizyon Şarkı Yarışması nda ve bir çok kültür merkezinde birleşmektedir. Bağımsız Helsinki Radyosu, sanat ve bilim konularında önemli bilgilendirme çalışmaları yapmaktadır

44 XI KUNST UND KULTUR SINEMA Graz da uluslararası sinemaların yanısıra KIZ Royal gibi program sinemaları ve de Rechbauer film merkezi sineması vardır. Sinema programlarını GENEL ALANLAR VE KÜLTÜR MERKEZLERI Disiplinler arası çalışan bir çok organizasyon var. Burada bulabileceğiniz festivaller şunlardır: Steirischer Herbst ( La Strada ( yeni Gençlik Festivali elevate ( gibi ya da Designfestival Assembly ve Forum Stadtpark.( MÜZELER Joanneum Evrensel Müzesi ( yapılan restoreden sonra Avusturya nın ikinci büyük modern müzesi oldu. Ayrıca, orada günümüz sanat yapıtlarıyla Yeni Galeri ve Günther Brus a ithaf edilen Bruseum Mültimedya ve geleceğin fen bilimleri koleksiyonları ve Eyalet Kütüphanesi bulunmaktadır. Tarihin ve kültür tarihinin sunulduğu yerler: Graz Şehir Müzesi (das Grazmuseum), Eyalet Silah Deposu Müzesi (das Landeszeughaus), Eggenberg Sarayı (Schloss Eggenberg), Halk Bilimi Müzesi (das Volkskundemuseum), Yeni Üniversite Müzesi nin bir parçası olan das Hanns Gross Kriminalmuseum (Anahtar, Sandık, Demir Döküm Sanatı sergilenmektedir), Bilim Evi, Piskoposluk Bölgesine ait Müze (das Diözesanmuseum), Arkeoloji Müzesi (das Archäologiemuseum) ve Arkeolojik Koleksiyonlar, tarihin ve kültür tarihinin sunulduğu yerlerdir. Tarihi hazineleri, Şehir Arşivinde (Stadtarchiv) (Aslında resmi merci arşividir) ve de Eyalet Arşivi nde (Landesarchiv) bulabilirsiniz. Graz da bir çok mobilite konulu müzelerde mevcuttur; Graz Tramvay Müzesi (das Tramway Museum Graz), Avusturya Havacılık Müzesi (das Österreichische Luftfahrtmuseum) ve Johann Puch Müzesi gibi. Çocuk Müzesi Frida & fred ve Botanik Bahçesi diğer görülmeye değer yerlerdir. KAMUSAL MEKANLARDA SANAT Galeri ve müzeler dışında kamusal mekanlarda gerçekleştirilen bir çok sanat yapımı da mevcuttur. Aktüel olarak burada sosyal politika ve toplumsal tarihi konular işlenmektedir. www. kultur.graz.at Offsite Graz ile 1945 ten beri kamusal mekanlarda sanat gösterileri KÜTÜPHANELER Graz şehir kütüphaneleri, medyatek (CD, DVS, dergi vs. sunulan yer) ve kitap otobüsüyle 300,000 den daha fazla kitap, dergi, CD- ROM, video, DVD, müzik CDleri oyunlar ve de download-medyayı sunmaktadır. (Eğitim bölümünde de bulabilirsiniz). GRAZ BELEDİYESİ KÜLTÜR SERVERİ adresinden Graz daki bütün kültür kurumları, sanatçıları, sergileri hakkında bilgi edinebilirsiniz. Foto: Graz Tourismus KÜLTÜR KARTI Kültür kartı, dar gelirli veya hiç bir geliri olmayan kişilere Sanata ve Kültüre Aç Olmak girişimiyle verilmektedir. Kültür kartıyla bu girişime ortak olan her kültür kurumuna ücretsiz girilmektedir. Graz Tourismus Graz Turizm Herrengasse 16, 8010 Graz info@graztourismus.at Kulturamt Kültür Dairesi Stigergasse 2, 2 Kat (Mariahilfer Platz), 8020 Graz kulturamt@stadt.graz.at Aynı zamanda Graz SozialCard da (Sosyal Bölümüne bakınız) Sanata ve Kültüre Aç Olmak sunusuna katılmaya olanak sağlıyor. Bühnen Graz/Theater Holding Graz Graz Sahneleri/ Graz Holding Tiyatro Gleisdorfer Gasse 10A, 8010 Graz Theaterkasse Tiyatro gişe Kaiser-Josef-Platz 10, 8010 Graz

