TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI DENİZDEKİ PETROL DÖKÜNTÜLERİNİN HAVADAN GÖZLEMLENMESİ

Transkript

1 TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI DENİZDEKİ PETROL DÖKÜNTÜLERİNİN HAVADAN GÖZLEMLENMESİ 1

2 Giriş Havadan keşif, petrol kirliliğinin yeri ve kapsamının değerlendirilmesi ve deniz yüzeyinde yüzen petrol tabakalarının hareket ve geleceğin hakkındaki tahminlerin teyit edilmesi için, kazara dökülen petrollerin çoğuna etkili bir yanıtın önemli bir unsurudur. Havadan keşif denizdeki çalışmaların plana göre yerleştirilmesi ve denetimini, tehdit altındaki sahil şeritleri boyunca sahaların zamanında korunması ve sahil şeridinin temizlenmesi için kaynakların hazırlanmasını kolaylaştıran bilgiler sağlamaktadır. Bu Teknik Bilgi Kitapçığı havadan etkili bir keşfin yürütülmesi hakkında tavsiye ve rehberlik sunmaktadır. Havadan gözlem stratejisi Bir vakanın başlangıcında, keşif uçuşlarından elde edilen raporlar kirlenmenin niteliği ve ölçeğinin tespit edilmesi için genellikle hayati önem arz etmektedir. Uygun olduğu hallerde, uçuşlar için düzenlemelerin bir müdahalenin başlangıç aşamalarında yüksek öncelikli olarak yapılması gerekmektedir. Havadan gözlem stratejisi ve uygun kurumların ve uçak işletmecilerinin irtibat ayrıntılarını ilgili acil eylem planında anahtar girdiler olması gerekmektedir. İlk seferberliği müteakip, sonraki uçuşların düzenli olarak yapılması gerekmektedir (Şekil 1). Bunların zamanı, sonuçların müdahale çalışmalarının planlanması için karar toplantılarında kullanılabilmesi amacıyla her günün başlangıcı ve sonu olmaktadır. Zaman çizelgesi hazırlanması ve uçuş yolları dahil olmak üzere uçuşların kurumlar arasında gereksiz çakışmaların önlenmesi için düzenlenmesi gerekmektedir. Kirlilik durumunun kontrol altına alınması gerektiğinden, uçuşlara duyulan ihtiyaç azalacak ve sona erecektir. Emniyet konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar en önemli hususlardır ve hareket öncesinde keşif çalışmasının tüm yönleri hakkında uçak pilotuna danışılması gerekmektedir. Bir uçuşta yer alanlara bir acil durum halinde takip edilmesi gereken işlemler ve uçağın emniyet özellikleri hakkında düzenli olarak ve derinlemesine kısa bilgi verilmesi gerekmektedir. Can yelekleri gibi uygun kişisel donanımların kullanıma hazır olması ve kullanılması gerekmektedir. En uygun uçak seçilirken, kazara dökülmenin olduğu yere, en yakın uçak pistine, yakıta erişime, bir keşif uçuşunda kat edilecek olan mesafeye önem verilmesi gerekmektedir. Havadan gözlem için kullanılan herhangi bir uçağın çepeçevre iyi bir görüş ile ön plana çıkması ve uygun seyrüsefer yardımları taşıması gerekmektedir. Örneğin, sabit kanatlı uçak için yüksek monte edilen kanatlar daha iyi görüş sağlamaktadır (Şekil 2). Sahile yakın sularda üzerinde helikopterlerin örneğin sarp kayalıklar, mağaralar ve adaların olduğu karışık bir sahilin keşfinde bir avantaj olmaktadır. Bununla birlikte, açık deniz üzerinde, uçuş hızında, yönünde ve yüksekliğinde hızlı değişimlere daha az ihtiyaç duyulmaktadır ve sabit kanatlı uçağın hızı ve menzili daha avantajlı olmaktadır. Uçak seçiminde, çok hızlı ise petrol gözlem ve kayıt kabiliyeti düşeceğinden ve çok yavaşsa uçuş mesafesi sınırlı olacağından çalışma hızının hesaba katılması gerekmektedir. Açık deniz üzerinde yapılan keşifler için, çift veya birçok motoru olan bir uçak tarafından sağlanan fazladan emniyet farkı esas teşkil etmektedir ve her halükarda hükümet yönetmelikleri tarafından talep edilebilir. 5 Şekil 1: Havadan gözlem, kirlenmenin niteliğinin ve ölçeğinin hızlı bir şekilde tespit edilmesine olanak sağlayacaktır. Bununla birlikte, uçuş süresinden tam fayda sağlamak için derinlemesine hazırlık gerekmektedir. Bir uçağın türü ve ebadı, bir uçuşta yer alabilecek insan sayısını sınırlandıracaktır. Küçük sabit kanatlı uçak ve özellikle helikopterler için, yolcuların sayısı yakıt tüketimini ve bu suretle de uçağın dayanma gücünü kayda değer bir şekilde etkileyebilmektedir. Bir keşif uçuşunda iki veya daha fazla gözlemci varsa, gözlemlerini karşılaştırmak ve teyit etmek için birlikte yakından çalışmaları gerekmektedir. Pilotu yönlendiren önder gözlemcinin havadan keşifte deneyimli olması ve denizde petrol kirliliğini güvenilir bir şekilde tespit edebilmesi, tanıyabilmesi ve kaydedebilmesi gerekmektedir. Raporlardaki farkların gözlemcilerin algıları arasındaki farklılıkları değil petrol kirliliğinin durumundaki değişiklikleri yansıtması amacıyla bir dizi uçuş boyunca en az bir adet gözlemcinin bir tutarlılığının olması gerekmektedir. 2 DENİZDEKİ PETROL DÖKÜNTÜLERİNİN HAVADAN GÖZLEMLENMESİ

