Pardus Temel Seviye Kullanıcı Eğitimi. Sürüm Ağustos 2012 Pardus K Fatih Akıllı Tahta sürümüne göre hazırlanmıştır.

Transkript

1 Sürüm Ağustos 2012 Pardus K Fatih Akıllı Tahta sürümüne göre hazırlanmıştır.

2 Bu bölümde Pardus un kurulumu ve grafik arayüzdeki çalışma ortamı ayarları gösterilecektir. Pardus u kurarken kurulum sırasında yapılabilecek olan ayarlar, özellikle Windows işletim sistemi içeren bir bilgisayarda iki sistemin bir arada çalışacak biçimde ayarlanması önemli konulardır. Çalışma ortamı ayarları içerisinde arka plan ve çözünürlüğün ayarlanması önemli konulardır. 3. Bölüm ve Çalışma Ortamı Ayarları 2

3 Pardus 2011.K3 Akıllı Tahta sürümünün kurulumu bir kaç aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamaların en önemli olanları şunlardır: Kurulum DVD si üzerinden çalışan bir Pardus un yüklenmesi. Kurulumun başlatılması. Sisteme dair temel ayarların yapılması. Disk bölümlemenin gerçekleştirilmesi. Akıllı Tahta için hazırlanan Pardus sürümü, özelleşmiş bir sürümdür. Daha önceki Pardus sürümlerine göre daha az miktarda aygıt sürücüsü içerdiği için daha az sayıda bilgisayarda «sıfır sorun» ile kurulacaktır. Bu nedenle eğer kurulumda sıkıntı yaşarsanız 32 Bit sürümü kullanmanız yada alternatif kurulum yollarını takip etmeniz önerilebilir. 3

4 Kurulum sırasında yaklaşık 6,3 GB veri diske yazılacaktır. Bu nedenle uygun büyüklükte boş alanınız olacağından emin olun. Kullanıcı verilerini de düşünecek olursanız asgari 20 GB makul bir alan olacaktır. Kurulum sırasında grafik arayüzün yüklenmesi öncesinde ve sonrasında ekran bir süre için düz metin kipinde görünecektir. Bu nedenle ekranın en/boy oranı da değişecektir. Bu bir hata değildir. Kurulum adımları bilgisayarınızın özelliklerine bağlı olarak 30 dk yı geçmeyecektir. Ancak sanal makine olarak yapılan kurulum, sanal makine alt yapınızın disk erişim performansına bağlı olarak daha uzun sürebilir. 4

5 CD ile İlk Açılış Yükleme Süreci Başlar 5

6 Yükleme Sona Erer Grafik Arayüz Yüklenir 6

7 Kurulumu Başlatmak Kurulum Ayarları 1 7

8 Kurulum Ayarları 2 Kurulum Ayarları 3 8

9 Kurulum Ayarları 4 Kurulum Ayarları 5 9

10 Kurulum Ayarları 6 Kurulum Ayarları 7 10

11 Kurulum Ayarları 8 Kurulum Ayarları 9 11

12 Kurulum Ayarları 10 Kurulum Ayarları 11 12

13 Kurulum Ayarları 10 Örnekte oluşturulan disk bölümü, seçilen diskte kalan tüm alanı kaplayacak şekilde boyutlandırılmaktadır. Disk bölümün dosya sistemi ise ext4 olarak seçilmiştir. 13

14 Kurulum Ayarları 11 Birden fazla işletim sisteminin paralel olarak kullanıldığı durumda, özellikle Windows işletim sistemi ailesi ext dosya sistemlerine destek vermediği için ext4 olarak biçimlendirilendisk bölümünü göremeyecektir. 14

15 Kurulum Ayarları 12 Kurulum Ayarları 13 15

16 Kurulum Ayarları 14 Kurulum Ayarları 15 16

17 Kurulum Ayarları 16 Kurulum Ayarları 17 17

18 Kurulum Ayarları 16 Kurulum Ayarları 17 18

19 Kurulum Ayarları 16 Kurulum Ayarları 17 19

20 Kurulum Ayarları 16 Kurulum Ayarları 17 20

21 Kurulum Ayarları 16 Kurulum Ayarları 17 21

22 Kurulum Ayarları 16 Kurulum Ayarları 17 22

23 Kurulum Ayarları 16 Kurulum Ayarları 17 23

24 Kurulum Ayarları 18 Kurulum Ayarları 19 24

25 Kurulum Ayarları 20 Kurulum Ayarları 21 25

26 Kurulum Ayarları 20 GRUB ın yükleneceği yerin pratik önemi, özellikle birden çok işletim sistemi kullanılacaksa görülmektedir. Sadece Pardus bulunacak bir kurulumda doğrudan /dev/sda seçilebilir. 26