45 XI SPOR VE DINLENME Hem direk Graz ın içinde hem de çevresinde, farklı spor dalları, dinlenme ve boş zamanlarını iyi değerlendirme sunuları oldukça fazladır. Bu konu ile ilgili bilgileri Graz Spor Dairesi sayfasında adresinden edinebilirsiniz. BÖLGEDEKİ SPOR YERLERİ Graz Belediyesi Spor Dairesi, halk için 27 tane bölge spor yeri hizmete sunmaktadır. Bu yerlerde, futbol, tenis, voleybol, basketbol ve de diğer spor dalları ücretsiz yapılabilmektedir. Volksgarten, Am Grünanger, St Veit-Andritz, Thedor-Körner-Strasse ve Salfeldstraße deki Eustacchio alanlarında patinaj yerleri ve kaykay rampaları vardır. ÇOCUK OYUN ALANLARI Bu yerlerin listesini, spielplaetze adresinden bulabilirsiniz. YÜZME HAVUZLARI adresinden Graz Belediyesi nin, kapalı spor salonları, açık yüzme havuzları ve de Wellness sunuları ile ilgili listeyi bulabilirsiniz. DOĞA GEZİLERİ, BİSİKLET SÜRMEK Doğa yürüyüşleri, gezileri ve de bisiklet sürme ile ilgili öğrenmeye değer bütün bilgi kılavuzlarını belediye binasının kapı görevlisinden, Graz Turizm den (Herrengasse 16) ve Spor Dairesi nden (Stadionplatz 1, Zemin Kat) veya FİTNESS Mariatrost da ve St. Peter de Fit-Milleri (sağlıklı spor yolları) bulabilisiniz, Augarten in güney kıyısında kilometre açıklamalı gezi ve yürüyüş yolları ve de daha bir çok koşu yolu mevcuttur. Detaylı bilgi safasından Grazer Sportführer başlığı altında bulabilirsiniz. TOP SPORLARI Graz da, plaj voleybol alanları, küçük golf alanları, duvar tenisi ve tenis alanları ve de badminton salonları vardır. Milli ve eyalet futbol maçları Liebenau daki Merkur Arenası nda oynanmaktadır. KIŞ SPORLARI Graz da buz pateni ve kayak yürüyüşü alanları vardır. Detaylı bilgi için safasına bakabilirsiniz. TIRMANIŞ SPORU Graz daki tırmanış imkanları şöyledir: Murinsel ile Anaköprü arasındaki Mur Nehri nin kenarındaki yürüyüş yerinde bir tane tırmanış duvarı var. Ayrıca SportUNION, BLOC House Graz, Boulder Club, City Adventure Center ve de Hilmteich da bir tırmanış parkı mevcuttur. SPOR KURUMLARI, SPOR VE BEDEN EĞİTİMİ SALONLARI Bunun için internet üzerinden kayıt derneklerin listesine asağıdaki adresden venuzle.at ulasabilirsiniz. Kurumların spor Foto: istockphoto Steve Debenport ve beden eğitimi salonlarının yanısıra Eyalet Spor Merkezi de mevcuttur, veya üniversite öğrencileri için Rosenhain adındaki Üniversite Spor Merkezi. Bütün spor alanlarının listesini sayfasında bulabilirsiniz. ÇEVREDE DİNLENME Graz Şehri parklarının sayısız boş zamanı değerlendirme imkanları var. Lütfen doğa koruma sebebinden dolayı bazı spor türlerinin veya aktivitelerin yasak oluşuna dikkatinizi çekeriz. Park ve yeşil alanlar hakkında ayrıntılı bilgi için safasından BürgerInnenservice Verwaltung Dienststellen Grünraum und Gewässer tıklayınız. GENÇLER VE YAŞLILAR İÇİN ÖZEL SUNULAR Genç Grazlılar için Spor Dairesi tatillerde farklı kurslar düzenlemektedir (çocuk başı Sportamt Stadion Graz-Liebenau Stadionplatz 1, Giris Kat, 8011 Graz CALISMA GÜNLERI: Pazartesi Perşembeye 8 dan 14 kadar, Cuma 8 dan 12 kadar ve kurs başı sadece 10 masraf ödeneğı karşılığında), örneğin yüzme, buz pateni, kayak kayma ve snowboard kayma kursları gibi. Ayrıca çeşitli bir çok başka spor sunuları da mevcuttur. Kayıtlar internet üzerinden wwwpartner.venuzle.at/sportamt-graz adresinden yapılır. Yaşlılara yönelik Eyalet Spor Merkezi nde 60+ yaş grubu için hareket antremanı sunulur. SIQ! SPOR ENTEGRASYON KALİFİKASYON Caritas ın desteklediği bir proje olan SIQ birlikte spor yaparak kaynasmayı amaçlıyor. Düzenli olarak spor modülleri, turnavalar ve macera günleri (tırmanma, rafting, kayak kayma vs) düzenlenir. Ayrıca spor alanında eğitim fırsatları da (antrönörlük, eğitmenlik, hakemlik vs) sunulur. SIQ! Sport Integration Qualifikation Spor,Bütünlesme,Yeterlilik Caritas Campus, Mariengasse 24, 8020 Graz