3 5 Şekil 2: Çift motorlu sabit kanatlı, kanatları üste monteli uçaklar denizde petrolün havadan gözlemlenmesi için mükemmel ortamlardır. Hareket kabiliyetlerinin daha fazla olması ve hızlarının daha yavaş olması nedeniyle sahile daha yakın gözlem için helikopterler tercih edilebilir. Havadan gözlem için hazırlıklar Uçuşların deniz yüzeyi veya sahil şeridinin gözlemlenmesinin sağlanması için yeterli ışıkla başlamak ve sona ermek üzere planlanması gerekmektedir. Sis, pus, yere yakın bulut, kar ve şiddetli yağmur gibi hava koşulları da keşfi etkileyebilmektedir ve uçuşun elverişsiz olduğu anlamına gelebilir. 5 Şekil 3: Rüzgar ve akımın denizde petrol hareketi üzerindeki etkisi. Bir uçuş planının önceden hazırlanması ve biniş yapmadan önce pilotla ve uygun görüldüğü taktirde ilgili makamlarla mutabık kalınması gerekmektedir. Bu uçuş planında bilinen en son görüşler gibi arama alanını mümkün olduğunca fazla azaltabilecek olan mevcut herhangi bir bilgi ve petrolün beklenilen yörüngesinin hesaba katılması gerekmektedir. Buna ilaveten, herhangi bir uçuş kısıtlamasına dikkat edilmesi gerekmektedir, bu uçuş kısıtlamalarından bazıları kazara dökülmenin bir sonucu olarak özel olarak koyulmuş olabilir. Örneğin, gemi kazası, yabancı veya askeri hava sahası veya 5 Şekil 4: Uçuş güzergahını ve gözlemlenen petrolün kapsamını gösteren bir örnek harita. Keşif uçuşu boyunca bir dizi başka özellikler de gözlemlenebilir ve kaydedilebilir. Bunlar yaban hayatı ve özel doğal yaşam alanları gibi hassas çevresel kaynakların yerini, sosyal faaliyet alanları, sanayi siteleri ve su ürünleri üretim tesisleri dahil olmak üzere ticari kazançla birlikte denizde ve sahilde müdahale ve temizlik faaliyetlerini içerebilir. Harita üzerinde uçuş güzergahının çizilmesi hangi alanların inceleneceğinin gösterilmesine yaramaktadır. Yukarıda gösterilen kademeli arama örneği beklenilen petrol dağılımını, görüş ve ışık koşullarını karşılamaya uyarlanmıştır. 5 Şekil 5: Google Earth üzerinde haritası çıkartılan Güney Amerika daki bir vakadan uçuş güzergahı Petrolün yerinin tespit edilmesi için kuzeyden bir temel kademeli arama gerçekleştirilmiştir. Uçak daha sonra su yüzündeki yağ tabakasının tam kapsamını tespit etmek için kademeli aramanın sonra daha güneyde devamıyla daha yakından gözleme olanak sağlamak için petrolün etrafında daire çizmiştir. TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI 1 3

4 rahatsız edilebilecek olan yaban hayatın olduğu çevresel olarak hassas bazı alanların (örneğin, kuşların veya fokların üreme kolonileri) üzerinde uçmak yasaklanmış olabilir. Gözlemler internetteki çevrimiçi haritalandırma sitelerinden indirilen uygun haritalarla bir dizüstü veya tablet bilgisayara veya elektronik denizcilik haritaları kullanılarak kaydedilebilmektedir. Bağlantılı bir taşınabilir GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi) alıcısı, gözlemlenen petrolün ve göze çarpan diğer özelliklerin yerinin tespit edilmesi için geçiş noktalarının işaretlenmesi için kullanılabilmektedir. Herhangi bir bilgisayar tabanlı sisteme bir yedek olarak, uygun ölçekte kağıt haritaların ve deniz haritalarının özetleri veya nüshalarının uçuş boyunca açıklama için elde edilmesi gerekmektedir. Kazara dökülme kaynağının yeri ve olay yerindeki sahil özellikleri gibi bazı temel verilerin altı faydalı bir şekilde çizilebilir. Izgaraya atıfta bulunularak veya alternatif olarak mesafeye veya bir telsiz uyarı ışığı kerterizine atıfta bulunularak herhangi bir konumun kolaylıkla tespit edilebilmesi amacıyla kağıt harita üzerine bir ızgara çizilmesi faydalı olabilmektedir. Rüzgarlar ve akımlar hakkındaki veriler mevcutsa, her ikisi de yüzeyde yüzen petrolün hareketine katkıda bulunduğundan petrolün konumunun tahmin edilmesi görevi basitleştirilmektedir. Yüzeyde yüzen petrolün rüzgar hızının yaklaşık olarak %3 ünde rüzgar yönünde hareket edeceği deneysel olarak bulunmuştur. Yüzey suyu akımlarının mevcudiyetinde, akım hızının %100 ünde petrolün ek bir hareketi rüzgarın neden olduğu herhangi bir hareketin üzerine eklenecektir. Petrol hareketi tahmin edilirken karaya yakın yerde, herhangi bir gelgit akıntısının gücü ve yönünün göz önünde bulundurulması gerekirken denizin daha iç kısımlarında diğer okyanus akımlarının katkısı gelgit hareketinin döngüsel niteliğine hakim olmaktadır. O yüzden, hakim rüzgarlar ve akıntıların bilinmesiyle yüzeyde yüzen petrolün bilinen bir konumdan hızı ve yönünün Şekil 3 te gösterildiği gibi tahmin edilmesi mümkün olmaktadır. Çeşitlilik gösteren karmaşıklıkta bilgisayar tabanlı kazara dökülme yörünge modelleri tahmin edilen yörüngelerin haritasını çıkartacaktır. Bununla birlikte, hem bilgisayar modellerinin hem de elle yapılan basit hesaplamaların doğruluğu kullanılan deniz haritacılığı verilerinin doğrularına ve rüzgar hız ve yönünün tahminlerinin doğruluğuna bağlı olmaktadır. Petrol hareketinin tahmin edilmesine özgü hatalar göz önünde bulundurulduğunda, geniş bir deniz alanı boyunca petrolün varlığının veya yokluğunun tespit edilmesi için sistematik bir havadan aramanın planlanması genellikle 5 Şekil 6: Özellikler ve arazi işaretleri (burunlar ve deniz fenerleri gibi) bir sahil şeridi incelenirken açık başvuru noktaları sağlamaktadır. 