27 Kurulum Ayarları 21 Önyükleyicinin kurulduğu yerin seçilmesinden sonra, kurulumda yapılacakların bir özeti verilecek ve kurulum için son bir onay istenecektir. «Kur» düğmesine tıklayarak bu onay verilebilir. 27

28 Kurulum Ayarları 22 Dosyalar Kopyalanırken Pardus un kurulum DVD sindeki dosyalar sıkıştırılmış haldedir. Bu nedenle dosyaların açılması ve diskinize kopyalanması zaman alacaktır. Yüksek güçte bir işlemciniz ve çok hızlı bir diskiniz yoksa şu anda bir ara verebilirsiniz. 28

29 Kurulum Ayarları 23 Kurulum Sona Ermiştir 29

30 Çalışma Ortamı Ayarları Önceki sürümlerin aksine, Fatih projesi için özel hazırlanan 2011.K3 sürümü Pardus da, kurulum sonrasında ilk açılış sırasında herhangi bir ayar yapmanıza gerek yoktur. Ancak rahat kullanım için bazı ayarları değiştirmek isteyebilirsiniz.

31 Çalışma Ortamı Ayarları İki görünüm ayarı, rahat çalışma için önemli olabilir. Ekran çözünürlüğü Pencerelerin davranışı ve temalara dair ayarlar Her iki ayar da sistem ayarları aracı içerisinden değiştirilmektedir. Araca erişmek için ekranın sol alt köşesindeki Pardus simgesine tıklayarak KickOff menüsünü harekete geçirmek gerekmektedir. Menüde «Sistem Ayarları» yazan simgeye tıklanacak olursa ayarların yapılacağı bir pencere açılacaktır.

32 Çalışma Ortamı Ayarları İlk önce ekran çözünürlüğünü değiştirmek daha doğru olacaktır. Bunun için Donanım kategorisinde bulunan «Görüntü ve Ekran» seçeneğine çift tıklamak gerekmektedir.

33 Çalışma Ortamı Ayarları Ekran ayarlarının yapılabildiği bu pencerede birden fazla türde ayar yapılabilmektedir. Bu örnekte sadece ekran çözünürlüğü (pencerede «boyut») ayarları gösterilmektedir. Ancak birden fazla ekran kullananların, soldaki listede yer alan «Çoklu Monitör» seçeneğini de kullanması önerilir. Yeni ayarların etkin hale gelmesi için pencerenin sağ alt köşesindeki «Uygula» düğmesine tıklanmalıdır.

34 Çalışma Ortamı Ayarları Ayarlar yapıldıktan sonra bir önceki pencereye dönmek için pencerenin sol üst köşesinde yer alan «Genel Bakış» düğmesine tıklamak gerekmektedir. Pencereyi sağ üst köşedeki çarpı sembolünden kapatmak bir önceki aşamayı getirmeyecektir.

35 Çalışma Ortamı Ayarları Pencerelerin ne şekilde göründüğü ve temalarla ilgili ayarlar için «Çalışma Alanı Görünümü» isimli simgeye çift tıklayarak ilgili menü penceresi açılmalıdır.

36 Çalışma Ortamı Ayarları Bu menüde birden fazla ayar yapılabilmektedir. Bu örnekte, ilk önce pencerelerin üst kısmında yer alan küçük simgeleri (pencere başlığı) değiştirmek için dekorasyon stili seçilecektir. Hazır kurulu olan stil olan Oxygen dan, daha geleneksel görünümlü Plastik stiline geçmek için önce stilin üzerine tıklanmalı, daha sonra da değişikliğin anında uygulanması için pencerenin sağ alt köşesinde bulunan «Uygula» düğmesine tıklanmalıdır. Değişiklik derhal uygulanacaktır.