46 XII YAŞLILAR Sağlıklı ve dinamik kalarak uzun yaşamak - Graz Belediyesi, bu konuda halkına yardımcı oluyor. Graz daki yaşlı halkın ilk başvuracağı yer; Yaşlılar Bölümü dür. Evinizde yardıma ihtiyacınız varsa ya da başkalarının yardımı olmadan evde yaşayamıyorsanız Graz Geriatri Sağlık Merkezi (Geriatrische Gesundheitszentren der Stadt Graz) ve bir çok kurum size, geniş bir bakım ağıyla hizmet sunmaktadır. Ayrıca, yaşlılara uygun hazırlanmış evler de sunulmaktadır. GRAZ BELEDİYESİ YAŞLILAR BÖLÜMÜ Bu bölüm, yaşlılar için hizmet yeri anlamına gelmektedir. Sunulan hizmetler: Bir çok farklı etkinlikler, Café Graz da spor ve dans üzerine, yabancı diller ve beyin jimnastiği, yaz etkinikleri vs. Kültür kartıyla (Kulturpass) sergilere katılma ve bir çok kültür kurumlarına ücretsiz girme Yaşlılık Kartı (SeniorInnencard) Bunun için öngörülen koşulları Graz Belediyesi Yaşlılar Bölümü nden öğrenebilirsiniz.: gelir sınırlaması yok; asgari emekli maaşı alan aboneler bazı kurumlarda indirimler almaktalar. Evlerinin temizliği için temizlik hizmetleri ve de eve yemek servisi yapan hizmetler ile iletişim sağlama ve de asgari emekli maaşı alan yaşlılara öğle yemeği düzenleme. Arzularına göre, engelli taksilerle bir yere gitmek için başvuruların işlenmesi. EVDE BAKIM HİZMETİ Bir hastalığınız varsa veya günlük yaşamınızda yardıma ihtiyacınız varsa, evde bakım hizmetinden yararlanabilirsiniz. Diplomalı sağlık personeli, kişisel bakım ve ev temizliği personeli evinize gelerek size bu hizmeti sunmaktadır. Bunun amacı; insanları alışık oldukları ortamdan ve düzenden ayırmamaktır. Graz Sosyal Hizmetler Dairesi nin (Das Grazer Sozialamt) bir çok semtte hizmet sunan beş organizasyonla bir bakım anlaşması vardır. Tarifeler, sosyal kademelidir ve sizden sorumlu olan kurumdan soruşturulur. Bilgi alabileceğiniz adres ve telefon numaraları: Tel.: veya GRAZ BELEDİYESİ GERİATRİ SAĞLIK MERKEZİ Graz Geriatri Sağlık Merkezi nde (Geriatrische Gesundheitszentren der Stadt Graz, kısaca GGZ) birinci sınıf tıbbi ve bakım hizmeti sunulur: örneğin günlük klinik, acil geriatri servisi/ remobilizasyon, geriatik ambulans servisi, SeniorInnenreferat der Stadt Graz Graz Belediyesi Yaşlılar Bölümü Stigergasse 2, 3. kat, 8020 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi Cuma 8 dan12.30 kadar , 6391, 6392, Foto: istockphoto nico_blue intermediate care servisi (acil hastahane bakımı sonrası geçici bakım olanağı), tıbbi geriatri, demans hastaları için memorial klinikler, ölümcü hastalar için devamlı veya günü birlik için hospiz hizmeti, bakım çerçevesinde yaşam hizmetleri, Rosenhain ve Geidorf yaşlılar merkezi bakım evlerinde ve de bakım evlerinin konsilyar hizmetlerinde kısa veya uzun vadeli bakım. Yeni bakım evleri ve Rosenhain da yaşlı ruh sağlığı hizmetleri kurulmaktadır. Son yıllarda GGZ in bakım evleri ve klinikleri tadilat gördü veya yeniden yapıldı. Graz Belediyesi nin Geriatri Sağlık Merkezi genellikle orta ve ağır derecede bakıma ihtiyacı olan 60 yaşın üzerindeki tüm Avusturya ve AB vatandaşlarına bakım sunar. Hangi bakım alanında hastaya yer verileceğine dair bir çok mesleklerden (doktor, uzman bakım personeli, terapist) oluşan bir ekip karar verir. Bakım Geriatrische Gesundheitszentren der Stadt Graz (GGZ) Belediyesi Geriatri Sağlık Merkezi Graz Albert-Schweitzer-Gasse 36, 8020 Graz Hastalar ve Ikamet edenler icin Kayit ggz.aufnahme@stadt.graz.at Ihtiyaclari karsilama hakinda bilgilendirme Bürosu ggz.infostelle@stadt.graz.at Sozialamt der Stadt Graz Graz belediyesi Sosyal Yardım Kurumu Referat für Heimzuzahlungen Ev Giderleri Ek Ödeme Bölümü Schmiedgasse 26, 2 Kat, 8010 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: 8.00 dan kadar