5 Şekil 7: Uçak mürettebatı ve tüm gözlemciler arasındaki iletişim gözlemlerin teyit edilmesi ve gözlemler ışığında uçuş planlarındaki değişimlerin tartışılması için önem arz etmektedir. gerekli olmaktadır. Bir kademeli arama bir alanın keşfinin yapılmasının genellikle en ekonomik yöntemidir (Şekil 4 ve 5). Bir arama planlanırken, pilotun verebileceği başka herhangi bir tavsiyeyle birlikte, görüş ve irtifaya, muhtemel uçuş süresi ve yakıt mevcudiyetine gereken dikkatin gösterilmesi gerekmektedir. Su yüzeyinde yüzen petrol uzama ve genel olarak birbirinden metre ayrı, rüzgarın sürüklediği uzun ve dar kümeler halinde rüzgar yönüne paralel olarak hizalanma eğiliminde olmaktadır. Petrol tespit ihtimallerinin artırılması için hakim rüzgar yönü boyunca kademeli bir aramanın düzenlenmesi tavsiye edilmektedir. Kademeli aramanın kademeleri arasındaki mesafe, uçuş boyunca görüş tarafından tespit edilecektir. Diğer hususlar, petrolün görünürlüğünü etkileyebilecek olan, denizin üstünde hafif sis ve denizden ışık yansımasıdır. Lekeli petrol güneş gözlemcinin arkasındayken genellikle en kolayıdır ve orijinal olarak planlanandan farklı bir yönde bir arama örneğiyle uçuş sonunda daha faydalı çıkabilir. Kutuplaştırıcı mercekleri olan güneş gözlükleri bazı ışık koşulları altında denizde petrolün tespit edilmesine yardımcı olabilmektedir. Kaydetme ve Raporlama Dikkatli tahminler yapılmasına ve sistematik bir kademeli aramanın planlanmasına rağmen, uçuş boyunca gözlemlenen mevcut kirlenme tasarlanan durumdan hala farklı olabilir. Bu nedenle, akılda tutulacak olan ihtimaller ve uçuş boyunca yapılan ayarlar için, hala yerel ve etkili bir uçuş planı muhafaza edilmeye çalışılırken petrolün bulunması ve tam kapsamının haritasının çıkartılması fırsatlarının azamiye çıkartılması önem arz etmektedir. Arama irtifası genel olarak hakim görüş sayesinde belirlenmektedir. Açık deniz alanları üzerinde, açık havada feet ( metre) genellikle görsel açıklık kaybedilmeksizin, taranan alanın azamiye çıkartılması için en iyi olduğu ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte, yüzeyde yüzen petrolün herhangi bir görünümünün teyit edilmesi veya görünümünün tahlil edilmesi amacıyla bu yüksekliğin yarıya düşürülmesi veya azaltılması gerekmektedir. Helikopterler için, sahile daha yakın olarak kullanıldıklarında ve pilot tarafından zorunlu kılınan veya sahil şeridinin niteliğinin zorunlu kıldığı herhangi bir kısıtlama olmadığında, deniz mili bir uçuş hızı ve feet ( metre) bir irtifa genellikle faydalı bir başlangıç noktası sağlamaktadır. Daha sonra uçuş boyunca uygun görüldüğü taktirde başka ayarlama yapılabilmektedir. 4 DENİZDEKİ PETROL DÖKÜNTÜLERİNİN HAVADAN GÖZLEMLENMESİ

5 Özellik Konum ve kapsam Renk Özellik Özellikler Kapsam Veriler Su yüzündeki yağ tabakaları için enlem ve boylam (tercihen GPS tarafından) Su yüzünde geniş yağ tabakalarının merkezi ve kenarları için GPS sonuçları Su yüzeyindeki petrol tabakaları için : Siyah, Kahverengi, Turuncu Parlaklık için: Gümüş, yanardöner (gökkuşağı) Rüzgarın sürüklediği kümeler, Yüzeyde yüzen yağ tabakası, Benek, Çevresinden farklı renkte olan ince çizgi Ön Cephe 25% 50% 75% Yorum Su üzerinde gözlemlenenin kaydedilirken abartılmaması amacıyla bir ölçek bilincinin korunması önem arz etmektedir. Fark edilebilir arazi özelliklerinin gözlemlenmesi ve kaydedilmesiyle bir uçuşun dış ayağı üzerindeki mesafenin zihinsel bir resminin oluşturulması zahmete değerdir. Petrolden etkilenen geniş alanlar gözlemlenirken, herhangi bir geminin mevcudiyeti su yüzeyindeki petrol tabakalarının derecesinin ölçülmesinde faydalı olmaktadır. GPS sonucuna düzenli olarak başvurulması görsel olarak yapılan tahminlerin teyit edilmesi için faydalı olmaktadır. Renk, yağ tabakasının önemli bir göstergesini ağlamaktadır. Su yüzeyindeki petrol tabakaları için, kahverengi ve turuncu bir renk, petrol içinde su asıltı sıvısının olası mevcudiyetine işaret etmektedir. Kazara dökülen petrole müdahale anlamında, parlaklık ihmal edilebilir bir petrol miktarını temsil ettiğinden, geri alınamadığından veya mevcut müdahale teknikleriyle kayda değer herhangi bir ölçüde başka bir şekilde üstesinden gelinemediğinden göz ardı edilebilir. Koşullara bağlı olarak, parlaklık uçuş sonrasında hazırlanan nihai raporun genellikle dışında tutulabilir. Gözlemcilerin çok fazla sayıda tanımlayıcı cümleden kaçınması ve başından sonuna kadar tutarlı bir şekilde seçtikleri terimleri kullanmaları gerekmektedir. Su yüzeyindeki tabakanın ön cephesini nitelendiren petrolün niteliği tespit edilebilirse, harita üzerinde daha kalın bir çizgiyle belirtilmesi ve eşlik eden raporlarda atıfta bulunulması gerekmektedir. Petrol kirliliğinin en kayda değer alanları üzerine odaklanacak olan müdahale çabaları için nispi ve en ağır yoğunluklar hakkında bilgi sahibi olunması önem arz etmektedir. Bozuk görüntülerden kaçınılması için, dağılım değerlendirilirken petrole tepeden düşey olarak bakılması gerekmektedir. Kapsam yüzdesinin doğru bir değerlendirmesinin yapılması güçtür ve tahminde çok hassas olmaya çalışılması tavsiye edilmemektedir. Şemalar bir başvuru kılavuzu olarak kullanılabilmektedir. Daha deneyimli gözlemciler kapsamın ara değerini hesaplayabilmektedir. Ortak sürelerin benimsenmesi aynı zamanda belirli bir alanda mevcut olan petrol miktarının bir göstergesini de sağlayabilmektedir. Birleşik olarak, seçilen sürelerle birlikte kapsam yüzdesinin tahmini bir alandaki miktarın verilecek olan bir müdahale kararı için yeterli bir doğruluk derecesinde tanımlanmasının tutarlı ve esnek bir yöntemini sağlamaktadır. İzler Seyrek Benekler halinde Kesikli Sürekli <%10 %25 %50 %75 >% 90 5 Tablo 1: Bir keşif uçuşu boyunca kaydedilmesi gereken ana özellikler. Taşınabilir GPS alıcıları veya uçağın içerisine takılı GPS gözlemcilerin uçuş boyunca kaydedilen koşullar ışığında gerekli olabilecek herhangi