37 Çalışma Ortamı Ayarları «Plastik» stiline dönüşen pencerenin sağ üst köşesindeki küçük simgelerin değiştiğine dikkat edin. Bir sonraki adım, masaüstü temasının değiştirilmesidir. Bir tema masaüstündeki renkler ve benzeri küçük görsel ayarları içerir. Standart kurulu gelen tema olan Air temasnında «Aya» temasına geçmek için önce seçilen temanın üzerine tıklanması, daha sonra da yine pencerenin sağ alt köşesinde bulunan «Uygula» düğmesine tıklanması gerelidir. Uygulama anında etkisini gösterecektir.

38 Çalışma Ortamı Ayarları Kendiniz deneyin: Az önce değiştirdiğiniz ayarları eski değerlerine geri getirin.

39 Çift İşletim Sistemi Kurulumu (Dual-Boot) Pardus dışında bir veya birden çok işletim sisteminin aynı bilgisayarda bir arada bulunacağı bir kurulum yaparken dikkat edilecek şeyler şunlardır: Her bir işletim sisteminin disk bölümleri dikkatlice korunmalıdır. İdeal durumda her işletim sisteminin sistem dosyaları için bir, kullanıcı verileri için en az bir adet olarak en az iki disk bölümü bulunmalıdır. Tipik olarak Windows kurulumları tek disk bölümüne yapıldığı için ideal durumdan sapma gösterir. Bu nedenle disk bölümünün düzenlenmesi gerekebilir.

40 Çift İşletim Sistemi Kurulumu (Dual-Boot) Birden çok işletim sisteminin önyükleyicide görünmesi istendiği zaman önyükleyici ayarları da önem kazanır. Her işletim sisteminin kendi önyükleyicisi olabilir. Bu durumda prensip, en ilkel önyükleyicisi olan işletim sisteminin ilk, en gelişmiş önyükleyicisi olan işletim sisteminin en son kurulmasıdır. Ancak her zaman prensibe uygun çalışmak mümkün olmayabilir. Bu durumda kurulum sonrasında GRUB ayarları ile çalışmak gerekebilir. Bu konuyu ileride göreceğiz. 40

41 Çift İşletim Sistemi Kurulumu (Dual-Boot) Pardus dışında bir veya birden çok işletim sisteminin aynı bilgisayarda bir arada bulunacağı bir kurulum yaparken dikkat edilecek şeyler şunlardır: Her bir işletim sisteminin disk bölümleri dikkatlice korunmalıdır. İdeal durumda her işletim sisteminin sistem dosyaları için bir, kullanıcı verileri için en az bir adet olarak en az iki disk bölümü bulunmalıdır. Tipik olarak Windows kurulumları tek disk bölümüne yapıldığı için ideal durumdan sapma gösterir. Bu nedenle disk bölümünün düzenlenmesi gerekebilir. 41

42 Çift İşletim Sistemi Kurulumu (Dual-Boot) Birden çok işletim sisteminin önyükleyicide görünmesi istendiği zaman önyükleyici ayarları da önem kazanır. Her işletim sisteminin kendi önyükleyicisi olabilir. Bu durumda prensip, en ilkel önyükleyicisi olan işletim sisteminin ilk, en gelişmiş önyükleyicisi olan işletim sisteminin en son kurulmasıdır. Ancak her zaman prensibe uygun çalışmak mümkün olmayabilir. Bu durumda kurulum sonrasında GRUB ayarları ile çalışmak gerekebilir. Bu konuyu ileride işlenecektir. 42

43 Çift İşletim Sistemi Kurulumu (Dual-Boot) Windows ve Pardus un birlikte çalışması öngörüldüğü zaman, bunun farklı nedenleri ve kullanım biçimleri olabilir. Eğitim kuruluşlarındaki bilgisayar laboratuarları gibi Windows veya Pardus dan birisinin sık sık silinip yeniden kurulmasının gerekli olması durumunda yapılabilecek ayarlar çeşitlilik kazanmaktadır. Windows kurulumunun fazla değişmediği ancak Pardus kurulumunun sık sık silinmesi gerekebilecek durumlarda Pardus un silinmesi sonrasında yeniden kurulana kadar geçen sürede Windows un hala yüklenebilir olması önemli ise, bu durumda Windows un açılış sürecine en az düzeyde müdahale edilmesi gerekir. Bu durumda Pardus un GRUB ile yüklenmesi yerine, Windows un kendi yükleyicisi ile yüklenmesi öngörülmelidir. 43