47 XII YAŞLILAR masrafları (bakım parasının miktarına bağlı olarak) değişebilir. Geriatri bakımı ile ilgili bütün sorularınızı Bakım Sunuları ya sorabilirsiniz. Tel: Perşembe: saatleri arası. Şahsi görüşmeler için randevu alınız. EK ÖDEMELER Bir hastanın maaşı veya sahip olduğu mülkiyet bakım evinde (Steiermark Eyaleti onaylı) kalma masrafları için yeterli değildir, bu yüzden sosyal yardım desteği verilmektedir. KOŞULLAR: Hastanın asli ikametgahı Graz olmalıdır. Bunun ile ilgili bilgileri Graz Belediyesi Sosyal Yardım Kurumu ndan (Sozialamt der Stadt Graz) alabilirsiniz. Bakım çerçevesinde yaşam hizmetleri (bir kaç yaşlının beraberce bir evde yaşaması) için de ek bir ödeme olasıdır bunun için işletmecinin Graz yönetimiyle bir anlaşması olmalı. Evde bakım masrafları sosyal kademelidir. İNDIİRIMLER YAŞLILAR KARTLARI Graz Hatları 60 yaş üzere olan erkeklere ve kadınlar indirimli aylık, yarım yıllık veya yıllık kart sunar. Bilet fiyatı, kişinin aldığı brüt emekli maaşa bağlıdır. Biletler, (Mobilitätszentrum), Jakoministraße 1. adresinden alınmaktadır. GRAZ SOSYAL KARTI MOBİLİTESİ Graz Belediyesi Sosyal Yardım Dairesi nde düzenlenen Sosyal Kart ile (detayları Sos- yal Bölümü nde bulabilirsiniz) Graz Sosyal Kartı Mobilitesi ne hak kazanılır. Sosyal Kart Mobilitesi ni Graz Ulaşım Hattı Mobilite ve Satış Merkezi nde tedarik edebilirsiniz (Jakoministrasse 1). Kart 50 Euro dur (Schlossbergbahn ile 60 Euro). Kart düzenlendiği günden itibaren 1 yıl geçerlidir ve devredilmemektedir. Başvuru için yeni çekilmiş bir vesikalık fotoğraf getiriniz. Graz Sosyal Kart Mobilitesi düzenlendiği gün Sosyal Kartınız geçerli olmak zorunda! Yaşlılar Kartları ve Graz Sosyal Kartı Mobilitesi, her gün mesai saatinin başlangıcından sonuna kadar geçerlidir. DEMIRYOLLARI AVANTAJ KARTI (ÖBB-VORTEILSCARD VEYA ÖSTERREİCH CARD) Avusturya Devlet Demir Yollari Emeklilere indirimli yolcu bileti vermektedir.bunun icin Avustiurya-Otobüs-Tren (Avusturya Carti) lazim,bu karti almak icin Avusturya daki bütün Tren garlarinda ve Jakoministrasse 1 de bulunan Mobil Merkezinden basvurabilirler. BİRLEŞİM TARİFELERİ (VERBUNDTARİF) 61 yaşını doldurmuş bireyler otobüs, tramvay ve tren biletlerinde 1 ila 5 saatlik ve 24 saatlik biletleri Steiermark çapındaki birleşim tarifesinden % 40 indirimli alabilirler. Hak belgesi olarak ÖBB Vorteilscard (ÖSTERREİCHcard) geçerlidir. YAŞLILAR İÇİN EVLER Sosyal Yardımlaşma Kurumu, yaşlılar için uygun döşenmiş, ortalama 370 daireyi sunabilir. Bunun için dilekçe veren kişilerin, ikametgahlarının Graz da olması lazım ve de emekli olmaları gerekir, diğer şartlar ise örneğin; mobilite sınırlamalarına uymaları gerekir Detaylı bilgiler: Sosyal Yardım Kurumu, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Bölümü (Referat für Sozialarbeit des Sozialamtes). Tel MAAŞ DENKLEŞTIRME ZAMMI Emekli maaşınız az ise denkleştirme zammı için başvurabilirsiniz. Detaylı bilgileri Emeklilik Sigortası Kurumu ndan öğrenebilirsiniz. Denkleştirme