bir değişikliğe izin verilerek gözlemlenebilmesi amacıyla uçağın coğrafi konumunun kaydını tutmasına olanak sağlamaktadır. Bir sahil şeridi incelenirken sahil boyunca özellikler ve sınır işaretleri haritalarla karşılaştırılabilir fakat açık deniz boyunca, açık herhangi bir başvuru noktasından uzakta, yolu şaşırmak kolay olmaktadır (Şekil 6). Destekleyici olarak, gözlemciler hız ve yönü tespit etmek için uçak aletlerine başvurma fırsatına sahip olabilir. Bu aletlerin yorumlanmasının herhangi bir güçlük ortaya koymayacağının önceden sağlanması zahmete değerdir. Uçuşun başından sonuna kadar, birlikte çalışılan gözlemcilerle ve pilotla iletişim ilerlemenin izlenmesi, gözlemlerin teyit edilmesi ve uçuşta istenilen ve uygun herhangi bir düzenlemenin tartışılması ve mutabık kalınması için önem arz etmektedir. Diğer uçak ve trafik kontrol yetkilileri ile iletişimlerin aksamasının önlenmesi için kalkış öncesinde kulaklıkların kullanımı hakkında pilottan talimatların istenilmesi gerekmektedir. TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI 1 5

6 5 Şekil 8 ve Şekil 9: Bir uçaktan gözlemlenen ve daha sonra aynı günde bir gemiden (sağda) çok yakından gözlemlenen orta dereceli yağ yakıtın (IFO 180) kazara dökülmesinden kaynaklanan büyük parlak benekler. Benekler, yanardöner parlaklıktaki ve oradan da gümüş renkte parlaklıktaki alanlara doğru yayılan ince petrol tabakalarından oluşan alanlar içermektedir. 5 Şekil 10: Resmin sol tarafından sağ tarafına doğru bir siya petrol şeridi gözlemlenmektedir. Petrol üzerine esen rüzgar bu şeridi gözlemciden uzağa itmektedir, rüzgarın neden olduğu değişiklik gösteren parlaklıkta dikey kümelerle sonuçlanmaktadır. 5 Şekil 11: Ağır yağ yakıtın su yüzeyinde çok geniş kesikli tabakaları - parlaklık olmadığına dikkat ediniz. 5 Şekil 12: Asıltı sıvı haline gelmiş kahverengi/turuncu yağ yakıtın (IFO 600) su yüzeyinde geniş bir tabakasının bir parçası Denizde 3-4 hafta sonrasında su yüzeyindeki petrol tabakası parçalanmaya başlamıştır ve bu süreden sonra nihayetinde çok sayıda küçük levha ve katran topuna bölünmüştür. 5 Şekil 13: Dökme yük taşıyan bir geminin felaket feci bir şekilde arızalanmasının bir sonucu olarak dökülen ağır yağ yakıt. Yük, petrolle karışmıştır, dökülen petrol hacminin gerçekçi tahminlerinin yapılmasını güçleştirmektedir. 6 DENİZDEKİ PETROL DÖKÜNTÜLERİNİN HAVADAN GÖZLEMLENMESİ

7 5 Şekil 14: Su yüzeyinde yüzen petrol tabakası beneklerine benzeyen bulut örtüsü. 5 Şekil 15: Sahil şeridine ulaşan ağır yağ yakıt. Deniz dibi yosunu ve deniz yatağı kaya oluşumları, petrol miktarının tahminlerinde yanıltıcı olabilmektedir. 5 Şekil 16: Kıyı mercan kayalıkları benekleri petrolün hatalı bir şekilde rapor edilmesine yol açabilmektedir. 5 Şekil 17: Sığ bir alanda akıntıların altüst ettiği tortu kirlilikleri, asıltı sıvı haline gelmiş hafif ham petrol beneklerine benzemektedir. 5 Şekil 18: Büyük yerel kirlenme görünümü veren, bulanık hafif tuzlu suyu karşılayan dar bir dereden tatlı su akışı. 5 Şekil 19: Rüzgar ve dalgalarla sahilin karşısında tutulan asıltı sıvı haline gelmiş ağır yağ yakıt. Yağın kalınlığının tahmin edilmesi güçtür çünkü yağın kayalar arasındaki büyük yarıklarda toplandığı boyut havadan kolaylıkla tespit edilememektedir. TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI 1 7

8 5 Şekil 20: Kirliliğin derecesi hakkında bir fikir verilmesi için gemilerin ve diğer özelliklerin bir fotoğrafa dahil edilmesi faydalı olmaktadır. Dijital fotoğraflar, petrol kirliliğinin paha biçilmez bir kaydını sağlamaktadır. Her mümkün olduğunda, gemiler ve sahil şeridi gibi özelliklerin, derece hakkında bir fikir vermek için dahil edilmesi gerekmektedir (Şekil 20). Uçağın hareketinden ve titreşiminden dolayı bulanıklaşmanın önlenmesi için nispeten hızlı poz süreleri (1/1500th saniye) tavsiye edilmektedir. Morötesi ve kutuplandırıcı filtreler göz kamaştırıcı parıltıların kesilmesi için genellikle faydalı olmaktadır ve kutuplandırıcı bazı filtreler plastikten yapılmış uçak pencerelerinden renk bozulmaları meydana getirmekle birlikte, su üzerindeki petrolün görsel tanımının netleştirilmesinde bazen yardımcı olabilmektedir. Tümleşik GPS cihazı olan kameralar çekilen fotoğrafların bir kaydının tutulması için faydalı olmaktadır. Dijital görüntüler, müdahalenin komuta ve kontrolüne yardımcı olmak için geniş bir izleyici kitlesine hızlı bir şekilde yayılabilmektedir. Yağlanmanın kapsamı hakkında düşünceler ve varılan sonuçların uçuştan hemen sonra rapor edilmesi ve denizde ve sahile yakın petrol kirliliğinin niteliği ve kapsamının açık bir betimlemesini sağlaması gerekmektedir. Önceki uçuşlardan kayıtlar karşılaştırılarak, durumun zamanla nasıl geliştiği hakkında bir anlayış da elde edilebilmektedir. Toplanan bilgilerin niteliği ve kaydedilmesi ve sunulmasının gerektiği yöntem vakanın ölçeğine ve keşif uçuşunun niyet edilen amacının karşılanması için ihtiyaç duyulan ayrıntı seviyesine bağlı olacaktır. Kaydedilmesi gereken gözlemlenen petrolün ana özellikleri Tablo 1 de verilmektedir (sayfa 5). Çalışma krokilerin ve açıklamalarının sunum için nihai bir haritanın hazırlanması için ya elle ya da elektronik olarak biçimlendirilmesi gerekmektedir. Orijinal krokilerin ve notların sonradan başvurulmak üzere muhafaza edilmesi gerekmektedir. 