zammı alan kişiler, ilaç reçetesi vergisinden, radyo-televizyon vergisinden ve de E-Card parasından muaf tutulmaktalar. BAKIM ÜCRETİ Avusturya da bir kişinin bedensel, zihinsel ya da psikolojik bir rahatsızlığı varsa, en az altı ay sürecek gibi görünüyorsa ve de aylık 60 saatten fazla bir bakıma ihtiyacı varsa, bazı şartları yerine getirdikten sonra bakım ücretini almayı hak eder. Yedi tane bakım ücreti aşaması vardır. Emeklilik Sigortası Kurumu na bir dilekçe verilmeli, emekli maaşı alınmıyorsa başvuru, Steiermark Eyalet Hükümeti nde (Steiermärkische Landesregierung, Hofgasse 12, 8010 Graz) yapılmalıdır. Daha sonra eve bir doktor gider ve ihtiyaç duyulan bakım şeklini tespit eder. Aile hekiminiz sizi bu konuda bilgilendirir. SOSYAL YARDIMLAŞMA KURUMU DANIŞMANLIK HİZMETİ Sosyal Yardımlaşma Kurumu nlık Hizmeti, bütün yaşlı kişilere Pazartesi Cuma 8:00 ila 15:00 saatleri arası yaşlılıkla ve de genel sosyal konularla ilgili hizmet vermektedir. Adres: Schmiedgasse 26, Tel.: BAKIM VE YURTLAR HAKKINDA BİLGİ İlgisi olanlar her ayın ilk çarşambası evde tıbbi bakım ve bakım evine yerleştirme konuları üzerine profesyonel ve detaylı bilgileri saat 9:00 ila 16:00 arası Amtshaus Schmiedgasse 26, 1. Kat, 142 oda numarasından edinebilirsiniz. Kayıt için Tel Mobilitäts- und Vertriebscenter Mobilite Merkezi Jakoministraße 1, 8010 Graz linien@holding-graz.at Sozialamt der Stadt Graz Graz belediyesi Sosyal Yardım Kurumu Referat für Sozialarbeit, Beratung Schmiedg. 26, Giris Rauberg, Zi. 38 ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi Cuma kadar sozialamt@stadt.graz.at 92 93

48 XIII ACİL VE KRİZ ZAMANLARINDA YARDIM Sağlık Ärztenotdienst Acil Doktor 141 Telefonseelsorge Telefonde Piskolojik Destek 142 Apotheken-Notruf Acil Eczane Zahnärztlicher Notdienst Acil Disci (ab 16 Uhr) Vergiftungs-Zentrale Zehirlenme Merkezi Landeskrankenhaus-Universitätsklinikum (LKH) Devlet Hastanesi Ünüveriste Kilinigi LKH-West Devlet Hastanesi -Bati Unfallkrankenhaus Kaza Hastanesi Rotes Kreuz Kirzil Hac Rotes Kreuz Krankentransport Kizil Hac Hasta Nakli Vergiftungs-Notruf Zehirlenme-Acil Cagri Sağlık Kinderärztlicher mobiler Notdienst Acil mobil cocuk Doktoru Baby-Hotline LKH Graz Devlet Hastanesi Graz Bebek Danisma Hatti Önemli Telefon Numaraları Euro-Notruf Avrupa Acil Cagri 112 Feuerwehr Itfaye 122 Polizei Polis 133 Rettung Ambulans 144 Gehörlosen-Notruf Duyma Engeliler icin Acil Cagri per SMS: gehoerlosennotruf@polizei.gv.at DIGER ACIL CAGRI: Landeswarnzentrale/ Wasserrettung Ulusal Uyari Merkezi/ Su baskinindan Kurtarma 130 Bergrettung Dagdan Kurtarma 140 Ev ile İlgili Gas-Notruf Gaz Acil Arama 128 Holding Graz Wasserversorgung Holding Graz Su Isleri Energie Graz Gas, Fernwärme Graz Elektirik ve Gaz, Merkezi Isitma Güvenlik Polizeidirektion und Stadtpolizeikommando Graz Graz Emniyet Müdürlügü ve Sehir Polis Komamdosu Landespolizeidirektion Devlet Emniyet Müdürlügü Berufsfeuerwehr Graz Allg. Auskünfte, Vermittlung Graz Profesyonel Itfayeciler Genel Bilgilendirme, Baglanti kurma Frauenhelpline Kadinlara Yardim Hatti Kinder-Notruf Rat auf Draht Cocuklar icinacil Cagri Telefonda Tavsiye 147 Opfer-Notruf Kurban Servisi Ordnungswache Graz Graz Bekcilik INHALT DES NOTRUFS: Wer ruft an? Was ist passiert? Wo ist es passiert? Wieviele Verletzte? Ev ile İlgili Stromnetz Graz Entstördienst Graz Elektirik Ariza Hatti Kanalverstopfung-Hotline Kanalizasyon -Danisma Hatti 24-Stunden-Hotline Araba Arıza Pannenruf ÖAMTC Arac Ariza Acil ÖAMTC 120 Pannenruf ARBÖ Arac Ariza Acil ARBÖ 123 Evcil Hayvanlar Tierärzte-Notdienst Acil Veteriner Tierrettung der Feuerwehr Hayvan Kurtarma Itfayesi , Notruf 122 Tierrettung der Arche Noah Arche Noah Hayvan Kurtarma (gün icinde) ( saatleri arasinda, hafta sonlari ve tatil günleride 24.saat ulasabilirsiniz)