5 Şekil 21: Denizden ışık yansıması bazen havadan fotoğraf çekerken bir sorun olabilmektedir; morötesi ve kutuplandırıcı filtreler petrolün görsel tanımının netleştirilmesine yardımcı olabilmektedir. Video kameralar gözlemlerin kaydedilmesi için ek bir araç sağlayabilmektedir fakat gözlemciler tarafından film çekilmesi türbülansta veya uçağın hareketi boyunca güçlük çıkartabilmektedir. Elle tutulan kameraların kullanılması da gözlemcinin deniz yüzeyini hızlı bir şekilde tarama kabiliyetini azaltan göz merceği yoluyla sınırlı görüş alanı nedeniyle kısıtlanmaktadır. Bu nedenle, video kaydı için ek bir gözlemci tercih edilmektedir. Mevcutsa, bir uçakta tümleşik video kameralar kayıt işlemi için alternatif olarak kullanılabilmektedir. Elle tutulan video kameralar, yorum ilave edilmesine izin vermektedir, yorum uygun başvuru numaralarıyla yeterli ayrıntıda verilmediğinde özellikle uzun süreli kamera görüntüleri çekilmişse ve düzenlemeye zaman yoksa videonun daha sonra diğer gözlemlerle birlikte düzenlenmesini güçleştirebilmektedir. Video, deneyimli gözlemciler tarafından yapılan kısa bilgilendirme toplantılarının yerini almaktansa en iyi şekilde ek olarak kullanılmaktadır. Petrolün görünümü Denize kazara dökülen ham petrol ve yağ yakıtlar hava etkisiyle aşınma süreçlerinin bir sonucu olarak zaman içerisinde görünüm olarak kayda değer değişiklikler geçirmektedir. Gözlemcilerin kazara dökülen petrolün mevcudiyetinin güvenilir bir şekilde tespit edilebilmesi ve niteliğinin doğru bir şekilde rapor edilebilmesi için bu süreçlere aşina olması önem arz etmektedir.* Petrollerin çoğu deniz yüzeyinin geniş alanları boyunca hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Petrol başlangıçta su yüzeyinde Petrol Türü Görünüm Yaklaşık Yaklaşık kalınlık hacim (m 3 /km 2 ) Petrol parlaklığı Gümüş > mm 0.1 Petrol parlaklığı Yanardöner (gökkuşağı) > mm 0.3 Ham petrol ve yağ yakıt Kahverengi ila siyah >0.1 mm 100 Yağ içinde su asıltı sıvısı Kahverengi/turuncu >1 mm 1,000 5 Tablo 2: Su yüzeyinde petrol tabakasının görünümü, kalınlığı ve hacmi arasındaki ilişki için bir rehber. Listelenen kalınlıklar ve hacimler için şekiller sadece gösterge niteliğinde olmakla birlikte, büyük parlak alanların dahi nispeten küçük miktarlarda petrol içerdiğinin gösterilmesine hizmet etmektedirler. Bu nedenle, müdahalenin verimliliğinin azami seviyeye çıkartılması için faaliyetlerin siyah veya kahverengi petrol veya asıltı sıvı alanlarına odaklanması gerekmektedir. 8 DENİZDEKİ PETROL DÖKÜNTÜLERİNİN HAVADAN GÖZLEMLENMESİ

9 kesintisiz bir tabaka meydana getirmesine rağmen bu genellikle akıntılar ve türbülans nedeniyle parçalara ve rüzgarın sürüklediği kümelere bölünmektedir (Şekil 8 ila Şekil 12). Petrol yayıldığından ve kalınlığı azaldığından, görünümü siyahtan koyu kahverengi renkte kalın petrol beneklerinden suda yüzeyindeki petrol tabakasının kenarlarında yanardöner ve gümüş parlaklıklara doğru değişmektedir (Şekil 8 ve Şekil 9). Parlaklıklar çok ince petrol şeritlerinden oluşmaktadır ve bu alanlar yaygın olabilirken ihmal edilebilir miktarda petrol sergilemektedirler (Tablo 2). Buna karşın, bazı ham petroller ve ağır yağ yakıtlar fevkalade akışkandır ve gözle görülür derecede yayılmama eğiliminde olmaktadırlar fakat çok az parlaklıkla veya herhangi bir parlaklık olmaksızın çevrelenen tutarlı benekler halinde kalmaktadırlar. Kazara dökülen ham petrolün ve bazı ağır yağ yakıtların ortak bir özelliği genellikle bir kahverengi/turuncu renkle ve su yüzünde tutarlı yağ tabakalarıyla nitelendirilen yağ içinde su asıltı sıvısının hızlı bir şekilde oluşmasıdır. Su veya dökülen yükteki büyük miktarlardaki enkaz (Şekil 139 görünümünü maskelemek için yağla karışabilmektedir. Ayrıca, petrol ve genellikle petrolle karıştırılan birçok başka olay arasında ayrım yapmak havadan güç olmaktadır (Şekil 14 ila Şekil 18). Çok sıklıkla petrolün hatalı bir şekilde raporlanmasına yol açan olaylar şunları içermektedir: bulut gölgeleri, mercan kayalıkları, bitişik iki su kütlesinin rengindeki farklılıklar, asıltı tortular, yüzeyde yüzen veya asıltı organik madde, yüzeyde yüzen deniz yosunu, alg/plankton çiçekleri, sığ suda deniz yosunu ve mercan parçaları, kanalizasyon ve sanayi akıntıları. Havadan sahil şeridindeki petrol kirliliğinin miktarının tespit edilmesi ek sorunlar sergilemektedir (Şekil 19). Petrolün sahil şeridindeki alt katmanlara nüfuz etme, kaya yarıklarının içinde toplanma, Hindistan sakız ağacı topluluklarına girmesi vb. havadan tespit edilememektedir. Ayrıca, birçok sahil şeridi özellikleri, örneğin bitki örtüsü veya kaya tabakasındaki değişiklikler, uzaktan bakıldığında petrole benzer bir görünüm taşımaktadır.** Şüphelenilen petrolün ilk gözlemlerinin olumlu tespite olanak sağlamak için yeterince düşük bir irtifadan üstünden uçularak teyit edilmesi gerekmektedir. Şüphelenilen durumlarda, havadan yapılan gözlemlerin bir tekne (Şekil 8 ve Şekil 9) veya yaya olarak yakından incelemeyle teyit edilmesi gerekmektedir. Petrol hacimlerinin miktarının tespit edilmesi Kalınlık veya kapsamın ölçülmesinin güç olması nedeniyle denizde gözlemlenen petrolün miktarının tam bir değerlendirmesi mümkün olmayabilmektedir. Bununla birlikte, bazı etkenler göz önünde bulundurularak müdahalenin istenilen ölçekte planlanabilmesi amacıyla su yüzeyindeki bir petrol tabakasındaki petrol hacminin bir büyüklük sıralamasına göre tahmin edilmesi mümkün olabilmektedir. İşin içine dahil olan belirsizlikler nedeniyle, bu gibi tahminlerin tamamının büyük dikkatle incelenmesi gerekmektedir. Akışkanlığı düşük olan petroller çok hızlı bir şekilde yayılmaktadır ve bu nedenle petrol tabakaları yaklaşık olarak 0,1 mm lik bir ortalama kalınlığa hızlı bir şekilde ulaşmaktadır. Bununla birlikte, petrol tabakasının kalınlığı su yüzeyindeki bir petrol tabakası veya petrol beneği içerisinde 0,001 mm den düşük bir kalınlıktan 1 mm den fazla bir kalınlığa kadar kayda değer değişiklik gösterebilmektedir. 1 Daha akışkan petroller için petrol kalınlığı 0.1 mm den çok fazla kalabilmektedir. Petrolün görünümü kalınlığı hakkında bazı belirtiler verebilmektedir (Tablo 2). Bazı petroller ince su damlacıklarının 5 Şekil 22: Buzlu sularda kazara dökülmelerin miktarının tespit edilmesi güç olmaktadır. dahil olmasıyla bir asıltı sıvı meydana getirmektedir, bu da hacimlerini artırmaktadır. Laboratuvar analizi olmaksızın su içeriğinin güvenilir bir tahmini mümkün olmamaktadır fakat %50-75 lik rakamlar bu duruma özgü rakamlardır. Asıltı sıvının kalınlığı petrol türüne, deniz koşullarına ve asıltı sıvının serbest bir şekilde yüzüp yüzmediğine veya bir yükselti veya kıyı şeridi gibi bir engelin karşısında tutulup tutulmadığına bağlı olarak kayda değer bir şekilde değişiklik gösterebilmektedir. 1 mm lik bir rakam bir kılavuz olarak kullanılabilmektedir fakat 1 cm lik ve kayda değer ölçüde daha büyük olan bir kalınlıkla bazen karşılaşılabilmektedir. Asıltı sıvının ve diğer akışkan petrollerin kalınlığının ölçülmesi sınırlı yayılmaları nedeniyle özellikle güç olmaktadır. Deniz yüzeyi dalgalı olduğunda, özellikle hava etkisiyle aşınmaya maruz kalmışlarsa, rüzgarla batırılacaklarından ve çoğu zaman yüzeyin altında kalacaklarından su yüzeyinde daha az kalan petrol türlerinin görülmesi güç veya imkansız olabilmektedir. Soğuk suda, akma noktası yüksek olan bazı petroller tahmin edilemez biçimlerde katılaşacaktır ve yüzeyde yüzen parçaların görünümü mevcut olan toplam petrol hacmini saklayabilmektedir. Denizde yüzen üstü düz buz kütlelerinin ve karın mevcudiyeti petrolün büyük miktarlarını veya tamamını örtebilmektedir ve görünümde daha da fazla kafa karışıklığına neden olacaktır (Şekil 22). Yüzeyde yüzen petrolün miktarının tahmin edilmesi amacıyla sadece kalınlığın tespit edilmesi değil ama aynı zamanda gözlemlenen petrol kirliliğinin çeşitli türlerinin kapsamının da tespit edilmesi gerekli olmaktadır (Tablo 1). Etkilenen toplam deniz alanıyla ilgili gerçek kapsama alanının bir tahmininin yapılabilmesi amacıyla yüzeyde yüzen petrolün yer yer benekler halinde meydana gelme olasılığının hesaba katılması gerekmektedir. Etkilenen deniz alanının boyutunun uçuş boyunca tespit edilmesi gerekmektedir. Taşınabilir GPS alıcıları yine ana alanların sınırlarının doğru bir şekilde kaydedilmesi için faydalı olmaktadır. GPS donanımı mevcut değilse, petrolün kapsamının sabit hızda planlanan bir üstten uçuşla tespit edilmesi gerekmektedir. * Lütfen denize kazara dökülen petrolün akıbeti hakkındaki ayrı Teknik Bilgi Kitapçığına başvurunuz. ** Lütfen sahil şeritlerinde petrolün tanınması hakkındaki ayrı Teknik Bilgi Kitapçığına başvurunuz. TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI 1 9

10 HEBEI SPIRIT Taean Güney Kore Sarı Deniz 5 Şekil 23: Güney Kore de Taean ilçesinin açıklarında bir çarpışmayı müteakip HEBEI SPIRIT tankerinden ham petrolün boşalmasından yaklaşık olarak 3,5 gün sonra çekilen, Sarı Denizin doğusunun Gelişmiş Sentetik Delikli Radar (ASAR) uydu görüntüsü. Petrol, geniş bir alan boyunca yayılmak için rüzgarla ve akıntıyla genel olarak güney yönünde hareket etmektedir. Görüntü, 11 Aralık tarihinde Envisat uydusu sayesinde elde edilmiştir ve Avrupa Uzay Ajansı tarafından iyi niyetle verilmiştir. Tüm hakları saklıdır. Aşağıdaki örnek petrol miktarlarının tahmin edildiği sürecin bir gösterimini sağlamaktadır. Saatte 250 km lik bir sabit hızla kat edilen havadan keşif boyunca, bir deniz alanı içerisinde ham petrol asıltı sıvı ve gümüş renginde parlaklık yüzeyde yüzer bir şekilde gözlemlenmiştir, uzunluğu ve genişliği üzerinden sırasıyla 65 saniye ve 35 saniyelik uçuş gerektirmiştir. Asıltı sıvı beneklerinin kapsama alanının yüzdesi %10 olarak tahmin edilmiştir ve parlaklığın kapsama alanının yüzdesi %90 olarak tahmin edilmiştir. bu bilgilerden, denizin kirletilmiş alanının uzunluğunun aşağıdaki gibi olduğu hesaplanabilmektedir: 65 (saniye) x 250 (km/saat) 3600 (bir saatteki saniye) Benzer bir şekilde, ölçülen deniz alanının genişliği aşağıdaki gibidir: 35 x = 2.4 km = 4.5 km Bu, yaklaşık olarak 11 kilometre karelik veya 3,2 deniz mili karelik bir toplam alan vermektedir. Verilen örnek için, asıltı sıvının hacmi 11 (km 2 ) x 1,000 (Tablo 2 den km 2 başına m 3 olarak yaklaşık hacim) in %10 u olarak hesaplanabilmektedir. Bu asıltı sıvının %50-75 i su olabileceğinden, mevcut olan petrolün hacminin miktarı yaklaşık olarak m 3 olabilir. Parlaklık hacmi için benzer bir hesaplama 11 x 0.1 in %90 ını vermektedir, bu da