49 XIII ACİL VE KRİZ ZAMANLARINDA YARDIM Frauenwohnheim der Stadt Graz Graz Belediyesi Kadın Sığınma Evi Hüttenbrennergasse 41, 8010 Graz Kayit: 8 den 18 kadar Männerwohnheim der Stadt Graz Graz Belediyesi Erkek Sığınma Evi Rankengasse 24, 8020 Graz Kayit: 8 den 18 kadar Arche yasini doldurmus evsiz insanlar icin danismanlik, Evsiz Erkekler icin gece konaklama ve ihtiyaclarini karsilama Eggenberger Gürtel 38, 8020 Graz arche@caritas-steiermark.at Gewaltschutzzentrum Şiddete Karşı Koruma Merkezi Granatengasse 4, 2 Kat, 8020 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi-Persembe 8 den 16, Cuma 8 den 13 kadar wochentags bis 22 Uhr office@gewaltschutzzentrum.at Frauenhaus Graz Kriz durumunda Kadinlar ve cocuklari icin koruma saglayan kurumlar ACIL (0-24 kadar) Frauenhelpline Opferambulanz ACIL (0-24 kadar) Kinder- und Jugendanwaltschaft Çocuk ve Gençlik Avukatlık Bürosu Paulustorgasse 4, 3 Kat, 8010 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi, Carsamba ve Persembe 9 dan 15, Sali 13 den 15,Cuma 9 dan12.30 kadar Yardim Organizasyonlari ile ilgili detayli bilgiye Cocuklar ve Gencler yada Esit Muamele &Katilim bölümünde bulabilirsiniz. Männerberatung Graz Verein für Männer- und Geschlechtertehmen Erkekler için Bürosu Dietrichsteinplatz 15, 8. Stock, 8010 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi ve Carsamba 10 dan 12, Sali ve Persembe 16 dan 18 kadar beratung@maennerberatung.at Notschlafstelle für Jugendliche Schlupfhaus der Caritas Gencler icin Acil Konaklama Mühlgangweg 1, 8010 Graz Kayit: 18 den 9 kadar Danismanlik: Sali Cuma 9 dan 11 kadar EVSİZ İNSANLAR İÇİN YARDIM Evsiz insanlar, bir konaklama yeri bulabilirler, ev ve iş aramada onlara yardımcı olacak danışmanlıklar vardır, kişisel hadiselerde Graz Kadın ve Erkek Sığınma Evleri Arche 38 ile gençler için olağan dışı durumlarda konaklama yerleri. ŞİDDETE MARUZ KALANLAR İÇİN YARDIM Avusturya da aile içinde şiddete maruz kalan çocuk ve kadınlara önem verilmektedir. Polis, olasılıkları göz önüne alarak aile içindeki şiddete müdahale eder. Şiddete uğrayan çocuk ve kadınlara destek veren bir çok kurum vardır. Siz veya çocuğunuz tehlike içindeyse veya yaralandıysanız, tehdit edildiğinizi hissediyorsanız, hemen polisi arayınız. Telefon 133! Polis gelinceye kadar kendinizi ve çocuğunuzu güvenli bir yere (böyle bir olanağınız varsa) saklayınız. Bir odaya kilitleyiniz veya bir komşunuza gidiniz. ANONİM DOĞUMLAR/ BEBEK KAPAKLAR ÇOCUĞUYLA YAŞAMASI MÜMKÜN OLMAYAN ANNELERIN IKI OLASILIĞI VARDIR: Anonim doğum hastanede olursa: Kadın (Anne) kendi ismini veya diğer kimlik bilgilerini vermek zorunda değildir. Doğumdan sonra çocuk esirgeme kurumu çocuğun velayetini üstlenir ve olabildiğince erken bir şekilde bebek evlat edinmek isteyen bir aileye verilir. Doğmuş olan çocuk anonim doğum bölümüne teslim edilmek istenirse: Bebek Kapağı Graz LKH Hastanesi Doğum Klinik in dış tarafındadır (Auenbruggerplatz 18). Bebek, oraya bırakılır bırakılmaz hemen doktorlar tarafından bakılır ve olabildiğince erken bir