yaklaşık olarak 1 m 3 lük petrole eşdeğerdir. Bu örnek aynı zamanda, parlaklık nispeten geniş bir deniz yüzeyi alanı kaplayabilmesine rağmen, mevcut petrolün hacmine ihmal edilebilir bir katkısının olduğunun gösterilmesine de yaramaktadır. Sonuç olarak, doğru raporlama için, bir gözlemcinin parlaklık ve daha kalın petrol benekleri arasında ayrım yapabilmesi gerekmektedir. Uzaktan algılama Petrolün deniz üzerindeki dağılımının kaydedilmesi için, görülebilir ışığa bel bağlayan kameralar yaygın bir şekilde kullanılmaktadır fakat gözle görülebilir tayfın dışındaki ışınımı tespit eden ve petrol hakkında eki bilgiler sağlayan havadan uzaktan algılama donanımlarıyla eksiklikleri giderilebilir. Havadan uzaktan algılama sistemleri, denize boşaltım kaynaklarının bulunması, izlenmesi ve kimliğinin tespit edilmesi için rutin olarak kullanılmaktadır fakat kazara dökülen petrollerin izlenmesi için de kullanılabilir. Bu algılayıcılar petrolün mevcudiyetinin değişikliğe uğrattığı deniz yüzeyinin farklı özelliklerinin tespit edilmesiyle çalışmaktadır. Algılayıcıların en yaygın olarak kullanılan birleşimleri Yan Taramalı Hava Radarı (SLAR), Aşağı Taramalı Isıl Kızıl Ötesi (IR) ve Mor ötesi (UV) görüntüleme sistemleridir. İleri Taramalı Kızıl Ötesi (FLIR), Mikrodalga Işınölçerler (MWR), Lazerli Floresanlı Algılayıcı (LF) ve Boyutu Küçültülmüş Havadan Tayfsal Grafik Görüntüleyicileri (CASI) gibi diğer sistemler ek bilgiler sağlayabilmektedir. Özellikle petrolden başka boşalmalar veya doğal olaylar benzer sonuçlar verebileceğinden, algılayıcıların tamamının çalıştırılması ve sonuçların yorumlanması için eğitim seviyesi yüksek personel gerekmektedir. Teknolojideki ilerlemeler donanımların ebadını küçültülmüş olmakla birlikte, uzaktan algılayan birçok sistem hacimlidir ve sadece içine kuruldukları tahsis edile uçaktan kullanılabilmektedirler. Bununla birlikte, avuç içi İleri Taramalı Kızıl Ötesi kameralar mevcuttur, bu kameralar tahsis edilen uçak ile sınırlı olmayan taşınabilir bir uzaktan algılama sistemi sağlayabilmektedir. Mor ötesi, ısıl kızıl ötesi, ileri taramalı kızılötesi, Mikrodalga Işınölçer ve boyutu küçültülmüş havadan tayfsal grafik görüntüleyicileri pasif algılayıcılardır, yayılan veya yansıtılan ışınımı ölçmektedirler. Muhtemelen Mikrodalga Işınölçer istisna olmak üzere, bulut örtüsü, sis, hafif sis veya yağmurda etkili olamamaktadırlar. Kullanımları sonuç olarak havanın açık olduğu dönemlerle sınırlıdır. Yan taramalı hava radarı ve lazerli floresanlı algılayıcı aktif bir ışınım kaynağı içermektedir ve 10 DENİZDEKİ PETROL DÖKÜNTÜLERİNİN HAVADAN GÖZLEMLENMESİ

11 petrolün tespit edilmesi için dönüş sinyalinin karmaşık elektronik analizine bel bağlamaktadır, lazerli floresanlı algılayıcı durumunda, petrol türü hakkında bazı göstergeler sağlamaktadır. Mikrodalga Işınölçerler, deniz yüzeyi üzerinde petrol kalınlığı hakkında bilgiler sağlayabilmektedir fakat petrol asıltı sıvı haline gelmişse bu bilgileri sağlayamamaktadır. Mikrodalga Işınölçer ve Lazerli Floresanlı Algılayıcı görüntüleme sistemleri araştırma aletleridir ve daha sıklıkla bu teknolojiye bel bağlayan algılayıcılar sadece uçağın hemen altındaki dar bir hat boyunca petrol hakkında bilgi sağlayabilmektedir. Mikrodalga Işınölçer, Lazerli Floresanlı Algılayıcı ve kızılötesi algılayıcıların tamamı gökyüzü açık olduğunda geceleri kullanılabilmektedir. Radar sistemleri gece veya gündüz bulut ve siste etkili olabilmektedir ve hem dingin koşullarda hem şiddetli rüzgarlarda daha az etkili olmalarına rağmen çoğu koşul altında çalışabilmektedirler. Farklı cihazların bir birleşimi genel olarak bireysel algılayıcıların kısıtlamalarının üstesinden gelinmesi ve petrolün kapsamı ve niteliği hakkında daha iyi bilgi sağlanması için benimsenmektedir. Birleştirilen Yan Taramalı Hava Radarı ve kızılötesi/mor ötesi sistemleri kazara petrol dökülmeleri boyunca oldukça yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Yan Taramalı Hava Radarı, uçağın her iki tarafında da 20 deniz miline kadar, geniş bir alan üzerinde hızlı bir tarama sağlamak için yeterli bir irtifada uçurulabilmektedir. Bununla birlikte, Yan Taramalı Hava Radarı parlaklık tabakaları ve daha kalın petrol benekleri arasında ayrım yapamamaktadır ve bu nedenle görüntülerin dikkatli bir şekilde yorumlanması gerekmektedir. Bir Yan Taramalı Hava Radarı ve kızılötesi algılayıcı birleşimiyle donatılan uçak, Yan Taramalı Hava Radarı kullanarak su yüzündeki petrol tabakasının toplam boyutunu tanımlayabilmektedir ve daha sonra petrolün yeri tespit edildiğinde kızıl ötesi algılayıcılardan alınan görüntülerle su yüzeyindeki petrol tabakasının kalınlığı ve daha ağır kirlenmenin olduğu alanlar hakkında niteliksel bilgiler sağlayabilmektedir. Menzili Yan Taramalı Hava Radarı ile karşılaştırıldığında sınırlı olmasına rağmen gün ışığında kızılötesi/morötesi algılayıcı birleşimi benzer bir işlevi yerine getirebilmektedir. Morötesi algılayıcı kalınlığına bakmaksızın petrolle kaplı olan alanın tamamını tespit ederken ısıl kızılötesi algılayıcı uygun koşullar altında, nispeten kalın tabakaların şeklini çizebilmektedir. Tüm algılayıcı türlerinden alınan sinyaller genel olarak uçakta tümleşik donanımlarda görüntülenmekte ve kaydedilmektedir. Müdahale çalışmalarının yönetiminde etkin bir şekilde kullanılacak olan ortaya çıkan sonuçlar için, komuta merkezine iletilmeleri, doğru bir şekilde yorumlanmaları ve daha sonra kısa ve anlaşılabilir bir şekilde sunulmaları gerekebilir. Uzak algılama sistemlerinden alınan sonuçların doğru bir şekilde yorumlanabilmesi amacıyla, bulguların görsel gözlemlerle teyit edilmesi genellikle tavsiye edilmektedir. Uydu tabanlı uzaktan algılayıcılar aynı zamanda su üzerindeki petrolü de tespit edebilmektedir ve bu gibi görüntüler geniş deniz alanlarını kapsadığından, genel kirlilik kapsamının kapsamlı bir resmini sağlayabilmektedirler (Şekil 23). Kullanılan algılayıcılar tayfın gözle görülebilir ve kızılötesi bölgelerinde çalışanları ve sentetik delikli radarı (SAR) içermektedir. Petrolün optik olarak gözlemlenmesi gün ışığında açık gökyüzü gerektirmektedir, bu da bu gibi sistemlerin uygulanmasını ciddi bir şekilde sınırlandırmaktadır. Sentetik delikli radar bulut mevcudiyetiyle kısıtlanmamaktadır ve yansıtılan ışığa bel bağlamadığından gece de çalışır vaziyette kalmaktadır. Bununla birlikte, radar görüntüsü genellikle birtakım anormal özellikler veya deniz buzu, alg çiçekleri, rüzgar gölgeleri ve ani yağmur fırtınaları gibi petrol için yanıltıcı olabilen pozitif hatalar içermektedir ve bu nedenle uzman yorumu gerektirmektedir. Tüm uydu görüntülerinin başka bir kısıtlaması uydunun aynı alan üzerinden geçtiği frekansın belirli bir yörüngeye bağlı olarak birkaç günden haftalara kadar değişiklik göstermesidir. Birden fazla uydu plaftormunun sorgulanmasıyla ve mümkün olduğunda uydunun anteninin açısını seçmeli olarak konumlandırarak bu gecikmenin kısmen üstesinden gelinebilmektedir. Buna ilaveten, tümleşik sistemlere genel olarak bir ileri planlama elemanı gerektiren, ilgilenilen alandan görüntü elde edilmesi için talimat verilmesi gerekmektedir. Elde edildiğinde görüntü herhangi bir pozitif hatanın ortadan kaldırılması için gerekli olan yorumlama için bir karasal alıcı istasyondan aktarılmaktadır. Bununla birlikte, birçok uyduya özgü olan bu gecikme asgari seviyededir, neredeyse gerçek zamanlı hizmete izin vermektedir. Sonuç olarak, uydu görüntüsü kazara dökülmeye müdahale yönetiminde etkili bir çalışma aracı sağlayabilmektedir. Anahtar noktalar Müdahalede bulunanların temizlik stratejisini tanımlamasına olanak sağlamak amacıyla kirlilik boyutunun tespit edilmesi için kazara dökülmenin bir ilk değerlendirmesi esas teşkil etmektedir. Bu en iyi şekilde havadan yapılmaktadır. Havadan gözlemler petrolün hareketi, görünümü ve tahmini hacminin belirlenmesine olanak sağlayabilmektedir. Bir uçağa binmeden önce derinlemesine hazırlık uçuştan azami faydanın elde edilmesini sağlayacaktır. Petrol gözlemlerinin doğru bir şekilde yorumlanması alakasız olaylarla ve petrol kalınlığının tahmin edilmesindeki güçlüklerle engellenebilmektedir. Uzaktan algılama donanımları görsel gözlemlemenin eksikliklerini giderebilmektedir fakat bu sistemlerin aynı zamanda petrolle karıştırılabilecek olan başka özellikleri de tespit edebilmesi nedeniyle dikkatli bir şekilde kullanılmaları gerekmektedir. TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI 1 11

12 TEKNİK BİLGİ KİTAPÇIKLARI 1 Denizdeki Petrol Döküntülerinin Havadan Gözlemlenmesi 2. Denizdeki Petrol Döküntülerinin Geleceği 3. Petrol Kirliliğine Müdahalede Vinç Kollarının Kullanımı 4. Petrol Döküntülerine İşlem Uygulanması Sırasında Dağıtıcıların Kulanımı 5. Petrol Kirliliğine Müdahalede Sıyırıcı Kullanımı 6. Petrolün Kıyı Şeritlerinde Fark Edilmesi 7. Petrolün Kıyı Şeritlerinden Temizlenmesi 8. Petrol Döküntüsüne Müdahalede Emici Maddelerin Kullanımı 9. Petrolün ve Kalıntının Bertaraf Edilmesi 10. Petrol Döküntülerinde Liderlik, Kumanda VE Yönetim 11. Petrol Kirliliğinin Balık Yatakları ve Deniz Kültürü Üzerindeki Etkileri 12. Petrol Kirliliğinin Sosyal ve Ekonomik Faaliyetler Üzerindeki Etkileri 13. Petrol Kirliliğinin Çevre Üzerindeki Etkileri 14. Denizdeki Petrol Döküntülerinde Numune Alma ve İzleme 15. Petrol Kirliliği Tazminat Taleplerinin Hazırlanması ve Sunulması 16. Denizdeki Petrol Döküntüleri için Acil Durum Planlaması 17. Denizdeki Kimyasal Olaylara Müdahale 2011 ITOPF Ltd. Produced by Impact PR & Design Limited, Canterbury, UK. Uluslararası Tanker Sahipleri Kirlilik Federasyonu Limited (ITOPF) petrol, kimyasallar ve diğer tehlikeli maddelerin denize kazara dökülmesine etkili bir şekilde müdahale edilmesini desteklemek için dünyadaki gemi sahipleri ve sigortacıları adına kurulan kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. Teknik hizmetler acil durum müdahalesi, temizlik teknikleri hakkında tavsiye, kirlilik hasar değerlendirmesi, kazara dökülmeye müdahale planlamasına yardım ve eğitim sağlanmasını içermektedir. ITOPF, denizde petrol kirliliği hakkında kapsamlı bir bilgi kaynağıdır ve bu kitapçık ITOPF un teknik personelinin deneyimini temel alan bir dizinin birincisidir. Bu kitapçıktaki bilgiler ITOPF tan önceden açık izin alınarak kopyalanabilir. Daha fazla bilgi için lütfen temasa geçiniz: THE INTERNATIONAL TANKER OWNERS POLLUTION FEDERATION LIMITED 1 Oliver s Yard, 55 City Road, Londra EC1Y 1HQ, İngiltere Telefon: +44 (0) E-posta: central@itopf.com Faks: +44 (0) Web: 24 Saat: +44 (0)