şekilde evlatlık edinmek isteyen bir aileye verilir. Bilgi İletişim Hattı: GÜVENLI ŞEHIR PLANI & DEFI-APP Graz Belediyesi nin etkileşimli güvenli şehir planı bize bir klik sesiyle polisin, itfaiyenin, ambulansların, eczanelerin ve de hastanelerin bulundukları yerleri göstererek önemli bilgiler vermektedir. Ayrıca Defi-App bağlantısıyla Graz daki bütün defibrillatörlerin yerleri tespit edilerek çağrılabilmektedir. Ayrıca gece eve giderken yolda korktuğunuzda arayabileceğiniz gece bekcileri bulunmaktadır. Telefon Numarasi (cuma, cumartesi ve tatil günleri öncesi saat 22 den 3 e kadar arayabilirsiniz). Detaylı bilgi için adresine bakabilirsiniz. Caritas Steiermark oder Kayıp Verlust von Kreditkarten Mastercard Diners Club +49 (69) , 136 Visa Card Verlust von Bankomatkarten aus Österreich: aus dem Ausland: Fundbüro der Stadt Graz

50 XIV BİLMENİZ GEREKEN DİĞER ŞEYLER DİNLER Graz da, Din Kurulu tarafindan tanınan bir çok dine mensup insanlarla ve bu din guruplarına bağlı sayıları az olan dini cemaatlerle birlikte dini maneviyat cemaatleri bulunmaktadır. Graz Belediyesi Din Kurumu nun en önemli isteği, diyalog içerisinde birlikte çalışarak barışcıl bir yaşam sürmek. Bütün yurttaşlar Din ve Kültür Diyaloğunda buluşmaya ve destek almaya davet edilmekteler yılında Graz Belediyesi Çeşitli Dinler Kurulu hayata geçirildi ve kurul, Belediye Başkanı tarafından gerektiğinde danışman heyet olarak çağrılmaktadır. Kurulun, katolik, protestan, metodist, rum-ortadoksu, müslüman, yahudi ve budist dinlerinden oluşan yedi önemli temsilcisi vardır. ZORUNLU ASKERLİK HİZMETİ Avusturya da erkek vatandaşlar için zorunlu askerlik hizmeti 17 ila 50 yaş arası yapılmaktadır. Avusturya vatandaşı olan her gencin 17 yaşından sonra askerlik yoklamasına gitmesi mecburidir. Yoklamada, askerlik hizmeti için tıbbi ve psikolojik yeterlik tespit edilmektedir. Ayrıca, bu hizmeti silahla yapmak istemeyenler, yani sivil hizmeti yapmak isteyenlerin de yoklamaya gitme mecburiyetleri vardır. Askerliğe uygun görülen biri (sivil hizmeti yapmak istemiyorsa) askerlik hizmetine çağrılır. Geçici olarak askerlik yapmaya uygun olmayanlar bir süreden sonra tekrar askerlik yoklamasına çağrılırlar. Askerlik yapmaya uygun olmayanlar ne askerlik hizme- tine ne de sivil hizmete (12 ay) veya kalkındırma yardım hizmeti çağrılırlar. Askerlik hizmeti altı ay sürmektedir. Askerlik yapmaya yükümlü olanlar 35 yaşına kadar askerlik hizmetine alınabilirler. Sivil hizmet dokuz ay sürmektedir ve bir çok farklı kurumda askerlik görevi tamamlanmaktadır. Yurtdışında, askerlik yerine yapılan bir mesleki hizmet, sivil hizmete bir alternatifdir (12ay) veya kalkındırma yardım hizmeti (2 yıl). Detaylı Bilgiler: EVCİL HAYVANLAR/ TEHLİKELİ HAYVANLAR Hayvanları koruma ve rahat ettirme, Avusturya Hayvanları Koruma Kanunu nda yer almaktadır. Hayvanlara eziyet etmek (normal ve elektrikli tasma takmak, bir zincire bağlamak, kulağını veya kuyruğunu kesmek ve kısaltmak, tırnaklarını ve dişlerini çekmek), sebepsiz yere öldürmek ve de herhangi bir yere bırakmak yasaktır. Bir hayvana sahip olmak isteyen birisi bu hayvanın türüne göre ihtiyaçlarını, yerleşimini, beslenmesini,bakımını ve de hastalık ya da yaralanma durumunda veteriner tarafından bakımını sağlamak zorundadır. Kamusal alanlarda hayvan satışları yasktır. Kendinize yeni köpek aldığınızda belirli koşullar altında bir sene içerisinde köpege baka bildiğinizi ispatlayan belge almalısınız (kayıt işlemleri için Veteriner İşleri Dairesi ne başvurunuz). Köpek bakımı vergiye tabiidir. Bir tane köpek Foto: Graz Tourismus Harry Schiffer için köpek vergisi (güncelleme ) şu an yılda 60 tutarındadır. Buna eklenen her bir hayvan için ayriyetten 90 alınır. Köpek vergisi Belediye Vergileri Dairesi nden belirlenir ve senede bir kere en geç 15 Nisan tarihine kadar ödenmelidir. Köpek öldüğünde veya başkasına verildiğinde bu durum bir ay içerisinde Belediye Vergileri Dairesi ne bildirilmek zorundadır. Başkasına verilen köpeklerin yeni sahiplerinin adı ve adresi bildirilmelidir. Yeni kayıt yapma veya değişiklikleri bildirme konusunda sorumsuz davrananlar ceza alma riskindedir! Bazı yabani hayvanlar özel kişiler tarafından bakılabilir (örneğin sürüngenler, amfıbiler ve bazı kuşlar) ve bu durum Graz Belediyesi nin Veteriner Dairesi ne bildirilmelidir. Tehlikeli hayvanların bakımı Veteriner Dairesi tarafın

51 XIV BİLMENİZ GEREKEN DİĞER ŞEYLER dan onaylanmak zorundadır! Eğer üreme için hayvan bakıyorsanız, bu işe girişmeden önce bu durumu Veteriner Dairesi ne bildirmek zorundasınız. Küçük ve tehlikesiz hayvanlar otobüslere ve tramvaylara alınabilirler uygun taşıma sepetlerinde. Köpekler için ağızlık ve gezdirme ipinin takılması zorunludur. Köpek gezdirme alanları ve köpek dışkısını toplama poşetlerinin olduğu 350den fazla yerler hakkında bilgi için adresine bakınız. kimliğinin olması gerekmektedir. Bazi ülkeler için ek muayeneler yaptırmak gerekmektedir. Bir hayvan öldüğü zaman veterinerinizin yanında bırakabilirsiniz. Veya hayvanın ölüsünü (en fazla 30 kilo) Graz Belediyesi Ölü Hayvan Toplama Yeri ne (Lagergasse 158, mezbaha girişi mur nehri tarafı) götürebilirsiniz. Bir köpek köpek rozetiyle size sığınırsa, Pazartesi-Cuma 7:00 ila 14:00 saatleri arası veya 3444 telefon numarasından Yerel Vergiler Bölümü nü, bu saatler dışında da telefon numarasından itfaiyeyi 122 her saat de arayabilirsiniz. Köpeğin rozetindeki numaradan sahibi bulunabilir. Yardıma ihtiyacı olan bir hayvan için Graz İtfaiyesi Hayvan Kurtarma yı arayınız: Avusturya da beslenen bütün köpekler, bir mikroçiple işaretlenirler. Köpek, kedi veya dağ gelinciği gibi hayvanlarla seyehat veya gezmeye çıkacağınız zaman hayvanlara veteriner tarafından boyunlarının sol tarafına yerleştirilen bir mikroçipin olması gerekmektedir. Çipin, bir merkez bilgi bankasında kayıtlı bir kodu vardır ve bu kodla hayvanın sahibi kolayca bulunabilmektedir, hayvanın kaybolması gerekir. Ayrıca, veteriner tarafından başvurulan veteriner resmi seyehat belgesi ile evcil hayvan Tierärztenotdienst Hafta sonlari ve Tatil günlerinin yani sira günlük 19-7 kadar Tierfriedhof Pirka Tierkrematorium Steiermark, Landscha Franz von Assisi Tierbestattung, Graz Foto: Joel Kernasenko Referat für Veterinärangelegenheiten der Stadt Graz Belediyesi Veteriner İşleri Bölümü Lagergasse 132, 8020 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi Cuma günleri 8 den 12 kadar veterinaerreferat@stadt.graz.at Leben in Graz Haustiere Abteilung für Gemeindeabgaben Yerel Vergiler Bölümü Schmiedgasse 26, 1 Kat, 8010 Graz ÇALIŞMA SAATLERI: Pazartesi cuma günleri 8 den kadar gemeindeabgaben@stadt.graz.at Tierrettung der Grazer Berufsfeuerwehr ACIL 122 Landestierschutzverein für Steiermark Grabenstraße 113, 8010 Graz tierheimgraz@aon.at Tierheim Aktiver Tierschutz Arche Noah Neufeldweg 211, 8041 Graz office@archenoah.at